Wijkschouw Transburg Aanleiding De gemeente Enschede wil bewoners meer zeggenschap geven over het onderhoud en de veiligheid in de eigen buurt. Daarom is besloten om voor alle buurten in Enschede een wijkbeheerplan op te stellen waarin de afspraken voor onderhoud en veiligheid worden geregeld: wat doet de gemeente en wat doen de bewoners zelf. Over de wijkschouw Om te weten wat er onder bewoners leeft ten aanzien van de woon- en leefomgeving, is er besloten om per buurt onderzoek te doen. Hiervoor worden drie instrumenten ingezet: een schriftelijke wijkschouw; een digitale wijkschouw; een fysieke wijkschouw of buurtwandeling. Voor de schriftelijke wijkschouw worden huis-aan-huis vragenlijsten verspreid over het onderhoud van de buurt. Inwoners kunnen de ingevulde vragenlijsten gratis retourneren in een antwoordenvelop of de vragenlijst online invullen (de digitale wijkschouw). Inwoners die lid zijn van het EnschedePanel ontvangen ook een uitnodiging per e-mail voor de digitale wijkschouw. Naast de schriftelijke en digitale wijkschouw, organiseert de gemeente ook een fysieke wijkschouw (buurtwandeling). Bij deze fysieke wijkschouw lopen buurtbewoners, samen met een medewerker van de gemeente, een ronde door de buurt om belangrijke aandachtspunten aan te wijzen. De resultaten van de schriftelijke, digitale en fysieke wijkschouw zijn het begin van het wijkbeheerplan. In de periode 2011-2015 wordt voor iedere Enschedese buurt een wijkbeheerplan opgesteld. In iedere buurt zal dan ook een schriftelijke, online en fysieke wijkschouw worden gehouden. Leeswijzer In deze nieuwsbrief staan de resultaten van de schriftelijke en digitale wijkschouw voor Transburg beschreven. De antwoorden zijn ondergebracht in een aantal onderwerpen: 1. inleiding; 2. algemeen oordeel over netheid en veiligheid in de buurt; 3. oordeel specifieke plekken in de buurt; 4. bijdrage van inwoners aan een nette en veilige buurt; 5. sociale contacten. 1
1. Inleiding De buurt Transburg is gelegen in Enschede Centrum. Figuur 1 laat zien welke straten tot deze buurt behoren. Figuur 1 Transburg Respons Transburg telt 367 huishoudens en 42 panelleden. In totaal hebben 60 personen deelgenomen. Hiervan is ruim een kwart (27 procent) lid van het EnschedePanel. Bijna driekwart heeft deelgenomen op uitnodiging via de huis-aan-huis verspreide uitnodigingsbrief. Tabel 1 toont een overzicht van de respons. Met 60 deelnemers is het aantal respondenten in Transburg relatief laag. Vooral de vragen die aan een kleiner deel van de respondenten zijn gesteld, moeten daarom met voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Tabel 1 Responsoverzicht omschrijving aantal huishoudens in de buurt aantal leden van het EnschedePanel in de buurt aantal 367 42 aantal deelnemers schriftelijke wijkschouw aantal deelnemers digitale wijkschouw en lid van EnschedePanel aantal deelnemers digitale wijkschouw en niet lid van EnschedePanel totaal aantal deelnemers schriftelijke en digitale wijkschouw 39 18 3 60 Betrokkenheid De meeste personen die hebben deelgenomen, willen wel verder betrokken worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan (tabel 2). Bijna tweederde van de deelnemers ontvangt graag de resultaten van het onderzoek en ruim eenvijfde wil uitgenodigd worden voor een buurtbijeenkomst over de resultaten. 2
Eén op de tien wil uitgenodigd worden voor de buurtwandeling. Iets meer dan een kwart heeft geen belangstelling voor verdere betrokkenheid. Tabel 2 Wijze waarop men verder betrokken wil worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan (n=60) Meerdere antwoorden mogelijk ik ontvang graag resultaten van dit onderzoek ik word graag uitgenodigd voor het buurtgesprek of de informatieavond in mijn buurt ik word graag uitgenodigd voor de buurtwandeling geen belangstelling percentage 65% 2 2. Oordeel over de d buurt Deelnemers aan de wijkschouw is gevraagd naar een algemeen oordeel over de veiligheid en netheid van de buurt en naar het oordeel op een aantal aspecten van veiligheid en netheid. Algemeen oordeel over de buurt Iets meer dan eenderde vindt de eigen buurt veilig (34 procent is het hiermee (zeer) eens). Een bijna even groot deel is het hier (zeer) mee oneens (figuur 2). Er zijn meer deelnemers aan de wijkschouw die de eigen buurt niet schoon en netjes vinden dan wel. Bijna een kwart is het er (zeer) mee eens dat de buurt schoon en netjes is, meer dan de helft is het hier echter (zeer) mee oneens. Figuur 2 Algemeen oordeel over de veiligheid en de netheid van de buurt (n=58 en n=56) Ik vind mijn buurt veilig. 