ZWEMWATERPROFIEL RITTHEM FORT RAMMEKENS BADSTRAND

Vergelijkbare documenten
ZWEMWATERPROFIEL RITTHEM FORT RAMMEKENS BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL NEELTJE JANS BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL OOSTKAPELLE DUINWEG BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL DOMBURG BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL NIEUW HAAMSTEDE VUURTORENPAD BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL VROUWENPOLDER BREEZAND BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL WEST NIEUWLAND

ZWEMWATERPROFIEL RENNESSE LUIEWEG BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL ROCKANJE 2 E SLAG

ZWEMWATERPROFIEL Tweede Maasvlakte Badstrand

ZWEMWATERPROFIEL NOORDWIJKERHOUT

ZWEMWATERPROFIEL. Brouwershaven

ZWEMWATERPROFIEL KRAAIJENBERGSE PLAS 3

ZWEMWATERPROFIEL BINNENBEDIJKTE MAAS MIJNSHEERENLAND

ZWEMWATERPROFIEL DOLFINARIUM

ZWEMWATERPROFIEL ABBERTSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL DEN HAAG ZWARTE PAD

ZWEMWATERPROFIEL. Katwijk aan Zee, Boulevard Zuid

ZWEMWATERPROFIEL HOEK VAN HOLLAND

ZWEMWATERPROFIEL WALBURGEN

ZWEMWATERPROFIEL DEN HAAG KIJKDUIN

ZWEMWATERPROFIEL. Rhederlaag Bahrse Strand

ZWEMWATERPROFIEL CADZAND BADSTRAND

Zwemwaterprofiel zwembad. de Meent te Breukelen. J.F. de Groot-Abbenes J.Stoffels. Watersysteem Beheer en Besturing

ZWEMWATERPROFIEL BRESKENS NIEUWESLUIS BADSTRAND

Actualisatie Venegat. Archimedesweg 1 postadres: postbus AD Leiden telefoon (071) telefax (071)

Zwemwaterprofiel Dobbeplas

ZWEMWATERPROFIEL LEMSTERSTRAND, LEMMER

ZWEMWATERPROFIEL. Katwijk aan Zee, Boulevard Noord

ZWEMWATERPROFIEL WOUDE

Zwemwaterprofiel Honswijkerplas

ZWEMWATERPROFIEL HARLINGER STRAND

Zwemwaterprofiel versie

Zwemwaterprofiel de Haarrijnse plas

Zwemwaterprofiel plas Cattenbroek

ZWEMWATERPROFIEL GROTE VLAK

Zwemwaterprofiel Avonturenspeelplaats

Zwemwaterprofiel Beersterplas

ZWEMWATERPROFIEL DE KRIM

Zwemwaterprofiel Waterspeeltuin Korftlaan

Zwemwaterprofiel Plas Laagraven (Down under)

ZWEMWATERPROFIEL BADSTRAND HOORN, HOORN

Zwemwaterprofiel Put te Werve

Actualisatie zwemwaterprofiel De Grote speelweide Amsterdamse Bos 2017

Zwemwaterprofiel Delftse Hout

ZWEMWATERPROFIEL RECREATIEGEBIED MOOKERPLAS

Zwemwaterprofiel Loosdrecht. Strand Vuntus. J.F. de Groot-Abbenes J. Stoffels. Watersysteem Beheer en Besturing

Actualisatie Waterspeelplaats Cronesteijn

ZWEMWATERPROFIEL ANDIJK ZWEMSTRAND

Zwemwaterprofiel Het Verlaat

Zwemwaterprofiel Plas Wilhelminapark

Zwemwaterprofiel. recreatiegebied de Hoge Dijk. J.F. de Groot-Abbenes J.Stoffels. Watersysteem Beheer en Besturing

Zwemwaterprofiel de Kibbelkoele

Zwemwaterprofiel Plas Strijkviertel

ZWEMWATERPROFIEL BERNISSE ZUIDLAND OOSTZIJDE

Actualisatie zwemwaterprofiel Meijepark 2017

Concept. Zwemwaterprofiel. Grote Maarsseveense plas. J.F. de Groot-Abbenes J.Stoffels. Watersysteem Beheer en Besturing

ZWEMWATERPROFIEL OOSTVOORNSE MEER ZUIDZIJDE

Zwemwaterprofiel Spiegelplas. Vier stranden rondom de plas. J.F. de Groot-Abbenes J.Stoffels. Watersysteem Beheer en Besturing

Zwemwaterprofiel Zwembad. Zwemlust Nieuwersluis. J.F. de Groot-Abbenes J.Stoffels. Watersysteem Beheer en Besturing

