RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT. Kbs Weilust

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT Kbs Weilust Plaats : Breda BRIN nummer : 03MR C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 8 december 2016 Datum vaststelling : 8 maart 2017

2 Pagina 2 van 14

3 SAMENVATTING Kbs Weilust heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? Op Kbs Weilust leren de leerlingen voldoende binnen een sociaal veilige omgeving. De leraren verstaan hun vak en geven duidelijke en gestructureerde lessen. De school heeft verder een compleet leerlingvolgsysteem en gebruikt de gegevens hieruit om het onderwijs op hoofdlijnen af te stemmen op de leerlingen. Bovendien heeft de school door een heldere structuur voor kwaliteitszorg goed zicht op de kwaliteit van het eigen onderwijs en weet zij planmatig invulling te geven aan de schoolontwikkeling. Vooral binnen de standaarden 'Aanbod' en 'Ondersteuning' laat de school zien dat ze sterke eigen ambities heeft, die verder reiken dan basiskwaliteit. Zo plaatst de school de vernieuwing van lesmethodes geheel in het licht van haar ambitie om de leerlingen voor te bereiden op vaardigheden die in de 21ste eeuw van belang zijn. De ambitie van de school om de uitgangspunten van passend onderwijs ook daadwerkelijk na te streven komt tot uiting in de zorgvuldige wijze waarop zij het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften vorm geeft. Wat kan beter? Naast de genoemde positieve kenmerken van het onderwijs op Kbs Weilust is er ook nog ruimte voor verbetering. Zo kan de school het handelingsgericht werken versterken door vooral de dagplanningen en de groepsplannen meer op elkaar te laten aansluiten. Daarnaast kan de school de kwaliteit van lesgeven verbeteren door onder andere meer activerende werkvormen in te zetten en door een groter beroep te doen op eigen initiatief van de leerlingen. Tot slot kan de school het effect van onderwijskundige veranderingen vergroten door de teamcultuur te versterken. Aandachtspunten hierbij zijn het geven en ontvangen van feedback en helderheid over en acceptatie van procedures omtrent besluitvorming. Wat moet beter? In dit onderzoek hebben we geen onderdelen gezien die vanuit wettelijke eisen vragen om directe verbetering. Pagina 3 van 14

4 Pagina 4 van 14

5 1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een pilot-onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober 2016 krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor Zo ook Kbs Weilust. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie Werkwijze Op 8 december 2016 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; een presentatie door de school; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleiders, teamcoördinatoren, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met een afvaardiging van het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleiders en een aantal leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan een van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op Kbs Weilust. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 5 van 14

6 Pagina 6 van 14

7 2 HOOFDCONCLUSIE Kbs Weilust is een basisschool waar leerlingen voldoende leren in een veilig leerklimaat. De eindresultaten van de school zijn voldoende, maar kunnen volgens de school wel hoger. Wij delen deze mening van de school. De leraren geven duidelijk les en realiseren een goed klassenmanagement. Zij zouden hun leerlingen nog wel meer aan kunnen zetten tot een actieve leerhouding. De school is het aanbod aan het vernieuwen en benut deze vernieuwing om verdere invulling te geven aan haar ambitie om het onderwijs meer aantrekkelijk en zinvol te maken voor leerlingen in de 21ste eeuw. De aanpak in de kwaliteitszorg is cyclisch en ondersteunt de schoolontwikkeling. De school heeft een duidelijke visie en weet deze te vertalen naar concrete veranderingstrajecten. Door grondige zelfevaluaties heeft de school goed zicht op de eigen kwaliteit. In de kwaliteitscultuur van de school hebben we - naast sterke elementen - ook risico's aangetroffen. Dit betreft vooral de interne communicatie die sommige gesprekspartners als weinig open en onvoldoende transparant ervaren. Dit is een aandachtspunt. Pagina 7 van 14

8 Pagina 8 van 14

9 3 RESULTATEN ONDERZOEK KBS WEILUST 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP1 OP2 OP3 OP4 Aanbod Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) ondersteuning Onderwijsproces Aanbod: waar mogelijk vernieuwend en ruimte voor specifieke ondersteuning Kbs Weilust toont met de invulling van haar aanbod een duidelijke, eigen ambitie en weet deze waar te maken. Het aanbod is breed met bijzondere aandacht voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Bovendien probeert de school via haar aanbod vorm en inhoud te geven aan haar eigen ambitie om concrete invulling te geven aan het begrip '21ste-eeuwse vaardigheden'. Zo kiest zij er bijvoorbeeld voor om bij de vervanging van methodes niet automatisch naar een nieuwe traditionele methode over te stappen, maar plaatst zij de vernieuwing in het licht van de 21ste-eeuwse vaardigheden. Vragen die daarbij aan de orde komen, zijn bijvoorbeeld: Blijven wij les geven uit boekjes?, blijven wij alle vakken apart aanbieden?, enzovoort. Voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften op het gebied van cognitieve uitdaging, taal en gedragsregulatie kan de school een gerichte aanpak bieden die aanvullend is op het reguliere aanbod in de groep is (Plusklas, Taalpaleis en Impulsklas). Zicht op ontwikkeling; maar dan wel dicht bij de praktijk van alle dag Kbs Weilust heeft gekozen voor een handelingsgerichte werkwijze met groepsoverzichten en groepsplannen. De school heeft voldoende zicht op de ontwikkeling van leerlingen, maar kan de werking van de groepsplannen versterken door dagelijkse observatiegegevens en methodegebondentoetsen voortdurend in het groepsplan te betrekken. Zo kan het groepsplan een levend document worden dat continu in bewerking is en ondersteunend is voor de leraren in plaats van belastend. Pagina 9 van 14

