Jaarplan 2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Versie 0.3

Jaarplan 2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Versie 0.3 18 december 2012 Decos 2013-XXXX

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Verspreiding Naam Rol V 0.1 V 0.2 BC WSB Begeleidingscommissie x Miriam de Best Programmamanager X Ingeborg van Hees Functioneel coördinator WSB x WAC WSB Wijzigings advies commissie nvt Gebruikersoverleggen, AWAC HWH portaal nvt stichting Bestuur V 0.3 V 1.0 Goedkeuring Versie Datum Opmerkingen Akkoord (naam, datum, paraaf) 0.1 22-11- 12 1 e Concept versie 0.2 30-11- 12 0.3 17-12- 12 Commentaar Ingeborg verwerkt Commentaar AWAC verwerkt, nieuwe ontwikkelingen toegevoegd Auteur: Peter Kaim Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 2/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 1 Inleiding... 4 1.1 Planningcyclus Het Waterschapshuis... 4 1.2 Jaarplan... 4 2 Ontwikkelingen Bedrijfsfunctie watersysteembeheer (algemeen)... 5 3 Doelen en Resultaten Bedrijfsfunctie watersysteembeheer (algemeen)... 6 3.1 Risico s bedrijfsfunctie watersysteembeheer(algemeen)... 7 4 Doelen en Resultaten watersysteembeheer KwaNtiteit... 8 4.1 IRIS-WATIS... 8 4.2 IRIS-ERGO... 9 4.3 De digitale Watertoets... 11 5 Doelen en Resultaten watersysteembeheer KwaLiteit... 12 5.1 IRIS-OWA... 12 5.2 IRIS-metingen... 13 5.3 NDFF... 15 Bijlage 1: Prioriteit: vaststelling en betekenis... 16 Bijlage 2 : Beschrijving van de bedrijfsfunctie... 17 Informatiesystemen (IS) bedrijfsfunctie watersystembeheer... 18 Bijlage 3: Beleidskaders... 20 Te behalen Resultaten... 20 Bijlage 4: Toelichting vormen beheer en onderhoud... 22 Bijlage 5: Toelichting Risico tabel... 23 Bijlage 6: Route nieuwe ontwikkelingen... 24 Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 3/24

JaarPlan2012 Bedrijfsfunctie WSB 1 Inleiding 1.1 Planningcyclus Het Waterschapshuis Het jaarplan maakt onderdeel uit van de planningscyclus binnen Het Waterschapshuis (HWH). De volgende hiërarchische onderbouwing in de planningscyclus binnen (HWH) is van toepassing: 1. Begroting HWH jaar; bundeling programmaplannen; vast te stellen door Algemeen bestuur 2. Programmaplan per bedrijfsfunctie, als onderdeel van 1 3. Jaarplan per bedrijfsfunctie, vast te stellen door dagelijks bestuur 4. Project- en Werkplan(nen) per bedrijfsfunctie, nadere specificatie van 3 ; vast te stellen door secretaris-directeur Noot: Communicatie betreffende de voortgang van het jaarplan vind plaats middels een gestandaardiseerde voortgangsrapportage. Projecten en Werkplannen kunnen via het HWH portaal worden gevolgd. 1.2 Jaarplan Voorafgaande aan het nieuwe jaar, wordt per bedrijfsfunctie een jaarplan opgesteld. Dit jaarplan is een verdere uitwerking van het programmaplan. In dit jaarplan worden per informatiesysteem de te behalen resultaten benoemd inclusief een normering (wanneer is het resultaat behaald) en een prioritering. De prioritering is nader toegelicht in bijlage 1. Per informatiesysteem wordt ingegaan op de risico s. Van gestelde doelen (en later genoemde resultaten) per bedrijfsfunctie mag verwacht worden dat deze aansluiten bij de door Het Waterschapshuis opgestelde beleidskaders. deze criteria zijn randvoorwaardelijk en worden in bijlage 3 toegelicht. Te behalen resultaten die voor de bedrijfsfunctie als geheel gelden of die niet aan 1 informatiesysteem zijn te koppelen worden apart beschreven onder de kop algemeen. Hoofdstuk 2 beschrijft de ontwikkelingen binnen de bedrijfsfunctie in de vorm van missie, strategie en de doelen die binnen de bedrijfsfunctie worden nagestreefd. Bijlage 2 bevat een algemene beschrijving van de bedrijfsfunctie en haar processen en de informatiesystemen die er deel van uitmaken. Vanaf hoofdstuk 3 zijn de specifieke doelen, resultaten en risico s per informatiesysteem opgenomen. In bijlage 5 staat een toelichting op de gebruikte risicotabel(len). Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 4/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 2 Ontwikkelingen Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer (algemeen) Missie: Nog niet geformuleerd, wordt dit jaar gedaan in samenspraak met WAC s en BC Strategie: Nog niet geformuleerd, wordt dit jaar gedaan in samenspraak met WAC s en BC Doelen: Een verbetering van de informatievoorziening die aansluit op (nieuwe) wensen en eisen, ingegeven vanuit de bedrijfsvoering: De informatievoorziening aansluiten op wettelijke verplichtingen; Verdere doorontwikkeling en optimalisatie door voeren; Realiseren (achterstallige) wenswijzigingen. Er spelen een aantal nieuwe ontwikkelingen waarvoor mogelijk dit jaar activiteiten ten behoeve van de ondersteuning van het besluitvormingstraject worden uitgevoerd: Onderhoud beheer systeem (OBS) voor watergangen en kleine (waterbouwkundige) constructies. Een vervolg uit 2011 en 2012 van ondersteunde activiteiten aan PWSO werkgroep. Het doel van de werkgroep is om uit oogpunt van uniformiteit onderling af te stemmen hoe en met welke gegevens een OBS gevuld moet worden om een goede onderlinge vergelijking tussen waterschappen te kunnen maken. Onderzoek naar in beheer name van diverse applicaties van Stowa, zoals het KaderRichtlijn Water-Volg en Stuursysteem (KRW-VSS) en WaterSchadeSchatter (WSS) door HWH. Onderzoek naar in beheer name door HWH van de datasystemen benodigd voor de bedrijfsvergelijkingen watersysteembeheer en waterpeil van de UvW. Meetnetbeheer: bevat functionaliteit ter ondersteuning van control en planning; het vastleggen van de informatiebehoefte en uitwerken van de meetstrategie (opstellen meetplan); in 2011 is het project aangehouden tot besluit tot vervolg in de Kring monitoring. Eerst gezamenlijke visie Monitoring Watersysteem uitwerken. Verwachting is dat in Q1 2013 hierover een besluit wordt genomen. Registratie meetgegevens Flora, Fauna, Morfologie: bevat functionaliteit voor het registreren, beheren, valideren en uitwisselen van meetgegevens. In 2011 is het project aangehouden tot besluit tot vervolg in de Kring monitoring. Eerst gezamenlijke visie Monitoring Watersysteem uitwerken. Verwachting is dat in Q1 2013 hierover een besluit wordt genomen. Kernregistratie Monitoring watersysteem (MWS): stelt (relevante) kerngegevens in relatie tot het domein van de MWS beschikbaar aan diverse afnemers. In 2011 is het project aangehouden tot besluit tot vervolg in de Kring monitoring. Eerst gezamenlijke visie Monitoring WS uitwerken. Verwachting is dat in Q1 2013 hierover een besluit wordt genomen. Binnen de bedrijfsfunctie spelen een groot aantal ontwikkelingen, zowel binnen HWH en de waterschappen zelf en bij landelijke organisaties zoals Stowa en Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 5/24

