Zelfsturing 3.0 Co-creatie van Plaatselijke Gemeenschappen door Relationele Praktijken van Hoge Kwaliteit. Van beheren en zorgen voor tot in eigen handen
Zelfsturing 3.0: Innovatie door Co-creatie van Relationele Praktijken van hoge kwaliteit. Unieke sociale innovatie die navolging verdient en verdiepte studie van beste praktijken door waarderend actieonderzoek Een blik vanuit Organisatiepsychologie en Nieuw Paradigma-denken Samenwerking tussen + Overheid + Sociale organisaties + De burgers Originele maar zeer noodzakelijke uitdaging in onze maatschappij om te werken aan sociale duurzaamheid, na economische en ecologisch
Nieuwe uitdagingen, die persoon en gemeenschap sterk onder druk zetten. Steeds verder doordringende globalisering: multi-culturaliteit, hyper flexibiliteit, fragmentering. Gemeenschap staat onderdruk. Indringende informatisering en invloed van sociale media: wat aandacht krijgt groeit voor consument van steeds meer gefragmenteerde input Toenemende prestatiedruk en individualisering ook door psychologisering van problemen en vervluchtigen van gemeenschap Toename van wij tegenover Zij denken door polarisering.
Omgaan met steeds toenemende Verschillen: voorbij aan de polarisatie? Verschillen tussen mensen worden steeds meer uitgesproken Wie ben ik, wie ben jij wordt bevraagd Vraag naar identiteit komt weer sterk naar voor Centrale vraag wordt: hoe kunnen we relatie naar mekaar toe vorm geven Hoe situeer of benoem ik mezelf en hoe benoem ik jou/jullie Publieke en sociale media creëren onze wereld
Nieuwe kennisparadigma: Sociaal Constructionisme Er is reeds lange traditie van kijken naar ervarings-leerprocessen-ingroepen (Kurt Lewin) Nu nieuwe opvattingen over organiseren (Kenneth Gergen) Naast exacte kennis nu ook interactieve gedeelde kennis De wetenschap vlg exacte kennisopvatting streeft naar objectiviteit : de wereld is gegeven, is een feit. Daarnaast is er gedeelde kennis of betekenissen, die we maken in sociale context: mensen-maken-betekenis-met-mekaar: dit is goed We maken de wereld met de woorden die we tot elkaar spreken. Words create worlds (Suresh Srivastva): Intersubjectiviteit
Wetenschap, kennis, ervaring, post factual? Leven we in een post factual society: feiten en kennis over feiten wordt vervangen door verleidelijke én overtuigende communicatie Evidence based exacte wetenschap werd haast regel voor common sense opvattingen, maar wordt doorbroken (bv bij polarisering) Voorbij aan de feiten (post-factual) komt de overtuigingsrelatie centraal staan: wat aandacht trekt is valied. Dat is manipulatieve toepassing van interactieve kennis opvatting Maar illustreert wel ex absurdo het sociaal constructionisme
Met verschillen in gesprek aan de slag gaan In gesprek met elkaar creëren we onze leefwereld Beelden van de dingen (feiten, evidence ) zitten tussen de oren. Beelden van de wereld-met-mekaar zitten tussen de neuzen of in de kwaliteit van de relaties met mekaar. Gedeelde betekenis krijgt vorm in-de-interactie-met-mekaar Ik construeer mijn eigen wereld en jij speelt daar op in We overleggen continu maken afspraken over de samenhang.
Kaderen van Betekenis / Zin ( framing ) Ieder persoon gebruikt eigen kaders om aan framing te doen Zo kijk ik naar mijn wereld Zo geef ik vorm aan de wereld Kaders kunnen gaan over : 1. Thema s, onderwerpen, feiten : de zon schijnt het verkeer loopt vast de werkloosheid daalt 2. Personen: dat is een lieve mens x en y zijn niet te vertrouwen 3. Relatieprocessen: we schieten met elkaar op, gedraag u normaal.
