SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave COST & MANAGEMENTACCOUNTING DINSDAG 6 OKTOBER 2015 11.45 13.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: 3 examenopgaven, bestaande uit in totaal 15 vragen. De vragen zijn doorlopend genummerd. millimeterpapier ten behoeve van opgave 3, vraag 12 en 13. Het aantal te behalen punten is 100. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld drie redenen worden gevraagd en u geeft er meer dan drie, dan worden alleen de eerste drie door u genoemde redenen beoordeeld. Lever de uitwerkingen inclusief de uitwerking op het millimeterpapier in bij de toezichthouder. De doordruk neemt u mee. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Voor zover niet anders vermeld staat bij de opgaven, worden antwoorden in euro s gegeven met 2 decimalen achter de komma. Ook tussentijds afronden op 2 decimalen. Antwoorden in stuks worden afgerond op hele getallen. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Schrijf met een blauw- of zwart schrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: woordenboek programmeerbare rekenmachine SPD Bedrijfsadministratie B / 8
2015 NGO-ENS B / 8
Opgave 1 (39 punten) Casus De Koppel BV is een middelgroot productiebedrijf in metaalwaren. Het bedrijf wordt geleid door de directeur-eigenaar en bestaat uit drie productie afdelingen, te weten een productieafdeling I, waar machines en gereedschappen worden vervaardigd in serie stuk productie, productieafdeling II, waar onderdelen voor de centrale verwarmingsindustrie in serie-massa worden vervaardigd en afdeling III, waar in serie-massa onderdelen voor de automobiel industrie worden vervaardigd. Het bedrijf heeft daarnaast nog ondersteunende afdelingen zoals de ontwerpafdeling, het magazijn grondstoffen, het magazijn gereed product en de montage afdeling. Het bedrijf heeft een controller in dienst die verantwoordelijk is voor de financiële gang van zaken. Daartoe behoren ook alle vormen van kostencalculaties. Productiekosten worden in het algemeen (dus niet alleen bij de Koppel BV) ingedeeld in constante kosten en variabele kosten. Vraag 1 (2 punten) Leg uit wat onder constante kosten wordt verstaan en wat onder variabele kosten. Geef van beide soorten een voorbeeld. De machinekosten van de Koppel BV bestaan uit zowel constante kosten als variabele kosten. Vraag 2 (3 punten) Noem drie kostencomponenten die opgenomen kunnen zijn in de machinekosten van de Koppel BV en geef aan of dit constante kosten zijn of variabele kosten. SPD Bedrijfsadministratie 3 / 8
In afdeling II wordt een ophangbeugel vervaardigd voor verwarmingsradiatoren, type radflix. De voorcalculatorische gegevens van het product zijn als volgt: Vraag 3 Het bruto grondstoffenverbruik van 100 25,0 kg ongekeurde producten: Prijs van de grondstoffen per ton (1.000 kg) 300,00 Arbeidskosten voor 500 ongekeurde producten 65,00 Machinekosten per 500 ongekeurde producten 275,00 De arbeidstijd is gelijk aan de machinetijd De afval tijdens het productieproces is per 100 20% van het bruto ongekeurde producten grondstofverbruik De waarde van het afval per kilo 0,15 De uitval bedraagt 10% en heeft een waarde van 0,03 per stuk De kosten van de grondstoffen worden als variabel beschouwd, alle overige kosten zijn vast. (10 punten) Bereken de kostprijs van 100 goedgekeurde producten radflix. Vanwege capaciteitsproblemen bij de opslag kan het product radflix niet op voorraad worden geproduceerd en moet het product direct na de productie aan de groothandel worden uitgeleverd. De normale afzet van goedgekeurde producten kent het volgende seizoenspatroon: Kwartaal 1 180.000 Kwartaal 2 200.000 Kwartaal 3 120.000 Kwartaal 4 250.000 De verwachte tijd voor onderhoud en reservecapaciteit wordt op 10% gesteld. De in gebruik zijnde machine heeft een jaarcapaciteit van 1.500.000 goedgekeurde producten. Deze machine is drie jaar geleden aangeschaft voor 1.100.000. De machine wordt, zoals gebruikelijk bij de Koppel BV, afgeschreven met een vast percentage van de boekwaarde. Bij de aanschaf is rekening gehouden met een restwaarde van de machine van 75.000. Er had destijds ook een goedkopere machine aangeschaft kunnen worden met een productiecapaciteit van 1.200.000 goedgekeurde producten per jaar. SPD Bedrijfsadministratie 4 / 8
