Uitgave van de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel posium wordt gehouden in het Theater van het van de Openbare Bibliotheek van Amsterdam (OBA) e naast Restaurant la Place 22e jaargang, september 2012 Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel penbare Bibliotheek van Amsterdam (OBA) okskade 143, 1011 DL Amsterdam eschrijving openbare Bibliotheek o.b.a. rale bibliotheek bevindt zich op het Oosterdoks- Het centraal station en de tram- en bushalte liggen kleine 10 minuten loopafstand. Elke 10 minuten In dit nummer: bovendien een Stop/Go-bus vanaf het CS naar de eek en terug, en parkeren kan in de naastgelegen garage. Historische Hierdoor ontwikkeling is de centrale van bibliotheek de Vereniging goed 4 aar vanuit Winkelbedrijven heel Nederland. Vendex/KBB 2003 8 es van de Openbare Bibliotheek Amsterdam: Gesprek met Marleen Lohman 9 okskade 143. De geschiedenis van de Bijenkorf en aar vervoer Vroom&Dreesmann 14 t openbaar Interview vervoer C. ten is de Broek centrale bibliotheek te 20 n met alle metro s, trams en bussen met halte Verschijningsvormen Outfit en nieuw logo 24 dam Centraal Station. Vanaf het station is het minuten Ontwikkeling lopen naar en de samenvatting Centrale Bibliotheek: itgang Pensioenfonds centrum, ga links V&D (in en oostelijke KBB richting). 26 rdjes Route Waar gaat Oosterdok, het met over ons pensioen de fietsbrug naar boven toe? 28 er. Voorbij Van de het Voorzitter Chinese : restaurant '25 jaar oud, staat maar de jong Centrale in eek aan de linkerkant. denken en energie' 30 Voorzitter Bpf-D feliciteert de vereniging 31 parkeren Servicerubriek in de parkeergarage Oosterdok Parking lden de Klein tarieven pensioen van van Amsterdam Gerda Aalbers Centrum). 32 4,00 per Van uur. de redactie: Zijn ouderen de zondebok van de samenleving 34 rkeren kopere Recept: oplossing Advocaat zijn de P+R parkeerplaatsen. 35 rkeert u Jubileumpuzzel tegen laag tarief aan de rand van 36 dam. Er Adreswijzigingen zijn op dit moment 7 P+R parkeerplaatsen. 38 rtoe de ANWB borden op de Ring A10. Aanbieding voor VGD leden 39 Colofon 40 DE WAARDE VAN GRIJS is de titel van ons jubileumsymposium. In het kerstnummer van OutFit zullen wij hiervan uitgebreid verslag doen. SympoSium WAARDE VAN 26 09 2012 DE
Zilveren Kruis feliciteert de VGD met haar 25-jarig vitale bestaan! Dit jaar bestaat de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel 25 jaar! Het Werkteater wil u vanaf deze plaats hartelijk feliciteren met dit prachtige jubileum. Wij zijn een theatergezelschap dat eind jaren 60 ontstond uit het verlangen van een kleine groep acteurs om persoonlijke en geëngageerde theatervoorstellingen te maken. De voorstellingen, die op improvisatiebasis ontstonden, hadden als doel maatschappelijke ontwikkelingen bespreekbaar te maken. Dit leverde revolutionaire voorstellingen en theaterervaringen op, waar tot op de dag van vandaag nog over gesproken wordt. Vanaf eind jaren 80 startte Het Werkteater met het maken van op maat gemaakte voorstellingen, die in opdracht van bedrijven en instellingen worden ontwikkeld. Maar ook nu nog heeft onze manier van werken zijn oorspronkelijke gedachte behouden: nog altijd maakt Het Werkteater maatschappelijk verbonden acteurstheater en nog altijd staat Het Werkteater achter de uitgangspunten van toen. Ook gezond en fit blijven in de komende jaren? Ga naar www.zilverenkruis.nl. We worden oud. We worden grijs. We zitten midden in een crisis en ons pensioen wordt bedreigd. Hoe moet dat straks als wij zorg nodig hebben? Hoe gaan we dat betalen en hoe wordt dat geregeld? Het Werkteater heeft een voorstelling gemaakt die gaat over de noodzaak van technologie in de gezondheidszorg. Wij spelen onze voorstelling ook graag voor u. Wij zijn vereerd dat wij te midden van alle mooie sprekers een theatrale bijdrage mogen leveren op jullie symposium De Waarde van Grijs op 26 september 2012 en zullen met veel plezier uw symposium op een passende en ludieke manier afsluiten! Het Werkteater: theater dat werkt! AdvVGD.indd 1 12-07-12 13:11 Paswerk Grafisch voor al uw grafische uitingen, feliciteert de VGD met hun 25-jarig jubileum! www.paswerk.nl
Een postactieve is een pensioendeelnemer, die niet meer werkzaam is bij een bedrijf en die (nog) geen pre-, ouderdoms- of arbeidsongeschiktheidspensioen ontvangt.» 4 5 Historische ontwikkeling van de vereniging door de OutFit/Website-redactie HET ONTSTAAN In 1980 ging het niet zo goed met het concern in het algemeen en met de Bijenkorf in het bijzonder. De pensioenen waren bij Nationale Nederlanden goed herverzekerd. Echter, de toeslagen op de ingegane pensioenen niet. Voor de gepensioneerden betekende dit dat de uitbetaling van de toeslagen onzeker was geworden. Door de inflatie in de voorgaande jaren maakten die toeslagen een belangrijk deel uit van de inkomsten uit het pensioen. Enkele (ex) collega s, Wijnandrina Goedhart, chef personeelszaken Bijenkorf Rotterdam, Paulina Vermunt, hoofd kassadienst Bijenkorf Rotterdam en Helmoet Levie, verkoopchef Bijenkorf Rotterdam, richtten in december 1980 de Belangenvereniging van Gepensioneerden KBB op. Zoals u ziet is onze vereniging in de Rotterdamse Bijenkorf ontstaan op initiatief van enkele zeer bezorgde collega s. Er moest invloed komen bij het bestuur van wat toen nog de Stichting Pensioenvoorziening KBB heette. Ook wilden zij invloed op de Caobesprekingen, opdat de vakbonden op de hoogte zouden komen van de problemen. De stem van de gepensioneerden moest ook gehoord worden in de Pensioencommissie van de Centrale Ondernemingsraad. Tenslotte stond op de wensenlijst deelname in het bestuur van de Stichting Pensioenvoorziening KBB. In 1987 werd de informele belangenvereniging omgezet in een officiële, notarieel vastgelegde vereniging onder de naam Vereniging van Gepensioneerden KBB. Wat is er bereikt De Stichting Pensioenvoorziening KBB werd omgevormd tot Stichting Pensioenfonds KBB, die een kapitaal in beheer kreeg, waaruit de toelagen en toeslagen betaald kunnen worden. De inkomsten van de Stichting uit de premiebijdragen van de deelnemers en de werkgever en beleggingen zorgen dat het kapitaal zo groot blijft, dat alle lopende verplichtingen kunnen worden nagekomen. De verhouding tussen het kapitaal en de lopende en toekomstige verplichtingen wordt uitgedrukt in een dekkingspercentage. Dit moet 100% zijn en is dat al jaren. Er is een pensioenreglement, waarin de aanpassing van de ingegane pensioenen is vastgelegd. Door de Stichting Pensioenfonds KBB is een pensioenraad opgericht. In de pensioenraad zijn vertegenwoordigd de actieven (de werkenden) en de postactieven. Dat zijn degenen, die met VUT zijn of gepensioneerd en degenen die het concern hebben verlaten, maar later nog wel recht op pensioen hebben. De leden van de Pensioenraad worden benoemd door de COR. De vertegenwoordigers van de actieven worden voorgedragen door de ondernemingsraden van de werkmaatschappijen. De vertegenwoordigers van de postactieven worden voorgedragen door onze vereniging. De zittende pensioenraad bestaat uit twintig personen, waaronder zes vertegenwoordigers van de postactieven. Wat willen wij nog bereiken Inmiddels hebben de postactieven ook hun intrede gedaan in het bestuur van het Pensioenfonds. Dit bestuur wordt voor de helft benoemd door de Raad van Bestuur van KBB en voor de helft door de Pensioenraad. Aan beide zijden zit een postactieve. Wat wij nog niet hebben bereikt, maar waar voortdurend de aandacht op is gericht, is dat het bestuur van het Pensioenfonds eigenlijk uit drie groepen zou moeten bestaan: werkgevers, werknemers en postactieven. Iedere groep zou zo zijn specifieke belangen het beste naar voren kunnen brengen. Om dat te bereiken is een wetswijziging nodig. Om onze stem beter te kunnen laten horen, onder andere voor die zo gewenste wetswijziging, zijn wij aangesloten bij een landelijke vereniging, de Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden (NVOG). Daarbij zijn bijna 40 soortgelijke verenigingen aangesloten met in totaal zo n 90.000 leden. Dat is maar een klein deel van de ongeveer 1.000 pensioenfondsen die er bestaan. De NVOG maakt deel uit van het CSO (Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties). Via deze organisatie vindt regelmatig overleg plaats met de overheid en de politieke partijen. In de tweede helft van 1998 is een convenant tot stand gekomen. In deze overeenkomst hebben vertegenwoordigers van het CSO en de Stichting van de Arbeid afgesproken dat er maatregelen genomen zullen worden om deelnemers en gepensioneerden van pensioenfondsen meer zeggenschap te geven. Het convenant kwam er, mede door druk van de staatssecretaris van Sociale Zaken. Die dreigde met wetgeving te komen, indien partijen niet tot overeenstemming kwamen. Bij de uitvoering van dat convenant is de NVOG sterk betrokken. De NVOG is druk doende om betere behartiging van de belangen van (nog niet) gepensioneerden te bereiken. Er ontstond een vereniging van ruim 1100 KBB ers in ruste, met een door de leden gekozen bestuur. Minstens twee bestuursleden zijn deskundig op het ingewikkelde terrein van pensioenen en pensioenwetgeving. De bestuursleden zijn allen onbetaalde vrijwilligers.
