Coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid Informatiesessie meerjarenplan 2013-2017 Dagindeling 10.00 11.15 plenaire sessie verwelkoming overzicht meerjarenplan en strategische objectieven FOD uw zelfevaluatie praktische organisatie 11.15 12.00 14.00 14.45 16.00 17.00 blok 1: sessies 1 t/m 5 2 blok 3: sessies 11 t/m 15 12.00 12:45 LUNCH 12.45 14.45 15.30 blok 2: sessies 6 t/m 10 14.00 blok 4: sessies 16 t/m 20 sessie 20: reservesessie over chronic care model ruimte voor verdere discussie Inhoud plenaire sessie Tweede meerjarenplan 2013-2017 Waarom en voor wie? Meerjarig ondersteuningsplan Volgende stappen Vragen en antwoorden Vandaag praktisch 3 1
1. Tweede meerjarenplan 2013-2017 4 Robert Mizerek Ondersteuning FOD financiële middelen 2007-2012: 36.248.870 euro bedrag voor 2013: 7.811.063 euro begeleiding en ondersteuning via: workshops symposia ziekenhuisnetwerken directe interactie met de ziekenhuizen terugkoppeling resultaten ziekenhuisrapporten www.patient-safety.be website helpdesk taxonomie federale strategische werkgroep patiëntveiligheid Conclusies uit het eerste meerjarenplan Gemotiveerde en betrokken kwaliteitscoördinatoren Impact op de zorgverleners? Betrokkenheid van afdelingshoofden en artsen? Verbeterpotentieel voor ziekenhuisdirecties 6 2
Tweede meerjarenplan 2013-2017: kernbegrippen Zelfevaluatie en knelpunten (2013) Verbeteracties en stappenplan (2014) Procesmatig verbeteren van gekozen verbeteracties (2015-2017) Streefdoelen onder de vorm van criteria (2017) Ondersteuning accreditering Synergie en integratie Tweede meerjarenplan 2013-2017: specifieke thema s Tweede meerjarenplan 2013-2017: generieke thema s 3
Tweede meerjarenplan 2013-2017 Criteria te realiseren tegen 2017 SO = Strategisch Objectief CRITERIA HOOG RISICO MEDICATIE Veiligheidsmanagementsysteem Criterium 1 Leiderschap Criterium 2 Communicatie Criterium 3 Proactief de risico s voor hoog risico medicatie in kaart brengen zodanig dat deze beheerst en beheerd zijn. De kennis over hoog risico medicatie bij alle zorgverleners verhogen zodanig dat ze deze gepast toedienen. Patiënt en familie empowerment De kennis en richtlijnen m.b.t. hoog risico medicatie zodanig communiceren dat deze medicatie gepast wordt toegediend. Criterium 4 Rekening houdend met hun behoeften en mogelijkheden, de patiënt en zijn familie zodanig informeren bij het gebruik van hoog risico medicatie dat hij/zij - actief bijdraagt - in alle omstandigheden zelf autonoom en gepast kan handelen. 11 2. Waarom en voor wie? iqoncept 12 4
Waarom? Toelichting over de belangrijkste concepten Voor concrete uitvoering van het tweede meerjarenplan veiligheidsrondes klinisch leiderschap audit enterprise risk management procesmanagement identitovigilantie chronic care model patiënt en familie empowerment hoog risico medicatie visueel management 2013 2014 2015 2016 2017 13 Voor wie? leidinggevenden zorgverleners leden van comités algemene directies beheerders medische directies verpleegkundige directies kwaliteitscoördinatoren medewerkers patiëntveiligheid artsen verpleegkundigen klinische apothekers patiëntveiligheid medisch farmaceutisch comité comité medisch materiaal transfusiecomité 14 3. Meerjarig ondersteuningsplan Yang Ming Qi 15 5
