Titel Organisatie Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland Steller Erik Dangermond Versie 0.2 Status Definitief concept
1. Inleiding... 3 2. Bereikbaarheidskaart... 4 Doel bereikbaarheidskaart... 4 Opstellingscriteria... 4 Tekenafspraken... 4 3. Aanvalsplan... 5 Doel aanvalsplan... 5 Opstellingscriteria... 5 Tekenafspraken... 5 4. Tekenafspraken... 6 Nummering... 6 Tekenen... 7 Bijlagen... 7 Symbolenset... 8 5. Opstellen DBK... 10 BIJLAGE 1: REGIONAAL FORMAT AANVALSPLANNEN... 13 2
1. Inleiding Sinds 1 maart 2013 gebruikt brandweer Zaanstreek-Waterland de Digitale Bereikbaarheidskaart (DBK) voor het opstellen van bereikbaarheidskaarten. Een DBK is de basis voor de registratie van alle objectgebonden planvorming binnen de brandweer dat bekend is van een object. Het proces van DBK bestaat uit twee sporen, maak- en beheer en het gebruik door de repressieve dienst. Dit document behandelt het spoor van maken en beheren van de DBK. In de eerste twee hoofdstukken komen de bereikbaarheidskaart en aanvalsplan aan de orde. Hierna komen in de twee volgende hoofdstukken tekenafspraken een stappenplan voor het maken van een DBK aan de orde. In de bijlage zijn de eerder gemaakte regionale afspraken rondom het maken van een aanvalsplan opgenomen. Op een centraal punt is alle documentatie rondom de DBK opgenomen, vanaf deze website zijn ook de benodigde links en formulieren te vinden. Op www.brandweerzaanstreekwaterland.nl/dbk is al deze informatie te vinden. De eerste stap voor het maken en beheren van een DBK start dan ook op deze website. 3
2. Bereikbaarheidskaart Doel bereikbaarheidskaart De bevelvoerder voorzien informatie die in de eerste zes minuten benodigd is voor een doelmatige, snelle en veilige inzet. Opstellingscriteria Een bereikbaarheidskaart wordt opgesteld zodra voldaan wordt aan een van de volgende criteria: - bij aanwezigheid van een brandweersleutelsysteem of andere bijzonder toegangssysteem; - wanneer sprake is van repressieve voorzieningen zoals een blusleiding of blusvijver; - in die gevallen waar het nuttig kan zijn of een doeltreffende inzet kan bespoedigen; - als het object beveiligd is via het openbaar meldsysteem of particuliere alarm centrale; - wanneer een aanvalsplan opgesteld wordt; - objecten waar door de meldkamer een AOL voor gemaakt is. Zodra een object niet meer aan één van bovenstaande voorwaarde voldoet wordt de DBK verwijderd. Een bereikbaarheidskaart wordt ten alle tijden opgesteld als digitale bereikbaarheidskaart (DBK). Deze kaart wordt opgesteld door een medewerker die training heeft gehad in het gebruik van de DBK software. Hierbij worden de regionaal gemaakt afspraken voor maken en beheer gehanteerd. Tekenafspraken Het tekenen van een DBK wordt gedaan volgens vaste kaders. Wanneer een object voldoet voor het aanmaken van een DBK zal hiervan een tekening gemaakt worden. In de DBK worden de volgende zaken aangegeven: - hoofd- en neven ingangen - brand- en/of rookwerende scheidingen - locatie brandmeldcentrale / nevenpaneel - voedings- en afnamepunt droge blusleiding - sleutelkluis - (brandweer)lift - opstelplaats eerste en overige voertuigen - afsluiters - noodschakelaars - aanwezige gevaarlijke stoffen Voor het tekenen van bovenstaande informatie zijn standaard symbolen aanwezig. Deze symbolen zijn beschikbaar in de maak en beheersoftware. Daarnaast zijn zij te vinden in de bijlage bij dit document. 4
