Veidziclit te Balkbrug bij liet Forensisch Psychiatrisch Centrum Commissie van Toezicht Jaarverslag 2014
1. Voorwoord In het voorgaande jaarverslag, van de Commissie van Toezicht bij Forensisch Psychiatrisch Centrum Veldzicht te Balkbrug, is stilgestaan bij de aangekondigde transitie van Veldzicht na de aanvankelijk beoogde sluiting van de kliniek. Het verslag jaar 2014 stond daarmee vooral, maar niet alleen, in het teken van overplaatsingen van Tbs-verpleegden van en naar Veldzicht. Ook plaatsing in de kliniek van patiënten met een andere titel zorgden voor veel onrust bij verpleegden, alsmede bij het personeel. Ten gevolge van de overplaatsingen van verpleegden moest het secretariaat vaker verzoeken doen uitgaan om overgeplaatste verpleegden elders te doen horen op hun klacht. Hetgeen vice versa overigens ook gold voor verzoeken van andere commissies aan onze commissie. Het horen van verpleegden legde daarmee een onvoorziene belasting op de Beklag Commissie. Het betekende voorts, dat geplande behandelingen van klachten op hoorzittingen onverwacht en vaak op het laatste ogenblik niet konden doorgaan, omdat klager zeer recentelijk bleek te zijn overgeplaatst. In verband met de geplande overplaatsingen van Tbs-verpleegden was de verwachting dat het aantal klachten ten opzichte van de vorige jaren zou afnemen. Het tegendeel blijkt echter het geval. Verhoudingsgewijs is het aantal klachten (van 61$ naar 482) minder afgenomen dan het gemiddelde aantal verpleegden zou doen vermoeden. Desondanks zijn in het verslagjaar meer klachten afgehandeld door de Beklag Commissie. Met het oog op de verdere afname van het aantal verpleegden en de verwachte afname van de werkzaamheden voor de commissie is besloten te wachten met het opvullen van de vacature die is ontstaan door het vertrek van een commissielid in november 2014. Namens de Commissie van Toezicht, de voorzitter H.H.J. Harmeijer Jaarverslag CvT Forensisch Psychiatrisch Centrum Veldzicht 2014
2. SamenstelIin van de Commissie van Toezicht ner 31 december 2014 Naam Beroep Benoemd per Dhr. mr. H.H.J. Harmeijer Voormalig Officier van Justitie 1 september 2009 herbenoemd (voorzitter) en rechter plaatsvervanger per 1 september 2014 Dhr. W. Bakker Bedrjfsconsulent 1999 herbenoemd per 1 maart 2005 en 1 maart 2010 en per 1 december 2014 gestopt met het commissiewerk Mw. mr. W.P.M. Elderman Rechter 7 oktober 2004 (voorzitter beklagcommissie) herbenoemd per 7 oktober 2009 en 7 oktober 2014 Dhr. drs. H. Nap Huisarts 6 november 2003 herbenoemd per 6 november 2008 en 6 november2013 Dhr. A. Pietersma Predikant 1 april 2001 herbenoemd per 1 april 2006 en 1 april2011 Dhr. A.J. Pij Iman Voormalig Btirgemeester 1 maart 2001 (wnd. voorzitter) herbenoemd per 1 maart 2006 en 1 april 2011 Mw. drs. G. Scheifes Orthopedagoog 3 maart 2005 herbenoemd per 3 maart 2010 Dhr. mr. M.A.M. Wolters Rechter 10januari 2008, herbenoemd per 10januari 2013 Dhr. mr. A.C. Huisman Advocaat 1 januari 2010 Op 5 november 2014 heeft de commissie afscheid genomen van haar gewaardeerde lid dhr. W. Bakker, die in verband met de afname van het aantal in Veldzicht verblijvende TBS-ers en de daarmee samenhangende verwachte afname van het aantal klachten alsmede vanwege het naderende einde van zijn benoemingstermijn heeft besloten te stoppen met het commissiewerk. Secretariaat De werkzaamheden van het secretariaat zijn ondergebracht bij het Bcireatt Commissies van Toezicht, waaraan mw. M. van Raalte per 1januari 2009 als secretaris is verbonden. Mw. 1. Veld-Pouw is gedurende twee dagen per week als administratief medewerkster werkzaam bij het Btireau. Bij afwezigheid van mw. 1. Veld-Pouw worden de administratieve taken verricht door mw. V.C. Telehala en mw. H.M. Caparo Flores. Jaarverslag CvT Forensisch Psychiatrisch Centrum Veldzicht 2014
