Kamernoodevaluatie 2010-2013: Voortgang Landelijke Actieplan Studentenhuisvesting CONCEPTVERSIE 05-09-2013
LSVb Kamernoodevaluatie 2010-2013: Voortgang Landelijk Actieplan Studentenhuisvesting September 2013 Dit is een uitgave van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden naar: lsvb@lsvb.nl. Dit onderzoek kan worden gepubliceerd of geciteerd, mits correcte bronvermelding wordt gebruikt. Landelijke Studenten Vakbond Postbus 1335 3500 BH Utrecht Tel. 030-2316464 2
Inhoudsopgave 1. Inleiding.4 2. Voortgangsrapportage kamertekort per stad: Amsterdam Breda Delft. Den Bosch.. Den Haag Eindhoven. Enschede Groningen.. Leiden Maastricht Nijmegen. Rotterdam.. Tilburg. Utrecht Wageningen Zwolle. 3. Conclusie.. 4. Factsheet. 3
1. Inleiding Sinds 2010 doet de Landelijke Studenten Vakbond onderzoek naar de kamernood in de Nederlandse studentensteden. De afgelopen jaren rapporteerde de LSVb in de Kamernoodinventarisatie over de nijpende tekorten in veel steden. Dit jaar gaan we de balans opmaken: In hoeverre lukt het gemeenten, verhuurders en ontwikkelaars de kamernood te verminderen? 30.000 nieuwe eenheden?? De LSVb constateerde afgelopen jaren dat de kamernood zo n 30.000 eenheden is tot 2015. Dit probleem krijgt sinds 2011 extra aandacht. Op 17 november 2011 hebben partijen in de studentenhuisvesting samen met toenmalig minister Donner het Landelijk Actieplan Studentenhuisvesting ondertekent. Daarbij sprak de corporatiesector de ambitie uit om meer dan 16.000 nieuwe eenheden te realiseren tot 2016. Ook zou er een essentiële bijdrage uit de particuliere/commerciële sector moeten komen om de kamernood in z n geheel terug te dringen. De eerste helft van de looptijd van het LAS zit er inmiddels op en het is nog maar de vraag of de kamernood wel hard genoeg wordt teruggedrongen. De woningmarktplannen uit het regeerakkoord heeft voor veel onrust gezorgd. Studentenhuisvesters leken kapot te gaan met huren op basis van 4,5% vande WOZ-waarde en ook de verhuurdersheffing heeft z n weerslag op de sector. De ambities uit het LAS zijn zwaar onder druk komen te staan. Met deze Kamernoodevaluatie wordt de kamernood afgezet tegen de gerealiseerde studenteneenheden per stad en kan de balans opgemaakt worden. Onderscheid wordt gemaakt tussen studenteneenheden die gerealiseerd *, in ontwikkeling en gepland zijn. Gerealiseerde eenheden zijn op het moment van deze uitgave (september 2013) reeds opgeleverd. Studenteneenheden in ontwikkeling zijn projecten die momenteel gebouwd worden en geplande eenheden zijn eenheden op papier en vaak nog niet helemaal rond. De cijfers en informatie zijn afkomstig van de LSVb Kamernoodinventarisaties 2010 tot 2012, het LAS zelf, de voortgangsbrief van de minister over het LAS van 5 juni jl. en publicaties van gemeenten, verhuurders en ontwikkelaars. *)Voorwaarde gerealiseerde studenteneenheden: 1. Studenteneenheden worden gerekend als gerealiseerd wanneer deze reeds opgeleverd zijn. 2. Studenteneenheden in ontwikkeling, of die gepland staan na 2013 worden niet meegerekend als gerealiseerde eenheden. Wel worden deze tot geplande of in ontwikkeling zijnde projecten gerekend. 3. Tijdelijke eenheden (korter dan 10 jaar) worden niet meegerekend. Het LAS heeft het mogelijk gemaakt de termijn voor tijdelijke verhuur te verlengen van 5 naar 10 jaar. (De Leegstandswet is verlengd van 5 naar 10 jaar en met het verlengen van de Crisis- en herstelwet is de tijdelijke ontheffingsmogelijkheid van het bestemmingsplan van 5 naar 10 jaar mogelijk gemaakt.) 4. Koopappartementen/studio s en het studentenhotel-concept worden in deze inventarisatie buiten beschouwing gelaten. Deze woonconcepten zijn geen structurele oplossing voor de kamernood. 4
