Draaiboek HLO Trainingen Hogeschool Leiden 2010

Draaiboek HLO Trainingen Hogeschool Leiden 2010 Annelous van Rongen Gwen Verberckmoes Lorraine Melissen Bob Kloes

Colofon Dit trainersdraaiboek is tot stand gekomen als extern trainingsopdracht vanuit de studie Toegepaste Psychologie binnen de minor Training en Coaching. Titel Draaiboek HLO trainingen Auteurs Annelous van Rongen, Bob Kloes, Lorraine Melissen en Gwen Verberckmoes Uitgave Hogeschool Leiden, 2010 Samenwerking Hogeschool Leiden; Toegepaste Psychologie en het Hoger Laboratorium Onderwijs. Pagina 2

Inleiding In dit draaiboek vindt u de trainingen; Timemanagement, Geheugentraining, Effectief communiceren en Netwerken. Deze trainingen zijn ontwikkeld middels een veldonderzoek naar de trainingsinteresse onder eerste en tweedejaars HLO studenten binnen Hogeschool Leiden, in opdracht voor de minor Training en coaching binnen de opleiding Toegepaste Psychologie. Binnen het cluster techniek is gekeken naar HLO en de BIN studenten. De trainingen zijn zo ontwikkeld dat zij goed aansluiten op de behoefte van de HLO student. Via het veldonderzoek zijn lastige situaties en valkuilen naar voren gekomen welke zijn omgezet in concrete leerdoelen voor de trainingen. Bij deze leerdoelen zijn aansluitende werkvormen en oefeningen ontwikkeld, welke gezamenlijk worden geëvalueerd na uitvoering en aan het einde van de training, en zelfstandig in een reflectieverslag. Hierdoor wordt de kans groot dat men actief bezig zal zijn met zijn leerdoelen en de geleerde stof en vaardigheden ook werkelijk in praktijk gaat toepassen. Pagina 3

Inhoudsopgave Inleiding... 3 Programma... 7 Algemene Randvoorwaarden... 7 Training Timemanagement... 9 Tijdspad... 9 Leerdoelen... 9 Benodigdheden... 11 Locatie... 11 Startopstelling... 11 Programma... 12 Bijlage 1 Vragen inventarisatie... 19 Bijlage 2 Schema... 20 Bijlage 3 Invullijst... 21 Bijlage 4 Theoretische kader... 23 Geheugentraining... 25 Tijdspad... 25 Leerdoelen... 25 Benodigdheden... 26 Locatie... 27 Startopstelling... 27 Programma... 27 Bijlage 1 Ga staan als je vragen... 39 Bijlage 2 Quizvragen... 40 Bijlage 3 Woordenlijst... 42 Bijlage 4 Rekensommen... 43 Bijlage 5 Woorden-invullijst... 44 Bijlage 6 Verhaal mindmap... 45 Bijlage 7 Vragenlijst mindmap... 49 Pagina 4

Bijlage 8 Antwoorden mindmap vragenlijst... 50 Bijlage 9 Theoretische kader... 51 Waarom een visueel schema maken?... 52 Hoe maak je een visueel schema?... 53 Een mind map volgens de regels van Buzan maak je als volgt:... 53 Toepassingen... 55 Literatuurlijst... 59 Training Effectief communiceren... 60 Tijdspad... 60 Leerdoelen... 60 Benodigdheden... 62 Locatie... 62 Startopstelling... 62 Programma... 63 Bijlage 1 Theorie Oefening robot is defect... 74 Bijlage 2 Oefening Robot is defect... 75 Bijlage 3 Vragenlijst... 76 Bijlage 4 Theorie Effectief communiceren (hand-out voor trainers)... 77 Bijlage 5 Oefening effectief communiceren... 80 Bijlage 6 Oefening effectief communiceren... 81 Bijlage 7 Hand-out... 82 Literatuurlijst... 84 Netwerken - zakelijk flirten... 85 Tijdspad... 85 Doelen... 85 Benodigdheden... 86 Locatie... 87 Startopstelling... 87 Programma... 87 Bijlage 1 - Do's and don'ts van netwerken... 95 Bijlage 2 - Casus... 97 Bijlage 3 - Basisregels... 98 Pagina 5

Bijlage 4 - SWOT-analyse... 99 Bijlage 5 Casus Wendy...100 Bijlage 6 - Persoonlijke sterkte en zwakteanalyse...101 Bijlage 7 - Elevator pitch...102 Literatuurlijst...104 Algemene Bijlage...105 Pagina 6