Prioriteit JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Informatiehuis Water (IHW). Bijvoorbeeld toename van samenwerking tussen (buurt) waterschappen en in de regio, bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, provincie, waterleidingbedrijven en gemeenten. Andere Voorbeelden zijn het KRW Volg en Stuursysteem, het Waterkwaliteitsportaal en het Nationaal Hydrologisch Instrumentarium (NHI). 3 Doelen en Resultaten Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer (algemeen) In dit hoofdstuk worden de doelen, resultaten en risico s beschreven die niet direct aan één informatiesysteem gekoppeld zijn. Het verbinden van ontwikkelingen zodat inzichtelijk wordt wie wat waar mee bezig is. Deze ontwikkelingen verbinden met elkaar en kennis van HWH beschikbaar stellen om de voortgang van de ontwikkelingen te bespoedigen en/of dubbel werk te voorkomen. Communicatie met de klanten van HWH blijft belangrijk voor 2013. We hechten er belang aan dat onze klanten op de hoogte zijn van ontwikkelingen binnen HWH en de voortgang op de activiteiten zoals verwoord in dit jaarplan. Hiervoor zal een communicatieplan worden opgesteld in Q1 2013. Doelen: Transparant zijn naar waterschappen en hiermee inzicht geven over activiteiten WaterkwaNtiteit: vervolg IRIS en relevante ontwikkelingen; WaterkwaLiteit: vervolg IRIS, relevante ontwikkelingen en verder ondersteunen vorming van kring monitoring waterkwaliteit. Activiteiten uitvoeren binnen gestelde budgeten. In de tabel staan de algemene resultaten, die niet direct aan één informatiesysteem zijn te koppelen die beogen het doel(en) te realiseren. Resultaat Norm Informatie uitwisseling HWH en omgeving - WS op de hoogte van ontwikkeling binnen HWH en voortgang jaarplan activiteiten WSB - HWH op de hoogte ontwikkelingen WS en rest omgeving 1 Kring monitoring Ondersteuning vorming kring monitoring 1 Advisering Algemene WSB onderzoeken en toepassen van kennis op ICT gebied vanuit HWH ten aanzien van ontwikkelingen 2 Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 6/24

Kans Effect Score JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 3.1 Risico s Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer(algemeen) Binnen de bedrijfsfunctie zijn de volgende algemene risico s onderkend. Deze risico s zijn niet direct aan één informatiesysteem te koppelen. Nr. Risico Maatregel(en) 1 Onvoldoende capaciteit bij waterschappers en HWH 3 3 9 Pessimistisch plannen en inspanningverwachting van deelnemers expliciet maken. Prioritering scherp stellen; keuzes maken tussen prioriteit 1 en 2. 2 Onduidelijkheid/ onbekendheid van waterschappen en andere waterbeheerders met activiteiten van HWH 3 Proceseigenaren zijn niet aangehaakt. Er bestaat geen Kring Watersysteembeheer. 4 Wanneer trajecten te lang duren is het mogelijk dat waterschappen afhaken. 5 Geleverd product voldoet niet aan kwaliteits- verwachtingen 3 3 9 Communicatieplan opstellen, hierin doelgroepen definiëren. 3 3 9 Vorming Kring ondersteunen. Proceseigenaren een gezamenlijke Visie laten ontwikkelen. 3 3 9 Voldoende communicatie over de voortgang en resultaten van diverse uit te voeren activiteiten 1 3 3 Volgens standaard procedure wenswijzingen; Voorstellen voorleggen aan GO, WAC en BC en indien aanwezig relevante kring Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 7/24

