Nieuw is een remediërend trainingsprogramma voor de spelling van groep 3-8. Veel spellingsproblemen zijn in de basis vooral auditieve problemen. Daarom zijn veel oefeningen van auditief. Analyse op lettergreep- en letterniveau spelen een belangrijke rol. Leerlingen werken op hun eigen niveau en in hun eigen tempo de stof door. houdt de vorderingen bij en past, afhankelijk van de resultaten, het niveau aan. U kunt ook zonder spraak gebruiken; alle auditieve oefeningen worden dan visueel aangeboden.
Inhoudsopgave I Inhoudsopgave Part I Inhoud 4 Part II Inleiding 5 Part III Hoe is Nieuw opgebouwd? 6 Part IV Hoe kunt u Nieuw in de klas gebruiken? 7 Part V Leerlingen en leerlingroepen 7 Part VI Instellingen oefenschermen 8 Part VII Beginnen met oefenen 9 Part VIII Oefenen 10 Part IX Grafisch verslag 11 Part X Tekstrapport 14 Part XI Moeilijke woorden 15 Part XII Woordenlijstmappen 16 Part XIII Woordenlijsten 16 Part XIV Live update 17 Part XV Nieuw homepage 17 Part XVI Feedback versturen 18 Part XVII Product ondersteuning 18 Part XVIII Veilig stellen 18 Part XIX Invoeren leerlingen 19 Part XX Werkbladen 21
II Part XXI Invoeren leerlinggroepen 22 Part XXII Invoeren woordenlijstmappen 23 Part XXIII Staafdiagram bekijken 24 Part XXIV Lijndiagram bekijken 25 Part XXV Werkoverzicht bekijken 26 Part XXVI Invoeren woordenlijsten 28 Part XXVII Selecteren groep 29 Part XXVIII Werkbladen afdrukken 30 Part XXIX Importeren leerlingen 31 Part XXX Huiswerkdiskette bekijken 33 Part XXXI Kiezen woordenlijst 35 Part XXXII Huiswerkdiskette 36 Part XXXIII Maken van een veiligheidskopie 37 Part XXXIV Oefenschermen 38 Part XXXV Wat is de plaats van Nieuw binnen het spellingsonderwijs? 38 Part XXXVI Oefeningenmappen 39 Part XXXVII Invoeren oefeningenmappen 40 Part XXXVIII Invoeren oefeningen 41 Part XXXIX Oefeningen 43 Part XXXX Kiezen oefenscherm 43 Part XXXXI Kiezen oefening 46 Part XXXXII Spraak 46 Part XXXXIII Typlijsten 47
Inhoudsopgave III Part XXXXIV Lettergrepen 48 Part XXXXV Letters 49 Part XXXXVI Spellingsfouten 50 Part XXXXVII Koppelen spellingsfouten 51 Part XXXXVIII Tekstverwerker 52 Part XXXXIX In lettergrepen verdelen 54 Part XXXXX Woordenlijst samenstellen 55 Part XXXXXI Sorteeroefeningen 57 Part XXXXXII Visuele inprenting 58 Part XXXXXIII Analyse 59 Part XXXXXIV Statistiek 62 Part XXXXXV Instellingen spraak 63
4 1 Inhoud Inleiding Inleiding Nieuw Hoe is Nieuw opgebouwd? Wat is de plaats van Nieuw binnen het spellingsonderwijs Hoe kunt u Nieuw in de klas gebruiken? Leerlingen Leerlingen en leerlinggroepen Oefenschermen Instellingen oefenschermen Invoeren leerlingen Importeren van leerlingen Oefenen Beginnen met oefenen Oefenen Woordenlijsten Woordenlijstmappen Woordenlijsten Tekstverwerker Oefeningen Oefeningenmappen Oefeningen Spraak Resultaten Grafisch verslag Tekstrapport Werkoverzicht Typlijsten Moeilijke woorden Instellingen Letters Lettergrepen Spellingsfouten Spraak Groepen Selecteren groep
Inhoud 5 Verder oefenen; thuis en in de groep Huiswerkdiskette Werkbladen Internet Live Update Nieuw homepage Feedback versturen En verder... Veilig stellen 2 Inleiding Inleiding In groep drie van de basisschool zien we dat het lezen en spellen aanvankelijk hand in hand gaat. De kinderen in groep drie zijn al vrij snel in staat om via de weg van de auditieve analyse te komen tot het schrijven van klankzuivere mk, km en mkm-woorden. In het begin zullen ze deze woorden vooral op de letterdoos leggen. Later, als het schrijven van de letters is geleerd, zullen ze deze woorden al snel op papier kunnen zetten. Een aantal deelvaardigheden spelen hierbij een rol: De temporele orde waarneming is het waarnemen van klanken op volgorde, wat nodig is om te komen tot auditieve analyse: het opsplitsen van een woorden in letters (klanken). Aan de klanken worden letters gekoppeld en deze worden één voor één gelegd of opgeschreven. De auditieve en visuele discriminatie spelen hun rol bij het benoemen van de letters die het kind hoort en de letters die het kind moet schrijven. Problemen met de temporele orde waarneming leidt tot fouten in de auditieve analyse waarbij de leerling letters 'vergeet' of de volgorde van letters omkeert. Moeilijkheden met de auditieve en visuele discriminatie kan leiden tot een onvoldoende letterkennis, de leerling weet niet goed welke letter bij welke klank hoort. Het bovenstaande schema is van toepassing op het aanvankelijk spelling, hierbij worden klankzuivere woorden geschreven. Al gauw echter verdwijnt de één op één relatie klank-teken en krijgt de leerling te maken met woorden die anders geschreven worden dan je hoort. Er staan de leerling verschillende strategieën ter beschikking: 1. Spellen aan de hand van het woordbeeld. Hierbij heeft de leerling het woord als beeld in zijn
6 hoofd. 2. Spellen volgens analogie. De leerling schrijft het woord op dezelfde manier als vergelijkbare woorden. 'Tikken' wordt naar analogie van 'likken' met twee k's geschreven. 3. Spellen volgens regels. De leerling maakt gebruik van een regel om achter de schrijfwijze te komen. 'Hond' schrijf je met een 'd', omdat je een 'd' hoort als je het woord langer maakt. 4. Spellen als schrijfmotorisch patroon. Het woord vloeit als het ware uit de pen van de leerling. Het woord kan min of meer gedachteloos worden opgeschreven. Afhankelijk van de gebruikte taal- of spellingsmethode hanteert de leerling verschillende strategieën door elkaar. Nieuw is bestemd voor de basisschool en de speciale school voor basisonderwijs. Het programma is methode-onafhankelijk en kan naast elke spellingswerk gebruikt worden. De leerlingen kunnen met weinig instructie aan de gang en de leerkracht kan het programma op eenvoudige wijze naar zijn hand zetten om zo het leerproces van de leerling optimaal te sturen. Het programma is individueel gericht; leerlingen kunnen op hun eigen niveau en in hun eigen tempo de stof doorwerken. Het programma houdt de vorderingen bij. Het niveau van de oefeningen loopt van groep 3 tot en met groep 8 van de basisschool. U kunt de inhoud van de oefeningen wijzigen en/of het aantal oefeningen zelf uitbreiden. Tevens is het mogelijk om Nieuw werkbladen te laten afdrukken of een huiswerkdiskette te laten maken. De leerkracht kan snel voor iedere leerling op papier of met de computer een oefenpakket samenstellen, aangepast aan de mogelijkheden en vorderingen van de leerling. 3 Hoe is Nieuw opgebouwd? Nieuw traint de visuele inprenting van woordpakketten. Hierbij is de spelling van de Nederlandse taal verdeeld in een aantal spellingstappen: van mk en km tot en met de leenwoorden. Bij de indeling in spellingstappen is vooral uitgegaan van het OPES (Onderwijs Planning en Evaluatie Systeem). Het OPES is op zijn beurt weer gebaseerd op onderzoek van het CITO ten bate van hun SVS (Schaal Vorderingen in Spellingsvaardigheid). De woorden van de woordpakketten zijn gekozen uit frequentielijsten voor het basisonderwijs. De (auditieve) analyse gaat vooraf aan de visuele inprenting. In het algemeen is daarom bij ieder woordpakket steeds eerst gekozen uit twee of meer analyserende oefeningen, gevolgd door de oefening: "Typ het woord dat de meester zegt". Deze laatste oefening is voornamelijk gekozen vanwege het dictee-karakter van de oefening. Steeds als een aantal woordpakketten is getraind wordt het voorafgaande kort herhaald. Een typische opbouw van oefeningen rond een woordpakket kan bijvoorbeeld zijn: 1. Kies de goede doos 2. Schrijf het verdwenen woord op 3. Typ het woord dat de meester zegt De eerste oefening met deze woordenlijst is eenvoudig; de woorden kunnen eenvoudig worden nagetypt. De tweede oefening is sterk op de analyse gericht en wijst de leerling vooral op de opbouw van de woorden. Oefening drie oefent de inprenting.