3. Aanvalsplan Doel aanvalsplan De officier van dienst van informatie in het eerste kwartier die benodigd is voor een doelmatige, snelle en veilige inzet. Opstellingscriteria Een aanvalsplan wordt opgesteld zodra voldaan wordt aan een van de volgende criteria: - logies en nachtverblijf gebouwen: > 25 personen - Onderwijsgebouwen: > 300 aantal personen - Cellen en celgebouwen: bv politiebureau of gevangenis - Industriegebouwen indien: > 200 aantal personen of een oppervlakte van > 5000 m 2 - Gezondheidsgebouwen: verpleeghuizen, bejaardenhuizen, ziekenhuizen. - Gebouwen met een publieksfunctie: zwembaden, warenhuizen, theater, winkelcentra, kantoorgebouwen. > 300 personen of gebouwen > 50 meter hoog - Complexe of bijzondere objecten: bv spoortunnel, station, autosnelweg, vuilstort, defensie-terrein, LPG tankstation in een woonwijk - Aanwezigheid gevaarlijke stoffen: ATEX-locaties (Zie bijlage 5), of > 1.000 liter of 1.000 kg aanwezig - Indien er R.A bronnen (stoffen) aanwezig zijn. Tekenafspraken Het opstellen van een aanvalsplan gaat volgens lokale afspraken, waarbij gewerkt wordt binnen de kaders van het vastgestelde regionale format voor aanvalsplannen. De gemaakte regionale afspraken zijn als bijlage bij dit document gevoegd. Van ieder aanvalsplan wordt ook een bereikbaarheidskaart gemaakt. Aan deze bereikbaarheidskaart wordt het aanvalsplan als bijlage gehangen. 5
4. Tekenafspraken Uniformiteit is een van de krachten van DBK. Om deze uniformiteit vast te houden zijn tekenafspraken gemaakt over het maken en beheren van DBK. Dit hoofdstuk gaat in op deze tekenafspraken. Daarnaast is een symbolenset opgenomen waarin de gebruikte symbolen met beschrijving en toelichting staan genoteerd. Nummering Voor de nummering van de bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen is gekozen voor de gemeentenummers van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland in combinatie met nummers voor de aanvalsplannen en bereikbaarheidskaarten. De aanvalsplannennummers lopen van X.001 t / m X.299 en de bereikbaarheidskaartnummers lopen van X.300 t / m X.799. Water bereikbaarheidskaarten starten met X.800 en lopen t / m X.999. Deze systematiek resulteert in de volgende tabel Gemeente AVP DBK W-BBK Beemster 1.001 1.300 1.800 Edam 2.001 2.300 2.800 Volendam Landsmeer 3.001 3.300 3.800 Oostzaan 4.001 4.300 4.800 Purmerend 5.001 5.300 5.800 Waterland 6.001 6.300 6.800 Wormerland 7.001 7.300 7.800 Zaanstad 8.001 8.300 8.800 Zeevang 9.001 9.300 9.800 Objecten waar alleen een bereikbaarheidskaart van gemaakt wordt krijgt alleen een DBK nummer. Zodra een aanvalsplan opgesteld wordt krijgt zowel de DBK en het aanvalsplan eenzelfde AVP nummer. Op de website www.brandweerzaanstreekwaterland.nl/dbk is een overzicht van gemaakte planvorming beschikbaar. Voor het opstellen van planvorming kan hier het beschikbare nummer opgezocht worden. Bij het aanmaken van een nieuwe kaart, of het verwijderen van een oude kaart, wordt dit aangemeld via de link op de website van de meldkamer. Via het invulformulier wordt het gebruikte nummer bevestigd. Het overzicht krijgt iedere twee weken een update. Het beschikbare nummer wordt opgenomen in de DBK bij DBK-nummer. Bij de overige planvorming zal deze bovenaan de eerste pagina staan. Tekst Teksten kunnen op twee manieren aanwezig zijn in de DBK. In de tekstbalk en als losse tekst in de DBK. Voor teksten in de tekstbalk (DBK eigenschappen) worden de vooraf geprogrammeerde instellingen gebruikt. Teksten worden kort en bondig opgenomen waarbij, indien mogelijk, gebruik gemaakt wordt van opsommingtekens. De tekstbalk wordt met de informatie ingevuld die voor de repressieve dienst van belang is. Daar waar mogelijk worden standaard benamingen gebruikt. Informatie uit de BAG (straatnaam, plaatsnaam, postcode, huisnummer en huisnummer toevoeging) wordt niet gewijzigd, tenzij deze bewezen niet juist is. Bij een onjuistheid dient een terugkoppeling gedaan te worden aan de betreffende gemeente. Wanneer geen informatie is over een onderwerp dan kan dit vakje leeg gelaten worden. Antwoorden als Nvt zijn niet nodig. Binnenkort worden de niet ingevulde vakken niet getoond in op het voertuig. 6
