Bijlage 1: Notitie Bakkeveen Dúndelle Achtergrond De (her)ontwikkeling van Dúndelle en het daaruit voortvloeiende bredere perspectief van Dúnsân speelt al een aantal jaren. Ondertussen zijn marktomstandigheden veranderd en is het zaak in de komende periode tot concrete, financieel haalbare en uitvoerbare plannen te komen en om als partijen daarvoor gezamenlijk een investeringsprogramma te ontwikkelen. Doel van de ontwikkeling van Dúndelle/Dúnsân is drieledig: 1. Versterking van de leefbaarheid en vitaliteit van Bakkeveen door vernieuwing van publieke functies (onderwijs, MFA/dorpshuis, sport en recreatie) in het Dúndelle-gebied. 2. Versterking van het recreatief profiel door meervoudig gebruik van voorzieningen, door recreatieve zonering (met vermindering van de druk op het Natura 2000-gebied) en door selectieve uitbreiding van verblijfs- en dagrecreatie. 3. Versterking van de plattelandseconomie door het realiseren van woningbouw, recreatiewoningen en zorgeenheden, voor zover de markt daar ruimte voor biedt. Aanpak De afgelopen maanden is m.n. gewerkt aan het helder krijgen van de begrenzing; wat doen we wel en wat doen we niet, en hoeveel geld is daarvoor nu beschikbaar. In dit document wordt hiertoe een voorstel gedaan. Als de raad hiermee instemt dan is het vervolgtraject gericht op het verder uitwerken van het programma, samen met het dorp, en het sluitend maken van de financiering. Vervolgens wordt er een integraal ruimtelijk plan gemaakt. De focus ligt hierbij op het gebied langs de Mjumsterwei, waar de basisscholen, de sport en Dúndelle staan. Het project gaat daarom verder onder de naam Dúndelle. Procesverloop tot op heden 2005 Initiatieven voetbalverenigingen om zaken rond de voetbalterreinen op Dúndelle op te pakken. 2006 Allerhande ad hoc ideeën en initiatieven vanuit het dorp Bakkeveen om de kwaliteit als hoogwaardig toeristisch speerpunt te vergroten. Besluit instelling dorpscommissie Dúnsân. 2007 Raad stelt op 3 december twee kaderstellende notities vast: - Kaderstellende notitie recreatieve en toeristische ontwikkeling Bakkeveen - Kaderstellende notitie vrijkomende boerderijen en kandidering gemeente voor de pilot Landelijk Wonen bij de provincie. 2008 Startconferentie met verschillende belanghebbenden op 30 januari. Informatie aan raad via de zogenaamde Update-jûnen. Provincie nomineert planidee Landelijk Wonen Bakkeveen Zuid voor pilot Landelijk Wonen. 2009 Gemeente stuurt onderbouwing Planidee Landelijk Wonen naar provincie. Gemeente stelt Structuurschets gebiedsontwikkeling Bakkeveen pilot Landelijk Wonen op. Provincie selecteert Planidee Landelijk Wonen onder aantal voorwaarden als pilot. Vervolguitleg projectinhoud en voortgang aan commissie Romte/raad (25 mei 2009). 1
2010 Plaatselijk belang en Dorpscommissie Dúnsân organiseren in voorjaar 2010 met ondersteuning van gemeente vier gespreksavonden over Dúnsân met: - bewoners Bakkeveen, - sportverenigingen en andere gebruikers Dúndelle, - scholen en niet gebruikers Dúndelle - ondernemers Provincie kent in november definitief 25.000 toe aan project Landelijk Wonen als pilot voor verdere planuitwerking. 2011 Project ligt vanwege veranderende marktomstandigheden stil. 2012 Plaatselijk Belang reikt dorpsvisie uit met Dúnsân als een van de vijf pijlers aan raad op 4 juni. Bakkeveen en project Dúnsân krijgen een plek in Scenarionotitie Vitaal Opsterland 2. Focus Het Dúnsân-project zoals dat tot nog toe was opgezet is, onder de veranderende economische omstandigheden, inhoudelijk te zwaar en te complex geworden. Daarom is de afgelopen periode ingezoomd op de vraag wat de essentie van het project is en welke aanvullende programmatische elementen daar gefaseerd aan kunnen worden toegevoegd, daar waar de mogelijkheden zich in de loop der tijd aandienen. Daarover is de afgelopen maanden overleg gevoerd met Plaatselijk Belang. Ambitie De vertegenwoordigers van het dorp geven aan dat de kantines van zowel voetbal als tennis moeten worden vervangen, en de gymzaal ook aan het eind is van zijn levensduur. Het dorp zou graag zien dat al deze voorzieningen worden geïntegreerd bij Dúndelle, zodat daar één sterke exploitatie kan ontstaan die het economisch hart vormt van de gezamenlijke voorzieningen. De