Rekeningschema een korte oriëntatie



Vergelijkbare documenten
Voorbereiding Jaarwerk

1. GROOTBOEKREKENINGEN EN DE KOLOMMENBALANS

Proefexamen BOEKHOUDEN

Stichting "De Kopermolen" Vaals. gevestigd te Vaals. Jaarrekening 2013

1. Debet 020 Inventaris Credit Datum Omschrijving Bedrag Datum Omschrijving Bedrag 1 feb Van balans ,-

STICHTING MAITREYA INSTITUUT VOOR WIJSHEIDSCULTUUR, LOENEN FINANCIEEL PUBLIKATIEVERSLAG HANDELSREGISTER OOST NEDERLAND NUMMER RSIN

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 1

De bestuursleden van Stichting Goed Bezig Midscheeps A Groningen. Financieel verslag Dossiernummer:

de basis van bedrijfsadministratie

Stichting "De Kopermolen" Vaals. gevestigd te Vaals. Jaarrekening 2014

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek

PROEFEXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden

Een overzicht van veel voorkomende gebeurtenissen en van de vastlegging daarvan:

Jaarstukken Wereldwinkel Stede Broec jaarrekening 2012 pagina 1 van 14

Bedrijfsadministratie Deel 3a

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek

1 Grootboek, journaalposten, balans en resultatenrekening

Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Correctiemodel voorbeeldexamen

Exploitatierekening, rekeningschema en balans; een introductie in de wereld van het boekhouden, voor wie hier weinig kaas van heeft gegeten.

Bedrijfsadministratie - BAD Deel 5b

Stichting Kennisbank Filantropie Hilversum. Jaarrapport 2014

2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 4 1 / 11

Voetbalvereniging AmstelveenHeemraad

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing

Internetopgaven hoofdstuk 3

Inhoud VII. 1. De balans Veranderingen in de balans Grootboekrekeningen Hulprekeningen van het eigen vermogen 61. Voorwoord...

1 DE BALANS 1 UITWERKINGEN VOOR STUDENTEN /07 kas neemt toe met 300,- bank neemt toe met 300,-

Uitwerkbladen Examentraining 1

VERSLAG BOEKJAAR 2013

boekhouding - belastingen - bedrijfsadvies Jaarverslag 2014 Stichting 070watt Pletterijkade SG 'S-GRAVENHAGE

1 Grootboek, journaalposten, balans en resultatenrekening

Diverse-postenboek Datum Omschrijving Bedrag januari 2 Retour ontvangen van P. Vlag, alhier goederen ter waarde van SRD 8.650,

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing

Inhoudsopgave Pagina. Accountantsverslag. Financieel verslag. Tennisvereniging Griffensteijn Postbus AB ZEIST. Accountantsrapport over 2008

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 7

BKB PRAKTIJKEXAMEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN MAANDAG 11 JUNI Beschikbare tijd 4 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet.

Kolommenbalans Periode: t/m

RAPPORT BETREFFENDE DE JAARREKENING

Dit uitwerkingenformulier bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

DEZE TAAK BESTAAT UIT 35 ITEMS. MULO-III kandidaten maken de items 1 t/m 25. MULO-IV kandidaten maken de items 1 t/m 35.

Stichting "De Kopermolen" Vaals. gevestigd te Vaals. Jaarrekening 2015

1 Samenstellingsverklaring. Opdracht

Boekingsboek. Overzicht van een aantal soorten boekingen.

Vereniging Dierenhoeve Mevrouw A.E.M. Warmerdam Kerkstraat 75A 2211 RD NOORDWIJKERHOUT. Jaarrekening 2016

BECO: DE BALANS - THEORIE

Bij een resultatenbegroting (ook wel exploitatiebegroting genoemd) wordt een overzicht gemaakt van de opbrengsten en van de kosten.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden.

Stichting het Dordts Patriciërshuis Gevestigd te Dordrecht. Rapport inzake de jaarrekening per 31 december 2017

Te betalen omzetbelasting Aan Te vorderen omzetbelasting Aan Af te dragen omzetbelasting 2.100

Stichting het Dordts Patriciërshuis Gevestigd te Dordrecht. Rapport inzake de Jaarrekening per 31 december 2016

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden

Financieel verslag 2011/2012. Mixed Hockeyclub Voorbeeld Sportpark Hoefslag KM Vlissingen

Bedrijfsadministratie - BAD Deel 5b

Stichting Museum van het Nederlandse Uurwerk

Algemene gegevens. Zakelijke gegevens van de stichting

Aurington. Administratie en Advies

5 Journaliseren en coderen

Module 3 Gegevens verwerken. Geleerd in vorige presentaties. Les 2. Wat is boekhouden? Wat zijn transacties? Les 2. Leer het boekhoudproces

Ingevolge artikel 396 lid 7 Titel 9 Boek 2 BW is afgezien van het opstellen van een bestuursverslag over 2012.