Wil Wijnandina Goedhart Fusie Vendex en KBB Na de fusie tussen Vendex en KBB werden in 2001 de statuten aangepast en de naam veranderd in Vereniging van Gepensioneerden Vendex/KBB. Het lidmaatschap werd opengesteld voor alle gepensioneerden uit het nieuwe concern Vendex/ KBB. De vereniging groeide in korte tijd van ongeveer 900 tot bijna 3000 leden. De twee bestaande Ondernemingspensioenfondsen, Ondernemingspensioenfonds KBB en Ondernemingspensioenfonds Vendex werden samengevoegd in de Stichting Pensioenfonds Vendex/ KBB. De vereniging van gepensioneerden was in het bestuur van het pensioenfonds vertegenwoordigd. Dit pensioenfonds kende daarnaast een pensioenraad. Hierin werd een aantal zetels bezet door bestuursleden van de vereniging. Sinds 1990 bestond er namelijk een wettelijk recht op mede zeggenschap en dus vertegenwoordiging in bestuursorganen. Fusie Stichting Pensioenfonds Vendex/KBB met het Bedrijfstak Pensioenfonds Detailhandel Maxeda BV de nieuwe eigenaar van het voormalige concern Vendex/KBB heeft omstreeks 2006 het proces in gang gezet voor een fusie van de Stichting Pensioenfonds Vendex/ KBB met de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel, het Bpf-D. Deze fusie heeft begin 2007 zijn beslag gekregen. In de onderhandelingsperiode zijn de belangen van de gepensioneerden met volle inzet 6 7 verdedigd door onze bestuursleden en de leden van de pensioenraad. Een grotere belangenvereniging Nu de Stichting Pensioenfonds Vendex/KBB is overgegaan in de Bpf-D, heeft het bestuur zich beraden op haar positie en de toekomst voor de vereniging. In de Algemene Ledenvergadering van april 2007 heeft het bestuur de opdracht van de leden aanvaard om de haalbaarheid te onderzoeken van één grote belangenvereniging voor alle pensioengerechtigden uit het Bpf-D. Er zijn in een korte periode plannen ontworpen en in een extra ALV in oktober 2007 werden de nieuwe statuten unaniem door de leden goedgekeurd. Deze zijn op 14 november 2007 notarieel gepasseerd. Inmiddels heeft de vereniging drie vertegenwoordigers voorgedragen om zitting te nemen in de Deelnemersraad van het Bpf-D. Twee hiervan, die van het CNV, worden op hun verzoek bezet door bestuursleden van onze vereniging. Er is hard gewerkt aan de voorwaardenscheppende condities om een grote wervingscampagne te starten. Een wervingsbrochure is in voorbereiding. Er is een nieuw logo ontwikkeld, de OutFit is in een nieuw jasje gestoken en de realisatie van de website completeren de voorwaarden voor een grote, actieve belangenvereniging. Medezeggenschap Gepensioneerden in Pensioenfondsbesturen In juli 2008 werd er door de Tweede Kamerleden Koser Kaya (D 66) en Blok (VVD) een voorstel van wet ingediend voor wijziging van de Pensioenwet. Hierin wordt de medezeggenschap van gepensioneerden in pensioenfondsbesturen nog nadrukkelijker geregeld en worden pensioenfondsen verplicht mee te werken aan het oprichten en in stand houden van verenigingen van gepensioneerden. Dit voorstel is door de Tweede Kamer aanvaard en in januari 2012 door de Eerste Kamer goedgekeurd. Overigens nam onze vereniging (V.G.D.) na de goedkeuring van de statuten en uitwerking van de expansieplannen een unieke plaats in als eerste en enige Vereniging van Gepensioneerden binnen een Bedrijfstak Pensioenfonds in Nederland. Gepensioneerden en hun organisaties hebben lang gestreefd naar medezeggenschap in bestuur en andere organen van hun pensioenfondsen. Na de goedkeuring van het eerder genoemde wetsvoorstel is daardoor, bij inwerkingtreding van deze wet, een wettelijk kader ontstaan. Mede naar aanleiding van deze nieuwe wetgeving en de turbulente ontwikkelingen in heel pensioenland heeft het bestuur van de vereniging zich opnieuw beraden op haar positie en de toekomst van de vereniging. Een nieuwe belangenvereniging voor de gehele detailhandel Uit onderzoek is gebleken dat er naast het Bpf-D nog een aantal detailhandel-gerelateerde pensioenfondsen bestaan. Ook werd duidelijk dat bij vele van deze pensioenfondsen geen belangenverenigingen bestaan. Dit bleek overigens ook voor een aantal ondernemingspensioenfondsen, gerelateerd aan de detailhandel. De oriëntaties op dit front hebben geleid tot het besluit om het lidmaatschap van de belangenvereniging V.G.D. open te stellen voor alle gepensioneerden, die een pensioen genieten van welk detailhandel-gerelateerd Ondernemings- Bedrijfstakpensioenfonds in Nederland dan ook. In de Algemene Ledenvergadering van 2 mei 2012 werd dit voornemen van het bestuur met algemene stemmen aangenomen en werd een statutenwijziging goedgekeurd. Een grote stap voorwaarts in de groeimogelijkheden van de vereniging en, nog belangrijker, de opvulling van een leemte voor vele gepensioneerden uit de detailhandel, die tot dat moment geen belangenvertegenwoordiging kenden. Het potentieel aan gepensioneerden voor lidmaatschap van een belangenvereniging komt daardoor op ongeveer 300.000 mogelijke leden te liggen.
Winkelbedrijven, behorend tot Vendex/KBB in 2003 Toen ik Marleen belde met het verzoek eens met haar te praten over haar periode als voorzitter van onze vereniging, reageerde zij enigszins verbaasd maar voelde ze zich ook zeer vereerd. door John M.H. Bogers Gesprek met Marleen Lohmann, oud-voorzitter V.G.D. 8 In het mooie en rustieke Goedereede op het voormalige eiland Goeree -Overflakkee werd ik allerhartelijkst ontvangen in haar mooie, monumentale pand aan de Pieterstraat. Al gauw bleek dat Marleen druk aan het werk was geweest en zoals we dat van Marleen kennen, ze had haar huiswerk gemaakt en alle wapenfeiten keurig in volgorde op papier gezet. Een accuratesse om jaloers op te zijn, maar ja, dat is Marleen! Ik moest haar natuurlijk even bijpraten over de ontwikkelingen binnen onze vereniging en verslag doen van alles waar wij nu mee bezig zijn. Marleen Lohmann, een vitale dame van 77 heeft 38 jaar in de Hema Centrale gewerkt. Ooit solliciteerde zij op een functie als instructrice, maar dat pakte, voordat zij bij de Hema aan de slag ging, anders uit. Men zag in Marleen de medewerkster personeelszaken, die zij zochten. Haar hele loopbaan heeft zij bij de Hema gewerkt binnen de personeeldienst en de laatste 20 jaar in de functie van hoofd personeelszaken Centrale. Bestuur Op de vraag hoe zij ooit bij de vereniging actief betrokken is geraakt vertelt ze dat een oud collega haar, kort voor haar pensionering in 1998, had aangespoord om lid te worden. En dat niet alleen, nee die collega vond dat Marleen in het bestuur actief moest worden, want: Dat is echt iets voor jou, zei hij, en ze hebben nieuwe bestuursleden nodig. En zoals dat toen ging, ze maakte kennis met mevrouw Goedhart, secretaris en een van de medeoprichters. Mevouw Goedhart, zij wenste altijd aangesproken te worden met juffrouw Goedhart, juichte de komst van Marleen toe. Zij vond Marleen dé geschikte kandidaat om haar als secretaris op te volgen. Zoals dat toen ging moest een kandidaatbestuurslid eerst een periode bankzitten bij de bestuursvergaderingen om vervolgens bij gebleken geschiktheid als kandidaat-bestuurslid voorgedragen te worden in de Algemene Leden Vergadering (ALV). De goede bedoelingen van mevrouw Goedhart ten spijt, pakte het heel anders uit.» 9
10 Van een overdracht en inwerken was geen sprake, want Marleen werd zomaar voor de leeuwen gegooid. In 2000 deelde Ben de Bruijn, op dat moment voorzitter van de vereniging, onverwachts mede zijn functie als voorzitter en bestuurslid met onmiddellijke ingang te beëindigen. En daar zat het bestuur zonder voorzitter. Marleen, die al eerder had aangegeven de functie van voorzitter ooit te ambiëren werd als nieuwe voorzitter aan de ALV voorgedragen. Van een overdracht en inwerken was geen sprake, want Marleen werd zomaar voor de leeuwen gegooid. Er brak een turbulente periode aan, voor het hele bestuur maar zeker ook voor de nieuwe voorzitter, dat mag wel met overtuiging gezegd worden. Overname In datzelfde jaar 2000 kreeg de vereniging echt te maken met de gevolgen van de overname van KBB door Vendex, die in juli 1999 als juridische fusie zijn beslag had gekregen. Een periode waarin natuurlijk heel wat werk te doen was. De vereniging moest vanaf dat moment ook toegankelijk worden voor alle gepensioneerden uit het Vendex-concern. Er werden nieuwe statuten voorbereid om ter goedkeuring voor te leggen aan de ALV. De statuten- en naamswijziging van de vereniging werd door de ALV aangenomen en het bestuur kreeg mandaat om alle gepensioneerden van Vendex uit te nodigen lid te worden. In een extra ALV in november 2001 kon gemeld worden dat het ledental na de wervingsactie van 900 tot 1850 gestegen was. Een schoksgewijze groei van de vereniging. Al snel bleek dat de grote toestroom van Vendexgepensioneerden niet zonder reden was. De pensioenfondsen van Vendex en KBB werden omgevormd tot een Ondernemingspensioenfonds Vendex/KBB. Dat er, mede door deze samenvoeging, ook fikse problemen ontstonden werd gaandeweg steeds duidelijker. Problemen In 2002 werd door het Ondernemings pensioenfonds Vendex/KBB de indexatie omgezet in een voorlopige toeslag. Een maatregel, die duidelijk aangaf, dat er problemen waren. En dat werd steeds meer duidelijk, want eind 2002 moest er een herstel plan ter goedkeuring ingediend worden. Het bestuur van de vereniging startte een briefwisseling met de Raad van Bestuur over