Prioriteit JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 4 Doelen en Resultaten Watersysteembeheer KwaNtiteit Binnen de bedrijfsfunctie Watersysteembeheer KwaNtiteit worden diverse informatiesystemen gebruikt. Deze worden in de volgende paragrafen behandelt. 4.1 IRIS-WATIS De module Watis speelt in de eerste plaats bij alle waterschappen een primaire rol in het beheer van de kerngegevens i.r.t. de bedrijfsfunctie watersysteembeheer; onder de noemer van legger, beheerregister en peilbesluit. Voor de module WATIS is in de roadmap vastgesteld dat deze tot de kern van IRIS behoort. 4.1.1 Doelen en Resultaten In 2012 is het project datamodel Watis en legger succesvol afgerond. Dit jaar zal worden gebruikt om de resultaten van het project datamodel Watis en legger een plek te geven in het project Vervolg IRIS en het aan te laten sluiten op de Aquo standaard. Het project vervolg IRIS zal in 2013 informatie geven over de toekomst van het informatie systeem. Totdat er helderheid is, zullen (wens)wijzigingen beperkt worden doorgevoerd. De verantwoordelijke gremia binnen HWH zullen wijzingen kritisch beoordelen op rendement voor de korte termijn. De volgende resultaten zijn opgenomen om de doelstellingen te verwezenlijken. Resultaat Norm Beschreven logisch model kwantiteit data Wijzigingen op module - logisch datamodel kwantiteit data (huidige Watis module) - sluit aan relevante standaarden en wetgeving, zoals Aquo Volgens standaard procedure wijzingen (nieuwe wijzigingen voor 2013); naar verwachting 4 voor 2013 1 1 Datamodel WATIS Datamodel is geborgd in project Vervolg Iris 1 Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 8/24

Kans Effect Score JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 4.1.2 Risico s Bij de uitvoering van het Jaarplan zijn met betrekking tot het informatiesysteem IRIS WATIS volgend aanvullende risico s op eerder in hoofdstuk 3.1 vermeld onderkend. Nr. Risico Maatregel(en) 1 Bij vertraging van doorvoeren wijzigingen in Aquo standaard conform project datamodel Watis en legger, mogelijk vervolg IRIS niet conform Aquo standaard 3 2 6 Vanuit HWH IHW actief ondersteunen bij het vaststellen van het logisch model, dataset en woordenboek van WATIS namens de waterschappen. 4.2 IRIS-ERGO De module ERGO is ontwikkeld ten behoeve van de ondersteuning van de bedrijfsprocessen in het domein van grondverwerving en eigendommenbeheer. 4.2.1 Doelen en Resultaten Bij eerder behoefte onderzoek bij waterschappen is de voorkeur uitgesproken voor standaard oplossingen. Dit sluit aan op een van de beleidsdoelstellingen; standaard systemen waar mogelijk. Het behoefte onderzoek naar verbeterde aansluiting op aanpalende processen is in 2012 gestart en loopt door in 2013. Hierbij zal ook onderzoek worden gedaan naar (beschikbare) standaard oplossingen op de markt en een advies hierover worden afgegeven vanuit de BC. Afhankelijk van dit keuze-traject zijn er 2 scenario s mogelijk: - bestaande module behouden en meenemen in Vervolg IRIS of - vervangen voor een marktoplossing. Het project vervolg IRIS zal in 2013 informatie geven over de toekomst van het informatie systeem. Totdat er helderheid is, zullen (wens)wijzigingen beperkt worden doorgevoerd. De verantwoordelijke gremia binnen HWH zullen wijzingen kritisch beoordelen op rendement voor de korte termijn. De volgende resultaten zijn opgenomen om de doelstellingen te verwezenlijken. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 9/24

Kans Effect Score Prioriteit JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Resultaat Norm Advies voor BC over vervolg van module; wel of niet behouden Scenario 1 module behouden: meenemen in Vervolg IRIS Scenario 2 OTS programma vervangt module: planning uitfasering module en implementatie OTS oplossing Wijzigingen op module Beschreven uniform dataset en woordenboek Document met vastgestelde functionele en gegevensbehoefte IT-oplossing - Voldoen aan gestelde requirements in beslisdocument - Opnemen in vervolg IRIS - Aanbesteding OTS - Planning invoering OTS programma en rol HWH hierbij - PvA uitfasering module Volgens standaard procedure wijzingen (nieuwe wijzigingen voor 2013); naar verwachting 3 voor 2013 - Overzicht entiteiten en definities relevant voor module - Per entiteit overzicht van benodigde attributen en domeinen met definities. - Sluit aan bij wettelijke regelgeving zoals Aquo - Geschikt als input vervolg IRIS 1 1 1 1 2 4.2.2 Risico s Bij de uitvoering van het Jaarplan zijn met betrekking tot het informatiesysteem IRIS- ERGO volgend aanvullende risico s op eerder in hoofdstuk 3.1 vermeld onderkend. Nr. Risico Maatregel(en) 1 Onvoldoende capaciteit bij waterschappers, IHW en HWH voor de realisatie. 2 Bij vertraging van doorvoeren wijzigingen in Aquo standaard conform uitkomst dataset en woordenboek mogelijk vervolg IRIS niet conform Aquo standaard 3 3 9 pessimistisch plannen en inspanningverwachting van deelnemers expliciet maken 3 2 6 Vanuit HWH IHW actief ondersteunen voor vaststellen logisch model, dataset en woordenboek van WATIS namens de waterschappen. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 10/24