10 Voor de kleutergroepen heeft het team de juiste vorm van handelingsgericht werken nog niet gevonden. De school zoekt naar een invulling die enerzijds recht doet aan het specifieke karakter van de lerende kleuter en anderzijds past in de doorgaande lijn binnen de school. Met de leraren en het kernteam hebben we gesproken over het onderscheid tussen het plannen van doelen en het vormgeven van activiteiten. Doelen sluiten aan bij het ontwikkelingsniveau van de leerlingen en liggen steeds in de zone van naaste ontwikkeling; activiteiten sluiten aan bij het thema en maken het(spelend) leren betekenisvol. Het is de uitdaging voor Kbs Weilust om het onderwijs in de kleutergroepen zo vorm te geven, dat in het handelingsgericht werken beide aspecten (doelgericht werken in voor kleuters betekenisvolle activiteiten) in balans tot hun recht komen. Didactisch handelen De leraren geven adequaat les maar zouden leerlingen meer kunnen prikkelen tot een actieve leerhouding. De instructie en de structuur binnen de lessen zijn duidelijk en de leerlingen zijn over het algemeen gericht op hun werk. De basis voor de meeste lessen is het directe instructiemodel en het is is duidelijk dat de school zorg heeft besteed aan de invoering hiervan. Zo bespreken leraren bij aanvang van een les het lesdoel, leggen zij duidelijk uit en hanteren zij goede beurtverdelingstechnieken. Toch zouden de lessen nog versterkt kunnen worden. Zo is ons opgevallen dat de leerlingen over het algemeen een erg afwachtende houding aannemen en wachten tot de leraar zegt wat ze moeten doen. Leraren zouden de leerlingen kunnen prikkelen tot een actievere houding, door bijvoorbeeld gebruik te maken van energizers en door leerlingen zelf te laten achterhalen wat de bedoeling van een opdracht is. Door daarnaast het lesdoel niet alleen aan het begin van de les te noemen, maar ook steeds tijdens de les en (zeker) bij de afsluiting van de les terug te laten komen, blijven leerlingen beter gefocust op wat ze aan het leren zijn. Deze bevinding sluit overigens naadloos aan bij de grondige zelfevaluatie van de school. Extra ondersteuning Voor leerlingen met een eigen leerlijn of met specifieke onderwijsbehoeften stelt de school gedetailleerde en informatierijke groeidocumenten op. In voorkomende gevallen bepaalt de school zorgvuldig het ontwikkelingsperspectief. De documenten geven blijk van een grondige analyse van de beschikbare informatie over de leerlingen en zij weet deze informatie te vertalen naar een passend aanbod en een effectieve aanpak voor de leerling. De school gaat bovendien regelmatig na of de ontwikkeling van de leerling naar verwachting loopt en stelt zo nodig het aanbod of het perspectief bij. Pagina 10 van 14

11 Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Schoolklimaat Trots op een veilig en prettig schoolklimaat De leraren gebruiken in alle groepen een programma om de sociale vaardigheden van de leerlingen te ontwikkelen. Als er een incident is, handelt de school adequaat aan de hand van het anti-pestprotocol. Dat deze werkwijze van de school effectief is, blijkt uit de resultaten van onderzoek dat de school regelmatig uitvoert om na te gaan hoe het staat met de veiligheidsbeleving van de leerlingen. Ook tijdens het onderzoek spraken zowel de leerlingen als de ouders met wie wij spraken, zich positief uit over de sociale veiligheid op school. De school geeft aan dat steeds meer leerlingen behoefte hebben aan gedragsondersteuning. Een sterk punt van de school is dan ook de Impuls klas. In deze klas komt een beperkt aantal leerlingen gedurende twaalf weken wekelijks bij elkaar met hun ouder(s). Het doel is een positieve gedragsverandering te bereiken. Door naast de ouders ook het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) hierbij te betrekken, is sprake van een maximale inspanning om de driehoek ouder-kind-school structureel te versterken. Verder heeft de school de afgelopen twee jaar een methode geïmplementeerd waarmee een positieve benadering van alle leerlingen wordt beoogd en gerealiseeerd. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten Leerresultaten voldoende, maar mogen ambitieuzer De Centrale Eindtoets van de afgelopen drie jaar toont aan dat de leerlingen voldoende leren. Toch denken de directie en het team dat zij de mogelijkheden van deze leerlingen hier nog niet optimaal benutten. Kijkend naar de achtergrondkenmerken van de populatie leerlingen vinden wij dat een legitieme constatering. Kbs Weilust wil haar ambities gericht op de leerresultaten dan ook scherper formuleren en daar vervolgens op sturen. Ook kan de school concreter formuleren wat de leerlingen leren van het brede aanbod (anders dan de cognitieve ontwikkeling) dat de school biedt, zoals de 21e-eeuws Pagina 11 van 14

