Wat je aan elkaar hebt Hoe sterk is uw netwerk? 22 april 2015 Judith Westerink, Alwin Gerritsen, Wim Nieuwenhuizen M.m.v. Raymond Schrijver, Sabine van Rooij, Theo Vogelzang, Frans van Alebeek, Henri Holster & Irini Salverda
Wat gaan we doen? Kwaliteit van het netwerk: Sociaal netwerk (agrarische natuurbeheerders) Macht netwerk (relatie met overheden, TBO s, keten) Lerend netwerk (leervermogen als groep) Lokaal netwerk (burgers en bedrijven in de buurt) 4 korte toelichtingen 3 intermezzo s Deze foto is van Melvin Redeker, alle andere zijn van Bendiks Westerink 2
Twee projecten, twee brochures: Wat je aan elkaar hebt. Sociaal kapitaal in het agrarisch natuurbeheer (2015) Kom over de brug. Op weg naar boerburgercollectieven voor natuur- en landschapsbeheer (2015) 3
Agrarisch natuurbeheer is mensenwerk - groepswerk De ANV kent het gebied en de mensen Samen werkt u aan uw landschap U betrekt elkaar erbij U verwerft gezamenlijk financiering U bent trots op wat u samen bereikt U leert van elkaar Als groep bent u gesprekspartner, bijvoorbeeld voor TBO U doet iets voor de (lokale) samenleving
Wat is sociaal kapitaal? De kwaliteit van relaties die je als groep hebt opgebouwd en die je toegang geven tot nieuwe mogelijkheden, zoals: kennis, invloed & financiering Op verschillende schaalniveaus! 5
Hoe bouw je sociaal kapitaal op? Gezamenlijk doelen ontwikkelen en realiseren Veel interactie en ontmoeting Werken aan eigenheid en gezamenlijkheid Kennis en ervaring uitwisselen Verbindingen leggen met verschillende groepen zowel lokaal als regionaal Inbedden van lokale of kleine groepen in grotere netwerken (zoals de collectieven) 6
Hoe breek je het af? Weinig interactie en ontmoeting Benadrukken van verschillen Vertrouwen schaden Alleen vanuit de eigen groep redeneren (waardoor geen verbindingen ontstaan) Dwang en machtsmisbruik Schaalvergroting zonder verbinding met lokale schaal 7
Maak een rolverdeling op maat tussen collectief & ANV s Veel diversiteit: Bij sommige collectieven gaat het om een nieuwe samenwerking tussen ANV s Bij veel collectieven staan de ANV s vooralsnog dichter bij de boer, daar zit het sociaal kapitaal Worden ANV s overbodig als boeren rechtstreeks lid worden van collectief? Sociaal kapitaal in relatie tot omvang collectief en verschillen in landschapstypen? Wat is het collectief: boerenclub of overheidsorgaan? Van de leden of van de ANV s? 8
Investeer in de relatie met overheden Kaders en speelruimte zijn gesprekspunt tussen collectieven en provincies Waterschappen zijn sterk betrokken geraakt en willen blauwe diensten Nieuwe stelsel door aantal ANV s als topdownbeleid ervaren: spanning met zelfsturing Vertrouwen in overheid is laag, bijvoorbeeld door boetes in het verleden Te weinig vertrouwen van overheid in collectieven? (= indruk bij ANV s) 9
De uitdagingen van het collectief Impact en meerwaarde ANLB laten zien Verantwoording afleggen aan leden èn overheden Vertalen tussen boerentaal en ambtenarentaal Gebruiken van manieren om informatie en kennis uit te wisselen tussen boeren en overheid Organiseren van ontwikkeling vakmanschap, leren en innoveren (wordt vervolgd) Bewaken van de grens tussen overheid en zelfsturing Welk collectief wil meedenken over de rol van boundary organisation? 10
Versterk het gezamenlijk leervermogen Collectieven zijn een kans voor kennisuitwisseling tussen ANV s Er kan meer gehaald worden uit inventarisatiegegevens, contacten met lokale natuurdeskundigen, en relaties met TBO s Bestuursleden en gebiedscoördinatoren zijn kracht van diverse ANV s, vanwege hun deskundigheid, netwerk en verbindende rol Leren hoort bij zelfsturing. Organiseer het leren op diverse schaalniveaus 11
Wat heb je nodig voor een leerstrategie? Leren op verschillende niveaus: Doen we het goed? Vakmanschap Doen we de goede dingen? Creativiteit/ innovatie Hoe beslissen we wat goed is? Helikopter view Leren beheren, leren organiseren, leren sturen Leren door te doen, van resultaten, van elkaar, van buiten Voortdurend proces van leren en aanpassen en leren en... Welke collectieven willen onze hulp bij het uitwerken van een strategie om zo n leerproces te organiseren? 12
Zie de maatschappij als kans Diverse ANV s werken samen met bijvoorbeeld terreinbeherende organisaties, waterschappen, gemeenten Collectieven zijn nieuwe gebiedspartijen, voor zaken als: verwaarden biomasa, blauwe diensten, natuurbeheer, groenbeheer Collectieven en ANV s nog erg op overheid gericht. De maatschappij wordt nog weinig als een kans gezien (burgers, bedrijven en ketenpartijen) 13
Wie is eigenlijk uw klant?......... Mijn landschap:............ Wat mensen eraan hebben (dienst) Wie dat zijn (klanten)
Waarom betaalt de buurt (nog) niet voor het landschap? Bedrijf Landschap TBO
Collectief van boeren (+) aanbieders Klantencollectief vragers Bedrijf Landschap TBO
Collectief van boeren (+) aanbieders Klantencollectief vragers Bedrijf Landschap TBO -burgercollectief
Hoe kom je tot een boer-burgercollectief? Denk in landschapsdiensten en klanten De ANV als collectief van grondgebruikers met landschap in de aanbieding Vertel een positief verhaal en maak het de klant makkelijk om bij te dragen Ga in gesprek met bestaande collectieven van burgers en bedrijven: wat willen zij van het landschap? Denk bij bedrijven ook aan hun klanten en werknemers Schat tegenprestaties van klanten op waarde (ook anders dan ) Wees aanwezig, leg contacten, ook op sociale media Houd rekening met het investeren van veel tijd
Hartelijk dank voor uw bijdrage In 2015 aandacht voor: Lerende netwerken in nieuwe stelsel: hoe doe je dat? Hoe omgaan met spanning tussen topdown versus zelfsturing?
Plak hier uw visitekaartje als u mee wilt doen Collectief als boundary organisation (top-down vs bottom-up) Collectief met leerstrategie 22