Het Nationaal Isolatie Programma versus het energiebesparingsplan Meer met Minder. Datum: 28 september 2007 Locatie: IGS Conferentie - Enschede

Vergelijkbare documenten
Het Nationaal Isolatie Programma als voorloper van het energiebesparingsplan Meer met Minder voor de bestaande bouw

Energiebesparing in de bouw

Het kan minder! ing. P. Hameetman

Energiebesparing. Betonkernactivering. Programma. Energiebesparing EPBD. Energy Performance Building Directive. Europese richtlijn.

Energieneutraal via de Passief bouwen route

Green Deal Leiden: wonen en energie

Totale uitstoot in 2010: kiloton CO 2

u kunt er niet omheen

Een goede jas: schoon, gezond en zuinig. Frank te Poel 10 oktober 2007

Aanpak energiebesparing woningvoorraad Portaal Nijmegen. 13 mei 2014 Stephan Huisman afdeling Strategie & Vastgoed Senior projectleider

Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal

Energiebesparing! Waarom Energielabel en WWS Woonlastenwaarborg Pilot Noord

Samen geeft energie Fatima

Energie besparen is verleidelijk

Energiebesparing bestaande koopwoningen. Effecten stimuleringspakket

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit. RVO.nl. VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni Constan Custers. RVO.

OPSCHALING ENERGIEBESPARING BESTAANDE WONINGEN: HEER!

Energie in het Grote Woononderzoek 2013 Hoe evolueert de energiekwaliteit van de Vlaamse woningen?

Platform Wonen Assen 3 oktober 2013

Energietransitie. Bouw op onze kennis

Benchmarkrapportage 2013

Transformatie Bouwbesluit Gas

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Betrokken partijen. Potentieelstudie lucht/water warmtepomp in de bestaande bouw. Robert Harmsen. NPW Congres, 12 februari 2009.

Ventilatie in bestaande bouw Bouw, Noodzaak, Achtergronden en Eisen

Gevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl

Energieprestatie. metalen gevelelementen in EP berekening Ubouw. 3, 10 en 17 november 2008 VMRG bijeenkomst. door Peter Vierveijzer

Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Onze wereld vraagt erom.

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

Energie besparingsmonitor

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII

Doorrekening Energieakkoord

2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar?

1 e Monitor Energie Besparen Gooi en Vecht Resultaten op 31 december 2013

energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe

Verduurzaming Woningvoorraad. Agenda. Technisch Project Adviseur. Hans Wiessner, Lucht/water warmtepomp, ideaal voor renovatie en nieuwbouw

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heer drs. S.A. Blok Postbus EA DEN HAAG. Geachte heer Blok,

De Achterhoek Bespaart Gemeente Doetinchem. Aanvraagformulier.

Het (vernieuwde) energielabel nu en in de toekomst

ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR

NVN 7125 Berekenen energiebesparende gebiedsmaatregelen als onderdeel van de EPC-eis

Rapport Monitoring convenant particuliere huur

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Maart 2018

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Stook je rijk Rondetafel Energiebesparing in de Helmondse huursector. 29 Oktober 2014

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

Nieuwe woningwaarderingsstelsel. (puntenstelsel) en het energielabel

Financiële overheidssteun t.b.v. de huursector

SCHIPHOL HOTEL BADHOEVEDORP

Energietransitie bij Renovatie

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH

Onderwerp : Subsidieverordening Achterhoek Bespaart

BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs

Hoofdstuk 13. Energie

Slimme energie-oplossingen voor bestaande en nieuwe woningen

BENG. Update

Haalbaarheidsonderzoek koopwoningen Molenwijk energieneutraal

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl

Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025

Bouwbesluit en Passief Bouwen

Over isoleren, besparen en comfort

Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving

H e t W A d u s E P C p a k k e t

Energiebesparing op aanvraag?

Duurzaamheidsvisie Patrimonium in de Praktijk

Convenant Energiebesparing

waardoor er geen aanvullende verrekening plaatsvindt,

Financiële overheidssteun voor de huursector, aardgasvrije wijken en BENG/NTA 8800

Rotterdam. Stook je rijk Monitoring Energiebesparing Huursector

Verduurzaming zwembad De Wetering

Zaaknummer : Raadsvergadering : 28 oktober 2014 Agendapunt : 6. Commissie : - Onderwerp : Subsidieverordening Achterhoek Bespaart

CREËER EEN NIEUWE WERELD MET NUL OP DE METER. Creëer een nieuwe wereld.

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl

Informatieavond energiebesparing en comfortabel wonen. Opening wethouder Binnendijk

Aan de slag met verduurzaming van gebouwen

Inleiding. Vervolgens worden uitgangspunten geformuleerd die van belang zijn voor de regionale woonvisie.

Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen

Stadlander & Duurzaam langer thuiswonen!