2013 zelfevaluatie specifieke thema s 2014 stappenplan gekozen verbeteracties 2015-2017 uitvoering stappenplan procesmatig (PDCA) Meerjarig ondersteuningsplan door expertisecentra 16 Meerjarig ondersteuningsplan door expertisecentra Kenmerken gefinancierd door FOD door expertisecentra gratis voor de deelnemers in de lokalen FOD Herhalingsworkshops blijven doorgaan taxonomie, PRISMA, SIRE, HFMEA Thema s 2014 UGent ondersteuning implementatie patiënt empowerment projecten op microniveau ULG l empowerment des patients UHasselt KUL veiligheidscultuur leadership from boardroom to bedroom UCL mettre en place une amélioration de processus dans votre hôpital 6
Thema s 2014 VUB ULB KUL coaching van Belgische ziekenhuizen bij de ontwikkeling van medicatie reconciliatie en transmurale zorg l audit interne pour tous le transfert intra-muros du patient instables (TIMI) impact na een klinisch incident: second en third victims in de gezondheidszorg: enquête en opleiding UMons gestion proactive des risques au quartier opératoire 4. Volgende stappen Yurok Aleksandrovich 20 Volgende stappen deze week op website: presentaties FAQ s zelfevaluaties vanaf 2014 programma ondersteuningsplan 2015 en volgende betrekken van patiënten in werkgroepen en als expert najaar 2013 inhoud rapportage 2013-2017 programma ondersteuningsplan 2014 21 7
5. Vragen en antwoorden iqoncept 22 Meest gestelde vragen Criteria en stappenplan VMS zelfevaluatie Hoog risico medicatie Transmurale zorg 23 Zelfevaluatie: doel een zo volledig mogelijk beeld bekomen over : VMS (2012) hoog risico medicatie (2013) safe surgery (2013) identitovigilantie (2013) vrijheidsbeperkende maatregelen (2013) knelpunten detecteren en prioriteren stappenplan met verbeteracties 24 pmtavares 8
Criteria en stappenplan Verduidelijken dat de 4 criteria die gekoppeld zijn aan elk strategisch objectief,geïntegreerd zijn in het stappenplan (cf. contract 2013) knelpunten op basis van zelfevaluatie worden gedefinieerd aan de hand van de domeinen in het EFQM-model criteria zijn streefdoelen voor 2017 om te garanderen dat de criteria jaarlijks meegenomen worden in de verbeteracties 25 PLAN DO Personeel: vorming criteria kennisverhoging HRM en VHBM (2 en 10b) Kwaliteit van zorg: 16 criteria Leiderschap Beleid en strategie: criteria over criteria over VMS leiderschap Processen en verbeteracties: 16 criteria jaarobjectieven indicatoren streefwaarden meetfequentie meetniveau meten procesmatig verbeteren Patiëntveiligheid: 16 criteria resultaten meetgegevens audits indicatoren Partnerschappen: criteria transmurale zorg Klantentevredenheid: criteria patiënt en familie empowerment ACT CHECK Feedback 26 management VMS Hoe kan het stappenplan met knelpunten uit contractjaar 2012, geïntegreerd worden met de criteria van de specifiek thema s knelpunten op basis van zelfevaluatie worden gedefinieerd aan de hand van de kernelementen van een VMS en zijn gelieerd aan de criteria om te garanderen dat de criteria jaarlijks meegenomen worden in de verbeteracties 27 9
12 kernelementen VMS criteria VMS zelfevaluatie criteria identitovigilantie en safe surgery Patiëntveiligheidsplan Leiderschap criteria leiderschap Betrokkenheid artsen criteria communicatie Cultuur criteria identitovigilantie en safe surgery Meld-en leersysteem Retrospectieve incidentanalyse Proactieve risicoanalyse criteria HRM en VHBM Indicatoren alle criteria Integreren alle informatiebronnen alle criteria Patiënt als partner criteria empowerment 28 Transmurale interactie criteria transmurale zorg Permanent verbeteren alle criteria Hoog risico medicatie Is het nodig een proactieve risicoanalyse te doen (criterium 1) rond hoog risico medicatie indien hierop reeds een zelfevaluatie