Zwemwaterprofiel Speelvijver Voorveldsepolder

Zwemwaterprofiel Krabbeplas oostzijde (SolarBee)

ZWEMWATERPROFIEL PLAS MERWELANDEN

Kenmerken Waterspeeltuin Tanthof. 13 Waterspeeltuin Tanthof, Lage Abtswoudse Polder, gemeente Delft. 1.1 Gebiedsbeschrijving

Zwemwaterprofiel De Rietplas

ZWEMWATERPROFIEL NAARDERBOS

ZWEMWATERPROFIEL CASTRICUM AAN ZEE

Zwemwaterprofiel versie

ZWEMWATERPROFIEL KENNEMERSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL BRAAKMAN HAVEN BUITENZIJDE BADSTRAND

Zwemwaterprofiel Plas Prinsenbos

Zwemwaterprofiel de Lange Kolk

Zwemwaterprofiel Plas Madestein

Zwemwaterprofiel Wijthmenerplas

Zwemwaterprofiel Agnietenplas

Vijver Oosterpark. Zwemwaterprofiel

Zwemwaterprofiel De Witte Berg

ZWEMWATERPROFIEL DE NESWAARDEN

Zwemwaterprofiel Spiegelplas. Strand achter sporthal. J.F. de Groot-Abbenes J.Stoffels. Watersysteem Beheer en Besturing

Actualisatie zwemwaterprofiel Spijkerboor

Zwemwaterprofiel. Belterwijde

ZWEMWATERPROFIEL DE BELDERT

Actualisatie zwemwaterprofiel Peddelpoel 2016

Actualisatie zwemwaterprofiel Vlietland 2017

ZWEMWATERPROFIEL BADSTRAND WEST AAN ZEE, WEST- TERSCHELLING

Zwemwaterprofiel vijver camping Weltevreden

ZWEMWATERPROFIEL JULIANADORP

Beslisnotitie werkwijze individuele metingen en meetfrequentie microbiologische parameters zwemwaterrichtlijn

Zwemwaterprofiel Veerplas

ZWEMWATERPROFIEL. van het ZWEMWATER DUINMEERTJE HEE

Zwemwaterprofiel Veendiepplassen

ZWEMWATERPROFIEL DE BERENDONCK

ZWEMWATERPROFIEL DEN DONK

ACTUALISATIE ZWEMWATERPROFIEL. Westeinderplassen Archimedesweg 1 CORSA nummer: zie postadres: versie: 0

Zwemwaterprofiel Naaktrecreatie Spaarnwoude

ZWEMWATERPROFIEL AMELAND NES

Zwemwaterprofiel Galderse Meren

ZWEMWATERPROFIEL ZANDVOORT AAN ZEE

ZWEMWATERPROFIEL DE GROENE HEUVELS

Actualisatie zwemwaterprofiel Watergeus

Transcriptie:

ZWEMWATERPROFIEL RITTHEM FORT RAMMEKENS BADSTRAND

Colofon Titel: Uitgegeven door: Opgesteld door: Betrokken provincie: Dagelijks beheerder/ Exploitant zwemwaterlocatie: Status: Ritthem Fort Rammekens Badstrand Rijkswaterstaat Zee en Delta RPS / Tauw / KWR provincie Zeeland gemeente Vlissingen definitief Datum: 1 maart 2015 BWID-code: Donar-code: NLBW89_RITTFRMKBSD RITTFRMKBSD Disclaimer Aan de inhoud van dit zwemwaterprofiel kunnen geen rechten worden ontleend. De in dit zwemwaterprofiel opgenomen informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, de volledigheid en actualiteit kan echter niet worden gegarandeerd. Let hiervoor ook op de datum van het opstellen of actualiseren van het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden in en/of onvolledigheid van de aangeboden informatie noch voor schade die geleden wordt als gevolg van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie in dit zwemwaterprofiel. Het zwemwaterprofiel heeft de status van een onderzoek. Rijkswaterstaat aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de in dit rapport voorgestelde maatregelen. 2

Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 Beschrijving zwemwaterlocatie... 4 2.1 Kenmerken... 4 2.2 Zwemzone... 5 2.3 Beheer... 6 2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging... 7 2.5 Kans op proliferatie blauwalgen... 8 3 Gezondheidsrisico s... 8 3.1 Hygiëne... 8 3.1.1 Beoordeling... 8 3.1.2 Zwemwaterkwaliteit... 8 3.2 Overige gezondheidsrisico s... 10 4 Aanbevelingen voor maatregelen... 10 3