2. Voortgangsrapportage kamertekort per stad Amsterdam Voor de collegeperiode 2010-2014 heeft Amsterdam het plan om 9.000 eenheden toe te voegen. In eerste instantie ging Amsterdam ervan uit dat het in totaal in zes jaar tijd (2010-2015) om 10.300 eenheden ging. De opgave van 9.000 loopt in de pas met de behoefte aan 8.700 studenteneenheden. Daarna groeit de behoefte door met in 2015 nog eens 1.600 eenheden. Wat het totaal 10.300 eenheden maakt. In het najaar van 2012 stelde Amsterdam haar plannen bij. In totaal gaat het in zes jaar tijd (2010 tot en met 2015) om 9.400 eenheden. Dat zijn er 500 minder dan in het visiedocument Studeren in de Topstad werd aangenomen voor de periode 2009-2014, voornamelijk als gevolg van een lager dan verwacht aantal buitenlandse studenten. Het tekort in Amsterdam tot 2015 zal dus ergens tussen de 9.000 en meer dan 10.000 studenteneenheden zitten. Voor de huidige bestuursperiode 2010-2014 heeft Amsterdam het plan om 9.000 studenteneenheden toe te voegen, met als indicatieve verdeling : 5.000 in de nieuwbouw inclusief transformatie van (kantoor)gebouwen en 4.000 in de bestaande woningvoorraad door labelen en tijdelijke verhuur. Amstelcampus, Boerhaavegebouw, Amsterdam Door: De Key Wanneer opgeleverd: maart 2013 Aantal: 154 eenheden Daalwijk, Amsterdam Zuid-Oost Wanneer opgeleverd: september 2011 Aantal: 232 eenheden Type kamers: onzelfstandig Spinoza Campus, Amsterdam Wanneer opgeleverd: september 2012 Aantal kamers: 700 eenheden (modulair, 15 jaar) Campus Uilenstede, Uilenstede Oost 1A, Amstelveen 5
Wanneer opgeleverd: februari 2012 Aantal kamers: 314 eenheden Voormalig ACTA gebouw, Amsterdam Door: Alliantie, Tijdelijk Wonen Amsterdam Wanneer opgeleverd: september 2012 Aantal kamers: 460 eenheden Type kamers: onzelfstandig Campus Diemen Zuid, Diemen Door: Campus Diemen Zuid Wanneer opgeleverd: augustus 2013 Aantal kamers:936 eenheden De Studio/voormalig GAK-gebouw, Amsterdam Door: AM en Stadgenoot Wanneer opgeleverd: januari 2013 Aantal kamers: 150 eenheden Rembrandtparkgebouw, Amsterdam Door: ProNam Aurora Wanneer opgeleverd: juli 2012 Aantal kamers: 256 eenheden Type kamers: onzelfstandig In ontwikkeling: Campus Uilenstede, Uilenstede Oost 1B, Amstelveen Wanneer verwacht: november 2013 Aantal kamers: 160 eenheden Science Park II, Amsterdam Wanneer verwacht: oktober 2013 Aantal kamers: 605 eenheden Type kamers: 510 zelfstandig, 95 onzelfstandig Ravel Residence, Zuidas, Amsterdam Door: Student Experience, Verweij Holding Wanneer verwacht: september 2014 6
Aantal kamers: 800 eenheden Voormalig kantoor, Rijswijkstraat 175, Amsterdam Door: Camelot Europe Wanneer verwacht: zomer 2014 Aantal kamers: 232 eenheden Villa Mokum, Amstelkwartier, Amsterdam Door: AM Wanneer verwacht: oktober 2014 Aantal kamers: 276 eenheden (plus 351 eenheden koop) Campus Uilenstede, Uilenstede Oost fase 2, Amstelveen Wanneer verwacht: juli 2014 Aantal kamers: 233 eenheden Gepland: Amstelcampus, Wibautwoningen, Van Musschenbroekstraat, Amsterdam Door: De Key Wanneer verwacht: 2015 Aantal: 60 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 9.000-10.000 eenheden. 3.202, in ontwikkeling: 2.306 en gepland: 60. Amsterdam heeft op dit moment ongeveer een derde van het tekort ingelopen. Met nog een aanzienlijk aantal studenteneenheden op het programma zit Amsterdam halverwege haar ambities. Het totale programma van Amsterdam bestaat op dit moment uit 5.568 eenheden. Aandeel van corporaties is 2.227 en de commerciële sector 3.341 eenheden. Opvallend is dat er overwegend zelfstandige studenteneenheden zijn gerealiseerd. Breda Kwantitatief is de opgave voor de collegeperiode 2011-2014 1.000 eenheden. Er is vooral een kwalitatief tekort: veel studenten zoeken naar specifieke zelfstandige kamers. 7
