NOTULEN VERGADERING GEMEENTERAAD UTRECHT

2 0 1 6 NOTULEN VERGADERING GEMEENTERAAD UTRECHT 20e vergadering 22 september 2016 Openbare vergadering van de gemeenteraad, gehouden op donderdag 22 september 2016 te 20.00 uur. Voorzitter: de heer mr. J.H.C. van Zanen, burgemeester; mevrouw J. Ferket, plaatsvervangend voorzitter, gedurende enkele momenten in de vergadering. Aanwezig zijn de leden: Baş, De Boer, Bollen, Bos, Bouazani, Brussaard, Van Corler, Dekkers, Dibi, Van Eijndhoven, Eggermont, Van Esch, Ferket, Freytag, Gilissen, Haage, Işik, Kleuver, Knip, Koning, Meijer, Metaal-Froon, Van Ooijen, Oost, Paardekooper, Podt, Post, Rajkowski, De Regt, Te Ronde, Roodenburg, Van Schie, Schilderman, Schipper, Scholten, Sienot, Tielen, Uringa, Verschuure, De Vries, Van Waveren, Weistra en Zwanenberg. Tevens zijn aanwezig de wethouders: Everhardt, Diepeveen, Geldof, Van Hooijdonk, Jansen en Kreijkamp. Afwezig zijn de leden: Van Gemert en Koelmans. Griffier: mevrouw mr. M. van Hall, griffier. Opening van de vergadering. De VOORZITTER: Dames en heren! Ik open uw vergadering, hartelijk welkom. Fijn dat u er bent. Dank voor de belangstelling op de publieke tribune, onder meer van studenten van de Hogeschool Utrecht en van iemand van de Cliëntenraad die net is aangetreden. Fijn dat mensen thuis kijken en meeluisteren. Dames en heren! U hebt gezien wat de spreektijden zijn. Ik verzoek u zich daaraan te houden; u hoeft ze niet te gebruiken. Ik zal u er in alle vriendelijkheid aan proberen te herinneren. Dit geldt overigens ook voor de leden van het college, inclusief mijzelf. Bericht van verhindering is ontvangen van mevrouw Van Gemert en mevrouw Koelmans. Agenda vaststellen. De agenda wordt z.h.o. ongewijzigd vastgesteld. Bekrachtiging geheimhouding De VOORZITTER: Dames en heren! Op grond van artikel 25, derde lid van de Gemeentewet, verzoek ik u de geheimhouding te bekrachtigen van drie bijlagen behorende bij het conceptraadsvoorstel Programmabegroting 2017

Raadsvergadering van 22 september 2016 2 Z.h.o. wordt overeenkomstig het verzoek van de voorzitter besloten. Notulen vragenuur 8 september 2016. Deze notulen worden z.h.o. ongewijzigd vastgesteld. Actuele motie van de heer Gilissen "Uitgeloot 030". De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik stond hier natuurlijk al veel eerder, maar toen moest ik onverrichter zake terugkeren naar mijn bankje, omdat de tijd voorbij was. Hier sta ik alsnog. De reden om vanavond een actuele motie in te dienen, vloeit voort uit het mondelinge vragenuur van enkele weken geleden waarin we moesten vaststellen dat de gemeente Utrecht wel eens aanbestedingsprocedure hanteert waarin selectie als een niet onderscheidend criterium wordt gebruikt, waardoor partijen vroegtijdig kunnen afvallen. Mede namens de fracties van CDA, Stadsbelang Utrecht, D66, PvdA en Student & Starter dien ik een motie in waarin de raad uitspreekt dat bij selectie van bedrijven voor het uitvoeren van taken het loten als selectiemiddel zo min mogelijk zou moeten worden gebruikt, de gemeente bij het vormgeven van aanbestedingsprocedures voor nieuwe taken zo veel mogelijk criteria vooraf moet definiëren op basis waarvan er onderscheid kan worden gemaakt en bedrijven niet zomaar door het lot kunnen worden uitgezonderd van die processen. Dat uitgangspunt heb ik vervat in een motie, die ik hierbij indien. "Motie 169 Uitgeloot 030 De raad van de gemeente Utrecht, in vergadering bijeen op donderdag 22 september, constaterende dat - de raad op 3 september 2015 heeft ingestemd met de nota Inkoop 2015-2019 'Waar(-de) voor ons geld'; - in deze nota de uitgangspunten zijn vastgelegd die de gemeente hanteert bij het inrichten van de inkoopfunctie en het uitvoeren van alle inkooptaken; - onlangs gebleken is dat de gemeente Utrecht sinds het vaststellen van deze nota driemaal het instrument loting heeft toepast als selectiemechanisme bij een aanbestedingsprocedure; - het instrument loting niet in deze nota is opgenomen, overwegende dat - het middel loting in (de selectiefase) van aanbestedingsprocedures op gespannen voet staat met het uitgangspunt van 'inkopen tegen de optimale (integrale) prijs/kwaliteitverhouding'; - loting tijdens aanbestedingsprocedures door deelnemende partijen als onrechtvaardig en oneerlijk kan worden ervaren, van mening dat - loting in aanbestedingsprocedures zeer onwenselijk is en uiterst terughoudend zou moeten worden toegepast; - selectie in principe plaats zou moeten vinden op basis van prijs, kwaliteit en andere criteria zoals opgenomen in de nota Inkoop 2015-2019, verzoekt het college,

