RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT. Rotterdamse Montessorischool

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT Rotterdamse Montessorischool Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 08CK C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 17 januari 2017 Datum vaststelling : 22 februari 2017

2 Pagina 2 van 12

3 SAMENVATTING Rotterdamse Montessorischool heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? De school heeft een veilig en prettig schoolklimaat. Leerlingen, ouders en leraren geven aan dat ze de goede sfeer waarderen. Het aanbod is breed waarbij er naast taal en rekenen veel aandacht is voor andere vakken zoals filosofie en culturele vorming. De leerlingen leren voldoende. Dat betekent dat het merendeel van de leerlingen de school verlaat op een niveau dat mag worden verwacht. Wat kan beter? De school kan zich nog verbeteren door het onderwijs nog meer aan te laten sluiten op de leerbehoeften en mogelijkheden van de leerlingen. Dit kan ze doen door haar aanbod, opdrachten en uitleg doelgerichter en uitdagender te maken Daarnaast kan ze haar de professionele cultuur versterken door bij elkaar in de groepen te observeren en hier feedback op te geven. Wat moet beter? De ondersteuning aan leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften is op dit moment niet voldoende omdat er geen onderbouwde doelen zijn geformuleerd en daarmee niet is vast te stellen of deze leerlingen voldoende leren. Pagina 3 van 12

4 1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een pilot-onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor Zo ook Rotterdamse Montessorischool. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie Werkwijze Op 17 januari 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleiders, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleiders en enkele leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan een van deze artikelen, geven wij aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op Rotterdamse Montessorischool. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 4 van 12

5 2 HOOFDCONCLUSIE Op de Rotterdamse Montessorischool behalen de leerlingen in een positief en veilig leerklimaat voldoende eindresultaten. De school kan door een verdiepte analyse van haar leerlingenpopulatie nagaan of deze resultaten werkelijk passend zijn of dat ze mogelijk ambiteuzer gesteld kunnen worden. De werksfeer is positief en de meeste leerlingen laten zien dat ze zelfstandig en taakgericht aan het werk zijn. In de groepen is het Montessori-concept zichtbaar in zowel het pedagogisch als het didactisch handelen van de leraren. De leraren kunnen zich nog verbeteren door meer te reflecteren op hun didactisch handelen. De vraag is dan of de begeleiding werkelijk aansluit op de leerbehoefte van de leerlingen. Mogelijk kan de uitleg verdiepter of uitdagender. Dit kan de actieve betrokkenheid van de leerlingen vergroten. De Rotterdamse Monterssorischool heeft in de afgelopen jaren gereflecteerd op haar Montessori-aanbod en waar nodig verbeteringen doorgevoerd. De principes en uitgangspunten van het Montessori-onderwijs zijn duurzaam bewaard gebleven. Het aanbod is door de inzet van de nieuwe methoden en werkwijze dekkend voor de kerndoelen. De school kan haar onderwijsaanbod nog verbeteren door de inrichting en de opdrachten voor leerlingen die meer aankunnen uitdagender te maken. De school heeft voldoende zicht op de ontwikkeling van leerlingen. Ze analyseert waarom leerlingen ten opzichte van hun eigen leerlijn of die van de genormeerde toetsscores uitvallen. Op basis hiervan krijgen leerlingen extra begeleiding. Voor leerlingen met een grote leerachterstand is de aanpak op dit moment nog niet voldoende. De school heeft een beeld van haar kwaliteit en laat een cyclische aanpak zien van de kwaliteitszorg. Ze legt in voldoende mate verantwoording af over haar kwaliteit. Pagina 5 van 12

6 3 RESULTATEN ONDERZOEK ROTTERDAMSE MONTESSORISCHOOL 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsproces OP1 Aanbod OP2 Zicht op ontwikkeling OP3 Didactisch handelen OP4 (Extra) ondersteuning Onderwijsproces Aanbod is breed Het aanbod op de Rotterdamse Monterssorischool is breed en eigentijds. De school besteed naast de basis vakken veel aandacht aan culturele vorming zoals dans en muziek. Ook biedt ze lessen filosofie aan. In de komende periode wil zij ook haar ict- en taalonderwijs verder vernieuwen. De school heeft in de afgelopen jaren haar Montessori-aanbod aangepast. Zo is zij bezig om in plaats van taakgericht meer vanuit de (kern)doelen te werken. Voor het rekenonderwijs is dit nu gerealiseerd en kunnen leerlingen zelf vanuit deze doelkaarten keuzen maken waarbij de leraar monitoort of alle doelen aangeboden worden. Voor het taalonderwijs zijn nieuwe methoden aangeschaft en zal in de komende periode dezelfde werkwijze worden toegepast. De principes en uitgangspunten van het Montessori-onderwijs blijven daarin bewaard, waaronder het leer het mij zelf te doen. Het aanbod is door de inzet van de nieuwe methoden en werkwijze dekkend voor de kerndoelen. Wel blijft het van belang dat de schoolleiding ook zicht houdt of aan alle leerlingen de doelen aangeboden worden. Daarnaast kan de school het onderwijs voor de leerlingen uitdagender maken door de inrichting van de klaslokalen te vernieuwen. De school heeft hierin al een stap gezet door de doelen meer zichtbaar te maken. Pagina 6 van 12

