Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling Stand van zaken - toekomstperspectieven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling Stand van zaken - toekomstperspectieven"

Transcriptie

1 1 Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling Stand van zaken - toekomstperspectieven Hans Verrept Coördinatiecel Interculturele Bemiddeling

2 2 Stand van wetenschappelijk onderzoek Etniciteit en gezondheidszorg patient s ethnicity significantly predicts the quality and intensity of care that they receive (Unequal Treatment, IOM, 2003)

3 3 Beleidsopties 1. De keuze voor interculturele bemiddeling keuze voor een intermediair met een uitgebreide rol tolken culture brokerage hulp en ondersteuning zoeken en melden van knelpunten conflictbemiddeling pleitbezorging voorlichting (naar Kaufert & Koolage, 1984)

4 4 2. Professionaliseren en stimuleren van tolken Waarom? Taal barrière leidt tot problemen toegankelijkheid kwaliteit van zorg ethische problemen (Bischoff, 2003; Jacobs et al., 2003; Bowen, 2001)

5 5 Het oplossen van de taalbarrière is noodzakelijk om De toegankelijkheid De kwaliteit van zorg Voor etnische minderheden te verbeteren (Bischoff, 2003; IOM, 2003; Council Of Europe, 2006)

6 6 FOD Cel Interculturele Bemiddeling Aandacht voor standaarden (MMIA) Organisatie tolktrainingen Organisatie van terminologiegroepen Stimuleren van het geven van taalbijstand door interculturele bemiddelaars

7 7 Erkenning van de specificiteit van het medisch tolken Aandacht voor: de gezondheid en het welzijn van de cliënt; een goede hulpverlener patiënt relatie; duiden van culturele aspecten empathische houding gebruik van verstaanbare taal bijdrage van de tolk tot het verstrekken van cultuurgevoelige zorgen (National Council on Interpreting in Health Care)

8 8 3. Werken met interculturele bemiddelaars die in het ziekenhuis hun vaste standplaats hebben Minimaal ½ voltijdsequivalent aanstelling Blijkt in zeer hoge mate bij te dragen tot het inzetten van de interculturele bemiddelaars Mogelijkheid tot specialisatie

9 9 4. Interculturele bemiddeling als instrument om de culturele competentie van de hulpverleners te verhogen Culture brokerage (Kaufert & Koolage, 1984) Informatie en advies in verband met het omgaan met culturele diversiteit Het bespreekbaar maken van culturele aspecten die relevant zijn voor de zorgverstrekking

10 10 De effecten van opleidingen cross-culturele vaardigheden voor hulpverleners zijn onduidelijk Het is evenmin duidelijk welke thema s in een dergelijke opleiding precies behandeld dienen te worden Risico van stereotypering (IOM, 2003) De interculturele bemiddelaar als de veldassistent van de antropoloog

11 11 5. De intercultureel bemiddelaar heeft een signaalfunctie binnen het ziekenhuis Kamerbezoek Overleg met hulpverlener en verantwoordelijke

12 12 6. Creëren van de functie van Coördinator Interculturele Bemiddeling Belast met het op gang brengen van een proces van interculturalisatie een beleid gericht op het cultuurgevoeliger maken van de ziekenhuiszorg met het doel allochtone en autochtone (potentiële) zorgvragers gelijke kwaliteit en gelijke toegang tot de zorg te verschaffen (Raad voor Volksgezondheid en Zorg, 2000)

13 13 Knelpunten 1. Interculturele bemiddelaars worden onvoldoende systematisch ingezet sensibiliseren van hulpverleners organisatie vormingen voor hulpverleners

14 14 2. Ontbreken van duidelijke standaarden en deontologie Interculturele bemiddelaars kunnen niet terugvallen op handboeken die de goede praktijk beschrijven

15 15 3. Ontbreken van een aangepaste opleiding Bestaande programma s bereiden onvoldoende voor op de praktijk van het werken in het ziekenhuis Bestaande opleidingen leiden veelal niet tot een adequate verloning

16 16 Toekomstperspectieven 1. Aanzienlijke uitbreiding van het aantal ziekenhuizen waar interculturele bemiddeling beschikbaar zal zijn 2. Blijvende aandacht voor het aspect tolken 3. Meer aandacht voor de begeleiding van de interculturele bemiddelaars en coördinatoren interculturele bemiddeling ontwikkelen van een code of good practice 4. Hulpverleners en patiënten van het belang en de mogelijkheden van interculturele bemiddeling op de hoogte brengen d.m.v. folders 5. Het samenbrengen van materiaal dat voor allochtonen ontwikkeld werd in de verschillende ziekenhuizen

Celverantwoordelijke Interculturele Bemiddeling, FOD Volksgezondheid

Celverantwoordelijke Interculturele Bemiddeling, FOD Volksgezondheid Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling stand van zaken - toekomstperspectieven Hans Verrept 1 Celverantwoordelijke Interculturele Bemiddeling, FOD Volksgezondheid In de resultaten van wetenschappelijk