De focus in Breda ligt op locatie als belangrijkste kwaliteitskenmerk van studentenhuisvesting (centrum en/of onderwijsinstelling). Indien mogelijk wordt zelfstandige woonruimte gerealiseerd, maar vanwege programmeringsafspraken van zelfstandige woningen ligt de focus op onzelfstandige kamers bij nieuwe plannen. Campus Easy Street, Breda Door: Singelveste Allee Wonen Wanneer opgeleverd: augustus 2012 Aantal kamers: 200 eenheden Type kamers: 60 zelfstandig, 10 zelfstandig (2 pers.), 120 onzelfstandig In ontwikkeling: - Gepland: Kantoor Smederijstraat, Breda Door: WonenBreburg, Happy Buidings Wanneer verwacht: on hold Aantal kamers: 100 eenheden Type kamers:? Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 1.000 eenheden. 200 en gepland: 100. Breda heeft op dit moment een vijfde van het tekort opgelost. Beide projecten komen vanuit de corporaties en er wordt duidelijk voor een mix van woningtypen gekozen. Delft In Delft zijn in de periode 2006-2016 3.600 extra woningen nodig. Op basis van de prognoses van de TU heeft RIGO berekend dat de ambitie om 5.000 studentenwoningen toe te voegen legitiem is (3.600 in de periode 2006-2016 en 1.400 in de periode 2016-2023). Balthasar van der Polweg III, Delft Wanneer opgeleverd: december 2011 Aantal kamers: 405 eenheden 8
Type kamers: 235 zelfstandig, 170 onzelfstandig Mijnbouwplein, Delft Wanneer opgeleverd: februari 2011 Aantal kamers: 95 eenheden Rotterdamseweg 139, Delft Wanneer opgeleverd: november 2010 Aantal kamers: 267 eenheden De Vries van Heijstplantsoen, Delft Wanneer opgeleverd: maart 2012 Aantal kamers: 294 eenheden Type kamers: 212 zelfstandig, 82 onzelfstandig Westvest/Poppesteeg, Delft Door: Tiemstra Beheer Wanneer opgeleverd: mei 2013 Aantal kamers: 38 eenheden Type kamers: 14 zelfstandig, 24 onzelfstandig Verschillende omgebouwde sociale huurwoningen; Flats aan de Professor Evertslaan, Cesar Franckstraat, Nicolaas Beetslaan en Louis Couperuslaan. Aantal kamers: 405 eenheden Type kamers: onzelfstandig Overname Woonbron: 70 eenheden In ontwikkeling: Röntgenweg, Delft Wanneer verwacht: november 2014 Aantal kamers: 521 eenheden Balthasar van der Polweg IV, Delft Wanneer verwacht: juni 2014 9
Aantal kamers: 136 eenheden Gepland: Voormalige Sint Joris (GGZ Delftland), Delft Door: Stichting Herontwikkeling Studentenhuisvesting (SHS) Wanneer verwacht: 2014? Aantal kamers: 200 eenheden Type kamers: onzelfstandig Voormalig kantoor/schoolgebouw Antionia Veerstraat, Delft Door: Elora Wanneer verwacht: 2015 Aantal kamers: 113 eenheden Oude IJsbaan (topsporthuis), Delft Door: Laga (roeivereniging), Woonbron en DUWO Wanneer verwacht: 2014 Aantal kamers: 35 eenheden Type kamers:? Pauwmolenflat, Delft Door: Timpaan Wanneer verwacht: 2014? Aantal kamers: 143 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 3.600 eenheden. 1.504, in ontwikkeling: 657 en gepland: 491. Delft heeft op dit moment minder dan de helft van het tekort ingelopen. Met de eenheden die nog in aanbouw zijn is Delft wel over de helft van haar ambities. Het totale programma van Delft bestaat op dit moment uit 2.652 eenheden. Aandeel van corporaties is 2.158 en de commerciële sector 494 eenheden. Het merendeel van de studenteneenheden is zelfstandig Den Bosch Geen De gemeente en corporaties gaan niet actief de nieuwbouw van studentenkamers bevorderen als er geen vraag naar is. Op dit moment zijn er dus geen plannen voor uitbreiding middels nieuwbouw. 10
Den Haag De uitbreidingsbehoefte voor de periode 2010-2020 wordt geraamd op 3.000 eenheden. Ook DUWO gaat uit van een tekort van 3.000 maar baseert dit op de periode in 2015-2016. Voor de huidige bestuursperiode 2010-2014 heeft Den Haag de ambitie om 1.500 kamers te realiseren. House of Music, Den Haag Wanneer opgeleverd: mei 2011 Aantal kamers: 43 eenheden De Klok, Den Haag Door: Vestia Wanneer opgeleverd: september 2011 Aantal kamers: 178 eenheden Type kamers: 113 zelfstandig, 65 onzelfstandig Waldorpstraat, Den Haag Wanneer opgeleverd: augustus 2013 Aantal kamers: 617 eenheden Type kamers: 270 zelfstandig en 340 onzelfstandig Anne van Buerenplein, Campus Leiden University College, Den Haag Door:Leiden University College Wanneer opgeleverd: september 2013 Aantal kamers: 400 eenheden (gemeubileerd) In ontwikkeling: Het Rode Dorp, Den Haag Door: Staedion Wanneer verwacht: eind 2013/begin 2014 Aantal kamers: 266 eenheden Type kamers: 36 onzelfstandig, 230 zelfstandig Conclusie LSVb 11