Hoe kunt u Nieuw in de klas gebruiken? 4 7 Hoe kunt u Nieuw in de klas gebruiken? Nieuw is vooral bedoeld voor de leerling met spellingsproblemen, maar kan ook uitstekend worden gebruikt om kinderen vooruit te laten werken. De spellingzwakke leerlingen vallen bijvoorbeeld uit bij de controledictees van de taal van de taal- (of spelling) methode. Als u gebruik maakt van de Cito-dictees, dan zijn dit de leerlingen die niveau D of E scoren. Bij deze leerlingen gaat u eerst na of ze nog problemen hebben met de deelvaardigheden van de spelling: letterkennis en auditieve analyse. Ook kunnen zij nog problemen hebben in de basis: temporele orde waarneming en de auditieve of visuele discriminatie. Een goed instrument om dit te testen is het "Expert systeem technisch lezen en spellen", dit programma is ook verkrijgbaar bij het NIB. Als een leerling nog problemen heeft met deze deelvaardigheden, dan traint u deze eerst totdat de leerling hierop voldoende scoort. Daarna kunt u de leerling alsnog in Nieuw invoeren om het niveau waarop de leerling onvoldoende scoorde verder te oefenen. Ook leerlingen die zwak scoren, maar niet uitvallen op de deelvaardigheden, kunt u met Nieuw extra laten oefenen. Als extra kunt u de leerling een aantal werkbladen voor thuis mee geven. De kinderen die juist heel sterk scoren met de spellingdictees kunt u juist vooruit laten werken met Nieuw. Ook hierbij kunt u weer gebruik maken van extra werkbladen voor thuis. Tijdens de spellingsles (dit geldt eigenlijk alleen als u aparte spellingslessen geeft) kunnen deze leerlingen met verrijkingsstof werken. 5 Leerlingen en leerlingroepen Menu: Instellingen Groepen Bij iedere leerling die u invoert, kunt u aangeven in welke groep hij/zij zit. Standaard kent Nieuw zes groepen: groep 3 tot en met groep 8. U kunt hier nieuwe leerlinggroepen aanmaken of de namen van de leerlinggroepen wijzigen. Als extra is de map "Voorbeeld" toegevoegd. Hierin staan voorbeelden om mee te oefenen.
8 6 Instellingen oefenschermen Menu: Naar Leerlingen Geavanceerd Wanneer u Geavanceerd kiest, verschijnt het volgende venster op het scherm: Met de pijltjesknoppen links en rechts kunt u de door u gekozen oefening selecteren. Vervolgens klikt u op Instellingen. De leerling zal nu bij deze oefening met de ingevulde instellingen aan het werk gaan. Zo kunt u voor iedere leerling andere instellingen invullen, afhankelijk van de prestaties en eisen. De oefenbeurten worden zo op maat gemaakt. Oefenschermen In Nieuw kan elke oefening voor iedere leerling apart worden ingesteld. Alle oefeningen hebben al standaardinstellingen gekregen, alleen als u daarvan wilt afwijken, kiest u deze optie. U kunt de volgende instellingen tegenkomen: Score voldoende bij: 80%. De leerling mag pas door naar de volgende oefening als het aangegeven percentage goede antwoorden is gehaald. U kunt de gebruikelijke norm van 80% goed gebruiken, maar andere percentages kunnen ook gehanteerd worden. Woord overslaan na: 2 fouten Dit getal geeft aan hoeveel herkansingen de leerling krijgt voordat een antwoord fout gerekend wordt. Als de leerling geen extra kans krijgt om zijn fout te herstellen vult u 1 in. Zin overslaan na: 2 fouten Dit getal geeft aan hoeveel herkansingen de leerling krijgt voordat een antwoord fout gerekend wordt. Als de leerling geen extra kans krijgt om zijn fout te herstellen vult u 1 in. Maximaal: 15 woorden per beurt. Dit geeft het aantal woorden aan die de leerling maximaal moet maken bij de betreffende oefening. Flitsduur U vult in hoeveel seconden een woord voor de leerling op het scherm zichtbaar moet blijven.
Instellingen oefenschermen 9 Pauzeduur Hier geeft u de pauze aan na het tonen of laten horen van een letter of lettergreep van een woord. Woord voldoende na: 3 keer correct natypen. Het aantal keren dat een woord goed nagetypt moet worden, voordat het programma het woord afvinkt als zijnde beheerst. Typlijst voldoende bij: 85% Nadat het ingestelde percentage is behaald, wordt de typlijst voldoende gerekend en mag de leerling door naar de volgende lijst. Aantal rijen: 5. Dit getal geeft aan hoeveel rijen woorden er geoefend worden. 7 Beginnen met oefenen Menu: Naar Oefenen Als u begint met oefenen verschijnt het volgende venster:
10 Als u een een bepaalde groep heeft geselecteerd, dan ziet u alleen de namen van de geselecteerde groep, anders ziet u de namen van alle leerlingen. U ziet hier de namen van de leerlingen van de geopende groep. Een leerling klikt op zijn naam en dan op Oefenen. Nu start de oefening voor de leerling. Na de oefening komt de leerling weer in terug in het venster Naar oefenen terug. Als de resultaten van de oefening voldoende zijn, dan wordt dit door het 'rekenmachientje' aangegeven. Nu kan de volgende leerling aan de slag. U kunt de leerling natuurlijk ook twee of drie oefeningen achtereen laten doen. Kies de naam van de leerling en klik op Oefenen. Openen andere groep Als u een andere groep leerlingen wilt laten oefenen, dan klikt u op de knop: kt verschijnt het volgende scherm: U klikt op de groep die u wilt openen en klikt op Ok. 8 Oefenen Menu: Naar Oefenen Afhankelijk welke oefening gemaakt wordt verschijnt het bijbehorende oefenscherm. Na het invullen van het antwoord drukt de leerling op Enter. Als de leerling een foutief antwoord geeft, krijgt de leerling, afhankelijk van de instellingen de mogelijkheid om te herkansen. Anders geeft Nieuw zelf het antwoord. Steeds als Nieuw commentaar geeft op het antwoord van de leerling wordt dit getoond in een tekstballon. De leerling moet op de Spatie - balk
Oefenen 11 drukken om door te kunnen gaan met oefenen. Dit voorkomt het achteloos door tikken op Enter na een fout, waardoor de tekstballon niet gelezen wordt. Maakt een leerling een oefening onvoldoendr dan wordt bij de volgende oefenbeurt dezelfde oefening nogmaals aangeboden. Tijdens het oefenen hebben de leerlingen, afhankelijk van het oefenscherm, de beschikking over de volgende knoppen: Hiermee sluit de leerling de oefening af. Deze knop geeft uitleg over de oefening. Herhaalt het laatste woord. Geeft hulp met betrekking tot de opdracht. Nieuw laat bijvoorbeeld de volgende letter zien. Op het scherm verschijnen de volgende knoppen waarmee de leerling gemakkelijk diacritische tekens en de apostrof kan invullen. Wanneer u Nieuw afsluit, onthoudt het programma welke leerling en welke groep het laatste actief waren. De volgende keer dat u Nieuw opstart, worden de laatst actieve groep en leerling geselecteerd. Zo weet u welke leerling het laatst geoefend heeft en wie er nu aan de beurt is. 9 Grafisch verslag Menu: Resultaten Grafisch verslag De registratiegegevens die Nieuw verschaft, zijn voor de leerkracht van belang om de juiste beslissingen te nemen. Er wordt voldoende informatie verschaft om het oefenverloop te volgen
12 en een overzicht te krijgen van de vorderingen van de individuele leerling. Dat is belangrijk omdat voorkomen moet worden dat ongewenste oplossingsmethoden ingeslepen worden en leerlingen vastlopen of onnodig lang blijven hangen in oefeningen wegens gebrek aan uitleg of tijd. Met behulp van de menukeuzes Grafisch verslag en Tekstrapport worden de vorderingen weergegeven. Naar aanleiding van het Tekstrapport kunt u een aantal leerlingen gedetailleerder bekijken met behulp van het Grafisch verslag. Bovendien geven de werkoverzichten en beurtenverslagen een gedetailleerd overzicht van het werk van de leerlingen. Het werkoverzicht en beurtenverslag is een onderdeel van het Grafisch verslag. Het Grafisch verslag presenteert de vorderingen visueel met behulp van diagrammen. Na bestudering van de resultaten van een leerling kunnen deze eventueel met hem besproken worden. Om inzicht te krijgen in de manier waarop een leerling tot een oplossing komt, kunnen we deze bijvoorbeeld laten verwoorden hoe hij tot een antwoord komt. Deze gesprekken werken verhelderend en motiveren en stimuleren de leerling. De verslagen kunnen naar wens afgedrukt of verwijderd worden. Grafisch verslag Nieuw kan verschillende overzichten van de door de leerlingen behaalde resultaten presenteren. Eén daarvan is Grafisch verslag. Deze kenmerkt zich doordat de prestaties zoveel mogelijk visueel gemaakt worden. Dit voorkomt dat u zich door eindeloze rijen van getallen moet worstelen om een indruk te krijgen van de prestaties van de leerlingen. Het tweede kenmerk van het Grafisch verslag is dat u stapsgewijs steeds gedetailleerder naar de prestaties van de verschillende leerlingen kunt kijken. Met het Grafisch verslag gaat u steeds uit van een globaal overzicht van de prestaties van de geopende leerlingengroep in de vorm van een horizontaal staafdiagram. Vanuit dit staafdiagram kunt u een lijndiagram bekijken en vanuit het lijndiagram bekijkt u het werkoverzicht.
Grafisch verslag 13 Als u de cursor over een staafje beweegt, dan zult u zien dat deze verandert in een vergrootglas. Op dat moment kunt u op de linkermuisknop drukken. Nu verschijnt er een lijndiagram van de betreffende leerling. Als u met de cursor over de vakjes gaat, dan ziet u dat deze weer verandert in een vergrootglas. Als u nu op de linkermuisknop drukt, verschijnt het werkoverzicht met het beurtenverslag van die beurt op het scherm. In dit verslag vindt u zeer gedetailleerd terug welke opdrachten de leerling heeft gehad en welke antwoorden hij gegeven heeft.
14 10 Tekstrapport Menu: Resultaten Tekstrapport U krijgt een overzicht in tekstvorm van de prestaties van de leerlingen. De laatste acht beurten worden bekeken en globaal geanalyseerd. Op grond van deze informatie geeft Nieuw een beoordeling voor het werk en enkele suggesties om de leerlinggegevens aan te passen. Met Tekstrapport krijgt u snel een indruk van de vorderingen en kunnen, eventueel aangevuld met de bevindingen in het werkoverzicht en het beurtenverslag, wijzigingen aangebracht worden in de instellingen van de oefening en/of leerling.