Nadere informatie

Knelpunten zorg migranten en etnische minderheden

Knelpunten zorg migranten en etnische minderheden Interculturele communicatie: wat bestaat er en wat kost het Hans Verrept (FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu) Knelpunten zorg migranten en etnische minderheden Taal problematiek

Nadere informatie

Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen. Zohra Chbaral 1

Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen. Zohra Chbaral 1 Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen Zohra Chbaral 1 Vooreerst bedanken we de interculturele bemiddelaars, de coördinatoren interculturele bemiddeling die ons de gegevens

Nadere informatie

Emmaüs Culturele diversiteit in de zorg

Emmaüs Culturele diversiteit in de zorg Emmaüs Culturele diversiteit in de zorg Mechelen 26 mei 2011 Hamida Chikhi 1 Italiaanse Turkse Marokkaanse Dienst gestart in 1992 2 1 Doelstellingen van de dienst Gelijke toegang tot de gezondheid Kwaliteit

Nadere informatie

GIDS VOOR DE INTERCUL- TURELE BEMIDDELING IN DE GEZONDHEIDSZORG

GIDS VOOR DE INTERCUL- TURELE BEMIDDELING IN DE GEZONDHEIDSZORG GIDS VOOR DE INTERCUL- TURELE BEMIDDELING IN DE GEZONDHEIDSZORG Hans Verrept Isabelle Coune 24 JUNI 2016 WWW.INTERCULT.BE Brussel: FOD Volksgezondheid, Veiligheid voor de voedselketen en Milieu Gids voor

Nadere informatie

Fiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie?

Fiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie? Fiche 4: Hoe verhoog je je interculturele competentie? In deze fiche vind je instrumenten om de interculturele competenties van personeelsleden op te bouwen en te vergroten zodat het diversiteitsbeleid

Nadere informatie

(Verschenen in Hospitalia 2002/4: 170-174)

(Verschenen in Hospitalia 2002/4: 170-174) (Verschenen in Hospitalia 2002/4: 170-174) INTERCULTURELE BEMIDDELING IN DE ZIEKENHUIZEN Hans VERREPT Coördinatiecel Interculturele Bemiddeling Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu

Nadere informatie

INTERCULTURELE BEMIDDELING IN DE GEZONDHEIDS- ZORG

INTERCULTURELE BEMIDDELING IN DE GEZONDHEIDS- ZORG GIDS VOOR DE INTERCULTURELE BEMIDDELING IN DE GEZONDHEIDS- ZORG Hans Verrept Isabelle Coune VOORWOORD Als zorgverlener probeer je je patiënten steeds zo goed mogelijk te helpen. De afkomst van die patiënten,

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

Interculturele Competentie:

Interculturele Competentie: Interculturele Competentie: Een vak apart W. Shadid, Leiden, mei 2010 Inleiding In deze korte uiteenzetting wordt aandacht besteed aan het onderwerp interculturele competenties waarop de laatste tijd en

Nadere informatie

Interculturele bemiddeling. & taalbijstand voor iedereen

Interculturele bemiddeling. & taalbijstand voor iedereen Interculturele bemiddeling & taalbijstand voor iedereen Onze dienst Uitgangspunt in ZNA: patiënten-recht om in duidelijke en klare taal info over de eigen medische toestand te verkrijgen Interculturele

Nadere informatie

Interculturele bemiddeling en kwaliteit van zorg Prof.dr.Theda Borde 1

Interculturele bemiddeling en kwaliteit van zorg Prof.dr.Theda Borde 1 Interculturele bemiddeling en kwaliteit van zorg Prof.dr.Theda Borde 1 Professor Borde bracht verslag uit van twee vergelijkende studies die ze in drie ziekenhuizen in Berlijn uitvoerde. De ene heeft betrekking

Nadere informatie

Door Naziha Maher, coördinator psychosociale dienstverlening allochtonen, Vlaamse Liga tegen Kanker

Door Naziha Maher, coördinator psychosociale dienstverlening allochtonen, Vlaamse Liga tegen Kanker Door Naziha Maher, coördinator psychosociale dienstverlening allochtonen, Vlaamse Liga tegen Kanker Wat vooraf gaat Kijk eerst in eigen boezem: visie over diversiteit Is er een diversiteitbeleid in de

Nadere informatie

Interculturele Competenties:

Interculturele Competenties: Interculturele Competenties: Een vak apart W. Shadid Leiden, mei 2010 Interculturele Competenties 2 Inleiding Vooral in multiculturele samenlevingen wordt de laatste tijd veel nadruk gelegd op interculturele

Nadere informatie

Inhoudstafel algemene thema s

Inhoudstafel algemene thema s Inhoudstafel algemene thema s Aansprakelijkheid en No-fault: de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg Karlien Van de Velde, Vlaams Patiëntenplatform vzw 1. Inleiding/geschiedenis 1 2. Wetgeving

Nadere informatie

Bespiegelingen over het begrip cultuur in de zorg: maakt cultuur ons of maken wij cultuur?