Algemene gegevens. Zakelijke gegevens van de stichting (toetsing bij de KvK dd )

Stichting Ambassadors Dieren. Rapport inzake Jaarstukken 2012

2014 Nederlandse Associatie voor Examinering Elementair Boekhouden 1 / 7

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen.

RAPPORT Aan het bestuur van Stichting Ichthus Evangelische Gemeenschap Etten-Leur. inzake de jaarrekening 2016

Machines en installaties Inventaris Handelsgoederen

Vereniging Wereldwinkel Alphen aan den Rijn Financieel jaarverslag 2013

Jaarrekening december 2015 Benchmarkperiode 31 december om 15:39 uur

Algemene gegevens. Zakelijke gegevens van de stichting

Jaarrekening Jaarrekening St. Vrienden van de Kerk Oudendijk Oudendijk. Rapport inzake jaarrekening per 31 december 2013

061 Voorziening 448 Kosten milieuschade 076 Lening o/g 449 Interestkosten 077 Hypothecaire 450 Verkoopkosten

Stichting Gate 48 te Amsterdam JAARREKENING 2015

Praktisch boekhouden Examennummer: Datum: 8 februari 2014 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

VOORBEELD JAARREKENING B.V. TE HOOFDDORP. Rapport inzake jaarstukken 2010

Gebouwen en terreinen Inventaris Voorraden

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016

Jaarrekening een korte oriëntatie

Jaarstukken Stichting Koinonia

Jaarrekening april 2013

Vereniging Genootschap Kunstliefde gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de jaarrekening Concept. Geen accountantscontrole toegepast

Grootboekrekening Debet Credit

Internetopgaven hoofdstuk 3

Jaarstukken Stichting Koinonia

Stichting De Jonge Onderzoekers. Jaarrekening 2013

Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen Helmond

- Op gebouwen en machines die op 1 januari 2008 aanwezig zijn wordt in 2008 respectievelijk ,- en ,- afgeschreven.

Kroese & van Catz. RAPPORT Aan het bestuur van Stichting Ichthus Evangelische Gemeenschap Etten-Leur. inzake de jaarrekening 2015

Algemene gegevens. Zakelijke gegevens van de stichting (toetsing bij de KvK dd )

Machines en installaties Inventaris Handelsgoederen

Kroese & van Catz. RAPPORT Aan het bestuur van Stichting de Heilbode Zeewolde. inzake de jaarrekening 2015

Kroese & van Catz. RAPPORT Aan het bestuur van Stichting Ichthus Evangelische Gemeenschap Etten-Leur. inzake de jaarrekening 2013

VERTROUWELIJK. Stichting Staartje RSIN t.a.v. Bestuur Binnenpoort CH Culemborg. Jaarrekening 2018

Stichting De Dex Foundation

RAPPORT Aan het bestuur van Stichting de Heilbode Zeewolde. inzake de jaarrekening 2013

ANTWOORDEN BOEKHOUDEN

Liquide middelen Deze worden opgenomen voor de nominale waarde en staan vrij ter beschikking.

Stichting Omroep Landgraaf

Pink Fee. Bureau voor financieel en organisatie advies. Stichting Het Dagelijks Bestaan Jaarrekening 2012/2013

City Life Church Utrecht Utrecht. Jaarverslag 2015 INHOUDSOPGAVE. Jaarverslag 2015 A. Algemeen FINANCIEEL VERSLAG. Jaarrekening

RAPPORT Aan het bestuur van Stichting de Heilbode Zeewolde. inzake de jaarrekening 2011

Transcriptie:

Rekeningschema een korte oriëntatie door Drs. J.C. Hoogheid AC 2008 Drs. J.C. Hoogheid AC Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze tekst mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de auteur. Rekeningschema, een korte oriëntatie 1

