gemeente Eindhoven Dienst Maatschappelijke en Culturele Zaken Raadsbijlage nummer x 88 Inboeknummer 98vooao6 x Beslisdatum B&W xs juni x998 Dossiernummer 8 s 6. ex x Raadsbijlage Voorstel inzake het plan van nieuwe scholen voor basisonderwij s voor de schooljaren zcjpplzooo- oor/ ooa 1 Inleiding Op grond van artikel 53, lid 2 van de Wet op het basisonderwijs (WBO) dient de gemeenteraad jaarlijks voor 1 augustus het plan van nieuwe scholen vast te stellen, of een besluit te nemen dat vaststelling van het plan achterwege wordt gelaten (artikel 63 WBO). Voor de planperiode voor de schooljaren 1999/2000-2001/2002 zijn door vier schoolbesturen verzoeken ingediend voor opname op het plan van nieuwe scholen. De besturen willen in 1999 tot stichting van basisscholen overgaan, alle in Meerhoven. In feite betreft het een herhaling van het opnemen van verzoeken voor de planperiode 1998/1999-2000/2001, omdat de scholen, die in 1998 zouden worden gesticht niet voor 1999 operationeel kunnen zijn. Scholen kunnen alleen per 1 augustus van een kalenderjaar in bekostiging worden genomen, waardoor alle scholen een vol jaar in de planning opschuiven. 2 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes Als onderdeel van het voorzieningenpakket in Meerhoven dient voor elke inwoner goed bereikbaar basisonderwijs beschikbaar te zijn. Het gemeentebestuur zorgt daartoe voor een adequate infrastructuur en de schoolbesturen van openbaar en bijzonder onderwijs krijgen daarbij de gelegenheid scholen te stichten binnen de randvoorwaarden die de WBO stelt. Het resultaat moet zijn, dat in Meerhoven scholen tot stand worden gebracht, die voldoende leerlingen trekken om ook op lange termijn tenminste aan de opheffingsnorm te voldoen en dat het aantal scholen zodanig is, dat aan alle kinderen in Meerhoven een adequate onderwijsvoorziening wordt geboden. 3 Voorgeschiedenis Het afgelopen jaar is een plan van nieuwe scholen basisonderwijs vastgesteld voor de schooljaren 1998/1999-2000/2001. Toen zijn door vier besturen verzoeken ingediend voor plaatsing op het plan. Drie besturen zijn opgenomen op het plan voor het stichten van in totaal vijf scholen en het verzoek van een bestuur is indicatief opgenomen in het plan. Met de schoolbesturen die op het plan zijn opgenomen voor schoolstichting in Meerhoven is nog overleg gaande om de
Raadsbij lage nummer x 88 structuur van de onderwijsvoorzieningen af te stemmen op de uitgangspunten die zijn opgesteld voor de inrichting van Meerhoven. Met het andere bestuur is nader overleg gevoerd om te bezien of schoolstichting (elders) in Eindhoven haalbaar is. 4 Probleemstelling In Meerhoven zullen 6.900 woningen worden gebouwd, waaruit in de pieksituatie 3.140 basisschoolleerlingen mogen worden verwacht en in de stabiele situatie 1.640. Dat betekent, rekening houdend met een stichtingsnorm van 280 leerlingen dat er ruimte is voor vijf levensvatbare basisscholen, ook op lange termijn. De schoolbesturen in Eindhoven hebben verzoeken ingediend voor plaatsing op het (vorige) plan voor de schooljaren 1998/1999-2000/2001 voor in totaal acht scholen. Het betrof twee openbare scholen, twee scholen voor algemeen bijzonder onderwijs, drie scholen voor katholiek, protestants-christelijken interconfessioneel onderwijs en een protestants-christelijke school op evangelische grondslag. In het plan zijn vijf scholen opgenomen (een openbare school, een voor algemeen bijzonder onderwijs en drie voor katholiek, protestants-christelijken interconfessioneel onderwijs) en een indicatief (de school voor protestants-christelijk onderwijs op evangelische grondslag). Volgens artikel 62 van de WBO dienen op het volgend plan van scholen te worden opgenomen de scholen van een vorig plan van scholen, die nog niet voor bekostiging in aanmerking zijn gebracht, of voor bekostiging in aanmerking zijn gebracht, maar waaraan het onderwijs nog niet is aangevangen. 