Tekstrapport 15 Groepen Kies hier de groep waarvan u een tekstrapport wilt. Afdrukken Een tekstrapport op papier van de geselecteerde groep. 11 Moeilijke woorden Menu: Verslagen Moeilijke woordenlijsten Bij het oefenen met Nieuw houdt het programma bij welke woorden foutief geschreven worden. Deze woorden worden vastgelegd in het bestand 'Moeilijke woorden' van de leerling. Dit bestand met moeilijke woorden breidt zich na iedere oefenbeurt steeds verder uit. U kunt de woorden van dit bestand gebruiken om er werkbladen mee af te drukken. Deze werkbladen kan de leerling dan mee naar huis nemen om de moeilijke woorden na uitleg nog eens apart te oefenen. Moeilijke woorden U ziet de leerlingengroepen met de leerlingen en rechts daarvan ziet u een overzicht van de woorden die de geselecteerde leerling moeilijk vindt. U ziet het betreffende woord en daarachter de schrijfwijze van het woord van de leerling. De eerste kolom geeft informatie over het aantal keren dat dit woord met deze foutieve schrijfwijze is ingevuld. Verwijder Verwijdert de moeilijke woorden. Bij de volgende oefenbeurt zal Nieuw weer een nieuwe lijst met moeilijke woorden aanmaken.
16 Werkblad Afdrukken van een werkblad met deze moeilijke woorden. 12 Woordenlijstmappen Menu: Naar Woordenlijsten De woorden van Nieuw zijn opgeslagen in woordenlijsten. Deze lijsten staan op hun beurt weer geordend in woordenlijstmappen. U kunt zelf woordenlijstmappen toevoegen of verwijderen. Standaard kent Nieuw de woordenlijstmap: 13 Woordenlijsten Menu: Naar Woordenlijsten Iedere woordenlijstmap bestaat uit een aantal woordenlijsten. In dit venster kunt u woordenlijsten met woorden invoeren, wijzigen, bekijken of verwijderen.
Woordenlijsten 17 Links ziet u een keuzelijst met de namen van de woordenlijsten van de geselecteerde map. De vetgedrukte namen zijn geen woordenlijsten, maar kopjes die u zelf kunt invoegen. Als u een woordenlijst selecteert, dan verschijnen de woorden uit die lijst rechts in het venster. U kunt de lijst met woorden daar ook wijzigen. 14 Live update Menu: Internet Live Update "Live update" is een techniek om via een internetverbinding de meest recente versie van Nieuw te verkrijgen. Als u in een netwerk werkt dan zal uw browser waarschijnlijk zelf een internetverbinding maken en na een bepaalde periode van inactiviteit ook weer afsluiten. Als u niet in een netwerk werkt zult u waarschijnlijk eerst met de hand een verbinding moeten maken. Nadat contact is gemaakt op het Internet, kijkt "Live Update" eerst of er een verbeterde versie beschikbaar is. Als dat zo is, dan installeert "Live Update" deze update. Hierna keert u vanzelf weer terug naar Nieuw. Na het bijwerken kunt u met de menukeuze Help Info om te zien wat het nieuwe versienummer is. 15 Nieuw homepage Menu: Internet Nieuw homepage Nieuw heeft een eigen pagina op het internet. Hier vindt u veel informatie over Nieuw. U kunt de meest gestelde vragen lezen, tips of oefensuggesties bekijken, vragen stellen etc.
18 16 Feedback versturen Menu: Internet Feedback versturen Met deze opdracht komt u op het internet. Hier kunt u suggesties voor verbeteringen geven, een foutenrapport invullen of een vraag stellen. 17 Product ondersteuning Menu: Help Productondersteuning U kunt op verschillende manieren ondersteuning krijgen. Bezoek de homepage van Nieuw en bekijk de veel gestelde vragen. Kijk op www.nib.nl. Controleer met de optie Live Update of u de laatste versie van heeft. Stuur een e-mail met uw vraag naar helpdesk@nib.nl. Stuur een fax naar faxnummer 070-3683928 Neem contact op met de telefonische helpdesk tel: 070-3682017. Kijk op onze site voor de openingstijden van onze helpdesk. Als u telefonisch contact opneemt dan dient u de volgende informatie klaar te hebben: a. Het versienummer van. U vindt dit versienummer in het menu Help Info. b. Het operating systeem: Window 95, Windows 98 of Windows 2000. 18 Veilig stellen Menu: Bestanden Veilig stellen Van de meeste onderdelen die u in Nieuw zelf kunt wijzigen, kunt u een veiligheidskopie maken. Op het scherm verschijnt het volgende submenu: Kies hier het onderdeel waarvan u een veiligheidskopie wilt maken. De veiligheidskopieën zijn zogenaamde.zip bestanden. Er worden doorgenummerde backups gemaakt. Zo heet de eerste backup van de leerlinggegevens "pupil_01.zip', de tweede heet "pupil_02.zip" en zo verder. U kunt met dit onderdeel veilgheidskopieën maken en ook weer terug zetten. Wat is de meest recente reservekopie? Bij het nummeren van de kopieën kijkt Nieuw vanaf nummer 01. U heeft bijvoorbeeld drie reservekopieën van de leerlinggegevens met de namen "pupil_01.zip", "pupil_02.zip" en
Veilig stellen 19 "pupil_03.zip". U verwijdert "pupil_01.zip". De volgende reservekopie heeft dan weer de naam "pupil_01.zip" en niet, zoals u misschien zou verwachten "pupil_04.zip". Om de meest recente reservekopie te gebruiken bij het terug zetten van bestanden, kunt u dus het beste naar de datum kijken. Het is een goede gewoonte om regelmatig een kopie te maken van de bestanden zodat bij eventuele problemen niet alle gegevens kwijt bent. Steeds wanneer u belangrijke wijzigingen wilt aanbrengen in leerlinggegevens, oefeningen, woordenlijsten of spraak, is het verstandig eerst de betreffende bestanden veilig te stellen. 19 Invoeren leerlingen Menu: Naar Leerlingen
20 Klik op Nieuw om een nieuwe leerling in te voeren. De cursor verschijnt in het veld naam. Hier typt u de naam van de leerling. Met de Tab-toets gaat u naar het volgende veld. U hoeft uw invoer niet te bevestigen; Nieuw bewaart automatisch alles wat u invoert. Naam Hier vult u de naam van de leerling in. Met de Tab-toets brengt u de cursor naar het volgende veld. Groep Geef aan in welke groep de leerling in zit. Let op als u een bepaalde groep heeft geselecteerd. Als u bijvoorbeeld "Groep 3" heeft geselecteerd en u voert een leerling in en u plaatst deze in "Groep 4" dan zal deze leerling na het invoeren van het scherm verdwijnen. De leerling is echter niet verdwenen, maar u ziet de leerling niet omdat u immers "Groep 3" had geselecteerd. Als u nu echter "Groep 4" selecteert, dan zult u de leerling terugzien. Selecteren groep. Oefeningenmap en oefening Klik op de zaklamp en kies een oefeningenmap en een oefening. Voor de naam van de oefening vindt u het nummer van de oefening. Kiezen oefening Beurtenverslag. Als u van iedere beurt een gedetailleerd verslag wilt bijhouden hoe de leerling gewerkt heeft dan maakt u Beurtenverslag actief. Geavanceerd.. In Nieuw kan iedere oefening voor iedere leerling apart worden ingesteld. Al deze instelllingsmogelijkheden zijn verborgen onder de knop Geavanceerd. Alle leerlingen hebben al standaardinstellingen, alleen als u daar van wilt afwijken kiest u deze optie. Instellingen oefenen Nieuw Voer een nieuwe leerling in. Verwijder Verwijdert de geselecteerde leerling. Voordat Nieuw de leerling verwijdert, wordt u eerst om bevestiging gevraagd.
Invoeren leerlingen 21 Huiswerk Een submenu verschijnt met de keus Diskette maken en Diskette bekijken. Als u kiest Diskette maken, dan maakt Nieuw een oefendiskette voor de leerling met alle instellingen. Als u kiest Diskette bekijken dan zal Nieuw de diskette lezen en u de oefenresulaten van de leerling tonen. U kunt dan ook kiezen om de resultaten over te nemen. Huiswerkdiskette. Importeren Leerlingen kunnen geïmporteerd worden via een zogenaamd "edex-bestand". Importeren leerlingen. Werkblad Hiermee kunt u een werkblad afdrukken met de oefening die u voor deze leerling heeft geselecteerd. Werkbladen. Moeilijke-woordenlijst Vlak onder het tabblad ziet u: De moeilijke-woordenlijst van... Als de leerling een moeilijkwoordenlijst heeft dan vindt u hier een hyperlink naar de moeilijke-woordenlijst. Als u met de muis over de blauwe letters gaat, dan ziet u een handje verschijnen. Nu kunt u klikken en Nieuw laat de lijst zien. Moeilijke woorden. 20 Werkbladen Menu: Naar Leerlingen Werkblad Menu: Naar Woordenlijsten Wijzig Werkblad Menu: Naar Oefeningen Wijzig Werkblad Menu: Resultaten Typlijsten Werkblad Menu: Resultaten Moeilijke-woordenlijsten Werkblad Nieuw kan aan de hand van een oefening of woordenlijst werkbladen afdrukken. Dit kan ook met de moeilijke woordenlijst van de leerling. De leerling kan het werkblad mee naar huis nemen om de woorden thuis nog eens te oefenen. De werkbladen geven u samen met de huiswerkdiskette de mogelijkheid om de leerling met spellingsproblemen adequaat te helpen.
