EFFECTIEVE HULPVERLENING VOOR KINDEREN NA PARTNERGEWELD MATHILDE OVERBEEK, CLASIEN DE SCHIPPER FRANCIEN LAMERSWINKELMAN, CARLO SCHUENGEL PARTNERGEWELD Partnergeweld komt veel voor Getuige zijn van partnergeweld is emotionele ermishandeling, en eren lopen een verhoogd risico op problemen (Kernic et al., 2003; Kitzmann et al., 2003) Vergelijkbare effecten blootstelling partnergeweld en lichamelijke ermishandeling (Kitzmann et al., 2003) EN NU IK! GERANDOMISEERDE STUDIE Preventieve cursus voor eren blootgesteld aan partnergeweld Kinderen tussen 612 jaar 9 bijeenkomsten: parallelle groepen voor ouders en eren (90 min) 68 ouders en eren, 2 groepsbegeleiders En nu ik! Positieve effecten deelname aan cursussen Door verschillen in cursussen onduidelijk wat werkt Daarom gerandomiseerde studie met 2 condities: Interventie programma ( En nu ik! ) Focus op partnergeweld, emoties en coping Controle programma ( Jij hoort erbij ) Focus op algemeen werkzame 3 CONTROLE CURSUS JIJ HOORT ERBIJ Bijeenkomst 1: Kennis maken Bijeenkomst 2: Spelletjescircuit Bijeenkomst 3: Gezond eten Bijeenkomst 4: Klussen in een cursus voor eren en ouders na Bijeenkomst 5: Film kijken videospelletjes Bijeenkomst 6: Club tshirt schilderen Bijeenkomst 7: Estafette Bijeenkomst 8: Afscheidsfilm maken Voor welke eren werkt een cursus het best? Hoe zorgen in een cursus voor een afname in Bijeenkomst 9: Afscheid 6 1
ONDERZOEKSPOPULATIE 164 ouder paren Incidenten lichamelijk en psychologisch geweld afgelopen jaar ONDERZOEKSOPZET 3 meetmomenten 3 maanden 6 maanden Meting 1 Cursus Meting 2 Meting 3 7 0 150 51100 101150 151200 > 200 Lichamelijk geweld Psychologisch geweld 9 maanden Vragenlijsten uitkomstmaten: * CBCL: Child Behavior Checklist, Achenbach, 2001 * TRF: Teacher Report Form, Achenbach, 2001 * TSCYC: Trauma Symptom Checklist for Young Children, Briere, 2005 * TSCC: Trauma Symptom Checklist for Children, Briere, 1995 * CDI: Child Depression Inventory, Kovacs, 1982 ONDERZOEKSPOPULATIE MEEGEMAAKTE NARE GEBEURTENISSEN En nu ik! Jij hoort erbij Totaal Sekse Jongen 59 27 86 Meisje 41 28 69 Χ 2 = 1.41, p =.235 Cultuur Autochtoon 32 18 50 Allochtoon 68 37 105 Χ 2 =.009, p =.926 Leeftijd 9,4 jaar (SD=1,6) 9,0 jaar (SD=1,4) 9,2 jaar (SD=1,5) Geweld tussen ouders Scheiding ouders Emotionele ermishandeling Lichamelijke ermishandeling Seksueel misbruik Emotionele verwaarlozing Lichamelijke verwaarlozing Ouder met verslaving Ouder psychiatrische problemen Ouder in gevangenis Nare gebeurtenissen eren in dit onderzoek Nare gebeurtenissen normsteekproef t (153) = 1.41, p =.160 Totaal N = 100 N = 55 N = 155 0 20 40 60 80 100 10 STELLING 1 in een cursus voor eren en ouders na Traumafocus is belangrijk in hulpverlening aan eren die geweld tussen hun ouders hebben meegemaakt. Voor welke eren werkt een cursus het best? Hoe zorgen in een cursus voor een afname in 11 12 2
RESULTATEN OUDERRAPPORTAGE RESULTATEN LEERKRACHTRAPPORTAGE Internaliserende problemen : F (1, 277.24) = 38.83*** F(1, 277.24)= 0.61 Externaliserende problemen : F (1, 276.48) = 20.45*** F(1, 276.48)=.09 Internaliserende problemen : F (1, 204.93) = 3.91* F(1, 203.49)=.10 Externaliserende problemen : F (1, 127.72) = 2.18 F(1, 127.72)=.07 *** = p <.001 * = p <.05 POSTTRAUMATISCHE STRESS EN DEPRESSIE SYMPTOMEN (OUDER EN KIND RAPPORTAGE) RESULTATEN Posttraumatische stress (ouderrapportage) : F (1, 133.54) = 27.59*** F(1, 133.54)= 2.98 Posttraumatische stress (rapportage) : F (1, 181.84) = 15.40*** F(1, 181.84)= 2.67 Depressie symptomen (rapportage) : F (1, 133.82) = 10.24** F(1, 133.82)= 0.37 Alle eren gaan vooruit Minder: emotionele problemen gedragsproblemen posttraumatische stress Volgens ouders, leerkrachten en eren. *** = p <.001 ** = p <.01 MAAR: Traumagericht En nu ik! werkt niet beter dan algemeen Jij hoort erbij VERSTRIJKEN VAN DE TIJD sinds einde partnergeweld : M = 9.6 maanden (SD = 15.6) Geen verschillen tussen condities in wanneer partnergeweld gestopt is: F (1, 160): 0.04, p =.85 sinds einde partnergeweld hing niet samen met mate van problemen voor aanvang cursus > Verstrijken van de tijd onvoldoende verklaring voor herstel in een cursus voor eren en ouders na Voor welke eren werkt een cursus het best? Hoe zorgen in een cursus voor een afname in 18 3