Inleiding Dit is de tweede korte oriëntatie op het terrein van het Dubbel boekhouden. In de eerste behandelden wij de algemene basisprincipes van het boekhouden. In deze tweede oriëntatie beperken wij ons specifiek tot het rekeningschema. Bij deze behandeling gaan we er vanuit dat u de eerste oriëntatie heeft gelezen en deze geen grote geheimen meer voor u heeft. Het rekeningschema is voor elke onderneming het hart van de boekhouding. Indien men zich bij een onderneming of vereniging wil oriënteren in de opzet van de boekhouding is het verstandig met het rekeningschema te starten. Alle, meer specifieke, toepassingen binnen een administratie zullen worden weerspiegeld in rekeningen met een enigszins bijzondere benaming. Door deze uit het rekeningschema te filteren en daaromtrent de nodige informatie te verzamelen leert men snel de specifieke eigenschappen van de boekhouding kennen. Voor opbouwende kritiek houden wij ons, zoals altijd, aanbevolen. Drs. J.C. Hoogheid AC Rekeningschema, een korte oriëntatie 2

Inhoudsopgave Inleiding...2 1. Algemeen...4 Rubriek 0 Vaste activa, langlopende schulden en eigen vermogen...4 Rubriek 1 Kortlopende vorderingen, schulden en liquide middelen...4 Rubriek 2 Tussenrekeningen...5 Rubriek 3 Voorraadrekeningen...6 Rubriek 4 Kostenrekeningen...6 Rubriek 8 Opbrengstrekeningen...6 Rubriek 9 Resultaatrekeningen...7 2. Het ANBO rekeningschema...7 Algemeen...7 Rubriek 0 Vaste activa...8 Rubriek 1 Vlottende activa en Vreemd vermogen kort (VVK)...8 Rubriek 2 Kruisposten...10 Rubriek 3 Voorraden...10 Rubriek 4 Kosten...11 Rubriek 7 Activiteitenkosten en rubriek 8 Inkomsten...11 Rubriek 9 Overige baten en lasten...11 3. Tenslotte...11 Rekeningschema, een korte oriëntatie 3

1. Algemeen In onze eerste oriëntatie schreven wij ondermeer dat bij het invullen van een dagboek gebruik gemaakt wordt van een lijst met grootboeknummers en namen; het zgn. rekeningschema. Voor een logische nummerindeling van het rekeningschema wordt veelal de volgende indeling gebruikt: rubriek 0 rubriek 1 rubriek 2 rubriek 3 rubriek 4 rubriek 8 rubriek 9 Rekeningen van vaste activa, langlopende schulden en eigen vermogen Rekeningen van kort lopende vorderingen en schulden en liquide middelen Tussenrekeningen Voorraadrekeningen Kostenrekeningen Opbrengstrekeningen Resultaatrekeningen Het nummer behorende bij een grootboekrekening bestaat meestal minstens uit vier cijfers waarbij het eerste cijfer de rubriek weergeeft. De volgende drie cijfers worden dan gebruikt voor een verdere logische indeling binnen de rubriek. De niet genoemde rubrieken 5, 6 en 7 worden dikwijls gebruikt in de boekhouding van industriële ondernemingen en vallen buiten het doel van deze oriëntatie. Tot zover een korte samenvatting. Thans iets meer toelichting bij de genoemde rubrieken. Rubriek 0 Vaste activa, langlopende schulden en eigen vermogen Onder vaste activa verstaan we investeringen die normaliter langer dan één boekjaar werkzaam zullen blijven binnen de organisatie. Hierbij moet u denken aan gebouwen, machines, auto's, computers etc. Boekhoudkundig wordt de investering dan verdeeld over de te verwachten levensduur van die investering opgenomen in de kosten door middel van een afschrijvingsmethodiek. De (cumulatieve)afschrijvingsrekeningen van vaste activa behoren ook thuis in rubriek 0. Een tweede categorie activa die hieronder kan worden opgenomen is de post vorderingen op lange termijn. Ook hierbij wordt weer, de overigens discutabele maar algemeen aanvaarde grens van één boekjaar gehanteerd. U kunt hier denken aan uitstaande (verstrekte) leningen aan derden, ook wel genoemd Leningen u/g (uitgegeven geld). Aan de creditzijde van de balans treft u van de leningen die we hierboven bespraken de tegenpool aan in de vorm van Opgenomen leningen o/g (opgenomen geld) of Hypotheken o/g. Ook hier weer de grens van langer dan één boekjaar. Tenslotte valt onder rubriek 0 het eigen vermogen en de daartoe behorende rekeningen zoals Aandelenkapitaal (bij een BV of NV); Aandelen in portefeuille enz en, voorzover gevormd, bepaalde voorzieningen. Rubriek 1 Kortlopende vorderingen, schulden en liquide middelen. Alle vorderingen en schulden die normaliter een looptijd hebben van korter dan één jaar worden in deze rubriek verantwoord. U kunt hier in de eerste plaats denken aan Debiteuren en Crediteuren. Tevens worden in deze rubriek de Liquide middelen verantwoord. Rekeningschema, een korte oriëntatie 4

