NOTULEN VERGADERING GEMEENTERAAD UTRECHT

Transcriptie

1 NOTULEN VERGADERING GEMEENTERAAD UTRECHT 22 e vergadering 2 oktober 2014, avond Openbare vergadering van de gemeenteraad, gehouden op donderdag 2 oktober 2014 te uur. Voorzitter: de heer mr. R.W. Rollingswier. Aanwezig zijn de leden: Baş, De Boer, Bollen, Bos, Bouazani, Brussaard, Buunk, Van Corler, Dibi, Van Esch, Ferket, Fokke, Van Gemert, Gilissen, Haage, Işik, Kleuver, Knip, Koelmans, Koning, Meijer, Menke, Metaal-Froon, Van Ooijen, Oostveen, Paardekooper, Podt, Post, Rajkowski, De Regt, Rollingswier, Roodenburg, Scally, Van Schie, Schipper, Scholten, Sienot, Tielen, Uringa, Verschuure, De Vries, Van Waveren, Weistra en Zwanenberg. Tevens zijn aanwezig de wethouders: Everhardt, Geldof, Van Hooijdonk, Jansen, Jongerius en Kreijkamp. Griffier: de heer drs. A.A.H. Smits, griffier. Opening van de vergadering door de voorzitter. De VOORZITTER opent de vergadering en spreekt als volgt: Dames en heren! Welkom allemaal in deze raadsvergadering. De burgemeester is vanavond afwezig in verband met de bacheloruitreiking aan zijn dochter. Wij hebben daar begrip voor, want dat is een belangrijk moment. Wij zullen eerst stemmen over de vanmiddag besproken raadsvoorstellen. Daarna wordt een algemeen debat gevoerd over de programmabegroting Tot leden van het stembureau benoem ik mevrouw Paardekooper, de heer Fokke en mevrouw Van Gemert. Aan de orde is de stemming over amendement 37 (Heldere criteria decentralisatiefonds). Amendement 37 wordt bij handopsteken met algemene stemmen aangenomen. Aan de orde is de stemming over amendement 39 (Wacht met bezuiniging dagbesteding). Mevrouw VAN GEMERT (SP): Voorzitter! Wij zijn in onze bijdrage bijzonder kritisch geweest over de bezuinigingen op de dagbesteding. Wij geven het college het voordeel van de twijfel vanwege het antwoord van de wethouder over het feit dat bij de betreffende organisaties een breed draagvlak is, het feit dat de wethouder strak zal monitoren hoe de bezuinigingen zullen uitpakken en het argument dat wij uit zijn op vernieuwing. Wij zullen tegen amendement 39 stemmen. De heer POST (PvdA): Voorzitter! De PvdA-fractie zal met amendement 39 instemmen. Er komt veel op deze mensen af. Er is nog veel onduidelijkheid over de effecten van de korting. Daarom lijkt het ons goed om zowel bij de besteding als bij de bezuinigingen een pas op de plaats te maken. Mevrouw DE REGT (GroenLinks): Voorzitter! De GroenLinks-fractie zal tegen amendement 39 stemmen. Wij sluiten ons aan bij de stemverklaring van mevrouw Van Gemert. Mevrouw BAŞ (D66): Voorzitter! Kortheidshalve kan de D66-fractie zich bij de stemverklaring van de SP-fractie aansluiten. Hierna wordt amendement 39 bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van ChristenUnie, CDA, PvdA en PvdD ervoor hebben gestemd.

2 Avondvergadering van 2 oktober Aan de orde is de stemming over het geamendeerde voorstel tot vaststellen van het Uitvoeringsplan 2e fase Meedoen naar Vermogen (Jaargang 2014, nr. 68). De heer POST (PvdA): Voorzitter! Wij hebben zowel in de commissievergadering als in de raadsvergadering gezegd dat er nog veel vragen en zorgen zijn over de sociale basis en dat bij veel Utrechters nog onduidelijkheid heerst. Die problematiek is niet met één raadsvoorstel op te lossen. Wij zijn erg blij met de garantie, ook vanmiddag nog, van het college dat er zorg is voor iedereen, ook al is er straks een te klein budget. Alles afwegende, kunnen wij met het voorstel instemmen. Mevrouw METAAL-FROON (CDA): Voorzitter! Ik denk dat iedereen die met het voorstel instemt dat met een beetje buikpijn doet. Echter omdat zal worden geleerd en omdat vanuit het veld veel vertrouwen in de buurtteams is, kunnen ook wij met het voorstel instemmen. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! De PvdD-fractie kan niet instemmen met het voorstel. Wij zijn overigens wél van mening dat Utrecht probeert de taken zo serieus mogelijk op te pakken. Wij vinden de manier waarop de thuiszorg zal worden geregeld niet passen bij de samenleving die de PvdD-fractie voorstaat. Wij steunen wel een aantal moties en amendementen die het voorstel beter maken. Mevrouw VAN GEMERT (SP): Voorzitter! Ook wij zullen instemmen met de uitvoeringsnota Meedoen naar vermogen. Wij willen echter benadrukken dat de bezuinigingen op de thuiszorg ons grote zorgen baren. Wij moeten nu akkoord gaan met wat voorligt. Wij willen echter duidelijk hebben gezegd dat wij zullen monitoren, zodat geen mensen tussen de wal en het schip vallen. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Wij hebben er veel vertrouwen in hoe de gemeente Utrecht zich heeft opgesteld inzake het dossier Meedoen naar vermogen. Er wordt echter een aantal keuzes gemaakt waarmee wij het niet eens zijn. De belangrijkste daarvan is die over de dagbesteding. Desalniettemin steunen wij het voorstel. Hierna wordt het geamendeerde voorstel bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de PvdD-fractie ertegen heeft gestemd. Aan de orde is de stemming over motie 93 (Maatwerk voor Huishoudelijke Hulp). Mevrouw VAN GEMERT (SP): Voorzitter! Ik ben het met de wethouder eens dat wij het extra geld voor de hbh niet mogen aanwenden voor het bevorderen van werkgelegenheid. Volgens ons is sprake van een automatisch effect op de werkgelegenheid als wordt geherindiceerd en een cliënt meer uren wordt toegewezen. Daarom handhaven wij motie 93. Als het Rijk ons later terugroept, zullen wij iets anders verzinnen. Mevrouw BAŞ (D66): Voorzitter! Wij kunnen niet instemmen met motie 93. Als wij de wethouder goed hebben begrepen, kunnen de extra gelden van het Rijk niet voor deze taak worden aangewend. Dat is voor ons reden om er niet mee in te stemmen. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Ik sluit mij aan bij de stemverklaring van de SPfractie. Ik heb geen idee waarom dit geen effect op de werkgelegenheid zou hebben. Hierna wordt motie 93 bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de aanwezige leden van de fracties van SP, CDA, ChristenUnie en PvdD ervoor hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over motie 94 (Ruimte voor Right to Challenge). Motie 94 wordt bij handopsteken met algemene stemmen aangenomen. Aan de orde is de stemming over motie 95 (Houd huishoudelijke hulp aan de slag).

3 Avondvergadering van 2 oktober Motie 95 wordt bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van PvdA, PvdD en CDA ervoor hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over motie 96 (Garantie op zorg voor wie dat nodig heeft). De heer POST (PvdA): Voorzitter! Deze motie is door het college overgenomen. Wij zullen haar intrekken. De VOORZITTER: Dames en heren! Ik constateer dat motie 96 is ingetrokken. Aan de orde is de stemming over amendement 45 (subamendement op amendement 40) (Werken zonder loon kent zijn grenzen). De heer POST (PvdA): Voorzitter! Wij hebben geen behoefte aan subamendement 45. Het is voor ons een principiële zaak dat werken met behoud van uitkering zo kort mogelijk duurt. Derhalve hebben wij geen behoefte aan de effectmeting en aan alles wat in amendement 45 wordt gevraagd. Wij zullen subamendement 45 niet steunen, maar wel amendement 40. Daaronder staat onze naam. Amendement 45 wordt hierna bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van PvdA en PvdD ertegen hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over amendement 40 (Werken zonder loon kent grenzen). Mevrouw TIELEN (VVD): Voorzitter! Ik heb vanmiddag al woorden aan het amendement besteed. Ik hoef die niet te herhalen. Omdat het subamendement is aangenomen, kunnen wij met amendement 40 instemmen. Amendement 40 wordt hierna bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de PvdD-fractie ertegen heeft gestemd. Aan de orde is de stemming over amendement 41(Invoeringskosten Participatiewet). Amendement 41 wordt bij handopsteken met algemene stemmen aangenomen. Aan de orde is de stemming over amendement 42 (Heldere criteria decentralisatiefonds). Amendement 42 wordt bij handopsteken met algemene stemmen aangenomen. Aan de orde is de stemming over amendement 43 (Werk moet Ionen voor iedereen). De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Wij hebben de knipoog niet gezien. Wij zijn het eens met de beantwoording van de wethouder. Wij zullen met amendement 43 instemmen, hoewel dat neigt naar overbodigheid. Mevrouw KOELMANS (SP): Voorzitter! Via amendement 43 wordt geregeld dat loonkostensubsidie niet vrijblijvend is en niet alleen in een incidenteel geval kan worden toegepast, maar gewoon voor iedereen toegankelijk is. Wij hopen van harte dat iedereen amendement 43 zal steunen. In ieder geval zullen wij dat doen. Amendement 43 wordt daarop bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de aanwezige leden van de fracties van PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, Student & Starter, PvdD en SP ervoor hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over amendement 44 (Ook in Utrecht beschut werk dat loont). De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Wij zijn voorstander van meer werk. Amendement 44 zou leiden tot minder werk. Daarom stemmen wij ertegen.