Programma 1. Training Timemanagement - start 18:00-21:30 einde 2. Training Geheugentraining - start 18:00-21:30 einde 3. Training Effectief Communiceren - start 18:00-21:30 einde 4. Training Netwerken - start 18:00-21:30 einde De trainingen worden gegeven in een tijdsbestek van drie weken in twee groepen van maximaal vijftien deelnemers per keer. De deelnemers zullen in vaste groepen de vier trainingen volgen voor een zo n veilig open mogelijke sfeer. De eerste training zal beginnen met een grote kennismaking, in de daarop volgende trainingen zal de kennismaking kort terugkomen. In de laatste training Netwerken wordt een korte terugblik op de training effectief communiceren geworpen ter ondersteuning. Dit vanwege het belang van effectief communiceren binnen netwerken. Aan het einde van elke training zal worden geëvalueerd met een blik naar hoe nu verder dit ter ondersteuning van hun leerdoelen en reflectieverslag. Algemene Randvoorwaarden Bovenstaande trainingen zijn bedoeld voor minimaal vier tot maximaal vijftien deelnemers. De doelgroep bestaat uit eerste- en tweedejaars HLO studenten tussen de 17 en 25 jaar oud. De trainingen moeten (afhankelijk van het aantal deelnemers) worden uitgevoerd in een grote ruimte. De benodigdheden hierbij bestaan uit een voldoende aantal stoelen, tafels, flap-overs, stiften, een whitebord, beamers en laptops. Specifieke overige benodigdheden worden per training beschreven. Elke deelnemer moet in het bezit zijn van schrijfgerei en een schrijfblok voor de nodige aantekeningen. Elke deelnemer ontvangt een hand-out met daarin de inhoud van de training en de nodige theorie. Na elke training dienen de deelnemers zelfstandig te evalueren op de training en te reflecteren op hun eigen handelen binnen de training. Op basis van deze reflectie worden leerdoelen opgesteld welke concreet weergeven hoe zij hun handelen in de toekomst Pagina 7

gaan aanpassen. Wat exact binnen de evaluatie en reflectie naar voren moet komen wordt concreet weergegeven op een formulier die na elke training wordt uitgedeeld. Pagina 8

Training Timemanagement De eerste training Time management gaat ondersteuning bieden bij het plannen van de dagelijkse activiteiten. Men leert hoe men meer energie en plezier kan hebben bij het doen van de dagelijkse taken en hoe men hierin meer productief kan zijn. Hierbij krijgt men tips en hulpmiddelen aangereikt waarmee men beter kan plannen, prioriteiten kan stellen en kan omgaan met tijdvreters. Tot slot leert men hoe men zichzelf ook werkelijk aan eigen gemaakte afspraken, regels en planningen kan houden. Tijdspad Begintijd Eindtijd Duur Onderdeel Trainer 18.30 18.40 10 min Welkom 1 18.40 19.00 20 min Kennismaking 2 19.00 19.10 10 min Brainstorm 1 19.10 19.30 20 min Oefening: Leren doe ik zo! 2&1 19.30 19.40 10 min Nabespreking 2&1 19.40 19.55 20.15 19.55 20.15 20.25 15 min 20 min 10 min Pauze Pickle jar oefening Theorie 1 2 1 20.25 20.35 20.35 20.45 10 min 10 min Beter plannen! Nabespreking 1 1 20.45 20.55 10 min Evaluatie 2 Leerdoelen Hoofddoel De deelnemers bewust maken en laten oefenen met het inplannen van urgente taken. Kennis De deelnemers hebben aan het eind van de training kennis van wat timemanagement inhoud. De deelnemers hebben aan het eind van de training kennis van eigen valkuilen met betrekking tot plannen. Pagina 9

De deelnemers hebben aan het eind van de training kennis over hoe je het beste je tijd kunt indelen. Inzicht De deelnemers hebben aan het eind van de training inzicht in wat tijdvreters zijn. De deelnemers hebben aan het eind van de training inzicht in een persoonlijk passende planning. De deelnemers hebben aan het eind van de training inzicht in eigen tijd. Vaardigheid De deelnemers weten aan het eind van de training hoe je het beste en effectief tijd in kunt plannen. De deelnemers kunnen aan het eind van de training hoofd en bijzaken scheiden door middel van urgentie. Gedrag De deelnemers zijn aan het eind van de training meer stress bestendig. De deelnemers hebben aan het eind van de training kennis van de theorie met betrekking tot plannen. De deelnemers kunnen aan het eind van de training effectiever werken. De deelnemers kunnen aan het eind van de training beter omgaan met een volle agenda. De deelnemers kunnen aan het eind van de training activiteiten indelen op urgentie. Algemene doelen Het zo praktisch en compleet mogelijk plannen van beschikbare tijd met nuttig en nodig handelen. Leren je aan je eigen gemaakte afspraken, regels en planning te houden. Onderscheidt leren maken in de prioriteit van activiteiten. Effectief omgaan met tijdvreters. Met meer plezier, energie en productiviteit te werk gaan. Stoppen met multi-tasken. Pagina 10

