Samen werken aan gezonde gewassen Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm 2017-2020 Better Together
Verantwoorde gewasbescherming, een zaak voor ons allen! Maximaal oogsten met een minimale milieubelasting. Meer mensen voeden, terwijl het klimaat verandert, met uitschieters naar hoge temperaturen en overvloedige neerslag. De uitdaging voor de landbouwsector om de samenleving zekerheid te geven van voldoende, veilige en betaalbare voeding is enorm. Verantwoorde gewasbescherming is hiervoor essentieel. Agrifirm geeft telers aantoonbaar effectief advies en innovatieve oplossingen voor gezonde en weerbare gewassen met een minimale invloed op mens en milieu. Dat kunnen we niet alleen. Daarvoor werken we samen met leveranciers, verwerkers, supermarkten, horeca, food service, overheden, onderzoekers, ngo s, boeren, telers en betrokken burgers. Bij Agrifirm noemen we dat Better Together. Samen werken aan ons aller belang: gezonde gewassen. Dick Hordijk, CEO Royal Agrifirm Group Samen werken aan gezonde gewassen Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm 2017-2020 Verantwoord geproduceerd, voldoende en veilig voedsel Weinig Nederlanders gebruiken het woord gewasbescherming regelmatig. Toch is het dagelijkse kost voor iedereen. Gewasbescherming zorgt ervoor dat er elke dag voldoende en veilig voedsel is. Dat begint bij de teler, die de gewassen beschermt tegen belagers als schimmels, bacteriën, plaaginsecten en onkruid. Gewasbeschermingsmiddelen bevatten werkzame stoffen van natuurlijke of chemische herkomst. De dosering is zo afgesteld, dat het middel de belager bestrijdt, met minimale invloed op mens en milieu. Dat we niet spreken van bestrijdingsmiddelen maar van gewasbeschermingsmiddelen, heeft ermee te maken dat veel middelen zijn gericht op bescherming. Deze preventieve middelen versterken de weerbaarheid van gewassen tegen ziekten of plagen. De landbouwsector zet in op het verminderen van de invloed van gewasbeschermingsmiddelen op het milieu en de leefomgeving. Daarom stimuleert Agrifirm het gebruik van nuttige organismen zoals bacteriën en insecten die de natuurlijke vijanden zijn van schadelijke organismen. Ook bevorderen we de ontwikkeling van resistente plantenrassen. Dit past goed in de verduurzaming van de voedselketen. Verduurzaming is een continu proces, want het klimaat verandert en op wereldniveau groeit de bevolking. We moeten rekening houden met extreme vormen van droogte of neerslag die vaker zullen voorkomen, terwijl de oogst steeds meer monden moet voeden. Er is nog een reden waarom deze verduurzaming nooit stopt: technologische ontwikkeling. Nieuwe technologie zorgt voor slimme hulpmiddelen op basis van gps- en internettechnologie. Daarmee kan de teler exact bepalen wat op iedere individuele plek in het perceel de juiste hoeveelheid middelen is. De ontwikkeling van nieuwe, verbeterde low-impact gewasbeschermingsmiddelen zet ook door. Dit zijn middelen met een laag risico voor mens, dier en milieu.