1 Inleiding Voor elke zwemwaterlocatie wordt op grond van de Zwemwaterrichtlijn een zwemwaterprofiel opgesteld. Voor u ligt het zwemwaterprofiel van Ritthem Fort Rammekens Badstrand. De Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is in 2006 vastgesteld met als doel het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. De richtlijn bevat bepalingen met betrekking tot de monitoring, de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) en het informeren van zwemmerspubliek en de Europese Commissie over de zwemwaterkwaliteit. Voor elke zwemwaterlocatie moet een zwemwaterprofiel worden opgesteld. Het beheer moet erop gericht zijn om minimaal een aanvaardbare zwemwaterkwaliteit te bereiken en te streven naar een goede zwemwaterkwaliteit. In het zwemwaterprofiel worden de kenmerken van de zwemwaterlocatie beschreven. Er wordt ingegaan op mogelijke gezondheidsrisico s voor de zwemmers en de oorzaken daarvan. Het zwemwaterprofiel vormt de basis voor communicatie tussen de betrokken partijen over te treffen beheersmaatregelen. Uit het zwemwaterprofiel kan blijken dat aanvullend onderzoek nodig is om adequate beheersmaatregelen te kunnen treffen. Het zwemwaterprofiel is tevens bedoeld voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwaterlocatie en de genomen beheersmaatregelen naar de geïnteresseerde burger. 2 Beschrijving zwemwaterlocatie 2.1 Kenmerken Ritthem Fort Rammekens Badstrand ligt aan de Westerschelde in de gemeente Vlissingen. Het betreft een zoutwaterlocatie met getijde invloed. De zwemwaterlocatie is door de zeewering rond het voormalige Fort Rammekens verdeeld in twee zwemplekken: Strand bij strekdam Fort Rammekens en Strand bij slufter en caisson Rammekenshoek (zie Figuur 2.1). Laatstgenoemde strand bij het caisson behoort sinds januari 2011 ook tot de officiële zwemwaterlocatie. Het strand en de zwemzone van de zwemwaterlocatie zijn onderdeel van Natura 2000-gebied Westerschelde. Ook het natuurgebied Rammekenshoek achter de zeekering is onderdeel van dit Natura 2000-gebied. Hier ligt het voormalige zeefort Rammekens (zie Figuur 2.1). Tussen het fort en de strekdam van de Sloehavenmonding in het oosten bevindt zich het kleinere deel van het strand. Het loopt hier steiler af dan bij het westelijke gedeelte dat bij eb een uitgestrekt slikkig strand heeft. Hier bevindt zich ook een betonnen caisson. Tussen de twee zwemplekken is een harde zeewering aanwezig. De gemiddelde verversingssnelheid van het water bedraagt 0,1 meter per seconde aan de oeverlijn tot 0,75 meter per seconde op 1 km uit de kust in de aanwezige vaargeul. Op een afstand van circa 2 km ten westen van de zwemlocatie bevindt zich de rioolwaterzuivering van Walcheren. Deze RWZI loost op het binnendijkse boezemwater. Vermengd met overtollig oppervlaktewater uit de achterliggende polders en overstortwater van riooloverstorten wordt dit vervolgens via het gemaal Zuidwatering en de Spuikom op de Westerschelde geloosd. In de Sloehaven loost de industriële afvalwaterzuivering Sloe. Deze behandelt het afvalwater van bedrijven in het havengebied. De zwemwaterlocatie trekt voornamelijk lokale recreanten. Er zijn op en rond de locatie geen voorzieningen aanwezig. De twee zwemplekken kunnen beiden via een aparte dijkopgang bereikt worden, waarbij bovenaan de dijk aan beide kanten kleine parkeerplaatsen zijn. Bij de parkeerplaats op de strekdam aan de oostkant staat een open afvalcontainer van het initiatief Doe Mee, Verlos de Zee (zie foto D van het veldbezoek in bijlage 1). Honden en paarden zijn het hele jaar toegestaan, wel geldt een opruimplicht voor uitwerpselen. 4

Strand bij strekdam Strand bij caisson Figuur 2.1. Overzicht zwemwaterlocatie Ritthem Fort Rammekens Badstrand en omgeving 2.2 Zwemzone De zwemzone is weergegeven in Figuur 2.2. De zwemzone is afgebakend volgens de Handreiking KRW en oppervlaktewater, Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water (DHV, 2005). 5

