WAKKER LIGGEN VAN (GEVANGENIS)CULTUUR Cultuursensitief werken in detentie, uitdagingen en drempels Dr. Bart Claes
INDELING Omgevingsanalyse Zelf analyse Interculturaliseren Voorbeeld van project Samenspraak
1. OMGEVINGSANALYSE Gedetineerdenpopulatie Relaties tussen gedetineerden Penitentiair personeel Relaties personeel gedetineerden Het aanbod aan hulp- en dienstverlening Relaties hulpverlener gedetineerde Communicatie
GEDETINEERDENPOPULATIE Niet Belg, ander land van herkomst: vreemdeling 40-45% Meer dan 100 verschillende nationaliteiten Wel Belg, ander land van herkomst: etnische minderheid 15-20% Heterogeniteit van deze groep Problemen tijdens detentie Taal en communicatie Verschil culturele/religieuze achtergrond Sociale isolatie Regime Extra pains: onzekerheid
RELATIES TUSSEN GEDETINEERDEN Groep binnen een groep Ongeschreven regels (respect, dreiging van geweld, economie) Sterkte als these Kwetsbaarheid als antithese Status, macht en hierarchie Meer diepgaande gesprekken Noodzakelijke voorwaarden: doorbreken ongeschreven regels en wederzijds vertrouwen
1. OMGEVINGSANALYSE Gedetineerdenpopulatie Relaties tussen gedetineerden Penitentiair personeel Relaties personeel gedetineerden Het aanbod aan hulp- en dienstverlening Relaties hulpverlener gedetineerde Communicatie
PENITENTIAIR PERSONEEL Homogene groep Opdracht van controle, toezicht en beveiliging Enge invulling van bejegening EN IN RELATIE MET GEDETINEERDEN Bipolaire wereld Functionele contacten Nadruk op orde en tucht Probleem van communicatie
1. OMGEVINGSANALYSE Gedetineerdenpopulatie Relaties tussen gedetineerden Penitentiair personeel Relaties personeel gedetineerden Het aanbod aan hulp- en dienstverlening Relaties hulpverlener gedetineerde Communicatie
AANBOD HULP- EN DIENSTVERLENING Specifiek NED onderwijs en tewerkstellingstraject Focus op link gedetineerden - verblijf in Belgie Vooraang aan BEL gedetineerden vanuit aanbod NED aanbod van activiteiten dagbesteding Beperkt aanbod van taalcursussen IN RELATIE HULPVERLENER MET GEDETINEERDEN Taalhindernis met psychische en geneeskundige zorgen Probleem van rechtshulp en kennis van procedures Ontbreken cultuursensitief hulpverleningskader
1. OMGEVINGSANALYSE Gedetineerdenpopulatie Relaties tussen gedetineerden Penitentiair personeel Relaties personeel gedetineerden Het aanbod aan hulp- en dienstverlening Relaties hulpverlener gedetineerde Communicatie
COMMUNICATIE Taalprobleem Cultureel kader van communicatie Oog voor cultuurgevoeligheid in communicatie Functionele communicatie relatie van vertrouwen Onderscheid schriftelijke en mondelinge communicatie Samenspel van thema, relatie, boodschap, context, interpretaties, veronderstellingen, etc. Gebruik van intermediairs: pro en contra
II. ZELF ANALYSE SPIEGEL--------------BIJNA---------------WEINIG De mate van etnisch-culturele diversiteit bij het PERSONEEL De mate van etnisch-culturele diversiteit bij de DIRECTIE \ raad van bestuur De mate van etnisch-culturele diversiteit in het AANBOD HOOG----------------------------------------------------------------------------LAAG De aandacht voor de cultuursensitieve competentie binnen de organisatie De aandacht voor etnisch-culturele diversiteit in het organisatiebeleid
INDELING Omgevingsanalyse Zelf analyse Interculturaliseren Voorbeeld van project Samenspraak
III. INTERCULTURALISEREN Organisatiebeleid: visie, missie en strategie Personeelsbeleid: diversiteitsplannen, werving en selectie, onthaal nieuwe medewerkers, culturele competentie in functie Gedetineerden: verhogen participatie en verlagen sociale isolatie Aanbod: gebruik van het diversiteitsprincipe EN op maat van gedetineerde Projectmatig werken met concrete acties
INDELING Omgevingsanalyse Zelf analyse Interculturaliseren Voorbeeld van project Samenspraak
IV. PROJECT GEVANGENIS ANTWERPEN Omgevingsanalyse arresthuis Antwerpen Opstart implementatie communicatie kader Wegwijzer brochure eerste 24 uur Werkgroepen rol en functie personeel in relatie met gedetineerden Vorming cultuursensitief werken voor personeel Ook noodzaak van focus op diepgaandere, duurzame relaties Aanbod van hulp- en dienstverlening op maat Inzetten op verhoging participatie
INDELING Omgevingsanalyse Zelf analyse Interculturaliseren Voorbeeld van project Samenspraak
WAKKER LIGGEN VAN (GEVANGENIS)CULTUUR Cultuursensitief werken in detentie, uitdagingen en drempels Dr. Bart Claes bart.claes@sheffield.ac.uk bart.claes@ehb.be