3. Veidzicht De maandelijkse commissievergaderingen zijn telkenmale door een directielid of diens vervanger bijgewoond. In verband met de besluitvorming omtrent de bestemmingswijziging van de kliniek, is getracht dit jaar zoveel mogelijk TBS-patiënten over te plaatsen. Aan het einde van het jaar verbleven er nog ongeveer 100 TBS-patiënten in de kliniek. Voorgaande jaren verbleven er aanzienlijk meer TBS- meer patiënten in de kliniek. De veranderingen in de kliniek hebben voor zowel de patiënten alsmede het personeel voor de nodige onrust gezorgd. 4. De Commissie van Toezicht De Commissie heeft op grond van artikel 10, tweede lid van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) de taak: A: toezicht te houden op de wijze van tenuitvoerlegging van vrjheidsbenemende straffen en maatregelen in de inrichting; B: kennis te nemen van de door verpleegden naar voren gebrachte grieven en zonodig ter zake tussen een verpleegde en het hoofd van de inrichting te bemiddelen; C: zorg te dragen voor de behandeling van klaagschriften ingevolge het bepaalde in hoofdstuk XIV; D: aan respectievelijk Onze Minister, de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jetigdbescherming (RSJ) en het bestuur advies en inlichtingen te geven ten aanzien van het gestelde onder A. De Commissie vergadert maandelijks op de eerste donderdag. De commissievergaderingen worden bijgewoond door tenminste een directielid. Dit jaar heeft de commissie 12 keer vergaderd. Daarnaast heeft de commissie op 21 febrtiari 2014 in de rechtbank Overijssel, locatie Zwolle, haar jaar vergadering gehouden. Vaste agendapunten vormden de bespreking van ingekomen en uitgegane stukken, mededelingen van de Commissie van Toezicht, mededelingen van de directie, bespreking van de actiepunten, de verslagen van de betreffende maandcommissarissen, verslag van de beklagcornmissie, de positie van de Commissie van Toezicht binnen het perspectief van de andere c.q. gewijzigde opzet van de kliniek en het tijdstip van verstrekking van de Wettelijke Aantekeningen. Voorts is dit jaar door de commissie bij binnenkomst van de klachten de ontvankeljkheid van de klachten kritischer beoordeeld en zijn er diverse klachten zonder behandeling ter zitting afgedaan middels een uitspraak waarbij de klacht niet-ontvankelijk is verklaard. Dit jaar heeft een afvaardiging uit de Commissie één keer een gesprek met de leden van de Patiëntenraad gehad. Er is toen onder meer gesproken over de bestaande onrust omtrent de overplaatsing van patiënten naar een andere kliniek alsmede zijn de gevolgen van het verblijf van personen in de kliniek met een rechterlijke machtiging besproken. Jaarverslag CvT forensisch Psychiatrisch Centrum Veidzicht 2014 3
5. De maandcommissaris De Commissie stelt zich - middels persoonlijk contact met de patiënten - regelmatig op de hoogte van onder hen levende wensen en gevoelens. Bij toerbeurt treedt één van haar leden als maandcommissaris op. Maandelijks bezoeken 2 maandcommissarissen op twee verschillende tijdstippen de kliniek, veelal op vooraf aangekondigde tijdstippen. Patiënten kunnen middels het inzenden van een brief verzoeken om een gesprek met de maandcornmissaris. Van elk gesprek c.q. bezoek wordt door de maandcommissaris schriftelijk verslag uitgebracht. Alle verslagen van de maandcommissarissen worden op de eerstvolgende commissievergadering, in aanwezigheid van de directie, besproken. Indien nodig c.q. wenselijk wordt betrokken patiënt naar aanleiding van het gesprek met de maandcommissaris door de secretaris nader schriftelijk bericht. De Commissie heeft met de directie van de kliniek afgesproken dat tijdens de bezoeken van de maandcomm issarissen de teammanager onder wiens verantwoordelijkheid betrokken patiënt valt, dan wel een medewerker die bekend is met betrokken patiënt, beschikbaar is om, indien de patiënt daartegen geen bezwaar heeft, bij het gesprek aanwezig te zijn. Veel klachten zijn door middel van een gesprek met de maandcommissaris opgelost. In principe worden alle in de betreffende maand ingekomen klachtbrieven aan de betrokken maandcommissaris toegezonden met het verzoek ter zake te bemiddelen. Ook dit jaar hebben de maandcommissarissen veel klachten met de betrokken patiënten