Kamertekort (2015): 3.000 eenheden. 1.238, in ontwikkeling: 266. Den Haag heeft op dit moment bijna de helft van het tekort ingelopen. Uiteindelijk zal Den Haag 1.504 extra eenheden realiseren. Hiermee is het tekort op lange termijn nog niet opgelost. De meeste studenteneenheden komen bij de corporaties vandaan, namelijk 1.104 eenheden. De verschillende studentencomplexen hebben over het algemeen een gemengde woningtypes. Eindhoven Geen kwantitatief tekort. Het beeld van de gemeente is dat er in Eindhoven sprake is van een relatief ontspannen kamermarkt t.o.v. andere steden in Nederland. Dat neemt niet weg dat er ook in Eindhoven een opgave ligt op het gebied van huisvesting van studenten. Er is een groeiende voorkeur voor eigen voorzieningen zoals badkamer, keuken en toilet, in plaats van gedeeld. Cederlaan, Eindhoven Door: Vestide Wanneer opgeleverd: juli 2012 Aantal kamers: 272 eenheden Bomansplaats, Eindhoven Door: Camelot Wanneer opgeleverd: augustus 2011 Aantal kamers: 107 eenheden In ontwikkeling: - Gepland: TU/e-campus, Eindhoven Door: Vestide Wanneer opgeleverd: zomer 2016 Aantal kamers: 300 eenheden Type kamers: gemengd Conclusie LSVb Kamertekort (2015): kwalitatief. 379 eenheden en gepland: 300. 12
Enschede Het kwantitatieve tekort is nihil. Kwalitatief is het tekort circa 400 eenheden voor de komende jaren. In 2012 zijn 90 zelfstandige eenheden door een omzetting toegevoegd aan de markt. Later in dat jaar nog eens 100 eenheden door een omzetting. Aan het einde van 2012 kwamen er nog ca. 20 zelfstandige en 12 onzelfstandige eenheden nieuwbouw op de markt. Hiermee is het grootste deel van de behoefte van 400 eenheden tot 2015 ingevuld. Met kleinschalige stappen probeert Enschede het restant nog aan te vullen, waarbij kwaliteit en locatie voorop worden gesteld. Aantal kamers: 222 eenheden Type kamers: 12 onzelfstandig, 110 zelfstandig Groningen Groningen kent geen kwantitatieve kamernood. Wel heeft Groningen een kwalitatief tekort. Een groot deel van de jongeren (circa 9.000) die in de stad wonen, hebben verhuisplannen en een kwalitatieve woonwens: centraler, groter, minder huisgenoten. En vanaf ongeveer het 3e/4e studiejaar ontstaat een sterke voorkeur voor zelfstandige woonruimten. Aangezien hier relatief weinig aanbod in is, is de druk op dit segment groot. De stad heeft bovendien een grote particuliere voorraad en dit leidt met enige regelmaat tot maatschappelijke en politieke, door conflicterende leefstijlen van jongeren en andere stadsbewoners. Mede hierdoor voert de gemeente een strikt vergunningsbeleid (max. 15% per straat) en wordt de corporatiesector nadrukkelijk aangekeken om in aanvullend aanbod te voorzien. De corporaties voorzien nu in 25%, en dit percentage zal hooguit tot 30% kunnen groeien. Voor de periode 2010-2016 willen ze in Groningen in totaal 1.000 eenheden toevoegen. Eendrachtskade ZZ, Groningen Door: Lefier Wanneer opgeleverd: 2012 Aantal kamers: 63 eenheden Lissabonstraat, Groningen Door: Lefier Wanneer opgeleverd: juli 2011 Aantal kamers: 80 eenheden 13
Type kamers:72 onzelfstandig, 8 zelfstandig De Groenling, Groningen Door: Lefier Wanneer opgeleverd: juli 2012 Aantal kamers: 111 eenheden In ontwikkeling: Hoendiepskade, Groningen Door: Lefier Wanneer verwacht:? Aantal kamers: 20 eenheden Europapark, Groningen Door: Lefier Wanneer verwacht: najaar 2014 Aantal kamers: 132 eenheden Gepland: Polaris, Groningen Door: Lefier Wanneer verwacht: 2015 Aantal kamers: 126 eenheden ACM terrein, Groningen Door: Lefier Wanneer verwacht:? Aantal kamers: 225 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): kwalitatief. 254, in ontwikkeling: 152 en gepland: 351. Er zijn voor Groningen uitsluitend plannen bekend van de corporatiesector en er worden voornamelijk zelfstandige eenheden gerealiseerd. Leiden 14