Objectsoort volgens bouwbesluit benaming, maak gebruik van bouwbesluit benamingen Benoem het aantal bouwlagen, expliciet kelders! Officiële naam van het object Beschrijving van de constructie, bv. staal + metselwerk DBK nummer volgens afgesproken nummer Bij objectsoort wordt gebruikt gemaakt van de standaard bouwbesluit benamingen. De volgende objectsoorten zijn mogelijk: Woning, Industrie, Bijeenkomst, Winkelfunctie, Kinderopvang, Woning met zorg, Verzorgingshuis, Garage, Hotel, Restaurant, School. Losse teksten in de tekening worden geschreven in het voor geprogrammeerde lettertype met een grote van 3. Op lichte achtergronden wordt geschreven in een zwarte kleur (#FF000000). Voor teksten op een donkere achtergrond wordt hetzelfde lettertype en grootte gebruikt maar in de gele kleur (#FFFFFA00). Teksten worden nooit over getekende of in de kaart aanwezige symbolen getekend. Tekenen Voor het tekenen wordt zoveel als mogelijk gebruik gemaakt van modellen, vormen en symbolen die standaard aanwezig zijn in het systeem. In principe wordt niets uit de hand getekend. Bij het plaatsen van symbolen worden geen symbolen over elkaar geplaatst en zullen geen tekens of teksten bedekt worden. Bij veel symbolen op een kleine ruimte zal gewerkt worden met, zo kort mogelijke, verwijslijnen. Deze verwijslijnen starten op de plek waar het object zich bevind dat getoond wordt door het symbool. Bij vrijwel alle symbolen is de mogelijkheid om extra tekstuele informatie toe te voegen. Bij symbolen van afsluiters, toegangen, sleutelbuizen, gevaarlijke stoffen, watervoorzieningen wordt informatie toegevoegd over hoeveel, locatie en eventuele andere aanvullende informatie. Deze informatie wordt ingevoerd bij omschrijving. Het mogelijkheid tot invullen van informatie bij type voorziening wordt niet ingevuld. Bijlagen Als er aanvullende planvorming beschikbaar is van het gebouw waar een DBK gemaakt is, dan kan deze als bijlage aan de DBK toegevoegd worden. Aanvullende informatie kan zijn, een aanvalsplan, een scenariokaart of een specifieke procedure. Deze bijlagen worden toegevoegd door de technisch beheer DBK. Andere bijlagen als bv. een foto kunnen zelfstandig toegevoegd worden. 7
Symbolenset Scheidingen Symbool Beschrijving Bijzonderheden Brandwerende scheiding, 30 minuten Brandwerende scheiding, 60 minuten Rookwerende scheiding 120 Brandwerende scheiding, 120 minuten Gelijk aan 30, echter met getal 120 erdoor 1 Vluchtroute aanduiding Symbool Beschrijving Bijzonderheden Vluchtroute Brandmeldpaneel / centrale Symbool Beschrijving Bijzonderheden Brandmeldcentrale Brandmeldpaneel Slechts één per gebouw mogelijk Meerdere panelen mogelijk Afsluiters Symbool Beschrijving Bijzonderheden Afsluiter sprinkler Afsluiter gas Afsluiter water Noodstop Noodschakelaar CV Schakelaar elektriciteit Schakelaar luchtbehandeling Noodschakelaar neon Schakelaar rooken warmteafvoer Droge blusleiding, afnamepunt Droge blusleiding, afnamepunt Brandbestrijding Symbool Beschrijving Bijzonderheden Droge blusleiding, voedingspunt Brandweeringang Overige ingang Sleutelkluis / -buis Brandweerlift Lift Hydrant Ondergrondse brandkraan Ontruimings paneel Opstelplaats eerste blusvoertuig Opstelplaats overige blusvoertuig Geboorde put Brandwerend