Benodigdheden 20 Naamstickers Bijlage 1 vragenlijst (4x) Deelnemerslijst Bijlage 2 met schema (4x) Lege dvd s (6x) Bijlage 3 met planningschema (4x) Camera s (2x) Theorie bijlage 4 (4x) Het draaiboek (4x) Twee bakjes zand Minimaal 15 stoelen p. lokaal Twee bakjes water Whitebord (2x) Twee bakjes kiezels Flap-over (2x) Twee grote stenen 4 whitebord Stiften Twee legen potten met deksel 15 tafels p. lokaal Drinken en wat lekkers voor in de pauze Schrijfblok per deelnemer Een grote klok of horloge Schrijfgerei per deelnemer Locatie De trainingen vinden plaats in de lokalen G2.038 en G2.017. Het verzamel lokaal is G2.017 en hier zullen Bob en Lorraine blijven. Gwen en Annelous zullen met hun groep om 18.25 naar G2.038 lopen. Startopstelling De tafels dienen aan de kant te worden geschoven. Een aantal tafel zullen in kleine groepjes worden gezet aan de zijkant. Hierbij worden alvast stoelen gezet zodat de stoelen in de kring kunnen blijven staan. Er staat 10 stoelen in de kring voor de deelnemers en twee stoelen aan de zijkant voor de trainers om deze erbij te zetten tijdens de evaluatie. De camera is het rondje links boven in de hoek en dient aan de raam kant geplaatst te worden i.v.m. lichtval. De twee strepen recht zijn het bord en de flip-over. Pagina 11

Programma Inlooptijd 18:00 / 18:30 Welkom Tijdsduur 10 minuten Begintijd 18.30 Doel Inlichten over hoe de dag zal verlopen. Opstelling Zie start opstelling. Op het whitebord staat de planning van de dag en het doel van de training. De trainers staan voor het bord. Hulpmiddelen Whitebord en stiften. Activiteit Iedereen welkom heten, vervolgens kort uitleggen wat ze kunnen verwachten van de training en wat het uiteindelijke doel is. Kort vragen naar de vorige training. Wat heeft men aan de training tot zover in praktijk gehad? Dit samenvatten. Taken trainers Inhoud en doel uitleggen van huidige training en deelnemers enthousiasmeren. Verantwoording Welkom heten, reflecteren, zorgen voor fijne sfeer en duidelijkheid. Aandachtspunten Naar onduidelijkheden vragen en op tijd beginnen met de warmingup. Kennismaken Tijdsduur 20 minuten Begintijd 18.40 Doel Elkaar beter leren kennen, openheid en veiligheid creëren binnen de groep, groepsprocessen peilen. Opstelling De kennismaking begint in een open, knusse kring, de trainers zitten ook in de kring. Tafels staan aan de kant. Hulpmiddelen Een willekeurig attribuut, uit je tas of iets dat je aanhebt. Activiteit De trainer begint en geeft aan dat we beginnen met een korte verdiepende kennismaking. De trainer legt uit dat we deze oefening gaan doen aan de hand van een attribuut. Per persoon gaan ze één attribuut kiezen en kort vertellen waarom ze hiervoor hebben gekozen en wat dat gene zegt over hen als persoon. De overige deelnemers mogen vragen stellen als deze in hun opkomen, de deelnemer aan het woord mag kiezen hier antwoord op te geven of Pagina 12