12 vaardigheden en gedragsondersteuning. Ze kan dit doen door ijkpunten te formuleren en ontwikkeling van leerlingen hierop te evalueren. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg en ambitie Werken aan de voorwaarden voor kwaliteitsverbetering Kbs Weilust kent een heldere cyclus van kwaliteitszorg welke voor een deel geënt is op een bestuurlijke aanpak. Sterke elementen binnen deze cyclus zijn de evaluatie van het onderwijs en het vertalen van de visie naar concrete ontwikkeltrajecten. De borging van afspraken en werkwijzen kan sterker. Het team weet dit zelf ook. Regelmatige lesbezoeken door collega's, ib'ers of directeur kunnen dit proces ondersteunen. Daarnaast is het belangrijk dat het team de afspraken binnen de parallelgroepen ook inbedt in de doorgaande lijn van groep 1 tot en met 8. De grootste uitdaging voor Kbs Weilust in relatie tot de onderwijskundige ontwikkeling van de school ligt in het versterken van de kwaliteitscultuur. Als het gaat om de formele aspecten van personeelsbeleid en de persoonlijke collegialiteit binnen het team, dan zijn er op Kbs Weilust geen risico s. Het personeelsbeleid voldoet namelijk aan de wettelijke voorschriften en sluit aan bij de visie van de school. Teamleden gaan onderling respectvol met elkaar om en ervaren persoonlijke collegialiteit. Er zijn echter wel risico s in de professionele attitude binnen het team, zoals bij het geven en ontvangen van kritische feedback en in de transparantie en acceptatie van de besluitvormingsprocedures. Deze risico's zijn bekend en bespreekbaar, maar dat neemt niet weg dat ze op dit moment de voortgang in de onderwijskundige ontwikkeling hinderen en vertragen. Hier ligt een belangrijke uitdaging voor het gehele team. 3.2 Overige wettelijke voorschriften De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 12 van 14

13 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Kbs Weilust. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: Het team van Kbs Weilust heeft kennis genomen van het verslag. Ze herkent hierin de elementen die teruggekoppeld zijn aan het team tijdens het eindgesprek. De school is erg blij met de stijgende lijn binnen verschillende indicatoren in het rapport en is trots op haar aanbod, haar extra ondersteuning en op de sociale veiligheid. Het streven is om de overige indicatoren op hetzelfde niveau te krijgen. Voor het komende 'Meerjaren Strategische Beleidsplan' (2017 tot 2021) neemt de school de onderstaande aanbevelingen uit het inspectierapport mee in haar ontwikkelingen: De school gaat het handelingsgericht werken versterken door de groepsplannen en de dagplanningen meer op elkaar te laten aansluiten. Door de dagelijkse observaties te noteren en wat dit betekent voor de begeleiding van leerlingen, wordt de praktische uitwerking van het beredeneerde aanbod inzichtelijk gemaakt. Verder gaan we de opbrengsten uit de methode gebonden toetsen per kwartaal koppelen aan de doelstellingen geformuleerd in het groepsplan. De school maakt werk van 'Grenzeloos Leren' om nadrukkelijk aandacht te besteden aan de 21 e eeuwse vaardigheden. Dit is meer dan de inzet van ICT. We bemerken dat het belangrijk is om blijvend aandacht te besteden aan de inzet van activerende werkvormen, zodat leerlingen vanuit intrinsieke motivatie deelnemen aan de les of zelf op onderzoek uitgaan. Daarvoor is het van belang dat het team van Kbs Weilust concreter formuleert (met ijkpunten) wat leerlingen leren van het brede aanbod. Door meer lesbezoeken door collega s, intern begeleiders, coördinatoren en directeur te organiseren verwachten we dat er nog meer verbinding gaat ontstaan rondom dit thema. De KwaliteitWijzer is het kader waarmee we de voortgang en ontwikkeling in beeld willen brengen. De inspecteur heeft specifieke aandacht besteed aan de schoolcultuur. De kracht van Kbs Weilust is de goede organisatie, de vooruitstrevendheid Pagina 13 van 14

14 van werkgroepen en individuele medewerkers. Door de professionele teamcultuur te versterken wil de school werken aan het borgen en het in standhouden van de huidige kwaliteit. Dit vraagt aandacht voor en uitbouwen van de professionele dialoog, met aandacht voor het besluitvormingsproces. Vanuit onze missie en visie zullen wij als Kbs Weilust blijven streven naar een breed aanbod voor al onze leerlingen. Het uitgangspunt is voor ieder kind 'Weilust, zin in school!' Daarbij wil de school optimaal blijven samenwerken met ouders en andere partijen binnen de wijk en de stad om dat te bewerkstelligen. Pagina 14 van 14