Leiden heeft een kwantitatief kamertekort van 3.650 woningen. Waarvan 1.350 onzelfstandig met eigen voorzieningen, 1.900 zelfstandig huur, 300 zelfstandig koop en 100 overige. Langebrug/Steenschuur, Leiden Door: SLS Wonen Wanneer opgeleverd: eind 2013 Aantal kamers: 252 eenheden Type kamers: 217 onzelfstandig, 35 zelfstandig Hildebrandpad deel 2, Campus Boerhave, Leiden Wanneer opgeleverd: mei 2012 Aantal kamers: 252 eenheden (deel 1+2; 504 eenheden) Rijnveste, Leiden Door: Syntrus Achmea Wanneer opgeleverd: 2012 Aantal kamers: 50 eenheden In ontwikkeling: (Y)ours Leiden!, Leidse Schans, Leiden Door: Syntrus Achmea Wanneer opgeleverd: 2014-2018 Aantal kamers: 1.900 eenheden /gemengd De Meelfabriek, Leiden Door: SLS Wonen Wanneer verwacht:? Aantal kamers: 110 eenheden Gepland: Zoeterwoudseweg, Leiden Door: SLS Wonen Wanneer verwacht: on hold Aantal kamers: 124 eenheden 15
Smaragdlaan, Leiden Door: SLS Wonen Wanneer verwacht: on hold Aantal kamers: 57 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 3.650 eenheden. 554, in ontwikkeling: 2.010 en gepland: 181. Een effectieve aanpak van de kamernood in Leiden valt of staat met de voortgang van de Leidse Schans. Het is goed mogelijk dat het on hold staan van het project door de kabinetplannen ervoor gaat zorgen dat de ambities voor 2016 niet gehaald worden. Het totale programma van Leiden is 2.745 eenheden en lost op de lange termijn en na verstrijken van het LAS de grootste deel van de kamernood op. Het merendeel van de studenteneenheden is zelfstandig. Maastricht Kwantitatief kent Maastricht geen kamertekort. De groei binnen het ongemeubileerde segment (ongeveer 500 extra kamers tot 2015) kan zonder problemen gerealiseerd worden door uitbreiding van het particuliere aanbod en uitbreiding van het kamerbestand bij de woningcorporaties. Kwalitatief zouden er meer betaalbare en binnen de huurtoeslag vallende eenheden gerealiseerd moeten worden door de corporaties of andere niet commerciële huisvesters. Er is een behoefte van circa 450 eenheden aan uitbreiding van gemeubileerde verhuur in short stay variant. In 2012 zijn er ca. 80 nieuwe short stay eenheden gerealiseerd. Binnen het gemeubileerde segment zijn zo n 450 nieuwe kamers gewenst die voor het grootste deel vervanging zijn voor de reeds bestaande capaciteit. In totaal biedt de UM via haar Guesthouse zo n 1000 gemeubileerde kamers aan voor buitenlandse studenten. Vooralsnog ziet de UM geen aanleiding om deze capaciteit verder uit te breiden. Ook steeds meer projectontwikkelaars ontdekken de studentenmarkt en realiseren huisvesting in Maastricht en omgeving. Hierdoor neemt de druk op de kamermarkt verder af en hebben studenten meer steeds meer keuzemogelijkheden bij het vinden van een geschikte plek. Teikyo terrein, Maastricht Door: SSH Wanneer opgeleverd: eind 2012 Aantal kamers: 120 eenheden short stay Batterijstraat 56, Maastricht 16
Door: Woonpunt Wanneer opgeleverd: 2011 Aantal kamers: 8 eenheden, short stay Batterijstraat 61, Maastricht Door: Woonpunt Wanneer opgeleverd: september 2013 Aantal kamers: 26 eenheden Grote Gracht, Maastricht Door: Woonpunt, Wonen boven Winkels Wanneer opgeleverd: 2012 Aantal kamers: 16 eenheden Wijcker Grachtstraat, Maastricht Door: Wonen boven Winkels, Woonpunt Wanneer opgeleverd: juli 2013 Aantal kamers: 8 eenheden In ontwikkeling: UWC Maastricht, Maastricht Door: UWC Maastricht Wanneer opgeleverd: oktober 2013 Aantal kamers: 950 eenheden (waarvan 200 voor scholieren) Type kamers:onzelfstandig Muntstraat 16/18/20, Maastricht Door: Woonpunt, Wonen boven Winkels Wanneer opgeleverd: eind 2013 Aantal kamers: 14 eenheden Bourgognestraat, Maastricht Door: Woonpunt, Wonen boven Winkels Wanneer opgeleverd: eind 2013 Aantal kamers: 34 eenheden Boschstraat, Maastricht Door: Woonpunt, Wonen boven Winkels 17
