Over het hoe en waarom van deze NLP Trainer Middelmatigheid Test Naar aanleiding van een discussie onder NLP Trainers, waaraan ik onlangs deelnam, heeft een collega NLP Trainer, Joost van der Leij, de NLP Trainer Middelmatigheid Test ontwikkeld. Voordat u mijn uitslag van test leest, is het belangrijk te weten dat Joost en ik een fundamenteel verschillende opvatting van NLP lijken te hebben. Naar mijn mening hanteert Joost een zwart-wit definitie van NLP, die in lijn ligt met de manier waarop Dr. Richard Bandler NLP ontwikkeld heeft gedurende de afgelopen 45 jaren. Ook ik werk in lijn met de manier waarop Dr. Richard Bandler NLP ontwikkeld heeft gedurende de afgelopen 45 jaren, maar ik interpreteer zijn methode niet zwart-wit. Het nut van NLP is voor mij belangrijker, dan de exacte waarheid. Leren NLP toepassen is niet hetzelfde als het theorie-examen voor je rijbewijs. Onze verkeersregels staan onomstotelijk vast. De NLP regels niet, om het simpele feit dat NLP zich door vele grote denkers is toegeëigend en dat zij allemaal waardevolle en waardeloze toevoegingen hebben gedaan. In de loop der jaren zijn er verschillende toepassingen en zienswijzen rondom NLP ontwikkeld, waarvan sommigen als zeer waardevol kunnen worden ervaren. In het wereldbeeld van Joost van der Leij is een NLP Trainer middelmatig of slecht, wanneer hij of zij niet de meest nieuwe NLP onderdelen van Dr. Richard Bandler of liever nog, van hem zelf doceert. Hij gaat daarin voorbij aan de ontwikkelingen van John Grinder s New Code NLP en Robert Dilts, die de 3 e en 4 e generatie NLP heeft ontwikkeld. Daarnaast lijkt Joost te stellen, dat de NLP die Bandler vroeger met de wereld deelde nu fout is. Dat laatste acht ik geenszins waar. NLP is in de loop der jaren sneller en effectiever geworden, zonder dat de meerwaarde van oude NLP technieken hierdoor volledig verloren is gegaan. Als NLP Trainer streef ik ernaar mijn opleidingen zo volledig mogelijk te houden. Ik school mezelf regelmatig bij door programma s van Dr. Bandler en anderen te bezoeken. De huidige structuur van accreditatie binnen NLP houdt in stand dat instituten zelfstandig kunnen bepalen welke onderdelen van hun programma s aan vervanging toe zijn en welke niet. Sommige oude technieken leveren een dermate goed basisinzicht in NLP, dat ze heel goed in een opleiding thuis horen. In de onderstaande test scoor ik 14½ punt op 40, een krappe 6½, dus. Volgens het meetsysteem van Joost ben ik dus best een middelmatige trainer. Echter, de waardering van iedere vraag zou anders kunnen. Immers, niet voldoen aan de ene voorwaarde kan zwaarwegender zijn dan aan de andere. Bovendien toetst Joost de kennis van NLP Trainers aan kennis die hij (mede) zelf ontwikkeld heeft aan de hand van het Milton-model. De vooronderstellingen van taalpatronen kun je googlen tot je een ons weegt, je komt alleen op de sites van Joost van der Leij terecht. En vertaald in het Engels (bijvoorbeeld: Presupposition of Comment) kom je helemaal nergens uit. Met andere woorden: als je niet mijn lessen hebt gevolgd, mijn boeken hebt gelezen en mijn columns leest, dan word je een middelmatige NLP Trainer. Dat dit je reinste kolder is heeft mij ertoe bewogen, deze test in te vullen en openbaar te maken. In één van de discussies is door Joost gerefereerd aan tot welke parochie ik zou behoren. Dit deed me denken aan Hutu s en Tutsies in Ruanda en de Soennieten en Sjiieten van de Islam en deed me vervolgens huiveren en