de ontstane zorgelijke stand van zaken. En ja hoor, in 2003 werd er niet geïndexeerd maar er volgde wel een voorlopige toeslag. Onzekerheid dus over dat voorlopige karakter. Een delegatie van het bestuur ging hierover in gesprek met de heer Hamming, lid van de Raad van Bestuur van Vendex. Naar aanleiding van dit gesprek werd er een extra editie van OutFit uitgegeven, met een inleiding van de heer Franken als voorzitter van de Stichting Pensioenfonds Vendex/KBB. Deze werd aan alle gepensioneerden gestuurd. De confrontatie met de problemen heeft een groot aantal leden echt wakker geschud, want men ging aan de gang om oud-collega s, die nog geen lid waren, te overtuigen van het belang van een grote vereniging, waar de kracht van het aantal zijn werk kon doen. Het ledental steeg in korte tijd naar bijna 3000! In 2004 werd er weer niet geïndexeerd ofschoon er wel weer een voorlopige toeslag volgde. En of dat al niet genoeg was? Het pensioen en de garantieregeling werd gewijzigd. Dat het bestuur deze maatregelen niet zomaar over zijn kant liet gaan en hier nogal kritische vragen over stelde aan het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Vendex/KBB moge duidelijk zijn. Nog vóór er een duidelijk antwoord kwam verschenen er krantenberichten over een mogelijke overname van het concern door een buitenlandse investeringsmaatschappij. Deze geruchtenstroom en alle negatieve maatregelen waren voor het bestuur aanleiding om externe deskundigen in te huren zoals een advocaat, een jurist en een actuaris. Dat kostte veel geld, daarom deed het bestuur een beroep op de leden voor een noodzakelijke extra financiële bijdrage, die spontaan werd gehonoreerd. Onzekere toekomst Wij werden in de gelegenheid gesteld om twee bestuurleden als afgevaardigden van onze vereniging voor te dragen voor het bestuur van het ondernemingspensioenfonds Vendex/KBB. Mevrouw C.J.B. Boekhout en de heer J. Nugteren werden benoemd. In de pensioenraad (nu deelnemersraad), werden zes zetels bezet namens de gepensioneerden en twee daarvan werden voorgedragen door onze vereniging. Er was wel communicatie tussen zowel de bestuursleden als de leden van de pensioenraad met ons bestuur, maar toch was er behoefte aan een directer contact. Zeker in die periode was het gewenst het bestuur van de vereniging sneller en directer bij alles te betrekken. Er werd besloten alle leden van de pensioenraad te laten toetreden tot het bestuur van de vereniging. In 2004 werd Vendex/KBB overgenomen door een Consortium van Anglo- Amerikaans kapitaal en de Nederlandse investeringsmaatschappij ALPINVEST. De ongerustheid over de toekomst van het pensioenfonds nam toe. Niet onterecht want de buitenlandse investeringsmaatschappij was, zoals later overduidelijk bleek, helemaal niet geïnteresseerd in een pensioenfonds als Vendex/KBB. Ook in 2005 was er geen indexatie, maar wel weer een voorlopige toeslag. Het bestuur van de vereniging, ondersteund door een fiscaal jurist en een actuaris, ging in gesprek met het bestuur van het pensioenfonds en de inhoud van die gesprekken werd op uitdrukkelijk verzoek van ons bestuur schriftelijk bevestigd en gepubliceerd in de OutFit van april 2005. Er werd gecorrespondeerd met de Raad van Bestuur over de toekomst van het pensioenfonds en ook deze correspondentie werd gepubliceerd in de OutFit van september 2005. Alles bij elkaar voldoende reden voor een delegatie van ons bestuur met de externe pensioenspecialist, mevrouw mr. Nicolette van Opdam, om in gesprek te gaan met de Nederlandse Bank, toen ook al toezichthouder. De resultaten en conclusies van dit gesprek werden in de OutFit van december 2005 gepubliceerd. De heer Woldberg, secretaris van het dagelijks bestuur van het pensioenfonds, hield een inleiding in de ALV over de positie van het fonds.» 11
In 2006 weer geen indexatie en deze keer ook geen tijdelijke toeslag. Bovendien werd de concernbijdrage aan de ziektekostenpremie ook voor gepensioneerden beëindigd. Een reële dreiging, dat ook de collectieve voordelen van de ziektekostenverzekering en andere verzekeringen op termijn onder druk zouden komen te staan. Ons bestuur besloot een samenwerking aan te gaan met Achmea voor deze verzekeringen, een collectieve overeenkomst voor onze eigen leden. Zoals verwacht, het concern Vendex/KBB werd verkocht aan de buitenlandse investeringsmaatschappij en kreeg de naam Maxeda. Maxeda De eerste grote stap van Maxeda was de aankondiging, dat er voor het pensioenfonds een fusiepartner gezocht werd, men wilde dus duidelijk af van het pensioenfonds. Voor ingewijden een helder signaal dat de weg vrij gemaakt moest worden voor een mogelijke ontmanteling van het concern. In december viel het besluit om het Ondernemingspensioenfonds Vendex/KBB (de naam was nooit veranderd) onder te brengen bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel, het Bpf-D. Dat onze vereniging deze overgang niet zomaar over zijn kant liet gaan moge duidelijk zijn. Wij waren van mening dat door Maxeda eerst op een correcte wijze afgerekend moest worden en aan de achterstallige verplichtingen voldaan moest worden. Na heel wat onderhandelen werd er toch resultaat geboekt en na alles afgewogen te hebben werd er geconcludeerd dat dit het best haalbare resultaat was. Er werd onder protest, vanwege de niet gehonoreerde eisen, toch goedkeuring gegeven voor de overgang naar het Bpf-D. 12 13 Bpf-D In 2007 werd de overgang naar het Bpf-D een feit en werden door het bestuur van het overgedragen Ondernemingspensioenfonds voorlichtingssessies georganiseerd op een aantal plaatsen in het land. Met de overgang naar het Bpf-D kreeg onze vereniging ook een zetel in de deelnemersraad van het Bpf-D. Deze zetel werd bezet door Ton Boonekamp, die tevens toetrad als bestuurslid van onze vereniging. Omdat de CNV de twee beschikbare zetels in de deelnemersraad niet kon bezetten, werd de vereniging verzocht hiervoor kandidaten te stellen. Dit resulteerde in de benoeming van Arnold van Dantzich en Jac Holleboom, eveneens bestuurslid van onze vereniging. Een volstrekt nieuwe situatie. Het bestuur heeft zich op dat moment beraden op de positie van onze vereniging voor de toekomst. De resultaten van dit beraad waren duidelijk. De vereniging moet blijven bestaan en opengesteld worden voor alle gepensioneerden van het Bpf-D. Dit voornemen werd voorgelegd aan de ALV en unaniem aangenomen. Er werd een statutenwijziging uitgewerkt en deze werd in een extra ALV in oktober 2007 aangenomen. Afscheid Als we ons realiseren dat, vanaf het aantreden van Marleen als voorzitter, er eigenlijk alleen maar intens hard door haar gewerkt is om leiding te geven aan ons bestuur en de kar van onze vereniging te trekken, dan is het niet verwonderlijk dat toen het moment was aangebroken, waarop Marleen het stokje wenste door te geven. Als de dag van gisteren herinner ik me, dat wij samen na een vergadering met de trein richting Utrecht reisden, en zij mij van haar voornemen op de hoogte bracht. En het zou Marleen niet zijn, als ze al niet goed had nagedacht over haar opvolging! Ik was op dat moment penningmeester en deed de ledenadministratie en was best tevreden met mijn bijdrage aan de vereniging. Maar nee hoor, Marleen vond dat ik maar voorzitter moest worden, want er was gemakkelijker een penningmeester te vinden dan een voorzitter die goed op de hoogte was van wat zich in de afgelopen jaren had voorgedaan en die goed gemotiveerd was om door te gaan met de verdere uitbouw van de vereniging. Ik moet bekennen dat ik toen wel even bloosde bij de eer die mij gegeven werd, dat ik de kandidaat was die het moest worden. Ik heb eigenlijk maar heel kort hoeven nadenken of ik dat wel wilde, maar de vraag of ik dat wel kon deed me toch wel even twijfelen. Veel bedenktijd kreeg ik niet en van een afwijzing wilde Marleen al helemaal niet horen. In de kort daarop volgende bestuursvergadering deelde ze haar voorgenomen aftreden mee en werd ik meteen als haar opvolger voorgedragen. Haar vertrek werd door het voltallige bestuur zeer betreurd, maar er was toch ook alle begrip voor haar besluit. Mijn kandidatuur werd eigenlijk helemaal niet meer overwogen want voor het voltallige bestuur was het een uitgemaakte zaak dat ik dit moest doen. En Marleen zou Marleen niet zijn, als zij de overdracht en mijn inwerking als haar opvolger niet zou realiseren op een manier, die niemand haar nadoet. Zonder enige schroom durf ik te stellen dat wij aan Marleen heel veel dank verschuldigd zijn voor haar tomeloze inzet, de wijsheid, tact maar ook haar Ik moet bekennen dat ik toen wel even bloosde bij de eer die mij gegeven werd, dat ik de kandidaat was die het moest worden. vastberadenheid, die niet te evenaren is. Bij mijn bezoek aan haar in Goedereede stond ik versteld van haar nog steeds grote betrokkenheid bij het wel en wee van de vereniging. Haar belangstelling voor alles wat er gebeurt is enorm. Zeker tegen de achtergrond van de hele moeilijke periode die Marleen doormaakt na het plotselinge overlijden van haar partner Hans. Ik vertrok uit Goedereede met een zeer voldaan gevoel over ons gesprek en mijn respect voor haar als bijzonder krachtige en sociale vrouw is met sprongen gestegen. Het ga je goed Marleen, in hopelijk nog een lange en goede gezondheid. Wij hopen je nog vaak op onze ALV en andere bijeenkomsten te mogen begroeten.