Bespiegelingen over het begrip cultuur in de zorg: maakt cultuur ons of maken wij cultuur? Bespiegelingen over het begrip cultuur in de zorg: maakt cultuur ons of maken wij cultuur? Cor Hoffer cultureel antropoloog / socioloog GGZ-organisatie Parnassia Bavo Groep 1 2 Onderwerpen: cultuur en

Nadere informatie

De rol van cultuur bij het medisch tolken

De rol van cultuur bij het medisch tolken (Verschenen in Cultuur, Migratie, Gezondheid 2004/1: 44-49.) De rol van cultuur bij het medisch tolken Over de auteur Hans Verrept is cultureel antropoloog en germanist. Hij is werkzaam bij de Federale

Nadere informatie

Kwaliteit in Diversiteit. Presentatie Co-schap Huisartsengeneeskunde Rianne Langeveld 16 april 2010

Kwaliteit in Diversiteit. Presentatie Co-schap Huisartsengeneeskunde Rianne Langeveld 16 april 2010 Kwaliteit in Diversiteit Presentatie Co-schap Huisartsengeneeskunde Rianne Langeveld 16 april 2010 Inleiding Aanleiding en doel Feiten en stelling Arts-patiëntrelatie en ervaringen Oplossingen Casus en

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding... 10

INHOUD. Inleiding... 10 INHOUD Inleiding... 10 Thema 1 Sociaal-culturele vraagstukken in perspectief... 13 1.1 Geschiedenis van sociaal werk... 14 1.2 Rol sociaal-cultureel werker... 20 1.3 Methodieken Welzijn Nieuwe Stijl...

Nadere informatie

Verpleging is een kernfunctie in de totaliteit van de zorg.

Verpleging is een kernfunctie in de totaliteit van de zorg. MEMORANDUM 2019 Verpleging is een kernfunctie in de totaliteit van de zorg. 1. Kwaliteitsnormen voor kwaliteitszorg in alle sectoren/gebieden van verpleegkunde. 2. Een eerlijke en correct gefinancierde

Nadere informatie

Vragen rond standaarden

Vragen rond standaarden Vragen rond standaarden Isabelle Coune Cel Interculturele Bemiddeling en Beleidsondersteuning 1. Pleitbezorging patiënt Definities: Spreken of tussenkomen in het belang van iemand anders (Van Esterik,

Nadere informatie

bouwstenen cultuursensitieve-def.indd 4

bouwstenen cultuursensitieve-def.indd 4 bouwstenen cultuursensitieve-def.indd 4 11/03/16 12:27 5 Voorwoord Vlaanderen evolueert naar een superdiverse samenleving. Dit brengt grote uitdagingen met zich mee ook voor het beleidsdomein Welzijn,

Nadere informatie

Uitdagingen in de multiculturele praktijk

Uitdagingen in de multiculturele praktijk 12 uit de praktijk Kernproblemen Uitdagingen in de multiculturele praktijk Vraag een fysiotherapeut die werkzaam is in een achterstandswijk naar zijn ervaringen met allochtone patiënten en de kans is groot

Nadere informatie

Klinisch ethisch overleg voor artsen van oppositie naar wederzijds begrip

Klinisch ethisch overleg voor artsen van oppositie naar wederzijds begrip Klinisch ethisch overleg voor artsen van oppositie naar wederzijds begrip Sprekers Anneke Dalinghaus, huisarts Kamal el Mokayad, reumatoloog MMC Judith Wilmer, klinisch geriater CZE Nico Debets, geestelijk

Nadere informatie

Nood aan duidelijkheid?! Liesa Verhaeghe

Nood aan duidelijkheid?! Liesa Verhaeghe Nood aan duidelijkheid?! Liesa Verhaeghe 1 Inhoud 1. Aanleiding 2. Planning 3. Literatuurstudie 4. Protocolontwikkeling 5. Opleiding 6. Kennistest 7. Besluit 2 1 Aanleiding Prevalentiecijfers Europees

Nadere informatie

Oudere migranten in Nederland

Oudere migranten in Nederland Oudere migranten in Nederland Den Haag, 2 april 2019 Onderwerpen De toegankelijkheid van zorg Dementie bij migranten Wat kunnen opleidingen doen? Hoe ziet dit eruit in de praktijk? Toegankelijkheid van

Nadere informatie

Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz

Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz mr.dr. Lieke van Domburgh Onderzoeker Vumc, afd. Kinder- en Jeugdpsychiatrie Hoofd afdeling O&O Intermetzo prevalentie problemen: etniciteit en gender (Zwirs 2006)

Nadere informatie

TRAINING EN TOETSING BINNEN DE OPLEIDING. Professioneel Handelen

TRAINING EN TOETSING BINNEN DE OPLEIDING. Professioneel Handelen TRAINING EN TOETSING BINNEN DE OPLEIDING 1 LEERRESULTATEN EN COMPETENTIES Doelstellingen competenties Structuur en éénduidigheid Uniformiteit in formulering 2 LEERRESULTATEN EN COMPETENTIES Generieke competenties

Nadere informatie

CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG. Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit

CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG. Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit CULTUURSENSITIVITEIT IN DE KANKERZORG Door Naziha Maher, projectcoördinator diversiteit 27 mei 2016 MIJN CULTUUR IS DE JOUWE NIET, MAAR DAAROM NIET MINDER WAARD!! ZORGVERLENING IS CULTUREEL GEKLEURD Model