Raadsvergadering van 22 september 2016 3 - deze uitgangspunten nader uit te werken en de raad voor het einde van het jaar te informeren over de gevolgen hiervan voor inkoopbeleid en inkooppraktijk, en gaat over tot de orde van de dag." De motie is ondertekend door de heren Van Waveren, Bos, Meijer, mevrouw Haage en mijzelf. De heer EGGERMONT (SP): Voorzitter! Ik ben benieuwd wat de heer Gilissen vindt. Hij schrijft dat er uiterst terughoudend met loting moet worden omgegaan. Is dat niet de huidige praktijk? Want zo vaak komt het niet voor dat er wordt geloot. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Het is drie keer voorgekomen sinds we de nieuwe nota Inkoop hebben vastgesteld. Ik ben het met de heer Eggermont eens dat de motie uiterst politiek is geformuleerd, omdat dit nodig was voor het behalen van een werkbare meerderheid in deze raad. Volgens mij is het principe zeer duidelijk: kies bij de vormgeving van de aanbestedingsprocedures duidelijk voor criteria op basis waarvan partijen kunnen worden onderscheiden. Er kunnen zich situaties voordoen die we vooraf niet hebben kunnen bedenken waarin partijen evengoed scoren op die criteria. Dan zullen we toch een keuze moeten maken en is het lot wellicht het meest aangewezen. Het enkele feit dat we loting niet voor 100% kunnen uitsluiten, staat voorop. De motie spreekt uit dat loting een uitzondering zou moeten zijn; dat is de insteek. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik vind het licht verwarrend. Ik had liever gezien dat er in de motie "niet" had gestaan. Ik hoor uit de woorden van de heer Gilissen dat dit ook de VVD-fractie het meest na aan het hart ligt. Kan de heer Gilissen uitleggen waarom er geen meerderheid voor dat "niet" te vinden is? Dat zou ik het mooiste in die motie hebben gevonden. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik stel in ieder geval vast dat mevrouw Van Esch ook genoegen kan nemen met deze formulering; dat is op zich fijn. Ik heb het zojuist tegen de heer Eggermont gezegd: we kunnen loting niet voor altijd uitsluiten, omdat er ook situaties kunnen zijn waarin bedrijven onder de streep ex aequo uitkomen en twee of meerdere partijen evengoed scoren, ook als we vaststellen voor hoeveel procent onderdelen meetellen. We zullen dan toch een keuze moeten maken, want we kunnen maar met één partij in zee gaan. Dan is loting helaas nodig. De opdracht aan het college is volgens mij heel duidelijk: bedenk voor het starten van een aanbestedingsprocedure criteria die er uiteindelijk toe zullen leiden dat altijd de beste partij of meerdere beste partijen boven komen, zodat zo veel mogelijk bedrijven een kans krijgen. De heer KREIJKAMP (wethouder): Voorzitter! Het college kan de motie overnemen. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! In welke mate verschilt de motie van het bestaande beleid? De heer KREIJKAMP (wethouder): Voorzitter! In het mondelinge vragenuur heb ik al gezegd dat we dit zullen uitzoeken en wellicht bij de raad terugkomen om te melden hoe we hiermee omgaan. Als ik me goed herinner, zei ik dit tegen de heer Van Waveren. Het goede van deze motie is dat ze loting niet uitsluit. Er kunnen redenen zijn de heer Gilissen heeft zelf voorbeelden gegeven die loting noodzakelijk maken. Bij de aanbesteding die de aanleiding vormde voor deze motie is ervoor gekozen het mkb veel kansen te geven door niet aanvullende eisen in de selectieprocedure te stellen, om niet

Raadsvergadering van 22 september 2016 4 grote partijen daarmee te bevoordelen. Ik ben het eens met wat er qua mening staat in de motie en ik kan toezeggen wat er bij het verzoek staat. Daarom neem ik de motie graag over. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! De motie laat ik in stemming brengen, omdat er een uitspraak van de raad in staat. Die wil ik graag in stemverhouding zien uitgedrukt. Aan de orde is de stemming over motie 169 (Uitgeloot 030). De heer EGGERMONT (SP): Voorzitter! Tijdens de discussie die we zojuist voerden, bleek dat er wat licht zit tussen hoe de heer Gilissen de motie uitlegt en wat er daadwerkelijk in het dictum staat. Dat gaat volgens ons verder dan noodzakelijk is. Wij vinden het huidige beleid goed en vinden het goed er nog een keer naar te kijken. De gevolgen voor het kleinbedrijf zullen groot zijn als we alles willen uitsluiten. Wij vinden deze motie overbodig en zullen haar niet steunen. De heer MEIJER (D66): Voorzitter! In tegenstelling tot de heer Eggermont stel ik vast dat hierover in de huidige inkoopnota niets is opgenomen. De wethouder heeft toegezegd dat hij dit gaat doen. Dat staat ook in de motie en daarom zullen we haar steunen. Motie 69 wordt hierna bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van Student & Starter, PvdD, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, CDA, VVD, Stadsbelang Utrecht en D66 ervoor hebben gestemd en de aanwezige leden van de SP-fractie ertegen. Actuele motie van de heer Koning "Samen en Sneller Stad Maken in Merwede", De heer KONING (D66): Voorzitter! Er liggen fantastische kansen voor Utrecht in de Merwedekanaalzone, in het bijzonder in gebied 5, waarover we vanavond spreken. Dit gebied moet ruimte gaan bieden aan duizenden mensen om er te wonen, werken, leren, sporten, winkelen en recreëren. De mogelijkheden zijn veelbelovend, maar we maken ons zorgen over de gebiedsontwikkeling en vinden dat het college de raad en de stad te weinig bij dat proces betrekt. Er zijn ongetwijfeld enkele raadsleden en wethouders die zich de commissie-elverding herinneren. Deze commissie leverde in 2008 een rapport over de knelpunten waardoor grote infrastructurele projecten vaak de mist ingingen. Ik quote uit het rapport: "Het probleem van de verkenningsfase in de huidige praktijk is niet de lange duur ervan, maar het feit dat deze fase vaak ontbreekt of van beperkte kwaliteit is. Een goed afgebakende integrale en brede verkenning die afgesloten wordt met een politiek gedragen besluit komt maar heel zelden voor." Unquote. De conclusies en aanbevelingen van de commissie-elverding werden breed omarmd. Ook werd algemeen erkend dat ze niet alleen voor infrastructurele projecten gelden, maar ook voor grote gebiedsontwikkeling, en dat die knelpunten ook op provinciaal en lokaal niveau de kwaliteit van projecten ondermijnt. Tweede Kamerlid Jansen van de Socialistische Partij riep het kabinet zelfs bij motie op om die conclusies van de commissie over te nemen. De VOORZITTER: Denk aan uw tijd, want u moet het dictum nog voorlezen, en dat is heel lang. De heer KONING D66): Zeker. Helaas zien we vandaag de dag de reflex van gebiedsontwikkelingoude-stijl herleven, waarbij in een beperkt proces een structuurvisie wordt opgesteld en vervolgens per gebiedseigenaar afspraken worden gemaakt, in plaats van te werken met een integraal plan. Laten we

Raadsvergadering van 22 september 2016 5 niet in de valkuil trappen dat snel en ogenschijnlijk efficiënt ook beter zou zijn. Laten we nog eens terugkijken naar dat rapport. Een gebied als de Merwedekanaalzone verdient dat. De VOORZITTER: Wilt u afronden? U hebt nog 5 seconden. De heer KONING D66): Daarom dien ik bij dezen de volgende motie in, mede ondertekend door de fracties van GroenLinks en VVD De VOORZITTER: Meneer Koning, we hebben afgesproken dat u binnen die 2 minuten ook het dictum voorleest. U hebt een zeer lang dictum. Ik ben streng. Daar zal ongetwijfeld weer reactie op komen, maar ik doe even wat is afgesproken. U had het dictum al moeten voorlezen. De heer KONING D66): Akkoord, het dictum luidt als volgt De heer Van WAVEREN (CDA): Voorzitter! We moeten dezelfde methode hanteren als bij de heer Gilissen vorige week. Als er geen tijd is om het dictum voor te lezen, wordt het indienen van de motie doorgeschoven. Over twee weken is de heer Koning de eerste. De VOORZITTER: Vorige week was het anders. Ik vind het niet fair wat er nu gebeurt, maar dit is niet dezelfde situatie als vorige week. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Voorzitter! We maken afspraken in deze raad. Eén daarvan is: houd het binnen die 2 minuten en lees binnen die tijd het dictum voor. De heer Koning houdt zich niet aan die 2 minuten. Daar heeft hij kennelijk voor gekozen, dus mag hij het dictum niet voorlezen. De VOORZITTER: Meneer Koning, kunt u het dictum samenvatten? De heer KONING D66): Ik kan het zeker samenvatten en dat ga ik doen door de motie aan te bieden. De details hebt u allemaal kunnen lezen in de mailbox. "Motie 170 Samen en Sneller Stad Maken in Merwede De raad, constaterende dat - er een grote opgave ligt voor gemeente Utrecht om de ontwikkeling van de Merwedekanaalzone op een zorgvuldige wijze te regisseren; - de ontwikkeling van de Merwedekanaalzone, deelgebied 5, in de komende jaren ruimte moet gaan bieden aan duizenden woningen en tal van andere functies; - in het gebied tal van ondernemers en omwonenden zijn die hierin graag samen met de gemeente aan de slag te willen, overwegende dat - er in dit gebied veel cultuur(-historische) waarde aanwezig is, evenals de uiteenlopend belangen van tal van gebiedseigenaren, ontwikkelaars, bedrijven, omwonenden en andere organisaties;