De geschiedenis van De Bijenkorf en Vroom & Dreesmann De gepensioneerdenvereniging V.G.D. is voortgekomen uit de Bijenkorf warenhuisorganisatie. Om die reden leek het de redactie een goed idee u een inzicht te geven in het ontstaan van de Bijenkorf, de groei en uiteindelijk de situatie anno 2012. door Martin J. Holtkamp In 1926 opende dochtermaatschappij de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam alleen samen op het gebied van inkoop, maar in» 14 15 De Bijenkorf Het jaar is 1870 en Nederland verandert snel. Moderne vanzelfsprekendheden zoals waterleiding en de tram komen tot stand. Nederland bouwt bruggen, sluizen en spoorwegen. De ergste armoede begint te verdwijnen. Scholen, gaarkeukens, parken en andere voorzieningen worden gesticht. Hier en daar verheffen vrouwen, nog heel beleefd, hun stem voor gelijke rechten. En in een drukke, smalle Amsterdamse straat begint iemand een winkel die zal uitgroeien tot Nederlands eerste warenhuis: De Bijenkorf. In 1898 begint onder leiding van Arthur Isaac de expansie. In 1909 werd de eerste noodwinkel aan het Damrak neergezet. Al spoedig daarna, in 1913, volgde een tweede hulpgebouw. In 1909 werd besloten dat op de hoek van de Dam en het Damrak het eerste Bijenkorfwarenhuis moest verrijzen, dat in 1914 is afgebouwd. Nederlands eerste warenhuis, een kooppaleis zoals nog niet eerder is vertoond: De Bijenkorf in Amsterdam. Nog twee Bijenkorffilialen werden gebouwd, de nieuwe gebouwen waren elk juweeltjes van bouwkunst. De Bijenkorf in den Haag werd geopend in 1926 en in Rotterdam in 1930. Al spoedig volgden de verschrikkelijke oorlogsjaren waarbij de Rotterdamse Bijenkorf grotendeels werd verwoest. Het nieuwe warenhuis werd in 1957 geopend. (HEMA) in de Kalverstraat haar deuren. Naast de hogere inkomens wilde de Bijenkorfdirectie ook een financieel minder bedeelde groep bedienen. In 1958 was de HEMA uitgegroeid tot een belangrijke winkelketen. Tijd om op eigen benen te staan met een zelfstandige statutaire directie. Van Bijenkorf Beheer naar KBB Op 1 februari 1966 wordt een concernmanagementteam met staforganen in het leven geroepen als overkoepelend orgaan boven de werkmaatschappijen, Bijenkorf Beheer. De werkmaatschappijen houden zelfstandige directies en een eigen identiteit. Bij het 100-jarig bestaan in 1970 krijgt Bijenkorf Beheer het predicaat Koninklijk. Zo ontstond Koninklijk Bijenkorf Beheer, KBB. Vroom & Dreesmann Aan het einde van de 19 e eeuw waren er twee succesvolle zakenlieden in Amsterdam actief, Willem Vroom en Anton Dreesmann. Beiden hadden een manufacturenzaak en waren rooms-katholiek. Vroom is in 1883 getrouwd met Francisca Tombrock, een zus van Helena Tombrock, de vrouw van Dreesmann. Zo werden ze zwagers. Dreesmann, en later ook Vroom, gebruikte in zijn winkel een voor die tijd ongebruikelijke strategie: lage en vaste prijzen tegen contante betaling. Het was toen gebruikelijk dat men altijd korting kreeg. Aanvankelijk werkten Vroom en Dreesmann
1887 leidde dit tot een verregaande samenwerking en de oprichting van het bedrijf Vroom & Dreesmann. Hun eerste zaak aan de Weesperstraat in Amsterdam was een feit. Vroom hield zich vooral bezig met financiële zaken en administratie, terwijl Dreesmann de inkoop en verkoop leidde. V&D groeide snel en de beide heren woonden al gauw in Amsterdamse grachtenpanden. In een hoog tempo werden nieuwe filialen in het hele land geopend: Rotterdam (1892), Den Haag (1893), Nijmegen (1895), Arnhem (1896), Haarlem (1896) en Utrecht (1898). In deze filialen stonden voornamelijk katholieke familieleden aan het roer. Elk mannelijk familielid kreeg een opleiding bij Dreesmann en daarna een aanbod om een eigen filiaal te leiden, met daarbij de helft van de aandelen, om financiële verbondenheid met de eigen vestiging te krijgen. concurrent in Nederland in buitenlandse handen»» 16 17 Een interessant detail van het personeelsbeleid van V&D waren de internaten binnen de vestigingen. Vroom & Dreesmann kon op die manier het personeel ook buiten werktijd in de gaten houden, waarbij ook het kerkbezoek aan de orde was. Op deze manier kreeg het concern een goede naam onder katholieke families en een toestroom van katholieke medewerkers. Aan het begin van de 20 e eeuw werden alle filialen stuk voor stuk omgezet in NV s en ondergebracht in het overkoepelende concern Vroom en Dreesmann B.V. De aandelen bleven daarbij in handen van de familie. Vendex De holding Vendex International wordt in 1982 opgericht, waarna deze halverwege de jaren 90 naar de beurs gaat. Begin 1997 valt Vendex International uiteen in twee zelfstandige bedrijven, detailhandelsbedrijf Vendex en het dienstenbedrijf Vedior. Dreesmann, en later ook Vroom, gebruikte in zijn winkel een voor die tijd ongebruikelijke strategie: lage en vaste prijzen tegen contante betaling. Het was toen gebruikelijk dat men altijd korting kreeg. De opsplitsing van Vendex in een winkelconcern, waaronder Vroom & Dreesmann, Edah en Hunkemöller, en een dienstenbedrijf, Vedior, ASB, Dactilo en Abilis, kwam voor eenieder als een verrassing. Faillissementscrisis KBB In het financiële rampjaar 1983, KBB stond voor een dreigend faillissement, kwam de toenmalige KBB-topman Jack Bons op het idee Arie Maas, tot dan directeur van de Hema, in de raad van bestuur te halen. Onbewust haalde hij daarmee het paard van Troje binnen. Het illustere KBB stond aan de rand van de afgrond. Het jaar ervoor was 30 miljoen gulden verlies geleden. De vermogensverhouding was rampzalig. Bovendien was er veel geld geleend voor nieuwe Hema s en een nieuw hoofdkantoor, waardoor de rente was opgelopen tot 90 miljoen gulden. De Amro-bank, die kort daarvoor alle bezittingen al in onderpand had genomen, dreigde nu ook de voorraadfinanciering stop te zetten. Piet van Zeil, de toenmalige staatssecretaris, moest er aan te pas komen om de huisbankier op andere gedachten te brengen. Met behulp van een extern bureau werd berekend dat KBB in dat jaar afstevende op een verlies van 60 miljoen gulden, althans dat vertelde toenmalig FNV-bestuurder Dik Lammertink. Op de dag dat de Amro-bank de geldkraan dreigde dicht te draaien, werd iedereen ruw uit zijn slaap gehaald. Lammertink spoedde zich voor eerste hulp naar staatssecretaris Van Zeil, financieel directeur van KBB Koos ten Hoonte polste de banken en directeur Sociale Zaken Cor van der Molen moest de vakbonden masseren. Redding In februari 1983 was KBB gereed om de voornaamste schuldeisers, de Amro-bank en Nationale Nederlanden, tijdens een geheime bijeenkomst in kasteel Doorn recht in de ogen te kijken. Ook Anton Dreesmann, de grote rivaal van Jack Bons, was daarbij aanwezig en vanaf dat moment ook de redder van KBB. Hij stond toen nog aan het hoofd van Vendex International en zijn aanwezigheid had een historie. In een interview met Vrij Nederland liet hij zich ontvallen dat hij een olifantje op zolder had gezet door via Vendex-dochter Staal Bankiers in 1976 heimelijk 40% van de aandelen KBB te kopen. Dreesmanns zorg was, zo zei hij, dat zijn enige
Willem Vroom Anton Dreesmann Dreesmann stortte 40 miljoen vers Anton Dreesmann kapitaal. In ruil daarvoor eiste zou vallen. Ongemakkelijk over zijn stiekeme belegging, bracht Dreesmann zijn pakket later onder in een BV die KBB voor de helft ging meebeheren. Tegen het historisch decor van kasteel Doorn deden de vakbonden een dringend beroep op Dreesmann: Of u redt KBB, of de onderneming gaat failliet. Dreesmann stemde toe, met de historische woorden: Anders wordt die prachtige Bijenkorf op het Damrak nog een hoerenkast! De bonden gingen akkoord met duizend gedwongen ontslagen en forse loonoffers, Nationale Nederlanden zette zijn schuld om in aandelen en Dreesmann stortte 40 miljoen vers kapitaal. In ruil daarvoor eiste Dreesmann een zetel in de Raad van Commissarissen van KBB. Daarna volgde een periode van herstel voor KBB. De arbeidsproductiviteit werd door werkgelegenheid en beloningspeil opgevoerd. Perry Sport, Mobell en Macks werden afgestoten en een aantal Praxisfilialen gingen over op franchisen. Ook werd een samenwerkingsvorm gezocht voor de Bijenkorf meubelvestigingen in Arnhem, Haarlem en Utrecht en werden onvoldoende renderende activa afgestoten. Bron: Archieven Bijenkorf, Jan Michiel Hessels Vroom en Dreesmann» 18 Arie Maas Jack Bons 19 Vendex winnaar Dramatischer kon het voor KBB niet aflopen. Arie Maas, de topman die gedurende een kwart eeuw het concern opbouwde, heeft zijn kwakkelende creatie moeten uitverkopen aan aartsrivaal Vendex. Vijfentwintig jaar lang wist hij de toenaderingspogingen van Vendex af te weren. Maar in februari 1998 zijn de verhoudingen omgekeerd: Vendex topman Jan Michiel Hessels legt lachend 1,7 miljard gulden op tafel. KBB, dat door fout inkoopbeleid bij modedochter M&S in het eerste half jaar in de rode cijfers werd getrokken, had geen kracht meer om zich tegen deze overname te verzetten. De val van KBB begon op 28 augustus 1997 met de bekendmaking van onverwachte verliezen. Maxeda (a passion to serve?) In 2004 werd Vendex/KBB overgenomen door een Consortium van Anglo-Amerikaans kapitaal en de Nederlandse investeringsmaatschappij ALPINVEST. De naam Vendex/KBB werd omgedoopt tot Maxeda. Het concern bestond toen uit: de Bijenkorf, V&D, la Place, Schaap- Citroen, Hema, Claudia Sträter, Hunkemöller, M&S Mode, Praxis, Formido, Brico, Brico Plan-it en Dixons. Inmiddels weten we dat KKR/ MAXEDA en ALPINVEST het concern hebben ontvlochten en veel geld hebben verdiend aan hun bemoeienissen met Vendex/KBB. Dreesmann een zetel in de Raad van Commissarissen van KBB