STELLING 2 Voor eren met extra risico naast het partnergeweld werkt een preventief programma minder goed. Totale groep: Cursus na partner geweld Psychische problemen Moderatoren: Psychische klachten verzorgende ouder Opvoedingsstress Verstoorde gehechtheid Kindermishandeling Inkomen 19 Mean clinical leve el of posttraumatic stress symptoms Psychische klachten: 2,00 1,00 0,00 0 1 2 Time Parental psychopathology Low 1 Parental psychopathology High 1 Opvoedingsstress: Mean clin nical level of posttraumatic stress symptoms 2,00 1,00 0,00 0 1 2 Time Parenting stress Low 1 Parenting stress High 1 > laagdrempelige groepsinterventie ook goed geschikt voor eren met een meer risicovolle gezinsachtergrond Behalve voor eren met symptomen van verstoorde gehechtheid: Meanl clinical level of internalizing problems 2,00 1,00 0,00 0 1 2 Disinhibited disturbances in attachment Low 1 Disinhibited disturbances in attachment High 1 Time 21 22 En nu ik! Ernst geweldsincidenten Duur gewelddadige relatie > En nu ik! werkte niet beter voor eren die ernstiger of langduriger huiselijk geweld hadden meegemaakt. in een cursus voor eren en ouders na Voor welke eren werkt een cursus het best? Hoe zorgen in een cursus voor een afname in 24 4
HOE WERKT DE CURSUS? 36 groepen (26 En nu ik!, 10 Jij hoort erbij ) Videoopnamen van 2 7 bijeenkomsten per groep gecodeerd (M = 5.75) TOEGEPASTE WERKZAME FACTOREN Kindgroep: Algemene Specifieke Trauma Algemeen werkzame : & ouder: positieve aandacht, delen ervaringen Specifiek werkzame : : emotiedifferentiatie, emotieregulatie, coping ouder: aanleren opvoedingsvaardigheden Traumaspecifiek werkzame : Kind: emotiefocus & coping m.b.t. geweld, delen geweldervaringen ouder: ondersteunen en delen geweldervaringen Oudergroep: Algemene Specifieke Trauma Nee nee VRAAG VERANDERINGSMECHANISMEN Welke veranderingsmechanismen zorgen voor een afname van problemen bij eren na interventie voor blootstelling aan Verwachte veranderingsmechanismen: Kind: * emotiedifferentiatie * coping Ouder: Ouder & Kind: * opvoedingsstress * psychopathologie * ouder interactie 27 FACTOREN > VERANDERINGSMECHANISMEN Kindgroep: VERANDERINGSMECHANISMEN > PTSD KIND Kindgroep: Oudergroep: Traumaspecifieke Algemene Algemene Ouder interactie Psychisch functioneren Copingvaardigheden Emotiedifferentiatie Traumaspecifieke Oudergroep: Psychisch functioneren ouder Emotie differentiatie Opvoedings stress PTS symptomen 5
VERKLARINGSMODEL ALGEMENE FACTOREN VERKLARINGSMODEL TRAUMA FACTOREN Algemene oudergroep Traumaspecifieke ergroep Psychisch functioneren ouder Emotiedifferentiatie CONCLUSIES Alle eren gaan vooruit na interventie, maar traumagerichte cursus niet beter dan algemene cursus. Ook voor eren die meerdere problemen hebben naast huiselijk geweld, werken beide cursussen. Het betrekken van ouders bij de hulpverlening l aan hun eren lijkt belangrijk. Algemeen werkzame zijn van belang voor het verbeteren psychisch functioneren ouders en eren. Toegevoegde waarde traumaspecifieke is nog onduidelijk. STELLING 4 & 5 VRAAG Stelling: Buurthuiswerk bereikt dezelfde effecten als gerichte interventie Gezien de onderzoeksresultaten is het verstandig nu te investeren in therapie en te bezuinigen op preventieve interventies. Vraag: Hoe kan hulpverlening aan ouders en eren na het meemaken van partnergeweld het beste worden ingericht? AANBEVELINGEN BEDANKT Interpreteer resultaten in kaders van dit onderzoek > getrainde begeleiders > intakegesprek > lotgenotencontact > bied een cursus aan! Preventie vs. therapie Screening Belang van betrekken ouders Bachelors en masters studenten voor hun hulp En alle ouders en eren!! Organisaties: Blijf Groep Amsterdam Riagg Rijnmond Rdam De Jutters Den Haag Blijf Dordrecht Valkenhorst Breda Jarabee Twente & Carint Alg MW NWT 6
Bedankt voor uw aandacht! m.m.overbeek@vu.nlm 7