22 21 Invoeren leerlinggroepen Menu: Instellingen Groepen Hier maakt u nieuwe leerlingengroepen aan. Om de leerlinggroep te vullen met leerlingen, gaat u Naar Leerlingen. Om de naam van een groep te wijzigen, moet u de groep selecteren (klik op de regel met de naam) en vervolgens typt u de nieuwe naam. Als u een groep verwijdert dan worden ook alle leerlingen en de verslagen van die leerlingen verwijderd. Om een nieuwe groep in te voeren klikt u op Nieuw. Op de plaats van de cursor typt u de naam van de leerlingengroep. U hoeft uw invoer niet te bevestigen; Nieuw bewaart automatisch alles wat u invoert.
Invoeren leerlinggroepen 23 Nieuw Voer een nieuwe groep in. Onderaan de lijst verschijnt de cursor en u kunt de naam van de groep intypen. Verwijder Verwijdert u de geselecteerde leerlingengroep. Voordat Nieuw de groep verwijdert, wordt u eerst om bevestiging gevraagd. U moet altijd minimaal één groep behouden. Afdrukken Drukt een overzicht af van de leerlingen in de geselecteerde groep. Bij het afdrukken passen de leerlinggegevens niet altijd op één regel. U kunt dan het beste de afdrukstand van de printer wijzigen in: Liggend. Kies hiervoor Bestanden Instellen printer. 22 Invoeren woordenlijstmappen Menu: Naar Woordenlijsten Hier maakt u nieuwe woordenlijstmappen aan. Om de naam van een woordenlijstmap te wijzigen, moet u de map selecteren (klik op de regel met de naam) en vervolgens typt u de nieuwe naam. Als u een woordenlijstmap verwijdert dan worden ook alle woordenlijsten van die map verwijderd. Klik op Nieuw om een nieuwe woordenlijstmap in te voeren. De cursor verschijnt onderaan de lijst. Hier typt u de naam van de map. U hoeft uw invoer niet te bevestigen; Nieuw bewaart automatisch alles wat u invoert.
24 Wijzig Hiermee kunt u de woordenlijstmappen met de woordenlijsten van de geselecteerde map wijzigen, verwijderen of lijsten toevoegen. Nieuw Voer een nieuwe map in. Onderaan de lijst verschijnt de cursor en u kunt de naam van de nieuwe woordenlijstmap intypen. Verwijder Verwijdert de geselecteerde woordenlijstmap. Voordat Nieuw de map verwijdert, wordt u eerst om bevestiging gevraagd. Afdrukken Drukt een overzicht af van de woordenlijsten in de geselecteerde map. Bij het afdrukken passen de gegevens niet altijd op één regel. U kunt dan het beste de afdrukstand van de printer wijzigen in: Liggend. Kies hiervoor Bestanden Instellen printer. 23 Staafdiagram bekijken Menu: Resultaten Grafisch verslag Kijk hier om in één oogopslag te zien hoe de leerlingen vorderen. Van welke leerlingen had u meer verwacht? Klik dan op het staafje om de resultaten nader te bekijken. Linker-muisknop Klik met de linker-muisknop op een staaf om in een lijn diagram te zien hoe de leerling gewerkt heeft. Lijndiagram bekijken Rechter-muisknop Als u met de rechter-muisknop op een staaf klikt, dan krijgt u het venster met de leerlinggegevens van de betreffende leerling.
Staafdiagram bekijken 25 U ziet verschillende staafjes met de namen van de leerlingen en daarachter de oefeningenmap en de oefening waarmee de leerling aan het werk is. De gele staaf geeft aan hoe ver de leerling in de oefeningenmap gevorderd is. Een lang staafje geeft niet per definitie aan dat de betreffende leerling al veel gewerkt heeft. Het is heel goed mogelijk dat hij in een hogere oefening in de oefeningenmap is geplaatst, maar nog niet met Nieuw gewerkt heeft. 24 Lijndiagram bekijken Menu: Resultaten Grafisch verslag Hier kunt aflezen welke weg de leerling heeft gevolgd om op zijn huidige niveau te komen. Blijft de leerling lang op hetzelfde niveau staan of gaat deze gestaag vooruit? Klik op het rode vierkantje om een beurt nog verder te bekijken. Linker-muisknop Klik met de linker-muisknop op een vierkantje van het lijndiagram voor een werkoverzicht met beurtenverslag van de betreffende beurt. Werkoverzicht bekijken Rechter-muisknop Als u met de rechter-muisknop op een staaf klikt, dan krijgt u het venster met de leerlinggegevens van de betreffende leerling.
26 Dit lijndiagram geeft al een gedetailleerder overzicht van de prestaties van een leerling. In het lijndiagram kunt u zien hoe de leerling gewerkt heeft. De cijfers op de y-as geven het nummer van de oefening aan. In het lijndiagram ziet u in één oogopslag of de leerling stagneert of juist snel vordert. 25 Werkoverzicht bekijken Menu: Resultaten Grafisch verslag Afhankelijk van de ingestelde groepen ziet U een lijst met de resultaten van de leerlingen. Er zijn twee lijsten: het werkoverzicht en het beurtenverslag. Als een regel groen is, dan betekent dit dat die oefening voldoende gemaakt is en dat de leerling verder mag naar de volgende oefening. Niet alle gegevens passen op één regel, daarom kunt u met de horizontale schuifbalk de kolommen naar links verplaatsen om zo de overige kolommen te kunnen zien. Bij iedere beurt van het werkoverzicht hoort een beurtenverslag. In dit beurtenverslag vindt u heel gedetailleerd welke woorden de leerling precies invulde. Als een woord is dikgedrukt dan was de leerling bezig met dat woord. Daaronder vindt u het woord zoals de leerling het intypte. Het kan zijn dat u twee of meerdere keren achter elkaar een dikgedrukt woord ziet staan. Dit ontstaat als de leerling het woord niet invult, maar met een ander woord kiest zonder iets in te vullen (in een aantal oefeningen kan de leerling zelf de volgorde van de woorden bepalen door met de muis op een ander woord te klikken). Met het beurtenverslag is een globale foutenanalyse op te stellen, die verder verfijnd kan worden met de bevindingen van een individueel contact met de leerling.
Werkoverzicht bekijken 27 Het werkoverzicht geeft een compact overzicht van de vorderingen. Naam oefening Hier staat de naam van de oefening waarmee de leerling gewerkt heeft. Opdrachten Hier staat het aantal gemaakte opgaven. Goed Het aantal goed gemaakte opgaven Percentage Het percentage goed wordt altijd berekend aan de hand van het aantal items in de oefening (dus niet alleen de gemaakte items) ten opzichte van het aantal goed. Aan de hand van dit percentage bekijkt Nieuw of de leerling verder mag naar de volgende oefening of dat de leerling de oefening nog eens moet doen. Tijd Hoelang heeft de leerling aan de oefening gewerkt. Datum De datum waarop de leerling gewerkt heeft. Afdrukken Bij het afdrukken worden alle werkoverzichten van de geselecteerde leerling afgedrukt. U kunt niet een bepaalde beurt selecteren en die afdrukken. De beurtenverslagen worden niet afgedrukt.
28 Verwijder Verwijder dit verslag. Het verslag wordt opnieuw opgebouwd als de leerling weer aan het werk gaat. U zult zien dat het percentage correct bij de oefening: "Typ het woord dat de meester zegt" soms wat verwarrend is. Zo kan een leerling de eerste beurt misschien 14 woorden correct hebben getypt en dan toch nog 0% correct hebben. Dit komt omdat een woord tweemaal achtereen correct moet worden nagetypt om goed gerekend te worden. 26 Invoeren woordenlijsten Menu: Naar Woordenlijsten Voeg hier eigen woordenlijsten toe of pas woordenlijsten aan. Om de naam van een woordenlijst te wijzigen, moet u deze selecteren en vervolgens begint u te typen. U hoeft uw invoer niet te bevestigen; Nieuw bewaart automatisch alles wat u invoert. U ziet dat de woordenlijsten zijn onderverdeeld. U ziet vetgedrukte/onderstreepte kopjes.u kunt zelf deze onderverdeling maken door in de keuzelijst met de woordenlijsten "koppen" in te voegen. Als u met de muiscursor in de woordenlijst staat en u drukt op de rechtermuisknop dan verschijnt een keuzemenu: Als u nu kiest: Invoegen hoofdkop, dan wordt een wordt de tekst die u invult automatisch vet en onderstreept. Invoegen subkop geeft alleen vet. Invoegen woordenlijst geeft de mogelijkheid om een woordenlijst op een specifieke plek in te voegen. Normaal gesproken worden nieuwe lijsten onderaan geplaatst. Dit is wel handig als u een nieuwe woordenlijstmap aan het opbouwen bent, maar als u de woordenlijst eigenlijk meer aan het begin wilt plaatsen (omdat het bijvoorbeeld een makkelijke lijst is), dan is het verplaatsten met de pijltjes tijdrovend en kunt u beter gebruik maken van Invoegen woordenlijst. De lijst wordt ingevoegd op de plaats van de blauwe balk.