NTA Nieuw tijdperk energieprestatie. Normalisatie: De wereld op één lijn 1

DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING

2 e Monitor Energie Besparen Gooi en Vecht Resultaten op 31 december 2014

gelet op artikel 3 van de Algemene Subsidieverordening Berkelland 2018;

Potentieel zonne-energie en isolatie provincie Utrecht

Effecten van energiebesparende maatregelen

Isolatie een onmisbare stap richting verduurzaming

Zeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad

De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november Inleiding. 2. Doel van de goedkope koop-regeling

Welkom Fijn dat u er bent!

Duurzaam (T)huis. Evaluatie fase 1

Financiële overheidssteun t.b.v. de huursector

Mening inwoners over energiebesparing en duurzame energie Omnibusonderzoek Gemeente s-hertogenbosch

Aan cijfers geen gebrek, maar waar is de balans? Algemene ledenvergadering Vereniging Onderdak Westvoorne 16 april 2014

Transcriptie:

Het Nationaal Isolatie Programma versus het energiebesparingsplan Meer met Minder Datum: 28 september 2007 Locatie: IGS Conferentie - Enschede 1

Inhoudsopgave Inleiding Aanleiding Nationaal Isolatie Programma Reikwijdte Nationaal Isolatie Programma Kennisontwikkeling Economische aspecten Resultaten Nationaal Isolatie Programma Energiebesparingsplan Meer met Minder Conclusies Toekomstvisie 2

Inleiding Exergie in de gebouwde omgeving Geschiedenis van energiebesparing Samenvatting documenten van het Nationaal Isolatie Programma (NIP) Energiebesparingsplan Meer met Minder 3

Aardgasvondst Slochteren Winning startte 22 juli 1959 te Kolham Voorraad was minimaal 2.7 10 12 m 3 Op 31-12-2002 was de voorraad 1.5 10 12 m 3 4

5

6

Aanleiding NIP The Limits to Growth Eerste oliecrisis 1973 Energienota 1974 Testwoningen Enschede Oprichting stuurgroep Presentatie doelstelling 1978 7

Doelstelling NIP Om gedurende tien jaar de isolatie van 250.000 woningen per jaar op een voldoende hoog niveau te brengen. 8

Bouwfysische kwaliteit voor NIP NEN 1068 Thermische eigenschappen van woningen (1964) onderscheidde de klassen matig, voldoende en goed; Vloerisolatie had Rc van maximaal 0,60 m 2 K/W Veelvuldig gebruik van enkel glas; Thermische bruggen kregen geen aandacht. 9

Reikwijdte NIP Elementen kabinetsvoorstel 30 juni 1978: Doelstelling naar 200.000 woningen per jaar, maar totaal blijft gelijk; Subsidie op ƒ 2.400,- ( 1089,-); Investeringen in sociale woningbouw met behulp van klimleningen; Budget ƒ 345 miljoen ( 157 miljoen) voor 1978 en 1979. 10

Kennisontwikkeling binnen NIP Ontwikkelingen op vier gebieden: 1. Effect van toepassing isolatiematerialen; 2. Veranderingen in leefklimaat; 3. Invloed isolatie op bouwtechnische kwaliteit; 4. Optreden van bouwfysische verschijnselen. 11

Ontwikkeling zonneverwarmingsinstallatie 12

Woning met zonneverwarmingsinstallatie 13

Economische aspecten Economische aspecten: 1. Reductie gebruik fossiele brandstoffen; 2. Daling brandstofkosten voor huishoudens; 3. Creatie werkgelegenheid. Niet vermeldde voordelen zijn: 1. Betere woonkwaliteit leidt tot minder zieken; 2. Toename mogelijk in export aardgas. 14

Aardgas Resultaten NIP Doelstelling 1978-1990 1,6 10 9 m 3 Resultaat 1978-1987 1,449 10 9 m 3 Koopwoningen Huurwoningen 800.000 1.700.000 602.000 1.201.000 15

Bouwfysische kwaliteit na NIP In 1981 betekende een nieuwe norm een nieuwe impuls voor betere isolatie; Dubbel glas werd gemeengoed; Introductie van de hoogrendementsketel; Pas met komst bouwbesluit in 1992 nationale eenduidigheid met Rc = 2,5 m 2 K/W. 16

Energiebesparingsplan Meer met Minder Gezamelijk voorstel van drie partijen: EnergieNed, PeGO en Aedes; Besparing van 100 PJ in 2020; 200.000 tot 300.000 gebouwen per jaar van 2008 tot 2020. 17

Conclusies Doelstelling NIP was 56,3 PJ in 12,5 jaar en doelstelling MmM is 100 PJ in 12 jaar; 200.000 tot 300.000 objecten op een voorraad van ±7.000.000 objecten; Minder dan 1,6 miljoen woningen vormen het laaghangend fruit. 18

19 EPC Rc 2,5 m 2 K/W NIP 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 Woningvoorraad (x1000) 1000 0 1989 1995 2001 1971 1977 1983 1959 1965 1947 1953 1929 1935 1941 1911 1917 1923 1899 1905 Jaartal

Toekomstvisie Rijksbegroting geeft eerste stimulans Woningen kunnen nog beter worden geisoleerd, maar diversiteit in voorraad is groot; Kantoren en industriele objecten bieden energetische uitdagingen en kansen. 20