niet. De trainer geeft aan dat zij het voor zal doen. Als eerst mag iedereen zijn attribuut gaan pakken en wanneer mogelijk voor zijn stoel neerleggen. De trainer begint met zijn eigen attribuut en gaat hierover vertellen, er wordt ruimte gelaten voor vragen. Dan gaat de andere trainer een attribuut kiezen en hierover kort iets vertellen met de nodige vraagruimte aan het einde. Vervolgens gaat elke deelnemer omstebeurt hetzelfde doen. Wanneer alle deelnemers zijn geweest wordt gevraagd wat men van de oefening vond en wordt er aangegeven dat de attributen mogen worden opgeruimd. Taken trainer De trainers zitten bij de deelnemers en doen mee. Als eerst leggen ze het uit, vervolgens dienen ze als voorbeeld. Tijdens de oefening bij de deelnemers zorgen ze dat men reactie krijgt op wat men vertelt en kappen ze af waar nodig. Ook kunnen ze doorvragen mocht men wat kortaf zijn. De trainers proberen zich zo veel als mogelijk te mengen in de groep en benoemen bepaalde objectiviteit wanneer nodig. Het is goed om de gehele groep te betrekken binnen deze oefening en eventueel zelf vragen te stellen of mensen aan te wijzen. Verantwoording Deze oefening leidt tot een gezamenlijke en veilige start. Er is ruimte voor humor wat zorgt voor een fijn en goed begin, het is een warming-up. Men kan interesse tonen in elkaar, eventuele communicatie vaardigheden of storingen kunnen ook aan het licht komen. Hier kan later op worden teruggekomen. Aandachtspunten Zorgen dat iedereen aan de beurt komt, dat de attributen niet storend zijn, dat er netjes wordt afgekapt, door de trainers, en dat men snapt waarom we deze oefening doen. Brainstorm Tijdsduur 10 minuten Begintijd 19.00 Doel het doel is om een gezamenlijk beeld te vormen van wat het onderwerp losmaakt bij de deelnemers. Opstelling Iedereen zit nog in de kring die opgesteld is in de vorige oefening. Er staat een flap-over op de plaats waar de trainers zich bevonden. Hulpmiddelen Flap-over en stiften. Activiteit Deelnemers mogen vrij roepen wat ze denken bij het onderwerp. Ideeën worden opgeschreven op de flap-over. Taken trainers Er is één trainer die alle aspecten opschrijft, de andere trainer begeleid bij het brainstormen. Pagina 13

Verantwoording Aandachtspunten Dit brainstormen zorgt ervoor dat iedereen meedenkt over het onderwerp. Zo kan men ze ontdekken dat niet iedereen hetzelfde denkt over of handelt m.b.t. time management. Dit is een goede kennistest. Geef indien nodig de beurt aan mensen die nog niets of weinig hebben gezegd. Oefening Leren doe ik zo! Tijdsduur 20 minuten Begintijd 19.10 Doel het doel is de deelnemers in kaart laten brengen wat ze nu al weten, en hoe ze nu te werk gaan. Zo kunnen ze bepaalde patronen herkennen en wellicht doorbreken. Opstelling In groepjes in het lokaal. Hulpmiddelen Hand-out met vragen (bijlage 1) en schrijfgerei. Activiteit alle deelnemers schrijven individueel hun ervaringen op. Overleg mag maar het is wel een persoonlijke meting van hoe deelnemers nu te werk gaan. Taken trainer Te hulp schieten waar nodig en observeren. Verantwoording Doordat de deelnemers opschrijven hoe ze nu te werk gaan, kunnen ze later in de training zelf opmerken wat een toevoeging kan zijn op het verdere studeren. Ook zien ze letterlijk wat er eventueel minder goed gaat en wat wel werkt. Aandachtspunten Iedereen werkt voor zich. Let erop dat iedereen wel eerlijk zijn eigen blad invult. Nabespreking Tijdsduur 10 minuten Begintijd 19.30 Doel Het bewust worden van eigen en andere manieren van tijdsplanning. Opstelling Gesloten kring. Hulpmiddelen Bijlage 1 ingevuld. Activiteit Iedereen mag zijn ervaringen delen in de groep. Wat valt op? Kunnen we iets leren van elkaar? Taken trainer De trainers vragen de deelnemers plaats te nemen in de kring. Ze vragen door met betrekking tot wat men is opgevallen en betrekken iedereen bij het gesprek. Pagina 14