trappenhuis Ontruimings melder Symbool wordt niet gebruikt Hoofdingang, slechts één per gebouw mogelijk Iedere andere ingang die normaal gebruikt kan worden Locatie + soort in eigenschappen aangeven Brandweerlift evt. regulier uitgevoerd Niet zijn mogelijke brandweerlift Bovengrondse brandkraan Niet zijnde van waterbedrijf Een per DBK Meerdere mogelijk per DBK Geef bij eigenschappen de waterlevering op Kan 30 of 60 minuten zijn Handmelder Verzamelplaats 1 Deze situatie duurt tot de eerstvolgende update, hierna is een standaard symbool beschikbaar 8
Gevaarsymbolen Symbool Beschrijving Bijzonderheden Noteer locatie + Bijtende hoeveelheid bij stoffen eigenschappen Explosieve stoffen Algemeen gevaar Hoogspanning Giftige stoffen Elektrische spanning Ontvlambare stoffen Radioactiviteit Noteer locatie + hoeveelheid bij eigenschappen Noteer locatie en eigenschappen Noteer locatie + vermogen bij eigenschappen Noteer locatie + hoeveelheid bij eigenschappen Noteer locatie + vermogen bij eigenschappen Noteer locatie + hoeveelheid bij eigenschappen Noteer locatie + hoeveelheid bij eigenschappen Automatisch blussystemen Symbool Beschrijving Bijzonderheden Waterblussing Teken de ruimte waarin dit gebeurd Stoomblussing Teken de ruimte waarin dit gebeurd AFFF blussing Teken de ruimte waarin dit gebeurd Schuimblussing Teken de ruimte waarin dit gebeurd CO 2 blussing Teken de ruimte waarin dit gebeurd Symbool Overige Beschrijving Beloopbaar Berijdbaar Flitslicht Poorthek Lege pallets Verplaatsbare paal 9
5. Opstellen DBK Stap 1: opstarten Op de DBK website van brandweer Zaanstreek-Waterland (www.brandweerzaanstreekwaterland.nl/dbk) is een link geplaatst naar de maak en beheersoftware, log hier in met de verstrekte gemeentelijke inloggegevens. Stap 2: basisscherm Het basisscherm verschijnt met daarin de volgende functies. Aanpassing kaartlagen Zoomen Boekleggers Zoom uit naar totale regio Print de getoonde kaart Zoeken op adres / planvormingsnummer Ongedaan / opnieuw doen Nieuw DBK object creëren DBK object selecteren (paarse objecten) Meetlint Stap 3: Gebouw zoeken Zoek het juiste gebouw met de zoekfunctie voor adressen Stap 4: basis DBK aanmaken Klik op Nieuw DBK object creëren en vervolgens op BAG object importeren. Voor iedere extra gebouw gebruik de knop BAG object importeren waarna het gebouw gekozen kan worden. Wanneer een DBK uit meerdere gebouwen bestaat dient alleen bij het eerste gebouw de keuze Adres overnemen gekozen te worden. Kies voor de eventuele volgende gebouwen Alleen importeren. Enkel voor het eerste object, indien van toepassing Enkel voor het tweede en volgende object 10
Stap 5: tekstuele informatie toevoegen Vul aan de linkerzijde de DBK eigenschappen in. Hierin komt belangrijke tekstuele informatie over de DBK. Kijk voor de juiste omschrijvingen in hoofdstuk 3. Stap 6: symbolen invoegen Symbolen kunnen worden ingevoegd vanuit het Palet aan linkerzijde van het scherm. Klik op een symbool uit het palet, klik vervolgens op de juiste plek in de kaart. Kijk voor meer informatie hierover in hoofdstuk 3. Palet met verschillende symbolen Stap 7: symbolen verplaatsen / verwijzen Geplaatste symbolen zijn op een aantal manier te wijzigen; verplaatsen, 360 draaien, verwijzingslijn plaatsen, aanvullende informatie toevoegen, naar de voor- of achtergrond en wissen. kantelen door de groene pijl te draaien verwijzingslijn maken door rode puntje weg te slepen hoek in verwijzingslijn maken door te klikken op gele puntje en weg te slepen aanvullende informatie aan symbool toevoegen, type voorziening leeg laten naar voor- en achtergrond + wissen Kijk voor het gebruik van de juiste symbolen bij de tekenafspraken in hoofdstuk 3. Aan een DBK kunnen bijlagen (bijvoorbeeld een aanvalsplan) toegevoegd worden. Deze bijlagen worden toegevoegd door de DBK beheerder, degene die de updates verzorgt. Bij afronding worden deze bijlagen aangemeld, dit wordt in stap 9 behandeld. 11