Kans Effect Score Prioriteit JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 4.3 De Digitale Watertoets De Digitale Watertoets' is een instrument dat helpt bij het doorlopen van de watertoets als onderdeel van bestemmingsplan procedures. De regie op het Beheer en Onderhoud is in 2011 overgenomen van de waterschappen die het ontwikkeld hebben. Voor deze module voert HWH beperkt gebruiksbeheer uit door. Bijvoorbeeld toezien dat de leverancier zich houdt aan de SLA. Daarnaast bied HWH ondersteuning bij het gebruikersoverleg, in beheer name van nieuwe releases en fungeert zij als tussenpersoon in geval van bijvoorbeeld escalaties van meldingen naar leverancier. Het Technisch-, Applicatie- en Releasebeheer vindt plaats op basis van het beheercontract met de leverancier. Het Beheer en Onderhoud wordt in 2012 opnieuw aanbesteed en activiteiten zullen doorlopen in 2013. 4.3.1 Doelen en Resultaten De volgende resultaten zijn opgenomen om de doelstellingen te verwezenlijken. Resultaat Norm Selectie nieuwe leverancier Wijzigingen module -vaststellen overdraagbaarheid beheer -aanbesteding begin 2013 ivm beëindiging bestaand contract - uiterlijk per 1 april 2013 nieuwe leverancier 1 Volgens standaard procedure wijzingen (nieuwe wijzigingen voor 2013) 1 Beheer Watertoets: Applicatiebeheer Releasebeheer Technisch beheer Gebruikersbeheer Watertoets - Beheer en onderhoud van Watertoets door leverancier vindt plaats volgens de in de SLA vastgestelde normen. - releases worden uitgebracht in overleg met het GO en de leverancier. - Watertoets releases zijn getest en geaccepteerd door gebruikers. Faciliteren Gebruikersbijeenkomsten Watertoets (GO s). 1 1 4.3.2 Risico s Bij de uitvoering van het Jaarplan zijn met betrekking tot informatiesysteem De Digitale Watertoets de volgende aanvullende risico s op de eerder in hoofdstuk 3.1 onderkend. Nr. Risico Maatregel(en) 1 Niet alle deelnameovereenkomsten op tijd binnen, waardoor aanbesteding vertraagd en huidig contract opnieuw moet worden verlengd. 2 2 4 Actief deelname overeenkomsten ophalen waterschappen wijzen op risico van uitstellen aanbesteding Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 11/24

Prioriteit JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 5 Doelen en Resultaten watersysteembeheer KwaLiteit Binnen de bedrijfsfunctie watersysteembeheer KwaLiteit worden diverse informatiesystemen gebruikt. Deze worden in de volgende paragrafen behandelt. 5.1 IRIS-OWA De IRIS module OWA ondersteunt het deelproces registratie en opslag van de fysische en chemische meetgegevens van oppervlakte- en grondwater en waterbodem. Het ondersteunt de opslag en beheer van fysische chemische data. 5.1.1 Doelen en Resultaten In 2012 is onderzoek naar kwaliteit van de module afgerond. De conclusie was dat het voor de module zowel op functioneel, als non-functioneel en kosten positief was om de module te behouden. Het project vervolg IRIS zal in 2013 informatie geven over de toekomst van het informatie systeem. Totdat er helderheid is, zullen (wens)wijzigingen beperkt worden doorgevoerd. De verantwoordelijke gremia binnen HWH zullen wijzingen kritisch beoordelen op rendement voor de korte termijn. De volgende resultaten zijn opgenomen om de doelstellingen te verwezenlijken. Resultaat Norm Beschreven uniform dataset en woordenboek Wijzigingen module - Overzicht entiteiten en definities relevant voor module - Per entiteit overzicht van benodigde attributen en domeinen met definities - Sluit aan bij wettelijke regelgeving zoals Aquo - Geschikt als input vervolg IRIS 1 Volgens standaard procedure wijzingen (nieuwe wijzigingen voor 2013). Naar verwachting 4 voor 2013 1 Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 12/24

