RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Basisschool Sprankel Plaats : Herwen BRIN nummer : 05BU C1 Onderzoeksnummer : 293136 Datum onderzoek : 22 mei 2017 Datum vaststelling : 10 juli 2017
Pagina 2 van 11
SAMENVATTING Basisschool Sprankel heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? Het lerarenteam, de schoolleiding, ouders en leerlingen zijn erin geslaagd om van de Berkhaag en de Driehoek één school te maken. Binnen een jaar voelde iedereen zich deel van Sprankel. Het schoolteam zorgt voor een fijne sfeer op school. De leerlingen voelen zich welkom op Sprankel. De leraren hebben veel met elkaar gesproken over hoe zij op Sprankel les willen geven en welke methoden ze daarvoor willen gebruiken. Met behoud van het beste uit de twee scholen bouwen directie en leraren aan een stevige basis voor de nieuwe school. Tijdens de bezoekdag constateren we dat in alle klassen de leerlingen goed betrokken zijn bij de lessen. De leraren leggen de lesstof duidelijk uit en de leerlingen worden waar nodig geholpen bij het maken van de opdrachten. Wat kan beter? De school heeft haar basis op orde en kan nu zich verder gaan ontwikkelen. De tijd is rijp om het gesprek te voeren over de ambities van de school. Het gaat dan om de vraag "Wat voor school wil Sprankel zijn, wat willen we onze leerlingen leren en wat betekent dat dan voor onze manier van lesgeven en de begeleiden"? Wij raden de school aan om voorrang te geven aan dit gesprek en de tijd te nemen om de passende antwoorden te vinden. Daarnaast vragen nieuwe manieren van lesgeven ook scholing en tjjd om te oefenen. We vinden het daarom van belang dat de directeur, samen met de leraren, een plan opstelt waarin wordt beschreven welke doelen bereikt moeten worden en hoe het team dat gaat doen. Wat moet beter? Alle onderzochte onderdelen zijn van voldoende kwaliteit. We hebben geen tekortkomingen geconstateerd die verbeterd moeten worden en waar afspraken over gemaakt moeten worden. Pagina 3 van 11
1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor 2017. Zo ook Basisschool Sprankel. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie www.onderwijsinspectie.nl. Werkwijze Op 22 mei 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; een presentatie door de school; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleiders, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleiders en de leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op Basisschool Sprankel. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 4 van 11
2 HOOFDCONCLUSIE De kwaliteit van het onderwijs op Basisschool Sprankel komt overeen met de te verwachten kenmerken van basiskwaliteit. Alle standaarden die we hebben onderzocht zijn van voldoende kwaliteit. De startfase van de nieuwe school is goed verlopen. Op school is sprake van een positief en respectvol klimaat. Daarnaast zien we in de klassen een taakgerichte sfeer en we constateren dat het didactisch handelen van de leraren het leren van de leerlingen in voldoende mate ondersteunt. Nu de basis is gelegd willen leraren en schoolleiding het onderwijs op Sprankel verder profileren en verdiepen. Wij zien hiervoor ook volop mogelijkheden. Zo kan de afstemming van het onderwijs op de verschillen tussen de kinderen versterkt worden indien de leraren de resultaten van de leerlingen scherp analyseren en de uitkomsten hiervan voor de afstemming gebruiken. Daarnaast kan het ontwikkelen van (meer complexe) leerkrachtvaardigheden de school helpen de zelfverantwoordelijke leerhouding van de leerlingen te bevorderen. Ontwikkelingen als deze vragen een goede aansturing, we heben de schoolleiding aangeraden dit op een planmatige wijze aan te pakken. Pagina 5 van 11
3 RESULTATEN ONDERZOEK BASISSCHOOL DE BERKHAAG 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP1 OP2 OP3 OP4 Aanbod Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) ondersteuning Onderwijsproces Structuur en taakgerichtheid op orde; ontwikkel de complexe leerkrachtvaardigheden. Het onderwijs op Sprankel kenmerkt zich door leerkrachtgestuurde lessen met veel structuur. De leerlingen laten een taakgerichte houding zien en zijn betrokken bij hun werk. De leraren gebruiken actuele methoden voor hun onderwijs en zetten daarbij ook digitale middelen als Chrome Books in. Voor het onderwijs aan de kleuters voeren de leraren een methode in die gestuurd wordt door de tussendoelen taal en rekenen. Met