Figuur 2.2. Zwemzone en ligging meetpunt 2.3 Beheer Ritthem Fort Rammekens Badstrand behoort tot de gemeente Vlissingen en bevindt zich in de provincie Zeeland. De provincie is verantwoordelijk voor de aanwijzing van zwemwaterlocaties. Op de zwemwaterlocaties draagt de provincie zorg voor de fysieke veiligheid en de gezondheid van de zwemmers. De provincie voert hiertoe periodiek het onderzoek naar de fysieke veiligheid uit. Rijkswaterstaat Zee en Delta is waterbeheerder van Westerschelde. Rijkswaterstaat is daarmee verantwoordelijk voor het zwemwaterprofiel van Ritthem Fort Rammekens Badstrand. Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit, licht de provincie hierover in en adviseert, zodat de provincie het publiek kan informeren over eventuele (tijdelijke) gezondheidsrisico s. De provincie kan een waarschuwing of negatief zwemadvies afgeven of zelfs een zwemverbod instellen. Indien de zwemwaterkwaliteit niet aan de vereisten van de Zwemwaterrichtlijn voldoet, neemt Rijkswaterstaat het initiatief om samen met de andere betrokken partijen na te gaan hoe de zwemwaterkwaliteit verbeterd kan worden. De gemeente Vlissingen zorgt voor het dagelijks beheer van de zwemwaterlocatie. Dit beperkt zich tot het legen van de open afvalcontainer die op de parkeerplaats aanwezig is. Daarnaast zorgt de gemeente zo nodig ook voor het opruimen van aangespoelde (dode) zeezoogdieren. 6

2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging De Zwemwaterrichtlijn schrijft voor dat het zwemwater gecontroleerd dient te worden op de aanwezigheid van bacteriën die afkomstig zijn van feces (uitwerpselen) van mens en dier. Op basis van de gebiedsbeschrijving, het veldbezoek, de analyse van historische data, kaartmateriaal en de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder en locatiebeheerder is de volgende lijst met alle potentiële verontreinigingsbronnen en -routes voor fecale verontreiniging op de locatie Ritthem Fort Rammekens Badstrand opgesteld. Tabel 2.1. Potentiële bron Potentiële bronnen Ritthem Fort Rammekens Badstrand Beschrijving Bezoekers Op een gemiddelde stranddag enkele tientallen, maximaal een paar honderd recreanten. Geen (openbare) toiletten aanwezig. Huisdieren Honden en paarden zijn toegestaan, formeel geldt een opruimplicht maar er is geen toezicht. Naar schatting komen per dag vele tientallen honden op het strand, paarden slechts af en toe. Tijdens het veldbezoek zijn feces waargenomen. Watervogels Er zijn enkele honderden vogels waargenomen, voornamelijk op de slikkige delen van het strand. Op het strand zijn tijdens het veldbezoek feces waargenomen. Recreatievaart Op circa 1 km ligt een druk bevaren vaargeul (tot circa 100 plezierjachten per dag). Beroepsvaart Op circa 1 km ligt een druk bevaren vaargeul (tot enkele honderden schepen per dag). Haven Direct ten westen van de locatie bevindt zich de havenmonding van de industriële Sloehaven. RWZI RWZI Walcheren loost op boezemwater circa 2 km ten westen van de zwemwaterlocatie. Per jaar loost deze RWZI gemiddeld 16 miljoen m 3 effluent. Het gemiddelde debiet is 1.825 m 3 /uur (bron: waterschap Scheldestromen). Uit onderzoek van Rijkswaterstaat is gebleken dat het effluent van de RWZI sterk verdund wordt door de Westerschelde. Nabij de lozing (in de boezem) zijn de waarden voor E. coli en intestinale enterococcen hoog (ordegrootte: E. coli 3.000-4.000 kve/100 ml, intestinale enterococcen 100 kve/100 ml). Een monster genomen 100 meter stroomafwaarts (in de Westerschelde) gaf een waarde op detectielimiet (15 kve/100 ml). De AWZI Vlissingen Oost van Evides Industriewater loost op de Sloehaven. Deze AWZI behandelt het afvalwater van de bedrijven in het havengebied. De capaciteit is maximaal 460 m 3 /uur. Het gezuiverde afvalwater wordt geloosd op de haven. De afstand tussen de AWZI en de zwemwaterlocatie is circa 5 km. Uit onderzoek van Rijkswaterstaat is gebleken dat het effluent van de AWZI Vlissingen Oost relatief weinig fecaliën bevat (circa 200 kve/100 ml). Riooloverstorten Via de Spuikom bij RWZI Walcheren komt overstortwater van de gemengde rioolstelsels oostelijk van het kanaal door Walcheren in de Westerschelde terecht. Het gemiddelde jaarlijkse overstortvolume is ingeschat op 570.000 m 3 /jaar voor heel Walcheren. Voor het deel van Walcheren oostelijk van het Kanaal door Walcheren is geschat dat dit 25% van het totaal is, dus 142.500 m 3 /jaar. De gemiddelde jaarlijkse overstortfrequentie is 10. De geloosde hoeveelheid per overstortgebeurtenis is dus circa 14.250 m 3. In het havengebied Vlissingen Oost is een gescheiden stelsel aanwezig. Het meeste hemelwater dat hier op het verhard oppervlak valt, wordt via het gescheiden stelsel geloosd op het oppervlaktewater van de haven. Het verhard oppervlak wordt geschat op 750 ha. Hiervan uitgaand wordt er gemiddeld per jaar 4,5 miljoen m 3 hemelwater op de haven geloosd. 7