Prioriteit Kans Effect Score JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 5.1.2 Risico s Bij de uitvoering van het Jaarplan zijn met betrekking tot het informatiesysteem IRIS- OWA de volgend aanvullende risico s op eerder in hoofdstuk 3.1 vermeld onderkend. Nr. Risico Maatregel(en) 1 Onvoldoende capaciteit bij waterschappers, IHW en HWH voor de realisatie. 2 Bij vertraging van doorvoeren wijzigingen in Aquo standaard conform uitkomst dataset en woordenboek mogelijk vervolg IRIS niet conform Aquo standaard 3 3 9 Pessimistisch plannen en inspanningverwachting van deelnemers expliciet maken 3 2 6 Vanuit HWH IHW actief ondersteunen voor vaststellen logisch model, dataset en woordenboek van OWA namens de waterschappen. 5.2 IRIS-metingen IRIS module metingen ondersteunt het deelproces aggregatie en integratie van specifieke meetgegevens van het watersysteem. De module ondersteunt zowel de processen het bewerken van gegevens en informatieoverdracht in de monitoringscyclus. De module maakt het mogelijk meetgegevens uit verschillende meetpakketten integraal te benaderen. Het in 2012 gestarte behoefte onderzoek naar verbeterde aansluiting op aanpalende processen loopt door in 2013. Hierbij zal in ook onderzoek worden gedaan naar (beschikbare) standaard oplossingen op de markt en een advies worden afgegeven vanuit de BC. Afhankelijk van dit keuze-traject zijn er 2 scenario s mogelijk: - bestaande module behouden en meenemen in Vervolg IRIS of - vervangen voor een marktoplossing. Het project vervolg IRIS zal in 2013 informatie geven over de toekomst van het informatie systeem. Totdat er helderheid is, zullen er geen wijzigingen worden doorgevoerd. De verantwoordelijke gremia binnen HWH zullen wijzingen kritisch beoordelen op rendement voor de korte termijn. 5.2.1 Doelen en Resultaten De volgende resultaten zijn opgenomen om de doelstellingen te verwezenlijken Resultaat Norm advies voor BC over vervolg module; wel of niet behouden Document met vastgestelde functionele en gegevensbehoefte IT-oplossing 1 Scenario 1 module behouden: Meenemen in vervolg IRIS - voldoen aan gestelde requirements in beslisdocument - opnemen in vervolg IRIS 1 Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 13/24

Kans Effect Score JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Scenario 2 OTS programma vervangt module: Planning uitfasering module en implementatie OTS oplossing Beschreven uniform dataset en woordenboek - aanbesteding OTS - planning invoering OTS programma en rol HWH hierbij - PvA uitfasering module 1 - Overzicht entiteiten en definities relevant voor module - Per entiteit overzicht van benodigde attributen en domeinen met definities. - Sluit aan bij wettelijke regelgeving zoals Aquo - Geschikt als input vervolg IRIS 1 Wijzigingen module geen nieuwe wijzigingen 1 5.2.2 Risico s Bij de uitvoering van het Jaarplan zijn met betrekking tot het informatiesysteem IRISmetingen de volgend aanvullende risico s op eerder in hoofdstuk 3.1 vermeld onderkend. Nr. Risico Maatregel(en) 1 Onvoldoende capaciteit bij waterschappers, IHW en HWH voor de realisatie. 2 Bij vertraging van doorvoeren wijzigingen in Aquo standaard conform uitkomst dataset en woordenboek mogelijk vervolg IRIS niet conform Aquo standaard 3 3 9 pessimistisch plannen en inspanningverwachting van deelnemers expliciet maken 2 2 4 Vanuit HWH IHW actief ondersteunen voor vaststellen logisch model, dataset en woordenboek van Metingen namens de waterschappen. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 14/24

Prioriteit JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer 5.3 NDFF De Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) geeft informatie over waarnemingen van beschermde en zeldzame planten en dieren en bevat uitsluitend gevalideerde gegevens: de Gegevensautoriteit Natuur heeft vastgesteld dat ze kloppen. Via de NDFF kan online natuurinformatie worden opgevraagd en beheerd. Vanaf 1 januari 2012 faciliteert HWH deze applicatie voor de WS op het gebied van contract management en gebruikersbeheer. Meer info in Bijlage 4 Toelichting vormen beheer en onderhoud. 5.3.1 Doelen en Resultaten De volgende resultaten zijn opgenomen om de doelstellingen te verwezenlijken. Resultaat Norm Gebruikersbeheer module faciliteren GO Ingekochte licenties - Gebruiksbeheer module door leverancier - GO met WS (2/jr) 1 - Juiste aantal ingekocht -Door gefactureerd naar de waterschappen 1 5.3.2 Risico s Bij de uitvoering van het Jaarplan zijn met betrekking tot het informatiesysteem NDFF geen aanvullende risico s op eerder in hoofdstuk 3.1 vermeld onderkend. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 15/24