Rubriek 2 Tussenrekeningen Onder tussenrekeningen verstaan we grootboekrekeningen die, na verloop van korte tijd, weer een nihilsaldo zullen vertonen. Als belangrijkste voorbeeld kan hier de rekening Kruisposten genoemd worden. Voorbeeld. Een organisatie heeft een Kasboek en een Giroboek in gebruik. Er is een voorschrift ingesteld dat de kas nooit meer dan 1.000 mag bevatten. Het meerdere moet worden afgestort op de girorekening. Stel per 14 oktober 2008 wordt de kas afgesloten en blijkt dat 1.200 in kas is. Vervolgens zal dus 200 worden afgestort op de girorekening. In het kasboek wordt derhalve een uitgave opgenomen op 14 oktober van 200 met als omschrijving: Afgestort naar de girorekening. De journaalpost uit dit kasboek met betrekking tot deze post zal luiden: Giro 200 Aan Kas 200 Immers Giro is een rekening van bezit en deze neemt toe met 200; Kas is een rekening van bezit en deze neemt af met 200. Vervolgens komt enige tijd later het dagafschrift binnen van de postbank waarop de bijstorting van 200 is verantwoord. In het giroboek wordt deze post aan de debetzijde opgenomen met als omschrijving Gestort vanuit de kas 200. De journaalpost hiervan zal dus luiden: Giro 200 Aan Kas 200 U ziet wellicht al wat er nu is gebeurd. De journaalposten, zowel uit het kasboek als uit het giroboek, luiden exact gelijk. Dat kan niet de bedoeling zijn want we hebben geen 400 afgestort. Eén van beide journaalposten moet dus niet worden gemaakt. Vroeger werd dan in het giroboek vermeld p.m. (pro memorie= om te onthouden); hetgeen betekende dat deze post bij het journaliseren moest worden overgeslagen. De kas ging dan vóór de giro waardoor de pm-regel werd opgenomen in het giroboek. U kunt zich voorstellen dat bij veelvuldig afstorten en opnemen, mogelijk ook nog van gelijke bedragen, de nodige verwarring kan gaan ontstaan. Dit heeft geleid tot het in gebruik nemen van de rekening Kruisposten. In beide boeken wordt dan als grootboekrekening de rekening Kruisposten ingevuld en zullen de journaalposten luiden: uit het kasboek: Kruisposten 200 Aan Kas 200 en uit het giroboek: Giro 200 Aan Kruisposten 200 U ziet wat er met de rekening Kruisposten gebeurd is nadat beide journaalposten zijn gemaakt; het saldo is nihil. Zolang deze rekening nog een saldo vertoont betekent dit dus dat één van beide journaalposten nog niet is gemaakt. Normaliter zal dat de tweede journaalpost zijn omdat het dagafschrift immers later wordt ontvangen dan de storting heeft plaatsgevonden. Rekeningschema, een korte oriëntatie 5