2.5 Kans op proliferatie blauwalgen Behalve een controle op fecale verontreinigingen schrijft de Zwemwaterrichtlijn ook voor dat in het zwemwaterprofiel een beoordeling plaatsvindt van de mogelijke proliferatie van blauwalgen. Ritthem Fort Rammekens Badstrand is een zoutwaterlocatie langs de Nederlandse kust. Blauwalgen komen in de Nederlandse kustwateren niet tot overmatige bloei en vormen hier daarom geen gezondheidsrisico. 3 Gezondheidsrisico s 3.1 Hygiëne 3.1.1 Beoordeling Volgens de Zwemwaterrichtlijn wordt de kwaliteit van het zwemwater gecontroleerd aan de hand van de parameters Escherichia coli (E. coli) en intestinale enterococcen. Beide typen bacteriën zijn afkomstig van feces (uitwerpselen) van mens en dier en worden daarom fecale bacteriën genoemd. Deze typen bacteriën zijn indicatorsoorten voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën en virussen die voornamelijk maag- en darmklachten kunnen veroorzaken. Op basis van de (langdurige) concentraties fecale bacteriën wordt volgens de Zwemwaterrichtlijn onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. In tabel 3.1 zijn de indeling en de bijbehorende grenzen voor uitstekende, goede en aanvaardbare kwaliteit weergegeven. Als een zwemwaterlocatie niet in deze 3 klassen zit, wordt het beoordeeld als slecht. Daarnaast wordt de zwemwaterkwaliteit ook gedurende het badseizoen beoordeeld. Na elke afzonderlijke meting wordt getoetst aan de signaalwaarden (tabel 3.1). Een overschrijding van een signaalwaarde is aanleiding tot extra onderzoek. Mede op basis van het extra onderzoek kan de provincie besluiten (tijdelijk) een negatief zwemadvies in te stellen. Tabel 3.1. Parameter intestinale enterococcen (kve/100 ml) Escherichia coli (kve/100 ml) Normen voor zwemwaterkwaliteitsklassen voor kust- en overgangswateren Uitstekende kwaliteit * Goede kwaliteit * Aanvaardbare kwaliteit ** Signaalwaarde 100 200 185 400 250 500 500 1800 * gebaseerd op een 95-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar ** gebaseerd op een 90-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar 3.1.2 Zwemwaterkwaliteit Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit gedurende het badseizoen dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. In het geval van slechte of aanvaardbare zwemwaterkwaliteit wordt tweewekelijks gemeten, in geval van goede of uitstekende zwemwaterkwaliteit vierwekelijks. Bij de controles worden de concentraties E. coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast worden bijzonderheden zoals schuimvorming, stank, de aanwezigheid van afval, dode vissen of vogels en het aantal dieren (bijvoorbeeld honden en paarden) in het water genoteerd. De ligging van het meetpunt voor zwemwaterlocatie Ritthem Fort Rammekens Badstrand is weergegeven in figuur 2.2. Het meetpunt ligt op de locatie waar de meeste zwemmers zijn. In 2012 is, na uitbreiding van de zwemlocatie met het strand bij het caisson, de zwemwaterkwaliteit gecontroleerd op een extra meetpunt (ter hoogte van het caisson). De extra metingen hebben niet geleid tot het verplaatsen van het reguliere meetpunt, omdat de gemeten kwaliteit gelijk was aan die van het reguliere meetpunt. Op basis van de metingen in de periode 2011 2014 is de locatie beoordeeld als aanvaardbaar. Dit volgt uit de afzonderlijke beoordelingen goed voor Escherichia coli en aanvaardbaar voor intestinale enterococcen. 8

kve/100ml kve/100ml Tabel 3.2. Kwaliteitsklasse Ritthem Fort Rammekens Badstrand 2011-2014 Parameter Kwaliteitsklasse intestinale enterococcen Aanvaardbaar Escherichia coli Goed De concentraties van intestinale enterococcen en E. coli in de zwemseizoenen van 2011-2014 zijn weergegeven in figuur 3.1 en figuur 3.2. 9000 E. coli 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 2011 2012 2013 2014 Signaalwaarde 1800 kve/100ml 1000 0 23-3 12-4 2-5 22-5 11-6 1-7 21-7 10-8 30-8 19-9 9-10 Figuur 3.1. Concentratie E. coli van 2011 tot 2014. 6000 intestinale enterococcen 5000 4000 3000 2011 2012 2013 2000 2014 1000 Signaalwaarde 400 kve/100ml 0 23-3 12-4 2-5 22-5 11-6 1-7 21-7 10-8 30-8 19-9 9-10 Figuur 3.2. Concentratie intestinale enterococcen van 2011 tot 2014. Op 4 september 2012 is een overschrijding gemeten van intestinale enterococcen (5.712 kve/100 ml). Ook de waarde voor E. coli was verhoogd (858 kve/100 ml). Bij de extra bemonstering op 7 september 2012 zaten beide waarden onder de signaalwaarde. 9