4 Avondvergadering van 2 oktober Mevrouw KOELMANS (SP): Voorzitter! Amendement 44 leidt tot minder werk, maar dat is wél betaald werk. Wij zijn daar van harte voor. Amendement 44 wordt hierna bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de aanwezige leden van de fracties van SP, GroenLinks, PvdA, PvdD en ChristenUnie ervoor hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over het geamendeerde voorstel tot vaststellen van de Uitwerkingsnota Werken aan Werk (Participatie & Inkomen) (Jaargang 2014, nr. 69). De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Voorzitter! Wij vinden het ontbreken van een duidelijke keuze om geen beleid te formuleren voor de oudere laaggeschoolde werklozen niet gepast. Als wij met het voorstel instemmen, doen wij hen te kort. De bijstand als voorportaal van de AOW is hun deel. Daarom stemmen wij tegen. De heer POST (PvdA): Voorzitter! Wij zeiden vooraf al dat het voorstel op een aantal wezenlijke punten verbetering behoeft. Wij hebben dat geprobeerd. Met dank aan alle voorstanders hebben de verbeteringen helaas geen meerderheid gekregen. Zo gaan die dingen nu eenmaal. Ik doel op beschut werk, het amendement over de 50% loonwaarde en de groep die minder dan 50% loonwaarde heeft. Daardoor vinden wij dat te veel nadruk ligt op de groep kansrijken en dat te weinig recht wordt gedaan aan het uitgangspunt werk voor iedereen tegen een fatsoenlijk loon. Daarom zullen wij tegen het voorstel stemmen. Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Wij vinden het een mooi voorstel, maar wij vinden het jammer dat beschut werk niet echt goed is geregeld. Wij zullen het voorstel steunen, maar vragen ten aanzien van beschut werk om aantekening in de notulen. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! De PvdD-fractie kan niet instemmen met de Participatiewet. De Participatiewet past niet in de samenleving die de PvdD-fractie voorstaat. Wij willen graag de woorden van de SP-fractie overnemen. Wat ons betreft, is de Participatiewet een pestwet. Mevrouw KOELMANS (SP): Voorzitter! Wij stemmen schoorvoetend met het voorstel in. Wij willen ons graag aansluiten bij de wens van de GroenLinks-fractie om aantekening in de notulen over het beschutte werken. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! De ChristenUnie-fractie stemt ruimhartig met het voorstel in. Wij vinden dat de decentralisatie een kans moet krijgen. Wij wensen de wethouders veel succes bij het pakken van die kans. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik sluit mij voor deze keer aan bij de ChristenUnie-fractie. Hierna wordt het geamendeerde voorstel bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van PvdA en PvdD ertegen hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over motie 98 (Naar een werktraining die werkt). De heer POST (PvdA): Voorzitter! Ik concludeerde uit de beantwoording van de wethouder dat hij de motie, voorzien van enige nuances, overneemt. Als hij daarop kan knikken, dan kan motie 98 worden ingetrokken. Wethouder EVERHARDT (wethouder): Voorzitter! Ik knik. De heer POST (PvdA): Voorzitter! Wij trekken motie 98 in. De VOORZITTER: Dames en heren! Ik constateer dat motie 98 is ingetrokken. Aan de orde is de stemming over motie 99 (Klanten? Werkzoekende Utrechters!).

5 Avondvergadering van 2 oktober Mevrouw METAAL-FROON (CDA): Voorzitter! Wij kunnen ons van de behandeling van de voorjaarsnota nog herinneren dat de VVD-fractie de motie die beoogde om over "bezuinigingen" te spreken in plaats van over "ombuigingen" niet steunde. De VVD-fractie verbiedt geen woorden. Wij vinden dat in het licht van motie 99 een beetje gek. Wij zullen die echter wel steunen. Mevrouw TIELEN (VVD): Voorzitter! Als alle woorden plotseling over één kam worden geschoren, hebben wij geen woordenboek meer nodig. Ik ben echter blij dat de CDA-fractie motie 99 steunt. Motie 99 wordt hierna bij handopsteken met algemene stemmen aangenomen. Aan de orde is de stemming over motie 100 (Onderzoek arbeidsbemiddeling). Motie 100 wordt bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van D66 en VVD ertegen hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over motie 101 (Werken aan werk; meten wat je meet). Mevrouw TIELEN (VVD): Voorzitter! De VVD-fractie houdt ervan te meten wat ze weet, maar motie 101 is qua cijfers dermate open dat wij daarin niet kunnen meegaan. Wij zullen tegen motie 101 stemmen, maar zullen graag met de raad in gesprek gaan over de criteria die voor dit soort dingen zo min mogelijk moeten worden gebruikt. Motie 101 wordt hierna bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de VVD-fractie ertegen hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over motie 102 (Plan van aanpak voor mensen die buiten de voorrangregels vallen). Motie 102 wordt bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van ChristenUnie, PvdD, PvdA en Stadsbelang Utrecht ervoor hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over motie 103 (Behoud beschikbaar gesteld geld voor de doelgroep oud- WSW). Mevrouw KOELMANS (SP): Voorzitter! Ik zou zeggen: drie keer recht is scheepsrecht. Wij zien graag voor deze motie een meerderheid. Wij stemmen ervoor. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Met motie 103 is een bedrag gemoeid van EUR ,00. De wethouder zegt dat het geld niet anders kan worden ingezet. Vanwege dit bedrag lijkt de motie mij tot de uitvoering te behoren. Wij stemmen ertegen. Motie 103 wordt hierna bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de aanwezige leden van de fracties van SP, PvdD, PvdA en GroenLinks ervoor hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over amendement 47 (subamendement op amendement 46) (Innovatie en experimenteerruimte geen appeltje voor de dorst). De heer VAN CORLER (GroenLinks): Voorzitter! Wij zijn bezig met een flinke innovatie. Wij willen juist binnen het 3D-fonds ruimte houden om de innovatie voor het oplossen van knelpunten mogelijk te houden. Wij zullen dus tegenstemmen. De heer MEIJER (D66): Voorzitter! Wij sluiten ons aan bij de argumentatie van de GroenLinks-fractie. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! De heer Van Corler heeft onze zorgen exact verwoord. Het experimenteren wordt afhankelijk van het 3D-fonds, dat is bedoeld als een appeltje voor de dorst. Daarom zal het niemand verbazen dat wij met het subamendement instemmen.

6 Avondvergadering van 2 oktober Amendement 47 wordt daarop bij handopsteken verworpen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de fracties van ChristenUnie en PvdD ervoor hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over amendement 46 (Heldere criteria decentralisatiefonds). Amendement 46 wordt bij handopsteken aangenomen, waarbij de voorzitter constateert dat de leden van de Stadsbelang Utrecht-fractie ertegen hebben gestemd. Aan de orde is de stemming over het geamendeerde voorstel tot vaststellen van het Uitwerkingsplan 2e fase Zorg voor Jeugd (Jaargang 2014, nr. 70). Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Het ligt in de lijn der verwachtingen dat wij tegen het voorstel stemmen. Deze keer stemmen wij echter vóór. Naar aanleiding van de reactie van het college kunnen wij met het voorstel akkoord gaan. Mevrouw DIBI (PvdA): Voorzitter! Over de drie moties is de wethouder positief. Twee moties zijn overgenomen. Wij kunnen met het voorstel instemmen. Mevrouw KOELMANS (SP): Voorzitter! Wij kunnen met vertrouwen met het voorstel instemmen. De jeugdzorg baart ons niet verschrikkelijk veel zorgen. De buurtteams lijken goed te zijn. Wij maken ons echter zorgen over de overgang van cliënten naar de nieuwe aanbieders. Wij zullen dat proces goed in de gaten houden. De heer MEIJER (D66): Voorzitter! Zoals ik in mijn bijdrage vanmiddag heb gezegd, richt de nota zich op een zeer bijzondere doelgroep. Het voorstel heeft een ontzettend groot maatschappelijk belang. Er zijn veel risico's aan verbonden, ook inhoudelijk. Tegelijkertijd hebben wij de nota met vertrouwen gelezen. Wij vertrouwen op de aanpak van het college. Wij wensen dat bij de uitwerking veel succes toe. Hierna wordt het geamendeerde voorstel bij handopsteken met algemene stemmen aangenomen. Aan de orde is de stemming over motie 104 (Afspraken tussen de gemeente en het onderwijs). Mevrouw DIBI (PvdA): Voorzitter! De wethouder heeft een flinke toezegging gedaan. Wij vinden die voldoende. Hij heeft aangegeven om vóór het einde van het jaar terug te komen met concrete afspraken, zodat de leerlingen niet tussen twee gebieden heen en weer worden geslingerd. Wij trekken de motie in. De VOORZITTER: Dames en heren! Ik constateer dat motie 104 is ingetrokken. Aan de orde is de stemming over motie 105 (Geen NEE bij zorg en jeugdzorg). Mevrouw DIBI (PvdA): Voorzitter! Wij begrijpen dat de wethouder de moties 105 en 106 heeft overgenomen. Wij trekken die in. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Wij begrijpen dat de wethouder motie 107 heeft overgenomen. Wij trekken die in. De VOORZITTER: Dames en heren! Ik constateer dat de moties 105, 106 en 107 zijn ingetrokken. 1. Algemeen debat Programmabegroting 2015 c.a.. Mevrouw HAAGE (PvdA-fractie): Voorzitter! Namens mijn fractie dank ik het college voor de begroting. Wij keken er naar uit. Mijn voorganger concludeerde dit voorjaar dat het nieuwe college veel voor zich uitschuift. Dit is het moment waarop moet blijken dat het college niet alleen de urgentie begrijpt, maar daarvoor ook de benodigde plannen op tafel legt. Dat is broodnodig, want de crisis heeft ook in ons mooie Utrecht haar sporen achtergelaten. De stad is meer verdeeld geworden. Veel Utrechters betwijfelen of wij gezamenlijk de weg naar boven kunnen vinden. Daarop moet deze begroting een antwoord bieden. Weten wij banen te scheppen voor jongeren die de schoolbanken verlaten of voor 45-plussers die solliciteren zonder resultaat?

