Raad d.d. 2.3 n t G E M E E N T E NOORDENVE l_t5" Aan de gemeenteraad Roden, 16 november 2011 T Agendapunt: 6.1/23112011 Documentnr.: RV11.0470 Onderwerp Verlengen looptijd Wmo-beleidsplan Onderdeel programmabegroting: Ja Begrotingsprogramma: Zorg en Welzijn Productnaam: Uitvoering Wmo Voorstel Instemmen met het verlengen van het huidige Wmo-beleidsplan tot het moment dat het nieuwe Wmo-beleidsplan is vastgesteld (de planning is eind 2012) Instemmen met het schrijven van het nieuwe Wmo-beleidsplan in 2012 (mede op basis van de resultaten van de Barometer Leefbaarheid) Uitvoeren van de Barometer Leefbaarheid. De resultaten van de Barometer Leefbaarheid gebruiken voor het schrijven van het beleidsplan Wmo 2012-2015. Inhoud 1. Inleiding 2. Meedoen is een taak van ons allemaal 3. De gemeente schept voorwaarden 3.1 De Noorden veldwerker 3.2 Zorgen voor de ander is zorgen voor elkaar 3.3 Welzijn Nieuwe Stijl 3.4 Barometer Leefbaarheid 3.5 Wmo-beleidsplan 4. Kosten 5. Maatschappelijk draagvlak 6. Tijdpad 7. Voorgesteld besluit RV11.0470 ini in ii ui iiiiïimni
1. Inleiding De Wet maatschappelijke ondersteuning heeft al veel veranderingen gebracht voor de werkzaamheden en verantwoordelijkheden van de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan de functies die uit de AWBZ zijn gehaald, zoals huishoudelijke verzorging en de ondersteunende en activerende begeleiding. De Centrale Overheid is echter nog niet klaar met de veranderingen in de zorg(wetgeving) en dus zal er nog meer gaan veranderen voor de gemeente. Daarnaast zijn er de financiële en demografische ontwikkelingen. Al deze ontwikkelingen gezamenlijk maken het nodig om maatregelen te treffen om de kosten van de Wmo, ook in de toekomst, te kunnen blijven beheersen De fractiespecialisten zijn op een aantal momenten (4 juli 2011 was de laatste bijeenkomst) bijgepraat over de ontwikkelingen op het beleidsterrein van de Wmo en over de acties die de vakgroep WOS inzet of nog in wil zetten. De acties zijn los te benoemen, maar vormen een samenhangend geheel. A. De Noorden veldwerker. De netwerkpartners zijn gevraagd hun wensen en ideeën uit te spreken over cliëntondersteuning in Noordenveld, dat heeft geleid tot de beschrijving van een nieuw model. B. Zorgen voor de ander is zorgen voor elkaar. Samenhangend beleid op het gebeid van mantelzorg. C. Welzijn Nieuwe Stijl. De gemeente en de stichting Welzijn in Noordenveld (WiN) werken gezamenlijk aan een betere (sturings)relatie en aan de verbetering van de kwaliteit en professionaliteit van het welzijnswerk. D. De Barometer Leefbaarheid van Scoop. Dit onderzoek wordt in samenwerking met WiN en de inwoners van Noordenveld uitgevoerd en zal inzicht geven in de sociale samenhang en leefbaarheid in de verschillende dorpen en wijken en hoe het beleefd wordt. E. Nieuw beleidsplan Wmo. Op grond van de Wmo dient de gemeenteraad één of meer plannen vast te stellen die richting geven aan de door de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders te nemen beslissingen betreffende maatschappelijke ondersteuning. Het huidige plan is vastgesteld voor de jaren 2008 t/m 2011 en dus aan vernieuwing toe. 2. Meedoen is een taak van ons allemaal De Wmo is een wet die uitgaat van het eigen initiatief