Project geschikt wonen in het Land van Heusden en Altena Inleiding De drie gemeenten in het Land van Heusden en Altena hebben samen met de woningbouwverenigingen prestatie afspraken opgesteld. Uitgangspunten daarbij zijn: Er zijn een aantal prestatieafspraken geformuleerd waaronder die op het gebied van wonen zorg en welzijn. Een onderdeel daarvan is het geschikt maken van de particuliere woningvoorraad, zodat men zo lang mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving kan blijven wonen. Er is een projectkaart opgesteld (zie bijlage) die geleid heeft tot het onderliggende plan van aanpak. Aanleiding Mensen van nu willen zolang mogelijk zelf bepalen op welke wijze men wil leven ook als men te maken krijgt met beperkingen al dan niet door het ouder worden. Aansluitend daarop is het beleid van de overheid gericht op extramuralisering en het stimuleren van de zelfredzaamheid. Om te kunnen blijven wonen in de eigen omgeving, zullen de woningen daarvoor geschikt moet zijn. Het probleem is, dat mensen uit zichzelf geen stappen ondernemen om de woning op voorhand geschikt te maken. Er is informatie en bewustwording nodig. In het Land van Heusden en Altena is ongeveer 65% van de woningen in particulier bezit, de overige woningen zijn van de woning corporaties. Het Zorgnetwerk Land van Heusden en Altena heeft in de afgelopen jaren een berekeningsmethode ontwikkeld die kengetallen oplevert op het terrein van wonen, zorg en welzijn. Hierbij wordt gekeken naar de huidige situatie op het gebied van woon/zorgvoorzieningen en de behoefte daaraan tot 2030. Bij de meest recente inventarisatie(2014/2015) is niet alleen de geschiktheid van de huurwoningen beoordeeld, maar is ook een Quickscan gedaan over de geschiktheid van de woningen in particulier bezit. Er is daarbij gekeken naar geschiktheid op verschillende niveaus. Het eerste niveau woningen, is alleen geschikt voor vitale mensen/senioren, het tweede niveau is het rollator niveau, het derde is rolstoel geschikt. Het vierde niveau omvat gelijkvloerse woningen en onderscheidt zich op het gebied van ruimte en doorgankelijkheid, waardoor deze woningen goed zorggeschikt te maken zijn. Om ook in de toekomst voldoende geschikte woningen te hebben zullen ook de particuliere woningen op een hoger niveau gebracht moeten worden. De uitdaging zit er in om de woningeigenaars te stimuleren dit tijdig ter hand te nemen. En ook eigenaar bewoners bij 1
nieuwbouw uit te dagen een aantal maatregelen te nemen bij het vormgeven van hun woning. Werkwijze van de projectgroep Er is een projectgroep samengesteld vanuit de drie gemeenten met daarin vertegenwoordigers van Loket Altena en Aalburg Loket, de afdeling ruimte, afdeling samenleving, afdeling vrijwilligersorganisaties, communicatie en een vertegenwoordiger van de ouderenbonden. De projectgroep heeft Onderzocht op welke manieren in het land vergelijkbare projecten worden vormgegeven; welke wijze van organiseren daarvan geschikt is voor het Land van Heusden en Altena; criteria opgesteld, waaraan de organisatievorm en de offertes zijn getoetst; meerdere offertes opgevraagd voor verschillende methodieken; een begroting opgesteld.. Voorstel van de projectgroep Uitgangspunten Mensen moeten uitgedaagd worden tot het geschikt maken van hun eigen woning. Uitgangspunt is dat je goed voor jezelf moet zorgen en daarbij hoort ook dat er een woning is die bruikbaar en toegankelijk is. Geschoolde vrijwilligers kunnen hierover kennis verspreiden en men kan ook een verzoek doen om de eigen woning te laten toetsen door middel van een zogenaamde woonscan.. Vervolgens kan men maatregelen nemen. Organisatie In eerste instantie zal de welzijnsorganisatie het project coördineren. Zij zoeken vrijwilligers en zorgen voor voldoende scholing en begeleiding. Aanmelding In overleg met Loket Altena en het Loket van Aalburg hebben we geconstateerd dat het belangrijk is dat de vraag voor een woonscan binnen komt bij het Loket. De ervaring bij andere gemeentes wijst uit dat de eerste twee jaar van het project vooral mensen vragen om een woonscans als er al meer aan de hand is. Bij het loket kan dan de juiste informatie worden verstrekt. Methodiek In het land zijn verschillende organisaties die diensten en producten aanbieden die te maken hebben met het geven van voorlichting over het geschikt maken van de woning en het toetsen van de woning door middel van de zogenaamde woonscan. We hebben de werkwijze van de verschillende organisaties onderzocht. We hebben geprobeerd aansluiting vinden bij de manier waarop dit toegepast wordt in Brabant. Die werkwijze bleek echter minder geschikt te zijn voor het Land van Heusden en Altena. Aanmelding bij het loket was dan niet mogelijk en er werd een directere verbinding gelegd met commerciële activiteiten.. 2