Verantwoorde gewasbescherming Gewasbeschermingsmiddelen zijn noodzakelijk voor duurzame productie van veilige voeding. Agrifirm bevordert verantwoorde gewasbescherming met minimale invloed op mens, dier en milieu. Deze strategie rust op drie pijlers: Kennis & advies: we bieden telers gewas- en perceelspecifiek advies op basis van data-analyse en diepgaande kennis over nieuwe technologieën voor gezonde gewassen. Samenwerking: we delen onze internationale kennis en ervaring, en we werken samen met externe ketenpartijen zoals verwerkers en verkopers van voedingsmiddelen. Innovatie: we bevorderen precisielandbouw, data-analyse die telers vitale informatie geeft, en nieuwe middelen die gewassen beschermen met minimale milieuimpact. De bouwstenen voor gezonde gewassen Van grond tot mond is een bekende aanduiding van de voedselketen. Via Agrifirm staan telers in contact met andere schakels in de keten, waarmee zij de verantwoordelijkheid voor verantwoorde delen. Een gezonde bodem en weerbare gewassen vormen de basis voor een duurzame voedselketen. Verantwoorde gewasbescherming is hierbij van belang. Agrifirm streeft ernaar om in samenwerking met alle schakels in de keten, de invloed van gewasbeschermingsmiddelen op milieu en leefomgeving te minimaliseren. We kiezen voor een integrale aanpak die per saldo het gebruik vermindert van gewasbeschermingsmiddelen, die vervolgens ook nog eens minder invloed hebben op milieu en leefomgeving (low-impact). Dit zijn middelen die laag scoren op de Milieumeetlat van het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM). We bevorderen deze integrale aanpak bij zo veel mogelijk telers. In onze aanpak gebruiken we de volgende bouwstenen: Weerbare planten en bodems Voor elke teler een gezonde voedingsbodem, waar gewassen groeien die tegen een stootje kunnen. Dat is de basis voor een verantwoorde teelt met minimale inzet van gewasbeschermingsmiddelen. Veel innovatie is erop gericht om de weerbaarheid van planten en bodem te versterken. Low-impact middelen Innovatie in gewasbescherming betreft het voortdurend ontwikkelen van nieuwe middelen om het risico voor mens, dier en milieu waar mogelijk te verlagen. Dit kunnen chemische middelen zijn, of middelen met werkzame stoffen van natuurlijke oorsprong. Het is onze ambitie om in 2020 een aanzienlijke reductie van de milieu-impact van gewasbeschermingsmiddelen op boerenerf te realiseren. Minder middelen door natuurlijke vijanden Het bevorderen van de inzet van natuurlijke vijanden voor het bestrijden van plagen die schadelijk zijn voor plant en bodem. Minder middelen door precisielandbouw De teler van de toekomst gebruikt moderne apparatuur op basis van gps- en internettechnologie die hem of haar in staat stelt om per plant of plek in het perceel exact te bepalen waar precies de juiste hoeveelheid middelen nodig is. Om het afvloeien van gewasbeschermingsmiddelen vanaf het erf naar het milieu te verminderen (emissie), stimuleren we bij zoveel mogelijk telers het gebruik een digitale tool die deze emissies in kaart brengt. Kennis & advies De wetgeving verandert voortdurend. Daarnaast ontwikkelt de technologie zich snel. Het is niet eenvoudig om dit als teler allemaal bij te houden. Vandaar de behoefte aan kennis en advies om voor elk gewas en elk perceel het beste resultaat te realiseren met minimale inzet van middelen.
Samen bouwen aan begrip Ik wil ook in de toekomst een goed product leveren. Door mee te doen aan de TopCrop-pilot kun je de eisen die maatschappelijke partijen stellen bij de kop pakken. Samen met de andere partners in het project, bekijken we kritisch wat er beter kan. De waarde van monitoren en pas middelen gebruiken als je een plaag waarneemt, vind ik een verbeterpunt. En uiteraard ervoor zorgen dat je vooral middelen gebruikt die minder invloed hebben op het milieu. Het ontstaan van wederzijds begrip is het grootste winstpunt. Dat bleek tijdens de bijeenkomsten op het veld. Door de wet- en regelgeving over mest is de bodem aan het verschralen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. De Meststoffenwet is te eenzijdig gericht op het verbeteren van de