7 Avondvergadering van 2 oktober Waarmee voorkomen wij dat nog meer kinderen in armoede opgroeien? Weten wij de onzekerheid bij chronisch zieken en ouderen te keren door te laten zien dat wij de uitdaging aankunnen om goede en persoonlijke zorg in de buurt te garanderen? Weten wij de tweedeling op de woningmarkt te stoppen en voor elke Utrechter de belofte van een betaalbaar huis waar te maken? Deze vragen heeft mijn fractie als toetssteen langs deze begroting gelegd, omdat ze pal staat voor een Utrecht waar een goed leven niet het geluk van enkelen is, maar een recht voor allen. Juist als de nood hoog is, mogen twee voorwaarden niet worden geschonden: dat wij in deze stad altijd opkomen voor elkaar en dat wij iedereen de kans geven om het beste uit zichzelf te halen. Wij hadden goede hoop, want als wij de samenstelling van dit college beschouwen, de ambitie van de VVD-fractie optellen bij de zorgzame SP-fractie en de hervormingsgezinde D66-fractie combineren met de sociale GroenLinks-fractie, dan had het college precies op de juiste plek kunnen uitkomen, namelijk op het verkiezingsprogramma van de PvdA-fractie, zonder dat die daarvoor nodig was. Ik heb mij daarop verheugd. Het is van het college op drie vlakken een gemiste kans. Waar goede ambities zijn uitgekomen, ontberen concrete plannen, waar concrete plannen staan, schiet de weegschaal door naar rechts en waar men noch op ambities, noch op plannen uitkomt, stelt het helemaal niets voor. Het gevolg is dat veel Utrechters de kans wordt ontnomen om het beste uit zichzelf te halen. Het gevolg daarvan is dat wij niet langer opkomen voor iedereen die dat nodig heeft. Laat ik van deze begroting de meest typerende voorbeelden noemen op het gebied van werk, wonen en zorg. De PvdA-fractie deelt de ambitie van het college om de laagste werkloosheid van Nederland te bereiken van harte, maar waar zijn de concrete plannen ervoor? Veel wordt verwacht van het Lokaal Economisch Fonds, maar de uitwerking daarvan ontbreekt totaal. Ook maakt mijn fractie zich erover zorgen dat het college zich richt op de groep die het zelf omschrijft als "jong, kansrijk en gemotiveerd". Worden oudere werknemers afgeschreven? Dat zou haaks staan op het uitgangspunt dat wij altijd opkomen voor mensen die dat nodig hebben. Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Vanmiddag hebben wij deze belangrijke plannen vastgesteld. Ik heb toen gezegd dat het niet gaat om jong, nieuw en gemotiveerd, maar om óf, óf, óf, dus ook om oud en gemotiveerd. Dan komt iemand volgens mij bij dit college zeker aan de bak. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! De PvdA-fractie laat niemand los. Ook als men oud en niet gemotiveerd is, moet men bij de les worden gehouden. Er moet iemand zijn die iemand van de bank plukt en zegt dat het tijd is om een baan te zoeken. Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Dan ben ik heel benieuwd hoe de PvdA-fractie denkt met minder geld deze groepen te blijven bedienen. Ik heb vanmiddag gezegd dat als iemand minder geld krijgt, hij of zij keuzes moet maken om effectief te zijn. Hoe ziet de PvdA-fractie dat? Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Ik begrijp dat men keuzes moet maken en dat men voor andere doelgroepen andere arrangementen moet kiezen. Daarover hebben wij vanmiddag uitgebreid gesproken. De PvdA-fractie wil echter niemand afschrijven, zeker oudere werknemers niet. Vaak wordt gesproken over wat voor jeugdige werklozen moet worden gedaan. Dat is ontzettend belangrijk, maar wij moeten ons ook voor oudere werknemers inzetten. Als men 45 jaar is, wordt men nauwelijks meer uitgenodigd voor een gesprek. Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Mevrouw Haage zegt dat als er minder geld is, het belangrijk is om keuzes te maken. Ik ben derhalve benieuwd welke keuzes de PvdA-fractie maakt. De heer SCHIPPER (SP): Voorzitter! Als wij zelfs minder geld niet hebben, waarop zal de PvdA-fractie de accenten dan leggen? Wat zal zij anders doen? Waar halen wij het geld vandaan? Misschien is het goed om de staatssecretaris om extra geld te vragen. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! De GroenLinks-fractie valt in herhaling. Ik heb zojuist haar vraag al beantwoord. Men kan kiezen voor andere arrangementen. De PvdA-fractie heeft daarover vanmiddag gesproken. Ik zou het echter onverstandig vinden om een bepaalde groep niet langer aan te spreken. Ik ga geregeld naar onze eigen staatssecretaris toe. Wij zijn een oppositiefractie. Als wij iets vinden, betekent dat niet dat als de PvdA landelijk iets doet, ik lokaal mijn mond moet houden. Macht vraagt om tegenmacht. Dat is misschien even wennen.

8 Avondvergadering van 2 oktober De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Voorzitter! Op pagina 27 van de begroting staat dat het college de 66- en 67-jarigen heeft afgeschaft. Het klantenbestand van de Wwb in Utrecht gaat maar tot 65- jarigen. Wat vindt mevrouw Haage daarvan? Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Het lijkt mij vreemd als er staat dat het college mensen van 66 en 67 jaar afschaft. Ik kan mij bijna niet voorstellen dat dit er staat. Ik ben het er inderdaad mee eens dat wij de oudere werknemers niet moeten afschrijven. Dat is precies wat ik zojuist heb gezegd. De pensioengerechtigde leeftijd gaat later in. Mijn moeder gaat de volgende maand met pensioen. Die is dan 65 jaar plus één maand. De pensioensgerechtigde leeftijd bouwt zich nog op. Ik wil graag dat wij dat punt bekijken. De heer SCHIPPER (SP): Voorzitter! Ik had graag antwoord op mijn vraag gekregen. Met welk geld wil de PvdA-fractie dan schuiven? Hoe zullen wij het betalen als er minder geld is? Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Wij hebben het college technische vragen gesteld. De beantwoording daarvan nemen wij serieus. Wij zullen bij het einddebat over de begroting een tegenbegroting presenteren. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Voorzitter! Laten wij dan niet zeggen "afschrijven", maar wegschrijven of wegdenken. Wat vindt mevrouw Haage daarvan? Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Die vraag heb ik zojuist beantwoord. Wij moeten dat gezamenlijk bekijken. Het afschrijven van ouderen lijkt mij geen goed idee. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Ik wil mevrouw De Boer iets vragen over de óf óf óf-regeling. Betekent die dat als men oud is, maar niet gemotiveerd, men bij de GroenLinks-fractie wél voor een arrangement in aanmerking komt? Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Volgens mij heb ik dat niet gezegd, maar misschien hoort de heer Van Ooijen andere dingen dan ik zeg. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Als men aan een van de criteria voldoet, kan men door. Dat is de of-of-of-regeling. Ofwel wat in het voorstel staat, klopt - anders zou mevrouw De Boer de motie moeten steunen die ik daarover vanmiddag heb ingediend - ofwel mevrouw De Boer heeft een merkwaardige interpretatie van het voorstel. Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Volgens mij staat in het voorstel dat men óf gemotiveerd, óf nieuw, óf jonge instroom is, maar niet dat men een arrangement kan krijgen als men oud en niet gemotiveerd is. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Het afschrijven van mensen staat haaks op het uitgangspunt dat wij altijd opkomen voor mensen die dat nodig hebben. Hetzelfde zien wij terug in het armoedebeleid. De PvdA-fractie concludeert bij het debat over het coalitieakkoord dat een bezuiniging op de kosten van het armoedebeleid van EUR 1 miljoen ten koste gaat van de meest kwetsbare Utrechters. De kosten bedragen bij lange na geen EUR 1 miljoen. Vorige week bleek dat ondanks de garanties van de fracties van SP en GroenLinks de mensen met de laagste inkomens wel degelijk inleveren. Om de bezuiniging in 2015 te halen, wordt alvast een flinke greep in de pot voor chronisch zieken en gehandicapten gedaan. Ook blijkt uit de plannen dat maar een klein deel van het extra rijksgeld voor het armoedebeleid ook voor dit doel wordt gebruikt. Graag kregen wij hiervoor van het college een verklaring. Hoe kunnen de fracties van SP en GroenLinks, die in het verleden ten behoeve van een sterk armoedebeleid altijd samen met ons optrokken, dit allemaal voor hun rekening nemen? Vanmiddag steunden ze ons voorstel voor beschut werk. De deur staat open om hiervoor samen een andere oplossing te vinden. De gevaarlijke cocktail van gebrek aan concrete plannen en het garanderen van een sociale basis zien wij ook terug bij de zorg. Wij zijn hoopvol vanwege de vanmiddag gegeven toezegging over de garantie op zorg.

9 Avondvergadering van 2 oktober Het college laat niet alleen de PvdA-fractie met veel vragen achter, maar ook duizenden ouderen, chronisch zieken en hun families en buren. Denk aan onze discussie over de dagbesteding. Ik roep het college op om goede voorbeelden elders te bekijken, zoals in Venlo, waar men erin slaagt met meer lokale zeggenschap wijkteams van huisartsen, wijkverpleegkundigen en mantelzorgers met een lager budget hulpbehoevenden meer persoonlijke zorg te bieden. Ook als burgers op een sociale huurwoning zijn aangewezen, geeft het college niet thuis. Er is geen nieuwbouw. Er is geen inzet om de huren betaalbaar te houden. Er is geen inzet voor het opknappen van woningen. Op welk aantal huizen burgers - ook ouderen en studenten - kunnen rekenen, blijft onduidelijk. De heer SCHIPPER (SP): Voorzitter! Ik constateer dat de PvdA-fractie sinds ongeveer 1946 een wethouder Wonen heeft gehad en dat de PvdA in Den Haag van harte heeft ingestemd met de verhuurderheffing. Ze is daartegen in elk geval niet te hoop gelopen. Ik vraag mij af of mevrouw Haage het verslag heeft gekregen van het Jan de Jong-debat bij De Bundeling gisteravond en weet wat de heer Işik daar heeft gezegd. Ik kom daarop straks nog even terug. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! De SP-wethouder is het inhoudelijk met ons eens. Hij huilt in de krant krokodillentranen over het op peil houden van de sociale woningvoorraad. Echter, in het college voert hij roekeloos rechts VVD-beleid uit. Daar staat de handtekening van de PvdA-fractie niet onder, maar wél die van de SP-fractie. Als de heer Schipper met de PvdA-fractie wil samenwerken, hoeft hij niet De Telegraaf te bellen. Ik weet zeker dat er maar een kleine kans is dat bij De Telegraaf iemand van de PvdA-fractie de telefoon opneemt. Ik hoopte dat de heer Schipper mij zou bellen. Dat is deze week echter niet gebeurd. De heer SCHIPPER (SP): Voorzitter! Ik ben het met mevrouw Haage eens dat bij De Telegraaf de telefoon niet zal worden opgenomen door iemand van de PvdA-fractie, hoewel, dat was in het verleden zo, maar ik ben daarvan intussen niet meer zo zeker. Onze brief was een reactie op de openbare scheldkanonnade van mevrouw Haage op het college van 22 september jl. Als het aan ons ligt, zullen wij op allerlei gebieden samenwerken, maar mevrouw Haage moet een beetje dimmen in het licht van hetgeen de PvdA-fractie in Utrecht heeft gepresteerd op het gebied van onderhoud en renovatie van sociale huurwoningen. De vragen die ik daarover heb gesteld, zijn bijna ontelbaar. Mevrouw HAAGE (PvdA): Dat klopt, want dat hebben wij vaak samen gedaan. Als daarvoor voorstellen worden gedaan, staat mijn telefoonlijn open. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik had zojuist een droom. Ik hoorde mevrouw Haage zeggen dat het college alleen VVD-beleid uitvoert. Volgens mij is dat niet het geval. Anders ben ik de eerste die dat beaamt. Ik denk dat mevrouw Haage zich een beetje afwendt van de werkelijkheid. De coalitie heeft dezelfde ambitie die de PvdA-fractie in de vorige collegeperiode had: het realiseren van studentenwoningen. Mevrouw Haage weet heel goed dat een van haar collega's in Den Haag erachter is gekomen dat als de doorstroming op de woningmarkt op gang moet komen, ook voor andere segmenten dan alleen het goedkope huursegment moet worden gebouwd. Dat is wat de huidige coalitie doet. Ze houdt niet langer vast aan de dogma's van vaste percentages van de PvdA-fractie. Daarvoor kan ook mevrouw Haage applaudisseren. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Ik ben altijd voorstander van nieuwbouw, maar ik wil de heer Gilissen vragen hoeveel nieuwbouw hij wil zien. Hij is daarop niet afrekenbaar. Er staan in het coalitieakkoord geen aantallen. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! De gemeente bouwt geen huizen. Het is mooi om streefcijfers te hebben. Voor de groepen die het meeste in de knel zitten, studenten, hebben wij keiharde streefcijfers. Als mevrouw Haage slim is, meedoet en de PvdA-dogma's loslaat, kunnen wij samen met de PvdA-fractie in deze coalitieperiode veel nieuwe woningen en renovaties realiseren. Daaraan zal de SP-wethouder, die ook mijn wethouder is, heel hard werken.

