Lekker, gezond en betaalbaar Evi Dirickx Onderzoeker Studiecentrum voor Lokaal Sociaal en Lokaal Economisch Beleid Katholieke Hogeschool Kempen 1. Hoofddoelstelling 2. Bestaansreden 3. Concreet 4. Meerwaarde 1
1. Hoofddoelstelling: g Gezonde voeding toegankelijk maken voor lage inkomensgezinnen Hiertoe wensen we een methodiek te ontwikkelen, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten, praktijkkennis en ervaringsdeskundigheid, die mensen toelaat theoretische kennis en praktische vaardigheden te verwerven over gezond en goedkoop koken 2. Bestaansreden - Toetst de haalbaarheid van de voedingskorf (Minimumbudgetten, Storms en Van den Bosch, 2009) - Minimaal nodig om gezond te eten en te koken, zowel de ingrediënten als de keukenuitrusting - Opgesteld door diëtiste in overeenstemming met richtlijnen, bevraagd in focusgroepen en aangepast - Haalbaarheid toetsen 2
2. Bestaansreden - Stap vooruit in het vergroten van de effectiviteit van de gezondheidsbevordering en armoedehulpverlening - Vele initiatieven zijn niet op evidentie gebaseerd 3. Concreet 3.1 Oproep 3.2 Interview voorafgaand aan start 3.3 Infosessies 3.5 Nazorgsessie 3
3.1 Oproep p - Infoblaadje -Via via - Deelnemers - Partnerorganisaties - Op zoek naar - Gemotiveerde deelnemers - Specifieke doelgroep (focus) 3.2 Itv voorafgaand aan start - Waarom willen ze meedoen? Vanwaar hun interesse? Verwachtingen? - Belang van cursus duiden, nood aan gemotiveerde deelnemers. - Bepalen van fase van gereedheid om te veranderen - Transtheoretisch model (Prochaska & DiClemente) 4
3.2 Itv voorafgaand aan start - Bepalen van fase van gereedheid om te veranderen - Transtheoretisch model = basis - Verschillende fasen - Bijhorende processen - Match tussen fase en proces is cruciaal om te slagen - Vragen om deze fase te bepalen afkomstig uit Spaans nationaal onderzoek naar eetgewoonten 5
3.2 Itv voorafgaand aan start - Dankzij dit itv kunnen we - Deelnemers inschatten: Wat verwachten ze? Zijn ze klaar voor de cursus? (voorbereiding/actie) - Maatwerk, afhankelijk van de fase waarin ze zich bevinden andere aanpak hanteren 3.3 Infosessies (2x3u) Focus: Theoretische kennis - Kennismaking! - Presentaties diëtiste - Beweging en energie - Waarom gezond eten? - Voedingsdriehoek en zijn principes - Valkuilen en tips - Gezond winkelen - Spaarzaam winkelen - Gezond en lekker koken - Gezond, lekker en gezellig tafelen met kinderen - Tips bij uit eten 6
3.3 Infosessies - Groepsgesprekken, input komt niet alleen van diëtiste! Tweerichtingsverkeer - Leren van elkaar, in hetzelfde schuitje - Oefeningen - Gezond dagmenu opstellen in kleine teams - Voedingsmiddelen in voedingsdriehoek plaatsen - Eetdagboekje uitdelen - Vragenlijst nulmeting (analfabeet vriendelijk) - Eten (boterham- en pastaslaatjes, groentjes met dip) (9x3u) Focus: praktische vaardigheden 1. Winkelen (extra u) 2. Koken 3. Eten 4 S ll tj 4. Spelletjes 5. Varia: eetdagboekje, prijsvergelijking 6. Tijdens laatste sessie effectmeting 7
1. Winkelen - Met deelnemers op pad naar Colruyt (min. 2x) - Oefening: goedkoopste vinden - Verlaagt drempel nieuwe winkel - Goedkoop kopen moet je leren (vergelijken van prijzen per kg ed.) - Vragen in verband met voedingswaarde, eetgewoonten, 2. Koken - Driegangenmenu - Wat? Gekozen door deelnemers, brainstormen = autonomie! Vergroot de kans op effectief f gebruik. Diëtiste t maakt gezonde variant - Kiezen welke gang ze bereiden = autonomie 8
3. Eten 4. Spelletjes - Snap je hapje - Wat ben ik? - Praatkaartjes omgaan met verleidingen Groepsgerichte, van elkaar leren! Empoweren 5. Eetdagboekje - Minimum 2x invullen - Overlopen met diëtiste, duidt goede en slechte punten aan en stelt deze visueel voor 9
5. Eetdagboekje 5. Eetdagboekje - Doelstellingen bepalen indien dit past volgens fase van TTM - Doelintenties - Implementatie intenties Telkens opnieuw kort vragen naar vordering, kan ook in groep 10
6. Prijsvergelijking Opdracht: prijzen opschrijven in hun winkel en/of via internet opzoeken 7. Effectmeting tijdens de laatste kooksessie 3.5 Nazorgsessie (2 mnd later) - Ingegeven vanuit TTM: 4 à 7 actiepogingen nodig vooraleer onderhoud lange termijn gedragsverandering ondersteunen - Opvolgen: hoe gaat het, nieuwe problemen, zijn er vragen, uitdelen kookboek 11
4. Meerwaarde - Maatwerk - Fase van veranderen, aangepast aan tempo deelnemer - Implementatie intenties op maat - Afgebakende doelgroep - Autonomie - Niet de diëtiste die dicteert wat gegeten wordt = Lekker! 4. Meerwaarde - Motivatie - Theorie: Transtheoretische model van gedragsverandering - Fase bepalen via interview, aanpak hierop afstemmen -Nazorgsessie - Methodiek: motivationele gespreksvoering - Spelletjes, groepsgesprekken, groepsgerichte gaat verder dan gewoon koken 12
4. Meerwaarde - Winkelen - Verlaagt drempel, leren veel meer, kunnen vragen stellen - Echt gezond en goedkoop (ong. 4 /dag per persoon) - Basis: Minimumbudgetten 4. Meerwaarde -Evidentie - Meten = weten, in plaats van vermoeden dat dit helpt, het aantonen door te meten - Positief voor methodiekboek 13
4. Meerwaarde - Kookboek - Gezonde dagmenu s met bijhorende prijzen - Prijzen per gang, op basis van aankoop in Colruyt - Afbeeldingen van goedkoopste producten Contact Mail: evi.dirickx@khk.be Website: http://onderzoek.khk.be/domein_ SociaalEconomischBeleid/default.a i l id/d lt sp 14