Raadsvergadering van 22 september 2016 6 - de stad Utrecht een aanzienlijke en ambitieuze opgave heeft als het gaat om het mogelijk maken van meer banen en het realiseren van nieuwe woningbouw voor bestaande en nieuwe bewoners; - al deze partijen een breed palet van belangen, ideeën en mogelijkheden met zich meebrengen; - het voor een succesvolle gebiedsontwikkeling noodzakelijk is dat er wordt gewerkt aan draagvlak en vertrouwen tussen deze partijen; - investeren in de inhoudelijke kwaliteit van de gebiedsontwikkeling een bijdrage kan leveren aan de versnelling van het proces; - het werken met een permanent gebiedsatelier, zoals daar in veel steden uitgebreide ervaring mee is opgedaan, de mogelijkheid biedt om open en transparant te werken aan de verschillende fasen van de gebiedsontwikkeling, in samenwerking met belanghebbenden, investeerders en deskundigen, verzoekt het college, - in deze gebiedsontwikkeling zorgvuldig uitvoering te geven aan de motie 99 Samen Stad Maken; - de nodige voortvarendheid te betrachten door alle mogelijke barrières of belemmeringen te inventariseren, te benoemen, op te lossen of voor te leggen aan de raad; - de gebiedsontwikkeling meer open en transparant te maken door: een gebiedsatelier te realiseren in het gebied, waar de ambtelijke organisatie met eigenaren, ontwikkelaars en andere belanghebbenden kan werken aan de planvorming en uitvoering, activiteiten kan organiseren en 'samen stad maakt'; te inventariseren welke maatschappelijke functies in de komende jaren nog een plek kunnen krijgen in de Merwedekanaalzone, zoals scholen, gezondheidscentra, sportorganisaties, etc.; te inventariseren welke mogelijkheden in het gebied zijn voor regelluwe of vrije zones zoals verwoord in het coalitieakkoord Utrecht maken we samen; de raad bij publicatie van de concept-structuurvisie te informeren over deze inventarisatie en specifiek te benoemen, welke barrières of belemmeringen nog resteren en welke kansen er zijn voor regelluwe of vrije zones; - in de structuurvisie voor het volledige gebied uit te gaan van functiemenging en flexibele bestemmingen." Deze motie is ondertekend door de leden Koning, Zwanenberg en Gilissen. De heer IŞIK (PvdA): Mijnheer de voorzitter! De PvdA-fractie vindt dit een goede motie, maar heeft twee opmerkingen. Wat wordt bedoeld met "flexibele bestemmingen" bij het laatste gedachtestreepje? In hoeverre zijn die bestemmingen flexibel? En hoe zit het met de rechtszekerheid voor de bewoners? De VOORZITTER: U mag kiezen welke vraag u beantwoordt. De heer KONING (D66): Een aantal fracties in deze raad wenst dat flexibele bestemmingsplannen mogelijk worden gemaakt. Die flexibiliteit kan verschillende kanten opgaan. Ze kan gaan over functies en over beperkingen op de periode waarin het bestemmingsplan geldig is. Wij vinden dit goede richtingen. Ik hoop hiermee de vraag van de heer Işik te hebben beantwoord.

Raadsvergadering van 22 september 2016 7 De VOORZITTER: De heer Bos van de Stadspartij. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Stadsbelang, voorzitter. U zit lang genoeg in de raad om te weten dat het Stadsbelang Utrecht is en niet Stadspartij, met dank. Voorzitter! Ik heb een tweetal vragen aan de heer Koning. Wat betekent de term "unquote"? De VOORZITTER: Dank u wel, één vraag aan de heer Koning. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Dan ga ik een andere vraag stellen. Is de heer Koning geen voorstander van een gemeenschappelijke exploitatiemaatschappij voor dit gebied, daar dit zo complex is en zo veel eigenaren en zulke complexe eigenaaroverstijgende elementen heeft? De heer KONING (D66): Dat zou zeker een mogelijkheid kunnen zijn. Ik vind het in ieder geval belangrijk om over de grenzen van de gebiedseigenaren te kijken naar deze gebiedsontwikkeling en naar de financiële afspraken die zullen worden gemaakt. De heer SCHIPPER (SP): We hadden het deze week over begrijpelijk taalgebruik. Ik denk niet dat de publieke tribune nu nog met ons is. In de motie staat het woord "gebiedsatelier". Wat is een gebiedsatelier, wat is de zeggenschap van de mensen die daaraan gaan deelnemen gezien het gebruik van de term "eigenaren" en wat mag het gebiedsatelier kosten? Dat zie ik niet terug in de motie. Ik wil graag weten wat de ambtelijke inzet zal zijn. De VOORZITTER: Kiest u maar. De heer KONING (D66): Een gebiedsatelier is een locatie waarin ambtenaren van deze gemeente kunnen werken met allerlei belanghebbenden in het gebied, zoals eigenaren, investeerders, ontwerpers et cetera en natuurlijk ook andere organisaties die er al zitten. Wij vinden dat op deze locatie echt een belangrijk doel voor het Samen Stad Maken en een middel daarin. Wat mag het kosten? Voor de plankosten heeft de gemeente middelen beschikbaar. Ik weet dat er met de eigenaren in het gebied wordt gesproken over hun bijdrage. De wethouder heeft eerder gezegd dat het mogelijk is om dit te gaan doen. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Als ik de motie goed lees, is de D66-fractie voor een regelvrije zone in dit gebied. De PvdD-fractie ziet het niet zitten om in zo'n gebied regelvrije zones te hanteren. Hoe ziet de heer Koning dat voor zich? Met het invoeren van regelvrije zones wordt in dit complexe gebied de complexiteit groter gemaakt. De heer KONING (D66): We hebben het over een gebied waar in de komende 10 tot 15 jaar zal worden gebouwd. Daarvoor zullen deelgebieden worden afgebakend. Dat kan met behulp van een SPvE, want daarin kunnen specifieke deelgebieden worden ontwikkeld. Het is mogelijk om daarbij een of twee gebieden op te nemen waarin kan worden geëxperimenteerd met regelvrije of regelluwe zones. Wij vinden dat een uitdaging en innovatie, en niet iets om bang voor te zijn. De heer BRUSSAARD (CDA): Voorzitter! In de motie zit een aantal mooie dingen. Ik denk aan de eerste twee punten van het dictum. Net als bij de heer Schipper triggert het derde punt van het dictum mij een beetje. Dat gaat over het gebiedsatelier. Kan de heer Koning mij uitleggen wat het verschil is