Stap 9: afronden DBK Een afgeronde DBK kan op twee manieren afgesloten worden. Als de kaart digitaal verspreid wordt (beschikbaar op MDT) kan de kaart afgesloten worden met een klik op het groene kruisje in de rechter bovenhoek. Iedere maandagochtend krijgen alle voertuigen automatisch een update met de recente wijzigingen. Een andere manier is het printen van de DBK. Een DBK kan geprint worden, volgens een vooraf bepaald format wordt deze kaart geprint. Selecteer het te printen object en klik op Print het actieve DBK object. Een nieuw venster wordt geopend waarna deze geprint kan worden. Print het actieve DBK object Een afgeronde DBK, digitaal of papier, moet worden aangemeld bij de beheerder en de meldkamer. Op de DBK website van VrZW is een online formulier beschikbaar waarbij dit gebeurd. Met aanmelding van de nieuwe kaart is het afronden van de DBK compleet. 12
BIJLAGE 1 : REGIONAAL FORMAT AANVALSPLANNEN Hoofdstukindeling Alle plannen moeten ingedeeld zijn volgens eenzelfde hoofdstuk indeling. Hierdoor is voor alle gebruikers de gewenste informatie steeds op dezelfde plaats te vinden. Indien er geen informatie beschikbaar is of niet van toepassing is, wordt dit vermeldt als niet van toepassing. Formaat A4 Informatiebladen Schriftelijke informatie Situatietekening Visuele informatie, zie bereikbaarheidskaart Detailtekeningen Visuele informatie per bouwdeel en/of -laag Schriftelijke informatie De onderdelen zijn:objectgegevens, Brandmeldinstallatie, T.b.v. de Bevelvoerder, Opslag gevaarlijke stoffen, Bluswatervoorziening, Constructie, Blusinstallatie, Brandblusleiding, Afsluiters en Schakelaars, Waarschuwingsadressen, TBV van de RAC Opmaak Teksten moeten onder alle omstandigheden leesbaar zijn. Objectgegevens Naam, adres, eerste uitruk Brandmeldinstallatie Locatie hoofdbrandmeldtableau, locatie neventableau, stuurfuncties, type melders, algemene opmerkingen T.b.v. de bevelvoerders Locatie sleutels object, totaal aanwezige personen met tijd, algemene opmerkingen Aanwezigheid gevaarlijke stoffen Beperkte weergave van gevaarlijke stoffen met vermelding van gevaarsidentificatie, opslag / productie plaats en soort stof. (maak hier een eenvoudige beperkte opsomming van de aan te treffen soort stof). In de bijlage kan nadere informatie gegeven worden. Daarin zomogelijk de specifieke stofnaam, U.N. nr en eventueel kleding en/of blusadvies. Bij ATEX-lokaties beschrijf ook de gevarenzones. Bluswatervoorziening Locatie Primaire, Secundaire en Tertiaire waterwinning, capaciteit Constructie Hoofdbouwconstructie, bouwkundige voorzieningen (bv. Rookluiken) en specifieke bouwkundige gevaren ivm instorting Blusinstallatie Soort en locatie, denk aan sprinklerinstallatie Brandblusleiding Soort en locatie, denk aan droge blusleiding Hoofdafsluiters/ schakelaars Soort en locatie Waarschuwingsadressen Wie moet er gewaarschuwd worden T.B.V. Alarmcentrale Algemene opmerkingen voor de Regionale Alarm Centrale Visuele informatie situatietekening Omgeving, contouren object, aanrijroute, opstelplaatsen, brandweeringang, gevaarlijke stoffen, hoofdafsluiters, brandbeveiligingsinstallaties, waterwinning. Dit moet aangeven worden dmv pictogrammen. De pictogrammen die worden gebruikt komen van de cd-rom CCRB-bulletin 5: Aanvalsplannen, zie bijlage 3. Dit jaar komt de nieuwe NEN 1414 uit. Hierin zullen de pictogrammen geüpdate zijn. Wanneer deze NEN 1414 officieel is uitgebracht, zullen we als brandweer deze richtlijn hanteren en de pictogrammen van deze NEN-norm ook moeten gebruiken. Schaal Volledige bladvulling, schaalliniaal Omgeving Projectering van het object in de omgeving Contouren object Het object ten opzichte van andere bebouwing arceren Aanrijroute Aanrijroute 13