walgen. Met elkaar wedijveren over wie er gelijk heeft over NLP om daarbij jezelf als betere of zuiverder NLPer te profileren is op zijn minst hoogst kwalijk te noemen. Daarbij deze discussie bewust uitlokken geeft blijk van een volkomen gebrek aan moraal. Het zal Joost een eersteklas NLP Trainer maken, maar ik heb twijfels over zijn score op de schaal van het uitdragen een goed mens te zijn. Het feit dat Joost en ik van mening verschillen maakt ons (voor mij) broeders binnen de parochie van mensen. Meer differentiatie is volkomen overbodig binnen de oevers van het gebied dat NLP heet. Igor van Kaam NLP Trainer
De NLP Middelmatigheid Test: 1. Wordt heb altijd respect voor het wereldmodel van de ander als een van de NLP basis vooronderstellingen onderwezen? [Dit is een verkeerd begrepen onderdeel bij het maken van rapport in plaats van een vooronderstelling, zie verder: http://nlpmonsters.nl/het-nlp-heb-respectvoor-eenieders-wereldmodel-cliche-monster/ en voor de correcte lijst met NLP basis vooronderstellingen: http://purenlp.com/praccert.html a. In mijn boek NLP Practitioner worden maak ik onderscheid tussen de 8 vooronderstellingen van Dr. Richard Bandler en andere NLP vooronderstellingen. b. In mijn boek staat: Respect voor het wereldbeeld van de ander. Niet Heb ALTIJD respect voor het wereldbeeld van de ander. c. NLP Vooronderstellingen worden gebruikt als uitgangspunten in communicatie en niet als wetten. Als De Kaart niet het Gebied is, is een logische volgende stap, dat je het wereldbeeld van iemand anders eerst met RESPECT tegemoet treedt, zodat je je erin kunt verdiepen en daarna kunt aangeven, welke zaken naar jouw mening niet constructief zijn voor de eigenaar van het wereldbeeld, of zijn omgeving. d. Bovendien hoeft respect geen onaantastbaarheid van iemands wereldmodel te betekenen. 2. Wordt lichaam en geest zijn een cybernetische eenheid als een van de de NLP basis vooronderstellingen onderwezen? [Dit is geen NLP basis vooronderstelling. De NLP trainer heeft geen antwoord op de vraag: wat is een cybernetische eenheid? Zie verder: http://nlpmonsters.nl/het-nlp-lichaam-en-geest-zijn-een-cybernetische-eenheid-cliche-monster/ a. Mijn boek zegt: Lichaam en geest vormen een onlosmakelijke eenheid. Dit is zo, zolang de dood niet intreedt. Daarna worden de wegen van de geest wat lastiger te volgen en blijft het lichaam achter om te vergaan tot stof. b. Over de term onlosmakelijke eenheid valt te discussiëren. Is een eenheid ooit wel losmakelijk? Nu ja, als je eenheid ziet als twee of meer die zich samen eenheid voelen of als eenheid beschouwd kunnen worden wel. Zo bestaat een watermolecuul uit waterstof H en zuurstof O. Het is een eenheid, die losmakelijk is. c. Er zijn wetenschappers die het bestaan van een geest ontkennen. In de medische wetenschap wordt gemiddeld aangenomen, dat het brein bewustzijn produceert. Echter, longitudinaal wetenschappelijk onderzoek naar Bijna Dood Ervaringen dwingen de wetenschap langzamerhand deze stelling los te laten. 