JaarPlan2012 Bedrijfsfunctie WSB Bijlage 1: Prioriteit: vaststelling en betekenis Prioriteit doelstelling en resultaten De prioriteit van een doelstelling* is vastgesteld op basis van de impact en op basis van de toegevoegde waarde. Hierbij is uitdrukkelijk rekening gehouden met de prioriteiten zoals beschreven in de programmabegroting. * Deze prioritering is ook toepasbaar bij de prioritering van resultaten De prioriteit behorend bij een doelstelling heeft de volgende betekenis: Prioriteit 1 Prioriteit 2 Prioriteit 3 Deze doelstelling moet gerealiseerd worden. Afwijkingen ten aanzien van haalbaarheid, kosten en kwaliteit worden direct gerapporteerd aan de Begeleidingscommissie. Activiteiten behorend bij prioriteit 1 doelstellingen worden in Q1 opgestart. Deze doelstelling wordt nagestreefd. Afwijkingen ten aanzien van haalbaarheid, kosten en kwaliteit worden door middel van de maandelijkse voortgangsrapportage aan de begeleidingscommissie gemeld. Deze doelstelling wordt pas uitgevoerd als er tijd en geld over is. Over de doelstelling wordt pas gerapporteerd als de doelstelling wel uitgevoerd gaat worden. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 16/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Bijlage 2 : Beschrijving van de bedrijfsfunctie Het programma Watersysteembeheer omvat verschillende waterschapsprocessen voor zowel waterkwantiteit en -Kwaliteit. WaterkwaNtiteit houdt zich bezig met de gemeenschappelijke informatievoorzieningen die ondersteuning bieden van diverse waterschap processen, onder andere: Onderhoud (waterlopen en kunstwerken) Peilbesluiten Leggers (waterlopen en kunstwerken) Monitoring watersysteem (modellering) Watertoets (plannen van derden) Eigendommenregistratie en grondaankoop Producten die gerelateerd zijn aan deze processen zijn: Legger wateren en kunstwerken Beheerregister wateren en kunstwerken Onderhoudsplannen wateren en kunstwerken (inclusief baggeren) Peilbesluiten Monitoringsplannen waterkwantiteit (modellering) Waterbeheerplan (integraal beheerplan) Eigendommenregistratie WaterkwaLiteit houdt zich bezig met de gemeenschappelijke informatievoorzieningen die ondersteuning bieden van diverse waterschap processen, onder andere: Registratie van meetgegevens (zoals chemisch, ecologisch morfologie, hydrologie en klimatogie) Monitoring waterkwaliteit, zowel chemisch als ecologisch Maatregelen ter verbetering van waterkwaliteit Wettelijke eisen (o.a. kader richtlijn water, Flora en fauna wet, zwemwater kwaliteit) Producten die gerelateerd zijn aan deze processen zijn: Meetplannen Wettelijke Rapportages (o.a. kader richtlijn water, zwemwater kwaliteit) Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 17/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Informatiesystemen (IS) bedrijfsfunctie watersystembeheer In onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van de gezamenlijke informatievoorzieningen van de bedrijfsfunctie watersystembeheer die in beheer zijn bij Het Waterschapshuis. De omvang en de vormen van beheer per informatiesysteem zijn terug te vinden in het Jaarplan. Naam Omschrijving Status IRIS module OWA (registratie waterkwaliteit) IRIS module Metingen (rapportage). IRIS module WATIS IRIS module ERGO Watertoets Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) registratie en opslag van de fysische en chemische meetgegevens van oppervlakte- en grondwater en waterbodem. aggregatie en integratie van specifieke meetgegevens van het watersysteem. De module ondersteunt zowel de processen het bewerken van gegevens en informatieoverdracht in de monitoringscyclus. De module maakt het mogelijk meetgegevens uit verschillende meetpakketten integraal te benaderen. IRIS Watis biedt functionaliteit voor het ondersteunen van de processen rond het beheer van de natte infrastructuur ofwel het waterkwantiteitsbeheer. Hierbij is het mogelijk een uitgebreid beheerregister met objectgegevens van alle, voor waterkwantiteitsbeheer relevante objecten op te slaan en te beheren. Daarnaast kan de (concept)legger met onderhoudsafspraken en (normatieve) objectgegevens worden beheerd. Tevens biedt de module functionaliteit voor het hanteren van beheersinstrumenten zoals peilbesluiten, leggers voor waterlopen en kunstwerken en wordt onderhoud van deze objecten ondersteund. ERGO staat voor Eigendommen Registratie, Grondaankoop en Objecten. Deze module vult de IRISfamilie aan met functionaliteit rond het proces van grondaankoop, grondverkoop en het sluiten van andere overeenkomsten. Naast het realiseren van deze processen biedt de module functionaliteit voor het effectief opslaan en beheren van rechten die het waterschap aan derden heeft verleend op eigen percelen, zoals pacht-, jacht-, vis- en publiekrechtelijke gebruiksrechten. Daarmee kunnen ook de rechten en beperkingen worden geregistreerd die ten behoeve van de taken van het waterschap op percelen van derden zijn gevestigd. De 'watertoets' is een instrument dat waterhuishoudkundige belangen expliciet en op evenwichtige wijze laat meewegen bij het opstellen van ruimtelijke plannen en besluiten. Het is niet een toets achteraf, maar een proces dat de initiatiefnemer van een ruimtelijk plan en de waterbeheerder met elkaar in gesprek brengt in een zo vroeg mogelijk stadium. De digitale watertoets is een website http://www.dewatertoets.nl") die helpt bij het doorlopen van de watertoets. De Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) geeft informatie over waarnemingen van beschermde en zeldzame planten en dieren en bevat uitsluitend gevalideerde gegevens: de Gegevensautoriteit Natuur heeft vastgesteld dat ze kloppen. Via de NDFF kan online natuurinformatie worden opgevraagd en beheerd. De Productie Productie (beperkt) Productie Kernonderdeel Productie keuzetraject IRIS Productie Aanbevolen onderdeel Productie Aanbevolen onderdeel Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 18/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer databank is voor abonnementhouders toegankelijk via een Uitvoerportaal. De gebruiker krijgt in een vroeg stadium een completer beeld van de ecologische omstandigheden, vooruitlopend op een beslissende rapportage. Zo weet deze snel of er beschermde soorten zijn aangetroffen die de uitvoering van een project kunnen vertragen of zelfs verhinderen. De NDFF is een website bereikebaar via http://www.gegevensautoriteitnatuur.nl/pages/nationaledatabank-flora-en-fauna.aspx Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 19/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Bijlage 3: Beleidskaders Het Waterschapshuis wil zo doeltreffend en doelmatig mogelijk werken. Om doelmatig en doeltreffend te zijn, heeft Het Waterschapshuis vanuit het beleid concrete doelstellingen geformuleerd. Deze doelstellingen hebben een directe relatie of zijn randvoorwaardelijk voor de doelmatige en doeltreffende manier van werken: het beheren en ontwikkelen van informatievoorzieningen. Dit beleid is sturend in het toewijzen van middelen en het stellen van prioriteiten ten aanzien van ontwikkeling en beheer van systemen. De grondslagen van dit beleid zijn vertaald in de beleidskader als hieronder weergegeven. Nr. B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 Beleidskaders het voldoen aan de Waterschaps Referentie Architectuur het voldoen aan het Waterschaps Beveiligings Beleid doelmatig systeemgebruik ondersteunen het voldoen aan de ISO/IEC 9126 kwaliteitsnorm voor onderhoudbaarheid het sturen op en rapporteren over de SLA met de leveranciers het voldoen aan en rapporteren over de SLA met de Waterschappen het vaststellen van de gezamenlijke standaard systemen het standaardiseren van processen het voldoen aan alle relevante wet en regelgeving business case gericht werken het meten van de tevredenheid over de geleverde diensten van Het Waterschapshuis voor de bedrijfsfunctie het professionaliseren van de werkwijze het verbeteren van communicatie Te behalen Resultaten De beleidskaders en bijbehorende activiteiten die relevant zijn voor de bedrijfsfuncties kunnen voor 2013 als volgt worden samengevat. 1. Waterschapsreferentie architectuur (WILMA). De WILMA wordt als toetsingskader gebruikt. 2. Waterschaps Beveiligings Beleid (WBB). Indien de waterschappen daar behoefte aan hebben zal het Waterschaps Beveiligings Beleid (WBB) worden opgesteld. Het Waterschaps Beveiligings Beleid beschrijft standaarden, processen en procedures op het gebied van de beveiliging van de IT systemen en infrastructuur. De WBB bevat ook concrete acceptatiecriteria waaraan door alle systemen zal moeten worden voldaan. 3. Doelmatig systeem gebruik ondersteunen Voor de bedrijfsfuncties geldt voor de in beheer zijnde informatiesystemen, dat invulling zal worden gegeven aan doorlopend functionaliteitenbeheer. Service verzoeken als opgenomen in het activiteitenplan van de bedrijfsfunctie worden behandeld. Indien deze leiden tot goedgekeurde wenswijzigingen worden die gerealiseerd. Begeleiding van implementatie door HWH zal de doelmatigheid (juiste gebruik) van de informatiesystemen ondersteunen. 4. ISO/IEC 9126 kwaliteitsnorm onderhoud Introductie in 2013 van een onafhankelijke kwaliteitsnorm voor de mate van onderhoudbaarheid van de beheerde systemen. In 2013 zal bij nieuwe en bestaande informatiesystemen een toetsing plaatsvinden in hoeverre de programma s hieraan voldoen. (Planning dit in 2012 te doen is niet gehaald vanwege andere prioritering). 5. Service Level Agreement (SLA) met externe leverancier Er is een standaard SLA met de externe leverancier ontwikkeld. Rapportage naar de Waterschappen over invulling en uitwerking van deze SLA s met de externe applicatiebeheerder. 6. Service Level Agreement (SLA) voor dienstverlening Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 20/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Vanaf 2013 zal dienstverlening voor de bedrijfsfunctie worden vormgegeven naar de SLA en rapportage naar de Waterschappen worden verzorgd. Deze wordt in 2013 ontwikkeld. 7. Standaard systemen Het Waterschapshuis levert en beheert uniforme systemen voor de waterketen. Ieder standaardproces wordt door één systeem gefaciliteerd. 8. Standaardisering van processen Oplossingen worden gebaseerd op standaard procesbeschrijvingen. Indien deze niet beschikbaar zijn worden ze opgesteld en aangeleverd aan architectuur voor opname in de WILMA. 9. Wet en regelgeving Het Waterschapshuis voldoet aan de criteria binnen de wetgeving van toepassing op Gemeenschappelijke Regeling (GR) HWH als GR, Openbaar lichaam en bestuursorgaan. 10. Business Cases Alle nieuwe ontwikkelingen binnen de bedrijfsfuncties volgen vanaf 2012 het besluitvormingstraject aan de linkerkant op basis van Business Cases. Bij het beheer en onderhoud van de informatiesystemen vindt eveneens op basis van een business cases besluitvorming plaats. 11. Tevredenheidmeting geleverde diensten Ontwikkeling van een tevredenheidmeting in 2012. Vanaf medio 2013 start jaarlijkse tevredenheidmeting en bepaling verbeterpunten per bedrijfsfunctie om tot een verhoging van de tevredenheid te komen. 12. Professionalisering van de werkwijze Invoering van standaarden en professionalisering van werkwijzen. De investering in kennis en vaardigheden kan deels pas in 2013 worden ingevuld. 13. Verbetering Communicatie communicatie van Het Waterschapshuis is gestandaardiseerd. communicatie wordt uitgevoerd en verder gestructureerd door periodieke communicatie en rapportage (ook vanuit alle programma s) en door het introduceren van relatiemanagement. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 21/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Bijlage 4: Toelichting vormen beheer en onderhoud Vormen van beheer en onderhoud in het Jaarplan De Beheeractiviteiten die belegd kunnen zijn in het Jaarplan zijn: 1. Functioneelbeheer: de functionele vraag, in brede zin, organiseren. Behoefte management Contractmanagement Gebruiksbeheer (o.a. 2 e lijns servicedesk/incidentmanagement) Functionaliteitenbeheer o Adaptief onderhoud o Additief onderhoud 2. Releasebeheer: releasebeleid en planning. Veelal centraal belegd bij Basis diensten. 3. Applicatiebeheer: uitvoeren beheer en onderhoud aan het informatiesysteem Preventief onderhoud Correctief onderhoud Perfectief onderhoud Realiseren adaptief en additief onderhoud. 4. Technisch beheer: het beheren van de omgevingen van het informatiesysteem de ontwikkel-, test-, en acceptatie-omgeving productieomgeving Toelichting typen onderhoud: Preventief Onderhoud: het voorkomen van Onvolkomenheden in de Programmatuur, dat wil zeggen door het nemen van geëigende maatregelen waarborgen dat de Programmatuur conform het bepaalde in of bij deze Overeenkomsten zal functioneren. Correctief Onderhoud: Het opsporen en herstellen van Onvolkomenheden in de Programmatuur en de Documentatie, nadat deze door Opdrachtgever zijn gemeld, middels het ter beschikking stellen van Hotfixes, Patches of Releases aan Opdrachtgever. Perfectief Onderhoud: Het verbeteren van de prestaties van de Programmatuur, middels het ter beschikking stellen van nieuwe Patches of Releases aan Opdrachtgever. Adaptief Onderhoud: Het aanpassen van de Programmatuur vanwege externe ontwikkelingen (veranderde wet- en regelgeving of Infrastructuur) middels het ter beschikking stellen van nieuwe Patches of Releases aan Opdrachtgever. Additief Onderhoud: Het uitbreiden van de functionaliteit van de Programmatuur (bijvoorbeeld naar aanleiding van gebruikerswensen), middels het ter beschikking stellen van nieuwe Patches of nieuwe Releases aan Opdrachtgever. Wens-wijzigingen en Fout-wijzigingen Het proces Wijzigingsbeheer heeft betrekking op alle wijzigingen (zowel wens-wijzigingen (=adaptief en additief onderhoud) als fout-wijzigingen (=correctief onderhoud, bugfixes)), die in de beheerde software en documentatie doorgevoerd worden. Zie voor meer informatie het Handboek Beheer. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 22/24