en zelfsturend vermogen van mensen. Burgers zijn allereerst zelf verantwoordelijk voor de inrichting van hun eigen leven. Op het moment dat burgers hierin steun nodig hebben, moeten zij eerst een beroep doen op mensen in de directe omgeving. De Wmo gaat hierbij uit van de vrijwillige inzet en het zorgend vermogen van de omgeving. Wanneer burgers onvoldoende steun kunnen vinden in hun directe omgeving of hierin onvoldoende zorgend vermogen aanwezig is, kunnen zij een beroep doen op de gemeente. De driehoek van getrapte verantwoordelijkheid laat dit mooi zien. De basis van de driehoek van getrapte verantwoordelijkheid wordt gevormd door de eigen kracht van ieder individu. De inzet, motivatie, goede wil en energie om zélf datgene te doen
wat nodig is om oplossingen voor zorgvra informele kanalen veel werk verzet. Pas als" structuren, zoals betaalde krachten, profes taak van de gemeente in deze driehoek is d minder van voorzieningenverstrekker. organiseren. Onderin de driehoek wordt via cht niet anders kan, komen formele als en individuele voorzieningen in beeld. De van ondersteuner bij zelfredzaamheid en eig#n sociaal netwer* gebruiken figuur 1. Driehoek van getrapte verantwoordelijkheid De gemeente heeft een belangrijke taak in het mogelijk maken dat burgers mee kunnen doen in de samenleving. Maatschappelijke ondersteuning, zoals beschreven in de Wmo, wordt daarmee een taak van ons allemaal. De gemeente schept voorwaarden waardoor burgers in staat worden gesteld zichzelf te redden en elkaar te ondersteunen. Daarnaast biedt zij collectieve en eventueel individuele voorzieningen in geval burgers meer ondersteuning nodig hebben. De ondersteuning die burgers aan elkaar geven, bestaat uit burenhulp, verschillende vormen van vrijwilligerswerk en mantelzorg. 3. De gemeente schept voorwaarden De gemeente moet dus een omgeving bieden waarin het voor elke inwoner mogelijk is om mee te doen in de maatschappij. Om deze omgeving gestalte te geven moet het een en ander gebeuren in Noordenveld. Een aantal eerste stappen is gezet. Voor een goede (cliënt)ondersteuning in Noordenveld is in overleg met de netwerkpartners een nieuw model beschreven, de Noorden veldwerker. Voor een omgeving waarin iedereen mee kan doen is het verder nodig dat de basis van de piramide, de onderste twee treden, stevig en solide is. Daartoe is mantelzorgbeleid geschreven, maar ook de inzet van vrijwilligers en de stichting WiN is van belang. Samen met WiN doet de gemeente daarom mee aan het project Welzijn Nieuwe Stijl. Het doel van dat project is onder andere het verbeteren van de relatie tussen de gemeente en de welzijnsinstelling en het professionaliseren van Welzijn. Maar met deze stappen zijn we er nog niet. Het is van belang dat de gemeente, maar ook WiN, inzicht heeft in sociale samenhang en sociale netwerken in Noordenveld. De sociale netwerken vormen immers de basis van de piramide. De Barometer Leefbaarheid van Scoop verschaft dat inzicht. De gegevens die met de barometer verzameld worden, kunnen ook helpen bij het schrijven van het nieuwe beleidsplan Wmo. Zoals gezegd: de acties vormen een samenhangend geheel. In onderstaande paragrafen worden de acties kort toegelicht. In de bijlagen vindt u uitgebreidere informatie.
