Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het volgende beeld: Op aandelen is 15,9% rendement gemaakt dat is 1,56% meer dan de benchmark 1). Het rendement op de vastrentende portefeuille bedroeg 10,2%. Ten opzichte van de benchmark is dit 4,4% meer. Ook de commodities behaalden een positief rendement van 24,1% dit is 4,1% meer dan de benchmark. In totaal bedroeg het rendement op de beleggingen in euro s bijna 21 miljoen. 1 ) de benchmark is de vooraf vastgestelde objectieve maatstaf voor de prestatie van de vermogensbeheerder. Bijdragen en uitkeringen De bijdrage in 2010 (pensioenpremie) van werkgever en werknemers tezamen bedroeg 7,2 miljoen euro, terwijl de pensioenuitkeringen 7,4 miljoen euro bedroegen. Voor het eerst in 2010 is het bedrag voor de uitkeringen hoger dan de premie inkomsten. We zien hierin twee ontwikkelingen, namelijk dat het aantal actieve deelnemers afneemt naar 607 eind 2010 (10% minder dan in 2009) en het aantal pensioengerechtigden is gestegen naar 932 (3,5% meer dan in 2009). Verhoging pensioenverplichtingen voor risico van het pensioenfonds De pensioenverplichtingen voor alle toekomstige jaren worden bepaald door deze om te rekenen naar euro s op basis van de door De Nederlandsche Bank vastgestelde reken(rente)regels (de rentetermijnstructuur). Dit bedrag moet nu aanwezig zijn om, rekening houdend met de rente aangroei, alle toekomstige pensioenen te kunnen betalen. Door het dalen van de rente in 2010 moest de voorziening voor de pensioenverplichtingen met 13,4 miljoen euro worden verhoogd. Verder zijn gedurende 2010 nieuwe tabellen beschikbaar gekomen met betrekking tot de levensverwachting van de Nederlander. De laatste verwachting veronderstelt dat de Nederlanders ouder worden dan eerder was berekend. Dat betekent voor het pensioenfonds dat er langer pensioen moet worden uitgekeerd. Daarom moeten de pensioenverplichtingen naar de toekomst worden verhoogd. Voor 2010 is hiervoor 4,8 miljoen euro aan de voorziening toegevoegd, terwijl in 2009 ook al bijna 6 miljoen euro was toegevoegd. In totaal over twee jaar dus 10,8 miljoen euro.
Herstelplan De dekking door het pensioenfonds vermogen van de pensioenverplichtingen wordt gemeten aan de hand van de zogenaamde dekkingsgraad. Dit is de verhouding tussen het aanwezige vermogen en de (huidige)waarde in euro s van de pensioenaanspraken. Medio oktober 2008 is het pensioenfonds in een situatie van dekkingstekort gekomen. De middelen van het pensioenfonds waren niet langer voldoende om de voorziening voor de pensioenverplichtingen naar de toekomst te dekken. Volgens de geldende wetgeving is toen een korte- en lange termijn herstelplan bij De Nederlandsche Bank ingediend. Op basis van dit herstelplan dient de dekkingsgraad van 90,1% in 2008 te stijgen naar de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,3% in 2013. In het herstelplan is uitgegaan van het niet verlenen van toeslagen (indexaties) voor de volle periode van 5 jaar. Daarnaast is er uitgegaan van een korting op de opgebouwde pensioenrechten en pensioenuitkeringen van 0.8% als de dekkingsgraad niet voldoende stijgt. Volgens het herstelplan van 2008 moet de dekkingsgraad eind 2010 minstens 95,7% zijn. Ondanks de niet voorziene sterke verhoging van de leeftijdsverwachting is de dekkingsgraad per eind 2010 uitgekomen op 101,3%. De voornaamste reden van de verbeterde dekkingsgraad is het aanzienlijk hogere behaalde rendement op de beleggingen dan was ingeschat. Begin 2011 is het herstelplan geëvalueerd en werd de voorzichtige verwachting uitgesproken dat 2011 kan worden afgesloten met een dekkingsgraad die boven het minimum van 104,3% uit zal komen. Gezien de huidige ontwikkelingen op de aandelenmarkten is de dekkingsgraad echter sterk gedaald. Eind 2011 moet de dekkingsgraad volgens het geldende herstelplan minstens uitkomen op 98,1%. Wordt dit niet gehaald dan moet er in 2012 worden gekort op de opgebouwde pensioenen en de pensioenuitkeringen. Risico s voor het pensioenfonds Bij het beheer van de pensioenverplichtingen en financiering daarvan wordt het pensioenfonds geconfronteerd met risico s. Een uitgebreide opsomming van alle risico s en risicobeperkende maatregelen kunt u indien gewenst in het volledige jaarverslag lezen. Een selectie van belangrijke financiële risico s is hieronder kort opgenomen. Renterisico. Stijging of daling van de rente heeft grote invloed op de dekkingsgraad. Om met name het risico op daling van de rente te beperken heeft het pensioenfonds het renterisico gedeeltelijk afgedekt, eind 2010 voor ongeveer 70% van het belegde vermogen. Op het deel dat is afgedekt hebben renteschommelingen, naar boven en beneden, een zeer beperkt effect op de dekkingsgraad. Als het renterisico voor 100% zou worden afgedekt is er weinig kans meer om van een rentestijging te profiteren. Rentestijging heeft een positief effect op de dekkingsgraad.