Invoeren woordenlijsten 29 Wijzig Op het scherm verschijnt een meer uitgebreide tekstverwerker met de geselecteerde woordenlijst. U kunt nu alle nodige wijzigingen aanbrengen en daarna op OK klikken. Tekstverwerker Nieuw Voegt een nieuwe woordenlijst toe. U ziet dat bij de woordenlijsten onderaan de lijst ruimte wordt gemaakt. U moet nu eerst een naam moet geven aan de woordenlijst. U typt een naam en dan drukt u op de Enter-toets. Nu kunt u rechts de woordenlijst intypen. Verwijder Verwijdert de geselecteerde woordenlijst. Voordat Nieuw de lijst verwijdert, wordt u eerst om bevestiging gevraagd. Werkblad U kunt met iedere woordenlijst oefenbladen afdrukken. De leerlingen kunnen deze oefenbladen mee naar huis nemen om extra te oefenen. Werkbladen. Pijl omhoog en pijl omlaag Met de pijltjesknoppen kunt u de volgorde van de woordenlijsten bepalen. De lijsten staan namelijk niet alfabetisch, maar staan in een volgorde die u zelf bepaalt. In het voorbeeld zijn de gemakkelijke woordenlijsten bovenaan geplaatst. 27 Selecteren groep Menu: Instellingen Selecteren groep Als u gaat oefenen, ziet u de leerlingen uit alle groepen. U kunt echter ook een bepaalde groep selecteren. Bij het invoeren van leerlingen en bij het oefenen ziet u dan voortaan alleen nog maar de kindereren
30 uit die geselecteerde groep. Groepen De namen van de leerlinggroepen. Actief Als u het veld Actief aanklikt, dan laat Nieuw bij sommige schermen alleen nog maar de leerlingen uit de geselecteerde groep zien. Deze instellingen steeds gebruiken als u Nieuw start Als u hier een vinkje zet, dan zal Nieuw bij het afsluiten van het programma onthouden welke groep geselecteerd was. Als Nieuw de volgende keer start, dan zal deze groep automatisch weer geselecteerd worden. 28 Werkbladen afdrukken Menu: Naar Leerlingen Werkblad Menu: Naar Woordenlijsten Wijzig Werkblad Menu: Naar Oefenen Wijzig Werkblad Menu: Resultaten Typlijsten Werkblad Menu: Resultaten Moeilijke woordenlijsten Werkblad Er zijn twee soorten werkbladen: 1. werkblad naar aanleiding van een bepaalde oefening, woordenlijst of typlijst 2. werkblad naar aanleiding van de moeilijke-woordenlijst van een leerling
Werkbladen afdrukken 31 Werkbladen U maakt een keuze uit de verschillende werkbladen door deze te selecteren. Koptekst Vul hier de tekst in die bovenaan het werkblad moet verschijnen. Afdrukken Drukt het werkblad af. 29 Importeren leerlingen Menu: Naar Leerlingen Importeren Importeren van gegevens betekent dat u gegevens van buiten inleest in Nieuw. Nieuw kan leerlingen importeren vanuit een zogenaamd edex-bestand. Een edexbestand is een tekstbestand met daarin de namen van leerlingen, de geboortedatum etc. Een aantal administratieve programma's kan een dergelijk edex-bestand aanmaken. In Esis-A kiest u Administratie Leerlingen Overige Diversen Maken EDEX-bestanden. De edex-bestanden worden in de directory "" gezet. U kunt de leerlingen in deze bestanden importeren als u naar de leerlingen gaat en daar de knop Importeren kiest. Als u een groep heeft geslecteerd (bijvoorbeeld groep 5) en u importeert leerlingen naar groep
32 3, dan zult u deze leerlingen na het importeren niet zien. U heeft immers groep 5 geselecteerd en u ziet daarom alleen de leerlingen uit groep 5. Met de knop Edex selecteert u een Edex-bestand. Hieruit selecteert u de groepen en leerlingen die u wilt importeren. Groepen Als u met de knop Edex een edex-bestand heeft geselecteerd, dan verschijnen hier de namen van de groepen. Leerlingen Hier vindt u de namen van de leerlingen in de geselecteerde groep. Importeren in groep Hier geeft u aan in welke groep de leerlingen geïmporteerd moeten worden. Edex Hiermee selecteert u een een edexbestand. De bestanden heten "edexgr.txt" en "edexll.txt". Kies één van de twee; het geeft niet welke.
Importeren leerlingen 33 Daarna worden de velden Groepen en Leerlingen gevuld. Kies nu één of meer leerlingen. U kunt alle leerlingen selecteren door op de knop Alles te klikken, maar u kunt ook één of meer leerlingen kiezen door deze aan te klikken. OK Accepteer de gekozen leerlingen en importeer deze. 30 Huiswerkdiskette bekijken Menu: Naar Leerlingen Huiswerk Diskette bekijken
34 Naam Naam van de leerling waarvoor de diskette gemaakt is. Diskette aangemaakt De datum waarop de diskette gemaakt is. Flitsduur De ingestelde flitsduur voor bepaalde oefeningen. Vooruitgang Het aantal oefeningen dat de leerling heeft afgewerkt (de norm heeft gehaald). Normering oefeningen De leerling mag pas door naar de volgende oefening als het aangegeven percentage goede antwoorden is gehaald. Resultaten Hiermee bekijkt u de resultaten van de leerling in de vorm van een tekstrapport.
Huiswerkdiskette bekijken 31 Kiezen woordenlijst U kiest eerst een woordenlijstmap waaruit u de woordenlijst wilt selecteren, dan kiest u een woordenlijst uit deze woordenlijstmap en klikt daarna op OK. 35
36 32 Huiswerkdiskette Menu: Naar Leerlingen Huiswerk Diskette maken of bekijken Regelmatig vragen ouders om oefeningen die het kind thuis kan doen. De huiswerkdiskette van Nieuw geeft het kind deze mogelijkheid. U zult geen diskette in de doos vinden met de titel "Huiswerkdiskette". Dit komt omdat Nieuw zelf een huiswerkdiskette kan aanmaken. Nieuw kopieert daarbij het oefenprogramma naar een diskette en stelt de leerlinggegevens in. Hierbij neemt Nieuw de instellingen over die u heeft aangegeven. U hoeft dus niet bang te zijn dat de ouders de verkeerde oefening kiezen. Bij het aanmaken van de diskette kopieert Nieuw een woordenlijst naar de diskette. Dat is de woordenlijst waar het kind op dat moment mee bezig is. Thuis doen de ouders de diskette in de computer en starten "a:.exe".
Huiswerkdiskette 37 In het helpbestand bij de huiswerkdiskette staat uitgelegd hoe het kind moet werken. Als de leerlingen klaar zijn met oefenen dan nemen ze hun diskette weer mee naar school. U kunt nu de resultaten bekijken. De huiswerkdiskette vormt samen met de werkbladen een doeltreffend middel om de leerling met rekenen extra te helpen. 33 Maken van een veiligheidskopie Menu: Bestanden Veilig stellen Het maken van de veiligheidskopie gebeurt door een apart programma. Dit programma kent twee tabbladen: Reservekopie en Terugzetten. Reservekopie Bestanden kopiëren naar Kies hier het station waar de veiligheidskopie moet worden geplaatst. Een diskette wordt niet aanbevolen, want deze kan al gauw vollopen. Op het gekozen station wordt een directory aangemaakt met de naam: "sw.bak". Hier worden de reservekopieën geplaatst. Reservekopieën Hier ziet u een overzicht van de gemaakte kopieën. Start De reservekopie wordt gemaakt en toegevoegd aan de lijst. Terugzetten Kies één van de veiligheidskopieën en klik op Start. De veiligheidskopie wordt nu teruggeplaatst. Het programma weet zelf waar de reservekopieën staan en weet ook waar ze teruggeplaatst moeten worden.
38 Wanneer u een veilig gesteld bestand terug zet, dan worden de bestaande bestanden overschreven. Met andere woorden de bestanden die u terug plaatst komen in de plaats van de huidige bestanden. 34 Oefenschermen Het programma werkt met verschillende oefenschermen, die ieder een eigen functie hebben. In de rechteronderhoek van ieder scherm een oefeningnummer. Dit nummer kan gebruikt worden om de oefening in de lijst met oefeningen op te zoeken. Invoeren oefeningen. Het is als het ware het nummer van de bladzijde uit de oefeningenmap. We zullen de afzonderlijke schermen bespreken en hun specifieke eigenschappen aangeven. De analyse komt naar voren in de oefeningen: De visuele inprenting bij de oefeningen: Er zijn twee sorteeroefeningen: 35 Analyse Visuele inprenting Sorteeroefeningen Wat is de plaats van Nieuw binnen het spellingsonderwijs? Wat is de plaats van Nieuw binnen het spellingsonderwijs? Nieuw oefent de visuele inprenting van woordpakketten en legt daarbij sterk de nadruk
Wat is de plaats van Nieuw binnen het spellingsonderwijs? 39 op de (auditieve) analyse, zowel op letter- als op lettergreepniveau, verder kan Nieuw wijzen op bepaalde spellingsregels als de leerling fouten maakt. U zult zien dat de (auditieve) analyse een belangrijke plaats inneemt binnen Nieuw. Deze vaardigheid is reeds bij het aanvankelijk spellen (op letterniveau) de belangrijkste pijler waarop het spellen wordt opgebouwd. In de voortgezette spelling blijft deze vaardigheid centraal staan wanneer de leerlingen nieuwe (vaak meerlettergrepige) woorden leren of als het woordbeeld te kort schiet en de leerling alleen langs de weg van de auditieve analyse tot een goede schrijfwijze kan komen. Ook bij het toepassen van spellingsregels speelt de analyse een grote rol. Zo worden open en gesloten lettergrepen pas door de leerling ontdekt als deze de betreffende woorden juist analyseert. Zo leren de kinderen in de spellingsmethode "Spelling in de lift PLUS", de regel van de klinkerdief: "lange klanken hebben pech, ik haal gewoon een letter weg". Deze regel gaat alleen op als de lange klank aan het eind van een lettergreep staat. Het is duidelijk dat de auditieve analyse ook hierbij een belangrijke rol speelt. 36 Oefeningenmappen Menu: Naar Oefeningen De presentatie van de woorden/zinnen voor de leerling bij een oefenbeurt vindt plaats door middel van een oefenscherm. Woorden/zinnen en oefenscherm samen vormen een oefening. Bij deze menukeuze worden de woorden/zinnen gekoppeld aan een oefenscherm. De op die manier ontstane oefeningen worden in een oefenmap opgeslagen. Standaard kent Nieuw de volgende oefeningenmap: Dit zijn de nieuwe oefeningen bij het programma.