5 Wijze van aanpak / oplossingsrichting 5.1 Algemeen. De 5 scholen, die op het vorige plan van nieuwe scholen zijn opgenomen voor het stadsdeel Meerhoven, worden op grond van artikel 62 van de WBO wederom opgenomen voor de planperiode 1999/2000-2001/2002. 5.2 Evangelische basisschool. Het bestuur van de Stichting Evangelisch Onderwijs Eindhoven (SEOE) heeft bij brief van 26 januari 1998 een nieuw verzoek ingediend (bijlage 3, ligt voor u ter inzage). Het bestuur verzoekt de door haar op te richten basisschool op evangelische grondslag (Evangelische basisschool) in het stadsdeel Meerhoven op te nemen in het plan van nieuwe scholen. 5.2.1 Relatie met het vorige plan van scholen. In het vorige plan is de stichting van een protestants-christelijke school op evangelische grondslag op twee manieren beoordeeld. Onderzocht is toen enerzijds of schoolstichting in Meerhoven haalbaar was op grond van de te verwachten leer-
Raadsbij lage nummer t 88 lingen voor een school van protestants-christelijke richting en anderzijds of schoolstichting in Meerhoven haalbaar was op grond van de evangelische richting. Vervolgens is door uw raad op 17 juni 1997 besloten de protestants-christelijke school op evangelische grondslag indicatief op te nemen in het plan. Op grond van artikel SB van de WBO is dat besluit ter goedkeuring aangeboden aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Bij besluit van 22 december 1997 heeft de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen goedkeuring onthouden aan dat deel van het raadsbesluit, dat betrekking had op het indicatief opnemen van genoemde school op het plan (bijlage 6, ligt voor u ter inzage). Tegen dat besluit is door het bestuur van de stichting beroep aangetekend. De uitslag daarvan is nog niet bekend. Ook het college van burgemeester en wethouders heeft in eerste instantie bij besluit van 2 februari 199B bezwaar gemaakt tegen het gedeeltelijk onthouden van goedkeuring. Toen bleek, dat het bezwaarschrift (waartoe de mogelijkheid uitdrukkelijk geboden werd in de brief van het ministerie, waarbij de gedeeltelijke goedkeuring werd medegedeeld) werd aangemerkt als een beroepschrift is afgezien van het doorzetten van die procedure. De beslissing van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in beroep zou immers veel later komen, dan de heroverweging van het besluit tot indicatief opnemen van de school. Bovendien had het ministerie bij de overwegingen om te komen tot gedeeltelijke goedkeuring slechts betrokken, de mogelijkheid van stichting van een school van protestants-christelijke richting, terwijl de toetsing van de mogelijkheid van schoolstichting van evangelische richting slechts van belang is voor de vraag of er voor de stichting in Eindhoven mogelijkheden zijn. Aangezien er inmiddels een nieuw verzoek van de stichting was ingekomen, (nu niet voor een protestants-christelijke school op evangelische grondslag, maar voor een school op evangelische grondslag) was de toetsing aan de protestants-christelijke richting niet meer actueel. 5.2.2 Beoordeling von het nieuwe verzoek. De SEOE heeft een verzoek ingediend voor opneming in het plan van nieuwe scholen van een basisschool op evangelische grondslag (Evangelische basisschool) in Meerhoven. Voor het voedingsgebied van de op te richten school wordt uitgegaan van Eindhoven e.o (tenminste 16.000 leerlingen) en een belangstellingspercentage van 2,419o (verkregen uit een vergelijking met evangelisch basisonderwijs in Amsterdam). Daaruit wordt afgeleid, dat de school dan tenminste 386 leerlingen zal tellen. Voor de cijfermatige onderbouwing van het verzoek wordt verwezen naar de aanvraag van januari 1997 (voor het vorige plan) (bijlage 4, ligt voor u ter inzage).