Raadsvergadering van 22 september 2016 8 tussen een stadsgesprek en een gebiedsatelier? Het stadsgesprek was tot voor kort toch de mooie diamant van de D66-fractie? De heer KONING (D66): Vernieuwen moet je blijven doen. Veel steden hebben zeer positieve ervaringen met de praktijk van het gebiedsatelier. Anders dan het stadsgesprek gaat het om een permanente locatie waar je binnen kunt lopen en gedurende de komende jaren kunt blijven binnenlopen om met alle betrokken partijen over de verdere planontwikkelingen te spreken. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Er ligt een stevig procesvoorstel. We steunen dat graag omwille van de flexibele plannen en de regelluwe zones. Maar ik heb wel een vraag. Als de heer Koning zo'n dringende oproep doet aan het college om hiermee voortvarend aan de gang te gaan, is de D66- fractie dan ook bereid om als het erop aankomt politieke keuzes te maken om barrières zoals de tippelzone, maar ook de busremise, op te lossen in het gebied? De heer KONING (D66): Het is duidelijk dat er een paar barrières zijn in het gebied en dat die moeten worden opgelost, zodat er woningbouw kan plaatsvinden. Het college zal daarvoor voorstellen doen. Die kijken we met spanning tegemoet. De VOORZITTER: Ik zie dat wethouder Jansen, net als vanmiddag, nog steeds in passende kleding is, maar iets verhitter dan vanmiddag. De heer JANSEN (wethouder): Zeker voorzitter! Daarbij aansluitend kan ik melden dat toen ik vertrok bij de Domtoren het wereldrecord Domtoren klimmen was verbeterd door Alex Chan tot 2 minuten en 23 seconden. Maar misschien staat het record inmiddels nog scherper. Voorzitter! De heer Koning heeft goed gezien dat deze portefeuillehouder een groot fan was van de aanpak van de commissie-elverding. Kort samengevat houdt die in: sterk aan de voorkant, tijd steken in mensen betrekken, draagvlak creëren en goede ideeën gebruiken, omdat dit aan de achterkant heel veel geprocedeer scheelt, tot aan de Raad van State toe. Ik bestempel de aanpak in het Merwedekanaalzone deelgebied 5 als Elverding 2.0, misschien Elverding 3.0, want ik denk dat die vrij uniek is. In 2012 is Meer Merwede opgericht om de transformatie van de Merwedekanaalzone zonder deelgebied 5 te versnellen. Voor de mensen thuis: het gebied tussen de oude OPG-locatie en Campus MAX. Meer Merwede heeft inmiddels in diverse themabijeenkomsten gesprekken gevoerd met partijen in het gebied en daarbuiten. Ook raadsleden, onder wie de heer Koning, waren daarbij meerdere keren aanwezig. Dat proces is financieel en anderszins gesteund door de gemeente Utrecht. De gezamenlijke ambities zijn in 2015 verwoord in de ontwikkelambitie Merwede compact, gezond en gelukkig. Deze vergaande samenwerking tussen partijen is redelijk uniek in Nederland. We willen natuurlijk graag op die voet doorgaan. De heer Koning heeft in de commissiebehandeling van de schriftelijke vragen onlangs gesuggereerd een gebiedsatelier te realiseren. Er is over gediscussieerd wat men daar precies onder moet verstaan. Het college denkt dat het idee van de heer Koning is om mensen een beetje mee te laten ontwerpen, kortom, om de volgende stap te zetten in het proces dat we al een aantal jaren doorlopen. Ik kan hem blij maken dat de nauwe samenwerking met uiteenlopende partijen voor de komende maanden wordt voortgezet in twee gebiedsateliers met het gemeentelijk projectteam en de stedenbouwkundigen van de eigenaren, die in het kader van de structuurvisie worden georganiseerd.

Raadsvergadering van 22 september 2016 9 De VOORZITTER: Wilt u afronden, uw tijd is eigenlijk om. De heer JANSEN (wethouder): Ik moet vragen om enige flexibiliteit van de indiener of indieners wat betreft het verzoek op het gebied van flexibel bestemmen en regelvrije zones. Dit lijken me typisch onderwerpen waarvan we in de gebiedsateliers moeten bekijken wat ze opleveren. De raad wil heel veel dingen in het gebied. Zo vindt de raad verdichten heel belangrijk. Dat gaat over het algemeen gepaard met regeltjes, want anders kan er niet worden verdicht. Zwakke functies moeten worden beschermd. Als ik bij die twee punten in het dictum mag lezen dat de heer Koning c.s. pleit voor zo min mogelijk regels die nodig zijn om onze doelstellingen te bereiken en zo flexibel bestemmen als mogelijk is om zwakke functies in het gebied te beschermen, zoals groen en recreatie, dan kunnen wij de motie overnemen. De heer KONING (D66): De wens en intentie van deze motie is anders dan de uitleg van de wethouder over de gebiedsateliers. Het gaat echt om fysieke locaties in het gebied van waar uit de stad wordt gemaakt, ook in dit specifieke gebied. Ik ben bang dat de steun van het college aan de motie in die zin onvoldoende is voor ons. Daarom zal ik haar in stemming laten brengen. De heer IŞIK (PvdA): Meneer de voorzitter! Ik maak graag gebruik van mijn recht. Ik stel de volgende vraag aan de wethouder. Kan hij ingaan op de inhoud van de motie in relatie tot de tippelzone? Wat betekent deze motie voor de tippelzone? De heer JANSEN (wethouder): Voorzitter! Deze vraag is voor mij volkomen buiten de orde, dus daar kan ik niet op ingaan. Mevrouw URINGA (ChristenUnie): Nu ik van de indiener begrijp dat er een fysieke locatie moet komen, ben ik benieuwd of de wethouder de middelen hiervoor beschikbaar heeft, zoals de indiener zo gemakkelijk stelt. De heer JANSEN (wethouder): Voorzitter! Ik heb gezegd wat ik van plan ben te doen met de suggestie van de heer Koning, waar ik in de commissie ook al positief over was. Ik heb gezegd: binnen de financiële ruimte we gaan niet smijten met geld en binnen het urgentiegevoel van de raad. De raad wil niet nog een jaar hierover gaan praten, maar tempo maken met betrokkenheid van partijen uit en aan de rand van het gebied. Ik ben daartoe bereid. Ik vraag enige ruimte voor het college om de precieze invulling te kiezen. We blijven de raad erbij betrekken. Dat is wat mij betreft de toezegging. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik ben blij met het antwoord van de wethouder. Volgens mij heeft hij gezegd dat regelluwe zones en groen moeilijk zijn te combineren, maar neemt hij de motie wat betreft de inventarisatie wel over. Wij zijn benieuwd of daarbij ook wordt gekeken naar de mogelijkheden voor het behoud van bomen en bestaande gebouwen in het gebied. Volgens mij zijn deze twee onderwerpen en groen niet te vereenzelvigen met regelluwe zones. De heer JANSEN (wethouder) Ik heb in mijn antwoord moeten snijden wegens tijdgebrek. Ik kan er misschien nu op terugkomen. Bij het SPvE Defensieterrein deelgebied 4, waar collega Geldof de kar trekt, is gebruikgemaakt van de ladder voor duurzame verstedelijking om te bepalen welke thema's worden meegenomen in de ateliers en de uitwerking. Daarin zit onder andere dit aspect. Wij willen diezelfde aanpak ook voor dit gebied gebruiken.