10 Avondvergadering van 2 oktober Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Ik heb de VVD-fractie zojuist ambitieus genoemd. Ik hoop dat hij ook bij de nieuwbouwplannen ambitieus is. Dan krijgt hij de steun van de PvdA-fractie. Zo ruimhartig zijn wij ook wel weer. Het college heeft de mond vol van participatie. Het college heeft de mond vol van participatie, maar het budget voor burgers wordt minder. Er is geen budget voor de krachtwijken. Wat overblijft van de laagdrempeligheid van het leefbaarheidsbudget is maar de vraag. De steun aan de burgers wordt er niet groter op. Wij weten dat die nodig is, bijvoorbeeld in de buurthuizen. De initiatieven daar zijn talrijk. Er zijn bloeiende buurten, maar zonder sociaal beheer is de PvdA-fractie bang dat die bloei wat flets blijft. Op verzoek van de wethouder hebben wij de tientallen meldingen bij ons meldpunt over de problemen door het gemis van sociaal beheer aan haar doorgegeven. Opnieuw wordt een plan aangekondigd waarover de PvdA-fractie al voor de derde keer vraagt of het college daarmee al aan de slag gaat. Waar het college het niet eens kon worden, heeft het als oplossing een nieuwe woord bedacht: stadsgesprek. Het meest bizarre stadsgesprek is dat over het stadsgesprek zelf. Dit stadsgesprek lijkt een synoniem voor deze begroting te zijn die ook wel iets wegheeft van een plan voor een plan. Wij missen een stadsgesprek over de nieuwe bibliotheek. Daar schijnt het college ook niet uit te komen. Er komen in ieder geval stadsgesprekken over het Stationsgebied, over de culturele voorzieningen in Leidsche Rijn en maar liefst drie over de toekomst van het onderwijs. Dat lijkt mij een felicitatie aan het adres van de D66- fractie waard. Mijn fractie is al jaren op stadsgesprek. Aan de deur, bij wijkraden en bij alle instellingen die onze stad rijk is. Wij willen het college meegeven dat inderdaad veel ouders zich zorgen maken over de schooluitval bij jongeren en over het gebrek aan stageplaatsen voor MBO ers. Wellicht kan het college zich de moeite besparen om hierover een stadsgesprek te organiseren door het presenteren van een plan van aanpak. Daarbij willen wij het college graag van dienst zijn. Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Ook wij houden gesprekken aan de deur. Volgens mij houden alle partijen die. De kern van het stadsgesprek is niet alleen de vraag wat de zorgen van de mensen zijn, maar dat zij meedenken over de oplossingen. Hoe denkt de PvdA-fractie daarover? De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik wil de PvdA-fractie graag uitnodigen om bij de volgende stadsgesprekken aanwezig te zijn. Inmiddels zijn bijeenkomsten georganiseerd. Ik zie de PvdA-fractie echter niet. Misschien kan ze een keer komen om mee te praten over hoe wij van de wat-vraag naar de hoe-vraag kunnen komen. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Ik neem die uitnodiging van harte aan. Onze woordvoerder onderwijs heeft al legio voorstellen voor meer stageplekken gedaan. In de oplossingensfeer bied ik haar hulp graag aan. De PvdA wil een Utrecht waar een goed leven niet het geluk van enkelen is, maar een recht voor allen. Wij willen dat het beleid in onze stad erop is gericht dat wij altijd opkomen voor elkaar en dat wij iedereen de kans geven om het beste uit zichzelf te halen. Wij zullen het college steunen bij ieder voorstel dat aan die voorwaarden voldoet. Helaas moeten wij concluderen dat dit met deze begroting niet het geval is. Wij zien uit naar de beantwoording van het college en hopen van harte dat het bereid is om onze alternatieven te omarmen, in het belang van alle Utrechters. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Mevrouw Haage zei bij het slotdebat een tegenbegroting te zullen indienen. Ik zou het fijn vinden als wij de commissievergaderingen kunnen ingaan met de concrete sociale voorstellen van de PvdA-fractie in de hand. Ik heb echter nog steeds het gevoel daarvoor te moeten wachten op de commissievergadering zelf. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Om te kunnen beoordelen hoe goed de plannen van de PvdA-fractie zijn en of de kritiek van de PvdA-fractie op de coalitie terecht is, zou het fijn zijn om die zaken te kunnen beoordelen. Het is nu lastig om te zien welke keuzes de PvdA-fractie wil maken. Misschien maakt de PvdA-fractie betere keuzes dan wij. Als wij pas bij de behandeling van de begroting de plannen van de PvdA-fractie te zien krijgen, dan is dat een beetje laat. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Ik wil mevrouw Haage in zoverre steunen dat ook de VVD-fractie de afgelopen jaren haar tegenbegroting pas anderhalf uur vóór de behandeling van de begroting presenteerde. Enige gematigdheid ter zake past de VVD-fractie derhalve.

11 Avondvergadering van 2 oktober Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Ik ben het eens met de CDA-fractie. Ik wilde zeggen dat wij net als de VVD-fractie vroeger onze tegenbegroting vóór het einddebat presenteren, maar vroeg genoeg dat de raad serieus op onze voorstellen kan ingaan. Ik zeg dat ruimhartig toe. Wij vinden dat belangrijk. Wij vinden het ook belangrijk om de voorstellen serieus en technisch te kunnen onderbouwen. Die zal nog komen. Dat is een werkwijze die ook in de vorige periode een goed gebruik was. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik zie uit naar de plannen van de PvdA-fractie. De PvdAfractie heeft natuurlijk behoorlijk wat kritiek op ons. Dat is haar goed recht. Ik hoop dat de PvdA-fractie dat blijft doen. Ik wil die kritiek echter graag kunnen afwegen. Misschien dat die in de commissievergaderingen al aan de orde komt. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik kijk zeker uit naar de plannen van de PvdA-fractie. Het vraagt lef om dermate veel kritiek te hebben als men geen concrete voorstellen heeft over hoe het anders moet. Dat daarbij later cijfers moeten komen, begrijpen wij, maar de voorstellen had ik vandaag graag willen horen. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Ik kan de heer Gilissen best een lijstje geven van dingen waarop wij willen bezuinigen. Wij willen bijvoorbeeld bezuinigen op budgetten voor de infrastructuur en ook op de EUR 1 miljoen voor Economische Zaken die het college daar als een blanco cheque naartoe heeft geschoven zonder dat daarvoor plannen zijn gemaakt. Ook op de taakstelling op de verkoop van vastgoed in 2015 willen wij bezuinigen. Wij zouden daaruit de EUR 1 miljoen bezuiniging op het armoedebeleid willen dekken. Wij nemen echter voor onze totale tegenbegroting even de tijd. Wij willen die zorgvuldig maken. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik vind dat een mooie toezegging van mevrouw Haage. Ik ontvang het lijstje graag. Dan kan ik met mevrouw Haage daarover een discussie voeren. In de vorige collegeperiode waren wij op zoek naar geld voor Economische Zaken. Die zoektocht werd door de PvdAfractie gesteund. Nu ziet mevrouw Haage dat als een pot om geld uit te halen. Dat vind ik jammer. Het debat daarover had ik graag vanavond willen voeren. Mevrouw HAAGE (PvdA): Nee, die pot bedoel ik niet. De heer Gilissen schuift een extra bedrag van EUR 1 miljoen naar Economische Zaken. Uit die pot is niet het budget voor het winkel-management gekomen. Dit is discussiëren over details. Laten wij dat in de commissievergadering doen. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Vandaag kijken wij vooruit naar de plannen voor het komende jaar. Vooruitkijken kan echter niet zonder terug te kijken en stil te staan. De afgelopen mooie, rustige zomer in Utrecht staat in schril contrast met de situatie in het buitenland. Oorlog in Israël en Palestina, een epidemie in West-Afrika, brandhaarden in Syrië en Irak en het conflict in Oekraïne. Er woeden crises aan de buitengrenzen van Europa. Die lijken ver weg, maar hebben hun weerslag op onze stad. Diep medeleven betuigen wij aan de nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17. In Utrecht hebben wij steun gevonden door dit verdriet met elkaar te delen, zoals bij de indrukwekkende herdenking op het Domplein. De Utrechters toonden zich eensgezind. Wij hebben deze zomer geleerd dat het buitenland heel dichtbij kan zijn. Dat geeft ons te denken over de manier waarop wij omgaan met onze waarden. Utrecht is een tolerante en vrije stad. Daarvoor blijven wij pal staan. Wij moeten de stadspoorten openhouden. Wij moeten beseffen dat de verdediging van deze verworvenheden continue aandacht en onderhoud vergt. Daaraan werken wij gezamenlijk. Utrecht maken wij samen. Utrecht is uitgegroeid tot aantrekkelijke thuishaven voor duizenden internationale studenten, creatievelingen en ondernemers. De volksvertegenwoordigers werken samen. Dat hebben wij de afgelopen week gezien. Wij staan pal voor de Utrechtse hulp aan asielzoekers. Er heerst verontwaardiging over de manier waarop staatssecretaris Teeven onze burgemeester passeerde met het stellen van een symbolische daad. Het is ironisch genoeg dezelfde staatssecretaris die de grote steden onlangs opriep om voor asielopvang extra plekken beschikbaar te stellen. De D66-fractie steunt deze oproep van harte. Ook moet er oog zijn voor de doorstroom van mensen van de opvang naar reguliere woningen, juist nu er een grote stroom vluchtelingen uit oorlogsgebieden is. In Utrecht is geen mens illegaal. Klinkeren is inhumaan. Dat leidt tot problemen voor de openbare orde en veiligheid.