Verantwoording Aandachtspunten Dit onderdeel is het meest belangrijk. Men wordt bewust en kan door de nabespreking zijn mening, kennis en ervaringen uiten binnen de groep. Zorgen dat iedereen betrokken wordt binnen het gesprek. Pauze Tijdsduur 15 minuten Begintijd 19.40 Eten en drinken, bijpraten en uitrusten. Eventueel al een beetje peilen hoe men de training vindt (temperaturen). Pickle Jar oefening Tijdsduur 20 minuten Begintijd 19.55 Doel Laten zien hoe men effectief te werk kan gaan. Er wordt in beeld gebracht hoe plannen werkt. Optelling Staan of zitten naast de tafel die centraal staat. De trainers staan in eerste instantie bij de uitleg achter de tafel. Daarna mogen de deelnemers zelf besluiten hoe ze het gaan aanpakken. De trainers begeleiden de deelnemers. Heeft iedereen iets gezegd? Doen ze allemaal mee? Hoe communiceren ze met elkaar? Hulpmiddelen Een grote presentatie tafel. 3 bakjes; één bakje met water, één bakje met zand, één bakje met kiezels en één grote steen. Een lege grote pot met deksel. Activiteit Alle deelnemers doen actief mee. Ze zitten in eerste instantie in een cirkel rondom de tafel. De opdracht zal kort worden uitgelegd waarna het initiatief bij de deelnemers ligt. Hoe gaan ze het aanpakken. Alles aspecten moeten uiteindelijk in de pot moeten komen. Iedereen mag zijn idee vertellen. Komen ze tot een oplossing? Taken trainer De trainers doen de introductie van deze oefening. Ze geven de taak over aan de deelnemers en observeren hoe de deelnemers te werk gaan. Wel moet worden ingegrepen mocht de aanpak helemaal verkeerd gaan, anders is de oefening niet op te lossen. Verantwoording Deze oefening bied inzicht in het beter leren plannen. Als de oefening is opgelost kan er een koppeling worden gemaakt naar de Pagina 15

Aandachtspunten theorie die vertelt dat je eerst de grootste opdracht moet plannen en maken. Het is niet de bedoeling dat de deelnemers gelijk beginnen met het zand en het water. Op het moment dat deze gelijk al gemixt zijn kan de uiteindelijke oplossing niet worden gegeven. Wat wel kan is alles dubbel klaarzetten zodat je na de proef het nog een keer kan voordoen. Theorie Tijdsduur 10 minuten Begintijd 20.15 Doel Onderbouwen van Pickle Jar oefening Hulpmiddelen Het bord met daarop een schema. (bijlage 2) Activiteit De theorie zal worden uitgelegd. Deze theorie is terug te koppelen naar de bovenstaande oefening zodat er een goed beeld kan worden gevormd. Taken trainers De trainers leggen de theorie uit en observeren de deelnemers. Het is wel de bedoeling dat de deelnemers participeren. De trainers stellen tijdens de uitleg vragen aan de deelnemers. Verantwoording De deelnemers krijgen inzicht in de onderscheiding van belangrijkheid van de taken. Aandachtspunten Zorg voor voldoende interactie met de deelnemers. Vergeet niet helder te krijgen wat het doel is voor de deelnemers en of er mogelijk nog vragen zijn. Beter plannen!! Tijdsduur 10 minuten Begintijd 20.25 Doel Het effectief indelen van tijd en het maken van keuzes door middel van het stellen van prioriteiten. Optelling Individueel zittend aan een tafel in het lokaal. De tafels staan nog steeds aan de zijkant van het lokaal. Hulpmiddelen Hand-outs met de daarop afgedrukte tijdsplanning en activiteiten. (bijlage 3) Activiteit Alle deelnemers krijgen een lijst met activiteiten. Sommige zijn belangrijk andere iets minder. Ze krijgen een rooster van een dag die om 8 uur in de ochtend begint tot 11 uur in de avond. Ze Pagina 16

Taken trainer Verantwoording Aandachtspunten moeten nu zelf hun dag gaan inroosteren met de zelf geselecteerde activiteiten. Observeren en motiveren. Door deze oefening krijgen de deelnemers zicht op wat voor hun zelf prioriteit heeft. Ze kunnen onderscheid maken met betrekking tot urgentie. Let er op dat iedereen wel een planning invult. Nabespreken Tijdsduur 10 minuten Begintijd 20.35.Doel Peilen van ervaringen, mening en kennis van oefening. Opstelling In een dichte kring. Hulpmiddelen Het blaadje met de ingevulde planning. (bijlage 3) Activiteit Het is belangrijk dat we met elkaar delen hoe we de planning hebben ingedeeld. Dit doen we met de hele groep. Iedereen mag op elkaar reageren. Er moet worden uitgezocht waarom ze het zo hebben aangepakt. Het kan goed zijn dat er verschillende planningen ontstaan omdat iedereen andere prioriteiten heeft. Taken trainers Doorvragen, ondersteunen en iedereen erbij betrekken. Verantwoording Deze nabespreking zorgt voor een verdieping van de oefening. Wat heeft men ervaren? Heeft men wat opgepikt van de training? Aandachtspunten Iedereen betrekken bij de nabespreking en goed verdiepend doorvragen. Evaluatie training Tijdsduur 10 minuten Begintijd 20.45 Doel Evalueren van training op reactie-, leer-, gedrag- en organisatie niveau. Opstelling Dichte kring Hulpmiddelen - Activiteit De trainer geeft aan dat we gaan evalueren op de training. Hoe hebben de deelnemers de training ervaren? Hebben ze iets gehad aan de tips? Wat neemt men mee? Wat miste men? Zijn er nog vragen over de Pickle Jar theorie? Pagina 17