We kunnen dus met deze rekening controleren of de afstorting geheel correct is verwerkt. Om die reden heet een dergelijke rekening ook wel een controlerende tussenrekening. In de praktijk komt het nogal eens voor dat men een ontvangst of een betaling moet verwerken waarvan op dat moment niet alle gegevens direct beschikbaar zijn. Omdat men verder wil met de mutaties wordt een dergelijk bedrag dan nogal eens op de rekening Kruisposten geparkeerd. Wij zijn hiervan een duidelijke tegenstander. De rekening Kruisposten is uitsluitend bedoeld om geldverkeer tussen kas, bank en postgiro te regelen. Wenst men onduidelijke posten te parkeren gebruik daarvoor dan een rekening als Nog te verwerken posten of iets dergelijks en, het allerbelangrijkste hierbij, zoek deze posten ook regelmatig uit en boek ze over naar de goede rekening. Zodanig gebruikt behoort ook een dergelijke rekening tot de groep controlerende tussenrekeningen. Rubriek 3 Voorraadrekeningen In deze rubriek worden voorraden opgenomen die hetzij door de onderneming worden gebruikt om te verkopen (handelsonderneming) of worden gebruikt voor de fabricage van produkten (produktieonderneming). Het betreft hier puur zaken die onderdeel uitmaken van de corebusiness van de organisatie; derhalve geen potloden, pennen e.d. Dit soort produkten horen thuis in rubriek 4 Kostenrekeningen. Rubriek 4 Kostenrekeningen In deze rubriek worden kosten verantwoord die ondergeschikt zijn aan de aktiviteiten van de organisatie. Dit loopt van salarissen met hun bijbehorende sociale lasten en pensioenpremies, huisvestingskosten, reiskosten in de ruimste zin, afschrijvingen (de jaarlijkse waardeverminderingen van de hierboven beschreven vaste activa), tot algemene kostenrekeningen. Om voldoende inzicht te verkrijgen in de kosten is een uitsplitsing naar soorten uiteraard van belang. De mate waarin dit moet gebeuren hangt sterk af van de onderneming of organisatie en zal daarop ook altijd toegespitst zijn. Rubriek 8 Opbrengstrekeningen In deze rubriek worden de opbrengsten bij verkoop en hun bijbehorende rekeningen verantwoord. Eén van de meest belangrijke gegevens voor elke organisatie die winst als doestelling heeft is de hoogte van de omzet. In onze eerste oriëntatie behandelden wij een voorbeeld waabij de volgende journaalpost werd gebruikt: Debiteuren 1.200 Aan Voorraad goederen 900 Aan Winst bij verkopen 300 Het zal duidelijk zijn dat, indien de onderneming de omzet in de boekhouding zichtbaar wenst te hebben, dat op deze manier niet gaat lukken. Immers we zien slechts in rubriek 8 een rekening Winst bij verkopen met een creditsaldo van 300, zijnde de brutowinst behaald bij de verkoop van goederen die 900 bij inkoop hebben gekost. Om de omzet wel te kunnen zien in de boekhouding wordt deze journaalpost in twee delen gesplitst: Eerst boeken we de verkoop sec met Debiteuren 1.200 Aan Opbrengst verkopen 1.200 en vervolgens het verdwijnen van de verkochte voorraad met Rekeningschema, een korte oriëntatie 6

Kostprijs verkopen 900 Aan Voorraad goederen 900 De omzet kan nu uit de rekening Opbrengst verkopen worden afgelezen terwijl de brutowinst kan worden bepaald uit het saldo van Opbrengst verkopen en Kostprijs verkopen. (We hebben in ons voorbeeld even afgezien van de BTW omdat dit het beeld slechts ingewikkelder maakt en er verder niets aan toevoegt) De tweede hierboven gegeven journaalpost herbergt eventueel nog wel een complicatie. De vraag is nl. of we op het moment van verkoop de kostprijs van die goederen nog kennen. Soms zal dat het geval zijn, soms niet. Zoniet, dan moeten er enige bijkomende stappen worden ondernomen om alsnog die journaalpost te kunnen maken; dit valt echter buiten deze oriëntatie. Rubriek 9 Resultaatrekeningen Eerder bespraken we reeds dat aan het einde van een boekjaar het in dat boekjaar behaalde resultaat wordt overgeboekt naar het eigen vermogen. De resultatenrekening wordt als het ware, per saldo, overgeboekt naar de balans waarmee de balans dan weer in evenwicht wordt gebracht. De, voor deze oriëntatie, meest interessante journaalpost uit deze rubriek luidt dan ook: 9990 Resultaat lopend boekjaar 0950 Aan Eigen vermogen uitgaande van een positief resultaat. Indien men na deze journaalpost afzonderlijk de som van de saldi van alle rekeningen zou bepalen uit de rubrieken 0 t/m 3 en de rubrieken 4 t/m 9, zal blijken dat die som in beide gevallen nihil is. Ergo, de balans zowel als de resultatenrekening zijn in evenwicht. Hiermee is de administratie voor wat betreft dit boekjaar afgesloten. Voorwaarde is daarbij wel dat alle voorafgaande journaalposten uit de kolommenbalans ook in de boekhouding zijn opgenomen en dat alle rekeningen zuiver zijn gemaakt. Hieronder wordt verstaan dat een grootboekrekening uitsluitend posten van balans of resultaat bevatten en geen mengvorm van beide is. Genoemde voorwaarde (alle rekeningen zijn zuiver gemaakt) geldt onverkort indien gebruik wordt gemaakt van een computerprogramma waarbij de balansposten automatisch kunnen worden overgeboekt naar een volgend boekjaar. In dat geval zal dikwijls ook de overboeking van het resultaat automatisch plaatsvinden. Tot zover een algemene inleiding over het rekeningschema en enige toelichting op het gebruik van bepaalde grootboekrekeningen. Wij vervolgen deze korte oriëntatie met de bespreking van het voor ANBO ontworpen rekeningschema. 2. Het ANBO rekeningschema In dit onderdeel staan we stil bij het specifiek voor ANBO ontwikkelde rekeningschema en zullen we bij de diverse grootboekrekeningen, waar noodzakelijk, enige toelichting verstrekken. Algemeen Aangezien het hier een rekeningschema betreft van zeer beperkte omvang is gekozen voor een nummering bestaande uit drie cijfers. Ruim voldoende voor gebruik van dit schema. Het rekeningschema is opgebouwd in de volgorde zoals de rubrieken op de balans en de resultatenrekening (exploitatie) zullen voorkomen. Dit verklaart de niet opeenvolgende nummering van het rekeningschema. Rekeningschema, een korte oriëntatie 7