3. Wordt perceptie is projectie als een van de NLP basis vooronderstellingen onderwezen? [Dit is geen NLP basis vooronderstelling. Omdat projectie een Freudiaanse psychotherapie term is, wordt dit idee zelfs afgewezen binnen NLP. a. Nee, dit onderwijs ik niet. 4. Wordt er overmatig veel aandacht besteed aan rapport waarbij het lijkt alsof je altijd rapport moet maken? [Binnen NLP zijn er rapport opbouw technieken die je kan gebruiken als het nodig is. Met de nadruk op kan en als.] a. We besteden 5 tot 10% van de opleiding aan het leren maken van rapport. Daarnaast besteden we veel tijd aan het leren calibreren van oogbewegingen, non-verbale signalen en het maken van chunks en herkennen van chunks en predikaten. b. Leren rapport maken is een vaardigheid, die bij veel intermenselijk contact, van een snelle aankoop in de supermarkt, tot een diepgaand gesprek met een opa over de oorlog, zowel nut heeft als een aangenaam resultaat oplevert. c. Rapport binnen NLP is relatief gezien minder belangrijk. Immers, iemand die je helpt veranderen (ontwikkelen) dient dit uiteindelijke zonder jou te kunnen doen. Rapport verbreken is in dat geval belangrijker dan het te maken. Sommige NLP Trainers zijn hier heel goed in. 5. Wordt bij rapport maken je geleerd om de lichaamshouding van de ander te spiegelen? [Onderzoek heeft laten zien dat als je mensen gaat na doen, ze dit alleen maar irritant vinden.] a. Om te kunnen leren RAPPORT te maken, leren wij mensen onder andere eerst om lichaamshouding te spiegelen, om vervolgens te ontdekken dat dit irritant is voor de anderen. Kinderen van 5 vinden het leuk om je na te apen en daarbij krijgt een gezond mens vooral de neiging om de kleuter dan achter het behang te plakken. Terecht. b. Om Rapport te LEREN maken, is het in basis handig om lichaamshouding te kunnen spiegelen (of vertraagd spiegelen of kruislings spiegelen) en deze vaardigheid tijdens de opleiding te verfijnen. In de neurowetenschap is vastgesteld dat, als mensen en dieren
zich bij elkaar op hun gemak voelen, ze gelijkaardig gaan bewegen. Dit heet isopraxisme. NLP draait dat om. Als mensen zich gelijkaardig gaan bewegen, kan een gevoel van vertrouwen ontstaan. 6. Is er bij het overgrote deel van de NLP technieken steeds een ecologie check? [Er is niks mis om zo nu en dan een ecologie check te doen, maar het wordt meestal veel te vaak gedaan.] a. Wij voeren geen ecologiechecks uit bij onze technieken. 7. Wordt bij de uitleg van metaforen je geleerd dat een dierenmetafoor okay is? [Binnen NLP tellen alleen verhalen over mensen als metaforen.] a. Wij leggen veel uit over metaforen, maar niet expliciet, dat een dierenmetafoor niet goed zou zijn. In onze huiswerkopdrachten worden veel dierenmetaforen gemaakt en als deze werken voor de persoon voor wie de metafoor bedoeld is, aan wie is het dan de opdracht af te keuren? b. Vaak echter, zijn dierenmetaforen irritant, omdat er dan, bijvoorbeeld, een koe (Marietje) een gezin gaat opvoeden en kalf Jantje zijn bordje niet leeg eet. Een koe voedt geen gezin op en eet niet van borden. Zulke metaforische verwijzingen keuren we niet goed. 8. Wordt bij de uitleg van metaforen je geleerd dat je een metafoor dient te verzinnen? [Binnen NLP tellen alleen authentieke verhalen over mensen als metafoor.] a. Wie zegt dat dat zo is? Graag een bronvermelding. b. Milton Erickson gebruikte de homomorfe metafoor. Een metafoor waarbij hij een verhaal verzon over iemand, die iets soortgelijks had meegemaakt, en aan wie hij refereerde als My Friend John 9. Wordt de Selectie Restrictie Violatie geenszins onderwezen? [De Selectie Restrictie Violatie is een NLP taalpatroon wat vaak over het hoofd wordt gezien.] a. In mijn NLP boek wordt melding gemaakt van dit patroon. Echter, deze wordt in de Master Practitioner pas onderwezen. Only time will tell 10. Wordt de Vooronderstelling van Tijd geenszins onderwezen? [Vooronderstellingen zijn een van de belangrijkste NLP taalpatronen.] a. Wordt wel vermeld, wordt niet onderwezen. 