Raadsvergadering van 22 september 2016 10 De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Voorzitter! Uit de beantwoording begrijp ik dat de wethouder een heel andere definitie hangt aan een gebiedsatelier als de heer Koning van D66. Ik zie dat er maar twee punten uit het dictum worden overgenomen. Er zit een groot gat tussen wat het college wil geven en de heer Koning van D66 vraagt. Raadt de wethouder deze motie af, of zegt hij: als de raad ermee akkoord gaat, kan het college de motie overnemen? De heer JANSEN (wethouder): Voorzitter! Ik heb de motie overgenomen. Ik heb daarvoor mijn woorden gebruikt. Mijn constatering is dat ik het met de heer Koning opvallend vaak eens ben aan het eind van de dag. Ik denk dat we daar wel uit zullen komen. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! De wethouder kan bereid zijn de motie volgens zijn lezing over te nemen. Ik ga ervan uit dat wethouder Jansen het dictum onverkort uitvoert als de motie wordt aangenomen. Klopt dat? De heer JANSEN (wethouder): Wat wij gaan doen is zaken als flexibel bestemmen en regelvrije zones meenemen. Ik denk dat de heer Gilissen het proces serieus wil nemen. Als er een gebiedsatelier komt, dan lijkt mij dat wat daar aan inzichten uitkomt over welke mate van regelvrije zone en flexibel bestemmen er al dan niet voor deelgebieden mogelijk is, een rol speelt in de uiteindelijke keuze die wordt gemaakt. Met die interpretatie kan ik met de motie leven. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Een punt van orde, dan wel een vraag. Als de motie in stemming wordt gebracht, waar stem ik dan mee in? Met de uitgeklede motie? De VOORZITTER: U stemt in met de motie die voorligt. Aan de orde is de stemming over motie 170 (Samen en Sneller Stad Maken in Merwede). De heer SCHIPPER (SP): Voorzitter! Ik constateer met de heer Bos dat er flink wat licht zit tussen de interpretatie van het college en het dictum van de motie. Ik hoor iets over fysieke plekken waar een gebiedsatelier zou moeten komen. Ik voorzie een openeinderegeling qua geld. Als de motie op deze manier wordt gepresenteerd, kunnen we haar niet steunen. De heer IŞIK (PvdA): De PvdA-fractie sluit zich aan bij de opmerking van de SP-fractie. Tegelijkertijd wijs ik erop dat de tippelzone een onderdeel is van dit gebied. Ik vind het zeer jammer dat het college die zone een apart onderdeel vindt. De PvdA-fractie is niet bereid de motie te steunen. Wij willen een niet-flexibele bestemming en geen regelluwe blokken, dus we zullen tegenstemmen. De heer BRUSSAARD (CDA: Voorzitter! De CDA-fractie kan leven met het grootste deel van de motie. Maar ja, u begrijpt het al, dat gebiedsatelier komt als een konijn uit de hoge hoed. Dat zou opeens een fysiek huisje zijn. De motie is ongedekt, dus ik zie niet waar dat van moet worden betaald. We kunnen de motie niet steunen. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! We zouden de motie kunnen steunen als ze zo was geweest dat ze zou worden uitgevoerd zoals de wethouder heeft gezegd. We stemmen tegen de motie zoals die is ingediend.

Raadsvergadering van 22 september 2016 11 Mevrouw URINGA (ChristenUnie: Ik had het niet beter kunnen zeggen, we sluiten ons daarbij aan. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Ik ga het beter zeggen. Voorzitter! Met de uitgeholde motie, zoals wethouder Jansen haar interpreteert, zou ik kunnen instemmen. Maar met de fysieke ruimte en het dictum dat de heer Koning niet heeft voorgelezen, kunnen we niet instemmen. De heer ZWANENBERG (GroenLinks): Voorzitter! Wij zijn mede-indieners van deze motie. Dit gebied is van groot belang. Ik heb een stemverklaring die precies aansluit bij wat de wethouder heeft gezegd. De heer Gilissen van de VVD heeft de motie nog wat strakker willen trekken en heeft gezegd dat ze niet gaat over wat de wethouder heeft gezegd, maar wat er nu staat. Als de motie in stemming wordt gebracht, zullen we haar niet meer steunen. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Als de VVD-fractie ergens een handtekening onder zet, stemmen we uiteindelijk voor. Dus we zullen voor de motie stemmen. Hierna wordt motie 170 bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van VVD en D66 ervoor hebben gestemd en de aanwezige leden van de fracties van GroenLinks, ChristenUnie, PvdA, Stadsbelang Utrecht, Student & Starter, PvdD, CDA en SP ertegen. De voorzitter stelt hierna aan de orde: 1. Voorstel tot vaststelling van de Privacyverordening (Jaargang 2016, nr. 73). De voorzitter stelt hierbij tevens aan de orde: Raadsbrief privacyverordening d.d. 16 september 2016. Mevrouw SCHILDERMAN (D66): Voorzitter! Laten we even teruggaan naar 2003. Toen kon je nog zonder vingerafdruk een paspoort krijgen. De overheid had je afdruk nog niet misbruikt voor opsporingsdoeleinden. Je had op je mobiele telefoon nog geen 3G of wifi en als je al online ging, deed je dat via een soort internet dat wap heette. Je had van een sleepnet nog nooit gehoord, het woord "cyber" kwam alleen voor in Star Trek en zelfs Gmail bestond nog niet. Maar op het stadhuis ratelden de faxen erop los. Op privacygebied is er sinds 2003 zo veel veranderd dat ik niet eens kan uitdrukken hoe blij ik ben dat er eindelijk een nieuwe privacyverordening ligt. En het is zo belangrijk. De tijd dat je alleen met geweld macht uitoefende, ligt achter ons. Met informatie kom je minstens zo ver. En dat maakt het grootscheepse verzamelen van persoonsgegevens ook zo gevaarlijk. Laten we niet vergeten, het gaat niet om onze persoonsgegevens, maar om de gegevens van onze inwoners. De gemeente heeft ze alleen maar geleend. Met geleende spullen moet je extra voorzichtig zijn. Ik bedank alle meepraters op de raadsinformatie bijeenkomst, de RIB, en de wethouder voor de prettige samenwerking. Deze verordening is een eerste stap in de juiste richting. Maar we zijn er nog niet en daarom dien ik twee amendementen in. De eerste gaat over bestanden met informatie over personen, datasets met persoonsgegevens. Met de huidige tekst kun je deze gegevens pseudonimiseren. Dat klinkt heel ingewikkeld en veilig, maar dat is het niet. Met pseudonimiseren maak je persoonsgegevens alleen moeilijker te achterhalen, maar je verwijdert ze niet, zoals bij anonimiseren. Het blijven dus persoonsgegevens.