Raadsbijlage nummer xss %T r<+ De Raad van State heeft bepaald, dat evangelisch onderwijs als een zelfstandige richting is aan te merken. Het verzoek van de stichting kan daarmee worden behandeld als een verzoek voor het stichten van een school van een richting die nog niet in de gemeente voorkomt. De relatie tussen voedingsgebied en belangstellingspercentage is ingegeven door de regionale werking die een evangelische school zal hebben. Aanvrager neemt aan, dat ouders van kinderen bereid zijn grotere afstand te overbruggen. De behoefte aan een school met duidelijk evangelisch profiel wordt ondersteund met een enquete. ln het vorige verzoek is het belangstellingspercentage gekoppeld aan Meerhoven in vergelijking met een evangelische school in Amsterdam Zuid-Oost. Bij de beoordeling toen is zowel door de stichting als door het gemeentebestuur geconstateerd, dat er verschillen zijn tussen de situatie in Amsterdam Zuid-Oost en Meerhoven. Thans wordt in het verzoek de vergelijking gezocht tussen de gebieden Amsterdam Zuid-Oost en Eindhoven e.o. Dat beide gebieden qua samenstelling van de bevolking verschillen vertonen, behoeft geen betoog. Het is niet op voorhand vast te stellen of die verschillen in alle gevallen in het nadeel van aanvrager zullen uitvallen. Als wordt uitgegaan van het percentage mensen, dat een kerkelijke achtergrond heeft in Amsterdam Zuid-Oost vergeleken met het percentage in Eindhoven en directe omgeving is het denkbaar, dat dat percentage in Eindhoven en directe omgeving hoger ligt dan in Amsterdam Zuid-Oost. Als vervolgens realistisch wordt geacht, dat verhoudingsgewijs meer mensen met een kerkelijke achtergrond de principiele keuze voor evangelisch onderwijs zullen maken, dan is het denkbaar, dat het belangstellingspercentage dat aanvrager hanteert eerder een minimumvariant is, dan een te hoge schatting. Voor deze redenering is steun gezocht bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Door medewerkers van de VNG wordt positief op deze redenering gereageerd. Bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen is men uitermate terughoudend. Die houding past in het beeld dat het ministerie in het algemeen behoedzaam omgaat met verzoeken tot schoolstichtng. Voor de toelichting op het verzoek en de cijfermatige onderbouwing ervan verwijs de stichting naar het verzoek voor opneming in het vorige plan. Ten aanzien van de mogelijkheid om in Eindhoven - los van de vraag of dat dan in Meerhoven zou kunnen zijn - een evangelische basisschool te stichten is overleg gevoerd met vertegenwoordigers van het bestuur van de stichting. Van de zijde van het gemeentebestuur is daarbij de mogelijkheid voorgesteld om met behulp van directe meting vast te stellen of voldoende belangstelling bestaat voor de stichting van een evangelische school in Eindhoven. Daartoe is bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen informatie ingewonnen over de vraag, op welke wijze directe meting dient te worden uitgevoerd (bijlage 5, ligt
Raadsbijlage nummer rag voor u ter inzage). Het bestuur van de stichting bleek geen voorstander van het uitvoeren van directe meting op de voorgestelde wijze, omdat de kosten erg hoog zijn. Volgens de informatie van het ministerie kost het verrichten van directe meting minimaal f 50.000,ÃćâĆňâĂİ en lopen de kosten op tot ongeveer f 100.000,ÃćâĆňâĂİ als het gaat om een groter voedingsgebied of grotere onderzoekspopulatie. Het bestuur van de stichting heeft verzocht een overleg te beleggen met een deskundige van het ministerie. Met betreffende ambtenaar is contact geweest, maar meer hulp dan informatie over directe meting werd geweigerd. Bij het ontbreken van de uitkomsten van directe meting rest slechts het beschikbare materiaal voor de beoordeling van de levensvatbaarheid van een evangelische school, aangevuld met de redenering rond het belangstellingspercentage als afgeleide van de mate van kerkelijke binding. Tijdens het overleg met aanvrager is vanuit de gemeente verondersteld, dat het helder was, dat directe meting noodzakelijk zou zijn om tot een aanvaardbare onderbouwing te komen van de levensvatbaarheid van de te stichten school. Aanvrager heeft in een later stadium te kennen gegeven, dat niet voldoende duidelijk was, dat directe meting de enige manier zou zijn om het verzoek te voorzien van voldoende onderbouwing. 