40 37 Invoeren oefeningenmappen Menu: Naar Oefeningen Hier maakt u nieuwe oefeningenmappen aan. Om de naam van een oefeningen te wijzigen, moet u de map selecteren (klik op de regel met de naam) en vervolgens typt u de nieuwe naam. Als u een oefeningenmap verwijdert dan worden ook alle oefeningen van die map verwijderd. Klik op Nieuw om een nieuwe oefeningenmap in te voeren. De cursor verschijnt onderaan de lijst. Hier typt u de naam van de map. U hoeft uw invoer niet te bevestigen; Nieuw bewaart automatisch alles wat u invoert. Wijzig Hiermee kunt u de oefeningen van de geselecteerde map wijzigen, verwijderen of oefeningen toevoegen. Nieuw Voer een nieuwe map in. Onderaan de lijst verschijnt de cursor en u kunt de naam van de nieuwe oefeningenmap intypen. Verwijder Verwijdert de geselecteerde oefeningenmap. Voordat Nieuw de map verwijdert, wordt u eerst om bevestiging gevraagd. Afdrukken Drukt een overzicht af van de oefeningen in de geselecteerde map. Bij het afdrukken passen de gegevens niet altijd op één regel. U kunt dan het beste de afdrukstand van de printer wijzigen in: Liggend. Kies hiervoor Bestanden Instellen printer.
Invoeren oefeningen 38 41 Invoeren oefeningen Menu: Naar Oefeningen Wijzig Voeg hier eigen oefeningen toe of pas oefeningen aan. Om de naam van een oefening te wijzigen, moet u deze selecteren en vervolgens begint u te typen. U hoeft uw invoer niet te bevestigen; Nieuw bewaart automatisch alles wat u invoert. Nieuw Voegt een nieuwe oefening toe. U ziet dat bij de oefeningen onderaan de lijst ruimte wordt gemaakt. U moet nu eerst een naam moet geven aan de oefening. U typt een naam en dan drukt u op de Enter. Nu kunt u de woordenlijst en het oefenscherm kiezen. Om een woordenlijst te kiezen klikt u op de knop met de zaklantaarn. Kiezen woordenlijst Om een oefenscherm waarmee de woordenlijst wordt geoefend te kiezen, klikt u op de zaklantaarn naast het oefenscherm. Kiezen oefenscherm Verwijder Verwijdert de geselecteerde oefening. Voordat Nieuw de oefening verwijdert, wordt u eerst om bevestiging gevraagd. Werkblad U kunt met iedere oefening werkbladen afdrukken. Werkbladen kunnen worden gebruikt om de leerling nog eens extra bepaalde oefenstof te laten herhalen of te oefenen. Ook als huiswerkblad kan zo'n werkblad goed dienstdoen. Werkbladen. Naam Hiermee geeft het programma zelf aan de oefening een naam. Deze naam bestaat altijd uit de naam van de woordenlijst, een dubbele punt en de naam van het oefenscherm. Dit werkt erg handig, omdat het lastig kan zijn om steeds weer nieuwe betekenisvolle namen voor de oefeningen te
42 bedenken. Pijl omhoog en pijl omlaag Met de pijltjesknoppen kunt u de volgorde van de oefeningen bepalen. De oefeningen staan namelijk niet alfabetisch, maar staan in een volgorde die u zelf bepaalt. Normaal gesproken zult u de makkelijke oefeningen bovenaan willen plaatsen. Drukt u hierop dan zal het terugzetten naar die oefening ongedaan gemaakt worden. De naam van deze oefening verdwijnt uit het kader. Auditief aanbieden: Door deze mogelijheid aan te vinken zal de oefening auditief aangeboden worden (indien u de spraakbestanden heeft aangeschaft). Is deze mogelijkheid niet aangevinkt dan zal Nieuw de oefening zonder geluid aanbieden. U ziet dat de oefeningen zijn onderverdeeld. U ziet vetgedrukte/onderstreepte kopjes.u kunt zelf deze onderverdeling maken door in de keuzelijst met de oefeningen "koppen" in te voegen. Als u met de muiscursor in de keuzelijst staat en u drukt op de rechtermuisknop dan verschijnt een keuzemenu: Als u nu kiest: Invoegen hoofdkop, dan wordt een wordt de tekst die u invult automatisch vet en onderstreept. Invoegen subkop geeft alleen vet. Invoegen oefening geeft de mogelijkheid om een oefening op een specifieke plek in te voegen. Normaal gesproken worden nieuwe oefeningen onderaan geplaatst. Dit is wel handig als u een nieuwe oefeningenmap aan het opbouwen bent, maar als u de oefening eigenlijk meer aan het begin wilt plaatsen (omdat het bijvoorbeeld een makkelijke oefening is), dan is het verplaatsten met de pijltjes tijdrovend en kunt u beter gebruik maken van Invoegen oefening. De oefening wordt ingevoegd op de plaats van de blauwe balk. Iedere oefening heeft een paginanummer. Dit paginanummer ziet u ongeveer rechts onderin op het scherm als een leerling aan het oefenen is. Als u iets aan de oefening wilt veranderen, dan onthoudt u dat nummer en kiest u in de oefeningenmap waarin die oefening voorkomt Zoek oefenpagina. Op het scherm verschijnt: Hier vult u het paginanummer in. Nieuw zoekt nu de betreffende oefening voor u op.
Oefeningen 39 43 Oefeningen Menu: Naar Oefeningen Iedere oefeningenmap bestaat uit een aantal oefeningen. In dit venster kunt u oefeningen invoeren, wijzigen, bekijken of verwijderen. Links ziet u een keuzelijst met de namen van de oefeningen van de geselecteerde map. Net als bij de woordenlijsten zijn de vetgedrukte namen geen oefeningen, maar kopjes die u zelf kunt invoegen om een duidelijke indeling te verkrijgen. Als u een oefening selecteert, dan ziet u rechts de samenstelling van die oefening. Bij Woordenlijst ziet u op welke woorden de oefening betrekking heeft en bij Oefenscherm ziet u welk oefenscherm gebruikt wordt. 40 Kiezen oefenscherm Menu: Naar Oefeningen Wijzig Oefenscherm
44 U kiest eerst voor een bepaald type oefening dat u bij de woordenlijst vindt passen. Als u klikt op Type oefening, dan kunt u kiezen uit vier typen oefeningen: 1. 2. 3. 4. Sorteren Analyseren op lettergreepniveau Analyseren op letterniveau Natypen
Kiezen oefenscherm 45 Ieder type oefening kent een aantal oefenschermen. U kunt kiezen uit deze oefenschermen door op de knop met de pijl naar links en de pijl naar rechts te klikken en vervolgens op OK te klikken.
46 41 Kiezen oefening U kiest eerst een oefeningenmap, bijvoorbeeld ''. Dan kiest u een oefening uit de lijst eronder. Rechts vindt u de woordenlijst die bij de oefening hoort en het betreffende oefenscherm. Dan klikt u op OK. 42 Spraak Menu: Naar Spraak Hier kunt u spraak invoeren en verwijderen. Voor de spraakdata kijkt Nieuw gewoonlijk op de cd-rom. Hierop vindt Nieuw alle spraak die gebruik wordt door het standaard oefeningenpakket. Als u echter zelf woordenlijsten invoert met woorden waarvan de uitspraak niet bekend is, dan kunt u de spraak aanvullen. Deze aanvullingen worden opgeslagen op de vaste schijf waar Nieuw op geïnstalleerd is. Als Nieuw de uitspraak niet op de cd-rom kan vinden, dan zal Nieuw de aanvullingen op de vaste schijf nakijken. Bij het invoeren van spraak kunt u gebruik maken van de volgende knoppen:
Spraak 47 Nieuw Deze knop geeft de mogelijkheid om nieuwe spraakgegevens toe te voegen. U ziet dat in de spraaklijst ruimte wordt gemaakt en dat u eerst een naam moet geven aan de spraakgegevens. Als naam geeft u het woord zoals Spellingswerek Nieuw dit in de woordenlijst vindt. U typt een naam en dan drukt u op Enter. Bestand Hiermee kunt u een spraakbestand openen. Opname Hiermee neemt u de spraakgegevens daadwerkelijk op. Direct nadat u op Opname heeft geklikt, begint de opname. De naam van de knop verandert nu in Stop. Als u nu nog een keer op deze knop klikt, dan stopt de opname en wordt de spraak op de vaste schijf opgeslagen. Weergave Hiermee speelt u de spraakgegevens af. Verwijder Hiermee verwijdert u de geselecteerde spraak. Voordat Nieuw de spraak verwijdert, wordt u eerst om bevestiging gevraagd. U kunt Nieuw ook zonder de cd-rom met spraakbestanden gebruiken. Nieuw zal steeds zelf de cd-rom opzoeken in uw systeem. Als de cd-om niet wordt gevonden, dan worden de oefeningen zonder spraak aangeboden. 43 Typlijsten Menu: Resultaten Typlijsten
48 Bij de oefening "Typ het woord dat de meester zegt" moeten de leerling een bepaald percentage van een woordenlijst twee keer achtereen correct natypen. Als een woord twee keer achtereen correct is nagetypt, dan woord dit woord als het ware 'afgetekend' en komt niet meer in de oefening terug. Als de leerling een woord al een keer correct heeft ingetypt en de leerling typt het de tweede keer fout in, dan begint Nieuw weer vanaf nul te tellen. Nieuw houdt dit bij en bewaart dit op de vast schijf. Dit noemen we de typlijst van een leerling. Als een leerling de oefening voldoende maakt, dan wordt de typlijst weer verwijderd. Verwijder Hiermee verwijdert u de typlijst. Dit betekent dat de leerling de volgende keer van voren af aan moet beginnen. Werkblad Hiermee drukt u een werkblad met de woorden uit de typlijst af. 44 Lettergrepen Menu: Instellingen Lettergrepen Een aantal oefeningen in Nieuw maakt gebruik van lettergrepen. Nieuw kan zelf de meeste woorden goed in lettergrepen verdelen, maar er zijn ook een groot aantal uitzonderingen. Steeds als Nieuw een woord in lettergrepen moet verdelen, dan wordt eerst gekeken of het woord een uitzondering is. U heeft dit alleen nodig als u zelf nieuwe woordenlijsten toevoegt, alle uitzonderingen van de standaard geleverde lijsten kent Nieuw al.