Kredietrisico Dit gaat over het risico dat de belegger (het pensioenfonds) loopt inzake de kredietwaardigheid van de geldleners. Indirect lenen landen of instellingen geld van het pensioenfonds en het risico bestaat dat geldleners niet onder alle omstandigheden hun verplichtingen kunnen nakomen. De kwaliteit van geldleners wordt uitgedrukt in een zogenaamde rating, die door onafhankelijke bureaus wordt vastgesteld. Voor de vastrentende portefeuille heeft het bestuur met de vermogensbeheerder afspraken gemaakt over hoeveel belegd mag worden in de diverse kwaliteit=rating categorieën. De huidige onrust op de financiële markten laat zien dat ook veilig geachte staatsobligaties van grote landen geen 100% zekerheid meer bieden. Valutarisico Valutarisico is het koersrisico dat een belegger loopt als er in vreemde geldsoorten wordt belegd. Binnen de vastrentende portefeuille is het toegestaan om maximaal 20% van de beleggingen in andere valuta dan de euro te doen. Voor aandelen wordt het koersrisico op geldsoorten buiten de Euro zone niet afgedekt. Afdekken van valutarisico s is erg kostbaar en voor de lange(re) termijn is het zeer twijfelachtig of de kosten van het afdekken ooit worden terugverdiend. Inconsistentie toeslagenbeleid (indexatie) Al sinds 2004 kunnen er geen (volledige) toeslagen (=indexaties) verleend worden. De opgelopen achterstand ten opzichte van de gewenste toeslagverlening (ambitie) is voor de actieven eind 2010 opgelopen tot 12% en voor de niet actieven tot 7.6%. Uit de meest recente ALM studie (Asset Liability Management) is gebleken dat het verwachte ambitieniveau van de voorwaardelijke toeslagverlening (indexatie) niet gerealiseerd kan worden. Het bestuur heeft deze inconsistentie gemeld bij de werkgever. De werkgever heeft dit met de vakverenigingen besproken en besloten dat het ambitieniveau van de toeslagverlening wordt vastgesteld op 50%.
Vereiste dekkingsgraad Een pensioenfonds stelt het vereist eigen vermogen zodanig vast dat met een zekerheid van 97,5% (is eens in de 40 jaar) wordt voorkomen dat er binnen een periode van een jaar minder middelen (vermogen) zijn dan de hoogte van de pensioenverplichtingen naar de toekomst. Door de wetgever is een standaardmodel (S-formule) vastgesteld om het vereist eigen vermogen te berekenen. Eind 2010 zou het vereist eigen vermogen van de stichting op basis van die S-formule 25,1 miljoen euro moeten bedragen ofwel een dekkingsgraad van 114,5%. Het eigen vermogen eind 2010 bedraagt echter 1,8 miljoen euro (dekkingsgraad van 101,3%) ofwel er is een reservetekort van 23,3 miljoen euro. In onderstaande grafiek is het vereist eigen vermogen gesplitst naar de verschillende (risico)bronnen. 25% 3,0% -10,50% 1,9% 0,1% 20% 5,9% 15% 10,8% 14,5% 10% 5% 3,3% 0% Renterisico Zakelijke Valutarisico Gronstoffen Krediet Verzekerings Diversificatie Vereist waarden risico risico technisch effecten 1) eigen risico risico vermogen Zoals uit bovenstaande blijkt vertegenwoordigt het zakelijke waarden (aandelen)risico het grootste risico. 1 ) Diversificatie effecten: Aangezien rente en zakelijke waarden elkaar beïnvloeden dient een correctie te worden toegepast op de opgetelde separate risico s voor rente en zakelijke waarden, dit is het diversificatie effect.
Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van het eigen vermogen (exclusief de reserve WAO-hiaat en de 15-jaars inkoopregeling) 25.000 Ontwikkeling eigen vermogen (in Euro x 1.000) 20.000 20.960-13.367 15.000 7.233-5.330 10.000-2.082-4.857 5.000-690 1.775-94 Beginsaldo Beleggings Wijziging Rente Premie Pensioen Verhoging Overig Eindstand opbrengsten Rentetermijn toevoeging opbouw voorziening structuur pensioen onzekerheid verplichtingen sterftetrend Beginstand / eindstand Afname eigen vermogen Toename eigen vermogen Bestemmingsreserve inkoopregeling (Balans) In 2007 is de reservering voor de inkoopregeling (15 jaars financiering) opgevoerd. Deze regeling houdt in dat er voor de nog rechthebbende actieve deelnemers die op 1 januari 2006 in dienst waren extra pensioenaanspraken zullen worden ingekocht als zij in dienst blijven tot aan de pensioendatum of tot 1 januari 2021. Jaarlijks wordt dat deel van de premie dat hiervoor geheven wordt toegevoegd aan de reserve. Aan deze reserve worden de kosten onttrokken voor de inkoop van (voormalige vroeg-) pensioenrechten voor rechthebbende actieve medewerkers die 62 jaar zijn geworden. In 2021 worden alle rechten, voor diegenen die daar in 2006 recht op hadden en nog in actieve dienst zijn, omgezet in onvoorwaardelijke pensioenrechten.
Historisch overzicht 2010-2006 Aantallen per einde jaar 2010 2009 2008 2007 2006 Deelnemers 607 673 707 678 662 Gewezen deelnemers 868 895 918 962 1021 Pensioengerechtigden 932 901 880 868 874 Premie, uitkeringen, 2010 2009 2008 2007 2006 inkomsten en waardeoverdrachten (in euro x 1000) Premie deelnemers en 7.233 8.364 7.480 7.189 6.392 werkgever Uitgekeerde pensioenen en 7.386 6.952 6.926 6.873 6.808 waardeoverdrachten Beleggingsopbrengsten 20.960 17.723-18.256-3.966 9.965 Samenstelling beleggingsportefeuille 2010 2009 2008 2007 2006 (in euro x 1000) Aandelen 66.663 45.718 33523 61.836 71.234 Vastrentende waarden 100.730 102.693 100.484 93.378 89.344 Commodities 9.612 7.805 3.405 - - Totaal belegd vermogen 177.005 156.216 137.412 155.214 160.578
Benodigde voorziening en dekkingsgraad 2010 2009 2008 2007 2006 Voorziening pensioenverplichting (in euro x 1000) 173.590 155.344 149.811 123.124 127.124 Dekkingsgraad 101,3 % 100,3 % 91,7 % 127,3 % 126,8% Rendementen (in%) 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 Totaal rendement 15,6 13,5-11,6-2,3 6,8 13,5 7,6 8,3-8,9-4,7 Gemiddeld 10 jaars pensioenrendement 3,8 2,4 2,3 4,7 6,0 6,1 5,6 5,6 5,8 7,4 Het pensioenfonds heeft geen personeel in dienst en betaalt daarom geen salarissen en sociale lasten. Het bestuur van het pensioenfonds is onbezoldigd. De totale uitvoeringskosten exclusief beleggingskosten in 2010 bedroegen 548 duizend euro, dit is 7.5% van de premie inleg. Het totale jaarverslag 2010 is beschikbaar op de website van het pensioenfonds: www.pflindegasbenelux.nl.