Taken trainer Verantwoording Aandachtspunten Vinden ze de theorie toepasbaar? Wat gaan de deelnemers voortaan anders doen? Goed doorvragen en iedereen aan het woord laten. Blikken op de ervaringen, meningen en kennis na afloop van de training over de training. Het is belangrijk vragen te stellen op reactie-, leer-, gedrag- en organisatie niveau. Pagina 18

Bijlage 1 Vragen inventarisatie Oefening 1: Dringend en belangrijk Neem jouw meest recente werkdag in gedachten en schrijf op: Welke werkzaamheden die voor jou belangrijk en dringend zijn, heb je verricht? Welke werkzaamheden die voor jou belangrijk zijn, had je kunnen laten liggen, maar heb je toch gedaan? Welke onbelangrijke, maar wel dringende werkzaamheden heb je verricht? Welke onbelangrijke en niet dringende werkzaamheden heb je uitgevoerd? Oefening 2: De volgende werkdag Maak nu een inventarisatie van de werkzaamheden van de komende werkdag. Maak een lijst van wat je die dag allemaal te wachten staat: Activiteiten komende werkdag: Schatting benodigde tijd Incidentele activiteiten komende werkdag: Schatting benodigde tijd Zorg dat je activiteiten schrapt, als jouw acht uren vol zijn en de werklast te groot wordt voor een dag. Controleer achteraf of je jezelf aan dit schema hebt weten te houden. Oefening 3: Analyse werkdagen Je hebt nu materiaal van twee werkdagen verzameld om te kijken naar jouw prioriteiten. Als je het geheel overziet, ontdek je misschien een patroon. Wat valt je op? Zit er eenzelfde patroon in deze twee dagen? Werk aan de hand van onderstaande punten uit, wat voor jouw werkpatroon kenmerkend is. Ik doe wat tot mijn taak gerekend mag worden. Ik doe vooral die dingen waar ik goed in ben. Ik doe meer dan wat tot mijn taak gerekend mag worden. Ik doe vooral de dingen waar ik waardering voor krijg. Ik doe de rotklusjes eerst. Ik doe de rotklusjes het laatst. Benoem tot slot de aspecten die je wilt veranderen als je jouw tijd goed wilt besteden en minder tijdsdruk wilt ervaren! Pagina 19

Bijlage 2 Schema Schema urgent Niet urgent belangrijk Niet belangrijk Pagina 20

Bijlage 3 Invullijst Activiteiten lijst - Boodschappen - Hond uitlaten - Opstaan - Huiswerk - Huishouden - Verjaardag van een vriendin - Lunchen - Werken/bijbaan - Naar school gaan/ college - Winkelen - Ontbijt - Bezoek aan oma - Schoonmaken/opruimen - Tv kijken - School boeken lezen - Tentamen leren - Tuinieren - Koken/Avond eten - Reistijd - Muziek - Sport - Hobby - Telefoontje - Af te handelen post its van de vorige dag - Vergadering - E mail beantwoorden - Afspraak bij de dokter Pagina 21

Eigen invulling dagelijkse taken - - - - - - Schema Vrijdag 28 mei 2010 Tijd Taak Tijd Taak 06.00 17.00 06.30 17.30 07.00 18.00 07.30 18.30 08.00 19.00 08.30 19.30 09.00 20.00 09.30 20.30 10.00 21.00 10.30 21.30 11.00 22.00 11.30 22.30 12.00 23.00 12.30 23.30 13.00 24.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 Pagina 22