5.3 Plan Meerhoven in relatie tot schoolstichting. 5.3.1 Algemeen. De woonbebouwing van Meerhoven wordt ruimtelijk verdeeld in een westelijk en een oostelijk deel door een waterpartij met in het verlengde daarvan een groen gebied. Het uitgangspunt voor de planning van onderwijsvoorzieningen in Meerhoven is het stichten van drie centra voor basisonderwijs, gekoppeld aan een aantal andere voorzieningen. Daarbij is te denken aan voorschoolse en buitenschoolse opvang, peuterspeelzalen, bibliotheekvoorzieningen, sportvoorzieningen, vrijetijdsaccommodaties, voorzieningen op het gebied van gezondheidszorg, eventueel aangevuld met commerciele vormen van dienstverlening. Het verzamelen van diverse activiteiten op een plek komt tegemoet aan de wens van multifunctionaliteit, stimulering van een optimale bezetting van (openbare) gebouwen en het clusteren van wijkvoorzieningen. De planning van scholen is afgestemd op dat idee. In Meerhoven zou dat moeten leiden tot twee a drie centra voor basisonderwijs waarbinnen zoveel mogelijk ruimte is voor alle richtingen. Zoals eerder in deze nota is aangegeven, betreft dat het openbaar, algemeen bijzonder, katholiek en interconfessioneel onderwijs. Het gewenste aanbod is afgezet tegen de eindmaat van Meerhoven. 5.3.2 Drie centra voor basisonderwijs. Er wordt ingestoken op drie centra voor basisonderwijs, waarbinnen in twee
Raadsbij lage nummer x SS centra een combinatie van richtingen per centrum is voorzien. Bij voorkeur in het centrumgebied een katholieke en een openbare school, in zuid een interconfessionele school en in west een katholieke en een bijzonder neutrale school. Twee gevolgen van die keuze springen daarbij in het oog. Op de eerste plaats kan op die manier geen centrum worden gevormd waarin alle richtingen vertegenwoordigd zijn en op de tweede plaats is in het zuidelijk plandeel geen sprake meer van een "centrum voor basisonderwijs", omdat daar dan slechts een school wordt gesticht. Het aantal leerlingen in west is in principe voldoende voor het stichten van twee scholen (570 leerlingen in de stabiele situatie). Wordt gekozen voor een centrum van twee scholen in het westelijk plandeel, dan heeft dat tot gevolg, dat in het zuidelijk deel gekozen moet worden voor een school, om zodoende het totaal van 5 scholen in Meerhoven overeind te laten. 5.3.3 Evangelische basisschool in Meerhoven. De SEOE vraagt om stichting van een evangelische basisschool in Meerhoven. Het college van burgemeester en wethouders is van mening, dat een evangelische school een regionaal werkende voorziening is en dat Meerhoven niet de juiste locatie is voor een school met een regionale functie. In dat licht zal stichting van een evangelische school elders in Eindhoven moeten worden overwogen, op een locatie die zich leent voor een regionale voorziening. Het bestuur van SEOE zal worden uitgenodigd voor vervolgoverleg over een locatie die zich leent voor een regionale voorziening. 5.4 Planning in de tijd. In eerste instantie zal de woningbouw in Meerhoven tot ontwikkeling komen vanuit het noordelijk gebied. Dat gebied staat in verbinding met het centrumgebied, dat vervolgens wordt gebouwd. Daarna volgt het zuidelijk plandeel. Het westelijk plandeel en De Driehoek komen als laatste tot ontwikkeling. De geplande schoolvoorzieningen kunnen worden gerealiseerd aansluitend op de woningbouwontwikkeling. In de voorliggende nota gaat het om de planperiode 1999/2000-2001/2002, waarbij het eerste jaar als hard moet worden gezien. Gezien het feit, dat eerst aan de oostzijde van Meerhoven wordt gebouwd, kan volstaan worden met het opnemen van twee scholen in de eerste ÃćâĆňâĂİ harde ÃćâĆňâĂİ jaarschijf en kan de schoolstichting in de overige delen van Meerhoven worden opgenomen in de volgende jaren van het plan met een indicatief karakter. Daarmee blijft de beoordeling van de schoolstichting in het eerste jaar beperkt tot de voorzieningen, die nodig zijn op dat moment en blijft toch de integrale visie op schoolstichting in Meerhoven als geheel overeind. In die filosofie kan thans worden volstaan met de stichting van twee scholen in het centrumgebied, te weten een katholieke en een openbare school, verenigd op een locatie in een centrum voor basisonder- WI/S.
