Nieuwe Democratie! Nieuwe Bedrijfsvoering? Kennisdag 2017 Wat betekent de veranderende democratie voor uw organisatie? Thijs Jagersma Govert Schermers Subtitel van het document
Welkom!
Ons Verhaal 3. Nieuwe Bedrijfsvoering! 2. Nieuwe Democratie 1. Veranderende Samenleving/ Overheid
Veranderende Samenleving DIGITALISERING INFORMATISERING GLOBALISERING INDIVIDUALISERING SECULARISATIE VERGRIJZING 3
VERANDERDE OVERHEID Schaalvergroting Aantal gemeentes 1200 1000 800 600 400 200 0 1915 1925 1935 1945 1955 1965 1975 1985 1995 2005 2015 4
VERANDERDE OVERHEID Aantal medewerkers Dalend aantal medewerkers 175000 170000 165000 160000 155000 150000 145000 2011 2012 2013 2014 2015 5
VERANDERDE OVERHEID Met meer budget Meer inkomsten en uitgaven (decentralisaties) / Inkomsten (-), uitgaven (-) gemeenten en GR s +10% -3% x mld. 6
VERANDERDE OVERHEID Wat verandert er zoal. Participatie Rol 7
VERANDERDE OVERHEID Wat verandert er zoal. Participatie Rol Loslaten Faciliteren Stimuleren Regisseren Reguleren 8
VERANDERDE OVERHEID Wat verandert er zoal. Rol van de overheid Relatie overheid-inwoner en tussen inwoners onderling verandert; overheid (gemeente) blijft het portaal voor alles wat fout gaat Veeleisender burger: op elk gewenst moment overheid (lees gemeente) willen kunnen benaderen digitalisering Overheidsparticipatie..? 9
VERANDERDE OVERHEID Wat verandert er zoal. Van overheid naar tussenheid of Er tussen uit 10
Overheid En waar gaat het heen? Wat verandert er zoal. Loslaten in vertrouwen Regisseren, Stimuleren, Faciliteren?? Samenleving Reguleren 1968/1999 04 10... 13 14 15 18 19 Tiel Bezuinigingen Participatieladder Doe- Partipatie- 3d s demo- cratie samen- leving Omgevingswet 11
Ons Verhaal 3. Nieuwe Bedrijfsvoering! 2. Nieuwe Democratie 1. Veranderende Samenleving/ Overheid
DEMOCRATIE is TANENDE? 13
OUDE DEMOCRATIE Democratie als een bestuursvorm waarbij het gehele volk invloed uitoefent op de regering, door vertegenwoordigers te kiezen, met name door verkiezingen (representatieve democratie) 14
NIEUWE DEMOCRATIE Gehele volk oefent invloed uit op de regering, door: A. Meer directe beïnvloeding van politieke besluiten B. Door actieve betrokkenheid bij de realisatie van de oplossing van maatschappelijke problemen en het gezamenlijk creëren van maatschappelijke meerwaarde 15
De democratie verandert al. Wat verandert er zoal 16
Het vraagstuk! Wat vraagt het van de bedrijfsvoering van decentrale overheden om samen met de maatschappij publieke waarde te realiseren? 17
Ons Verhaal 3. Nieuwe Bedrijfsvoering! 2. Nieuwe Democratie 1. Veranderende Samenleving/ Overheid
Een aantal uitgangspunten Wat inwoners, ondernemers en de samenleving als geheel nodig hebben zijn leidend. Niet organisatorische grenzen en belangen of regels en procedures. Bedrijfsvoering 1.0 Vast Inhoud Top down Regels/ structuur Beheren Control Zorgvuldigheid Etc. Nieuwe Bedrijfsvoering Flexibel Proces Bottom up Creativiteit/ vrijheid Innoveren Vertrouwen Snelheid 19
ONZE 3 SLEUTELS VOOR SUCCES Digitalisering De nieuwe medewerker Besturingsfilosofie en model 20
Wat betekent de nieuwe Democratie voor uw organisatie? 21
DIGITALISERINGS-PARADOX Hoe kan digitalisering er aan bijdragen steeds dichter en persoonlijker bij de burger te staan? 22
PARADOX DE NIEUWE MEDEWERKER Hoe te sturen op zelfsturende teams en zelfstandige medewerkers? 23
PARADOX BESTURINGSFILOSOFIE EN MODEL Hoe moet binnen omgaan met college en raad om vrij baan te geven aan de kracht van buiten? 24
Tips Hoe moet de organisatie hier mee omgaan. Digitaliseren Iedere opgave vraagt om organisatie op passend schaalniveau. Daarin is de inwoners leidend. Zo eenvoudig mogelijk. Digitale dienstverlening is de standaard De waarde van persoonlijk contact stijgt naarmate de wereld digitaler wordt. Samen met samenleving ontwikkelen van digitalere overheid, zonder leveranciersafhankelijk te worden. 25
Tips Hoe moet de organisatie hier mee omgaan. De nieuwe medewerker Werf op rollen en competenties, niet meer op de functie (de medewerker in algemene dienst) Denken en werken van buiten naar binnen Leg verbindingen met partners, hoge scholen etc. (4 of 5 O s) 26
Tips Hoe moet de organisatie hier mee omgaan. Besturingsfilosofie en -model Vooral geen traditioneel collegeprogramma; omarm de burgeragenda Zorg dat met de raad is uitgediscussieerd hoe de balans moet liggen tussen rol van volksvertegenwoordiger van de raad, en inspraak van de burger Maak geen blauwdrukken, maak een kompas Stel innovatielab s in Zelfsturing? En. is beleid nog wel een beleidsnota? 27
Wie zijn wij? Thijs Jagersma en Govert Schermers NCOD Vakgroep Financiën en Bedrijfsvoering Circa 15 betrokken professionals Thijs Jagersma: 2009-2011 adviseur Lysias Vanaf 2011 interim-adviseur/manager NCOD (06) 23852113 thijsjagersma@ncod.nl Govert Schermers: 2000-2005 strategisch adviseur Noord-Brabant 2005-2011 senior adviseur PwC en Partners+Pröpper 2011-2017 concerncontroller en hoofd bedrijfsvoering Gennep 2002-2015 raadslid s-hertogenbosch Lid enkele rekenkamercommissies (06) 40031834 govertschermers@ncod.nl 28
HRM JURIDISCHE ZAKEN & OMGEVINGSRECHT RUIMTELIJKE ONTWIKKELING PUBLIEKSZAKEN SOCIAAL DOMEIN PERSONEEL, SALARIS & RECHTSPOSITIE FINANCIËN & BEDRIJFSVOERING DIGITALISERING & INFORMATIEMANAGEMENT 29