Rubriek 0 Vaste activa Aangeschafte inventaris en computerapparatuur gaat langer mee dan één boekjaar en wordt derhalve over de geschatte levensduur afgeschreven. De jaarlijkse waardevermindering wordt echter niet afgeboekt van de investeringsrekening maar op een afzonderlijke afschrijvingsrekening verantwoord. Op deze wijze blijft in de boekhouding de oorspronkelijke investering zichtbaar en is de boekwaarde (de veronderstelde restwaarde van de investering) te bepalen door het saldo van de investeringsrekening en de afschrijvingsrekening te bepalen. De standaardjournaalpost die hierbij hoort luidt derhalve: 490 Afschrijvingskosten inventaris Aan 011 Afschrijving inventaris en 491 Afschrijvingskosten computerapparatuur Aan 021 Afschrijving computerapparatuur Indien sprake is van meerdere investeringen is het handig een specificatie van deze investeringen met hun bijbehorende afschrijvingen bij te houden. Investeringsstaat computerapparatuur Afschrijvingspercentage 25% Datum Geinvesteerd Afschrijving 2008 * Boekwaarde ult. 2008 Afschrijving 2009 Boekwaarde ult. 2009 Afschrijving 2010 Boekwaarde ult. 2010 28/05/08 PC 1 1.200,00 175,00 1.025,00 300,00 725,00 300,00 425,00 10/10/08 Laptop 600,00 38,00 562,00 150,00 412,00 150,00 262,00 Totalen 1.800,00 213,00 1.587,00 450,00 1.137,00 450,00 687,00 Bij een investering in de loop van een boekjaar wordt gebruikelijk naar tijdsgelang afgeschreven. In het laatste jaar wordt tenslotte het restant van de boekwaarde afgeschreven. De standen van de bijbehorende grootboekrekeningen zijn dan: Nr Naam Ultimo 2008 Ultimo 2009 Ultimo 2010 020 Computerapparatuur D 1.800,00 1.800,00 1.800,00 021 Afschr. computerapparatuur C 213,00 663,00 1.113,00 491 Afschr.kosten computerapp. D 213,00 450,00 450,00 Op het moment dat de apparatuur buiten gebruik wordt gesteld wordt de resterende boekwaarde afgeschreven eventueel nog te verminderen met een opbrengst bij buitengebruikstelling. Rubriek 1 Vlottende activa en Vreemd vermogen kort (VVK) Het is algemeen gebruikelijk bij het opmaken van de balans en de exploitatierekening dat rekening wordt gehouden met posten, die enerzijds weliswaar reeds zijn opgenomen in de lopende periode maar betrekking hebben op een volgende periode, of anderzijds nog niet zijn opgenomen in het lopende boekjaar maar daarin wel thuishoren. De zogenaamde transitoria of transitorische posten. Posten die in de boekhouding zitten maar moeten worden doorgeschoven naar een volgende periode noemen we uitstelposten. Posten die nog niet zijn opgenomen maar wel thuishoren in de lopende periode noemen we Rekeningschema, een korte oriëntatie 8