Gesprek met Kees ten Broek door Martin J. Holtkamp Ik pak mijn tas en ga hier weg, hier wil ik niet blijven. Kees ten Broek is nagenoeg vanaf het moment van de officiële oprichting van onze vereniging lid geweest. Hij heeft de respectabele leeftijd van 87 jaar bereikt en is nog heel actief op allerlei gebieden, maar vooral in onze vereniging. Vele kritische artikelen heeft hij geschreven voor OutFit maar ook voorgedragen tijdens onze Algemene Ledenvergaderingen. Op 14 november 1987 ontving Kees ten Broek een schrijven van de Vereniging van Gepensioneerden KBB met de volgende tekst: Geachte Heer ten Broek, Hierdoor deel ik u mede, dat u bent ingeschreven als lid van onze vereniging. Ingesloten zend ik u de statuten van de vereniging en de laatste brief gezonden aan onze leden, waarin o.a. mededelingen omtrent de betaling van de contributie. Hoogachtend, Vereniging van Gepensioneerden KBB W. Goedhart, secretaris. Wie is Kees ten Broek In 1947 deed hij eindexamen HBS-A op de eerste Openbare Handelsschool te Amsterdam waar hij natuurlijk zijn diploma behaalde. Naar aanleiding van een advertentie van de Bijenkorf in het toen-malige Algemeen Handelsblad, waarin jongelui de mogelijkheid geboden werd om opgeleid te worden tot assistent van den inkoper, kreeg hij zijn aanstelling met een arbeidsovereenkomst gedateerd 1 februari 1948. mocht Kees dus niet naar binnen. Hij moest gebruik maken van de gewone personeelsingang in het Beursstraatje. Zoals gezegd, zijn opleiding begon in de afdeling Calculatie, hij dacht op die afdeling te komen om te calculeren zoiets als het berekenen van verkoopprijzen, die dan aan de goederen werden gehangen. De werkelijkheid was geheel anders. Bij binnenkomst, na zich te hebben gemeld bij de Chef Calculatie, werd hij in de sectie Stoffen geplaatst. Daar moest hij goederen uitpakken en controleren met de factuur. Na de eerste uren werkzaam doorgebracht te hebben dacht hij: Ik pak mijn tas en ga hier weg, hier wil ik niet blijven. Maar na een pauzewandelingetje in de Amsterdamse binnenstad met zijn toenmalige collega Piet Neeven heeft hij toch maar besloten te blijven. De afdeling Calculatie was in die tijd de broedplaats voor inkoopassistenten. De inkoop zetelde op de zesde etage van het Amsterdamse Bijenkorfwarenhuis. Als er bij de Inkoop behoefte was aan assistentie werd bij de afdeling Calculatie gezocht naar een potentiële inkoopassistent. Die eer viel hem op een gegeven moment ook te beurt, ook hij werd op een goed moment naar boven geroepen. Gebruikelijk was in die tijd dat naar boven een promotie betekende naar de inkoop op de zesde etage. Fons Trompen later Trompenaars en Ruud Sanders, nu ook nog lid van onze vereniging, waren hem voorgegaan als inkoopassistent. Die waren dus al naar boven geroepen. Op 1 januari 1954 werd hij vanuit de inkoop benoemd tot verkoopchef van de Huishoudgroep in de Rotterdamse Bijenkorf. Na zijn verkoop-» 20 Het echtpaar Ten Broek woont nu in een gezellig appartement in het groene Castricum. Daarin stond geschreven dat hij werd aangesteld als calculatiebediende (volontair) bij de Amsterdamse Bijenkorf tegen een salaris van 140 gulden per maand. Alle sollicitanten voor de functie Inkoop Assistent moesten via de calculatieafdeling (onderdeel van de opleiding) doorstromen naar de centrale inkoop. Dus toog Kees op 1 februari vol goede moed naar de Bijenkorf op de Dam voor zijn eerste werkdag. Het was in die tijd gebruikelijk dat er in de Bijenkorf een aparte ingang was voor de chefs, daar 21
ervaring daar werd hij per 1 juli 1956 centrale inkoper van Huishoudelijke Artikelen in de centrale van de Bijenkorf. Inkoper is hij gebleven tot het eind van zijn carrière. Dat was in 1983 na de KBB-crisis waarbij je met de 57,5-jaar-regeling verplicht werd vervroegd pensioen te nemen. Die maatregel diende om arbeidsplaatsen te creëren voor jongere collega s. Wat is zijn verdienste voor de vereniging? Gedurende zijn lidmaatschap heeft hij zich in de vereniging vooral ingezet voor de rechtspositie van gepensioneerden, die ten zeerste bedreigd werd in de zeer kritieke situatie ten aanzien van het voortbestaan van KBB in 1982. Kees schetst een stukje pensioenfonds-geschiedenis: Op het moment van de KBB-crisis bedroeg de niet afgedragen pensioenpremie 24 miljoen gulden. De dekkingsgraad van het pensioenfonds was circa 80%! De totale onderneming stond aan de rand van een faillissement. Na ruim 7 jaren pragmatisch en prudent beleid bedroeg het pensioenvermogen in 1991 508 miljoen gulden met een dekkingsgraad van 107%. Er volgde een korte periode van betrekkelijke rust tot de fusie van Vendex met KBB in 1999. Opnieuw raakte het KBB-pensioenfonds in een gecompliceerde situatie, aangezien er op termijn eveneens een fusie met het Vendex-pensioenfonds CONFIDENTIA zou moeten plaatsvinden. Deze procedure werd vroegtijdig afgebroken, toen de beurskrach van 2001 een recessie veroorzaakte met als gevolg een algemene pensioencrisis. Hierdoor werden beide pensioenfondsen eenvoudigweg in elkaar geschoven. Weer was gebleken, dat werkgevers, vakbonden en besturen van pensioenfondsen te veel en te lang het vertrouwen hadden dat de beurskoers de rendementen omhoog zou blijven stuwen. indexatie van de afgelopen jaren juridisch te laten toetsen en ook de komende veranderingen aan deskundigen voor te leggen. In datzelfde jaar werd Vendex/KBB overgenomen door een consortium van Anglo-Amerikaans kapitaal en de Nederlandse investeringsmaatschappij ALPINVEST. Bestuurder Alex van de Molen van vakbond De Unie zei vooral blij te zijn, dat ook een Nederlandse partij deel uitmaakte van het consortium: Zij hebben verstand van de Nederlandse verhoudingen, bijvoorbeeld hoe hier sociale plannen worden gemaakt. De naïviteit van deze vakbondsbestuurder mag verbluffend genoemd worden. Vermoedelijk stond op het moment van de overname het scenario al vast, ondanks sociale plannen van de vakbond. Terwijl onze vereniging nog volop in onderhandeling was met Vendex/KBB, was achter de schermen door de nieuwe eigenaren al besloten het pensioenfonds zo spoedig mogelijk af te stoten. Waarschijnlijk met de deskundige medewerking van het Nederlandse ALPINVEST, nota bene een gezamenlijke investeringsmaatschappij van het ABP- en het PGGM-pensioenfonds. In oktober 2006 werden de gepensioneerden opnieuw voor een voldongen feit gesteld. Per 1 januari 2007 werd het pensioenfonds door KKR/MAXEDA en ALPINVEST overgedaan aan het Bedrijfstak Pensioenfonds uit de Detailhandel voor slechts 10 miljoen euro, terwijl zij inmiddels miljoenen hadden verdiend aan een bedrijf, waaraan gepensioneerden jarenlang premie hadden betaald. KKR/MAXEDA en ALPINVEST hadden uit de opbrengst van hun transactie het pensioenfonds zodanig kunnen overdragen, dat zowel de achterstallige als toekomstige indexaties betaald hadden kunnen worden. Reeds in 2007 werd als eerste de Hema voor ca. 1,3 miljard euro verkocht aan het Engelse hedgefonds Lion Capital. Hiermee is dus hun totale investering van 1,6 miljard euro in 2004 grotendeels terugverdiend. Bovendien heeft ook de verkoop van vastgoed een enorm bedrag opgeleverd. In 2010 is de Bijenkorf aan Selfridges Engeland verkocht en beëindigde de Bijenkorfdirectie tevens de personeelskortingsregeling voor Bijenkorfgepensioneerden. ( you serve Maxeda, Maxeda serves you ) En wie betalen indirect het gelag? En mogelijk het verlies van werkgelegenheid? Juist, werknemers en gepensioneerden, die geen enkele medezeggenschap hebben over het beheer van hun spaarloon. Daarom is onze Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel sinds mei 2012 opengesteld voor alle gepensioneerden uit de detailhandel. Zo kunnen we nog meer kracht bijzetten aan onze eis tot medezeggenschap! Gefeliciteerd VGD! 25 jaar oog voor detail ook als het om verzekeren gaat. 22 Overname In november 2003 werd door de werkgevers- en werknemersorganisaties een pensioenherstelplan overeengekomen, waarbij indexatie voortaan afhankelijk zou worden van de financiële positie en de dekkingsgraad van het pensioenfonds. Uit cijfers van het Ministerie van Sociale zaken blijkt, dat in 2003, 900.000 gepensioneerden geen of minder dan de reglementair vastgelegde indexatie gekregen hebben. Onze Vereniging van Gepensioneerden Vendex/KBB besloot dan ook in 2004 de gang van zaken rond de Kees wil met dit overzicht van de afgelopen 25 jaar aantonen, dat de rechtspositie van gepensioneerden ten opzichte van de overige rechtspersonen minimaal is, ondanks de geweldige inzet van de achtereenvolgende besturen van onze vereniging. Medezeggenschap Inmiddels weten we dat KKR/MAXEDA en ALPINVEST het voormalig Vendex/KBB concern ontvlochten hebben en alle bedrijven, behalve Praxis, hebben verkocht. Ga naar www.centraalbeheer.nl/31054 Even feliciteren. 23
Verschijningsvormen Outfit vanaf 1987 Het 25-jarig jubileum van onze vereniging is een goede aanleiding voor vernieuwingen van ons logo, de OutFit en de website. Deze jubileum-outfit is hiervan de eerste uiting. We zijn erg content met het nieuwe logo: Op deze pagina s krijgt u een indruk van verschillende verschijningsvormen van ons informatieblad in het verleden. Outfit 1980 Outfit 1987 Outfit 2003 Outfit 2006 Outfit 2007 Outfit 2010 24 25