Lettergrepen 49 Nieuw Geeft de mogelijkheid om een nieuwe uitzondering in te voeren. U ziet dat de cursor in het veld: Woord verschijnt. Nu typt u het woord in. Dan drukt u op de Tab-toets en vult u het woord in lettergrepen in. U hoeft de invoer niet te bevestigen. 45 Letters Menu: Instellingen Letters Bij het samenstellen van een nieuwe woordenlijst in de tekstverwerker kunt u aangeven aan welk spellingspatroon een woord moet voldoen om in de lijst te worden opgenomen. Bij het invullen van spellingspatroon kunt u onder andere gebruik maken van de letter K, M en G om aan te geven dat u respectievelijk een klinker, medeklinker of gebruikersteken verwacht wenst op een bepaalde positie. U kunt hier aangeven welke letters u als klinker, medeklinker en gebruikersteken ziet. U kunt letters toevoegen, wijzigen of verwijderen. Met behulp van de tabbladen kunt u respectievelijk de klinkers, medeklinkers en gebruikerstekens wijzigen.
50 46 Spellingsfouten Menu: Instellingen Spellingsfouten Als een leerling bij het werken fouten maakt, dan bewaart Nieuw deze fout in een bestand. Zo komen alle fouten van alle leerlingen bij elkaar in één groot bestand. Bij iedere spellingfout hoort een opmerking (aanwijzing) voor de leerling. Standaard kent Nieuw vijf opmerkingen: 1. 2. 3. 4. 5. Je Je Je Je Je hebt hebt hebt hebt hebt een letter te weinig getypt een letter teveel getypt twee letters omgedraaid een letter verkeerd getypt een fout gemaakt Bij iedere spellingsfout die wordt gemaakt maakt Nieuw één van de standaardopmerkingen. Nieuw koppelt als het ware automatisch de fout aan een opmerking en slaat deze op. U kunt zelf opmerkingen toevoegen die bijvoorbeeld betrekking hebben op een specifieke spellingsregel. Bijvoorbeeld: 'Maak het woord eens langer'. U kunt deze opmerking koppelen aan fouten die door de leerlingen zijn gemaakt. Stel dat een leerling het woord 'hond' met een '-t' typt: 'hont'. Nieuw zal nu opmerken: 'Je hebt een letter verkeerd getypt'. U kunt nu de opmerking 'Maak het woord eens langer' invoeren en dan de gemaakte fout (hond-hont) koppelen aan deze opmerking. In het vervolg zal Nieuw nu deze opmerking maken als een leerling 'hont' schrijft. Het invoeren van opmerking en het koppelen van deze opmerkingen aan spellingsfouten doet u in het
Spellingsfouten 51 volgende venster: U ziet drie tabbladen: Spellingsfouten, Opmerkingen en Koppelen. Op het tabblad Spellingsfouten ziet u alle fouten die door de leerlingen gemaakt zijn en het aantal keren dat de fout gemaakt is. U kunt hier spellingsfouten invoeren en verwijderen. U kunt de gemaakte spellingsfouten ook sorteren op de datum waarop deze fout het laatst gemaakt is, het aantal keer dat deze fout gemaakt is en op alfabetische volgorde. Zo kunt u met de hand spellingsfouten verwijderen die in een lange tijd slechts één of tweemaal gemaakt zijn. 47 Koppelen spellingsfouten Menu: Instellingen Spellingsfouten Op het tweede tabblad ziet u alle opmerkingen die Nieuw kan maken. Standaard zijn dit er vijf. U kunt opmerkingen toevoegen en verwijderen. De vijf standaard opmerking kunt u niet verwijderen.
52 Op het laatste tabblad koppelt u de gemaakte fouten met de opmerkingen. U klikt eerst op een spellingsfout en dan op een opmerking. U hoeft uw keuzen niet te bevestigen. Zo kunt u alle spellingsfouten met opmerkingen koppelen. 48 Tekstverwerker Bij het wijzigen van woordenlijsten kunt u gebruik maken van een meer uitgebreide tekstverwerker.
Tekstverwerker 53 Bestand Nieuw... De bestaande tekst wordt verwijderd en u krijgt een schoon blad. Openen... U wordt gevraagd om de naam van een tekst. Nadat de tekst gelezen is, kunt u deze gaan bewerken of u klikt op OK. U kunt deze mogelijkheid goed gebruiken om woordenlijsten te importeren. Nieuw maakt een kopie van het bestand en u kunt het originele bestand dus zelfs van de vaste schijf verwijderen. Opslaan, Opslaan als... De tekst wordt bewaard. Afdrukken... De tekst wordt afgedukt. Bewerken In dit menu vinden we alle standaard tekstbewerkingsfuncties zoals Knippen, Kopiëren, Plakken etc. Lettergrepen In lettergrepen... De tekst wordt verdeeld in lettergrepen. U heeft zo de mogelijkheid om te controleren of Nieuw de woorden goed in lettergrepen kan verdelen. Dit is bij een aantal oefeningen nodig. Nieuwe lettergreepverdeling... Woorden die Nieuw niet goed in lettergrepen kan verdelen moeten in een uitzonderingenbestand worden opgenomen. Dit doet u als volgt: u selecteert een woord in de woordenlijst en dan kiest u: Nieuwe lettergreepverdeling...
54 Woordenlijsten U kunt hiermee een woordenlijst samenstellen vanuit een andere woordenlijst. Extra Statistiek U krijgt statistische informatie over de tekst/woordenlijst: aantal woorde, aantal lettergrepen, gemiddeld aantal lettergrepen per woord etc. Statistiek De woorden kunnen van links naar rechts worden ingetypt. U hoeft na ieder woord niet steeds op Enter te druken. Als u hele zinnen invoert waarbij de leerling alleen een woord hoeft in te vullen, moet u het betreffende woord tussen vierkante haakje zetten. De spaties in de zin moeten worden vervangen door een liggende streepje (Shift+-). Bijvoorbeeld: Jan_fietst_naar_sch[oo]l. 49 In lettergrepen verdelen In het veld In lettergrepen... typt u de goede lettergreepverdeling voor het geselecteerde woord. Dan kiest u OK. De uitzondering is nu ingevoerd. Als u nu de woorden lijst nogmaals in lettergrepen laat verdelen, dan zult u zien dat het woord nu correct verdeeld wordt. Voordat u een woordenlijst in lettergrepen laat verdelen, kies dan eerst OK zodat de woordenlijst door Nieuw wordt opgeslagen. Selecteer de woordenlijst dan nogmaals in de tekstverwerker, laat de woordenlijst in lettergrepen verdelen en kies Annuleren als u klaar bent. Eigenlijk is de term lettergreep niet helemaal correct. Het zal u misschien opvallen dat sommige woorden niet correct in lettergrepen zijn gezet. Het woord 'autootje' moet volgens de regels eigenlijk als 'au-to-tje' in lettergrepen worden gezet. De functie van de lettergrepen in Nieuw is immers niet om de leerling te leren hoe een woord in lettergrepen moet worden verdeeld, maar vooral om tot een goede analyse te komen (tot klankgroepen). We hebben er toch voor gekozen, omdat dit het meest herkenbaar is.
Woordenlijst samenstellen 50 55 Woordenlijst samenstellen Nieuw kent vier woordenlijsten waaruit woorden kunnen worden geselecteerd. Alle vier de woordenlijsten bevatten woorden uit frequentielijsten: 'lijst3-4.txt' heeft betrekking op woorden uit groep drie en vier, 'lijst5-6.txt' op woorden van groep vijf en zes, 'lijst7-8.txt' op woorden van groep zeven en acht en de lijst 'sw.txt'. In de laatste vindt u alle woorden die Nieuw gebruikt en waarvan ook spraakbestanden op de cd-rom staan. Als laatste vindt u in het bestand 'werkwrd.txt' werkwoorden van de zes hoogste groepen van het basisonderwijs. U mag natuurlijk ook eigen woordenlijsten selecteren. Eerst kiest u de woordenlijst waaruit u woorden wilt selecteren. Nu vult u het spellingspatroon in. Met dit spellingspatroon geeft u aan welke woorden u wilt selecteren. Stel dat u alle woorden van drie klanken (=fonemen) wilt toevoegen aan uw woordenlijst, dan vult u hier in MKM. De hoofdletter M staat voor medeklinker en de hoofdletter K staat voor klinker. Bij het invullen van dit spellingspatroon kunt u verder gebruik maken van een ster (*) en een vraagteken (?). Met een ster geeft u aan dat de letters op de betreffende plaats niet ter zake doen. U kunt meerdere sterretjes in het spellingspatroon gebruiken, bijvoorbeeld: *kk*. Met een vraagteken geeft u aan dat het teken op de aangegeven plaats niet terzake doet. Het spellingspatroon:??? vindt dus alle woorden van drie letters (dus niet van drie klanken, maar van drie tekens). Verder kunt u ook nog gebruik maken van alle letters van het alfabet. Standaard ziet Nieuw de volgende klanken als medeklinker. b,c,d,f,g,h,j,k,l,m, n,p,q,r,s,t,v,w,x,z,ch,ng,nk,sch De volgende klanken worden als klinker beschouwd.