Bijlage 4 Theoretische kader Eisenhower schema Het eisenhower schema geeft inzicht in het stellen van prioriteiten. Het schema kan worden gebruikt als hulpmiddel binnen time management. Het schema ziet er als volgt uit. Veel mensen vinden het lastig om prioriteiten te stellen. Het komt daardoor veelal voor belangrijke take die oorspronkelijk in kwadrant 2 horen uit te stellen, waardoor ze continu alleen werken in kwadrant 1, wat veel stres met zich meebrengt. Alles wat oorspronkelijk is ingedeeld in kwadrant 2 komt uiteindelijk altijd in kwadrant 1 terecht. Hulpvragen die je kunt stellen bij dit schema zijn; - Moet het nu gebeuren, is het urgent? - Moet ik het inplannen, is het belangrijk? Met deze theorie kan de pickle jar theorie worden gevoegd, en toegepast. Deze theorie werkt volgens hetzelfde princiepe systeem en trekt vergelijking met urgentie en belangrijkheid met taken door middel van stenen, kiezels, zand en water. De grote steen zal als eerst in de pot moeten en saat dus voor urgent en belangrijk (kwadrant 1). De Pagina 23

kiezels staan voor belangrijke taken en moeten worden ingeplant (kwadrant2). Dan komt het zand, de taken die snel tussentijd kunnen worden uitgevoerd (deze staan gelijk aan kwadrant 3). Dan lijkt de pot vol te zijn maar dan kan het water er altijd nog bij. Het water zijn de onbelangrijke taken (kwadrant 4). Getting things done system, gebaseerd op opslaan, bijhouden en terugvinden. In dit systeem worden prioriteiten genegeerd. In deze theorie staan lijstjes maken centraal. Belangrijke dingen die niet mogen worden vergeten worden in een opsomming opgescheven zodat je dingen niet kunt vergeten. De lijstjes staan in een bepaalde context. Zo kunnen er verschillende lijstjes komen voor het schrijven van e-mails, het plegen van telefoontjes of boodschappenlijstjes. De taken die binnen twee minuten kunnen worden uitgevoerd komen niet op dat lijstje te staan en dienen gelijk te worden uitgevoerd. Het ophalen, bijhouden maar ook het terugvinden van de taken die op je to do lijst staat kunnen zo worden verwerkt en uitgevoerd. Door middel van de lijstjes treden er minder omotionele blokkasdes op en zal de werkstress verminderen. Je kunt opschrijven wat in je hoofd zit, zonder steeds weer een nieuwe planning te moeten maken. Pagina 24

Geheugentraining Tijdens de geheugentraining zullen we je technieken aanleren waarmee je het vermogen van je geheugen optimaal leert benutten. Momenteel leer je waarschijnlijk vanuit een boek waarbij je de leerstof probeert op te nemen en wellicht schrijf je een samenvatting. Je geheugen werkt echter met beeld, geluid, geur, smaak, aanraking, ruimtelijk inzicht, emotie, taal, structuren en verbanden. Door deze capaciteiten optimaal te gebruiken zul je de stof beter en sneller onthouden. Tijdens de training zullen we een aantal nieuwe technieken behandelen die je kunnen helpen met het leren van je toetsen. Tijdspad Begintijd Eindtijd Duur Onderdeel Trainer 18.30 18.35 5 min Welkom 1 18.35 18.45 10 min Verdiepende kennismaking 1 18.45 18.55 10 min Quiz 2 18.55 19.10 15 min Inventarisatie huidige manieren 1 19.10 19.35 25 min Oefening Visualisatie 2&1 19.35 19.40 5 min Nabespreking 1&2 19.40 19.55 15 min Pauze - 19.55 20.05 10 min Visualisatie oefening 1 20.05 20:28 22 min Oefening mindmappen 1&2 20:28 20:35 8 min Nabespreking 2&1 20.35 20.45 10 min Mindmap van de training 2 20.45 20.55 10 min Evaluatie a.d.h.v. mindmap 2&1 20.55 21.00 5 min Afsluiting 1 Leerdoelen Hoofddoel De deelnemers bekend maken met visualisatie en mindmappen waarmee zij de theorie van hun opleiding kunnen leren en vervolgens in staat zijn deze manieren toe te passen. Pagina 25