Nadere informatie

Goede Zorg bij Etnisch-Culturele Diversiteit

Goede Zorg bij Etnisch-Culturele Diversiteit Zorgnet Vlaanderen - Studiedag Goede Zorg bij Etnisch-Culturele Diversiteit Vrijdag 14 oktober 2011, 8u30-17u00 Provinciehuis Leuven Opzet en achtergrond Hoe kunnen we ethisch goede zorg verlenen wanneer

Nadere informatie

Kleurrijke Maatzorg: Een cultuurgevoelig onthaal? Studiedag 20 november 2013 Antwerps netwerk cultuurgevoelige

Kleurrijke Maatzorg: Een cultuurgevoelig onthaal? Studiedag 20 november 2013 Antwerps netwerk cultuurgevoelige Kleurrijke Maatzorg: Een cultuurgevoelig onthaal? Studiedag 20 november 2013 Antwerps netwerk cultuurgevoelige Kleurrijke Maatzorg: Het is een gegeven: Voorzieningen in Welzijnsorganisaties krijgen een

Nadere informatie

Advies betreffende de zichtbaarheid en de toegankelijkheid van de ombudsfuncties in de ziekenhuizen

Advies betreffende de zichtbaarheid en de toegankelijkheid van de ombudsfuncties in de ziekenhuizen FOD VOLKSGEZONDHEID, 15 12 2011 VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU --- DIRECTORAAT-GENERAAL ORGANISATIE GEZONDHEIDSZORGVOORZIENINGEN --- FEDERALE COMMISSIE RECHTEN VAN DE PATIËNT Advies betreffende

Nadere informatie

Naar een diversiteitscompetente GGZ

Naar een diversiteitscompetente GGZ Naar een diversiteitscompetente GGZ Marrie H. J. Bekker, Tilburg University Welkom! Marrie H. J. Bekker, Tilburg University Diversiteit is leuk! Diversiteit is een rijke potentiële bron van kennis Voorbeeld:

Nadere informatie

Cultuursensitieve zorg en kwaliteit

Cultuursensitieve zorg en kwaliteit Cultuursensitieve zorg en kwaliteit 01.01.2001 TERMINOLOGIE? Cultuursensitief Divers sensitief Diversiteit Superdiversiteit Kruispuntdenken Categoriaal versus horizontaal Etnisch culturele minderheden

Nadere informatie

Quickscan cultuursensitiviteit van organisaties

Quickscan cultuursensitiviteit van organisaties Quickscan cultuursensitiviteit van organisaties DOEL VAN DE SCAN Het doel van de quickscan is de bestuurder, directie en management snel een globaal inzicht te verschaffen in de actuele stand van zaken

Nadere informatie

Management van Diversiteit in de Jeugdzorg Werkmodel

Management van Diversiteit in de Jeugdzorg Werkmodel Management van Diversiteit in de Jeugdzorg Werkmodel Renée de Reuver Universiteit van Tilburg Murat Can Kompas zorg en welzijn Ab van de Wakker het PON Mate van Interculturalisatie Monocultureel Laagste

Nadere informatie

VORMINGSREEKS CULTUURSENSITIEVE ZORG MODULE: INLEIDING

VORMINGSREEKS CULTUURSENSITIEVE ZORG MODULE: INLEIDING VORMINGSREEKS CULTUURSENSITIEVE ZORG MODULE: INLEIDING Steunpunt Cultuursensitieve Zorg Vormingen Intervisies & Supervisies Transculturele Ontmoetingen Consults Bibliotheek Blog Programma van vandaag Voormiddag:

Nadere informatie

VOET EN STUDIEGEBIED PERSONENZORG

VOET EN STUDIEGEBIED PERSONENZORG Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED PERSONENZORG Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van

Nadere informatie

E-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012

E-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012 E-learning (eerstelijns) interculturele zorg Informatie ten behoeve van Restore, 11 mei 2012 Korte omschrijving Mikado heeft in opdracht van de Parnassia Bavo Groep een e-learningprogramma ontwikkeld.

Nadere informatie

Zwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders

Zwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders Zwanger, Bevallen, een Kind! Cursus voor alle aanstaande ouders Aya Crébas Programma - Voorstellen, ZBK gezamenlijk project - Optimale preventie begint voor de geboorte - Geboortecultuur en nieuwe Nederlanders

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Bijlage Beroepscompetenties Fysiotherapeuten

Bijlage Beroepscompetenties Fysiotherapeuten Let op! Dit formulier kunt u het beste downloaden en digitaal invullen. Daarna uitprinten, ondertekenen en retour sturen. Bijlage Beroepscompetenties Fysiotherapeuten Deze bijlage is een verplicht onderdeel

Nadere informatie

Implementatie van richtlijnen. Dr. Hester Vermeulen Afdeling Chirurgie, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Amsterdam School of Health Professions