11. Wordt de Vooronderstelling van Telwoord geenszins onderwezen? a. Wordt wel vermeld, wordt niet onderwezen. 12. Wordt de Vooronderstelling van Of geenszins onderwezen? 13. Wordt de Vooronderstelling van Realisatie geenszins onderwezen? 14. Wordt de Vooronderstelling van Verandering geenszins onderwezen? 15. Wordt de Vooronderstelling van Bijwoord of Bijvoegelijk Naamwoord geenszins onderwezen? 16. Wordt de Vooronderstelling van Commentaat geenszins onderwezen? 17. Wordt bij het uitleggen van het taalpatroon Oorzaak/Gevolg onderwezen dat je aan de kant van de oorzaak moet staan in plaats van de kant van het gevolg? [NLP gaat ervan uit dat Oorzaak/Gevolg redeneringen een verdraaiing van de werkelijkheid zijn omdat er geen oorzaak/gevolg bestaat in de werkelijkheid. Het is dus onmogelijk om aan de kant van de oorzaak te gaan staan. Hier wordt de NLP strategie van verantwoordelijkheid nemen, verwart met oorzakelijkheid.] a. Er wordt uitgelegd, dat je, vanuit een bepaalde invalshoek, kunt concluderen dat er niet zoiets is als Oorzaak/Gevolg en dat alles gebeurtenissen zijn die elkaar opvolgen. De meta-positie die iemand inneemt om dit zo te kunnen ervaren kan verhelderend werken bij de oplossing van een probleem. 18. Wordt Nominalisatie als weglating onderwezen? [Nominalisatie is een verdraaiing en geen weglating.] a. Nee. Als Vervorming. 19. Wordt onderwezen dat bij de Vergelijkende Weglating de overtreffende trap ook meetelt? [Vergelijkende Weglating gaan alleen over de vergrotende trap.] 20. Heeft het metamodel een ander aantal taalpatronen dan 12? [De kans is heel groot dat als het er minder zijn dat er taalpatronen zijn vergeten en dat als het er meer zijn men Dilts Slight of Mouth patronen heeft toegevoegd aan het metamodel.] a. Onze opleiding kent 12 taalpatronen binnen het META-model.
21. Wordt er geen gebruik gemaakt van submodaliteiten bij het uitzoeken van een NLP strategie? [Zonder submodaliteiten is een NLP strategie incompleet.] a. Submodaliteiten zijn onmisbaar bij het uitzoeken van een strategie met NLP. 22. Wordt de Swishhh-techniek uitgelegd als Switch-techniek, dat wil zeggen het omwisselen van plaatjes? [De techniek is vernoemd naar het geluid dat je tijdens de techniek maakt en het switchen van plaatjes is geenszins de bedoeling.] a. De Swishh Techniek is de Swishh Techniek, waarbij plaatjes omgewisseld worden en de naam staat voor het geluid dat we daarbij maken. 23. Wordt er veel te lang stilgestaan bij metaprogramma s? [Metaprogramma s maak je zelf en als er meer dan tien metaprogramma s worden onderwezen, dan overschat de NLP trainer het nut van metaprogramma s.] a. 4% van de tijd van de opleiding wordt besteed aan META-programma s. Bij de NLP Master Practitioner maken we in een uur onderscheid tussen 16 verschillende metaprogramma s en wordt hier duidelijk gemaakt, dat niet het metaprogramma maar het patroon dat iemand consequent demonstreert telt. 24. Worden metaprogramma s onderwezen als persoonlijkheidskenmerken? [Metaprogramma s hebben niets te doen met persoonlijkheidskenmerken. Iedereen kan elke stand van elk metaprogramma prima doen.] a. In mijn boek noem ik metaprogramma s: Context specifieke filters die onze communicatie beïnvloeden en leg ik uit hoe ze werken. 