7 Leraren creëren een positieve, taakgerichte werksfeer De werksfeer is positief en de meeste leerlingen laten zien dat ze zelfstandig en taakgericht aan het werk zijn. In de groepen is het Montessori-concept zichtbaar in zowel het pedagogisch als het didactisch handelen van de leraren. Wel zien wij mogelijkheden voor verbeteringen. De leraren kunnen zich in hun begeleidende rol verder ontwikkelen door: In hun uitleg meer gericht te zijn op het doel van wat de leerlingen moeten leren dan op het goede antwoord De actieve betrokkenheid te vergroten door te differentieren in klassikale uitleg en leerlingen te motiveren door meer aan te sluiten bij het niveau van de leerlingen. Gerichte inhoudelijke feedback te geven die leerlingen naar een volgende leerstap brengt. Bovendien kunnen de leraren nadenken hoe zij hun didactisch handelen innoveren. Wij zien kansen als het gaat om effectief klassenmanagement, bijvoorbeeld beurtenverdeling en het stimuleren van coöperatieve samenwerking tussen leerlingen waarbij ieders aandeel duidelijk is en iedere leerling actief betrokken is. Zicht op ontwikkeling voldoende, maar voor leerlingen met bijzondere behoeften nog niet De school heeft voldoende zicht op de ontwikkeling van leerlingen. Ze analyseert waarom leerlingen ten opzichte van hun eigen leerlijn of die van de genormeerde toetsscores uitvalt. Op basis hiervan krijgen leerlingen extra begeleiding. Dit gebeurt buiten de groep bij de remedial teacher of in de groep. De uitvoering van deze ondersteuning in de groep staat onder druk omdat feitelijk alle leerlingen individuele begeleiding krijgen en leraren soms te weinig doelgericht en systematisch kunnen werken. Hierdoor is het ook moeilijker om vast te stellen of de begeleiding effectief was. Voor leerlingen die een grote leerachterstand hebben maakt de school een ontwikkelingsperspectief. Omdat hierin het uitstroomperspectief en tussendoelen ontbreken is niet vasste stellen of de leerlingen zich naar vermogen hebben kunnen ontwikkelen. Ook een doelgerichte aanpak ontbreekt. Om deze reden is deze kwaliteitsstandaard onvoldoende beoordeeld (art 40a WPO en art 34.7 Besluit bekostiging WPO). Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Schoolklimaat Pagina 7 van 12

8 Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Schoolklimaat Trots op een veilig en prettig schoolklimaat De school biedt een veilig en open pedagogisch klimaat waarin veel aandacht is voor de individuele ontwikkeling van leerlingen. De school is daar trots op; de leerlingen en hun ouders bevestigen dit beeld en geven aan dat ze met plezier naar school gaan. In de groepen wordt met de leerlingen regels gemaakt en er is aan het begin van het jaar en wanneer daar aanleiding toe is aandacht voor de groepsvorming. Het veiligheidsbeleid is op orde en school monitoort de ervaren veiligheid van de leerlingen en neemt maatregelen als dat nodig is. De school heeft wel eens een specialist uitgenodigd om over het pesten op sociale media te praten maar ze heeft daar nog geen apart beleid voor ontwikkeld. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsresultaten Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten Leerresultaten voldoende, maar wat is ambitie? De Cito-eindtoets van de afgelopen drie jaar toont aan dat de leerlingen voldoende leren. Het merendeel van de leerlingen stroomt uit naar de havo en het vwo. Ondanks dat is niet duidelijk of deze eindopbrengsten passend zijn bij de leerlingenpopulatie omdat een diepgaande analyse van de kenmerken en het niveau van de kinderen bij binnenkomst niet is gemaakt. Kijkend naar de achtergrondkenmerken van de populatie leerlingen vrijwel allemaal kinderen van middelbaar en hoger opgeleide ouders is het dan ook de vraag of de school de mogelijkheden van deze leerlingen optimaal aanspreekt en benut. Pagina 8 van 12