Opstelplaatsen Eerste voertuig, tweede voertuig Brandweertoegangsysteem Sleutelkluis etc. Brandweeringang Brandweeringang en overige ingangen Gevaarlijke stoffen Soort en locatie. Bij ATEX-locatie ook gevarenzones aangeven locatie Hoofdafsluiters Soort en locatie Blusinstallatie Soort en locatie Brandbeveiligingsinstallaties Soort en locatie Noordpijl Noordpijl Legenda Met pictogrammen De bebouwing en omgeving kan worden overgenomen van de GBK indien gemeente hier beschikking over heeft. Visuele informatie detailtekeningen Dit zijn de tekeningen per bouwlaag. Als er spraken is van bewoning / verblijf van personen: per etage 1 tekening. Alle pictogrammen moeten voldoen aan de NEN 1414. Buitenmuren, binnenmuren In- en doorgangen, trappen, liften Brandwerende scheidingen WBDBO 30/ 60/ enz. Trappenhuizen, brandweerlift etc. Gangpaden Gearceerd (licht grijs) aangeven Brandweertoegangsysteem Sleutelkluis etc. Brandweeringang Brandweeringang en overige ingangen Brandbeveiligingsinstallaties Soort en exacte locatie Relevante informatie Benamingen van ruimtes en locatie Gevaarlijke stoffen Soort en exacte locatie. Bij ATEX-locatie ook gevarenzones aangeven (Hoofd)schakelaars en afsluiters Soort en exacte locatie Noordpijl Noordpijl Legenda Met pictogrammen Vorm De tekstgegevens zijn zodanig vormgegeven dat ze bij matig licht (buiten) toch vrij snel (binnen 10 minuten) gelezen kunnen worden. De voorkeur gaat uit naar een lettertype Univers-12 of Arial-12. De gegevens worden kort en krachtig weergeven op maximaal twee zijden A4.(exclusief bijlage en tekeningen). In verband met de hanteerbaarheid heeft het A4 formaat de voorkeur. Op de tekening moeten alle symbolen met legenda aanwezig zijn, zodat iedereen heel snel kan zien, wat de betekenis is van de symbolen. Bijlage Bedrijfsgevoelige informatie en specifieke gegevens van gevaarlijke stoffen: stofnaam, nummer, GEVI, hoeveelheid, verpakkingsvorm en locatie, word vermeld in de bijlage voor regionale officieren en commandanten. Indien nodig kan per stof een kleding en of blusadvies gegeven worden. De gegevens in de bijlage staan gesorteerd op volgorde van locatie / opslagplaats, en zijn gecodeerd met de gele driehoek + het Romeinse cijfer corresponderend met het cijfer in de gele driehoek op de tekening. Tekenprogramma Tekeningen worden gemaakt bij voorkeur in een AutoCAD tekenprogramma. Printen of Plotten gebeurt in verband met de hanteerbaarheid en de beperkte mappen opslagruimte in de voertuigen op formaat A4. Datum uitgifte, printdatum. Op elk plan moet een duidelijke datering worden weergegeven waaruit blijkt of het de meest recente versie betreft en wanneer de laatste uitgifte gedaan is. Het weergeven van een printdatum en een gekleurd merkteken (bijvoorbeeld Brandweer logo) wordt aanbevolen om ongecontroleerde kopieën te voorkomen en meest actuele uitgave of extra print te kunnen volgen. 14
Gegevens informatie Om het totale aantal gegevens zo klein mogelijk te houden wordt een onderscheid gemaakt tussen de minimale basisgegevens en de gegevens die alleen vermeld worden indien van toepassing. De gegevens kunnen als tekst of met behulp van symbolen op de tekening aangegeven worden. 15