wens is om zo mogelijk een sporthal te bouwen; de verwachting is dat vanuit het dorp en de bestaande sportclubs daaraan substantieel kan worden bijgedragen. Nieuwbouw voor de scholen kan dan geïntegreerd of aangrenzend plaatsvinden op het moment dat die nieuwbouw aan de orde is (na 2018). De ingreep zou gepaard moeten gaan met een opknapbeurt van de openbare ruimte voor Dúndelle. Dit is een toeristisch belangrijke locatie (uitvalsgebied voor wandelingen) die er nu sleets uitziet. Daarnaast wordt erop aangedrongen om een woningbouwlocatie te gaan ontwikkelen, mede om daarmee inkomsten te genereren voor eerdergenoemde wensen. Sportvoorziening? De eerste vraag die dus aan de orde is, is of de gemeente mee wil werken aan de realisatie van een sportvoorziening in Bakkeveen. Dat is geen makkelijke vraag zoals blijkt uit onderstaande. Uitgangspunt is dat Bakkeveen beleidsmatig geen recht heeft op een gymnastieklokaal of een sportvoorziening die gefinancierd wordt vanuit gemeentemiddelen. Daar hebben we dan ook geen middelen voor gereserveerd. Wij stellen u echter voor om het dorp een kans te geven om haar visie te realiseren. Dat betekent dat we beleidsmatig en financieel met het grootste probleem beginnen. We kiezen 2
daar samen met het dorp voor omdat we allen beseffen dat de druk op het realiseren van deze ambitie dan ook maximaal is. Het initiatief hiervoor ligt bij het dorp. Onder de vooraf door ons gestelde voorwaarde dat voldoende zeker is dat het dorp (lees: een nader op te richten beheerorganisatie of een commerciële exploitant) de exploitatie van de voorziening in welke combinatie dan ook, kan draaien, vinden wij het redelijk om in deze wens mee te bewegen en een bescheiden bijdrage te leveren vanuit de staande begroting. Wel zal de voorwaarde worden gesteld dat de gemeente geen exploitatiesubsidie verstrekt, en geen bijdragen doet aan onderhoud en instandhouding. Ook zal de voorwaarde moeten worden gehanteerd dat het dorp geen sporthal bouwt, maar een kleinere variant, omdat anders locale overcapaciteit ontstaat en als gevolg daarvan onderlinge concurrentie. Nader zal worden verkend waar precies de grens moet liggen. De kosten voor het realiseren van sportvoorzieningen zijn overigens sterk afhankelijk van de maat. Onderstaande tabel illustreert dit: Kostenramingen diverse maten sportvoorziening (indicatie): X 1.000,-- m² indicatie (all in) Sporthal 1.500 2.850 Sportzaal 645 1.225 Gymzaal 308 850 Bijdrage aan een sportvoorziening? Uitgangspunt van de partijen in het dorp is om een sportvoorziening te realiseren die met Dúndelle (het dorpshuis) wordt geïntegreerd. Door die combinatie is een bijdrage mogelijk vanuit de reserve voor instandhouding dorpshuizen ( 112.500,--). Daarnaast is het mogelijk om vanuit de algemene reserve een bedrag van 200.000,-- te reserveren voor dit project. Alles bij elkaar ontstaat er dan voorlopig een eerste bijdrage van 312.500,-- aan een sportvoorziening van een nader te bepalen omvang. Voorgesteld wordt om in het verdere proces te verkennen of er mogelijkheden zijn om de bijdrage op te hogen, zowel publiek als privaat. Vermeld zij dat de plaatselijke sportverenigingen aangegeven hebben ook een substantiële eigen bijdrage te kunnen doen. MFA en integraal inrichtingsplan Zodra helder is of er wel of niet een sportvoorziening in Bakkeveen kan worden gerealiseerd en zo ja, in welk verband met het dorpshuis, wordt in gemeenschappelijkheid met het dorp een integraal inrichtingsplan opgesteld voor de voorzieningen en de overige openbare ruimte. Feitelijk spreken we hier dus ook over de vorming van een MFA, maar is het proces van de totstandkoming daarvan er niet een van planvorming ineens, maar van geleidelijke vormgeving daarvan. Of en in hoeverre de inrichting van de openbare ruimte vooruit kan lopen op de integratie van de voorzieningen is nader te bepalen, maar het inrichtingsplan zal die duidelijkheid geven. Naast het vraagstuk rond het al dan niet realiseren van een sportvoorziening komen de komende jaren de volgende zaken aan de orde: 3