56 a,aa,e,ee,o,oo,u,uu,ie,ei,eu,oe,ui,ij,au,ou,i,è,é,ê,ë U kunt deze klanken wijzigen onder de menukeuze Instellingen...Letters... We zullen een aantal voorbeelden geven om één en ander te verduidelijken. Verder kunt u nog gebruik maken van de hoofdletter G. De G staat voor 'door gebruiker gedefinieerd teken'. U kunt net als bij de letter M en K geheel zelf aangeven welke klanken onder de Gebruiker tekens verstaan dienen te worden. Zo kunt u bijvoorbeeld heel makkelijk alle woorden met gesloten lettergrepen laten selecteren. U vult dan de Gebruiker-tekens als volgt in: Als het spellingspatroon vult u bijvoorbeeld in *KGK*. Nu zullen alle woorden zoals ballen, hakken, bokking, verstrekken etc. aan de woordenlijst worden toegevoegd. Als laatste kunt u ook een cijfer van 1 tot 9 invullen als spellingspatroon. U geeft hiermee aan dat u woorden met een bepaald aantal lettergrepen wilt selecteren.
Woordenlijst samenstellen 57 U ziet ook het aankruisvakje: Exclusief. Als u dit aanklikt dan worden alle woorden die juist niet voldoen aan dit spellingspatroon geslecteerd. Nu klikt u op Importeren. Na verloop van tijd zult u zien dat de geselecteerde woorden in de tekstverwerker verschijnen. 51 Sorteeroefeningen Nieuw kent twee sorteeroefeningen: Doe de appel in de goede mand De leerlingen sorteren de woorden die ze onder de appeltjes vinden. Deze oefening kan ook auditief worden aangeboden. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt de goede kist aangewezen.. De normering kan individueel worden ingesteld. Een woord wordt fout gerekend als de leerling zich vergist of om hulp vraagt. Geef de muis zijn kaas De leerling sorteert de woorden in drie groepen. De oefening kan ook auditief worden aangeboden. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt de goede muis aangewezen. De normering kan individueel worden ingesteld. Een woord wordt fout gerekend als de leerling zich vergist of om hulp vraagt.
58 52 Visuele inprenting De visuele inprenting komt naar voren in de volgende oefenpagina's: Typ de woorden na Dit is de eenvoudigste inprentingsoefening. De leerling moet de woorden uit de eerste kolom natypen. Hierbij kan de leerling steeds weer opnieuw naar de woorden kijken die moeten worden nagetypt. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt een volgende letter ingevuld. De normering, en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als de leerling zicht vergist of als de leerling meer dan één keer om hulp vraagt. Schrijf het verdwenen woord op Bij deze oefening moet de leerling het woord op het schoolbord goed aankijken en daarna op de bordenwisser klikken, dan verdwijnt het woord en moet het woord worden ingetypt. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt een volgende letter ingevuld. Deze oefening is al wat moeilijker omdat het woord pas nagetypt kan worden als het verdwenen is. Zo wordt de leerling al gedeeltelijk gedwongen om het woord in te prenten. Het aantal woorden dat de leerling in een beurt oefent en de normering is individueel in te stellen. De normering, en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als de leerling een vergissing maakt en hoogstens één keer om hulp vraagt. Typ het woord dat de meester zegt Dit is de moeilijkste inprentingsoefening. Het woord dat ingetypt moet worden, verschijnt maar eventjes op het scherm en moet dan worden nagetypt. De oefening kan ook auditief worden
Visuele inprenting 59 aangeboden en wordt dan nog wat moeilijker. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt een volgende letter ingevuld. Bij deze oefening moet de leerling een woord niet éénmaal, maar tweemaal achtereen correct intypen, voordat het woord als correct wordt geteld. Nieuw houdt een zogenaamde typlijst bij van de leerling. In deze typlijst wordt bijgehouden welke woorden reeds tweemaal achtereen correct zijn nagetypt en welke nog niet. De leerling moet een woord twee maal achtereen correct natypen, dit betekent dat als een leerling een woord de eerste keer goed intypt, maar de tweede keer fout, dat de 'achtereen-correct-teller' voor dat woord weer op nul komt. Als de leerling 85% van de woorden tweemaal achtereen correct heeft nagetypt, dan mag de leerling door naar de volgende oefening en wordt de typlijst van de leerling verwijderd. Vanwege het 'dicteekarakter' van de oefening wordt deze oefening meestal als afsluiting van een aantal oefeningen met één woordpakket gebruikt. Individueel in te stellen is: de flitsduur, de pauzeduur, aantal malen correct natypen, normering, het aantal woorden per beurt en na hoeveel pogingen een woord even moet worden overgeslagen. Vul het goede woord in. Bij deze oefening moeten de leerlingen het goede woord invullen. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt een volgende letter ingevuld. De normering, en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als de leerling zicht vergist of als de leerling meer dan twee keer om hulp vraagt. 53 Analyse De analyse komt naar voren in de volegende oefeningen: Wijs de lettergrepen aan De leerling moet de lettergrepen van het aangeboden woord aanwijzen. De oefening kan ook auditief worden aangeboden. Als de leerling om hulp vraagt, dan flitst de lettergreep op die de leerling moet kiezen. Het aantal woorden dat de leerling in deze oefening krijgt en de normering is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als het aantal vergissingen (verkeerd aangewezen lettergrepen) en het aantal keren dat om hulp wordt gevraagd groter dan één is.
60 Kies de goede doos Deze oefening is een variatie op de vorige oefening. Ook bij deze oefening kunnen de woorden auditief woorden aangeboden. Als de leerling om hulp vraagt, dan flitst de lettergreep op die de leerling moet kiezen. Als de woorden van de woordenlijsten slechts één lettergreep hebben, dan moet de leerling het aangeboden woord aanwijzen. Het aantal woorden dat de leerling in deze oefening krijgt en de normering is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als het aantal vergissingen (verkeerd aangewezen lettergrepen) en het aantal keren dat om hulp wordt gevraagd groter dan één is. Typ het woord dat deze heren zeggen Bij deze oefening wordt een woord per lettergreep opgebouwd. De leerling moet het woord moet intypen. Deze oefening kan ook auditief worden aangeboden. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt een lettergreep nogmaals getoond en blijft dan ook op het scherm staan. Het woord wordt dan in lettergrepen uitgesproken. Bij één-lettergrepige woorden wordt de oefening met losse letters aangeboden. Het aantal woorden dat de leerling in deze oefening krijgt, de normering, het aantal herkansingen na een fout en de pauzeduur is individueel in te stellen. De pauzeduur is de periode dat het programma wacht voordat het een volgende lettergreep of letter toont. Een woord wordt fout gerekend als het aantal vergissingen (verkeerd ingetypte woord) en het aantal keren dat om hulp wordt gevraagd groter dan één is. U kunt de oefening "Typ het woord dat deze heren zeggen" ook goed gebruiken als oefening van de auditieve synthese van één-lettergrepige woorden. Bij één-lettergrepige woorden noemen de "heren" de losse letters van het woord. De leerling moet deze synthetiseren en intypen. Waar is de lettergreep?
Analyse 61 De leerling ziet een woord in lettergrepen, één lettergreep is weggelaten. De leerling vult nu het hele woord in. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt een volgende letter van de gezochte lettergreep ingevuld. De normering, en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als het aantal vergissingen (verkeerd ingetypte woord) en het aantal keren dat om hulp wordt gevraagd groter dan één is. Zoek het woord De verschillende lettergrepen staan in de verkeerde volgorde. De leerlingen typt de woorden in. Bij één-lettergrepige woorden wordt de oefening met losse letters aangeboden. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt steeds een volgende lettergreep op de goede positie gezet. De normering, en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als het aantal vergissingen (verkeerd ingetypte woord) en het aantal keren dat om hulp wordt gevraagd groter dan één is. Op en neer Een woord is als een slang geschreven. De leerling moet het woord intypen. De normering, en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt het woord meer horizontaal geplaatst. Een woord wordt fout gerekend als het aantal vergissingen (verkeerd ingetypte woord) groter dan één is. Vul het woord aan Van een woord is steeds een letter weggelaten. De leerling moet deze invullen. De oefening kan ook auditief worden aangeboden. Als een leerling om hulp vraagt, dan wordt de gevraagde letter ingevuld. De normering, het aantal rijen (van één tot vier) en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als de leerling om hulp vraagt.
62 Vul de klinkers in Van een woord zijn de klinkers weggelaten. De leerling vult het woord aan en typt het in. Als de leerling om hulp vraagt, dan wordt een volgende klinker ingevuld. De normering, en het aantal herkansingen na een fout is individueel in te stellen. Een woord wordt fout gerekend als het aantal vergissingen (verkeerd ingetypte woord) en het aantal keren dat om hulp wordt gevraagd groter dan één is. 54 Statistiek Menu: Naar Woordenlijsten Wijzig Wijzig Extra Statistiek Hier kunt u een indruk krijgen van de moeilijkheid van een tekst. Dit wordt uitgedrukt in een AVIniveau. Leesindex-A De leesindex-a is een formule waarop het AVI-niveau wordt gebaseerd. Hoe hoger de index, hoe makkelijker de tekst. AVI Het AVI-niveau van de tekst. Aantal zinnen Het aantal zinnen in de tekst. Aantal woorden Het aantal woorden in de tekst. Gemiddeld aantal woorden per zin