Implementatie van richtlijnen. Dr. Hester Vermeulen Afdeling Chirurgie, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Amsterdam School of Health Professions Implementatie van richtlijnen Dr. Hester Vermeulen Afdeling Chirurgie, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Amsterdam School of Health Professions Even voorstellen Dr. Hester Vermeulen Verpleegkundige

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13

Inhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 Inhoud Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 1 Waar gaat het om in de verpleging? 15 1.1 Oriëntatie op het beroep van mbo-verpleegkundige 15 1.1.1 Inhoud van het beroep 16 1.1.2

Nadere informatie

Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke van der Scheer ISOQOL

Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke van der Scheer ISOQOL Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke.vanderScheer@utwente.nl Lieke van der Scheer ISOQOL 14-11-2014 1 De stem van patiënten Elisa Garcia Simone van der Burg (Nijmegen) Lieke van der Scheer

Nadere informatie

De kunst van fouten maken

De kunst van fouten maken De kunst van fouten maken Programma De kunde van patiëntveiligheid Kick-off Inleiding patiëntveiligheid Pauze De kunst van het zien en leren van incidenten VIM Human Factor Engineering Video Inleiding

Nadere informatie

Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013

Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013 Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013 Ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg hebben direct invloed op de wijze waarop men verwacht dat de praktische dienstverlening zal worden uitgevoerd of geboden. Dat de

Nadere informatie

Welkom. Stichting Zeldzame Ziekten Nederland. Uitslag enquete Nationaal Plan. 15 maart 2012

Welkom. Stichting Zeldzame Ziekten Nederland. Uitslag enquete Nationaal Plan. 15 maart 2012 Welkom Stichting Nederland Uitslag enquete Nationaal Plan 15 maart 2012 Agenda 1. Doel van de bijeenkomst 2. Overzicht reacties op de enquête 3. Conclusies uit de enquête t.b.v. Nationaal Plan 4. Plannen

Nadere informatie

Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting

Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting Richtlijnen voor het werken in een multiculturele setting Quality needs diversity 1. Inleiding Deze richtlijnen zijn een uitwerking van de kernwaarde Ruimte voor talent en groei voor iedereen, onderdeel

Nadere informatie

Hospital at Home. informatiefolder. Universitair Centrum Ouderengeneeskunde. Hospital at Home

Hospital at Home. informatiefolder. Universitair Centrum Ouderengeneeskunde. Hospital at Home Hospital at Home informatiefolder Hospital at Home Universitair Centrum Ouderengeneeskunde Achtergrondinformatie De meeste mensen met dementie wonen thuis, ook als zij zorg nodig hebben. Deze zorg wordt

Nadere informatie

Cultuursensitief werken in detentie, uitdagingen en drempels Dr. Bart Claes

Cultuursensitief werken in detentie, uitdagingen en drempels Dr. Bart Claes WAKKER LIGGEN VAN (GEVANGENIS)CULTUUR Cultuursensitief werken in detentie, uitdagingen en drempels Dr. Bart Claes INDELING Omgevingsanalyse Zelf analyse Interculturaliseren Voorbeeld van project Samenspraak

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

(spoed)visitaties door de wetenschappelijke vereniging(en) medisch specialisten: een professie (naar Abbott) relatie maatschappij - professie

(spoed)visitaties door de wetenschappelijke vereniging(en) medisch specialisten: een professie (naar Abbott) relatie maatschappij - professie (spoed)visitaties door de wetenschappelijke vereniging(en) Floris BM Sanders medisch specialisten: een professie (naar Abbott) beschikt over afgebakend kennisdomein georganiseerde groep beroepsbeoefenaren

Nadere informatie

REGIOHUIZEN Inleiding: Esther Van den Bossche (LMN Schelde-Rupel) Moderator: Dr. Stefan Teughels (LMN Turnhout)

REGIOHUIZEN Inleiding: Esther Van den Bossche (LMN Schelde-Rupel) Moderator: Dr. Stefan Teughels (LMN Turnhout) REGIOHUIZEN Inleiding: Esther Van den Bossche (LMN Schelde-Rupel) Moderator: Dr. Stefan Teughels (LMN Turnhout) in Vlaanderen 45 Netwerken 27 Waarom regiohuizen Zeer ruim aanbod aan paramedici Onduidelijk

Nadere informatie

CMIO Erasmus MC, Rotterdam. j.a.hazelzet@erasmusmc.nl

CMIO Erasmus MC, Rotterdam. j.a.hazelzet@erasmusmc.nl Opschalen ehealth Toepassingen Jan A. Hazelzet, MD PhD CMIO Erasmus MC, Rotterdam j.a.hazelzet@erasmusmc.nl Science and Value Driven Healthcare Kwaliteit: Effectief Veilig Patiënt gericht Efficiënt Tijdig

Nadere informatie

Advanced Practice Nursing

Advanced Practice Nursing Workshop Advanced Practice Nursing Prof. dr. Ann Van Hecke, UGent, Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Miguel Lardennois, FOD DG Gezondheidszorg Waar hebben we het over? Waar hebben we

Nadere informatie

Linguistic and cultural diversity in the consultation room

Linguistic and cultural diversity in the consultation room Onderzoek Stéphanie De Maesschalck Linguistic and cultural diversity in the consultation room Referent: Dr. Ludwien Meeuwesen Faculteit Sociale Wetenschappen, UU Stichting Pharos, Utrecht, 23 mei 2013

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Het verpleegkundig beroep in beeld. Deel II Methodisch werken

Inhoud. Deel I Het verpleegkundig beroep in beeld. Deel II Methodisch werken IX I Deel I Het verpleegkundig beroep in beeld 1 Waar gaat het om in de verpleging?.............................................. 3 1.1 Oriëntatie op het beroep van mbo-verpleegkundige..................................