Op 23 juli 2013 is een overschrijding gemeten voor zowel intestinale enterococcen (3.693 kve/100 ml) als E. coli (7.683 kve/100 ml). Bij de extra bemonstering op 25 juli 2013 zat E. coli onder de signaalwaarde en is wederom een overschrijding van de signaalwaarde gemeten voor intestinale enteroccen (415 kve/100 ml). Bij de bemonstering op 30 juli 2013 zaten beide waarden onder de signaalwaarde. In de zwemseizoenen 2011-2014 zijn geen overschrijdingen van de signaalwaarden gemeten. Bronnenanalyse Op 4 september 2012 en de dagen ervoor was geen sprake van bijzondere weersomstandigheden die deze hoge concentratie kunnen verklaren. Uit de neerslaggegevens van het neerslagstation Ritthem blijkt dat er geen sprake was van extreme neerslag of langdurige droogte, wat de oorzaak kan zijn van extra afspoeling van verontreinigingen. Ook was er geen sprake van erg warm weer met veel zwemmers, die als bron kunnen dienen voor fecale verontreiniging. Mogelijk werd deze overschrijding veroorzaakt door dierlijke fecaliën. Honden, paarden en vogels komen uit de bronnenanalyse met ZWEMPROF (Bijlage 2) niet naar voren als bronnen die invloed hebben op de zwemwaterkwaliteit, maar mogelijk is dit een onderschatting van de werkelijkheid. De overschrijdingen in juli 2013 kunnen mogelijk verklaard worden door het aantal zwemmers. Vanaf 21 juli was er sprake van mooi zomerweer, zonder neerslag en met temperaturen tot 30 graden aan de Zeeuwse kust. Ook uit ZWEMPROF volgt dat zwemmers (geringe) invloed kunnen hebben op de zwemwaterkwaliteit. De uitslag van ZWEMPROF is echter slechts indicatief. De kans dat de riooloverstorten verantwoordelijk zijn voor de overschrijdingen is klein. Het overstortwater wordt namelijk in verdunde vorm via polder- en boezemwatergangen vertraagd afgevoerd naar de Spuikom. Dat er geen overschrijdingen van de signaalwaarden zijn gemeten op dagen tijdens of na extreme neerslag, wanneer riooloverstorten in werking treden, bevestigt dit. Het ZWEMPROF-resultaat en het invoerblad zijn weergegeven in bijlage 2 met een korte toelichting. 3.2 Overige gezondheidsrisico s In 2014 lag er een wrak voor de kust van Vlissingen dat olie lekte. Van 12-08-2014 t/m 15-08- 2014 en van 25-08-2014 t/m 27-08-2014 is hiervoor gewaarschuwd. 4 Aanbevelingen voor maatregelen De zwemwaterkwaliteit van Ritthem Fort Rammekens Badstrand is als aanvaardbaar beoordeeld. Op grond van de Zwemwaterrichtlijn is er een verplichting tot het nemen van maatregelen ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit. Een duidelijke bron voor de gemeten overschrijdingen is niet aan te wijzen. Het wordt aanbevolen om middels DNA onderzoek vast te stellen wat de bron van fecale verontreiniging is. Op basis van dat onderzoek kunnen maatregelen genomen worden om de regelmatige overschrijdingen te voorkomen. Ook worden maatregelen aanbevolen gericht op goed (kwaliteits)beheer: Plaatsen (mobiel) toilet voor badgasten. Extra borden en opruimzakjes plaatsen en handhaven opruimplicht honden- en paardenpoep gedurende het zwemseizoen, of (gedeeltelijk) instellen honden- en paardenverbod gedurende het zwemseizoen. 10