Wanneer opgeleverd: eind 2013 Aantal kamers: 12 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): kwalitatief. 178 en in ontwikkeling: 810. Maastricht ontwikkelt veel voor internationale studenten en PhD s in het zelfstandige segment. Met een zeer effectieve bijdrage van Wonen boven Winkels Maastricht. Nijmegen Los van het piekprobleem is het tekort bij de SSHN op dit moment ca.100 kamers. Er is geen groot structureel tekort. Kwalitatief is er een stijgende vraag naar meer zelfstandige huisvesting. Velen wachten liever wat langer op een zelfstandige wooneenheid dan dat zij een onzelfstandige woonruimte accepteren. De plannen van de gemeente zijn het realiseren van 1.250 eenheden voor 2015. Afspraken hiervoor zijn gemaakt met SSHN. Er zijn voldoende locaties om deze taakstelling te realiseren. Nijmegen monitort jaarlijks scherp de vraag- en aanbodontwikkelingen om gelijke tred te houden met de verwachte groei van de studentenaantallen. Daarnaast is er in Nijmegen een ontwikkeling dat ook andere, commerciële, marktpartijen eenheden voor studenten en jongeren gaan ontwikkelen. Dit faciliteren de gemeente. Nieuw en beter aanbod op de particuliere markt drukt slecht aanbod uit de markt. Dit sluit aan bij de vraag naar meer kwaliteit. Sperwerstraat, Nijmegen Door: SSHN Wanneer opgeleverd: juni 2012 Aantal kamers: 231 eenheden In ontwikkeling: Stationsplein, Nijmegen Door: SSHN Wanneer verwacht: mei 2014 Aantal kamers: 350 eenheden Type kamers: onzelfstandig Voormalig meisjespensionaat Marienbosch, Nijmegen Door: SSHN, Mooiland Wanneer verwacht: voorjaar 2015 18
Aantal kamers: 347 eenheden Gepland: Voormalig verzoringshuis Sonnenhaert, Nijmegen Door: SSHN Wanneer verwacht:? Aantal kamers: 150 eenheden Gildemeesterplein, Arnhem Door: SSHN Wanneer verwacht:? Aantal kamers: 256 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 100 eenheden. 231, in ontwikkeling: 697 en gepland: 406. Nijmegen heeft op het moment geen kwantitatief tekort meer. Totaal zullen er in Nijmegen 1.316 eenheden bij komen en dit zijn voornamelijk zelfstandige studentenwoningen. Rotterdam Het beeld van de gemeente Rotterdam is dat er geen kwantitatief, maar een kwalitatief tekort is. Ten aanzien hiervan wordt komende jaren nieuwbouw gerealiseerd op de universiteitscampus. U-gebouw, Campus Woudestein, Rotterdam Door: Vestia Rotterdam Stadswonen Wanneer opgeleverd: september 2013 Aantal kamers: 372 eenheden Tilburg Momenteel kent Tilburg een redelijk ontspannen situatie op de kamermarkt. De kamerbehoefte stijgt de komende jaren in Tilburg als gevolg van de groeiende (internationale) studentenpopulatie. Omdat daarvoor inmiddels ook al meerdere nieuwbouwplannen in ontwikkeling zijn, zal er ook de komende jaren per saldo geen sprake zijn van een tekort. 19
PAX, Tilburg Door: WonenBreburg Wanneer opgeleverd: juli 2013 Aantal kamers: 264 eenheden Utrecht Circa 6.700 eenheden. In Utrecht is in 2012 het Actieplan studentenhuisvesting Utrecht opgesteld, met een ambitie om 4000 woningen voor studenten- en starters toe te voegen. De nadruk ligt hierbij op studentenwoningen, omdat alleen al in dit segment het tekort 8.000 a 9.000 woningen (zowel zelfstandig als onzelfstandig) bedraagt en dit tekort tot 2020 met 2.400 toeneemt als er geen woningen worden toegevoegd. De verwachting van Utrecht is dat, met de lopende projecten en de tijdelijke verhuur, de ambitie om 4.000 woningen te realiseren, haalbaar is. In 2012 zijn ongeveer 1.900 tijdelijke woningen in sloopcomplexen op de markt gekomen voor studenten. Ook is in 2012 het tijdelijke transformatie project aan de Archimedeslaan 16 met 400 eenheden gerealiseerd, deze zal tot 2017 blijven staan. Voormalig Provinciehuis, Utrecht Door: SSH Wanneer opgeleverd: augustus 2013 Aantal kamers: 659 eenheden Type kamers: onzelfstandig Biltstraat, Utrecht Door: SSH Wanneer opgeleverd: juli 2012 Aantal kamers: 10 eenheden Monseigneur v.d. Weteringstraat, Utrecht Door: SSH Wanneer opgeleverd: 2012 Aantal kamers: 22 eenheden 20