25. Worden Dilts Logische Niveaus onderwezen? [Hoewel Dilts zijn Logische Niveaus gebruikt om mensen te hypnotiseren om Boeddhistisch te worden, is het geen NLP. Zie verder: http://nlpexpert.nl/nlp-logische-niveaus/ ] a. Ook ik volgde ooit een NLP Practitioner Opleiding, waarbij ik in aanraking kwam met de Logical Levels. Zelden een model onderwezen gekregen, dat zoveel inzicht gaf en antwoorden op de vragen: Wie ben ik? en Hoe komt het dat ik doe wat ik doe?, dat dit model zonder twijfel thuis hoort in een goede NLP Opleiding. En ik ben nog steeds geen Boeddhist en overweeg genszins het te worden. b. Mijn versie van het verhaal is, dat Dilts de Logical Levels toevoegde aan NLP en dat Bandler jaren later ruzie maakte met iedereen die NLP mede ontwikkeld had, inclusief Dilts. Daarmee verspeelde Bandler de legitimiteit van een aantal schitterende onderdelen van NLP, waardoor hij deze niet langer kon handhaven in zijn eigen lezingen. c. Omdat NLP niet van Bandler is en andersom, blijven de Logical Levels in een goede NLP Opleiding thuis horen, met dank aan Robert Dilts. 26. Wordt er geen NLP basistechniek onderwezen om negatieve gevoelens te stoppen en te vervangen door goede gevoelens? [Goed leren omgaan met je emoties is een belangrijk doel van een NLP opleiding.] a. Jawel, als onderdeel van de NLP Master Practitioner 27. Wordt er geen NLP basistechniek onderwezen om het verleden te neutraliseren? [Geen last meer hebben van het verleden is een belangrijk doel bij een NLP opleiding.] a. Jawel, in de NLP Practitioner Opleiding. 28. Wordt er geen NLP basistechniek onderwezen om zorgen over de toekomst weg te nemen en te vervangen door een toekomstvisie die vertrouwen geeft? [Een belangrijk doel van een NLP opleiding is leren om angst, fobieën of stress over de toekomst weg te nemen.] a. Jawel, in de NLP Master Practitioner 29. Wordt er geen NLP basistechniek onderwezen om te stoppen met piekeren? [Een belangrijk doel van NLP is om te stoppen met piekeren.] a. Jawel, als simpele strategie in de uitleg rondom submodaliteiten 30. Wordt er weinig tot niets gedaan met hypnose? [NLP is een geheim codewoord voor hypnose en alle NLP technieken zijn hypnotisch van aard.] a. Jawel, hypnose maakt deel uit van beide NLP Programma s 31. Worden mensen hun persoonlijke problemen behandeld tijdens de training? [Een NLP training is bedoeld voor onderwijs. Problemen dienen te worden opgelost tijdens NLP coaching.] a. Nee. Een NLP Opleiding is geen therapie. Uiteraard is er tijdens het oefenen van technieken ruimte voor inbreng van eigen situaties. Werken met verzonnen problemen is namelijk helemaal uit den boze. 32. Vindt er Systemisch Werken plaats tijdens de NLP opleiding? [Systemisch werken is een wetenschappelijk achterhaalde Freudiaanse psychotherapie. NLP wijst psychotherapie resoluut af.] a. Systemisch Werken is een facultatieve workshop binnen ons instituut. Er wordt
uitdrukkelijk gemeld, dat dit géén NLP is. Het is een fenomeen (gelijk aan Familieopstellingen) dat verklaarbaar is met NLP, bijvoorbeeld op basis van de submodaliteiten. 33. Wordt er aan Familie Opstellingen gedaan tijdens de NLP opleiding? [Familie Opstelling is een wetenschappelijk achterhaalde Freudiaanse psychotherapie. NLP wijst psychotherapie resoluut af.] a. Graag bronvermelding over het resoluut afwijzen van psychotherapie. Liefst niet uit eigen bron (Joost) en niet het woordgrapje van Bandler aanhalen: PSYCHO THE RAPIST. 