De projectgroep heeft gekozen voor aansluiting bij de organisatie van Mijn Huis Op Maat" om de volgende redenen; De visie van Mijn Huis Op Maat sluit aan bij de uitgangspunten die zijn geformuleerd. Mijn Huis Op Maat biedt producten aan op maat, die passen bij de procedure die wij willen volgen De kosten van aansluiting bij Mijn Huis Op Maat, zijn lager dan die van de andere aanbieders. Organisatiestructuur Begroting De begroting kent een aantal onderdelen: kosten voor de producten en diensten van Mijn Huis Op Maat kosten voor de coördinatie kosten voor uitvoering zoals drukwerk, inzet vrijwilligers et cetera Kosten overzicht project geschikt wonen eerste jaar Producten en diensten mijn huis op maat 7.580 Demonstratiematerialen inc scholing 2.650 Diensten welzijnsorganisatie trema 9.450 Overige uitvoeringskosten 6.260 totaal kosten 25.940 3
Toelichting Producten en diensten van Mijn Huis Op Maat Voor het verkrijgen van de producten en diensten van mijn huis op maat wordt jaarlijks 3500 betaald. Dit is in principe voor contractperiode van vier jaar. Dat heeft "mijn huis op maat" expres op deze manier aangeboden omdat er voor het slagen van het project meerdere jaren nodig zijn. Dit bedrag kan in 2019, na het samengaan van de gemeenten met 1000 worden verlaagd. Overige kosten zijn gebaseerd op dit jaar, mogelijk zijn de scholing's kosten in vervolg jaren lager. Diensten welzijnsorganisatie Trema Er is een offerte opgevraagd bij de Vleet en bij Trema voor de project coördinatie. Er is ook aan de gemeente Aalburg voorgelegd of zij de coördinatie op zich willen nemen. De Vleet en de gemeente Aalburg, zien geen mogelijkheden om de coördinatie op zich te nemen maar willen wel graag actief meewerken aan bijvoorbeeld het werven van vrijwilligers. De offerte van Trema is opgesteld op basis van het aantal uren dat men verwacht in te zullen zetten. Overige uitvoeringskosten Bij een dergelijk project is het nodig om de vrijwilligers in ieder geval een kilometervergoeding te geven. Zij gaan op huisbezoek in het Land van Heusden en Altena of naar voorlichtingsbijeenkomsten. De vrijwilligers vallen onder de verzekering bij de welzijnsorganisatie. We kiezen er niet voor om een vrijwilligersvergoeding aan te bieden.. Dat zou wel kunnen wanneer bijvoorbeeld op termijn een vrijwilliger een groot deel van de coördinatie op zich wil nemen. Ook moeten er kosten gemaakt worden voor drukwerk of het huren van ruimtes voor de voorlichtingsbijeenkomsten. Subsidies Bij sommige gemeenten wordt het mogelijk gemaakt om een SVN (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland) blijverslening aan te vragen, dit is vergelijkbaar met de SVN starterslening. De gemeente Werkendam heeft zich uitgesproken tegen een blijver lening. De overige gemeenten hebben hierover nog geen uitspraak gedaan.. Er zijn ook gemeenten die een subsidie regeling hebben opgesteld waar mensen gebruik van kunnen maken wanneer zij maatregelen nemen om hun woning geschikt te maken. Landelijk gezien is het effect daarvan niet zo groot, de regelingen zijn veelal ingewikkeld. De drempel om kleine aanpassingen aan te brengen in de woning, is over het algemeen niet de kosten, maar de onbekendheid met de mogelijkheden die er bestaan. Vooralsnog wil de projectgroep dus geen subsidieregeling voorstellen. Verdeling van de kosten Wanneer de Informatiebijeenkomsten en de woonscans uitsluitend worden aangeboden aan de eigenaar bewoners zullen de kosten van het project verdeeld worden onder de drie gemeenten. Er zijn dan twee verdeelsleutels tot nu toe gebruikelijk, Werkendam 50%, Woudrichem 25% en Aalburg 25% Werkendam, Woudrichem en Aalburg ieder 1/3 deel Dit is een bestuurlijke keuze Vervolgstappen Vaststellen van dit document door het bestuurlijk overleg prestatie afspraken gemeenten en woningbouwverenigingen 4
Dit document ter informatie geven aan het bestuurlijk overleg woonzorgzone/zorgnetwerk dit voorstel voorleggen aan college en de raad informeren van de drie gemeenten bij een positief besluit van de gemeenten opdracht geven aan Mijn Huis Op Maat en trema taken van de projectgroep overdragen aan de nieuw te vormenprojectgroep Voorstel De projectgroep stelt voor het project geschikt wonen in het Land van Heusden en Altena te starten, zoals hierboven is beschreven. Namelijk Gebruik maken van producten en diensten van Mijn Huis Op Maat coördinatie in handen geven aan Trema aanmelding laten verlopen via het loket begroting vaststellen verdeelsleutel vaststellen vervolgstappen in werking zetten 5 maart2017, namens de projectgroep geschikt wonen Claran Wielenga, Joost Kant, Els Kroese, Mieke Kersten, Rianne de Graaf, Hella de Ridder en Lineke van Beekhuizen 5