4% 30% 36% 21% 9% Ik vind mijn buurt schoon en netjes. 2% 43% zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens Oordeel over aantal aspecten van netheid en veiligheid in de buurt De meeste tevredenheid onder deelnemers is er over de verlichting in de buurt. Zo is tweederde van de deelnemers het er (zeer) mee eens dat er voldoende verlichting is in de buurt en vindt zeven op de tien dat de verlichting goed wordt onderhouden. Daarnaast vindt meer dan de helft van de deelnemers dat er voldoende groen is en er voldoende speelplekken zijn in de buurt. Ook vindt meer dan de helft de buurt verkeersveilig. Over alle aspecten zijn meer deelnemers aan de wijkschouw positief dan negatief. Deelnemers zijn relatief het vaakst negatief over de parkeergelegenheid, het veiligheidsgevoel in de buurt, het onderhoud van het groen en de hoeveelheid straatmeubilair. Bij elk van deze aspecten is ongeveer eenderde van de deelnemers niet positief (figuur 3). 3
Deelnemers aan de wijkschouw die zich over één of meerdere aspecten van de netheid en veiligheid in de buurt negatief uitgesproken hebben, konden dit toelichten. Voor wat betreft de parkeergelegenheid licht men toe dat er veel parkeertoerisme is in de wijk van winkelend publiek. Door gebrek aan parkeerplaatsen wordt veel fout geparkeerd. Ook wordt er slordig geparkeerd. Volgens één van de deelnemers gebeurt dit om parkeerkosten te omzeilen. Het onveiligheidsgevoel van deelnemers hangt samen met (auto)inbraken, de aanwezigheid van zwervers, drugsdealers en duistere types en de donkere hoekjes in de buurt. Ten aanzien van het openbaar groen geven meerdere deelnemers aan dat bomen en struiken beter bijgehouden mogen worden en herfstbladeren mogen beter opgeruimd worden. Figuur 3 Oordeel over aspecten van netheid en veiligheid in de eigen buurt (n min =58) Er is voldoende groen in mijn wijk. 4 25% 12% 5% Het groen is goed onderhouden. 36% 24% 2 5% Er is voldoende meubilair aanwezig. 2 34% 31% Het meubilair is schoon. 1 43% 16% 19% Er is voldoende verlichting aanwezig. 5 De openbare verlichting wordt goed onderhouden. 5% 65% 1 5% Er zijn voldoende speeltoestellen aanwezig. 12% 49% 5% 12% De speeltoestellen worden goed onderhouden. 42% 25% Mijn wijk is verkeersveilig. 44% 19% 20% Het wegdek en trottoir worden goed onderhouden. 3 2 20% 5% Er is voldoende parkeerruimte. 40% 13% 12% Ik voel mij veilig in mijn buurt. 3 zeer eens eens neutraal oneens zeer oneens weet niet Wie is verantwoordelijk? Deelnemers aan de wijkschouw zien in de meeste gevallen de gemeente als meest verantwoordelijke partij voor de uitstraling van de openbare ruimte. Voor vier onderdelen van de uitstraling van de openbare ruimte is deelnemers aan de wijkschouw gevraagd aan te geven of de verantwoordelijkheid hiervoor vooral bij de gemeente of vooral bij inwoners ligt. 4
Vooral het onderhoud van weg, straat, stoep en lantaarnpalen vinden deelnemers aan de wijkschouw een verantwoordelijkheid van de gemeente. Maar liefst 93 procent acht de gemeente hier vooral verantwoordelijk voor. Ook het groenonderhoud en recreatieve voorzieningen en speeltoestellen ziet men vooral als een verantwoordelijkheid van de gemeente. Voor zwerfafval zien deelnemers ook een verantwoordelijkheid weggelegd voor bewoners. Zeven van de tien bewoners vindt dat zij hierbij minstens een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen met de gemeente. Ruim tweevijfde vindt het opruimen van zwerfafval vooral een verantwoordelijkheid van bewoners (figuur 4). Figuur 4 Wie, gemeente of bewoners, is het meest verantwoordelijk voor de volgende aspecten? (n min =56) Onderhoud van de weg, straat, stoep, lantaarnpalen. 