Aan de Raad No. : 8/3 Muntendam : 13 april 2017 Onderwerp : Vaststellen gewijzigde re-integratie verordening i.v.m. beschut werken --------------------------------------------------------------------------------------- Beslispunten: 1. Instemmen met de uitgangspunten in de re-integratieverordening voor het realiseren van beschutte werkplekken; 2. Vaststellen Re-integratieverordening Participatie Menterwolde 2017. 1. Aanleiding Het voorstel wordt aan de raad voorgelegd in zijn kaderstellende rol 2. Historische context Beschut werk (bijlage kennisdocument ) is een nieuw instrument dat gemeenten tot hun beschikking hebben met de invoering van de Participatiewet. Beschut werk is bedoeld voor mensen die niet kunnen werken in een reguliere werkomgeving, die aangewezen zijn op een beschutte werkplek. In het Jaarplan sociaal domein hebben we reeds opgenomen dat we bij BWRI beschutte werkplekken willen inrichten voor inwoners van HSSM. Beschut werk is expliciet als instrument in de Participatiewet opgenomen vanuit het oogpunt dat er altijd een groep mensen is die wel loonwaarde heeft, maar deze loonwaarde uitsluitend in een beschutte omgeving kan realiseren. Het gaat hierbij om mensen die een dusdanige mate van begeleiding en/of aanpassing(en) van het werk nodig hebben, dat dit niet van een werkgever kan worden verwacht. Met ingang van 2015 is geen nieuwe instroom in de Wsw meer mogelijk. Hierdoor is de mogelijkheid om op basis van de Wsw een werkplek te verwezenlijken voor mensen die alleen onder beschutte omstandigheden kunnen werken vervallen. De nieuwe voorziening beschut werk biedt gemeenten echter alsnog de mogelijkheid om deze doelgroep op maat te bedienen. Naar verwachting zijn er in de structurele situatie circa 30.000 plekken nodig voor mensen die zijn aangewezen op beschut werk. Bij de uitvoering van de Wsw bleek dat niet alle mensen met een Wsw-indicatie een volledig beschutte werkomgeving nodig hebben. Een aanzienlijk deel van hen kan met enige begeleiding werken bij een reguliere werkgever. Het streven van de sw-sector was een sector brede verdeling waarin minimaal een derde van de doelgroep werkt bij reguliere werkgevers, een derde werkt op locaties buiten het sw-bedrijf en maximaal een derde werkt binnen de beschutte omgeving van het sw-bedrijf. Het aantal van 30.000 beschutte werkplekken in de structurele situatie sluit getalsmatig aan bij dit streven. Bij de invoering van de Participatiewet was de realisatie van beschutte werkplekken geen wettelijke verplichting. De gemeenten bleven in 2015 en 2016 achter in de realisatie en die heeft geleidt tot een verplichte taakstelling vanaf 1 januari 2017. Wij moeten nu beschut werk aanbieden. Het Rijk zal jaarlijks bij ministeriële regeling het aantal ten minste te realiseren dienstbetrekkingen beschut werk per gemeente bepalen. In deze aantallen is er rekening mee gehouden dat gemeenten de achterstand die in de jaren 2015 en 2016 is opgelopen in vijf jaar
inlopen zodat er in de structurele situatie ruim 30.000 beschut werkplekken beschikbaar blijven. Het Rijk heeft nu de taakstelling voor de jaren 2017 en 2018 gegeven. Tabel taakstelling 2017 en 2018. 2017 2018 Hoogezand-Sappemeer 7 12 Slochteren 2 3 Menterwolde 3 6 3. Argumenten - We zijn bij wet verplicht om de verordening aan te passen ivm de wetswijziging op 1 januari 2017. - Voor de mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt is het van belang om beschutte werkplekken te realiseren. - Het vaststellen van een gewijzigde verordening is de bevoegdheid van de raad. 4. Kanttekeningen, toelichting Op dit moment is het uitgangspunt voor de salariëring het wettelijke minimumloon. De vakbonden en VNG zijn op dit moment nog in overleg over een mogelijke cao voor beschut werk. Hierdoor weten we nu nog niet hoe hoog de loonkosten zullen zijn en zijn ook de arbeidsvoorwaarden en de juridische positie van beschutte werkers nog onvoldoende duidelijk. We gaan er daarom vanuit dat deze NTW realistisch is. Hierin zit een financiële onzekerheid. Als blijkt dat de loonwaarde per beschutte werker lager is, zal de NTW waarschijnlijk lager uitvallen. Dit heeft een negatief effect op de inkomsten per beschutte werkplek. Uit de berekening blijkt dat het tekort per beschutte werkplaats beperkt lijkt te blijven. We zullen echter goed moeten monitoren of de werkelijke kosten en inkomsten per beschutte werkplek overeenkomen met de berekening. Daarom stellen we voor om een vinger aan de pols te houden en na zes maanden na te gaan of de kosten en inkomsten nog altijd realistisch zijn. De bonus per gerealiseerde werkplek is vastgelegd tot en met 2020. Daarna vervalt deze mogelijk. Dit zou leiden tot een extra tekort van 3.000,- per jaar per gerealiseerde beschutte werkplek. 5. Duurzaamheid 1. People; bij aanpassing van de verordeningen i.v.m. de invoering van de Wet Taaleis op 1 januari 2016 worden de inwoners van deze gemeente tijdig geïnformeerd e/o kunnen zij zich laten informeren over deze wijzigingen 2