Raadsvergadering van 22 september 2016 12 Het pseudonimiseren van gegevens kun je vergelijken met een spelletje "Wie ben ik?". Als je maar genoeg dingen van een persoon weet, kun je vanzelf raden wie het is. Daarom dien ik het amendement "Anonimiseren tenzij" in. Met het amendement verheffen wij het anonimiseren van data tot de norm en pseudonimiseren tot de uitzondering. "Amendement 39 Anonimiseren, tenzij De gemeenteraad van Utrecht, bijeen op 22 september 2016, ter behandeling van Privacyverordening 2016: constaterende dat pseudonimiseren een beveiligingsmaatregel is en niet de aard van de data wijzigt; er gesteld wordt dat er in het kader van big data wordt gedaan aan data minimalisatie; de wethouder in zijn brief aan de gemeenteraad aangeeft de praktijk van 'Anonimiseren, tenzij' te ondersteunen, overwegende dat de gemeente veel persoonsgegevens verwerkt; pseudonimiseren een maatregel is die persoonsgegevens onvoldoende beschermd; de huidige tekst van de verordening nog steeds onduidelijkheid laat bestaan over in welke gevallen een dataset geanonimiseerd dan wel gepseudonimiseerd wordt, besluit, toe te voegen aan beslispunt 3 van het raadsvoorstel: 'met dien verstande dat de tekst van lid 3 en 4 van artikel 7 gewijzigd wordt in: - lid 3 Brongegevens die gebruikt worden voor big data toepassingen worden omgezet tot een dataset die geen persoonsgegevens bevat en dus geanonimiseerd is; - lid 4 Indien het noodzakelijk is om van lid 3 af te wijken wordt vooraf toestemming aangevraagd bij de functionaris gegevensbescherming die de aanvraag zal beoordelen in het kader van de wet en doelmatigheid. Alleen bij een goedgekeurde aanvraag mogen de gegevens gepseudonimiseerd in plaats van geanonimiseerd worden'." Het amendement is ondertekend door de heer Eggermont, mevrouw Van Esch, de heer Van Corler, mevrouw Freytag, de heer Gilissen, de heer Oost, mevrouw Haage, mevrouw Metaal-Froon en mijzelf. Voorzitter! Informatie is macht en bij macht hoort tegenmacht. Bij het verwerken van persoonsgegevens hoort transparantie over wat je doet. Je wilt zelf invloed uit kunnen oefenen over andere mensen, over wat andere mensen, de overheid of bedrijven allemaal van je kunnen weten. Het is teleurstellend om te horen dat zo veel mensen problemen ervaren bij het stellen van vragen over welke gegevens er over hen worden verwerkt. De wet regelt al dat je recht hebt op inzage, maar toch blijkt het heel moeilijk om daadwerkelijk antwoorden te krijgen op een simpele vraag over je persoonsgegevens. Daarom dien ik het amendement "Wat weet je eigenlijk van mij?" in. Hiermee wordt het mogelijk om informatie over verwerkingen op te vragen bij het Klantcontactcentrum. Je kunt het fysiek doen, zodat de NSA niet meer hoeft mee te kijken via je Gmail-account. "Amendement 40 Wat weet je eigenlijk van mij? De gemeenteraad van Utrecht, bijeen op 22 september 2016 ter behandeling van de Privacyverordening 2016, constaterende dat

Raadsvergadering van 22 september 2016 13 het recht op inzage van opgeslagen of verwerkte persoonsgegevens geregeld is in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp); het recht op inzage een belangrijke manier is waarop burgers de overheid kunnen controleren waar het over hun persoonsgegevens gaat, overwegende dat tijdens de raadsinformatiebijeenkomst bleek dat veel verzoeken tot inzage niet gehonoreerd worden, omdat ze vaak niet aankomen op de juiste plek; de wet over 'de verantwoordelijke' spreekt; wellicht niet voor iedereen duidelijk is wie hiermee bedoeld wordt; burgers de gemeente op meerdere manieren benaderen, waar sommige liever contact hebben per brief, andere via e-mail en anderen liever fysiek langs komen op het stadskantoor; de gemeente Utrecht een servicegerichte organisatie wil zijn, besluit, toe te voegen aan beslispunt 3 van het raadsvoorstel: 'Met dien verstande dat aan artikel 14 een derde lid wordt toegevoegd met de tekst: "Een betrokkene kan een verzoek zoals beschreven in artikel 35 eerste lid van de Wet ook via andere gangbare publieksdienstverleningskanalen van de gemeente Utrecht doen. Dit verzoek is geldig ongeacht het middel waarmee het verzoek wordt gedaan'." Het amendement is ondertekend door de heer Eggermont, mevrouw Van Esch, mevrouw Freytag, de heer Gilissen, de heer Oost, mevrouw Haage, mevrouw Metaal-Froon en mijzelf. Voorzitter! Privacy is fundamenteel, het is een grondrecht. Je begint ermee en het is geen sluitpost. Aan het begin van elk proces en bij het opzetten van ieder systeem moet privacy direct worden meegenomen. Ik wil "privacy by design", niet "privacy by regret". Vooraf bij ieder proces eerst regelen dat de gemeente zo min mogelijk persoonsgegevens verwerkt en als de gemeente ze toch verwerkt, dit zo veilig mogelijk doen. Om dit te verankeren in onze gemeente dien ik de motie "Beginnen met privacy" in. "Motie 171 Beginnen met Privacy De gemeenteraad van Utrecht, bijeen op 22 september 2016 ter behandeling van Privacyverordening 2016, constaterende dat er steeds meer persoonsgegevens beschikbaar zijn die mogelijkerwijs verwerkt kunnen worden; veel systemen meer persoonsgegevens verwerken dan strikt noodzakelijk is; de Autoriteit Persoonsgegevens 'Privacy by design' definieert als: '[dit] houdt in dat u als organisatie al tijdens de ontwikkeling van producten en diensten (zoals informatiesystemen) ten eerste aandacht besteedt aan privacyverhogende maatregelen, ook wel privacy enhancing technologies (PET) genoemd; ten tweede houdt u rekening met dataminimalisatie: u verwerkt zo min mogelijk persoonsgegevens, dat wil zeggen alleen de gegevens die noodzakelijk zijn voor het doel van de verwerking,' 1 overwegende dat privacy een groot goed is; het minimaliseren van het gebruik van persoonsgegevens wenselijk is; het minimaliseren van het gebruik van persoonsgegevens achteraf vaak lastig blijkt,