93% 3% Het groenonderhoud in uw buurt. 8 12% Recreatieve voorzieningen en speeltoestellen. 80% 20% Zwerfafval. 31% 29% 41% vooral gemeente gemeente en bewoners vooral bewoners 3. Specifieke plekken en in de buurt In de wijkscan is inwoners gevraagd naar de plekken in de buurt die zij als fijn ervaren en de plekken die aandacht verdienen. Inwoners konden hierbij ook foto s insturen. Eén bewoner van Transburg heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt (zie figuur 5). Fijne plekken in de buurt Uit de antwoorden van deelnemers is niet een algemene fijne plek in de buurt aan te wijzen. Een aantal deelnemers noemt het buiten de wijk gelegen Wooldrikspark als fijne plek. Daarnaast worden speeltuinen in de buurt genoemd en noemen twee deelnemers het hondenrenveldje. Plekken die aandacht behoeven Veelgenoemd zijn de afvalcontainers in de wijk waar veel los afval en grof vuil omheen staat, bijvoorbeeld bij de ondergrondse container bij de Tusveldburg. Een aantal deelnemers geeft aan dat de gehele buurt aandacht behoeft, omdat deze verloedert. 5
Figuur 5 Ingestuurde foto s vanuit Transburg Tusveldburg, het pleintje met de stenen bankjes en de bloemenschaal. Dit is een fijne plek. Hier komen mensen graag even zitten en de kinderen spelen er graag. Vooral s-zomers hebben de bloemen een positieve uitstraling binnen de buurt. Hoge Bothofstraat Dit is een plek die aandacht verdient, omdat het een racebaan is, waar regelmatig snelheden bereikt worden boven de 100 km per uur. Er ligt over de gehele straat 1 drempel met zebrapad waar met dezelfde snelheid overheen gereden wordt. Maar ik ga ervan uit dat de gemeente hier niets aan doet, dus het is wachten op het eerste dodelijk ongeluk op deze snelweg. 4. Bijdrage van inwoners aan nette en veilige buurt In de wijkschouw is ook een aantal vragen opgenomen over de bijdrage die inwoners zelf willen leveren aan een nette en veilige buurt. Een aantal vragen in dit onderdeel is door een relatief klein aantal deelnemers beantwoord. Het gaat dan om de redenen om wel of geen bijdrage te leveren aan de buurt en als men wel een bijdrage wil leveren aan een nette buurt, wat men dan zou willen doen en hoe vaak. De resultaten van deze vragen moeten met voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Eigen bijdrage Iets minder dan de helft (48 procent) van de deelnemers aan de wijkschouw zou wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt. De overige 52 procent wil hier geen bijdrage aan leveren (figuur 6). 6
Figuur 6 Zou u zelf een bijdrage willen leveren aan het veilig en netjes houden van uw buurt? (n=60) nee; 52% ja; 4 Redenen om wel of geen bijdrage te leveren Deelnemers aan de wijkschouw die wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt, willen dit in de meeste gevallen (59 procent) doen, omdat ze van mening zijn dat iedereen zich hoort in te zetten voor de buurt. Daarnaast wil ruim een kwart van hen dit graag doen om zijn of haar steentje bij te dragen. De verwachting van de directe omgeving speelt hierbij geen rol. Bijna een kwart van de deelnemers aan de wijkschouw die geen bijdrage willen leveren, heeft geen tijd. Bijna één op de vijf vindt het niet de taak van bewoners een bijdrage te leveren aan een nette, veilige buurt, maar vindt dit de taak van de gemeente en bijna één op de zes is tevreden zoals het nu is. Een relatief groot deel draagt nog een andere reden aan om geen bijdrage te leveren aan een nette en veilige buurt (tabel 3). Men geeft onder andere aan dat men niet de troep van anderen wil opruimen en dat men al voldoende gemeentebelasting en servicekosten betaalt en dat daarvoor de gemeente en woningcorporatie dit kunnen doen. Tabel 3 Redenen om wel of geen bijdrage te leveren aan een nette en veilige buurt redenen om wel een bijdrage te leveren (n=27 27) redenen om geen