Vraag 4 (8 punten) Bereken de overcapaciteit in goedgekeurde stuks gesplitst naar 4 verschillende oorzaken (waaronder de irrationele overcapaciteit). Van de gerealiseerde productie van 60.000 stuks radflix in de maand januari blijken er 7.000 stuks afgekeurd te zijn. Bij de evaluatie over de maand januari geeft de productiechef aan dat de machine, waarmee radflix gemaakt wordt erg storingsgevoelig is, waardoor de productie vertraging oploopt en het aantal afgekeurde producten toeneemt. De economische levensduur van de machine is echter nog niet verstreken en duurt nog 2 jaar. De controller is geschrokken van de efficiencyproblemen van de huidige machine en vraagt zich af of vervanging van de huidige machine aan de orde is. Er blijken verschillende typen machines op de markt te zijn die hetzelfde product kunnen maken. De machine met de vergelijkbare productiecapaciteit als de huidige machine heeft de volgende gegevens: Aanschafwaarde 1.000.000 Technische levensduur 7 jaar Productiecapaciteit 1.500.000 De volgende gegevens van de nieuwe machine zijn als volgt: Complementaire kosten Restwaarde per einde van het jaar Jaar 1 75.000 500.000 Jaar 2 95.000 400.000 Jaar 3 150.000 300.000 Jaar 4 200.000 200.000 Jaar 5 300.000 100.000 Jaar 6 350.000 0 Jaar 7 450.000 0 Bij de berekening van de economische levensduur houdt de controller rekening met de kosten van het vermogensbeslag. Hij rekent met 7% samengestelde interest. Voor de berekening mag ervan uit gegaan worden dat alle bedragen, behalve de investering zelf, aan het einde van het jaar vervallen. Vraag 5 (10 punten) Bereken de economische levensduur van de nieuwe machine, als nog geven is dat de normale goedgekeurde productie van type radflix 750.000 stuks per jaar is. SPD Bedrijfsadministratie 5 / 8
Vraag 6 (6 punten) De restwaarde van de oude machine is vanaf nu gelijk aan de kosten, die de ontmanteling van de oude machine met zich meebrengt. Bereken de indirecte opbrengstwaarde van de oude machine, als deze nog 2 jaar wordt gebruikt, rekening houdend met 175.000 complementaire kosten per jaar. In de berekening mag de interest buiten beschouwing worden gelaten. Geef op basis van de berekening aan of het verstandig is om met de oude machine nog door te gaan of dat de oude machine buitengebruik moet worden gesteld. SPD Bedrijfsadministratie 6 / 8
Opgave 2 (24 punten) Vraag 7 Vraag 8 Een werknemer van de Koppel BV vraagt de controller om advies. Hij heeft drie jaar geleden een huis gekocht en bij de bank een hypothecaire lening gesloten. Hij heeft de renteontwikkeling goed gevolgd en is tot de conclusie gekomen dat mede daardoor zijn maandlast kan dalen, als hij nu de lening oversluit. De gegevens van de huidige situatie zijn als volgt: Soort lening Lineaire aflossing Rentepercentage per jaar, op basis van 6% enkelvoudige interest Rente vast periode 10 jaar Oorspronkelijke lening 275.000 Looptijd van de lening 30 jaar Rente en aflossing maandelijks achteraf (6 punten) Hoeveel bedragen de rente en aflossing in maand 7 van het 1e jaar? (5 punten) Hoeveel bedraagt de schuldrest na 3 jaar? Afronden op hele euro s. De bank heeft een aanbieding gedaan om de lening over te sluiten onder de volgende condities: Soort lening Annuïteitenlening Rentepercentage per jaar, op basis van 3,5% samengestelde interest Rente vast periode 7 jaar Boete in verband met het vervroegd aflossen van 22.500 de oude lening Afsluitprovisie over het nieuwe leningsbedrag,exclusief het bedrag van de boete en de afsluitprovisie 1,0% Bedrag van de lening Looptijd van de lening 27 jaar Rente en aflossing maandelijks achteraf De boete en de afsluitprovisie worden meegefinancierd in de nieuwe annuïteitenlening. Vraag 9 Vraag 10 (7 punten) Hoeveel bedraagt de maandelijkse annuïteit van de annuïteitenlening? Bij de bepaling van het totale bedrag van de lening wordt uitgegaan van de oorspronkelijke schuldrest, afgerond in hele euro s. (6 punten) Hoe groot is het aflossingsbestanddeel in de laatste maandelijkse annuïteit van het eerste jaar? SPD Bedrijfsadministratie 7 / 8
Opgave 3 (37 punten) In afdeling III worden onder andere in series onderdelen gemaakt voor de automobielindustrie, te weten product Style en product Glass. Een deel van de producten wordt geleverd op contractbasis. Indien niet de vereiste aantallen worden gemaakt en geleverd, moeten er flinke boetes worden betaald, omdat de productie bij de afnemers daardoor tijdelijk stil komt te liggen. Voor de berekeningen maakt de controller van Koppel BV gebruik van de variabele kostenmethode. De Koppel BV streeft naar winstmaximalisatie. Vraag 11 Vraag 12 Vraag 13 Vraag 14 Vraag 15 Voor de productie zijn de volgende gegevens verzameld. Style Glass Verkoopprijs 12.50 47,50 Variabele kosten per stuk 8,50 17,50 Maximale afzet per jaar 100.000 stuks 17.000 stuks Contractuele verplichtingen 0 stuks 5.000 stuks per jaar Benodigde aantallen machine 6 minuten 36 minuten uren per stuk Benodigde aantallen man uren per stuk 6 minuten 60 minuten Maximaal aantal beschikbare 12.000 machine uren Maximaal aantal beschikbare 18.000 manuren Jaarlijkse constante kosten 250.000 (11 punten) Geef het volledige lineaire programmeringsmodel. (10 punten) Geef het geformuleerde lineaire programmeringsmodel grafisch weer. Zet op de x-as het aantal stuks Glass en op de Y-as het aantal stuks Style. Gebruik voor Glass een schaalverdeling van 2.000 stuks per cm en voor Style een schaalverdeling van 20.000 stuks per cm. (5 punten) Arceer het toelaatbare gebied waaruit blijkt welke combinaties van de producten Style en Glass mogelijk zijn. (6 punten) Bepaal de optimale productiemix. (5 punten) Welk resultaat wordt er behaald bij de optimale productiemix? Einde examen SPD Bedrijfsadministratie 8 / 8