anticipatieposten. Voor deze posten zijn de volgende grootboekrekeningen beschikbaar: 140 Nog te ontvangen bedragen anticipatieposten gebruikelijk saldo is Debet 141 Vooruitbetaalde bedragen uitstelposten gebruikelijk saldo is Debet 150 Nog te betalen bedragen anticipatieposten gebruikelijk saldo is Credit 151 Vooruitontvangen bedragen uitstelposten gebruikelijk saldo is Credit Enkele voorbeelden. Voorbeeld 1. Op 4 januari 2009 ontvangen we een dagafschrift van de bank met de afrekening van de rente op onze rekening-courant over het 4e kwartaal 2008. Op het dagafschrift staat BY 25,36. Aangezien we de dagafschriften over 2008 keurig hebben geboekt tot en met de laatste mutatie over 2008 is duidelijk dat deze post nog niet is geboekt maar wel thuishoort in 2008. Journaalpost: 140 Nog te ontvangen bedragen 25,36 Aan 910 Rentebaten 25,36 De bate wordt nu meegenomen in 2008 en de vordering wordt middels de balans doorgeschoven naar 2009 op rekening 140. Bij het boeken van het dagafschrift in 2009 waarop deze rente is bijgeschreven moet dan worden geboekt: 111 Bank 1 25,36 Aan 140 Nog te ontvangen bedragen 25,36 Hiermee loopt rekening 140 weer glad. Voorbeeld 2. Bij het doorlopen van de boekhouding constateren we dat op rekening 423 Contributies het lidmaatschap 2009 van een vakblad van 75,00 is geboekt op 27 december 2008. Journaalpost: 141 Vooruitbetaalde bedragen 75,00 Aan 423 Conributies 75,00 De last wordt op deze wijze doorgeschoven naar het juiste boekjaar 2009. Voorbeeld 3. Op het dagafschrift van de bank van 4 januari 2009 staan ook de kosten voor het gebruik van de betaalpas voor het 4e kwartaal 2008 van 3,75. Journaalpost: 435 Bankkosten 3,75 Aan 150 Nog te betalen bedragen 3,75 De last wordt teruggehaald naar het juiste boekjaar 2008. Voorbeeld 4. Op 820 Ontvangen bijdragen reizen staat een ontvangst van een lid inzake zijn bijdrage voor de geplande reis van 12 januari 2009; bedrag 60,00. Journaalpost: 820 Ontvangen bijdragen reizen 60,00 151 Vooruitontvangen bedragen 60,00 Zoals aangegeven in voorbeeld 1 moeten de transitorische posten natuurlijk in het nieuwe boekjaar keurig gladlopen. Bij voorbeeld 1 en voorbeeld 3 worden we mogelijk hieraan nog herinnerd doordat het dagafschrift van 2009 nog moet worden geboekt. Voor de voorbeelden 2 en 4 ligt dit iets moeilijker omdat de oorspronkelijke mutaties reeds in 2008 zijn verwerkt. Dit bewijst des te meer dat een grootboek regelmatig moet worden doorgelopen om te constateren Rekeningschema, een korte oriëntatie 9