Pensioenfonds KBB, Confidentia, Vendex KBB en Bedrijfstak Pensioenfonds Detailhandel door Ton Boonekamp en Rinus de Mooij Magazijn de Bijenkorf dateert van 1870, Dreesmann opende in 1878 zijn eerste winkel. Pensioenen waren in de begintijd geen item. Op 1 januari 1986 werd de pensioenleeftijd voor vrouwen ook 65 jaar, waarbij de VUT ook voor vrouwen ging gelden. De eerste pensioenregeling voor een deel van de Bijenkorf medewerkers dateert van 1937. Deze regeling kwam tot stand onder leiding van Mr. Frits Isaac die Algemeen Directeur van de Bijenkorf was. Gaandeweg werd dat uitgebreid, maar voor parttime werkende vrouwen vond men pensioen niet nodig. Dat kwam pas -gedeeltelijk- 50 jaar later. Voor de medewerkers van de Hema, die in 1926 van start ging, werd pas in 1946 de pensioenregeling opengesteld. Bij het warenhuis Vroom en Dreesmann werden de pensioenen aanvankelijk per filiaal geregeld. De 65 filialen hadden hun pensioenregeling in 22 pensioenfondsen ondergebracht. Vanaf midden jaren 50 werden de fondsen samengevoegd in het per 28 september 1955 gevormde Pensioenfonds V&D, om daarna vanaf 1 januari 1975 verder te gaan als Pensioenfonds Confidentia. Mede als gevolg van de fusie van Vendex en KBB zijn de pensioenfondsen op 5 november 2001 samengevoegd tot Pensioenfonds Vendex KBB. In het voortschrijdende proces van samenvoegen en uitponden van de concernonderdelen is het pensioenfonds Vendex /KBB per 1 januari 2007 gefuseerd met de Stichting Bedrijfs takpensioenfonds Detailhandel. Daarmee kwamen alle medewerkers voor hun pensioen onder de werkingssfeer van de bedrijfstakregeling. Kwaliteit van de pensioenregelingen Zowel bij KBB als bij V&D was er aanvankelijk sprake van een eindloonregeling. Hoewel tot midden jaren 80 parttimers en vrouwen niet altijd onder de werking van de pensioenregeling vielen (ook niet in de bedrijfstak) was het karakter van de regeling voor de warenhuizen van een duidelijk hogere kwaliteit dan die in de bedrijfstak. De bedrijfstakregeling kwam er pas in 1972 (de sectie Wonen in 1970) en was (toen al!) gebaseerd op de middelloonregeling. Salarissen boven het maximum voor de sociale verzekering waren in de bedrijfstak niet gedekt; bij de warenhuizen was dat wel het geval. In 2001 werd de pensioenregeling van Vendex/KBB gewijzigd in een middelloonregeling. Vanaf 1937 werd voor de medewerkers van Magazijn de Bijenkorf pensioen opgebouwd vanaf het bereiken van de leeftijd van 30 jaar voor vrouwen en vanaf 25 jaar voor mannen. De pensioenleeftijd voor vrouwen was 60 jaar, met een ingangsdatum de 1e januari na het bereiken van de leeftijd van 65 jaar. Tussen 60 en 65 jaar was er vroegpensioen. Voor mannen was de pensioenleeftijd 65 jaar, tot in 1978 voor hen de VUT-regeling werd ingevoerd. Op 1 januari 1986 werd de pensioenleeftijd voor vrouwen ook 65 jaar, waarbij de VUT ook voor vrouwen ging gelden. In 1989 werd de formele pensioen datum de 1e van de verjaardagsmaand. Pensioen toezegging Bij V&D bestond er vóór 1942 ook pensioen, in de vorm van een handgeschreven toezegging. De werknemer hoefde geen premie te betalen, maar er werd alléén uitgekeerd als men tot aan de pensioendatum bij V&D bleef werken. In 1942 werd een pensioenregeling ingevoerd volgens de opbouwmethode. Als regel werd aan gepensioneerden - die tot aan de pensioendatum in dienst bleven - jaarlijks een toeslag verleend. Aan gepensioneerden vanuit een premievrije polis werd pas vanaf 1992 een toeslag verleend. Vanaf 1966 tot 2007 is gemiddeld per jaar ruim 3,3% aan toeslagen uitgekeerd. Over de periode 1990 tot 2011 was dat gemiddeld 1,45% en van 2000 tot 2011 0,72%. Bij KBB was er een kerstgratificatieregeling, die in 1995 voor het laatst is uitgekeerd in de vorm van eenmalig ƒ 300,00 voor alle gepensioneerden, om daarna als vaste pensioenuitkering terug te keren. 26 27
Waar gaat het met ons pensioen naar toe? Na het afschieten van het pensioenakkoord van werkgevers met werknemers door het z.g. lente-akkoord (van politieke partijen) heeft minister Kamp gekozen voor twee modellen voor het toekomstig pensioenbeleid: 1. Een nominaal stelsel, 2. Een reëel stelsel, rekening houdend met de inflatie. overblijvende partner voor minderjarige kinderen moet zorgen. Nog niet ieder pensioenfonds heeft zijn regels hierop aangepast, wat betekent dat hiervoor feitelijk teveel premie betaald wordt, die niet beschikbaar is voor het ouderdomspensioen. De hoogte van het ouderdomspensioen In het verleden ging men uit van 70% van het laatst verdiende salaris, waarmee de inflatie gedurende de opbouwperiode feitelijk gedekt werd. Aangezien dit veel te duur werd, is men overgestapt op 70% van het gemiddelde salaris. Als we aannemen dat iemand op gemiddeld 22-jarige leeftijd aan het werk gaat zal per jaar tot de 67-jarige leeftijd 70 : 45 is 1,56% van het salaris moeten worden gedekt. Op dit moment is echter 1,75 % nog heel gebruikelijk en komen percentages tot 2,25 % ook nog voor. Bovendien werd bij het afschaffen van VUTregelingen veelvuldig gecompenseerd door opbouwpercentages te verhogen. Hier is dus nog een wereld te winnen als minister Kamp een jaarlijkse opbouw boven bijvoorbeeld 1,60% fiscaal niet meer toestaat. Het is goed eerst nog eens te kijken naar de oorzaken van de huidige problemen. Eén daarvan is de lage lange rente. Na het loslaten van de 4% rekenrente en de overgang naar marktrente kwam de financiële crisis. Door enorme hoeveelheden geld in de economie te pompen werd die marktrente met name in Nederland en Duitsland over de gehele lengte van de rentecurve fors naar beneden gedrukt. Maar voor termijnen boven de 20 jaar bleek deze marktrente feitelijk niet te bestaan. Na allerlei noodoplossingen kwam minister Kamp samen met de DNB tot een oplossing om de rente voor termijnen boven de 20 jaar op papier geleidelijk te laten stijgen tot 4,2% voor de zeer lange termijn. Of dat spoort met de werkelijkheid zal in de toekomst blijken. Waarom is dat nodig Pensioenfondsen moeten de ingelegde premie van een 25-jarige eerst 42 jaar beheren en na de pensionering op 67-jarige leeftijd wellicht nog 23 jaar als pensioen uitkeren. Totaal dus wel een rekenperiode van 65 jaar. En aan het eind van de spaarperiode moet men voldoende in kas hebben om de uitkeringsperiode te overbruggen. Voor die hele periode moet men aannames doen over de hoogte van de te kweken rente om een juiste premie te kunnen vaststellen. Het debat barst nu natuurlijk los of die 4,2% over 50 jaar wel gehaald zal worden. Wie de vraag stelt mag haar ook beantwoorden. Niemand die het weet. In de laatste 400 jaar is de lange rente (10 jaar en langer) feitelijk in Nederland nooit beneden de 3% geweest met uitzondering van de laatste paar jaren. 28 29 Het lijkt daarom niet waarschijnlijk en voorlopig zullen we er mee kunnen leven. Een andere oorzaak van de huidige problemen is de hogere levensverwachting. Mensen worden ouder en genieten langer van hun pensioen. Maar dan moet daarvoor wel gespaard zijn in het verleden. Om hieraan deels tegemoet te komen wordt de pensioenleeftijd geleidelijk verhoogd naar 67 jaar en in de toekomst misschien aangepast aan de hogere levensverwachting. Allemaal om het pensioen betaalbaar te houden. De vraag komt hier op of de verlenging van het leven alsmaar door zal gaan. Waarschijnlijk is, dat de huidige snelle stijging van de levensverwachting zal afvlakken. Nieuwe ziekten, zoals obesitas, alsmede andere inzichten in het zelf bepalen van het levenseinde zullen hier een rem gaan vormen. Een andere kijk op de verzorgingsstaat De individualisering van de maatschappij heeft een andere kijk gegeven op het ideaal van de verzorging van de wieg tot het graf. De individuele verantwoordelijkheid wordt belangrijker. Niet meer het gezin is de basis van de maatschappij maar het individu. Daarmee komt ook de vraag naar wat nu eigenlijk als basis van de verzorging moet gelden. Vroeger was vader de kostwinner en moest er tevens een verzekering zijn voor zijn mogelijke weduwe en voor de kinderen, als deze wees zouden worden. Nu iedere volwassene geacht wordt zijn bijdrage te leveren aan de maatschappij (lees: geacht wordt te werken) is opbouw van een partnerpensioen overbodig en kan volstaan worden met een risicodekking voor de periode, waarin de Terug naar de twee systemen van Kamp: 1. Een nominaal stelsel Feitelijk een voortzetting van het huidige systeem. Met behulp van de hogere rekenrente maar ook met de aanpassing in pensioenopbouwpercentages en overige pensioenvoorwaarden (bijvoorbeeld dekking partnerrisico) kan aanzienlijke verbetering van de dekkingsgraad worden bereikt. Het lijkt logisch dat velen in pensioenland huiverig zijn om hun verkregen nominale pensioenrecht op te geven voor een onzeker pensioen, dat gecorrigeerd wordt voor inflatie en dat men er de voorkeur aan geeft eerst dit programma uit te voeren alvorens weer een stap in het onbekende te doen. Het feit dat rekening wordt gehouden met een flink aantal rechtszaken over het afnemen van verkregen rechten betekent jaren van onzekerheid. Daarvoor heeft Kamp al aangegeven, dat de Staat geen verantwoordelijkheid wil dragen. Het blijft, terecht, een zaak van sociale partners, maar Kamp wil wel begeleiden. 2. Een reëel stelsel, rekening houdend met de inflatie Dit houdt in dat alle tot nu toe opgebouwde rechten niet meer als recht gelden maar als streefwaarde en dat deze streefwaarde wordt aangepast aan de prijsinflatie. Zolang de inflatie laag is zal dat wellicht mogelijk zijn. En zolang de financiële crisis voortduurt kan de inflatie laag blijven. Maar als de euro blijft dalen ten opzichte van de dollar en andere belangrijke valuta zal het importprijsniveau toenemen. Daarnaast zou de overheid, die met enorme schulden kampt een beetje meer inflatie prima uitkomen, omdat inflatie de waarde van schulden vermindert. De overheid zal ons dus zeker niet tegen inflatie behoeden. En over welke inflatie praten we eigenlijk? Werknemers willen de looninflatie bijhouden en gepensioneerden een inflatie die sterker rekening houdt met de zorgkosten. Reden genoeg voor grote discussies. Een hogere inflatie in pensioen compenseren zonder meer inkomsten uit premie kan alleen door de basis, het pensioen, te verlagen en zo dreigt een spiraal. En een hogere rente, die hoort bij meer inflatie zal de dekkingsgraad verhogen. De hele discussie zal van voren af aan beginnen over verschuiving tussen generaties. Conclusie Laten we eerst alle maatregelen nemen om het nominale stelsel op orde te krijgen. Als dat onder controle is, kan altijd nog worden gekeken of een reëel stelsel echt mogelijk is. Waarnemer, 17 juli 2012.