BIJLAGE 1 Verslag veldbezoek Datum: 2 augustus 2014 Aanwezig: Arnold Osté (projectleider, RPS advies- en ingenieursbureau) Gesproken: Albert Dijkstra (coördinator strandbeheer, Gemeente Vlissingen) Op zaterdag 2 augustus 2014 is een veldbezoek uitgevoerd waarbij niet alleen de directe omgeving van de zwemwaterlocatie is bekeken, maar ook het omliggende gebied. Tijdens het veldbezoek was het laag water en wisselend bewolkt en zonnig bij een temperatuur van circa 23 C. Er waren enkele tientallen bezoekers aanwezig. Op een drukke, zomerse stranddag zijn dit er maximaal een paar honderd. Zwemlocatie Ritthem Fort Rammekens Badstrand ligt aan de Westerschelde ter hoogte van het dorp Ritthem, vlakbij de Sloehaven (Vlissingen-Oost). De locatie is in beheer bij de gemeente Vlissingen en heeft geen strandbewaking. Het is een rustige wat afgelegen locatie zonder actief beheer. Het achterland bestaat uit agrarisch gebied, het Ritthemse bos, Fort Rammekens en het havengebied. Verder is achter de dijk aan de rand van het bos een mini-camping aanwezig. De zwemlocatie is het hele jaar gratis toegankelijk en bestaat uit twee stranden: bij het caisson aan de westkant en bij de strekdam aan de oostkant. De zwemlocatie kan via de dijk vanuit twee richtingen bereikt worden, waarbij bovenaan de dijk aan beide kanten parkeerplaatsen zijn. Op beide stranden staat een informatiebord van de provincie Zeeland (A), waarop is aangegeven dat er een opruimplicht geldt voor zowel honden als paarden. Hiervoor zijn echter geen zakjes of afvalbakken aanwezig en er wordt hier niet actief gehandhaafd. Honden en paarden zijn het hele jaar toegestaan. Naar schatting komen per dag enkele tientallen honden op het strand, paarden slechts af en toe. Verder wordt er op de borden gewaarschuwd voor sterke stroming. Het strand bij het caisson (B) is bij laag water erg uitgestrekt (C). Het is in feite een ondiepe baai met veel slikkerig zand (D) met een actief bodemleven (zeepieren/zagers). Vooral rond de laagwaterlijn zijn veel oesters aanwezig. Op het slikkerige deel vindt ook vegetatieontwikkeling plaats (E) en foerageren veel vogels (enkele honderden tijdens het veldbezoek). Het strand is gelegen tegen een duingebied dat niet betreden mag worden. Het strand bij het caisson is geen officieel naaktstrand, maar wordt wel veel als zodanig gebruikt. Op het strand zijn geen voorzieningen aanwezig. Er zijn geen toiletten en er zijn geen prullenbakken. Het strand wordt niet dagelijks schoongemaakt, aangespoeld materiaal blijft liggen (F). Tijdens het veldbezoek waren er enkele honden aanwezig en zijn uitwerpselen van paarden aangetroffen. Het strand bij de strekdam is kleiner dan bij het caisson en loopt ook steiler af (I). De parkeerplaats en het informatiebord van de provincie bevinden zich bovenop de strekdam (J) waar ook een afvalbak (K) staat van initiatief Doe Mee, Verlos de Zee. Verder zijn geen voorzieningen en geen toiletten aanwezig. Tijdens het veldbezoek waren ook op dit strand diverse honden aanwezig en was men actief met een deltavlieger (L, M). De vaargeul van de drukke scheepvaartroute bevindt zich op circa 1 km van het strand (N). Langs de waterlijn is veel zeewier aanwezig. Het aantal vogels op dit strand is beperkt. 11