Kans Effect Score JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Bijlage 5: Toelichting Risico tabel Voorbeeld risico tabel Nr. Risico Maatregel(en) 1 Voorbeeld: Onvoldoende capaciteit bij waterschappers en HWH voor de realisatie. 2 Geen tijdige informatie uit andere projecten 3 3 9 pessimistisch plannen en inspanningverwachting van deelnemers expliciet maken 2 2 4 Stuurgroep/BC de samenhang laten bewaken Programmamanager aanspreken 3 Te trage besluitvorming 2 3 6 Bewaken agenda 4 Onduidelijke scope 2 2 4 Afbakenen opdracht op basis van de (project)doelstellingen. 5 Niet op tijd of binnen budget opleveren 6 Geleverd product voldoet niet aan kwaliteitsverwachtingen 2 2 4 Planning aanpassen; extra budget aanvragen, prioriteren op basis van (project)doelstellingen 2 2 4 Goed georganiseerd requirementsmanagement inrichten om op cruciale momenten goed af te kunnen wegen wat functioneel kan wijken om binnen budget of tijd te blijven. Nr.: Cijfers: Kans: Effect: Score: opvolgend nummer uniek voor IS systeem of project 1 = klein, 2 = middelgroot en 3 = groot. beschrijft de mogelijkheid dat het risico zich zal voordoen tijdens het project. beschrijft de gevolgen van het risico. dit is het produkt van de kans x het effect Bij een score van 6 of meer worden de te nemen maatregelen door de projectleider/procesleider altijd met de Stuurgroep/Begeleidingscommissie besproken. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 23/24