3.1 De Noorderwe/oVer/fer In overleg met netwerkpartners is een nieuw model van cliëntondersteuning beschreven, de Noorden veldwerk er. Het doel van de nieuwe vorm van cliëntondersteuning is het voor elke inwoner makkelijker te maken om toegang te krijgen tot de Wmo. De Noorden veldwerker gaat naar de mensen toe en krijgt daardoor meer kennis van de omgeving en de sociale verbanden die er in de wijken en dorpen zijn, kan beter signaleren waar hulp of zorg nodig is en kan deze kennis vervolgens toepassen bij het oplossen van (zorg)vragen. Op dit moment wordt door (vrijwillige) medewerkers van de stichting WiN, de stichting Noordermaat en van de gemeente in meer of mindere mate aan cliëntondersteuning gedaan. De taken die deze medewerkers uitvoeren worden gebundeld in de Noordenve/dwer/cer. Het is daarom voor de huidige medewerkers van groot belang dat dit proces zorgvuldig en open geschiedt en dat zij er bij worden betrokken. Het gaat immers om (delen van) hun werkzaamheden. 3.2 Zorgen voor de ander is zorgen voor elkaar "Zorgen voor de ander is zorgen voor elkaar" is de titel van het beleidsplan mantelzorg. Het plan is er op gericht een breed pakket aan voorzieningen en diensten te beiden die specifiek gericht zijn op de vermindering van draaglast en vergroting van de draagkracht van mantelzorgers. Beleid dus dat er voor moet zorgen dat mantelzorgers hun waardevolle werk kunnen blijven doen. 3.3 Welzijn Nieuwe Stijl Het stimuleringsprogramma van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil gemeenten en welzijnsorganisaties faciliteren om de Wmo vernieuwend en in de volle breedte uit te voeren. Dat kan door de kracht van welzijn in te zetten en beter te benutten. Daarvoor is het noodzakelijk dat de opdrachtgever- en opdrachtnemerrelatie tussen gemeenten en aanbieders van welzijn goed op orde is en de inzetbaarheid van het welzijnswerk wordt verbeterd. De gemeente Noordenveld en de stichting Welzijn in Noordenveld hebben ondersteuning van het Ministerie gevraagd voor een omslag in denken bij beide organisaties. Deze omslag in denken is nodig om de grondgedachte van ondersteuning en begeleiding te veranderen in activering en zelfredzaamheid. Het resultaat van en betere relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer en de omslag in denken moet zijn dat welzijn in gemeenschappelijkheid wordt uitgevoerd, dat welzijn professioneler en effectiever wordt en dat welzijnswerk efficiënter wordt. 3.4 Barometer Leefbaarheid De Barometer Leefbaarheid van onderzoeksbureau Scoop geeft niet alleen inzicht in hoe de sociale samenhang en leefbaarheid nu in de verschillende dorpen en wijken is en beleefd wordt, maar kan ook richting geven aan nog te ontwikkelen beleid. En wanneer de Barometer Leefbaarheid, periodiek wordt uitgevoerd geeft het goed inzicht in de Wmo-prestaties van
onze gemeente. Groot voordeel van dit orïdëtofdtek van Scoop is dat het in samenwerking met WiN en de inwoners van Noordenveld uitgewaaua wordt. Dit sluit goed aan bij de ingezette bestuurlijke vernieuwing. Dit onderzoek woi^gestimuleerd en financieel ondersteund door de provincie. Dit betekent dat Stamm CMO h 3t onderzoek begeleidt en dat de provincie de helft van de kosten draagt. 3.5 Wmo-beleidsplan Artikel 3 van de Wmo vraagt een plan van de raad dat richting geeft aan de te nemen beslissingen op het vlak van maatschappelijke ondersteuning. Het plan hoeft niet telkens (geheel) opnieuw geschreven te worden, maar de wet vraagt wel dat de raad elke vier jaar vaststelt of zij zich nog kan vinden in de uitgangspunten. Gezien de acties die gepland staan in 2011, het invoeren van de Noordenve/dwer/cer en het uitvoeren van de Barometer Leefbaarheid, en omdat we de uitkomsten van de Barometer Leefbaarheid willen betrekken bij het stellen van prioriteiten in het nieuwe beleidsplan, zal het schrijven van een nieuw Wmo-beleidsplan in 2012 beginnen. Het huidige beleidsplan zal daarvoor enige tijd verlengd moeten worden, want de periode van 4 jaar loopt eind 2011 wel af. Voor deze verlenging is instemming van de raad nodig. 