In ontwikkeling: Aurora, Utrecht Door: SSH Wanneer verwacht: begin 2014 Aantal kamers: 62 eenheden Type kamers: onzelfstandig Gepland: Johanna, Utrecht Door: SSH Wanneer verwacht: 2015 Aantal kamers: 653 eenheden Type kamers:392 onzelfstandig, 261 zelfstandig KPN-terrein, Utrecht Door: SSH Wanneer verwacht: 2019 Aantal kamers: 550 eenheden Type kamers:? Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 6.700 eenheden. 691, in ontwikkeling: 62 en gepland: 1.203. De ambitie van Utrecht is het realiseren van 4.000 eenheden, dat is minder dan het daadwerkelijk tekort. Er is tot op heden te weinig aan studenteneenheden bijgekomen. De vele tijdelijke projecten met een maximale looptijd van 5 jaar worden buiten beschouwing gehouden. Utrecht moet op zoek naar meer structurele oplossingen voor de lange termijn. Waar blijft in Utrecht de private sector, zoals deze wel in Amsterdam zichtbaarder begint te worden? Wageningen De komende jaren groeit het aantal studenten dat een kamer zoekt met 2.275. Naast de bestaande plannen voor studentenhuisvesting zijn extra maatregelen nodig om de tekorten op te vangen. De gemeente Wageningen, Wageningen UR en Idealis gaan gezamenlijk op zoek naar locaties en leegstaande kantoorpanden waar binnen een kort tijdsbestek tijdelijke en permanente studentenhuisvesting kan worden ontwikkeld. Daarnaast zal geprobeerd worden bestaande (tijdelijke) eenheden langer te behouden. Voor de periode tot 2015/2016 zullen verschillende plannen worden gerealiseerd in Wageningen. Daarnaast zijn er tijdelijke eenheden gerealiseerd. Duivendaal is een tijdelijk woonproject voor 21
jongeren. In het voormalige bestuurscentrum van de Wageningen UR realiseren STW Nederland en Van der Leij Projectontwikkeling samen 179 onzelfstandige wooneenheden. Alle kamers zijn op 1 augustus 2013 opgeleverd. Ben van Londenstraat, Wageningen Door: Idealis Wanneer opgeleverd: september 2012 Aantal kamers: 95 eenheden Type kamers: onzelfstandig Rijnveste, Wageningen Door: Idealis Wanneer opgeleverd: april 2013 Aantal kamers: 345 eenheden Type kamers: 336 onzelfstandig, 9 zelfstandig Zandlaan, Ede Door: Idealis, Woonstede Wanneer opgeleverd: zomer 2013 Aantal kamers: 260 eenheden Type kamers: onzelfstandig Gepland: Dolderstraat/Nobelweg, Wageningen Door: Idealis Wanneer opgeleverd: on hold Aantal kamers: 148 eenheden Type kamers: onzelfstandig Lawickse Hof, Wageningen Door: Idealis Wanneer opgeleverd: on hold Aantal kamers: 144 eenheden Type kamers:? Campus, Wageningen UR Aantal kamers: 400 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 2.275 eenheden. 700 en gepland: 692. Wageningen constateerde recent dat het kamertekort weer toegenomen is. De bouwproductie voldoet nog niet, maar met 22
extra tijdelijke eenheden zoals Duivendaal is er waarschijnlijk op tijd ingegrepen. Er is een duidelijk mix zichtbaar van zelfstandig en onzelfstandig. Zwolle De huidige situatie op de markt voor studentenhuisvesting wordt in Zwolle door verschillende partijen anders ervaren. Corporaties in Zwolle hebben veel moeite (onzelfstandige) eenheden buiten het centrum te verhuren. In en rondom het centrum is dat niet het geval. Vanuit bemiddelaars voor particuliere kamers en studentenorganisaties komen geluiden dat er onvoldoende aanbod zou zijn. Uit onderzoeken/analyses blijkt dat er een extra huisvestingsbehoefte is van 440 studenteneenheden. Daarbij kan nog worden opgemerkt dat dit kan worden beschouwd als een conservatieve schatting. Ook is er geen rekening gehouden met de huisvestingsbehoefte van buitenlandse studenten. Gepland: Burgemeester Roelenweg, Zwolle Door: SSH en deltawonen Wanneer verwacht: 2015/2016 Aantal kamers: 357 eenheden Conclusie LSVb Kamertekort (2015): 440 eenheden. Nog niets gerealiseerd, wel 357 eenheden in de planning voor het eind van de periode. Daarmee kan Zwolle het tekort op de valreep terugdringen. 23