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Vormingsmodules Cultuursensitieve Zorg

Vormingsmodules Cultuursensitieve Zorg Vormingsmodules Cultuursensitieve Zorg MODULE INLEIDING Vaak gebruikte begrippen zoals cultuur, etniciteit, nationaliteit, ras worden gedefinieerd Impact van cultuur op mentaal lijden wordt besproken Migratiedynamieken

Nadere informatie

De enige taak van de tolk is om te vertalen!? Professionele en informele tolken in arts-patiëntgesprekken

De enige taak van de tolk is om te vertalen!? Professionele en informele tolken in arts-patiëntgesprekken De enige taak van de tolk is om te vertalen!? Professionele en informele tolken in arts-patiëntgesprekken Masterthesis Master Arbeid, zorg en welzijn: beleid en interventie Faculteit: Sociale wetenschappen

Nadere informatie

kenniscentrum interculturele zorg

kenniscentrum interculturele zorg kenniscentrum interculturele zorg Mikado Mikado is het landelijke kenniscentrum voor interculturele zorg. Wij adviseren en helpen bij het toegankelijk maken en houden van zorg voor iedereen, ongeacht etnische

Nadere informatie

Bachelor Orthopedagogie - Deeltijds Traject (4 jaar)

Bachelor Orthopedagogie - Deeltijds Traject (4 jaar) Bachelor Orthopedagogie - Deeltijds Traject (4 jaar) DEEL1/JAAR1 SEMESTER 1 SP SEMESTER 2 SP Leerprocesbegeleiding en (ortho)(ped)agogische praktijk 1 6 Ortho)(ped)agogische praktijk en leerprocesbegeleiding

Nadere informatie

THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN

THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN HANDLEIDING kraamzorg bij gezinnen met een andere culturele achtergrond geen HANDLEIDING kraamzorg bij gezinnen met een andere culturele achtergrond.

Nadere informatie

Ward Rommel Interculturele bemiddeling in de kankerzorg

Ward Rommel Interculturele bemiddeling in de kankerzorg Ward Rommel Interculturele bemiddeling in de kankerzorg Als een zorgverstrekker te maken krijgt met een kankerpatiënt die een andere taal spreekt of een andere culturele achtergrond heeft, kan dit de communicatie

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten 2 Wat zijn jouw rechten als patiënt? Wat zijn je rechten als patiënt? > > De zorgverlener biedt je kwalitatieve zorg. Als patiënt

Nadere informatie

Bijlage Beroepscompetenties Logopedisten

Bijlage Beroepscompetenties Logopedisten Let op! Dit formulier kunt u het beste downloaden en digitaal invullen. Daarna uitprinten, ondertekenen en retour sturen. Bijlage Beroepscompetenties Logopedisten Deze bijlage is een verplicht onderdeel

Nadere informatie

Interculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen

Interculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen Interculturele competenties? In de opleiding gezinswetenschappen Studiedag Kleurrijke Maatzorg Gaby Jennes, 14 oktober 2011 Iets over de opleiding gw Opleiding voor volwassenen (sinds 1960), geaccrediteerd

Nadere informatie

COMPETENTIES VOOR ARTS EN STAGIAIR IN HET LEVEREN VAN CULTUURSENSITIEVE ZORG

COMPETENTIES VOOR ARTS EN STAGIAIR IN HET LEVEREN VAN CULTUURSENSITIEVE ZORG COMPETENTIES VOOR ARTS EN STAGIAIR IN HET LEVEREN VAN CULTUURSENSITIEVE ZORG Ann Roex APP.PENTALFA.BE Inhoud 1. Welke knelpunten ondervinden studenten / ervaren artsen op de werkvloer? 2. Welk is de meest

Nadere informatie

Omgaan met patiëntengegevens

Omgaan met patiëntengegevens Omgaan met patiëntengegevens Inleiding Voor een goede behandeling is het noodzakelijk dat uw behandelaar een medisch dossier (ook wel status genoemd) aanlegt. Als u in het ziekenhuis wordt opgenomen, wordt

Nadere informatie

Ondersteuning van de algemene werking vzw Pag-Asa ( ), Cellebroersstraat 16, 1000 Brussel

Ondersteuning van de algemene werking vzw Pag-Asa ( ), Cellebroersstraat 16, 1000 Brussel BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Initiatiefnemer: Ondersteuning van de algemene werking vzw Pag-Asa (0454.807.066), Cellebroersstraat 16, 1000 Brussel De algemene en specifieke opdrachten

Nadere informatie

Kwalificatie structuur en kwalificatie niveaus binnen het verpleegkundig onderwijs. Mw. Y. Lieuw A Soe

Kwalificatie structuur en kwalificatie niveaus binnen het verpleegkundig onderwijs. Mw. Y. Lieuw A Soe Kwalificatie structuur en kwalificatie niveaus binnen het verpleegkundig onderwijs Mw. Y. Lieuw A Soe FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE ZORG EN HET VERPLEEGKUNDIG ONDERWIJS Toenemende vergrijzing Toenemend

Nadere informatie

Palliatieve zorg aan allochtonen Informatie bestemd voor zorgverleners. In deze InZicht ...