12 Avondvergadering van 2 oktober De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! De heer Verschuure noemt ongedocumenteerden en asielzoekers, maar waaraan denkt de heer Verschuure bij zijn oproep voor opvangplekken? Hij neemt de oproep van Teeven over. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! De toestroom van asielzoekers uit de conflictgebieden naar Nederland neemt enorm toe. Wij horen dat dagelijks. In Zwolle worden de IJsselhallen geopend. De staatssecretaris roept op om in de grote steden te zoeken naar extra opvangplekken. Wij hebben via schriftelijke vragen het college verzocht om te bekijken wat in Utrecht aan extra opvangplekken is te vinden. Wij vinden dat Utrecht de taak op zich moet nemen om een bijdrage te leveren aan de opvang van de extra instroom. Ik wil dat Utrecht een evenredig aandeel krijgt en liefst een beetje meer. Utrecht moet creatief bekijken welke plekken beschikbaar zijn. Niet elk kantoor is daarvoor geschikt. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! De heer Verschuure noemt de IJsselhallen in Zwolle. Daar zijn 500 plekken beschikbaar. Denkt hij voor Utrecht aan dezelfde aantallen? Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Vindt de D66-fractie dat niemand op straat moet komen te staan? Kunnen wij van de heer Verschuure een voorstel verwachten? Opvang kost geld. Vindt de D66- fractie dat de gemeente budget moet vrijmaken? De heer VERSCHUURE (D66): Ja. Ik vind dat niemand moet worden geklinkerd. Wij moeten het beleid in Utrecht, dat al vele jaren bestaat, respecteren. Daarom stoorde het ons - bijna iedereen in deze zaal - dat vorige week wél iemand op straat is gezet. Wij nemen daarvan zeer ruim afstand. Wij denken dat mensen op straat zetten geen oplossing is. Mensen op straat zetten, is inhumaan. Dat kan medische gevolgen hebben en kan voor problemen zorgen inzake openbare orde en veiligheid. De heer Van Ooijen vraagt aan hoeveel plaatsen ik denk. Die vraag is lastig te beantwoorden, maar 500 plaatsen vind ik fantastisch. Ik wil hierop graag een reactie van de wethouder horen. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik kan mij aansluiten bij de oproep van de heren Verschuure en Van Ooijen om te bekijken of wij de grote stroom vluchtelingen in Utrecht kunnen onderbrengen. Ik ben benieuwd of het college kan aangeven dat daarvoor mogelijkheden bestaan. Hoe bekijkt de heer Verschuure het vraagstuk van de eigen verantwoordelijkheid? Er zijn mensen die een asielaanvraag indienen en die tot aan de Raad van State procederen, maar die te horen krijgen dat zij niet in Nederland kunnen blijven en de opdracht krijgen om terug te keren naar het land van herkomst. Het is moeilijk om dit soort discussies zonder emoties te voeren. Er zijn mensen mee gemoeid. De ratio, de gehele achtergrond van de mensen is moeilijk te achterhalen. Is de heer Verschuure het met de VVDfractie eens dat mensen die van de Raad van State te horen krijgen dat zij in Nederland geen verblijfsstatus hebben zelf de verantwoordelijkheid dragen om te werken naar hun terugkeer naar het land van herkomst? Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Ik wil de VVD-fractie een tegenvraag stellen. Is de VVDfractie het met de GroenLinks-fractie eens dat er een grote groep is die weliswaar is uitgeprocedeerd, maar die om allerlei redenen niet terug kan naar het land van herkomst? Welke oplossing heeft de VVDfractie voor dat probleem? De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik spreek over mensen die kunnen teruggaan, maar dat niet willen. Die zijn er. Het beleid in Utrecht is goed. Wij kunnen de mensen niet op straat laten leven. Daarom steunt de VVD-fractie het opvangen van mensen. Wij laten niemand aan zijn of haar lot over. De VVDfractie vindt echter wel dat de gemeente bij mensen die kunnen teruggaan, maar dat niet doen, erop moet aandringen om terug te gaan. Daarmee zorgt ze ervoor dat de Vreemdelingenwet wordt gehandhaafd. Mensen moeten zich na de uitspraak van de rechter ervoor inzetten om naar het land van herkomst terug te gaan. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Van de PvdA-fractie mag dit debat best met emotie worden gevoerd, namelijk vanuit de overtuiging dat mensen niet op straat kunnen worden gezet. Die overtuiging zou ik bij de VVD-fractie wat vaker willen terugzien. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik heb zojuist gezegd dat wij niemand op straat willen zetten.

13 Avondvergadering van 2 oktober Het is goed dat de persoon in kwestie, die vorige week door de staatssecretaris op straat is gezet, door de gemeente is opgevangen. Ik probeer te zeggen - ik vraag dat de heer Verschuure - of mensen die van de hoogste rechter te horen hebben gekregen dat zij in Nederland geen verblijfsstatus hebben, zelf de verantwoordelijkheid dragen om naar het land van herkomst terug te gaan als zij dat kunnen. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Het debat dat in de raadszaal wordt gevoerd, is belangrijk en van hoog niveau. Ik wil de VVD-fractie echter zeggen dat hetgeen de heer Gilissen verwoordt, wensdenken is. Natuurlijk is er een aantal uitgeprocedeerde asielzoekers dat niet wil meewerken aan de eigen terugkeer. Het overgrote deel van hen heeft echter geen papieren en kan niet terugkeren. Zij zullen door hen op straat te klinkeren niet meewerken aan hun terugkeer naar het land van herkomst. Iemand die 16 jaar in een asielzoekerscentrum zit - dat is niet de meest ideale situatie die men zich kan voorstellen - is daar vanwege allerlei omstandigheden in terechtgekomen en verkeert niet in de beste positie. Het is geen kwestie van het krijgen van een vliegticket om terug te gaan en om een nieuw bestaan op te bouwen in het land waar hij of zij vandaan komt. Daarmee is veel meer problematiek gemoeid. Ik wil de heer Gilissen uitnodigen om een keer met mij mee te gaan om met deze mensen een gesprek te voeren. Wij kunnen dan bekijken welke verhalen zij vertellen. Iemand die al jaren in een AZC woont, is uitgeprocedeerd en wordt geklinkerd, geen idee heeft waar hij of zij heen moet en bij een instantie als De Toevlucht terechtkomt, leidt tot veel onrust in het AZC en in zijn of haar eigen omgeving. Dat creëert een inhumane situatie en problemen qua orde en veiligheid. Het is een symbolische daad die over de rug van een mens wordt gesteld. Wat de D66-fractie betreft, is geen Utrechter illegaal. Ik wil dat iedereen voorhouden. Als iemand terug kan, de procedures zijn doorlopen en iemand werkt mee aan zijn of haar terugkeer, dan graag, maar het probleem is ingewikkelder dan dat. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Dat zal ik niet ontkennen, maar ik ben blij dat de heer Verschuure aangeeft dat mensen die in Nederland geen status hebben, moeten teruggaan. Ik ga daarom graag samen met de heer Verschuure met deze mensen in gesprek. Het belangrijkste punt - de heer Verschuure zegt dat in zijn eigen verhaal - is dat een AZC is bestemd voor asielzoekers, niet voor uitgeprocedeerden. Dat punt wil ik hier maken. Volgens mij is dat ook wat de staatssecretaris duidelijk heeft willen maken. Gezien de grote stroom asielzoekers moeten wij ervoor zorgen dat de opvangplekken worden gebruikt door de mensen die ze het hardste nodig hebben. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Het probleem is dat in toenemende mate veel mensen zo'n plek nodig hebben. Daarom wil ik oproepen om te bekijken of in Utrecht meer plekken beschikbaar zijn die in elk geval tijdelijk kunnen worden gebuikt om de grote stroom vluchtelingen uit Irak en Syrië te kunnen opvangen. De vrijheid waarin wij met elkaar leven, is niet absoluut. De vrijheid van een individu stopt waar die van een ander begint. Dit principe wordt in Utrecht breed gedeeld. Ook in deze raadzaal, waar de standpunten vaak met vurige betogen worden bestreden, maar waar ook de vrijheid om dat te kunnen doen, wordt verdedigd. Vrijheid, tolerantie en verdraagzaamheid zijn waarden die dermate veel waard zijn dat wij als wij daartoe worden uitgedaagd ze niet prijsgeven. Radicalisering van jongeren in de stad verdient daarom grote zorg en aandacht. Het vangnet van hulpverlening, onderwijs en politie moet onderling goed samenwerken om signalen in een vroeg stadium te kunnen aanpakken. Wij moeten de dialoog blijven aangaan. Wij moeten, met de blik naar buiten, de stadspoorten voor de wereld om ons heen openhouden. Wij zijn de afgelopen zomer door die wereld opgeschrokken. Wij hebben deze zomer geleerd dat het buitenland heel dichtbij is. Utrecht heeft mede vanwege haar open, tolerante en vrije houding een fantastische uitgangspositie. Hiermee oefent ze aantrekkingskracht uit op buitenlandse studenten, creatievelingen, ondernemers en anderen. Utrecht is het hart van de meest competitieve regio van Europa geworden. Daarom dienen zich veel kansen aan. Met een goede uitgangspositie alleen komt men er echter niet. Nieuwe groei is noodzakelijk. In een veranderende wereld is stilstand achteruitgang. Als wij blijven stilstaan, vertrekken de studenten naar Londen of Shanghai, onze ondernemers naar de Zuidas en onze creatievelingen naar New York of Berlijn. Stilstand in een veranderende wereld is achteruitgang. Onze ambities reiken verder. Om Utrecht aantrekkelijk te houden en om nieuwe groei mogelijk te maken, is extra bedrijvigheid nodig. De combinatie van onze geografische uitgangspositie, het aantrekkelijke vestigingsklimaat en onze open, tolerante en vrije houding zorgen voor een goede basis.