de uitkomsten van het observatiesysteem stemmen ze het aanbod af op de ontwikkeling van de leerlingen. De school volgt de ontwikkeling van de leerlingen met een leerlingvolgsysteem. Op basis van deze informatie wordt het onderwijs in de klas zo ingericht dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkeling kunnen doorlopen. Op de school werken twee intern begeleiders die de leraren hierbij ondersteunen. De afspraken en procedures zijn beschreven in het zorgplan. Op basis van de bevindingen tijdens de bezoekdag zien we mogelijkheden voor verbetering in de kwaliteit van de (didactische) analyse. In een dergelijke analyse worden de verschillende gegevens over de leerlingen in samenhang bekeken. Dit, om een antwoord te vinden op de vraag naar de oorzaken van eventuele achterstand dan wel versnelling. Hoewel de leraren de leerlingen voldoende in beeld hebben zullen zij baat hebben bij deze verbeterslag. Immers, des te scherper deze analyse is, des te meer handvatten Pagina 6 van 11
heeft de leraar om het onderwijs in de klas af te stemmen op wat de leerling nodig heeft. De sterk leraargestuurde lessen vragen reflectie, gezien de ambitie van de school om het eigenaarschap en de zelfstandigheid van de leerlingen te bevorderen. De instructie kan aan doelmatigheid winnen, als het leerdoel ook daadwerkelijk dient als kapstok tijdens de les en als aan het eind samen met de leerlingen wordt vastgesteld of het doel behaald is. De principes van 'modeling', die geoefend worden in de lessen begrijpend lezen, kunnen ook worden toegepast in andere vakgebieden waar aanpakgedrag en leerstrategieën geleerd en geoefend moeten worden. Voor leerlingen die een onderwijsaanbod nodig hebben op een ander niveau dan de leeftijdsgroep, en dus ook op een ander niveau uitstromen, biedt de school een passend aanbod. Dit aanbod is beschreven in een ontwikkelingsperspectief (OPP). Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Schoolklimaat Een veilig en positief pedagogisch schoolklimaat De school draagt zorg voor een veilige omgeving voor de leelingen. In aansluiting op het veiligheidsbeleid dat voor de hele stichting geldt, heeft de school vastgelegd hoe zij de veiligheid van de leerlingen borgt en monitort. De school heeft één van de leraren aangewezen als vertrouwenspersoon. De school peilt jaarlijks de beleving van de leerlingen betreffende sociale veiligheid. Daarnaast wordt, met het instrument waarmee de sociaalemotionele ontwikkeling wordt gevolgd, het welbevinden van de leerlingen tweemaal per jaar gemeten. De leraren zijn alert op pestgedrag en reageren snel op signalen van ouders. Desondanks komt incidenteel pestgedrag voor en is niet voor alle leerlingen duidelijk wie het aanspreekpunt hiervoor is. De school zorgt voor een ondersteunend pedagogisch klimaat. In het afgelopen jaar heeft de school hier ook prioriteit aan gegeven. Het was voor de leraren heel belangrijk dat de leerlingen zich prettig en op hun gemak zouden voelen in Pagina 7 van 11
de nieuwe school. Onder andere op basis van de gesprekken met leerlingen en met ouders stellen we vast dat de school hierin is geslaagd. Nu is het van belang om de leerlingen te gaan betrekken bij het opstellen en handhaven van omgangsregels. Het zou passen bij de ambities ten aanzien van eigenaarschap en verantwoordelijkheid bij leerlingen, indien gestructureerd onderwijs geboden zou worden in de ontwikkeling van sociale competenties van leerlingen. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten De school realiseert voldoende resultaten In 2017 hebben de leerlingen van Sprankel voor de eerste keer meegedaan aan een landelijke eindtoets. De resultaten lagen iets onder de score die op basis van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. Voor het beoordelen van de eindopbrengsten hebben we echter ook gekeken naar de resultaten van de beide scholen in de afgelopen schooljaren. Deze lagen in 2015 en 2016 boven de ondergrens. Hiermee beoordelen we de resultaten als voldoende. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 KA3 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Verantwoording en dialoog Kwaliteitszorg en ambitie Oog voor kwaliteit Basisschool Sprankel beschikt over een stelsel van kwaliteitszorg. Zowel het bestuur als de school kunnen hiermee vanuit hun verschillende posities de kwaliteit van het onderwijs bewaken en waar nodig verbeteren. Het interne toezicht en de medezeggenschap dragen vanuit hun rol bij aan de kwaliteitsbewaking en borgen dat verantwoording en tegenspraak in voldoende mate plaatsvindt. De school zoekt actief de dialoog met de ouders. Onder de noemer 'Actief Ouderschap" is samen met de ouders een visie en ambitieplan gemaakt om de samenwerking tussen ouders en school te verbeteren. Pagina 8 van 11