Kennis De deelnemers weten aan het eind van de training wat mindmappen en visualiseren is en hoe dit in zijn werk gaat. De deelnemers weten aan het eind van de training Aan het eind van de training kennis hebben over het leervermogen van de mens. Inzicht De deelnemers hebben aan het eind van de training inzicht in nieuwe mogelijkheden waarmee zij hun leerproces kunnen verbeteren.. De deelnemers hebben aan het eind van de training inzicht in hun huidige leermethode. De deelnemers hebben aan het eind van de training inzicht in mogelijke nieuwe leermethodes. Vaardigheden De deelnemers kunnen aan het eind van de training mindmappen en visualiseren. De deelnemers kunnen aan het eind van de training herkennen welke leermethode wel en niet werkt voor hen. Gedrag De deelnemers kunnen aan het eind van de training een effectieve manier van leren toepassen waarbij de informatie beter wordt gecodeerd. De deelnemers zullen aan het eind van de training verschillende leermethodes in zetten tijdens het leren van hun tentamens. Benodigdheden - Draaiboek (4x) - Quiz vragen (4x) - Flip-over - Whiteboard - Whiteboard stiften - Stiften & kleurpotloden - Naamstickers - Camera (2x) - 2 lokalen (B1.020 &G3.140) - 6x DVD voor de camera - Bijlagen - A3 vellen (30x) - A4 vellen (30x) - A3 Vellen (juist & onjuist 2x) - Namenlijst deelnemers - Bijlage 1 (4x) - Bijlage 2 (4x) - Bijlage 3 (4x) - Bijlage 4 (30x) - Bijlage 5 (30x) Pagina 26

- Bijlage 6 (30x) - Bijlage 7 (30x) - Bijlage 8 (4x) - Bijlage 9 Theoretische kader (4x) - Drinken (30 pers.) - Bekers - Koekjes Locatie De trainingen vinden plaats in de lokalen B1.020 en G3.140. Beide lokalen zijn beschikbaar vanaf 16:30 tot 21:30. Het verzamel lokaal is B1.020 en hier zullen Gwen en Annelous blijven dit keer. Bob en Lorraine zullen met hun groep om 18.25 naar G3.140 lopen. Startopstelling De tafels dienen aan de kant te worden geschoven. Een aantal tafel zullen in kleine groepjes worden gezet aan de zijkant voor de mindmap oefening. Hierbij worden alvast stoelen gezet zodat de stoelen in de kring kunnen blijven staan. Er staat 10 stoelen in de kring voor de deelnemers en twee stoelen aan de zijkant voor de trainers om deze erbij te zetten tijdens de evaluatie. De camera is het rondje links boven in de hoek en dient aan de raam kant geplaatst te worden i.v.m. lichtval. De twee strepen recht zijn het bord en de flip-over. Programma Inlooptijd 18:00 / 18:30 Welkom Tijdsduur 5 minuten Begintijd 18.30 Doel De deelnemers welkom heten De deelnemers duidelijkheid verschaffen over de training die gaat komen Een veilige sfeer creëren De aandacht centraal krijgen Pagina 27

Opstelling Zie start opstelling. Op het whitebord staat de planning van de dag en het doel van de training. De trainers staan voor het bord. Hulpmiddelen Bord of flip-over Activiteit Voor de training wordt geopend zullen de trainers het programma op het bord moeten schrijven. Trainer 1 opent de training met het welkom heten van de groep. Hij vertelt dat het onderwerp geheugentraining vandaag centraal staat in de training en neemt het programma door met de deelnemers waarbij hij kan verwijzen naar het bord. Vervolgens attendeert de trainer de deelnemers (wederom) op de camera die in de hoek van het lokaal staat om de trainers te filmen. Hij sluit de welkom af met een rondvraag waarbij hoe de deelnemers terug kijken op de afgelopen training centraal staat. Hierbij kan de trainer checken of de deelnemers nog iets met de training hebben gedaan en of ze nog vragen hebben. Taken trainers De groep duidelijkheid geven over het verloop van de training en een veilige sfeer creëren. Verantwoording Door de deelnemers duidelijkheid te verschaffen over het verloop van de training weten zij waar ze aan toe zijn. Aandachtspunten Besteed even aandacht aan de vorige training hoe de planning van vrijdag vervolgens is gelopen bij iedereen. Verdiepende kennismaking Ga staan als je Tijdsduur 10 minuten Begintijd 18.35 Doel De groep welkom heten en het verloop van de training duidelijk maken De groep nader kennis laten maken met elkaar Opstelling Startopstelling Hulpmiddelen Bijlage 1 Ga staan als je vragen Activiteit De zelfde opstelling wordt aangehouden als tijdens de welkom. De trainer vertelt aan de groep dat hij een aantal stellingen zal voor lezen en wanneer de stelling op je van toepassing is je zal moeten gaan staan. Wanneer iedereen is gaan staan waarop de stelling van toepassing is kan iedereen weer gaan zitten. Vervolgens vertelt hij dat het de bedoeling is de groep hiermee beter leren kennen en checkt hij of er nog vragen zijn. De trainer begint met de vragen uit bijlage I voor te lezen en met de groep deze oefening uit te voeren. Pagina 28