14 Avondvergadering van 2 oktober Mijn fractie is daarom blij te zien dat het college zijn ambities vertaalt in cijfers. Op de gebieden economie, onderwijs en cultuur worden spijkers met koppen geslagen. Er komt een expat centre voor buitenlandse ondernemers. De Internationale School wordt uitgebreid om te voorzien in Engelstalig onderwijs. Tijdens het filmfestival is een filmcommissioner gepresenteerd die het voor de filmsector aantrekkelijker maakt om in Utrecht films te maken. Dat levert naast extra werkgelegenheid ook een stevige bijdrage aan de stadspromotie op. Op veel internationale lijstjes wordt Utrecht een "hidden gem" genoemd. Dat is een mooi compliment. Waarom zouden wij bescheiden zijn? Utrecht barst van de schoonheid. Dus kan extra worden inzet op de stadspromotie. Komend jaar krijgt Utrecht de kans om zichzelf tijdens de Grand Départ van de Tour de France aan de wereld te laten zien. Nijntje rijdt op haar zestigste verjaardag in de gele trui. Wordt dit een etappeoverwinning, of zet Utrecht zich als klassieker op de kaart? Wij vragen in samenwerking met de culturele sector om nieuwe vergezichten. Het huidige cultuurconvenant loopt in 2017 af. Dat maakt de financiering door derden onzeker. De D66-fractie rekent erop dat het college zich houdt aan de expliciete afspraak om in de Voorjaarsnota 2015 nieuwe middelen op te nemen voor een nieuw cultuurconvenant. Groei is geen papieren tijger. Utrecht maakt werk van deze ambitie. Wij willen niet alleen meer werk zien, maar wij willen in Utrecht het laagste percentage werkloosheid van Nederland hebben. Het is niet alleen de taak van de overheid om banen te scheppen. Echte banen ontstaan als het voor ondernemers aantrekkelijk wordt om zich ergens te vestigen. Dat doet het college op twee manieren: door te investeren en door het geven van ruimte. Investeren gebeurt door de afdeling Economische Zaken te versterken met EUR 1 miljoen structureel. Zo kunnen wij een belangrijke plus zetten op de acquisitie van bedrijven. Ook investeren wij EUR 8 miljoen in een Lokaal Economisch Fonds dat moet zorgen voor banen en 500 leerwerkplekken. Ook wordt ingezet op duurzame energie. Dat zorgt in die sector voor 600 banen. Zo jagen wij de lokale economie aan. De heer GILISSEN (VVD): De heer Verschuure zegt terecht dat de EUR 1 miljoen structureel is bedoeld voor het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid. Vindt de heer Verschuure ook dat het nodig is om dat geld in te zetten voor het behoud van bedrijvigheid in Utrecht? De heer VERSCHUURE (D66): Ja. Als ervoor wordt gezorgd dat meer bedrijvigheid naar de stad toekomt, maar er via de achterdeur veel verdwijnt, wordt misschien het paard achter de wagen gespannen. Natuurlijk moeten wij zorgen voor het in stand houden van de bedrijvigheid in Utrecht. Ruimte geven wij door de regeldruk voor ondernemers te verminderen alsmede door een "ja en" houding. De realiteit is helaas nog weerbarstig. Ons bereiken nog steeds signalen over betutteling en gebrek aan vertrouwen, zoals over vraagstukken over het al dan niet in stand houden van de markt in Terwijde, het functioneren van de welstandscommissie en de overenthousiaste handhaving van terraspinnen in de binnenstad. In een veranderende wereld kost het overheden met hun regelgeving vaak moeite om bij te blijven. Wij willen echter niet dat de gemeente de hakken in het zand zet. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Niemand is tegen het bestrijden van overbodige regelgeving. Het nadeel is dat de meeste regels die wij hebben om een bepaalde reden zijn bedacht. Misschien zijn die wel nuttig. De terraspinnen zijn daarvan een voorbeeld. Wij willen allemaal dat de brandweer kan passeren als er iets aan de hand is. Wij moeten de terraspinnen handhaven, want als er regels zijn, moeten die worden gehandhaafd. Ik hoop dat de heer Verschuure het daarmee eens is. Welke regels wil de heer Verschuure aanpassen om de terraspinnen af te schaffen? Wil hij de terrassen door de hele stad laten lopen? De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik denk dat de CDA-fractie net iets anders over handhaving denkt dan de D66-fractie. Wij zouden graag een wietexperiment willen zien. Gedogen is een woord dat in ons vocabulaire voorkomt, maar niet in dat van de CDA-fractie. Hetzelfde is zichtbaar bij het vraagstuk over de terraspinnen. Regels zijn er om iets te structureren waarvan de bevolking last kan hebben. Het is echter de vraag hoe wij daarop zullen handhaven. Doen wij dat rigide of zullen wij bekijken of het probleem wordt opgelost door het handhaven van een regel? Over terraspinnen heb ik wel eens gelezen dat het zetten van een stoelpoot buiten een terraspin bestraft wordt met een boete. Dat is een te rigide handhaving van een regel. Daarmee valt het draagvlak van de regel weg. Mensen snappen niet langer waarom die regel er is. In zo'n geval moet men daarmee iets doen. Ik heb ook andere voorbeelden genoemd, zoals de welstandscommissie. Zo kan ik doorgaan.

15 Avondvergadering van 2 oktober De heer VAN WAVEREN (CDA): Dat wil ik wel. Ik kan doorgaan op de terraspinnen. De heer Verschuure wil daarvan weg, maar ik vind dat juist een mooi voorbeeld omdat iedereen begrijpt waar dat over gaat. Op de eerste avond staat er één stoel over de rand. Dan komt de handhaver voorbij en zegt: vooruit, één stoelpoot. De volgende avond staan twee stoelen over de rand. De derde avond staat een bankje over de rand, moet de brandweer er langs, maar dat kan niet. De heer Verschuure zegt dan: sorry. Welke instructie wil de heer Verschuure de handhaver meegeven? De heer Verschuure spreekt over "gedogen", maar ik noem het vaagheid die voor niemand werkbaar is. Ondernemers hebben meer aan heldere regels dan aan vage regels waarvan het onduidelijk is of die worden gehandhaafd. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik voel zowel met de heer Van Waveren als met de heer Verschuure mee. Ik kan mij voorstellen dat het heel onrechtvaardig aanvoelt dat als een stoelpoot over de pinnen staat men direct een bekeuring krijgt. Ik hoop echter dat de heer Verschuure het wél met mij eens is dat als een toezichthouder van de gemeente vraagt om de stoel recht te zetten een sanctie past als hij twee uur later terugkomt en de stoel staat nog steeds verkeerd. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Voor ons is het belangrijk dat niet rigide wordt gehandhaafd. Men moet met mensen over de regels een gesprek kunnen voeren. De regels zijn er om te voorkomen dat brandweerauto's bij het uitrukken niet worden gehinderd. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Geldt hetzelfde voor het handhaven van de milieuzone? De heer VERSCHUURE (D66): Leuk gevonden. Ja, daarvoor geldt hetzelfde. Wat ons betreft staat niet bij elke ingang 24 uur per etmaal een politieagent. Ik kan daarover uitweiden, maar dan gaat deze vergadering op een commissievergadering lijken. De VOORZITTER: Dat lijkt mij geen goed plan. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Gelukkig staat er geen agent bij de ingang van de milieuzone. Er zullen echter wel auto's met camera's rijden die mensen automatisch bekeuren als die in overtreding zijn. Ik snap het punt van de heer Verschuure over de terraspinnen. Dat voelt heel onrechtvaardig aan. Het is mij echter een beetje te gemakkelijk om te stellen dat de D66-fractie voorstander is van het gedogen, dus dat de regels alleen worden toegepast als het haar uitkomt. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! De D66-fractie hangt in de openbare ruimte camera's op om de auto's die de milieuzone inrijden te controleren. Ik zie daarin op zichzelf geen problemen, naar wél in het doel dat wordt beoogd. Als wij in het slotdebat een motie indienen om te bereiken dat wordt gedoogd dat iemand met een oude auto één keer per jaar de milieuzone inrijdt, maar dat wij de tweede keer streng zullen handhaven, zal de heer Verschuure die dan steunen? Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Volgens mij heb ik de heer Verschuure horen zeggen dat het doel van een regel moet worden bekeken. De regel van de terraspinnen is er vooral ten behoeve van de brandweer. De regel van de milieuzone is er vooral voor de gezondheid. Weegt de heer Verschuure beide zaken niet verschillend? De heer VERSCHUURE (D66): Ja. Ik vind dat men met regels pragmatisch moet omgaan. De regels van een milieuzone, waarmee grote belangen inzake gezondheid zijn gemoeid, moeten op een andere wijze worden gewogen. Die regels moeten worden gehandhaafd. Nieuwe groei kan niet zonder beter onderwijs. In het coalitieakkoord hebben wij flinke investeringen beloofd ten behoeve van de kwaliteit van het onderwijs alsmede in talentontwikkeling en gezonde schoolgebouwen. Wij willen voor onze leerlingen het beste. Dat deze aanpak werkt, zien wij in Utrecht terug. Er zijn nauwelijks nog zwakke basisscholen. Tevreden zijn wij echter nog niet. Wij moeten in Utrecht doen wat wij kunnen om het beste uit de leerlingen te halen. Een goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt is onze volgende prioriteit. Nog te vaak hoort de D66-fractie dat er - vooral bij het MBO - een gebrek aan voldoende leerwerkplekken is. Er ligt een gat tussen de opleiding en een baan. De D66-fractie wil dat ieder kind de kans krijgt om zijn of haar talenten te ontwikkelen.

16 Avondvergadering van 2 oktober De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! De heer Verschuure zegt dat elk kind kansen moet krijgen om zijn of haar talenten te ontwikkelen. Dat ben ik met hem eens. Daarop wordt veel ingezet. Uit de begroting blijkt echter dat er vier keer zoveel doelgroepkinderen met een achterstand zijn - die moeten worden bijgespijkerd - dan onze ambitie is. De ambitie is om te bereiken dat 95% van de kinderen geen achterstand heeft, maar wij bereiken alleen dat 80% van de kinderen geen achterstand heeft. Voor dit beleid wordt echter geen extra geld uitgetrokken. Hoe denkt de heer Verschuure daarover? Is hij blij met de voorstellen van het college? Dat accepteert de 80% kennelijk. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Als men een cijfer uit de begroting haalt, moet men altijd bekijken hoe dat omhoog kan worden getrokken. Dit lijkt mij een prima vraag om de wethouder te stellen in de commissievergadering. Wij hebben die vraag nog niet kunnen stellen. Ik deel de zorgen van de heer Van Waveren wél. Voor de D66-fractie geldt dat elke leerling belangrijk is, zeker ook deze groep. Utrecht toont zich door de Utrechtse opvang van asielzoekers een gidsstad. Hetzelfde geldt voor het aantal zonnepanelen op de Utrechtse daken en de zoektocht naar een passende oplossing voor een schone prostitutiesector. Een gidsstad is Utrecht ook dankzij het initiatief van wethouder Everhardt om voorop te lopen met een realistisch softdrugsbeleid. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Voorop lopen? Daarover wordt al vier jaar gepraat. Wij steunen dat initiatief van harte. Misschien moeten wij het voorop sjokken noemen. Is de heer Verschuure net zo nieuwsgierig als ik wanneer dat realistische softdrugsbeleid van de grond komt? De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Het kenmerk van een gids is dat een groep mensen achter hem of haar aanloopt, maar wethouder Everhardt staat helemaal alleen. Misschien is Utrecht een roepstad, maar in elk geval geen gidsstad. De heer VERSCHUURE (D66): Daar kom ik nog op. Als men ziet hoeveel steden inmiddels het convenant hebben ondertekend dat op initiatief van Utrecht heeft plaatsgevonden, dan is Utrecht de gidsstad. Inmiddels hebben veel steden zich daarbij aangesloten. Utrecht zette enkele jaren geleden een belangrijke stap door te starten met het experiment van de besloten cannabisclub. De wethouder lijkt volgens de minister op Don Quichot die tegen windmolens vecht, maar wie heeft nu eigenlijk een klap van de molen gehad? Als in Amerika steeds meer staten ons voorgaan en als zelfs de World Health Organization oproept tot het decriminaliseren van drugs, wie is dan Don Quichot? De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Don Quichot is een mooie metafoor, maar men zou het initiatief in Utrecht ook kunnen bestempelen als het trekken aan een dood paard. De heer Verschuure noemt een aantal voorbeelden uit Colorado. Die zijn allemaal bekend. D66 is een partij die de rechtsstaat hoog in haar vaandel heeft staan, Europa belangrijk vindt en waarde hecht aan internationale afspraken. Kan de heer Verschuure mij een verdrag noemen dat de gereguleerde teelt van wiet toestaat? De heer VERSCHUURE (D66): Kijk naar Zwitserland. Daar heeft men via een verdrag een eigen wetgeving toegestaan. Ook is een aantal staten in de Verenigde Staten daarmee begonnen. Volgens de Nederlandse wetgeving is het experiment mogelijk. Anders waren wij daaraan nooit begonnen. Sinds de jaren '70 is men in Nederland bezig met het softdrugsbeleid. Iedereen is het erover eens dat het vreemd is dat men softdrugs wél kan kopen, maar dat de aanvoer voor de coffeeshops niet is geregeld. Wie houdt zich nou niet aan welke regelgeving of handhaving? Dan zou dat toch de minister moeten zijn? De heer Gilissen zou hém deze vraag moeten stellen. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! De heer Verschuure zegt een heleboel rare dingen achter elkaar. Hij is nu geen voorstander meer van gedogen, maar was dat bij het vorige punt wél. Hij sprak bij de terraspinnen over gedogen. Voor cannabis geldt hetzelfde kennelijk niet. Vervolgens noemt hij Don Quichot en vechten tegen windmolens. Dat doet de D66-fractie, maar de CDA-fractie niet. Ik constateer voorts dat hij Amerikaanse staten wil navolgen. Die kennen de doodstraf en verbieden in sommige gevallen abortus. Dat zijn dingen waarvan mijn fractie geen voorstander is. Ik hoop dat ook de heer Verschuure dat niet is. Als men gaat smijten met Amerikaanse staten als voorbeeld, dan wordt het heel gemakkelijk.