besproken. De klachten handelden onder meer over: - Arbeid - Bejegening/behandeling - Bezoek - Bewegingsvrijheid - Geestelijke verzorging Luchten - Medische verzorging - Ordemaatregelen - Persoonlijke voorwerpen - Reken ing-courant - Telefoneren Voorts dient te worden opgemerkt dat dit jaar wederom door een beperkt aantal patiënten een groot aantal klachten is ingediend. Betrokken patiënten zijn bij herhaling door de maandcommissaris bezocht. Tevens is een fors aantal klachten van genoemde patiënten ter zitting van de beklagcommissie behandeld. Jaarverslag CvT forensisch Psychiatrisch Centrum Veldzicht 2014 4
6. De Beklacommissie De vaste voorzitter van de beklagcommissie is mw. mr. W.P.M. Elderman. Bij afwezigheid van laatstgenoemde wordt de beklagcommissie voorgezeten door dhr. mr. H.H.J. Harmeijer. De overige commissieleden hebben bij toerbeurt deel uitgemaakt van de beklagcornmissie. Omdat een aantal beklagzaken eenvoudig van aard was, heeft de beklagcommissie enige malen enkelvoudige ziffingen gehouden. Alle beklagzittingen hebben in de inrichting plaatsgevonden. De bij lagen bij dit jaarverslag bevatten statistieken over het aantal ingekomen klachten. Uit die statistieken valt op te maken dat in 2014, ondanks de overplaatsing van een behoorlijk aantal patiënten, relatief bezien ongeveer evenveel klachten als in 2013 zijn ingediend. 700 600 500 400 0 aantal klachten 300 aantal patienten 200. 100 0 2005 2007 2009 2011 2013 In het jaar 2014 zijn er 482 klachten ingediend. Het merendeel van de ingediende klachten is na een geslaagde bemiddeling opgelost c.q. ingetrokken. Inzake 105 klachten (waar onder ook klachten uit 2013) luidde de uitspraak van de beklagcomrnissie niet-ontvankel ij kverklaring van het beklag. Inzake 50 klachten (waar onder ook klachten uit 2013) heeft de beklagcommissie het beklag ongegrond verklaard. Inzake 24 klachten (waar onder ook klachten uit 2013) heeft de beklagcommissie het beklag gegrond verklaard en is in sommige gevallen een financiële compensatie toegekend. In 2 klachten heeft de beklagcommissie het beklag deels gegrond verklaard. 6.1 Korte weergave van een aantal behandelde bekla%en Inzake een klacht handelend over het als patiënt zijnde niet zelfstandig contact mogen opnemen met de politie, heeft de beklagcommissie geoordeeld dat de politie een geprivilegieerde instantie betreft en valt onder de justitiële autoriteiten als bedoeld in artikel 38 lid 4 Bvt, hetgeen met zich brengt dat betrokkene het recht heeft ter zake zelf contact op te nemen met de politie. Voorts heeft de beklagcommissie geoordeeld dat de kliniek ter zake een schriftelijk besluit had behoren af te geven. De beklagcommissie heeft de klacht gegrond verklaard en aan betrokkene een compensatie ad. 10. toegekend. De RSJ heeft de uitspraak van de beklagcommissie bevestigd. Jaarverslag CvT forensisch Psychiatrisch Centrum Veldzicht 2014 5
6.1.1 Inzake een aantal klachten handelend over het niet mogen beluisteren van kerkdiensten die zijn te downloaden via kerkdienstgemist.nl, heeft de beklagcommissie geoordeeld dat, in ogenschouw nemend de omstandigheid dat de kliniek heeft besloten dat klager geen kerkdiensten mag beluisteren van de plaatselijke kerk te Balkbrug (dit ter bescherming van de privacy van personeelsleden van de kliniek alsmede hun gezin), de kliniek voldoet aan de op haar rustende zorgplicht van het bieden van voldoende geestelijke verzorging. De beklagcommissie heeft de klachten ongegrond verklaard. De RSJ heeft geoordeeld dat de kliniek haar besluit onvoldoende heeft gemotiveerd en het door klager ingestelde beroep gegrond verklaard zonder toekenning van een compensatie. 6.1.2. Inzake een klacht handelend over het besluit van de kliniek om betrokkene te verplichten om te werken, heeft de beklagcommissie geoordeeld dat de kliniek vanuit behandelingsoogpunt heeft besloten om te trachten betrokkene aan het werk te krijgen. Gelet op het feit dat klager zich bij de beklagcommissie niet over behandelingsaspecten kan beklagen, heeft de beklagcommissie de klacht niet-ontvankelijk verklaard. 