Op basischool Sprankel werkt bekwaam en bevoegd personeel, zij worden aangemoedigd hun bekwaamheid te onderhouden en verder te ontwikkelen. De school is tevreden over het eerste jaar Sprankel. De twee scholen zijn goed geïntegreerd tot één school en de basis voor verder ontwikkeling is gelegd. In het komende jaar zal de school haar ambities verder gaan concretiseren. Hierbij vinden we het van belang dat de school prioriteiten stelt in de verbeteronderwerpen die ze gaat aanpakken en dat ze zoekt naar samenhang bij de aanpak. Daarom benadrukken we het belang van planmatige schoolverbetering op basis van operationele plannen van aanpak met meetbare doelen, liefst in termen van beoogd leerlinggedrag en benodigde leerkrachtvaardigheden. 3.2 Overige wettelijke voorschriften De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 9 van 11
4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Basisschool Sprankel. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: Het bestuur van stichting Proles vindt dat het rapport van de inspectie recht doet aan de stand van zaken op Sprankel. De school is op 1 augustus 2016 gestart na een fusie tussen De Driehoek in Aerdt en De Berkhaag in Herwen. Er staat nu een gezonde dorpsschool in een prachtig opgeknapt gebouw. Het voorwerk dat de twee teams samen met ouders en de medezeggenschapsraad hebben gedaan om tot een fusie te komen en met behoud van de goede dingen een nieuwe school te kunnen starten heeft geleid tot een sprankelende school die midden in de dorpsgemeenschap staat. Er is een fijne sfeer op school. Ouders, kinderen en leerkrachten voelen zich thuis op Sprankel, er heerst rust, de lesstof wordt duidelijk uitgelegd en de leerlingen die het nodig hebben krijgen extra hulp. Kortom, er is sprake van een solide basis waar vanuit de school zich door kan ontwikkelen en een prachtig onderwijsconcept kan uitwerken. De inspecteur geeft aan dat de tijd nu rijp is om het gesprek te voeren over de ambities van de school. Ook kan de afstemming van het onderwijs op de verschillen tussen kinderen versterkt worden door een betere analyse van resultaten, waarbij de uitkomst hiervan voor de afstemming gebruikt wordt. Tevens constateerde de inspecteur dat het ontwikkelen van meer complexe leerkrachtvaardigheden zal helpen de zelfverantwoordelijke houding van de leerlingen te bevorderen. Dat is herkenbaar. Na een intensieve periode om de fusie te doen slagen en Sprankel op te bouwen, is het nu tijd om de ambitie te verleggen naar de waarden, die we de kinderen mee willen geven. Eigenaarschap van de leerlingen zal een belangrijke pijler voor ons onderwijs zijn. Komende jaren zal ons onderwijsconcept verder uitgewerkt gaan worden. We willen inzetten op de individuele ontwikkeling van de leerlingen. Met name het bevorderen van de zelfstandigheid en eigenaarschap van de leerlingen willen we uitwerken a.d.h.v. met de zeven gewoonten van Covey geïntegreerd in de 21 e eeuwse vaardigheden. Door de scholing, die de leerkrachten gevolgd hebben, te vertalen naar de leerlingen en hun ouders willen we dit vorm gaan geven. Tevens zijn we van mening dat een goede inzet van de zeven gewoonten van Pagina 10 van 11
Covey ook zal zorgen voor een goede ontwikkeling van de sociale competenties van de leerlingen. Door te gaan werken aan bovenstaande punten zal het leerkrachtengedrag veranderen. De leerkrachten zullen toegroeien naar een meer coachende rol, waardoor alle leerlingen op een goede manier ondersteund worden. Uiteraard zal er aandacht zijn voor een goede analyse van de resultaten, zodat er een goede afstemming kan komen van ons onderwijs op de verschillen tussen de kinderen. Het onderdeel van de analyse binnen de PDCA-cirkel zal op schoolniveau verder uitgewerkt gaan worden. Het bezoek van de inspecteur op 22 mei jl. hebben we als grondig en inspirerend ervaren. Vooral het meedenken naar de toekomst en ondersteunen in het geven van adviezen was waardevol voor ons. Lia Thijssen- de Backker Directeur Sprankel K.J. Franken Directeur-bestuurder stichting Proles Pagina 11 van 11