Komen tot Herkadering van betekenis Objectivisten/Exacten werken enkel met cognitieve kaders die tussen de oren zitten en wisselen uit en redeneren Intersubjectivisten (cfr sociaal constructionisme) werken bewust (of onbewust kan ook) met interactionele kaders (tussen de oren) en in voortdurend samenspel met mekaar. Dingen/thema s zijn wat ze zijn of zijn een zienswijze mijn perspectief is jou perspectief is.. Personen groepen hebben een gegeven identiteit of zijn een interactief en relatiegebonden beeld Processen worden structureel/procedureel bekeken of intersubjectief
Relationele Praktijken van hoge kwaliteit: de lerende organisatie (Model II, Chris Argyris) Model I (gesloten, eenzijdige) communicatie vs Model II (open tweezijdige communicatie) Van Praat-theorie naar Doe-theorie Open, concrete en persoonlijke communicatie Verschillen kunnen geïllustreerd en getoetst worden Er is gedeeld eigenaarschap van taak of project Wederkerigheid in de interaktie:woord en tegenwoord, heen en weer Wederzijds lonend resultaat : ieder heeft er wat aan Actoren geven elkaar energie Duurzame resultaten en blijvend leren (procesvooruitgang)
Appreciative Inquiry verdiept probleem aanpak Probleemdefinitie Analyse oorzaken Keuze van alternatief Toepassing-implementatie van Nadruk op inhoud > Discovery (samen ontdekken) Hefbomen, wat werkt hier? > Dream (vooruitkijken) Wenselijk toekomstbeeld > Design (plannen, ontwerpen) Concrete protoptypes > Destiny (uitvoren en opvolgen) > naar Inhoud én Relatie.
Appreciative Inquiry brengt Probleemaanpak in context van Relationele Praktijk Samen zoeken rond gerichte topic : gezamenlijk gekozen en verwoord Vertrekken van uit concrete vraag : de vraag doet er toe. Met een waarderende invalshoek Op zoek naar sterktes en mogelijkheden Om samen een toekomstbeeld te ontwerpen En de weg en de stappen er naar toe in dialoog samen te creëren.
Relationele Praktijk van hoge kwaliteit: Dialoog, Werkvorm, Teamoverleg, Praktijk Bouwt relatie op door samen-op-zoek-te-gaan Spreekt energie aan: geeft aandacht aan wat al werkt tot nu toe Schept mede-eigenaarschap en zo ontstaat verbinding Ontdekt gezamenlijke contextuele kennis-die-werkt: bruikbare en lokale kennis in mede-eigenaarschap. (cfr. gedeeld vakmanschap) Richt op mogelijkheden: aandacht, erkenning Richt op de toekomst-in-dialoog: sociaal duurzaam?
Relationeel perspectief op Organiseren en Veranderen in Organisaties Organiseren is een proces van mensen koppelen met mekaar, met doelen en taken: communicatie is drager van betrokkenheid en loyauteit Er is voortdurend afstemmingsproces van kennis, ervaringen, competenties, visies. De ORGANISATIECONVERSATIE draagt het koppelingsproces tussen de actoren onderling, tussen de verschillende bijdragen én de doelstellingen. Zo ontstaan Common Sense gedeelde betekenis of gezond verstand Appreciative Inquiry is vragende uitnodiging tot co-creatie van toekomst: Art of asking generative questions
Samenwerkingscontext creëren voor Plaatselijke Gemeenschappen Multi-actor Samenwerking: is een proces waardoor partijen die verschillende kanten van een probleem zien, op en constructieve manier hun verschillen exploreren en samen zoeken naar oplossingen die verder reiken dan hun eigen beperkte visie van wat mogelijk is (Barbara Gray, 1989). Ontstond als conflictbemiddeling bij milieuproblemen: waterbeheer, natuurconservatie, recyclage, erosiebestrijding Verschillende actoren, met verschillende perspectieven, kaderen en herkaderen hun inbreng zodat VERBINDENDE PRAKTIJKEN worden uitgewerkt.
Multi Actor Samenwerking: gefaseerd proces Fase 1: Probleemdefinitie door herkaderen van perspectieven naar common ground toe en naar contracting tussen de verschillende partijen. Stakeholders erkennen elkaars legitimiteit qua bijdrage, middelen en doelstellingen. Fase 2: Richting bepalen qua agenda, grondregels, subgroepen, opties en overeenkomsten. Fase 3: Implementatie van projecten, structuren, opvolging, werken met de achterban en continuïteit borgen.
Zelfsturing 3.0: gedeelde betekenis en verbinding maken met Relationele Praktijken Vanuit relationele organisatiebril is Peel en Maas een prototype van groepering van Plaatselijke Gemeenschappen met relationele praktijken van hoge kwaliteit..en TOCH gevoel t.a.v bereikte resultaat, gegeven de uitdaging, de context, de opvattingen en heersende organisatieprincipes. Principes van Relationele praktijken kunnen op micro, meso en macro vlak telkens bevraagd worden en bijgesteld steeds opnieuw en met blijvende openheid voor de omgeving...