moet worden uitgevoerd? ja, want zelfevaluatie is diagnose van de toestand zoals die nu is prospectieve risicoanalyse detecteert systeemfouten en is toekomstgericht prospectieve risicoanalyse: alle mogelijke risico s in kaart brengen gelieerd aan hoogrisicomedicatie 29 elementen CRITERIA van HOOG proactieve RISICO MEDICATIE risico-analyse Veiligheidsmanagementsysteem bestellen Criterium 1 strategie en beleid Proactief protocollen de risico s en voor hoog transport risico medicatie in kaart brengen kennis zodanig en opleiding dat deze beheerst richtlijnen beheerd zijn. Leiderschap voorschrijven Criterium opvolging 2 en opslag methodes om toezicht fouten en schade te De kennis over hoog risico medicatie bij alle zorgverleners voorkomen verhogen zodanig dat aanvragen ze deze gepast toedienen. etikketering bewaring methodes om Communicatie Criterium 3 fouten en schade te identificeren De kennis en richtlijnen m.b.t. hoog risico medicatie zodanig communiceren dat bereiden deze zelftoediening medicatie gepast door wordt verlies toegediend. of diefstal methodes om Patiënt en familie Criterium patiënt 4 fouten en schade te empowerment beperken toedienen Rekening houdend met hun behoeften en mogelijkheden, de patiënt en zijn familie documentatie zodanig informeren en bij vernietiging het gebruik van van hoog risico medicatie dat hij/zij - beheer actief bijdraagt van HRM die verouderderde of - door in alle de omstandigheden patiënt zelf zelf vervallen autonoom HRM en gepast kan handelen. 30 is binnengebracht 10
Hoog risico medicatie Laat het contract ruimte om, bv jaar na jaar, voor andere productgroepen van hoog risico medicatie de zelfevaluaties te maken en niet ineens van alle productgroepen tegelijk? 2013: zelfevaluatie laat toe knelpunten te bepalen op basis waarvan verbeteracties worden gedefinieerd 2014: stappenplan 2015: verbeteracties kunnen gefaseerd en per productgroep worden ingevoerd 31 Hoog risico medicatie ziekenhuizen zijn vrij om te bepalen welke productgroep(en) ze eerst aanpakken MAAR: criteria zijn streefdoelen tegen 2017 criterium 1: proactieve risicoanalyse criterium 2: opleiding criterium 3: verspreiden van kennis criterium 4: patiënt empowerment voor alle hoog risico medicatie die in de instelling wordt gebruikt 32 Transmurale zorg Is het mogelijk om een volledig nieuw transmuraal project te starten? ja, mits het uitvoeren van een SWOT-analyse (61-item checklist o.b.v. het Chronic Care Model) als eerste stap vervolgens: verbeteracties per dimensie voor negatief gescoorde items criteria zijn streefdoelen tegen 2017 criterium 13: medicatieanamnese criterium 14: visie transmurale zorg criterium 15: communicatie visie criterium 16: medicatieontslagplan voor de door het ziekenhuis gekozen patiëntgroep 33 11
4. Vandaag praktisch NL shop 34 Praktische organisatie 20 sessies 4 blokken van 45 minuten waarvan 10 voor het stellen van vragen Sommige sessies zijn dezelfde en worden herhaald Strikte bewaking van de timing 35 Wie neemt deel? leidinggevenden: 30% zorgverleners: 61 % andere deelnemers: 9 % directieleden leidinggevenden verpleegkundige directies kwaliteitscoördinatoren/ medewerkers patiëntveiligheid artsen verpleegkundigen klinische apothekers andere zorgverleners ziekenhuismedewerkers medewerkers eerste lijn externen 36 12
37 Dank voor uw aandacht Margareta Haelterman Hilde Peleman Stéphanie Maquoi Laure Istas Agnès Jacquerye Marius Laurent Irene Vanden Bremt Mark Etienne GIS Contact: qs@health.fgov.be 13