Raadsbij lage nummer rag 6 Gevolgen van de aanpak In Meerhoven zal door te starten met twee scholen op beperkte schaal worden geinvesteerd. Tegelijkertijd wordt in elk geval voldaan aan het vereiste om voldoende openbaar onderwijs aan te bieden en wordt een keuzemogelijkheid voor de ouders gewaarborgd tussen bijzonder en niet-bijzonder onderwijs. Met deze keuze wordt in elk geval geen blokkade opgeworpen voor het voorzieningenniveau in Meerhoven, zoals dat in de uitgangspunten van het plan is vervat. Het stichten van scholen leidt in een vervolgfase tot de verplichting voor de gemeente om die scholen ook huisvesting te bieden. Ingevolge de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Eindhoven kunnen schoolbesturen daartoe aanvragen indienen. De schoolbesturen hebben huisvesting aangevraagd voor het Programma 1998. Deze aanvragen zijn reeds gehonoreerd, voorzover de scholen in de eerste jaarschijf van het vorige plan van scholen zijn opgenomen. 7 Resultaten van overleg / inspraak Met de schoolbesturen, die ongeclausuleerd zijn opgenomen in het vorige plan van nieuwe scholen wordt overleg gevoerd over het voornemen, te werken met twee a drie centra voor basisonderwijs in Meerhoven. Daarbij is tevens aangegeven, dat de fasering in de realisatie van de plandelen van Meerhoven er toe leidt, dat eerst in het oostelijk plandeel, vanuit het noordelijk gebied woningen zullen worden gebouwd en dat de zuidelijke en westelijke plandelen en De Driehoek pas in een later stadium aan snee zullen komen. Op voorhand wordt hier ervan uit gegaan, dat in eerste instantie overgegaan wordt tot het stichten van twee scholen op een locatie in het centrumgebied van Meerhoven. 8 Communicatie Het plan zal na vaststelling worden toegezonden aan alle schoolbesturen die een verzoek hebben ingediend tot opname op het plan van nieuwe scholen en tevens ter goedkeuring worden verzonden aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. 9 Advisering raadscommissie(s) De commissie voor maatschappelijke ontwikkeling hebben wij over dit voorstel gehoord. Haar advies ligt voor u ter inzage. Ons besluit van 8 juni 1998 en de brief van de dienst Maatschappelijke en Culturele Zaken d.d. 12 juni 1998 hebben wij in het voorstel verwerkt, De meerderheid van de commissie stemt in met het voorstel, terwijl een minderheid haar stem voorbehoudt tot aan de raadsbehandeling.
Raadsbij lage nummer x 88 10 Voorstel Het plan van nieuwe scholen basisonderwijs voor de schooljaren 1999/ 2000-2001/2002 vast te stellen. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. C. Tetteroo, secretaris.
Raadsbijlage nummer r S8 Besluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 23 juni 1998, nr. 138; gelet op het advies van de commissie voor maatschappelijke ontwikkeling; mede gelet op artikel 53, lid 2 van de Wet op het basisonderwijs; gezien de verzoeken van de diverse schoolbesturen tot het stichten van scholen in 1998 in het gebied Meerhoven en het plan van nieuwe scholen voor de schooljarenn 1998/1 999-2000/2001; overwegende, dat het wenselijk is in 1999 te kunnen starten met basisonderwijs in het gebied Meerhoven; besluit: 1 vast te stellen het plan van nieuwe scholen voor basisonderwijs voor de schooljaren 1999/2000-2001/2002 en daarin op te nemen voor 1999 een katholieke basisschool voor 10 groepen ten behoeve van de Stichting Katholiek en Protestants-Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o., een openbare basisschool voor 10 groepen ten behoeve van de Commissie voor Openbaar Basis- en Speciaal Onderwijs Eindhoven, beiden in het centrumgebied van Meerhoven en een evangelische school ten behoeve van de Stichting Evangelisch Onderwijs Eindhoven; voor 2000 een interconfessionele school voor 10 groepen ten behoeve van de Stichting Katholiek en Protestants-Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. in het zuidelijk plandeel van Meerhoven; voor het jaar 2001 een katholieke basisschool voor 10 groepen ten behoeve van de Stichting Katholiek en Protestants-Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. en een algemeen bijzondere school voor 10 groepen ten behoeve van Het Departement Eindhoven der Maatschappij tot Nut van t Algemeen in het westelijk plandeel van Meerhoven; 2 het verzoek van de Stichting Katholiek en Protestants-Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. gedeeltelijk in te willigen in 1999 en voor het overige op te nemen in volgende jaarschijven van het plan; 3 het verzoek van de Commissie voor Openbaar Basis- en Speciaal Onderwijs Eindhoven gedeeltelijk in te willigen in 1999 en voor het overige af te wijzen;
Raadabij lage nummer x a8 4 het verzoek van Het Departement Eindhoven der Maatschappij tot Nut van t Algemeen gedeeltelijk op te nemen in een volgende jaarschijf van het plan en voor het overige af te wijzen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 6 juli 1998. N. van der Spek, voorzitter. C. Tetteroo, secretaris. 98003060