Tips & Trucs KUBUS Spexx 001: Koppeling van BIM model naar KUBUS Spexx Verschillende BIM-pakketten zoals Solibri Model Checker, ArchiCAD en REVIT, zijn in staat een export bestand te genereren, waarin de componenten zijn opgenomen die in een BIM model zijn gemodelleerd. Wanneer dit bestand aan een aantal randvoorwaarden voldoet, kan KUBUS Spexx het inlezen en vertalen naar een Stabu- of Element gesorteerd bestek. Ook de omgekeerde weg is mogelijk, met een export vanuit KUBUS Spexx een projectgebonden classificatie/keynote bestand maken, en in het modelleerprogramma de codes van het bestek koppelen. In deze Tip & Truc wordt uitgelegd hoe dit in zijn werk gaat. Vooraf De wens om bestekken in te delen volgens een elementenstructuur komt voort uit de behoefte het bestek te laten aansluiten bij de ontwikkeling van een bouwplan en bij de beoordeling van het bouwresultaat. Een bestek dat is geordend volgens een elementenstructuur, kan in principe op twee manieren ingericht worden: 1. Als een prestatiebestek, waarin de te leveren elementen in termen van gevraagde prestaties beschreven worden, 2. Als een bestek met technische omschrijvingen waarbij elementen onderverdeeld worden in zogenoemde technische oplossingen, die worden voorzien van specificaties in werksoorten. KUBUS Spexx ondersteunt beide manieren van werken. Op elk niveau in de elementen-classificatie kunnen specificaties ingevuld of gekoppeld worden. Hieronder wordt deze tweede vorm van elementenbestekken verder beschreven, waarbij gebruik gemaakt wordt van de op NEN 2699 gebaseerde EcoQuaestor catalogus. Deze vorm sluit aan op de behoefte vanuit de huidige praktijk in bouwprojecten en op de toepassing van BIM-instrumenten. Hoe ziet een Elementenbestek eruit Met KUBUS Spexx kunnen elementenbestekken op verschillende manieren opgebouwd worden. Het is aan de gebruiker om te kiezen welke opbouw het beste past, maar wij adviseren onderstaande vorm. Daarmee wordt voldaan aan de STABU Standaard en ontstaat tegelijkertijd een traditioneel werksoortenbestek. Voorbeeld van Elementenbestek met Kortteksten in een Bouwdeel Hoe vindt de koppeling tussen model en bestek plaats? Vanuit het model wordt een bestand gegenereerd waarin de componenten met een EcoQuaestorcode zijn opgenomen die in een BIM model zijn gemodelleerd. Dit bestand moet aan de volgende voorwaarden voldoen: Algemeen voorbeeld: Bestandsformaat is ASCII en de bestandsextensie *.TXT of *.CSV. Bestand bestaat uit 2 of meerdere kolommen, gescheiden door een TAB. Maximaal 100 kolommen. Eerste kolom bevat de elementcode of korttekstnummer, afhankelijk van het doel (Stabu- of Element sortering). Tweede kolom bevat de mogelijke naam van element(specificatie) of korttekst. Derde kolom en verder bevatten mogelijke elementspecificatie teksten, iedere kolom extra bevat nieuwe specificatieteksten. De eerste regel bevat kolomtitels. Vanaf de derde kolom worden deze gebruikt in de omschrijving van de specificatie KUBUS 1 van 7 03-11-2015
Hoe kan dit exportbestand in de verschillende pakketten aangemaakt worden? Allereerst moet er in het modelleerprogramma een codering worden toegevoegd aan het model. Daarna kan er een export bestand aangemaakt worden. Hieronder worden de applicaties Solibri Model Checker, ArchiCAD en Revit behandeld. Solibri Model Checker Codering toevoegen: In Solibri kunnen niet direct coderingen aan elementen worden toegevoegd. Solibri maakt gebruik van classificaties. Elementen krijgen een classificatiecode, en deze kan worden gebruikt in een exportbestand. Het toekennen van een classificatiecode in Solibri kan handmatig of automatisch via opgestelde classificatieregels. Aan de hand van parameters van elementen kunnen deze classificatieregels de elementen indelen in een classificatiegroep, waaraan dan weer een code gekoppeld is. Zie voor uitgebreide documentatie over classificaties Solibri Model Checker Tip & Truc 004: Het maken van een Classificatie Voorbeeld waarbij een automatische NEN 2699 classificatie de elementen indeelt KUBUS 2 van 7 03-11-2015
Export lijst maken: Een export bestand wordt vanuit Solibri gemaakt via een Information TakeOff. In een ITO tabel kunnen alle IFC parameters van een element als kolom getoond worden. De eerste kolom moet de codering (met of zonder clustercode) zijn, en de 2e de omschrijving. Alle overige kolommen die in de ITO getoond worden zullen als extra omschrijving in KUBUS Spexx onder de bestekpost als memotekst toegevoegd worden. Als de ITO tabel is gegenereerd, kan deze via Report als Excel bestand worden opgeslagen. Vanuit excel kan deze lijst dan als 'Text(MS-DOS).txt' opgeslagen worden. Dit txt-bestand kan weer in KUBUS Spexx gebruikt worden om een bestek te genereren. ArchiCAD Codering toevoegen: In ArchiCAD kan bij de eigenschappen van een element op eenvoudige wijze een code gekoppeld worden. Er is een coderingstabel als download beschikbaar voor EcoQuaestor. Een code kan dan in een boomstructuur geselecteerd worden. Installatie coderingstabel ArchiCAD Download het bestand 'NL-BE-coderingen-2014.xml' vanaf de KUBUS website: http://www.kubusinfo.nl/support/kubus-stabu/tips-trucs Plaats het bestand in de volgende folder: C:\Users\[username]\Graphisoft\IFC Rules X.0.0 NED\ (X=ArchiCAD versienummer) (bestaat deze folder niet, plaats het bestand dan in: C:\Program Files\Graphisoft\ArchiCAD X\Defaults\IFC Rules\ ) Macintosh HD>Gebruikers>[gebruikersnaam]>Bibliotheek>Application Support>Graphisoft>IFC Rules X.0.0 NED> Let op! Op MAC is de map "Bibliotheek" standaard verborgen. Benader deze map in de Finder via het menu Ga/Ga naar map en toets ~/library in het dialoogvenster dat verschijnt. (bestaat deze folder niet, plaats het bestand dan in: Macintosh HD>Programma's>Graphisoft>ArchiCAD X>Defaults>IFC Rules) Start ArchiCAD opnieuw op Gebruik codetabel De extra codetabel is beschikbaar bij Element Selection/Default Settings > Tags and Categories > Manage IFC Properties...> Apply Predefined Rule: Kies bij Select Rule voor NL-BE Coderingstabellen Kies daaronder de EcoQuaestor codering Kies in de boomstructuur de juiste code. KUBUS 3 van 7 03-11-2015
Export lijst maken: Als het hele model voorzien is van codes, kan via de Schedules een tabel gemaakt worden. Via Add IFC Properties kunnen de codering en de omschrijving als kolom in de tabel aangezet worden. Via Add kunnen andere 'Available Parameters' ook als extra kolom aan de tabel worden toegevoegd. De informatie in deze extra kolommen komen als extra omschrijvingen in het bestek te staan. Let op! De eerste kolom moet de codering zijn, en de 2e de omschrijving. Een gegenereerd schedule ziet er zo uit in ArchiCAD: Dit kan worden opgeslagen als 'Tabbed Text (*.txt)', dan ziet het bestand er zo uit: Dit tekstbestand kan in KUBUS Spexx worden gebruikt om een bestek te genereren. Revit Codering toevoegen: In Revit werkt het vergelijkbaar met de methode in ArchiCAD. Op verschillende plaatsen kunnen codes aan elementen gekoppeld worden. In onderstaand voorbeeld wordt een z.g Keynote toegevoegd. Maar het is ook mogelijk om bij Assembly Code een codering in te vullen. Het is niet zo belangrijk waar de code staat, als deze maar is toegevoegd aan het model. Installatie coderingstabel Revit Download het bestand 'NEN2699_REVIT.txt' vanaf de KUBUS website: http://www.kubusinfo.nl/support/kubus-stabu/tips-trucs Plaats het bestand in een zelf te kiezen folder Ga in Revit naar Annotate > Tag > Keynoting Settings Kies vervolgens bij 'Keynote Table' het opgeslagen bestand 'NEN2699_REVIT.txt' KUBUS 4 van 7 03-11-2015
Gebruik codetabel in Revit Selecteer een element, Ga in het Properties venster naar 'Edit Type' Door gebruik te maken van dit Keynote bestand dat de volledige EcoQuaestor codering bevat zijn de keynote codes uit een boomstructuur te selecteren: Op deze manier kan aan elk element een code gekoppeld worden. Export lijst maken: Als de codes zijn toegevoegd kan vergelijkbaar met ArchiCAD een Schedule gemaakt worden in Revit. Belangrijk is dat de EcoQuaestorcode in de eerste kolom staat en eventueel de omschrijving in de tweede kolom. Alle volgende kolommen worden weer als extra memo tekst in het gegenereerde bestek geplaatst. Importeren in KUBUS Spexx In KUBUS Spexx kan via Bestand > Genereren Bestek een bestek aangemaakt worden op basis van het geëxporteerde tekst bestand uit, Solibri, ArchiCAD of Revit. Maak een keuze in het Genereren Bestek venster en klik op OK. Indien u een referentiebestek heeft waar de in het model gebruikt codes al in voorkomen dan kunnen de bestekposten automatisch uit dit referentiebestek gekopieerd worden. KUBUS 5 van 7 03-11-2015
In KUBUS Spexx ziet het gegenereerde bestek er zo uit: Afhankelijk van de gedetailleerdheid van de codering die is gekozen in het model worden in het bestek posten geplaatst. Als alleen een 4 cijferige code gebruikt is dan wordt in het bestek alleen het hoofdstuk en de paragraaf geplaatst met daaronder de informatie uit de extra kolommen. Deze extra informatie kan gebruikt worden bij het verder specificeren van de bestekteksten. Door te dubbelklikken op een regel wordt de catalogus geopend en kan een tekst gekozen worden. Op deze manier kan het bestek verder uitgewerkt worden. KUBUS 6 van 7 03-11-2015
Algemeen: Opstellen van een bestek in elementen In de praktijk gaat het opstellen van een elementenbestek via de EcoQuaestor catalogus als volgt: selecteer de gewenste elementen, sub-elementen en bouwdelen (eventueel vanuit de elementenbegroting van het project). Met een dubbelklik op het bouwdeel kiest u uit de voorgeselecteerde kortteksten gewenste specificaties. Ook kan uit referentiebestekken of de STABU catalogus geput worden. De kortteksten kunnen daarna op de normale manier via rubrieken verder uitgewerkt worden. Een (nieuw) element aanmaken Wanneer een technische oplossing nog niet voorkomt in de EcoQuaestor catalogus kan een nieuw bouwdeel aangemaakt worden. Zorg enkel voor de juiste codering binnen de structuur van het element, sub-element en bouwdeel (technische oplossing). Bouw de eigen technische oplossing vanuit referenties of de STABU catalogus. Elementen en onderdelen toevoegen: KUBUS 7 van 7 03-11-2015