34. Wordt de NLP techniek werken met delen onderwezen? [Deze NLP techniek is verouderd en vervangen door een hypnose techniek.] a. Nee, we werken niet met delen. Dit is overigens nog wel een hoofdstuk in het lesboek, maar het wordt overgeslagen omdat dit verouderd is. 35. Wordt de NLP Practitioner gecombineerd met de NLP Master Practitioner? [De bedoeling van de NLP Master Practitioner is om een heel ander niveau NLP te onderwijzen en kan dus nooit worden gecombineerd met een NLP Practitioner.] a. Nee, de opleidingen worden niet gecombineerd. 36. Krijg je geen licentie om met NLP te mogen werken? [NLP is geen public domain, maar intellectueel eigendom waarvoor het netjes is wanneer je er een licentie voor hebt.] a. Iedereen krijgt een certificaat van Dr. Richard Bandler himself. 37. Wordt het NLP certificaat door de NLP trainer zelf geprint? [Aangezien er geen bescherming is voor de naam NLP kan iemand van alles en nog wat printen.] a. We printen dus niets zelf, voor wat betreft de NLP Practitioner en NLP Master Practitioner. 38. Krijg je een modelleringsopdracht? [Er is geen sprake van een model en de modelleringopdracht wordt volkomen verkeerd uitgelegd. Plus sinds eind jaren zeventig is men binnen NLP gestopt met modelleren.] a. Ja, de modelleringsopdracht van onze NLP Master Practitioner vereist het ontwikkelen van een NLP Techniek / Strategie op basis van alle NLP onderdelen, waaronder submodaliteiten, taalpatronen, overtuigingen, waarden, criteria, metaprogramma s, Logische Niveaus, trance en nog veel meer. We gaan niemand modelleren, maar wel leren van diverse modellen, die een context specifiek probleem hebben overwonnen. 39. Heeft de NLP trainer geen antwoord op de vraag: Wat is een model? [Als modelleren zo belangrijk zou zijn binnen NLP zou je toch mogen verwachten dat een NLP trainer deze simpele vraag kan beantwoorden.] a. Er zijn vele antwoorden mogelijk op de vraag: Wat is een model? Het antwoord kan een definitie zijn (Een model is een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid) of het kan refereren aan de onderdelen van een model. In dat geval dient de vraag specifieker te zijn. Betreft het een NLP-Model? Of een model van een auto of een treintje? Een business model? Een fashionmodel? 40. Heb je na de NLP opleiding het idee dat je (a) een heel leuke opleiding hebt gehad, er (b) zelf veel aan hebt gehad en (c) dat het ook een heel inspirerende NLP trainer was, maar dat je (d) na de opleiding weinig tot niets met NLP doet? [NLP is een werkwoord en het is juist belangrijk dat je na een NLP opleiding NLP blijft doen.] a. Uit een uitgebreid marktonderzoek onder al onze deelnemers is naar voren gekomen, dat mensen niet alleen een fantastische tijd hebben gehad, maar nog steeds ontzettend veel met NLP doen. b. Ik kan mensen niet verplichten NLP in de praktijk te brengen, na afloop van de training. Ik vind het onethisch, om mensen te hersenspoelen, zodat ze niets anders kunnen dan NLP in de praktijk brengen na afloop van de opleiding. c. Als deelnemers na 5 jaar zeggen dan hun NLP kennis is weggezakt, en dat gebeurt, dan valt het me op hoeveel ze bereikt hebben in al die jaren en dat ze veel bewuster ze leven. Niet iedereen volgt een NLP Opleiding om NLP te leren. Veel mensen komen om beter te leren communiceren, zichzelf beter te leren kennen en om hun dromen en verlangens waar te gaan maken. NLP is voor hen niet een doel op zich, maar een middel om van A naar B te komen. d. Een aangezien mijn opleidingen ook erkende NLP Trainers en erkende NLP Coaches voortbrengen, ben ik uitermate tevreden over de door mij behaalde resultaten.