Palliatieve zorg aan allochtonen Informatie bestemd voor zorgverleners. In deze InZicht ... Inleiding Waar autochtonen de weg naar de thuiszorg en palliatieve zorg weten te vinden als er meer zorg nodig is, blijven allochtonen langer op het niveau van de mantelzorg steken 1) Enerzijds heeft dit

Nadere informatie

Functiekaart. Functie. Doel van de entiteit. Plaats in de organisatie. Voor kennisname. Dienst: Sociale Dienst. Functienaam: arbeidstrajectbegeleider

Functiekaart. Functie. Doel van de entiteit. Plaats in de organisatie. Voor kennisname. Dienst: Sociale Dienst. Functienaam: arbeidstrajectbegeleider Functie Graadnaam: maatschappelijk werker Functienaam: arbeidstrajectbegeleider Functiefamilie: maatschappelijk werkers Functionele loopbaan: B1-B3 Afdeling: Sociaal Huis Dienst: Sociale Dienst Subdienst:

Nadere informatie

specialist in diversiteit binnen zorg en welzijn

specialist in diversiteit binnen zorg en welzijn specialist in diversiteit binnen zorg en welzijn De Nederlandse samenleving kent inmiddels een grote culturele diversiteit. Uit onderzoeken blijkt helaas dat nieuwe groepen onvoldoende aansluiting vinden

Nadere informatie

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar?

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Doel van een richtlijn Vastleggen van wetenschappelijke kennis en expertise rond een bepaalde stoornis t.b.v. hulpverleners en cliënten.

Nadere informatie

ADRES: Rozenlaan 37, 9800 DEINZE GEB.DATUM: 03.02.1961 TEL/FAX: 09/ 380 17 98 BURG.STAND: Gehuwd GSM: 0477/38.78.21 e-mail: maja.koitsjeva@skynet.

ADRES: Rozenlaan 37, 9800 DEINZE GEB.DATUM: 03.02.1961 TEL/FAX: 09/ 380 17 98 BURG.STAND: Gehuwd GSM: 0477/38.78.21 e-mail: maja.koitsjeva@skynet. CURRICULUM VITAE NAAM: KOITSJEVA Maja Georgieva NATIONALITEIT: Belg. ADRES: Rozenlaan 37, 9800 DEINZE GEB.DATUM: 03.02.1961 TEL/FAX: 09/ 380 17 98 BURG.STAND: Gehuwd GSM: 0477/38.78.21 e-mail: maja.koitsjeva@skynet.be

Nadere informatie

Minimale Psychiatrische Gegevens (M.P.G.) Annulatie

Minimale Psychiatrische Gegevens (M.P.G.) Annulatie Minimale Psychiatrische Gegevens (M.P.G.) - Annulatie door de Raad van State Doc: a091006 Tijdschrift: 91 p. 10 Datum: 21/10/2000 Origine: NR Thema's: Beroepsgeheim Minimale Psychiatrische Gegevens (M.P.G.)

Nadere informatie

Interculturele palliatieve zorg

Interculturele palliatieve zorg Interculturele palliatieve zorg vraaggericht en individueel Steeds meer zorgvragers hebben een allochtone achtergrond. Veel zorgorganisaties richten zich op zorgverlening aan deze nieuwe Nederlanders.

Nadere informatie

Ouders & School (LOP Lokeren)

Ouders & School (LOP Lokeren) Ouders & School (LOP Lokeren) Vooronderzoek Onderzoek in secundaire scholen (Brussel) Model van ouderbetrokkenheid (denkkader) Drie actoren (ouder, school, leerling!) Drie pijlers Drie voorwaarden Zes

Nadere informatie

Cultuursensitieve seksuele en reproductieve gezondheidsvoorlichting

Cultuursensitieve seksuele en reproductieve gezondheidsvoorlichting Cultuursensitieve seksuele en reproductieve gezondheidsvoorlichting Hanan Ben Abdeslam Expertisecentrum kraamzorg Volle Maan Ontwikkeld ism VGC Inhoud 1. Opzet 2. Projectdoel en projectresultaat 3. Inzichten

Nadere informatie

VDAB PROGRAMMA INTEGRATIE VIA WERK. 15/06/16

VDAB PROGRAMMA INTEGRATIE VIA WERK. 15/06/16 VDAB PROGRAMMA INTEGRATIE VIA WERK. VDAB INTEGRATIE VIA WERK INHOUD: 1.AANPAK VDAB 2.ACTIES 3.VOORBEELDEN & GOOD PRACTICES 4.VRAGEN? AANPAK VDAB AANPAK VDAB / PRINCIPES: Aanpak krijgt vorm op basis van:

Nadere informatie

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen Zorg op Tijd EIF Conferentie Nijmegen 19-11-2015 Projectpartners Project in Gouda Scholen in Gouda Onderdelen Training van professionals Overleg over de screening Bijeenkomsten met ouders Individuele

Nadere informatie

Fiche 6: Hoe trek je meer allochtone cliënten aan?