Beste leden en belangstellenden, Als ik dit voorwoord schrijf staan wij aan de vooravond van ons symposium De waarde van Grijs. De voorbereidingen zijn afgerond en wij zijn ervan overtuigd een programma te bieden, of eigenlijk als u deze OutFit leest, geboden te hebben, dat het hoogtepunt van onze jubileumviering is en was. 25 Jaar belangenbehartiging voor onze leden, de gepensioneerden In deze jubileumuitgave van ons informatieblad OutFit komt de geschiedenis van onze vereniging uitgebreid aan de orde. In de afgelopen 25 jaar is er hard gewerkt aan erkenning van de groep gepensioneerden. Een steeds groter wordende groep landgenoten die, zoals zo vaak gehoord wordt, niet moeten zeuren, maar gepensioneerden die het verdienen erkend, gewaardeerd en gerespecteerd te worden. De weg die gegaan moest worden was lang, er is veel bereikt, maar we zijn er nog niet, dat moge duidelijk zijn. Toch mogen we bij het bereiken van 25 jaar oud, maar jong in denken en energie! John M.H. Bogers, Voorzitter deze mijlpaal ook dankbaar zijn. Dankbaar voor de vele besturen die ons voorgingen met hun inzet en doorzettingsvermogen. Ook dankbaar voor de ondersteuning van de leden, want als bestuur kan je dan wel idealen hebben en daar voor staan, maar zonder de steun van de leden kan ook een bestuur niets. Juist in deze moeilijke periode, waarin problemen opgelost moeten worden en vaak moeilijke beslissingen genomen moeten worden, is de steun van de leden een absolute voorwaarde om dit als bestuur aan te kunnen. Gelukkig zijn er ook echt positieve zaken te melden. Na een jarenlange aanhoudende strijd is dan eindelijk het recht op medezeggenschap van gepensioneerden bij wet geregeld. In januari a.s. wordt de wet Koser Kaya Blok van kracht waarin bepalingen zijn opgenomen die ook het bestaansrecht van een belangenvereniging erkennen en waarborgen. Wij mogen tevreden zijn dat wij voor de invulling van deze voorwaarden het bestuur van het Bpf-D als gesprekspartner hebben. Door een positieve en constructieve overlegsituatie met dit bestuur hebben wij er alle vertouwen in dat dit goed gaat uitpakken voor de medezeggenschap van gepensioneerden als ook voor de voorwaarden om ons ledenbestand te laten groeien. Een vereniging, 25 jaar oud, maar jong in denken en energie. Als bestuur blijven wij ons enthousiast en met overtuiging inzetten om nu en in de toekomst uw belangen veilig te stellen, waar dat ook maar mogelijk is. John M.H. Bogers, Voorzitter Werkgeversvoorzitter Pensioenfonds Detailhandel feliciteert V.G.D. met haar 25 jarig jubileum Een hartelijke felicitatie van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel aan de jarige Vereniging van Gepensioneerden voor de hele sector van de Detailhandel. 25 jaar: een heugelijke feit, een hele prestatie. Maar dat niet alleen. De vereniging is begonnen als twee aparte verenigingen bij twee onderscheiden ondernemingspensioenfondsen. Vervolgens hebben er fusies plaatsgevonden: tussen de ondernemingen, tussen de pensioenfondsen, en dus ook (!) tussen de verenigingen van gepensioneerden. En daarna de omvorming tot een vereniging van gepensioneerden voor een gehele bedrijfstak, toen het ondernemingspensioenfonds onderdeel werd van het bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel. Deze bewegingen zijn van eminent belang. Niet alleen omdat het deksels moeilijk is gepensioneerden te organiseren in een hele bedrijfstak (voor een afzonderlijke onderneming is het zo begrijp ik een eitje). Maar ook omdat de positie van gepensioneerden steeds herkenbaar wordt verankerd in de architectuur van bedrijfstakpensioenfondsen. Dit vereist overigens wel dat de gepensioneerden een open dialoog aangaan met de vakverenigingen. Wie representeert wie: die discussie moet je niet ontlopen maar voeren. En voorts de vraag: waar ga je voor: voor het fonds of voor de gepensioneerden? Als werkgeversvoorzitter van het Pensioenfonds Detailhandel prijs ik mij gelukkig met de open lijnen die wij hebben naar de vereniging, met de open discussies die wij hebben over tal van onderwerpen, met de goede verstandhoudingen. Het bestuur van de vereniging kent mij: ik ga geen discussie uit de weg, maar behoud mij als voorzitter van het pensioenfonds het recht voor er eigen opvattingen op na te houden in het belang van alle deelnemers van het fonds. Zo u wilt: het soms niet eens te zijn met de vereniging. Het gaat de vereniging goed; ik hoop dat ik nog vaak bij u op bezoek mag komen en met u mag discussiëren over pensioenen in Nederland, te beginnen bij de pensioenen in de Detailhandel. Benne van Popta Werkgeversvoorzitter Pensioenfonds Detailhandel. 30 31
Lenie Verbruggen (69) ontvangt me in haar zonnige, eenvoudig gemeubileerde appartement in Rotterdam. Ze is gescheiden en heeft geen kinderen. Haar klacht is dat ze zich ergert aan het feit dat gepensioneerden steeds vaker ongenuanceerd worden weggezet als rijke babyboomers. Zelf herkent ze zich hier absoluut niet in. Al op haar 16e begon Lenie met werken. Ze had graag Nederlands willen studeren, maar na de mulo vonden haar ouders dat er genoeg was geïnvesteerd in hun oudste dochter. Doorleren, zoals het heette, mocht wel, maar dan in haar eigen, vrije tijd. Ze ging naar de 5-jarige Middelbare Handelsavondschool en behaalde daarna nog diploma s Boekhouden en Handelscorrespondentie in de moderne talen. Op latere leeftijd ging ze Russisch studeren, ook in haar vrije tijd. Klein pensioen door Gerda Aalbers, 2012 Tot haar 26e had ze diverse kantoorbanen, daarna ging ze samen met haar eerste man verder als zelfstandig ondernemer. Wat voor bedrijf hadden jullie? Mijn man wilde eigenlijk een boekhandel, maar het werd een kantoorvakhandel. Later kochten we er een papiergroothandel bij. Het waren financieel goede jaren. Totdat we gingen scheiden. Wat ging je toen doen? Het liefst was ik gewoon in de zaak blijven werken. Ik had de diploma s, ik deed de boekhouding, de inkoop en de bankzaken. Maar mijn ex wilde me niet meer dan het minimumloon betalen en daar deed ik het niet voor. Toen ben ik een breiwinkeltje begonnen. Een breiwinkeltje? Ja, het was in 1982, zelf je truien breien was een rage. Helaas was de rage snel afgelopen en het wolwinkeltje werd geen succes. Ik wilde weer terug in de kantoorvakhandel en vond een baan als vertegenwoordiger bij een agendaleverancier. Dat werk heb ik bijna dertien jaar lang met veel plezier gedaan. Tot mijn 58e. Wilde je niet door tot je 65e? Ik had weinig te willen. Door het hele dagen autorijden kreeg ik peesaandoeningen, waaraan ik een paar keer geopereerd moest worden. Een kantoorbaan bij de agendaboer zat er niet in en een van mijn klanten wilde me graag als bedrijfsleider in zijn winkel. Ik was weer terug bij mijn roots, dacht ik. Helaas was ik vergeten dat ik geen 30 meer was. Het zware werk van staan, lopen en sjouwen werd steeds moeilijker voor me. s Avonds was ik doodop, in al mijn gewrichten zat artrose en soms verging ik van de pijn. Kon je het niet wat kalmer aan gaan doen? Ik vroeg aan mijn baas of ik een dag minder mocht werken. Dat kon, zei hij, als het werk er maar niet onder leed. Ik ben geen goede onderhandelaar, mijn salaris ging naar verhouding evenveel terug. In feite deed ik nu voor minder geld in minder tijd hetzelfde werk. Ik was van de wal in de sloot beland. Hoe lang heb je dat nog volgehouden? Tot mijn 62e. Ik kreeg steeds meer pijn, kwam s avonds niet meer overeind van de bank en bovendien ging de werkomgeving me dagelijks meer tegenstaan. Kon je toen niet met de VUT? Volgens mijn werkgever hoefde ik dat niet aan te vragen, want ik zou er geen recht op hebben. Hoe heb je de problemen opgelost? Door te gaan samenwonen met mijn vriend. Ik zag gewoon geen andere uitweg. Doordat ik minder was gaan verdienen kon ik ook de huur van mijn appartement nauwelijks meer opbrengen, dus ik zou sowieso moeten verhuizen. Ik zegde mijn baan op en vroeg toch een VUT-uitkering aan. Toen bleek dat ik die al een half jaar eerder had kunnen krijgen. Tot mijn 65e kreeg ik nu maandelijks een leuk bedragje overgemaakt. Inmiddels ben je 69 en je woont weer alleen. Dat samenwonen is niet goed gegaan. Ik voel me nu weer vrij, ben gelukkig met mijn optrekje hier en met wat beleid red ik het financieel wel. Hoe zit het nu met je pensioen? Als zelfstandige had ik geen pensioen opgebouwd. Bij de agendafirma was er geen sprake van een CAO. De zaak viel in een categorie groothandel die totaal ongeorganiseerd was en dus geen pensioenvoorzieningen had. Maar omdat ik goed verdiende stortte ik zelf jaarlijks een flink bedrag in een lijfrentepolis. Dat was fiscaal aftrekbaar, hoewel het later sterk gereduceerd werd. De polis heb ik nog een keer verlengd en overgesloten bij een maatschappij die meer opbrengst genereerde. Al die jaren moest ik wel zelf aangeven waarin ze mijn geld zouden beleggen. Gelukkig kon ik het allemaal goed in de gaten houden, ik heb niet voor niets boekhouden en handelskennis geleerd, de tijd zat mee en zo spaarde ik voor een mooie lijfrente-uitkering. En toch ging je weer werken? Ja. De leuke VUT-uitkering veranderde in een pensioentje van zegge en schrijve 100,00 netto per maand. De lijfrentebetaling stopt na 10 jaar, nu dus over ruim 5 jaar. Dat heb ik zelf zo bedongen, hoewel ik met de kennis van nu het beter anders had kunnen organiseren. Zaak was dus om van dit geld minstens de helft opzij te leggen voor de jaren na 2017. Dat is goed te doen, dacht ik destijds. Maar met het oog op de snelle ontwikkelingen van steeds stijgende vaste lasten en de lage rente op mijn spaargeld, besloot ik toch weer te gaan werken. Via een uitzendbureau voor 65-plussers heb ik dat vier jaar kunnen doen. Het verdiende niet veel, maar genoeg om niet aan mijn lijfrente-uitkering te hoeven komen. Helaas viel dat extra werk wel in een hoog belastingtarief. Nou ja, als ik niet zou werken, had ik helemaal niets, dacht ik dan maar. Van de belasting kreeg ik ook nog een zogeheten doorwerkbonus. Afgelopen jaar maar liefst 2,00! Het voelde als een belediging. En nu ben je werkloos, slachtoffer van de bezuinigingen. Werkloos wel, maar ik voel me absoluut geen slachtoffer. Het is zoals het is. Ik ben 69, ik sla me er wel doorheen. Bovendien heb ik nog mijn boekhoudkundig vrijwilligerswerk, dat me veel voldoening geeft. Veel erger vind ik het voor de jonge mensen die geen werk kunnen vinden of geen huis en voor mensen met een gezin die ontslagen worden. Nieuw werk zit er hoogstwaarschijnlijk niet meer in en eigenlijk vind ik het ook wel best zo. Ik heb 53 jaar gewerkt, er zijn weinig mensen die dat halen. Ze gaat naar de keuken en komt even later terug met een blad waarop twee glazen witte wijn staan en een schaal met toastjes: Je moet maar zo veel mogelijk genieten van het leven, kind. Voordat je het weet kan het voorbij zijn. 32 33