Raadsvergadering van 22 september 2016 14 spreekt uit dat de gemeente privacy by design zal hanteren in haar processen en systemen; verzoekt het college om met een plan te komen om deze werkwijze te implementeren in de systemen en processen van de gemeente; hierover, op nader overeen te komen termijn, een brief te sturen aan de gemeenteraad om de gemeenteraad te informeren over de voortgang, en gaat over tot de orde van de dag." 1 https!//autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/zelf-doen/privacycheck/privacy-design De motie is ondertekend door de heer Eggermont, mevrouw Van Esch, de heer Van Corler, mevrouw Freytag, de heer Gilissen, de heer Oost, mevrouw Haage en mijzelf. De heer EGGERMONT (SP): Voorzitter! Tijdens de commissiebehandeling dreigde de discussie over pseudonimiseren dan wel het versleutelen van persoonsgegevens een beetje uit te monden in een welles-nietesspelletje of dit nu veilig is of niet, waarbij de wethouder telkens maar weer probeerde uit te leggen hoe veilig pseudonimiseren is. Bij ons gingen daarvan de nekharen een beetje overeind staan, omdat veilige sleutels nu eenmaal niet bestaan. Daarbij hadden wij het gevoel dat er natuurlijk een zeer veilige manier wordt gebruikt. Maar als zo sterk wordt benadrukt dat het zo ontzettend veilig is, is bij ons de vraag of pseudonimiseren alleen wordt gebruikt als het echt noodzakelijk is. Daarom steunen wij het amendement ingediend door de D66-fractie. Het tweede onderwerp waarover ik kort zal spreken is al door mevrouw Schilderman aangestipt, namelijk dat je bij het ontwerp van een systeem al rekening moet houden met privacy. Ik geef het volgende voorbeeld. Als wij 20 jaar geleden aan de gang waren gegaan met containerisatie van ons afval, hadden we geen pasjes gehad. Dan hadden we wellicht, als we dat echt nodig vonden, sleutels aan mensen uitgedeeld. Dat systeem had prima kunnen werken. Dus het is totaal onnodig voor de werking van het systeem om hierover gegevens bij te houden. Voor ons is het heel logisch om bij zo'n systeem op geen enkele wijze, ook niet gepseudonimiseerd, gegevens van mensen bij te houden, omdat dit niet nodig is voor de werking van het systeem. Is de wethouder dit met ons eens en is hij bereid de nieuwe verordening die hij daarvoor schrijft op die manier in te steken? De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Privacy is een heel belangrijk onderwerp, ook voor de VVDfractie. We vatten privacy samen als het recht van elke Nederlander om gewoon met rust te worden gelaten, met name door de overheid. Maar ook in het bijzonder het recht om te mogen weten wat de gemeente van je weet. Want het laatste wat je zou willen, is dat je erachter moet komen dat de overheid ongewild door je ondergoed of andere persoonlijke bezittingen gaat. Dat hebben we netjes vastgelegd en de gemeente Utrecht loopt met het vaststellen van deze privacyverordening ver voor op andere gemeenten. Sterker nog, we lopen zo ver voor dat we in deze verordening al invulling geven aan maatregelen die voortvloeien uit de nieuwe Europese verordening over privacy. Het college verdient daarvoor een groot compliment. Wie ook een groot compliment verdient, is mevrouw Schilderman. Ik vond vanmiddag een tweetje van haar waarin ze zegt dat het haar ambitie is om van privacy weer een sexy onderwerp te maken. Ik

Raadsvergadering van 22 september 2016 15 moet eerlijk zeggen voorzitter, dat is mevrouw Schilderman beter toevertrouwd dan wethouder Geldof, met alle respect. De wethouder lacht hierom. De VOORZITTER: Ik wens u veel plezier tijdens de fractievergadering maandag. De heer GILISSEN (VVD): De wethouder zit helemaal niet bij de fractievergaderingen, voorzitter. De VOORZITTER: Zullen we dat eens controleren? Ik zit dicht bij het vuur, want boven woon ik naast u. De heer GILISSEN (VVD): Dat is waar, de burgemeester weet alles. Voorzitter! De VVD-fractie steunt de twee uitstekende amendementen en ook de motie die mevrouw Schilderman namens een aantal andere fracties heeft ingediend. Het gewijzigde raadsvoorstel kan op onze steun rekenen. Mevrouw METAAL-FROON (CDA): Voorzitter! De CDA-fractie bedankt het college voor de aanvullende brief en de aangepaste verordening naar aanleiding van de eerdere informatiebijeenkomsten en de vragen uit de commissiebehandeling. Het is goed dat de gemeente Utrecht vooruitloopt op de wetgeving en serieus werk heeft gemaakt van de nieuwe verordening. Wat ons betreft, wordt er in de aangepaste verordening recht gedaan aan de vragen die in de afgelopen weken zijn gesteld. De CDA-fractie benadrukt dat nog voor er een verantwoordelijkheid ligt bij mensen om op de correcte manier om te gaan met privacygevoelig materiaal, er een verantwoordelijkheid ligt om goed na te denken over het materiaal dat ze verzamelen. Is dat daadwerkelijk nodig? Moet je alles wat je wilt weten ook weten? Dat vergt bewustzijn en training van medewerkers die onderzoek afnemen. De CDA-fractie gaat ervan uit dat dit een blijvend aandachtspunt van het college zal zijn. De CDA-fractie steunt de amendementen ingediend door de D66-fractie. Ze geven een goede verduidelijking aan de gemeente en burgers hoe om te gaan met de gegevens en verzoeken om inzage. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Vanavond praten we over privacy. Wij allemaal in deze zaal hebben daarvoor aandacht zeker dankzij mevrouw Schilderman gemeente en college in het bijzonder. maar soms zijn we behoorlijk naïef ik zeg we, omdat ik daar zelf ook bij hoor als je van experts hoort wat er allemaal mogelijk is met het combineren van data en het gebruiken van verzamelde gegevens voor een ander doel, wat ook wel "function creep" wordt genoemd ik ontkom niet aan allerlei vreselijke Engelse termen en als je weet welke domme en menselijke fouten er worden gemaakt, zoals laatst bij de datalek. Met de nieuwe taken in het sociaal domein heeft de gemeente nog meer dan voorheen met die persoonsgegevens te maken. Dat heeft te maken met de toegang tot zorg, het maken van plannen, maar vooral met de ICT. Ik vind het heel belangrijk om collectief deze individuele rechten te beschermen. Met de huidige privacyverordening komen we een stukje dichterbij dan we waren, maar misschien niet ver genoeg. Daarom steunen we de amendementen ingediend door de D66-fractie. De PvdA-fractie is van mening dat de gegevens van onze inwoners of de technische sleutel daartoe niet in handen zou moeten komen van bedrijven, maar bij de overheid horen. In de commissie werden we het daarover niet helemaal eens. Daarom dien ik een amendement in: "Privacy is gegevens maar ook sleutels beschermen." "Amendement 41 Privacy is gegevens, maar ook sleutels beschermen.