grondwaterkwaliteit. Het gevolg is dat er maar beperkt compost gebruikt mag worden en de bodem verschraalt. Want compost houdt water en nutriënten vast. Dat heb ik op een bijeenkomst aangetoond en daar hadden sommige projectpartners nog nooit bij stilgestaan. We moeten als ketenpartners samen doelen stellen en onderbouwen waarom sommige middelen wel kunnen, en andere niet. Zo creëer je begrip. TopCrop: duurzamere groenten en fruit in de supermarkt In het najaar van 2017 is het driejarige project TopCrop van start gegaan. In tien proefteelten waaronder sperziebonen, spruiten, broccoli en prei, kijken telers en ketenpartijen kritisch naar de teeltsystemen. Ze bekijken hoe ze de milieubelasting kunnen minimaliseren met behoud van kwaliteit en opbrengst. In de proefteelten is veel aandacht voor bodemvruchtbaarheid, precisielandbouw, innovaties in plantenrassen en de inzet van groene middelen en natuurlijke vijanden van schadelijke organismen. TopCrop vloeit voort uit een overeenkomst tussen Albert Heijn en Stichting Natuur & Milieu om het aanbod van groenten en fruit in de supermarkt verder te verduurzamen. Agrifirm is nauw betrokken bij deze intensieve ketensamenwerking, met als uitgangspunt minder gebruik waar het kan, efficiënt gebruik waar nodig. Een goed voorbeeld hoe Agrifirm met alle ketenpartners nauw samenwerkt om gewasbeschermingsmiddelen zorgvuldig en verantwoord in te zetten. Johan Vermeulen, teelt ijsbergsla, broccoli en prei op 125 hectare akkerland in Ossendrecht
Meerwaarde bieden in complexe materie In deze regio adviseer ik voornamelijk telers van pootaardappelen en enkele veehouders. Deze ondernemers adviseer ik vooral over gewasbescherming. Complexe materie, waarover ik ook de meeste vragen krijg. Het is voor telers pittig om alles bij te houden, want er komen steeds nieuwe middelen bij, terwijl andere weer afvallen. Ook is het gebruik ervan aan steeds meer voorwaarden gebonden. Telers zijn zich terdege bewust van het belang van het kiezen van het juiste moment om middelen in te zetten. De weersomstandigheden en de weersverwachting bepalen de werking. In een droge periode met warm weer en een lage luchtvochtigheid, is er minder dauw en dat verlaagt het risico op schimmel. In het veld waarnemen hoe de gewassen groeien, is belangrijk om te bepalen hoe en wanneer je middelen inzet. Het heeft ook een preventieve werking. Stel het loof van de aardappelplant groeit heel snel, dan krijgen luizen en schimmels meer kans. Daarop kun je anticiperen. In de bemesting kun je ervoor zorgen dat planten veel beter weerbaar zijn. Gewassen die rustig en gestaag groeien, zijn beter bestand tegen belagers. Als adviseur bezoek ik al jarenlang telers, en ik kan vergelijken met de ontwikkelingen op andere bedrijven. Er verandert voortdurend van alles, dus delen mijn collega-adviseurs en ikzelf graag onze kennis en ervaring met de telers. Daarin schuilt een belangrijke meerwaarde. Om nu en in de toekomst onze prestaties in verantwoorde akkerbouw voortdurend te verbeteren. Stichting Milieukeur Elk najaar houdt Stichting Milieukeur (SMK) een telersbijeenkomst, voorafgaande aan de jaarlijkse vernieuwing van de Milieukeur-criteria. Agrifirm grijpt die gelegenheid aan om ervoor te zorgen dat die criteria ook realistisch en haalbaar zijn voor telers. Zij blijken veel vragen te hebben over de Milieukeur-criteria, en Agrifirm helpt telers om eraan te kunnen voldoen. De samenwerking met SMK is voor Agrifirm ook een goed platform om in dialoog te blijven met alle ketenpartijen die hierin zijn vertegenwoordigd. Voor 2018 zal SMK de criteria voor gewasbescherming aanpassen. SMK stuurt zoveel mogelijk op geïntegreerde gewasbescherming, emissiebeperking en gebruik van middelen met een laag risico. Dit sluit naadloos aan op de nieuwe gewasbeschermingsstrategie van Agrifirm, die erop is gericht om in een geïntegreerde aanpak de impact van gewasbeschermingsmiddelen op het milieu en de leefomgeving te minimaliseren. Milieu Harma Drenth, Specialist Akkerbouw namens Agrifirm in Noordwest Groningen Royal Agrifirm Group, november 2017 T: 088 488 12 10 E: arable@agrifirm.com www.agrifirm.nl