De beide basisscholen (nu nog ieder in een eigen gebouw) zullen de komende jaren krimpen. In de periode 2016-2020 komt voor beide basisscholen nieuwbouw aan de orde. In het kader van nieuwbouw en krimp wordt door de scholen verkend of de realisatie van één schoolgebouw voor beide scholen een goede optie is. Indien een sportvoorziening wordt gerealiseerd dan is aansluiting van dit gebouw hierop een goed idee; er ontstaat dan een MFA. De voetbal moet gelet op vigerend gemeentelijk beleid een veld inleveren. Er ontstaat dan ruimte in het gebied die op nader te bepalen wijze kan worden ingevuld. De beide sportclubs ter plaatse (voetbal en tennis) hebben ieder een eigen kantine. Onderhoud en exploitatie vraagt veel aandacht van beide clubs zodat er geluiden zijn om deze voorzieningen te integreren in het geheel. Daarmee wordt de exploitatie van het gehele MFA steviger. De openbare ruimte moet worden heringericht. Het is nu sleets en niet uitnodigend. Het betreffende gebied heeft een belangrijke functie voor het toerisme in Bakkeveen. Het wordt gebruikt als transferium ; men parkeert er de auto en gaat vanaf daar wandelen of mountainbiken. Daarnaast wordt s zomers de zeer goed bezochte braderie op het parkeerterrein gehouden. Een herinrichting zal de totale sfeer en gebruiksmogelijkheden verbeteren. In het inrichtingsplan zullen derhalve minimaal de volgende elementen in samenhang een plek krijgen: - de sportvoorzieningen; - het zo mogelijk beschikbaar komen en de functietoedeling van de ruimte van het trainingsveld; - de locatie voor de nieuwbouw voor de beide basisscholen; - de functietoedeling en herinrichting van de overige openbare ruimte. Voor deze onderdelen geldt dat na de totstandkoming van het inrichtingsplan specifiek moet worden bepaald hoe en wanneer de inrichting feitelijk tot stand gaat komen en wanneer welke onderdelen aan het geheel kunnen worden toegevoegd. Voor alle onderdelen geldt dat er voldoende tijd is om ze de komende jaren te realiseren. Al deze onderdelen vormen samen het investeringsprogramma dat dus een gefaseerde aanpak kent. Daarmee wordt de revitalisering een dynamisch geheel van activiteiten dat in de loop der jaren voortdurend en planmatig wordt uitgevoerd. De kosten voor de inrichting van de openbare ruimte worden voorlopig indicatief geraamd op 1 miljoen. Op basis van nadere uitwerking van de plannen in het inrichtingsplan zal hiervoor een nauwkeuriger raming worden gemaakt. Financiering De financiering van het programma hoeft niet in eens plaats te vinden, maar kan door de fasegewijze aanpak in de loop der tijd worden afgestemd op het investeringsprogramma. Het project is voorgedragen voor de Streekagenda. De verwachting is dat de provincie daar financiering onder legt, zodat er meer dekking komt voor dit project. 4
De nieuwbouw voor de basisscholen vindt binnen de reguliere financiële kaders plaats. In de financiering van deze nieuwbouw is dus reeds voorzien in de begroting. De eventuele verdiencapaciteit van een woningbouwlocatie kan zo mogelijk worden ingezet voor het integrale plan. Aandachtspunt hierbij is wel de momenteel zwakke woningmarkt. Verdere procesgang Indien de raad instemt met dit voorstel dan zal de komende periode verder worden gewerkt aan de volgende punten: met het dorp zoeken naar een haalbare invulling (zowel programmatisch, financieel als qua exploitatie) van de sportvoorziening; met de voetbal overleggen hoe de teruggang met een veld wordt vorm gegeven; met de sportvoorzieningen analyseren welke rol zij in het nieuwe MFA willen en kunnen vervullen; met beide basisscholen concreet maken of en zo ja hoe ze in één gebouw gaan zitten, en verkennen van de wensen bij herinrichting van de openbare ruimte en opstellen van een integraal inrichtingsplan; het maken van een goede financiële analyse en het doorsparen voor de financiering (zowel van de zijde van de gemeente als van de zijde van het dorp); onderzoeken van de haalbaarheid van (recreatieve) woningbouwlocaties en de daarbij horende verdiencapaciteit voor het plan. De verwachting is dat in 2014 een integraal ontwikkelingsplan met financiering aan de Raad kan worden aangeboden. Tot slot; met dit voorstel wordt een belangrijke knoop doorgehakt over het al dan niet realiseren van een sportvoorziening. Als het dorp deze handschoen oppakt dan zal er uiteindelijk een prachtige voorziening kunnen worden gerealiseerd. 5