9 De school kan zich verder ontwikkelen door haar ambities gericht op de leerresultaten, scherper te formuleren en daar vervolgens op te sturen. Ook kan de school concreter formuleren wat de leerlingen leren van het brede aanbod van onder andere filosofie en culturele en kosmische vorming dat de school biedt. Ze kan dit doen door doelen te formuleren en leerlingenresultaten op grond hiervan te evalueren. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Verantwoording en dialoog Kwaliteitszorg en ambitie Voorwaarden voor kwaliteitsverbetering aanwezig De Rotterdamse Montessorischool handelt op basis van een duidelijke en gedeelde visie. Er is een cyclische werkwijze om de kwaliteit van het onderwijs te evalueren. Vanuit deze evaluatie kiest de school haar ontwikkelpunten. In het nieuwe schoolplan staan beleidspunten die in een jaarplan verder worden uitgewerkt. Wat in zowel het jaarplan als in het schoolplan opvalt is dat deze beleidsdoelen wel heel algemeen zijn geformuleerd. Ook is niet duidelijk wat de aanleiding is om voor deze punten te kiezen en wannneer de school tevreden is over het effect. Uit de gesprekken met de diverse geledingen blijkt er wel een beeld te zijn van de ontwikkelpunten maar de vertaalslag naar het eigen handelen in de groep is niet helder. Toetsbare doelen ontbreken nog. Op de school is er sprake van een familiaire cultuur waarin er veel ruimte is voor persoonlijke groei en personeelsleden elkaar ondersteunen en prettig samenwerken. De professionele cultuur kan nog verder ontwikkelen door het organiseren van effectieve feedback. Collegiale consultaties en structurele intervisie-momenten over persoonlijke leerdoelen zijn nog niet gepland. In de komende periode gaat de school aandacht besteden aan de verdere ontwikkeling van haar professionele cultuur. De school legt in een jaarverslag verantwoording af aan haar bestuur. Ook informeert zij ouders op de Algemene Leden Vergadering en op informatieavonden en tijdens rondetafelgesprekken over haar ontwikkeling en beleidsvoornemens. Pagina 9 van 12

10 In de schoolgids ontbreekt de informatie over de wijze waarop de school haar kwaliteit en de schoolverbeteringen monitoort. Een dialoog waarbij de ouders en leerlingen systematisch gevraagd worden naar hun visie op de schoolontwikkeling is iets wat in de toekomst verder gestalte gaat krijgen als de school haar doelen met betrekking tot de ouderbetrokkenheid en de communicatie met ouders verder heeft vormgegeven. 3.2 Overige wettelijke voorschriften Er zijn tekortkomingen geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Er is een onvolledigheid in de inhoud van de schoolgids geconstateerd. Het document geeft geen informatie over de volgende onderdelen: kwaliteitszorg, beleidsvoornemens, adresgegevens van het Samenwerkingsverband (WPO artikel 13 lid 1). Wij gaan ervan uit dat in de volgende versie van dit schooldocument de ontbrekende onderdelen zijn opgenomen. Pagina 10 van 12

11 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Rotterdamse Montessorischool. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: Het bestuur stelt met trots vast dat de school op de kwaliteitsgebieden aanbod en schoolklimaat de hoogste score behaalt. De Inspectie stelt vast dat de leerlingen in een positief en veilig leerklimaat voldoende eindresultaten behalen. De school heeft haar kwaliteit op orde en de Inspectie handhaaft het basisarrangement. Het is goed dat vast te stellen, maar tevreden zijn we daarmee nog niet. Het rapport geeft immers ook een aantal handreikingen voor verbeteringen. Sommige daarvan zijn al in gang gezet, voor andere zal een plan van aanpak worden opgesteld. Met de inzet van de Montessorileerlijnen en innovatieve proeftuinen verwacht de school het onderwijs nog beter te laten aansluiten op de leerbehoeften en mogelijkheden van alle leerlingen. Leraren bekwamen zich reeds in het zichtbaar maken van leren en zullen d.m.v. kindgesprekken de leerlingen uitdagen om leerstof op maat te kiezen. Daarnaast wordt door de werkgroep meer- en hoogbegaafdheid een doorlopende leerlijn ontwikkeld, die extra uitdaging moet bieden aan deze groep leerlingen. Voor leerlingen met een grote leerachterstand wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld, met aandacht voor tussendoelen en een uitstroomperspectief. De school heeft inmiddels in het zorgplan vastgelegd hoe dit proces wordt gedocumenteerd. Ook zal de extra leerlingzorg, vastgelegd in dat zorgplan, worden geëvalueerd. Voor verbeterpunten stelt de school een plan van aanpak op, waarvan de uitvoering, met voorrang, nog dit schooljaar wordt opgepakt. De familiaire cultuur binnen het team, die door de Inspectie is opgemerkt, biedt vele voordelen. Personeelsleden steunen elkaar en werken prettig samen. Zonder daarop te willen inleveren gaan we in de komende jaren de professionele ontwikkeling van het team wel meer aandacht geven. Op studiedagen (de eerste in februari 2017) wordt daarmee een begin gemaakt door het team en de individuele leerkrachten daarin in kaart te brengen. Wat Pagina 11 van 12

12 voor team zijn we, wat voor team willen we zijn, waar ligt onze kracht en waar liggen kansen om ons te verbeteren. Het is een startpunt voor professioneel personeelsbeleid, waarin effectieve feedback, collegiale consultaties, structurele intervisie en persoonlijke leerdoelen van de teamleden verder ontwikkeld worden. Alle leraren registreren zich in het lerarenregister en zullen in de komende jaren scholing volgen om een herregistratie over 4 jaar te waarborgen. Aan de hand van de uitkomsten van een lopend onderzoek naar ouderbetrokkenheid, willen we ook op dit punt een verbeterslag maken. Aan de tekortkomingen in de schoolgids zal bij de digitale uitgave van de nieuwe gids uiteraard ruim aandacht worden besteed. De gids zal vervolgens jaarlijks worden geactualiseerd. Pagina 12 van 12