bijdrage te leveren (n=31 31) iedereen hoort zich in te zetten voor zijn buurt 59% ik ben tevreden zoals het nu is 16% ik wil graag mijn steentje bijdragen 26% ik heb geen tijd mijn buren/directe omgeving verwachten dat ik meehelp 0% ik vind het niet mijn taak, maar van de gemeente 19% anders 15% anders 42% Soort bijdrage dat men wil leveren Als men een bijdrage wil leveren, zorgt men het liefst voor een sneeuwvrij trottoir en het melden van vernielingen of gebreken bij de gemeente (beiden 72 procent) en het opruimen van zwerfafval (55 procent). Minder vaak willen inwoners onderhoudstaken op zich nemen en buurtactiviteiten organiseren (figuur 7). 7
Figuur 7 Wat zou u zelf willen doen om de buurt schoon en veilig te houden? (n=29) Trottoir sneeuwvrij houden in de winter. Opletten of iets kapot of vernield is en dit melden bij het Gemeentelijk Contact Centrum, 72% 72% Opruimen van zwerfafval. 55% Bladruimen in de straat in het najaar. Meedenken over de inrichting van de woonomgeving (bijv. (her)inrichting groen). Helpen met onderhoudsacties van de gemeente. (bijv. bladcampagne). Deelnemen aan een buurtcommissie of wijkraad. Samen met uw medebewoners het onderhoud regelen. Opruimen van hondenpoep. Buurtactiviteiten organiseren (bijv. buurtfeest, kerstboom kopen en plaatsen, etc.). Speeltoestellen/plekken schoonmaken. Onderhouden van het groen (bijv. schoffelen, gras maaien, planten water geven). Anders 3 2 24% 14% 14% 14% Frequentie van eigen bijdrage Deelnemers aan de wijkschouw die wel een bijdrage willen leveren aan een schone en nette buurt zijn hiertoe in de meeste gevallen één keer per kwartaal bereid (figuur 8). Figuur 8 Als men bereid is om bij te dragen aan een schone en veilige buurt, hoe vaak dan? (n=28) elke week een keer of meerdere keren per maand 25% een keer per kwartaal 46% een keer per jaar 1 niet 4% 8
5. Sociale contacten Tot slot zijn een aantal vragen gesteld over sociale contacten in de buurt. Frequentie van sociale buurtcontacten en behoefte hieraan Ongeveer drievijfde van de deelnemers aan de wijkschouw heeft regelmatig contact met de eigen buren. Ongeveer één op de acht deelnemers heeft behoefte aan meer contact met buren. Iets minder dan drie op de tien vindt dat er meer georganiseerd moet worden in de buurt om het onderlinge contact te versterken (figuur 9). Figuur 9 Sociale contacten in de buurt (n min =58) Heeft regelmatig contact met buren 61% 39% Vindt dat er meer georganiseerd moet worden in buurt om onderling contact te versterken 29% 71% Heeft behoefte aan meer contact met buren 13% 63% ja nee weet niet Taakverdeling voor organiseren buurtactiviteiten Bijna één op de drie deelnemers aan de wijkschouw vindt dus dat er wel meer georganiseerd moet worden in de buurt om onderling contact te versterken (figuur 9). Van de 19 personen die graag meer activiteiten in de buurt zien, vindt het grootste deel (68 procent) dit een taak voor bewoners zelf, maar bijna de helft ziet ook een taak voor de gemeente weggelegd (figuur 10). Figuur 10 U heeft aangegeven dat er in de buurt meer georganiseerd zou moeten worden. Wie zou dat volgens u moeten doen? (n=19) Bewoners 6 De gemeente 4 Anders 4 9
Interesse buurtactiviteiten Alle deelnemers aan de wijkschouw is vervolgens voor een reeks activiteiten gevraagd of zij deze zouden bezoeken als deze in de buurt georganiseerd worden (figuur 11). De meeste bezoekers zijn te verwachten bij een buurtfeest of barbecue (42 procent) of een zomerbraderie of markt (42 procent) Ruim één op de zes deelnemers aan de wijkschouw zou aan geen enkele activiteit deelnemen. Figuur 11 Bezoek van buurtactiviteiten als deze georganiseerd zouden worden (n=60) Buurtfeest of BBQ. Zomerbraderie/markt in de buurt. Kerstmarkt. 35% 42% 42% Inloopavond herstructurering van de wijk. Activiteiten voor kinderen. (Boom)plantdagen. Opschoondagen. Wijkraadvergadering. Sportactiviteiten. Natuur Educatieve activiteiten. Activiteiten Kinderboerderij. Anders, namelijk. Geen van deze activiteiten. 1 1 15% 15% 12% 5% 1 10