Foto s strand bij caisson A B C D E F 12

Foto s strand bij strekdam I J K L M N 13

BIJLAGE 2 Resultaten toetsing ZWEMPROF In onderstaande figuren staan de uitkomsten en invoer van het spreadsheetmodel ZWEMPROF. De uitkomsten bij ZWEMPROF zijn erg afhankelijk van de ingevoerde hydrologische/morfologische parameters. Hierbij valt te denken aan waterdiepte, breedte en het verversingsdebiet. Indien het debiet afneemt, is de kans op een overschrijding groter en/of de nauwkeurigheid van de uitslag lager. Uit de bronnenanalyse met ZWEMPROF blijkt dat van alle potentiële bronnen de riooloverstorten en zwemmers op een kluitje daadwerkelijk invloed kunnen hebben op de zwemwaterkwaliteit. De overstorten treden in werking bij extreme neerslag. De overstorten van het gemengde rioolstelsel treden ongeveer 10x per jaar in werking en de overstorten van de gescheiden stelsels in Vlissingen Oost treden ongeveer 1x per 2 jaar in werking. Met ZWEMPROF wordt de invloed van de riooloverstorten overschat. Bij de overstorten van gemengde stelsels wordt in ZWEMPROF uitgegaan van rechtstreekse lozing op de Westerschelde, terwijl de overstorten in werkelijkheid in het achterland liggen. Het overstortwater wordt in verdunde vorm vertraagd afgevoerd naar de Spuikom. Bij de overstorten van gescheiden stelsels wordt in ZWEMPROF uitgegaan van 100% sanitairwater, terwijl het aandeel sanitairwater ten opzichte van het totaal in werkelijkheid flink kleiner is. De kans dat de overstorten verantwoordelijk zijn voor de overschrijdingen is klein. Zwemmers op een kluitje is een situatie die voor kan komen bij mooi zomerweer, wanneer de zwemmers zich niet uitspreiden over het hele strand, maar vrijwel allemaal bij één strandopgang het water in gaan. Bijdrage bronnen legenda EC Geen invloed op zwemwaterkwaliteit (E.c <200KVE/100ml) Geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit (E.c tussen 200 en 500KVE/100ml) Wezenlijk invloed; gemiddelde onder de norm, maar incidenteel overschrijdingen te verwachten (E.c tussen 500 en 900KVE/100ml) Grote invloed bron: maatregelen noodzakelijk (E.c >900KVE/100ml) Naam locatie: Ritthem Fort Rammekens Badslegenda IE Datum beoordeling: 18 november 2014 Geen invloed op zwemwaterkwaliteit (IE <100KVE/100ml) Geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit (IE tussen 100 en 200KVE/100ml) Wezenlijk invloed; gemiddelde onder de norm, maar incidenteel overschrijdingen te verwachten (IE tussen 200 en 330KVE/100ml) Grote invloed bron: maatregelen noodzakelijk (IE >330KVE/100ml) gemiddeld EC zeer druk EC gemiddeld IE zeer druk IE eindoordeel EC eindoordeel EC Zwemmers verdeeld over zone 0 0 0 0 gemiddeld zeer druk 465156 465158 Recreatievaart 1 3 0 1 RWZI 107 54 eindscore IE eindscore IE Agrarisch achterland 2 3 gemiddeld zeer druk RioolOverstort 79063 79064 gemengd stelsel 461193 76866 gescheiden stelsel 3846 2137 Lozingen slachthuis of mestverwerkend bedrijf 0 0 Ongezuiverde lozingen 0 0 Afstromend wegwater 0 0 Beroepsvaart 6 3 Jachthavens 0 0 Watervogels binnen zwemzone 0 0 Watervogels buiten zwemzone 0 0 Dieren op het strand binnen zwemzone 0 0 Dieren op het strand buiten zwemzone 0 0 Lokale bron (Incidenteel) 0 0 Lokale bron (continue belasting) 0 0 Zwemmers op een kluitje 3854 3854 1927 1927 Figuur B1.1 Resultaat Zwemprof 14

ZWEMPROF Naam locatie: Ritthem Fort Rammekens Badstrand ZWEMwaterPROFielen Datum beoordeling: 18 november 2014 Type en morfologie Zwemmers gemiddeld aantal per dag Afstand tot aantal bij extreme drukte zwemplek (m) Fractie naar zwemwater Type systeem kanaal 2 60 500 aantal boten bij extreme breedte kanaal (m) 1000 Schepen aantal boten per dag drukte 500 - recreatievaart 25 100 1000 0.25 gemiddelde diepte kanaal (m) 10 - beroepsvaart 400 400 1000 0.25 Verversingsdebiet (m3/sec 150 Continue bronnen - debiet (m3/s) oppervlak zwemzone (m2) 100000 - RWZI - 0.6 2000 0.25 gemiddelde diepte in zwemzone 1 - lozingen slachthuis of mestverwerkend bedrijf - 0 0 0 oeverlengte zwemstrand (m) 1200 - jachthavens (continue belasting) - 0 0 1 Lokale bron (continu) - - belasting E. coli (KVE/halfjaar) - - belasting enterokokken (KVE/halfjaar) - Dieren op het zwemstrand/zwemzone - aantal honden/dag 50 0 1 - aantal paarden/dag 5 0 0 - watervogels 250 0 1 Dieren buiten zwemzone - aantal honden/dag 0 0 0 - aantal paarden/dagen 0 0 0 - watervogels 0 0 0 Incindentele bronnen - overstort-volume (m3) - overstort gemengd stelsel - 14250 2000 0.1 - overstort gescheiden stelsel - 400000 5000 0.1 - ongezuiverde lozingen - 0 0 0 - afstromend wegwater - 0 0 0 Lokale bron (incidenteel) concentratie 0 0 0 - concentratie E. coli (KVE/l) 0 0 0 0 - concentratie enterokokken (KVE/l) 0 0 0 0 Agrarisch achterland Figuur B1.2 bodemtype klei 1 2000 0.25 aantal hectare 4500 Invoerblad Zwemprof mestsoort Runderdrijfmest 6 15