3. Conclusie Deze Kamernoodevaluatie geeft aan dat er in de meeste studentensteden hard is en nog wordt gewerkt om de kamernood terug te dringen. Van het kamertekort van ruim 30.000 eenheden tot 2015 zijn momenteel zo n 10.000 eenheden gerealiseerd. Op dit moment is dus 1/3 van het totale tekort in Nederland opgelost, maar pas halverwege de periode tot 2016. En moet dus nog een inhaal slag worden gemaakt. Met alle plannen bij elkaar hebben de studentensteden bij het aflopen van het actieplan in 2016 meer dan 20.000 studenteneenheden ontwikkeld. Dit komt hoofdzakelijk door de inzet van de corporaties en in mindere mate van commerciële partijen. Van de beloofde 16.000 eenheden door de sociale sector zijn op dit moment 6.959 eenheden gerealiseerd. Er zijn er op dit moment nog 2.722 eenheden in ontwikkeling en voor 3.630 eenheden zijn plannen gemaakt. In totaal moeten voor nog ongeveer 10.000 eenheden aan plannen gemaakt worden voor 2016 en dan moeten ze natuurlijk ook nog uitgevoerd worden. Er kan gesteld worden dat de ontwikkeling van studentenkamers in de meeste steden redelijk op koers ligt. Maar in Amsterdam en vooral in Utrecht moeten nog heel wat nieuwe eenheden gerealiseerd worden. Deze resterende behoefte aan studentenkamers zal ingevuld moeten worden, maar dit gebeurd alleen wanneer ontwikkelaars zekerheid krijgen over het landelijk huurbeleid. De verhuurdersheffing beperkt de investeringsmogelijkheden van corporaties enorm. Onzelfstandige eenheden zijn uitgezonderd van deze heffing. Het is dus voor ontwikkelaars interessanter geworden om in onzelfstandige kamers te investeren. Gezien de grote hoeveelheid zelfstandige eenheden binnen de huidige bouwplannen lijkt deze omslag nog niet plaats te hebben gevonden. Met alle bezuinigingen in het onderwijs is de behoefte aan betaalbare onzelfstandige kamers groter dan ooit. De andere kabinetsmaatregel waar de sector van geschrokken is, is de onduidelijkheid over het aanpassen van het woningwaarderingsstelsel en mogelijke invloed van de WOZ-waarde. Het was een onrustig jaar voor de studentenhuisvesting. Minister Blok moet op Prinsjesdag met een geruststellend plan komen, waarbij verhuurders en ontwikkelaars weer durven te investeren in betaalbare studentenhuisvesting. Discussie 1. In het LAS wordt gesproken over een investerings/obligatiefonds. Begint dat al van de grond te komen, want extra investeringen uit de commerciele sector zijn gewenst. Hoe kunnen we meer private investeerders aantrekken? 2. Essentieel voor een beter evenwicht tussen zelfstandige en onzelfstandige woonruimte is de invloed die de huurtoeslag of de netto huurprijs heeft. Kunnen we de huurtoeslag niet beter verdelen over zowel zelfstandige als onzelfstandige woonruimte? 24
5. Factsheet Kamernoodevaluatie (2010-2013) Tekort (2015) Gerealiseerd (voor sept 2013) In ontwikkeling Gepland Totaal Eenheden (2016) Resterend tekort (na 2016) Amsterdam 9.000-3.202 2.306 60 5.568 4.432 10.000 Breda 1.000 200-100 300 700 Delft 3.600 1.504 657 491 2.652 948 Den Bosch * - - - - - Den Haag 3.000 1.238 266-1.504 1.496 Eindhoven * 379-300 679 - Enschede * 222 - - 222 - Groningen * 254 152 351 757 - Leiden 3.650 554 2.010 181 2.745 905 Maastricht * 178 810-988 - Nijmegen 100 231 697 406 1.334 - Rotterdam * 372 - - 372 - Tilburg * 264 - - 264 - Utrecht 6.700 691 62 1.203 1.956 4.744 Wageningen 2.275 700-692 1.392 883 Zwolle 440 - - 375 375 65 Totaal 30.795 9.989 6.960 4.159 21.108 9.687 LAS ambitie 16.000 eenheden tot 2016 (door sociale studentenhuisvesters/kences) Gerealiseerd ( tot sept. 2013) in ontwikkeling gepland totaal 6.959 eenheden 2.722 eenheden 3.630 eenheden 13.311 eenheden 25