JaarPlan2013 Bedrijfsfunctie Watersysteembeheer Bijlage 6: Route nieuwe ontwikkelingen Nieuwe ontwikkelingen vallen niet onder de uitvoering (going concern) van HWH totdat er door het Dagelijks Bestuur opdracht is gegeven aan de directie HWH voor uitvoering. En horen in die zin niet thuis in het jaarplan. Toch is het voor de jaarplannen handig om te noteren wat er (mogelijk) gaat spelen. De Programmaraad dient deze ontwikkelingen namelijk op te nemen in een groslijst voor hun jaaragenda. Daarnaast verricht HWH ook werkzaamheden ter ondersteuning van de besluitvorming door de diverse gremia, denk aan: Op verzoek input leveren voor de business case van de nieuwe ontwikkeling; Uitvoeren van de Uitvoeringstoets. De SD HWH is verantwoordelijk voor de volledige programmering, het ontstaan van nieuwe programma s/projecten en het uitvoeren van bestaande programma s. Opmerking [MdB1]: Dennis levert later tekst en plaatje aan. Toelichting: Besluitvorming vindt plaats op basis van een Start business case van de nieuwe ontwikkeling. Voor kunnen doorlopen van de business case fase worden intentieverklaringen bij de waterschappen opgehaald. De Programmaraad wint advies in bij I-platform over een nieuwe ontwikkeling. De Programmaraad adviseert aan het Dagelijks Bestuur van de GR HWH. Uitvoeringstoets door HWH en ophalen deelnameovereenkomsten van waterschappen. Besluit Dagelijks Bestuur tot uitvoering Na besluitvorming de uitvoering van de projectfase (begeleiden) door HWH. Bestandsnaam: Jaarplan WSB 2013 v0 3 24/24