6.1.3. Inzake een klacht handelend over de verdwijning van een tweetal horloges heeft de beklagcommissie geoordeeld dat het, gelet op het feit dat betrokkene van (de buitenafdeling) de Beuk naar binnen is geplaatst, het tot de taak van de kliniek behoort om er voor te zorgen dat de kamer van betrokkene op de Beuk niet door ongeautoriseerde bezoekers wordt betreden. Aangezien van de zijde van de kliniek is bevestigd dat het is voorgekomen dat het personeel de loper aan patiënten geeft, hetgeen de mogelijkheid biedt dat ongenode bezoekers de kamer van betrokkene konden betreden, heeft de beklagcommissie geoordeeld dat de kliniek tekort is geschoten in de op haar rustende zorgplicht. De klacht is gegrond verklaard en partijen is opgedragen om binnen vier weken een passende compensatie vast te stellen. 6.1.4. Inzake een tweetal klachten handelend over langdurig contactverbod van betrokkene met zijn vriendin, heeft de beklagcommissie geoordeeld dat naarmate de tijd verstrijkt, de kliniek uitvoeriger gemotiveerd dient aan geven waarom zij zich nog steeds genoodzaakt ziet om bepaalde maatregelen te treffen. De beklagcommissie heeft voorts geconcludeerd dat er sprake is van een formeel gebrek, nu de kliniek ter zake schriftelijk mededeling aan betrokkene had behoren te doen, alsmede heeft de beklagcommissie geoordeeld dat er aan de bestreden besluiten een motiveringsgebrek kleeft. Klachten zijn gegrond verklaard en aan betrokkene is een compensatie ad. 40,-- toegekend. 6.1.5. Inzake een klacht handelend over het niet mogen opnemen van een geldbedrag ad. 500,- voor de aanschaf van babyspuflen voor de zwangere vriendin van betrokkene, heeft de beklagcommissie geoordeeld dat de algemene regel luidt dat het beheer over het geld van betrokkene bij het hoofd van de kliniek berust tenzij in het behandelplan iets anders is bepaald. Aangezien er sprake is van een algemene regel waarover betrokkene zich bij de beklagcommissie niet kan beklagen, is het beklag niet-ontvankelijk verklaard. 6.1.6 Inzake een klacht handelend over het niet uitvoeren van begeleide verloven vanwege personeelsgebrek heeft de beklagcommissie geoordeeld dat betrokkene geen recht heeft op verlof. De klacht is nietontvankelijk verklaard. Jaarverslag Cvi forensisch Psychiatrisch Centrum Veidzicht 2014 6
Bijlage 1 Statistiek van ingekomen klachten over de jaren 2010 tot en met 2014 2010 2011 2012 2013 2014 Totaal aantal verpleegden in de inrichting 224 224 224 224 Gemiddeld genomen ongeveer 140 Totaal aantal ingekomen klachten 530 416 37$ 61$ 482 Aantal klachten ingetrokken voor of tijdens de 234 300 160 272 245 beklagzitting Aantal klachten die zijn behandeld door de 90 159 107 141 181 Beklagcommissie Klacht niet-ontvankelijk 10 29 48 $6 105 Klacht ongegrond 71 1 13 44 42 50 Klacht gegrond 5 16 15 13 24 Klacht deels gegrond 2 Beklagcommissie onbevoegd te oordelen over klacht 1 1 0 1 1 0 Binnengekomen verzoeken rogatoir verhoor 6 21 3 28 23 Jaarverslag CvT Forensisch Psychiatrisch Centrum Veldzicht 2014 7
Bij la2e 2 Soorten klachten binnengekomen bij het secretariaat van de Commissie van Toezicht in 2014 Soort klacht Aantal N-O Ongegrond Gegrond Onbevoegd Activiteiten (arbeid) 9 8 Activiteiten (div.) $ Activiteiteti (lucht) 9 Behandeling 89 13 5 3 Bejegening 37 14 Bewegingsvrijheid 25 4 1 Compensatie 1 1 Contact buitenwereld(bellen) 32 3 6 2 Contact buitenwereld (bezoek) 24 6 2 Contact buitenwereld (post) 15 4 Contact buitenwereld (media) 2 Controle 7 Disciplinaire straf 1 1 Geweld 1 Informatie/procedure 21 4 Nog onbekend 8 2 OrdemaatregeÏ 34 7 2 Persoonlijke voorwerpen 23 1 Regime 2 Rek. Courant/zak- en 30 4 kleedgeld Rogatoir verzoek 23 Schadeverhaal 1 1 1 Selectie/overplaatsing(extern) 5 Selectie/overplaatsing (intern) 6 Transport 1 Verlaten inrichting 10 3 Verzorging (div.) 15 Verzorging (godsdienst, 2 levensovertuiging) Verzorging (medische) 21 Totaal 482 60 27 1 1 Jaarverslag CvT forensisch Psychiatrisch Centrum Veidzicht 2014 $