17 Avondvergadering van 2 oktober De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Als men selectief gaat shoppen, kan men blijven doorgaan. Utrecht heeft een initiatief genomen, maar een aantal staten gaat ons inmiddels voor. Wij zien graag dat wij eindelijk verder kunnen gaan met de regulering van de achterdeur. Hetzelfde is door andere partijen in de Tweede Kamer verscheidene keren aangegeven. Wij hopen dat de steun van de PvdA ervoor blijft bestaan. Wij weten dat het CDA daarvan geen voorstander is, maar wij zijn dat wel. Het wordt zo langzamerhand tijd dat het lukt. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik verbied de heer Verschuure niet om aan dode paarden te trekken. Dat moet hij zelf weten. Deze maand vindt in de Tweede Kamer echter een belangrijk debat plaats over het coffeeshopbeleid. Ik ben heel optimistisch. Er zal geen meerderheid zijn voor de verdere regulering van de teelt van wiet. Is de heer Verschuure bereid om als in de Tweede Kamer geen meerderheid voor wietteelt is de gemeente per 1 januari 2015 stopt om in deze bodemloze put geld te stoppen? De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Een hartgrondig "nee''. Wij moeten zo snel mogelijk verder gaan. Wij denken dat wij ervoor kunnen zorgen dat de experimenten doorgaan. Wij weten allemaal dat het niet lang zal duren tot minister Opstelten met pensioen gaat. Wij hebben vanmiddag uitgebreid stilgestaan bij de overdracht van belangrijke zorgtaken van het Rijk naar de gemeenten. Wij houden deze transities vanzelfsprekend in de gaten. Krijgen onze inwoners de zorg die zij nodig hebben? In Utrecht lopen wij op schema, maar wij zijn er nog niet. Wij vragen aandacht voor de risicoregelreflex in de zorg. Hoe gaan wij om met de neiging om alles dicht te regelen? Hoe geven wij de professional vertrouwen? Hoe maken wij de inwoners bewust van hun eigen verantwoordelijkheid? Ook op het gebied van privacy zijn wij nog niet overtuigd van een vlekkeloze overgang. Laat ons ook hierbij gidsstad zijn en koploper worden op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens. In Utrecht hebben de inwoners zelf de regie over hun gegevens. De bescherming daarvan is volgens de maatstaven van het CBP up-to-date. Het voorop lopen op de weg naar nieuwe groei doet Utrecht als open, tolerante en vrije stad niet alleen. Utrecht maken wij samen. Dat uitgangspunt vraagt om betrokkenheid van inwoners, maar ook om nieuwe manieren van werken van de gemeente. Het gaat om meer dan participatiecijfers alleen. Het gaat om inspelen op nieuwe mogelijkheden voor samenwerking, nieuwe financieringsvormen en minder, maar betere regelgeving. Er wordt in de begroting EUR 1 miljoen uitgetrokken voor betere dienstverlening. Wij gaan ervan uit dat bij de besteding hiervan nadrukkelijk in gesprek wordt gegaan met de gebruikers van deze dienstverlening. Binnenkort organiseert het college het Wij Maken Utrecht-festival. Wij gaan samen verder met de stadsgesprekken, deze keer over het fietsbeleid, culturele voorzieningen in Leidsche Rijn, het nieuwe plan voor duurzame energie en onderwijs. Wij zijn hierover enthousiast. Wij verwachten dat daadwerkelijk veranderingen ontstaan die de betrokkenheid in de stad vergroten. Dat leidt tot betere besluitvorming. Onze democratie staat onder druk. Verdergaande participatie is van fundamenteel belang voor de legitimering van ons werk als volksvertegenwoordigers. David van Reybrouck zei deze week nog dat Utrecht goed op weg is. De vraagstelling verschuift van "wat" naar "hoe". Laten wij daaraan allemaal werken. Ik nodig daarvoor mevrouw Haage uit, want Utrecht maken wij samen. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! De heer Verschuure is nogal trots op de stadsgesprekken. Het verbaast mij van een dualistische fractie als de D66-fractie dat ze de stadsgesprekken overlaat aan het college en dat ze die niet een instrument van de raad laat zijn. De thema's die de heer Verschuure voor de stadsgesprekken noemt, zijn thema's die uit het coalitieakkoord hadden kunnen komen. Er zijn andere fracties die voor het ouderenbeleid en het parkeerbeleid dezelfde instrumenten willen inzetten. Die vinden ook dat het dan beter is om de hele stad te horen en niet alleen de achterban van de coalitie. Steunt de heer Verschuure dat idee? Is hij bereid om in het slotdebat een amendement te steunen om het budget voor de stadsgesprekken over te hevelen naar de griffie en om die de organisatie en de coördinatie te laten doen? Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Dat is een goede vraag van de CDA-fractie. Als de heer Verschuure echt wil dat burgers meer te zeggen krijgen, waarom zorgt hij er dan niet voor dat de budgetten die hij samenvoegt en beschikbaar maakt groter worden?

18 Avondvergadering van 2 oktober Volgens mij is het belangrijk om sommige dingen los te laten zodat de mensen in de buurten samen kunnen bepalen waaraan zij het geld willen besteden. Waarom wil de heer Verschuure juist daarop bezuinigen? De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Mevrouw Haage spreekt over het verschuiven van budgetten. Ik denk dat zij doelt op de leefbaarheidsbudgetten. Wat ons betreft, is dit alleen een beginstap, zijn er in de toekomst buurtbudgetten en maken wij inzichtelijk hoeveel wij in de verschillende wijken uitgeven. Daarmee zorgen wij ervoor dat de inspraak van de Utrechters niet alleen over een leefbaarheidsbudget gaat, maar over een veel groter deel van de Utrechtse begroting. Dat is de beweging die wij graag willen maken. De stadsgesprekken zijn bedoeld om in het begin van de beleidsvorming plaats te vinden, niet op het moment dat het college een plan heeft gemaakt en daarover met allerlei ambtenaren heeft gesproken. Het moet niet zo zijn dat alles al in kannen en kruiken is op het moment dat wij met de Utrechters gaan praten. Misschien komen wij erachter dat dit een zeer slecht idee is. Ik nodig iedereen uit om met dit soort gesprekken mee te doen. Dan kunnen wij bekijken waar welke methodiek het handigst is. Ook voor de D66-fractie zijn de stadsgesprekken een nieuwe manier van werken. Die zijn nog niet iets wat in Nederland en Europa usance is. Ze zijn een sprong in het diepe, maar wel een sprong waarvan wij denken dat die kan werken als wij de burgers serieus nemen. De 45 raadsleden weten veel, maar Utrechters weten nog veel meer. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Ik constateer dat de heer Verschuure blijkbaar weinig zin heeft om mijn vrij concrete vraag te beantwoorden. 45 raadsleden weten meer dan zes collegeleden. Laten wij de organisatie van de stadsdebatten en het budget daarvoor bij de raad neerleggen. Mevrouw HAAGE (PvdA): Voorzitter! Met hetgeen de heer Verschuure over de buurtbudgetten zegt, vindt hij ons aan zijn zijde. Mijn conclusie is echter wél dat nu de budgetten waarover de mensen het voor het zeggen hebben op dit moment door het college worden gekort. Dat is een weg die de PvdA-fractie niet begrijpt en niet steunt. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Het is jammer dat ik door de fracties van CDA en PvdA alleen selectief word gehoord. Ik heb de PvdA-fractie nadrukkelijk gezegd dat wat ons betreft de inspraak over veel meer gaat dan alleen de leefbaarheidsbudgetten. Het gebied van de begroting waarover wij met Utrechters in gesprek gaan, wordt veel groter. Ik wil de heer Van Waveren zeggen dat hij eerst eens met ons zo'n gesprek moet aangaan in plaats van dat hij daarop vooraf veel kritiek heeft. Hij moet een keer meegaan en ingaan op onze uitnodiging. Dan zal hij zien dat zijn bijdrage kan worden meegenomen. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! De heer Verschuure en ik zijn raadsleden. Het podium om het debat te voeren is hier, in de raadszaal. Ik ga hier met de heer Verschuure het gesprek aan. Ik constateer dat ondanks zijn mooie woorden hij dat gesprek hier niet wil aangaan. Dat vind ik jammer. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Hetgeen de heer Van Waveren nu zegt, is klinkklare onzin. Hij moet het boekje van de heer Van Reybrouck lezen. Hij moet bekijken hoeveel Utrechters lid zijn van een politieke partij. Hoe groot is de opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen? Net 50%. Het vertrouwen in de politiek van de Nederlanders en van de Utrechtse bevolking is in het algemeen niet erg groot. De heer Van Waveren heeft zelf gezegd dat wij de aandacht moeten richten op wijken waar de opkomst laag is, Overvecht en dergelijke. Ik deel die mening. Ik wil dat de raad en het college meer met de Utrechter in gesprek gaan en hem of haar bij de besluitvorming en het maken van de plannen betrekt. Ik steek mijn hand uit en wil graag samen met de heer Van Waveren in het diepe springen. Wij doen dat nog niet. Nergens ter wereld is een voorbeeld waar dat fantastisch werkt. Ik vraag de heer Van Waveren om het vertrouwen en of hij met mij dat pad op wil gaan. Er zijn maar weinig mensen lid van politieke partijen. Er komen weinig mensen stemmen. Als wij het draagvlak en de legitimiteit van de besluitvorming in stand willen houden, dan zullen wij daaraan iets moeten doen. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Laten wij hopen dat wij elkaar vinden. De heer Verschuure vraagt of wij samen dat pad op gaan. Dat is precies wat ik voorstel.