Zijn ouderen de zondebokken van onze samenleving?? door Martin J. Holtkamp Plaatsnemend achter de computer voor het opstellen van dit stuk, valt mijn oog op de kalender, waarop staat aangegeven dat de zomer enkele weken geleden is begonnen. Naar buiten kijkend, doen een stevige wind en een flinke regenbui mij echter meer denken aan een grauwe herfst. Wil het met de natuur dit jaar nog steeds niet erg vlotten, ook met onze dagelijkse belevenissen gaat het al niet veel beter. RECEPT ADVOCAAT Een oer- Hollands feestdrankje, nu eens zelf gemaakt volgens een recept uit het boek DE BANKETBAKKER van mijn neef Cees Holtkamp uit Amsterdam. Landelijk staan wij er financieel niet al te best voor, vele bankinstellingen kampen met problemen, maar blijven de eigen top met fikse bonussen verwennen, pensioenen dreigen verlaagd te worden en met de werkgelegenheid is het ook niet al te best gesteld. Kwalijker is echter, dat bij dit alles de ouderen door de dames en heren politici als zondebok worden aangewezen. Ouderen doen de zorgkosten onverantwoord hoog oplopen, worden bovendien steeds ouder en willen niet gekort worden op hun pensioen. Volgens onze bewindvoerders allemaal factoren die zeer bedreigend zijn voor de huidige jongeren, die hun toekomst verloren zien gaan door die veeleisende ouderen. Falend beleid Men verbloemt met deze verwijzingen echter wel het eigen falen, regeren is immers vooruitzien en dat heeft men nagelaten. De huidige vergrijzing was al decennia geleden voorspelbaar, de beheersing van de zorgkosten heeft men weggemoffeld, omdat er alle ruimte aan de marktwerking gegeven moest worden en de financiële crisis openbaarde zich al in alle hevigheid zo n vier jaar geleden. En wat stelde onze landelijke overheid daar tegenover? Een alsmaar voor zich uitschuiven van beslissingen en een zich zeven weken verschuilen in het Catshuis met als enig resultaat een uit nood geboren lenteakkoord, wat men, nauwelijks ondertekend, al weer grotendeels controversieel heeft verklaard. Met al deze factoren samen komt het mij wel erg makkelijk voor om de schuld van dit alles aan de ouderen toe te schrijven. Bovendien mag het zeer 34 35 kwalijk geacht worden, omdat dit de solidariteit tussen jong en oud in ernstige mate aantast. Men zou beter moeten weten, want ouderen zijn juist onlosmakelijk verbonden met jongeren, al was het alleen maar via de eigen kinderen en kleinkinderen, die men van harte een goede en onbezorgde toekomst toewenst. De waarde van grijs Wij hebben hier echter met een kwalijk afschuiven van verantwoordelijkheden te maken, wat wij ouderen ons niet zo maar mogen laten welgevallen. Wij zullen ons daar naar beste vermogen tegen te weer moeten stellen. Daar kan belangenbehartiging een belangrijk onderdeel van zijn. Het verheugt mij dan ook zeer dat de V.G.D., ter gelegenheid van haar 25-jarig jubileum, op 26 september 2012 een symposium houdt, waarbij wij duidelijk willen maken wat de waarde van ouderen in onze samenleving zoal mag zijn. Om die reden is het thema dan ook DE WAARDE VAN GRIJS. Graag wil het bestuur van uw vereniging zich inzetten om de waarde van senioren in onze samenleving uit te dragen. Natuurlijk brengt dat de nodige inspanningen met zich mee, maar met de hulp van u, onze leden, gaat het zeker lukken! Ingrediënten 250 gram eierdooiers 250 gram suiker merg van één vanillestokje mespuntje zout 300 gram brandewijn Bereiding Doe alle ingrediënten in een schaal en verwarm het mengsel al roerend met een garde au bain-marie* op het vuur, tot een temperatuur van 62 C. Roer goed over de bodem om aanzetten te voorkomen. Zet de schaal dan in een bak met ijskoud water. Roer af en toe door en laat afkoelen. Giet de advocaat door een zeef in een fles met wijde hals. Bewaar de advocaat in de koelkast maximaal vier weken. Opm.: Als je te vroeg stopt met verhitten wordt de advocaat te dun, als het mengsel te warm wordt gaat het schiften of klonteren. Houd de temperatuur met een keukenthermometer goed in de gaten! Tip: Met wodka in plaats van brandewijn wordt de advocaat milder van smaak. *Au bain- marie: bereiding van een gerecht in een warmwaterbad op het vuur: Zet een pan met daarin een laag water op het vuur en breng dit aan de kook. Plaats op de pan een kom die de bovenkant afsluit, waardoor de stoom niet kan ontsnappen. De onderkant van de kom mag het water niet raken.
Jubileumpuzzel Doe mee en win een VVV-cadeaubon t.w.v. 25,00 Onder de juiste oplossingen worden vier VVV-cadeaubonnen t.w.v. 25,00 verloot. De oplossing wordt bekend gemaakt: op onze website: www.v-g-d.nl in november 2012, in OutFit nr. 88, december 2012. A 7 5 B 4 11 2 C 8 3 10 D 9 4 E 1 11 2 F 2 4 G 9 3 10 H 12 6 5 I 1 9 10 J 2 7 Jubileum puzzel K 5 6 L 1 3 11 M 7 8 N 4 12 9 O 6 8 3 P 7 1 In hokjes met eenzelfde cijfer komen dezelfde letters. De oplossing ontstaat tijdens het invullen in de gekleurde verticale kolom. A. Saamhorigheidsgevoel B. Aanpassing pensioenuitkering aan inflatie C. Bepaalde sociale verzekering D. Grondregels van een vereniging E. Het feit dat men ergens lid van is F. De lopende rente G. Als de onder L. beschreven term onder de 100% zakt heet dat. H. Wat moet een pensioenfonds van de Nederlandse Bank schrijven als ze onder de 105% komen? I. Ons communicatiekanaal op internet J. Tegemoetkoming in de kosten van een bepaalde verplichte verzekering K. Handel die direct aan de verbruikers levert L. Dit moet minimal 105% bedragen wil een pensioenfonds gezond blijven M. Vaste periodieke bijdrage N. Wet, aangenomen in 1952, gewijzigd in 1991, die nu weer aan wijzigingen onderhevig is O. 2012 is voor ons een. P. Wetenschappelijke bijeenkomst waarbij een hele dag een bepaald onderwerp besproken wordt. Stuur uw oplossing vóór 1 november 2012 naar: Vereniging Gepensioneerden uit de Detailhandel Antwoordnummer 294 1100 VB Amsterdam o.v.v. uw naam, adres en lidmaatschapsnummer (een postzegel is niet nodig). Of stuur uw oplossing per e-mail naar: redactie@v-g-d.nl ook o.v.v. uw naam, adres en lidmaatschapsnummer. Oplossing Zomerpuzzel uit OutFit 86, juni 2012: Zonneschijn zonder regen maakt een woestijn In totaal hebben wij 128 goede oplossingen ontvangen en er was één dubbele inzending, die we hebben uitgesloten van deelname. Door loting is de heer W. Dhaeze uit Roosendaal aangewezen als winnaar. De VVV-cadeaubon van 50,00 is inmiddels naar de puzzelwinnaar opgestuurd. 36 37 ruiterpuzzel.nl Redactie OutFit/Website
ADRESWIJZIGINGEN Wijzigingen adres en adresgegevens LEDEN AANBIEDING Aanbieding voor V.G.D. leden Om ons adressenbestand op peil te houden blijven wij graag op de hoogte van veranderingen in uw gegevens. Niet alleen adresgegevens zijn belangrijk, ook andere wijzigingen willen wij graag in het ledenbestand verwerken. Stuurt u dus altijd een berichtje als: U verhuist, Uw burgerlijke staat wijzigt door bijvoorbeeld overlijden (melding door nabestaanden), U prijs stelt op een andere naamsvermelding in onze ledenadministratie, zoals Mevrouw A. Jansen - Pietersen in plaats van Mevrouw A. Jansen, Uw e-mailadres veranderd is, Uw bankrekeningnummer gewijzigd is, U een betaalrekening heeft op een andere naam dan uw naam als lid van de vereniging. U de betaling van uw contributie wijzigt (van zelf betalen naar automatische incasso of omgekeerd). U uw lidmaatschap wenst te beëindigen. Uiterlijk tot 1 november van het lopende jaar. Bij eerdere beëindiging bent u verplicht om de contributie voor het lopende jaar te voldoen. Alle wijzigingen in adres en overige gegevens uitsluitend sturen naar: Vereniging Gepensioneerden uit de Detailhandel Ledenadministratie, de heer. J.J. Verlaan Windrust 13 2351 EV Leiderdorp Tel: 071 5895430 E-mail: ledenadministratie@v-g-d.nl Het nieuwe oud In Het Nieuwe Oud laten nieuwe ouderen zien hoe ze kansen benutten, dat zij nog volop participeren en in het leven staan. Als ondernemer, werknemer, sporter, vrijwilliger, coach en mantelzorger. Zonder hun inzet staat de maatschappij stil, en daarmee komt ook de grote uitdaging van de vergrijzing in een ander daglicht te staan. Aan de oplossing van deze uitdaging kunnen ouderen juist een belangrijke bijdrage leveren. Leden van de V.G.D. betalen geen 27.50, maar slechts 25,00 (incl. bezorgkosten). Vul onderstaand bestelformulier in en stuur het op of stuur een e-mail naar: positief@hetnieuweoud.nl Vul onderstaand bestelformulier in en stuur het op naar: Het Nieuwe Oud, Postbus 318, 4200 AH GORINCHEM of een mail naar: positief@hetnieuweoud.nl Het boek wordt, met nota, binnen twee werkdagen toegezonden. Meer informatie over dit schitterende boek: www.hetnieuweoud.nl Ja, ik ben V.G.D. lid en bestel Het Nieuwe Oud. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:... 38 39