4. Meetbaar resultaat / onderliggend programma Besluitvorming door de raad 5. Financiële paragraaf Beschut werkplekken worden bij voorkeur gerealiseerd binnen de sw infrastructuur van BWRI. Hiermee worden ook de opbrengsten uit de loonvormende meegenomen in de bedrijfsresultaten van BWRI. Kosten beschut werken. Begeleidingskosten We ontvangen per beschutte werker een geoormerkt bedrag van 8.500,- voor begeleidingskosten via het Participatiebudget. Het Rijk gaat er vanuit dat dit bedrag voldoende is om de kosten te dekken. Wij gaan hier vooralsnog vanuit en houden rekening met een gemiddeld bedrag van 8.500,- per beschutte werkplek. Loon en loonkostensubsidie (LKS) De middelen voor de loonkostensubsidie zijn toegevoegd aan het I-deel (BUIGbudget ). We verwachten we een loon uit te betalen van 22.150,- per beschutte werker. De beschutte werker ontvangt een loon ter hoogte van het wettelijk minimumloon. Hier tegenover staat een vergoeding van 70% loonkostensubsidie die uit het BUIG-budget (budget waaruit de uitkeringen worden betaald, voormalig inkomensdeel) wordt betaald. De loonwaarde wordt vastgesteld zodra de indicatie bij UWV wordt aangevraagd, we gaan uit van een gemiddelde van 30%. Loonkostensubsidie kan echter niet hoger zijn dan 70%. Meerkosten We gaan ten slotte uit van een bedrag van 2.500,- aan meerkosten per beschutte werkplek. Deze meerkosten kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op verzuim, kosten voor bedrijfskleding, aanvullende aanpassingen op de werkplek en reiskosten. Baten beschut werken Netto toegevoegde waarde (NTW) De werkzaamheden leveren ook geld op. Het Rijk gaat ervan uit dat de gemiddelde beschutte werker een loonwaarde heeft van 30%. Hier staat een NTW tegenover van gemiddeld ongeveer 3.850,- per beschutte werkplek. Deze NTW is vergelijkbaar met de huidige NTW van sociale werkers bij BWRI. Lage-inkomensvoordeel (LIV) bonus beschut werk Vanaf 1 januari 2017 geldt het LIV. Is het loon tussen de 100-110% van het wettelijk minimumloon (WML), dan bedraagt de vergoeding 2.000,- bij een 38-urige werkweek. Bij een loon tussen de 110-120% is dit 1.000,-. Bonus beschut werk Het Rijk heeft een financiële stimulans voor gemeenten in het leven te roepen. In de jaren 2016 tot en met 2020 ontvangen we per gerealiseerde beschutte werkplek jaarlijks een bonus van 3.000,-. Hiervoor is landelijk 74 miljoen beschikbaar. Als er meer plaatsen worden 3
gerealiseerd dan verwacht, zal de vergoeding per gerealiseerde plek lager uitvallen. De bonus beschut werk is per gerealiseerde beschutte werkplek. Kosten Loon, inclusief kosten payroll: 22.150,- Begeleiding: 8.500,- Meerkosten: 2.500,- Totaal: 33.150,- Inkomsten 70% loonkostensubsidie (uit BUIG-budget): 15.505,- Begeleiding (uit Participatiebudget): 8.500,- Netto toegevoegde waarde: 3.850,- Lage-inkomensvoordeel (ontvangt de werkgever): 1.475,- Bonus per gerealiseerde beschutte werkplek: 3.000,- Totaal: 32.330,- Tekort per beschutte werkplek: 820,- Als de opbrengsten hoger zijn dan de kosten, wordt de meeropbrengst gebruikt om de kostprijs voor beschut werk te verlagen. De kosten en de baten zijn onderdeel van de begroting BWRI. Het tekort op het instrument beschut werk zal derhalve ook onderdeel worden van het exploitatieresultaat van BWR in 2017, 2018 en de daarop volgende jaren. Een tekort zal blijvend op de meerjarenbegroting drukken wanneer de financiële dekkingsmiddelen niet wijzigen e/o wanneer de meeropbrengst niet hoger of gerealiseerd wordt omdat er sprake is van een permanent bestand werknemers beschut werken. In 2048 moeten er landelijk 30.000 beschutte werkplekken gerealiseerd zijn. Dat is 1/3 van het Wsw werknemersbestand bij de start van de Participatiewet. HSSM hadden begin 2015 een Wsw bestand van circa 518 werknemers. 1/3 hiervan betekent een bestand beschut werk in 2048 van 172 werknemers. Er moeten dan vanaf 2019 tot 2048 in totaal 131 nieuwe beschutte werkplekken worden gerealiseerd. Hiermee loopt het tekort jaarlijks op met 6,5 beschutte werkplek = 5.330,- per jaar. Tabel tekorten 2017, 2018 en verder Tekort i.v.m. taakstelling Oplopend tekort i.v.m. het permanente bestand werknemers beschut werk 2017 12 x 820,- : 9.840,- 9.840,- 2018 21 x 820,- : 17.220,- 27.060,- 2019 tot 2048 6,5 x 820,- per jaar = 5330,- Jaarlijks met 5330,- 2048 en verder 172 x 820,- : 141.040,- 141.040,- 4
6. Betrokkenen Over de totstandkoming van deze gewijzigde verordening heeft overleg plaatsgevonden met de programmamanager sociaal domein, het MT BWRI, de portefeuillehouders HSSM, de adviesraden, de regiegroep, de afdeling financiën, concerncontrol. 7. Vervolg - Plaatsing van de vastgestelde verordeningen in het register. 8. Openbaarheid De verordeningen worden ter inzage gelegd en zullen worden opgenomen op de gemeentelijke website. Burgemeester en wethouders van Menterwolde; De burgemeester, De secretaris, R.W. Munniksma F.J.G. Wiertz Bijlage(n): kennisdocument Beschut werk Stukken ter inzage: gewijzigde artikel 10 Participatievoorziening beschut werk 5