19 Avondvergadering van 2 oktober Wij laten het college dat pad niet op gaan. Wij zullen dat samen doen. Wij hevelen het budget over naar de griffie. Dan doen wij dat samen. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik vind het echt jammer dat de heer Van Waveren hierop zo hard blijft hameren. Ik begrijp dat hij als oppositiepartij probeert om gaten te schieten in iets wat het college probeert voor te stellen. Wij zijn voorstander van de stadsgesprekken. Die zijn niet alleen van het college. Wij willen daarover graag doorpraten. Neem onze hand aan en ga met mij dat pad op. Deze algemene beschouwingen gaan over de plannen voor het komende jaar. Om onze stad aantrekkelijk te houden, is nieuwe groei nodig. De nieuwe groei maken wij in Utrecht gezamenlijk, door in te zetten op meer werk, minder regels en beter onderwijs. De begroting is daarvoor een gezonde basis. Dat is een behoedzame, deugdelijke vertaling van ambities. De gemeente Utrecht is financieel gezond, de risico s zijn goed in beeld gebracht en de bedrijfsvoering is op orde. Wij bespreken de begroting in een context van zorgwekkende internationale ontwikkelingen die lokale gevolgen hebben. Utrecht mag trots zijn op de verdraagzaamheid van haar inwoners. Als open, tolerante en vrije stad heeft ze de plicht om die te beschermen. Daarom moeten wij met elkaar in gesprek blijven gaan. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik hoor de heer Verschuure praten over economische groei. De PvdD-fractie denkt echter dat economische groei een probleem is en niet leidt tot oplossingen. Kan de heer Verschuure uitleggen hoe hij dat ziet ten aanzien van de huidige economische crisis? Denkt hij dat alleen economische groei de oplossing is om uit de crisis te komen? De heer VERSCHUURE (D66): Ja. Ik denk dat economische groei de enige oplossing is om uit een economische crisis te komen. Daarom hebben wij meer werk nodig. Daarop zetten wij in. Daarom zullen wij ook inzetten op minder regels en beter onderwijs. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! 2015 raast op ons af. Over 89 dagen moet de begroting worden uitgevoerd die nu aan de raad voorligt. Over 89 dagen is de gemeente verantwoordelijk voor zorg en arbeidsparticipatie. Dan krijgen veel mensen met grote veranderingen van de zorg te maken. Veel van hen weten dat nog niet eens. Over 89 dagen zijn nog steeds Utrechters op zoek naar werk. Er staan duizenden mensen op wachtlijsten voor een woning. Over 89 dagen is Utrecht nog precies zo onveilig als nu. Het college is niet van plan om dat te verbeteren. Kortom: wij hebben haast. Er moet veel gebeuren, maar het college straalt deze urgentie vooralsnog niet uit. De coalitievorming blijkt een reden te zijn geweest om op de rem te gaan staan en om eens rustig na te denken over wat er moet gebeuren, al dan niet met steun van Belgische schrijvers of van Utrecht maken wij samen-festivals. Al dat denken mondt de komende maanden uit in plannen: een integraal veiligheidsplan, een voorstel voor een lokaal economisch fonds, aangepast verkeersbeleid terwijl wij over 89 dagen aan nieuwe eisen voor luchtkwaliteit moeten voldoen, een tussenplan voor Utrechtse energie - in 2015 een nieuwe versie daarvan - een plan voor de tweede fase van het Stationsgebied en een uitwerking van het initiatievenbudget. Op een aantal van deze plannen zitten ook wij met smart te wachten, vooral om de begroting goed te kunnen beoordelen. Het geld wordt weliswaar gereserveerd, maar wij weten niet hoe dat zal worden uitgegeven. Op zichzelf is met een goed plan niets mis. Laat ik toevallig zo'n goed plan bij mij hebben. Ik bied dat de voorzitter van de raad graag aan. Het is de CDA-tegenbegroting 2015 "Aan het werk". De fractievoorzitters zullen daarvan een kopie krijgen. In onze tegenbegroting ziet de raad wat wij anders zouden doen dan het college. De CDA-fractie heeft de vragen en de problemen van de samenleving bekeken. Wij voeren gesprekken met mensen die direct te maken krijgen met de keuzes van het college: huisartsen, ouderen die de zorg zien veranderen, een imam die jongeren ziet radicaliseren, ondernemers die vanwege de bouwputten in het centrum hun omzet zien teruglopen en burgers die zich in hun eigen buurt steeds minder veilig voelen. Dat leidt tot een stevig investeringsprogramma van ruim EUR 20 miljoen in 2015 gecombineerd met lastenverlichtingen van bijna EUR 2 miljoen. Ik loop een paar thema's langs. In de commissievergadering zullen wij ze uitgebreider bespreken. Over de zorg hebben wij vanmiddag uitgebreid gesproken. De CDA-fractie heeft er vertrouwen in dat gemeenten zorg beter kunnen organiseren dan het Rijk of de provincies. Wij organiseren graag zo dicht mogelijk bij de mensen die ermee te maken hebben, maar dan moeten wij het wél goed doen. Wij hebben de voorstellen van vanmiddag gesteund. Zonder plan zijn wij verder van huis. Het kan en moet beter.

20 Avondvergadering van 2 oktober De CDA-fractie kiest ervoor om de belangrijke hulp in de huishouding geheel in stand te houden. Die hulp vormt de basis voor langer thuis wonen en voorkomt zwaardere zorg. Het college bezuinigt daarop EUR 5,4 miljoen. De CDA-fractie stelt voor om de korting van de rijksoverheid niet door te voeren, maar om die juist te compenseren. De CDA-fractie is in verwarring over de inzet van het college voor het woonbeleid. Op het ene moment luidt de wethouder Wonen in de krant de noodklok over de sociale huursector. Zijn partij opent spontaan een meldpunt. Tegelijkertijd lezen wij op de Twitteraccount van de gemeente dat de begroting inzet op middeldure huurwoningen en koopwoningen. Op woongebied hebben wij van wethouder Jansen tot nog toe alleen een plan voor de middeldure huur gezien. Ik hoor graag van het college hoe dat zit. Is er een verschil tussen het collegebeleid dat wij wel waarderen en de persoonlijke koers van wethouder Jansen? Of is er sprake van een rommelige communicatie? De CDA-fractie kiest voor investeringen om meer seniorenwoningen mogelijk te maken. Dat is hard nodig, want het aantal 65-plussers in de gemeente verdubbelt tussen nu en Ook zetten wij in op meer mogelijkheden voor mantelzorgwoningen en aanpassing van woonruimteverdeling om ouderen in hun eigen buurt te laten wonen. In de middagvergadering deed wethouder Everhardt een mededeling over de uitspraak van de Raad van State over de Westflank Noord. Het is typerend dat het goede nieuws over het Stationsgebied op dit moment alleen van de rechter lijkt te komen en niet van het college zelf. De CDA-fractie wil met fase 2 snel aan de slag gaan. Ze kiest voor de verbinding van Lombok en de stad met een mooi plein en daaronder de Westpleintunnel. Ook daarvoor hebben wij dekking opgenomen. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik heb de tegenbegroting van de CDA-fractie nog niet kunnen lezen. Misschien kan de heer van Waveren de dekking toch al aangeven. Ik wil hem ook vragen of dat hetgeen is waar het meeste geld heen moet. De heer VAN WAVEREN (CDA): Nee, het meeste geld gaat naar de thuiszorg en het onderhoud van de openbare ruimte. De Westpleintunnel komt op de derde plaats. De belofte van het college om in Utrecht de laagste werkloosheid van Nederland te bewerkstelligen, is nogal wat. Het verbaast mij trouwens dat ik die niet in de begroting terugzie. De laagste werkloosheid van Nederland zou een halvering van de bijstandsuitkeringen betekenen. Dat levert in 2018 nogal wat ruimte in de begroting op. Het college had blijkbaar onvoldoende vertrouwen in de eigen ambities om dat op te schrijven. Dat is typerend voor de academische luchtfietserij van het college. Wij zien hetzelfde bij het plan Utrechtse Energie. Torenhoge ambities, maar geen plannen om die te bereiken. Na vier jaar weten wij nog steeds niet wat de nulmeting is. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik ben geïnteresseerd in de heer Van Waveren. Hij noemt de Westpleintunnel. Hoe duur denkt de heer Van Waveren dat de Westpleintunnel is? De heer VAN WAVEREN (CDA): Helaas zijn de stukken van het college er nog niet. Wij zijn uitgegaan van de bandbreedteberekening die een paar jaar geleden is gepresenteerd. Toen was er sprake van tussen de EUR 90 miljoen en de EUR 120 miljoen. Wij hebben daarvoor in de tegenbegroting EUR 100 miljoen uitgetrokken. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik lees misschien verkeerd, maar ik zie staan dat de heer Van Waveren daarvoor EUR 4 miljoen per jaar uittrekt. Klopt dat? De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Dat klopt. Wij pakken vijftien tranches van elk EUR 4 miljoen. Wij kunnen er iets naast bouwen. De luchtkwaliteit is er goed en er ontstaat ruimte. Er is tevens subsidie die vrijvalt omdat wij de fietsbrug door Oog in Al en naar de scholen niet bouwen. Dan komen wij op EUR 100 miljoen. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Ik ben benieuwd wanneer de heer Van Waveren de tunnel wil realiseren. Mevrouw DE BOER (GroenLinks): Voorzitter! Ik zie aan verdere gelden die vrijvallen inderdaad EUR 15 miljoen staan. Volgens mij kan een fractie dat geld niet zomaar ergens anders aan besteden. Hoe ziet de CDA-fractie dat?