4. Kosten De ondersteuning door Stamm CMO bij het schrijven van het uitvoeringsplan Noordeni/e/o'iver/cer en het samenhangend beleid op het gebeid van mantelzorg en vrijwilligerswerk wordt via de sociale alliantie volledig gefinancierd door de provincie 1. Het streven is om de uitvoering van De Noorden veldwerker, zo veel als mogelijk met bestaande middelen te financieren. Het uitvoeringsplan moet inzicht geven of dat lukt of niet. Het project Welzijn Nieuwe Stijl wordt gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport. De provincie betaalt het laten utvoeren van de Barometer Leefbaarheid voor de helft. De andere helft, een bedrag van 42.845,- betaalt Noordenveld zelf. 5. Maatschappelijk draagvlak Bovengenoemde is met het Wmo-platform besproken. Het platform kan zich vinden in het uitvoeren van de Barometer Leefbaarheid en het schrijven van het beleidsplan Wmo op basis van de resultaten van de barometer. 6. Tijdpad De Barometer Leefbaarheid wordt eind 2011, begin 2012 uitgevoerd. De resultaten worden verwacht in het eerste kwartaal van 2012.Deze resultaten vormen input voor het te schrijven beleidsplan Wmo. Na een periode van besluitvorming en ter inzage legging mag u het beleidsplan Wmo 2012-2015 uiterlijk in het laatste kwartaal van 2012 in een raadsvergadering verwachten. De Noordenveldwerker is een innovatieve aanpak in het kader van de Wmo. De provincie Drenthe ondersteunt deze pilot door procesbegeleiding vanuit STAMM CMO beschikbaar te stellen. Voorwaarde hiervoor is dat de kennis en ervaringen die worden opgedaan beschikbaar worden gesteld aan andere gemeenten en organisaties. Stamm CMO deelt samen met de gemeente en WIN het intellectuele eigendom van de opgedane kennis en ervaringen en mag deze benutten voor inzet en profilering elders.
7. Voorgesteld besluit U wordt gevraagd in te stemmen met (1) het verlengen van het huidige Wmo-beleidsplan en (2) met het schrijven van het nieuwe Wmo-beleidsplan in 2012 (mede op basis van de resultaten van de Barometer Leefbaarheid). Ter inzage liggende stukken - Inhoudelijk plan Noord en veldwerker Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld, J.H. van der Laan, burgemeester A.H. Doornbos, secretaris Overleg Raadscommissie Dit voorstel is besproken in de vergadering van de Raadscommissie op 9 november 2011. De Commissie: - wil graag vaststelling van het nieuwe beleidsplan voor de behandeling van de begroting voor 2013 - vraagt naar voortgangsrapportages - vraagt om evaluatie van het huidige beleidsplan - wil inzicht in het financiële plaatje voor 2012 en in de dekking van de kosten voor de Barometer - vraagt zich af of er voldoende draagvlak bestaat voor de plannen - vraagt zich af waarom de Noordenveldwerker niet nu al gefaseerd wordt ingevoerd - vraagt naar het belang van deelname van Noordermaat - vraagt of een Nv-werkerpilot mogelijk is - vraagt zich af of de IGS-onderbouwing nog deugdelijk is De wethouder: - zegt toe zich in te spannen voor behandeling van het Wmo-beleidsplan voor de behandeling van de begroting 2013 - zegt dat de kosten van de Barometer voor rekening komen van provincie en rijk en dat het onderzoek inmiddels is gestart - zegt een memo toe met betrekking tot het budgetrecht van de raad in deze casus - zegt toe de fractiespecialisten bij te praten over de gemaakte afspraken en de cijfers; de raadsleden worden verzocht van te voren vragen te stellen. De uitnodiging volgt - neemt contact op met het platform Wmo - geeft te kennen dat Noordermaat, gezien zijn functie, deel dient uit te maken van het Wmonetwerk Het voorstel wordt als een bespreekstuk geagendeerd voor de raadsvergadering van 23-11-11. M. Brink - Veerman, voorzitter W.F.C. Damman, griffier
No: 6.1/23112011 Onderwerp: Verlengen looptijd WiTio-beleidspl^^ De Raad van de gemeente Noordenveld, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 18 oktober 2011; gelet op de bepalingen van de Gemeentewet; B E S L U I T - in te stemmen met het verlengen van het huidige Wmo-beleidsplan - in te stemmen met het schrijven van het nieuwe Wmo-beleidsplan in 2012 (mede op basis van de resultaten van de Barometer Leefbaarheid). Roden, 23 november 2011 De Raadi Voorzitter!/ A gemeente Noordenveld, iriffied