dat alles netjes op de juiste grootboekrekeningen is verwerkt. Bij dit doorlopen constateren we dan dat de hier behandelde transitorische rekeningen wel of niet gladlopen. In het geval van de voorbeelden 2 en 4 moet u dan de bedragen overboeken naar de juiste kosten- of batenrekeningen. Overigens worden alle hier behandelde journaalposten gebruikelijk via het memoriaal verwerkt. Het kan ook voorkomen dat men weet heeft van bepaalde posten die nog moeten worden opgenomen in het lopende boekjaar maar dat men aan het einde van dat boekjaar wil gaan afsluiten en nog geen nadere informatie over die posten heeft ontvangen. In dat geval zal men schattenderwijze te werk moeten gaan. Tenslotte nog een voorbeeld in de sfeer van de transitoria dat wellicht minder voor de hand ligt. Stel de vereniging betaalt per 31 augustus elk jaar de jaarpremie voor een afgesloten verzekering van 360,00. Dit houdt derhalve in dat hiervan een bedrag van 240,00 toegewezen kan worden aan de periode januari tot en met augustus van het volgende boekjaar. Bij het boeken van de betaling kan dan de volgende journaalpost worden gemaakt: 433 Kosten verzekeringen 120,00 periode september december 2008 141 Vooruitbetaalde bedragen 240,00 periode januari augustus 2009 Aan 111 Bank 1 360,00 In het algemeen dienen we er dus voor te zorgen dat zowel baten als lasten worden geboekt in de periode waarop deze betrekking hebben. Dit om er voor te zorgen dat de uit de boekhouding op te stellen balans en exploitatierekening een juist (lees: zuiver) beeld geven. Uiteraard moet hierbij enige soepelheid worden betracht. Zo is voor te stellen dat we dan ook rekening moeten houden met het feit dat kantoorartikelen die bij aankoop zijn geboekt in de groep Kantoorkosten en aan het einde van een boekjaar nog niet volledig zijn verbruikt. We zouden de voorraad per ultimo derhalve moeten inventariseren en via de transitoriarekening 141 Vooruitbetaalde bedragen moeten overboeken naar een volgend boekjaar. Zover gaat men in de praktijk echter niet, tenzij het bijvoorbeeld gebruikelijk is aan het einde van een boekjaar de voorraad papier, enveloppen en dergelijke éénmalig aan te vullen. In dat geval kan men overwegen deze kosten door te schuiven naar een volgend boekjaar. In het algemeen geldt dat de te corrigeren bedragen van wezenlijke invloed moeten zijn op het resultaat. Rubriek 2 Kruisposten Het gebruik van deze rekening is in het algemene gedeelte van deze oriëntatie (pagina 5) al uitvoerig aan de orde gekomen derhalve kunnen wij hiernaar kortheidshalve verwijzen. Rubriek 3 Voorraden Hieronder kan de (inkoop)waarde worden opgenomen van bij voorbeeld promotiegoederen en dranken. Voor de verwerking van de verkopen van deze goederen zijn verschillende mogelijkheden: opboeken tegen inkoopwaarde en bij verkoop de verkoopwaarde boeken op een opbrengstrekening (rubriek 8) per balansdatum wordt de waarde van de voorraad bepaald; deze blijft staan in rubriek 3 het verschil wordt geboekt naar rubriek 7 als inkoopwaarde van de verkopen. Of opboeken tegen inkoopwaarde en bij verkoop de verkoopwaarde boeken op een opbrengstrekening (rubriek 8) en de inkoopwaarde van deze verkoop boeken in rubriek 7 en crediteren in rubriek 3 per balansdatum moet de waarde van de voorraad gelijk zijn aan het saldo van de voorraadrekeningen in rubriek 3. Rekeningschema, een korte oriëntatie 10

Voorwaarde voor deze laatse boekingsgang is wel dat de inkoopwaarde van de verkoop bekend is op het moment dat de verkoop plaatsvindt. Rubriek 4 Kosten De kosten zijn onderverdeeld in: Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Algemene kosten Afschrijvingskosten Naast het jaarlijks verwerken van transitoria is het belangrijkste ten aanzien van deze rekeningen dat deze consequent worden gebruikt. De aanschaf van enveloppen dus niet de ene keer op Kantoorbenodigdheden boeken en de andere keer op Kosten secretariaat. Rubriek 7 Activiteitenkosten en rubriek 8 Inkomsten Deze rubrieken bevatten de rekeningen die kenmerkend zijn voor de vereniging. Let ook eens op de logische nummering van rekeningen die elkaars tegenpolen zijn, de nummers 720 tot en met 735 versus de nummers 820 tot en met 835. Onder 1. Algemeen toonden wij aan dat het door handig gebruik te maken van de splitsing in kosten en opbrengsten van verkopen mogelijk is de omzet van een onderneming vast te houden in de boekhouding. Deze methode, hier toegepast voor rekeningen specifiek voor de activiteiten van een vereniging vindt u terug in de splitsing tussen rubriek 7 en rubriek 8. Het gebruik van de in deze rubriek ondergebrachte rekeningen zal verder geen problemen opleveren. Rubriek 9 Overige baten en lasten In deze rubriek zijn uitsluitend de rekeningen in gebruik die betrekking hebben op bankrenten en de rente van een eventuele onderhandse lening. 3. Tenslotte Over het rekeningschema in het algemeen of voor een vereniging als de uwe in het bijzonder is veel meer te vertellen. Helaas moeten wij ons tot enkele zaken beperken. Wij hopen met de keuze van de onderwerpen een juiste keuze te hebben gemaakt. Voorzover u in het verleden nauwelijks tot geen ervaring heeft opgedaan in het daadwerkelijk voeren van een boekhouding en u heeft, nadat u Boekhouden een korte oriëntatie en Rekeningschema een korte oriëntatie heeft gelezen, het gevoel dat u voldoende houvast heeft om de boekhouding van uw vereniging met succes te kunnen voeren, dan hebben deze oriëntaties ruimschoots aan hun doelstelling voldaan. Rest mij te hopen dat u het geen droge stof heeft gevonden en beide oriëntaties met plezier heeft gelezen. Ik wens u veel succes met de boekhouding van uw vereniging. 1 september 2008 Drs. J.C. Hoogheid AC Rekeningschema, een korte oriëntatie 11