Fiche 6: Hoe trek je meer allochtone cliënten aan? Fiche 6: Hoe trek je meer allochtone cliënten aan? Cliënten van vreemde origine vinden soms moeizaam hun weg naar zorgvoorzieningen en zijn bovendien moeilijk te bereiken. Dit wil niet zeggen dat ze geen

Nadere informatie

Verbinding in perspectieven. Jelle de Vos Petri Embregts

Verbinding in perspectieven. Jelle de Vos Petri Embregts Verbinding in perspectieven Jelle de Vos Petri Embregts Inhoud Voorstellen: waarom doen we dit? Empowerment, autonomie en zelfbepaling: hoe kom ik in mijn kracht, hoe leer ik zelf te bepalen? Competentie:

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

Advance Care Planning in België

Advance Care Planning in België Scientific Institute of Public Health Advance Care Planning in België een studie via de Belgische Huisartsenpeilpraktijken Koen Meeussen -Zorg rond het Levenseinde - VUB Doelstelling Senti-Melc Methode

Nadere informatie

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg Marjolein Rentinck Internist/oncoloog bij Tergooi Symposium Methoden voor besluitvorming rond het levenseinde

Nadere informatie

Huisartsgeneeskunde in een maatschappelijk perspectief

Huisartsgeneeskunde in een maatschappelijk perspectief Huisartsgeneeskunde in een maatschappelijk perspectief Herman Meulemans Dept. Sociologie Universiteit Antwerpen Domus Medica Houthalen-Helchteren 15 april 2015 Huisartsgeneeskunde bekeken door een sociologische

Nadere informatie

Opvoeden in andere culturen

Opvoeden in andere culturen Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552

Nadere informatie

Verwacht niveau in de co-schappen

Verwacht niveau in de co-schappen Verwacht niveau in de co-schappen Het gehele co-schap is verdeeld in vier fasen. Enerzijds verschillende deze fasen inhoudelijk van elkaar omdat ze bij verschillende afdelingen en specialismen plaatsvinden,

Nadere informatie

Bijlage Beroepscompetenties Optometristen

Bijlage Beroepscompetenties Optometristen Let op! Dit formulier kunt u het beste downloaden en digitaal invullen. Daarna uitprinten, ondertekenen en retour sturen. Bijlage Beroepscompetenties Optometristen Deze bijlage is een verplicht onderdeel

Nadere informatie

Workshop Cultureel sensitief werken met het Vlaggensysteem

Workshop Cultureel sensitief werken met het Vlaggensysteem Slotcongres Vlaggensysteem RJ Workshop Cultureel sensitief werken met het Vlaggensysteem 6 april 2017 Aanleiding Buiten de lijnen Buiten de Lijnen: Verdieping, onderbouwing en aanvulling van het Vlaggensysteem

Nadere informatie

PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee?

PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee? PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee? Prof. dr Jolanda de Vries Hoogleraar Kwaliteit van leven in de medische setting GZ-psycholoog en Medisch manager afdeling medische psychologie St Elisabeth ziekenhuis

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137

Keuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137 Keuzedeel mbo Zorg en technologie gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0137 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België

Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België State of the art Prof. dr. Sara Willems Lise Hanssens Onderzoeksgroep Equity in Health Care Vakgroep huisartsgeneeskunde en eerstelijnsgezondheidszorg 1.

Nadere informatie

Vluchtelingenjeugd Centraal

Vluchtelingenjeugd Centraal pilot cursus Vluchtelingenjeugd Centraal Trainerspool VWMN april 2012 Programma Introductie Uitleg project en cursus Informatie over vluchtelingenjeugd ~ korte pauze ~ Rol VluchtelingenWerk Houding, tips

Nadere informatie

INTRODUCTIE: VLAAMS INDICATOREN PROJECT GGZ

INTRODUCTIE: VLAAMS INDICATOREN PROJECT GGZ INTRODUCTIE: VLAAMS INDICATOREN PROJECT GGZ Prof. Dr. Geert Dom geert.dom@uantwerpen.be PRESENTATIE > Inleiding > Evoluties rondom ons > Van KIP naar VIP > SWOT > besluit Naarwaar leidt dit alles? Wat

Nadere informatie

Kwaliteitskader intercultureel vakmanschap in het hsao

Kwaliteitskader intercultureel vakmanschap in het hsao Handreiking Kwaliteitskader intercultureel vakmanschap in het hsao handreiking voor (opleidings)managers en docenten HBO-raad, oktober 2012 Project intercultureel vakmanschap in het hsao Deelproject van

Nadere informatie