Raadsvergadering van 22 september 2016 16 De gemeenteraad van Utrecht, in vergadering bijeen op 22 september 2016 ter bespreking van de Privacyverordening 2016, constaterende dat - de gemeente Utrecht bij bedrijven de dienst inkoopt om gegevens te versleutelen ten einde databestanden te pseudonimiseren of anonimiseren; - het ontoelaatbaar is dat persoonsgegevens in handen komen van derden, overwegende dat - voortschrijdende techniek kan betekenen dat sleutels kunnen worden gekraakt; - overname van bedrijven kan betekenen dat de sleutels in handen komen van partijen met andere algemene voorwaarden, besluit toe te voegen aan beslispunt 2, - dat sleutels voor het versleutelen van persoonsgegevens in databestanden in handen blijven van de gemeente, en gaat over tot de orde van de dag." Het amendement is ondertekend door mijzelf. Dan nog een slotwoord. De privacyverordening gaat sterk uit van de status quo. De kwaliteit van en de omgang met privacy zal voor de toekomst nog een kwaliteitsslag nodig hebben. Ik hoop dat het college daarmee aan de slag gaat. Ook de raad zal daarmee aan de slag moeten gaan. We houden dat in de gaten. Mevrouw FREYTAG (Student & Starter): Voorzitter! Is mevrouw Haage het met de fractie van Student & Starter eens dat het misschien veiliger kan zijn om juist de sleutels en de datasets in twee verschillende fysieke locaties te plaatsen in plaats van alles bij de gemeente in huis? Mevrouw HAAGE (PvdA): Ja en nee. Ja, ik ben het ermee eens dat er twee fysieke locaties zouden moeten zijn, zodat ze niet in één hand liggen, maar nee, ik ben het er ook niet mee eens. Stel dat die data in handen moeten zijn van een organisatie buiten de overheid. Ik noem als voorbeeld WhatsApp. Wie gebruikt dat hier niet? WhatsApp is overgenomen door een ander bedrijf, door Facebook. Opeens heeft Facebook alle gegevens van ons en gebruikt en in mijn ogen misbruikt ze die ook. Bedrijven kunnen van eigenaar veranderen en daarmee kunnen algemene voorwaarden veranderen, waardoor de sleutels met nieuwe technische mogelijkheden in verkeerde handen kunnen vallen. Ik vind dat een zorg en ik ben van mening dat de gemeente dit moet borgen en in eigen hand moet houden, zodat we er beter op kunnen passen. Dan betalen we er maar meer voor. De heer GILISSEN(VVD): Voorzitter! Ik vind het onderwerp dat mevrouw Haage aandraagt lastig. Ik vind het ook lastig dat er een amendement ligt, want dat is redelijk zwart-wit. Ik kan meeleven met de overwegingen die mevrouw Haage hier neerlegt, maar ik kan heel moeilijk inschatten wat de praktische consequenties zijn. Is er expertise nodig, zijn er mensen nodig, is daarvoor een speciale infrastructuur nodig? Heeft mevrouw Haage er op deze manier uitgebreid over nagedacht? Is het misschien niet veel handiger om dat eerst uit te laten zoeken? Voor hetzelfde geld moeten we de expertise gaan inkopen en hebben we een speciale en structuur nodig. In hoeverre is er goed over nagedacht wat de praktische consequenties zijn? Mevrouw HAAGE (PvdA): Ik heb ernaar gevraagd in de commissie, maar ik heb er nauwelijks een goed antwoord op gekregen. De wethouder vindt het meer een principekwestie en vindt dat die

Raadsvergadering van 22 september 2016 17 gegevens bij een bedrijf moeten kunnen worden ondergebracht. Voor ons is het een principekwestie dat de overheid grip op die gegevens houdt. Het is inderdaad lastig dat we dat niet precies weten. Ik denk dat het een geldkwestie is als je die versleuteling in eigen hand wil houden. De heer GILISSEN(VVD): Voorzitter! Dan vind ik het nog lastiger worden. Ik ben het in principe met de principekwestie eens, maar als het tonnen of misschien miljoenen kost om de zeer specifieke expertise binnen te halen, dan werpt dat misschien een ander licht op de zaak. Ik hoop dat mevrouw Haage dat in ieder geval met mij eens is. Mevrouw HAAGE (PvdA): Natuurlijk ben ik het daarmee eens. Tegelijkertijd vind ik de naïviteit die we nu misschien hebben moeilijk aan dit onderwerp. Ik ben er een beetje bang voor dat we over tien jaar terug kijken en denken: oh ja, shit De VOORZITTER: Bij wijze van spreken Mevrouw HAAGE (PvdA): Bij wijze van spreken, excuses voor mijn onparlementaire taalgebruik. Ik ben een beetje bang dat we over tien jaar denken: och hemeltje lief, we hebben toch onze gegevens en onze sleutels aan de duvel verkocht, om het maar even zo te zeggen. De heer VAN CORLER (GroenLinks): Voorzitter! Het belang van het onderwerp privacy is door de diverse fracties onderstreept, en dat delen wij natuurlijk. Tijdens dit proces zijn de nodige wijzigingen aangebracht. Zo zijn er na de RIB en na de commissiebehandeling wijzigingen aangebracht. De amendementen die vanavond zijn ingediend geven aan dat we er nog niet helemaal zijn. Voor de GroenLinks-fractie is deze verordening niet het sluitstuk van een discussie. We zorgen ervoor dat we de discussie voortzetten en levendig houden, niet alleen binnen de gemeente, maar juist in samenhang met de partners in de stad, zoals de buurtteams, de mensen die binnen Veiligheid werken en het onderwijs, want ook zij worstelen met de vraag hoe ze om moeten gaan met het privacyvraagstuk. Er is een aantal mooie aanleidingen om erover te spreken, waaronder deze verordening, maar ook de rapportage van de privacyfunctionaris die er aankomt en de motie "privacy by design" die de nodige informatie zal opleveren. Ik zie het debat tegemoet hoe we dit onderwerp verder praktisch kunnen invullen. Dat zal een mooi debat opleveren. We hebben amendement 39 "anonimiseren, tenzij" en de motie "privacy by design" van harte gesteund. Het zijn prima verbetervoorstellen. Wij staan ook positief tegenover het amendement over de inzage van de gegevens, maar we horen graag eerst van de wethouder wat het college daarvan vindt, omdat dat amendement misschien iets te veel op het uitvoeringsniveau zit. Mevrouw FREYTAG (Student & Starter): Voorzitter! Wij danken voor de nieuwe privacyverordening. We vinden het fijn dat de gemeente Utrecht vooruitloopt wat betreft de privacyfunctionaris en de bijbehorende verordening die wordt aangepast op de verordening die binnenkort vanuit de EU deze kant op komt. Ook wij dienen van harte de motie en amendementen die mevrouw Schilderman heeft ingediend mede in. Wij kijken uit naar de brief die er nog aankomt over de verdere implementatie van de wetgeving en over het inzicht in de gegevens die de inwoners hebben. Daarvoor willen we graag even het beeld schetsen dat we in Estland zien. Daar is het uiteindelijk mogelijk dat inwoners inloggen en precies zien welke gegevens de gemeente van hen heeft en wie ze voor het laatst heeft ingezien. We geven dit graag mee aan de wethouder voor de verdere uitwerking van de motie en de verordening.