Energie besparingsmonitor
|
|
- Adriaan Bogaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Energie besparingsmonitor
2 Inleiding In het kader van het monitoren van het Meer Met Minder convenant is er informatie verzameld onder de leveranciers van isolatiemateriaal in Nederland, Vereniging van Erkende Na-isolatiebedrijven in Nederland (VENIN), Stichting Vlakglas Recycling Nederland en bij de Vereniging van Nederlandse Fabrieken van Ketels voor Centrale Verwarming (VFK). Met de toepassing van de producten die vanuit deze branches worden geleverd worden bestaande gebouwen energiezuiniger gemaakt. Op die manier wordt een bijdrage geleverd aan de energiebesparingsdoelstelling die in het kader van het Meer Met Minder convenant is afgesproken. In deze brochure wordt de verzamelde informatie samengevat. Door deze afzetinformatie te combineren met de gegevens over het verbruik van isolatiemateriaal in de nieuwbouw in Nederland (op basis van Buildsight - informatie), is berekend wat het verbruik van isolatiemateriaal in bestaande gebouwen is geweest in 2010 en Al het isolatiemateriaal dat niet in de nieuwbouw is toegepast (of als afval is verdwenen), is verbruikt in bestaande gebouwen, omdat er van wordt uitgegaan dat de voorraden isolatiemateriaal bij handelaren per saldo niet zijn veranderd. Omdat er een goede inschatting gemaakt kan worden van de gemiddelde warmteweerstand van het iso latiemateriaal in de nieuwbouw (R m ) en de gemiddelde warmteweerstand van het geleverde isolatiemateriaal is opgegeven door de fabrikanten (R d ), is op basis van de volumes de gemiddelde warmteweerstand van het iso latiemateriaal toegepast in de bestaande bouw (R m ) te bepalen. Hieronder wordt dat in tabel 1 en 2 gedaan voor verschillende types isolatiematerialen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de minerale wollen (glaswol, steenwol), de kunst stof (of synthetische) isolatiematerialen (EPS, XPS, PUR/PIR en de losse isolatiematerialen die gebruikt worden als spouwvulling (glaswolvlokken en EPSparels). Over kruipruimtevulling zijn geen gegevens bekend. Ook voor isolatieglas en HR-ketels is een tabel opgenomen. Van andere isolatiematerialen zijn te weinig gegevens bekend of is de bijdrage aan de energiebesparing verwaarloosbaar. 2
3 Minerale wollen In de onderstaande tabel wordt een samenvatting gegeven van marktinformatie met betrekking tot glaswol en steenwol (minerale wollen) voor warmte-isolatie in de gebouwschil in Nederland. Het blijkt dat de afzet van minerale wollen in 2011 is gestegen ten opzichte van Deze stijging is het gevolg van een stijging van de toepassing in de bestaande bouw. In de nieuwbouw werd er in 2011 minder minerale wol toegepast dan in Bij de toepassing is de isolatiewaarde van 2010 naar 2011 toegenomen in zowel de nieuwbouw als in de bestaande bouw. Tabel 1 Afzet minerale wollen Verkoopinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 20,8 21,6 Verkoopinformatie (R d in m 2 *K/W) 2,9 3,0 Nieuwbouwinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 10,6 10,3 Nieuwbouwinformatie (R m in m 2 *K/W) 2,4 2,9 Bestaande bouw (oppervlak in mln. m 2 ) 10,1 11,4 Bestaande bouw (R m in m 2 *K/W) 3,1 3,2 Bron: Leveranciers materialen, Buildsight Kunststof isolatiemateriaal De afzet van kunststof isolatiemateriaal voor de isolatie van de gebouwschil heeft ondanks een daling in de nieuwbouw in 2011 een groei doorgemaakt. Dat wijzen de gegevens in de onderstaande tabel uit. Bovendien is de isolatiewaarde van de afzet toegenomen. Tabel 2 Afzet kunststof isolatiemateriaal Verkoopinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 16,9 18,6 Verkoopinformatie (R d in m 2 *K/W) 2,7 2,9 Nieuwbouwinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 11,5 11,3 Nieuwbouwinformatie (R m in m 2 *K/W) 2,8 3,2 Bestaande bouw (oppervlak in mln. m 2 ) 5,4 7,3 Bestaande bouw (R m in m 2 *K/W) 2,4 2,5 Bron: Leveranciers materialen, Buildsight 3
4 Losse isolatiematerialen De afzet van losse isolatiematerialen maakt in 2011 een duidelijke bloei door ten opzichte van een jaar eerder. De groei is volledig toe te schrijven aan de toename van de na-isolatie van (vooral) geïsoleerde spouwmuren van bestaande gebouwen. Tabel 3 Losse isolatiematerialen Spouwvulling Spouwmuren geïsoleerd (oppervlak in mln. m 2 ) 1,5 2,4 R m (traditionele spouwmuur met 7 cm spouw) 2,2 2,2 Bron: Leveranciers materialen, Buildsight Op basis van voorgaande tabellen is de totale afzet van isolatiematerialen in 2010 en 2011 binnen de bestaande bouw te bepalen. Deze afzet maakt in 2011 een duidelijke groei door ten opzichte van een jaar eerder. Daarbij blijft de gemiddelde isolatiewaarde gelijk. Deze is afhankelijk van de ruimte die er is in bestaande constructies. Hoewel de isolatiebehoefte groeit, vertaalt zich dat niet in de gerealiseerde isolatiewaarde, maar wel in de hoeveelheid toegepast isolatiemateriaal. Tabel 4 toepassing isolatiemateriaal bestaande bouw Bestaande bouw geïsoleerd (oppervlak in mln. m 2 ) 17,0 21,1 R m (bestaande bouw) 2,8 2,8 Bron: Leveranciers materialen, Buildsight De verenigde na-isolatiebedrijven die veel van het isolatiemateriaal ver werken in bestaande gebouwen constateren ook een sterke toename van de activiteit op de na-isolatiemarkt van 2010 naar In de volgende tabel is weergegeven wat zij hebben gedaan in 2010 en Tabel 5 Activiteit verenigde na-isolatiebedrijven (x m 2 ) Vloersprayen Spouwvulling
5 Uit de marktonderzoeken die voor deze energiebesparingsmonitor uitgevoerd zijn, blijkt in welke segmenten van de bestaande gebouwenvoorraad in Nederland het isolatiemateriaal is toegepast. Voor het jaar 2011 is dat in onderstaande tabellen uitgewerkt naar miljoenen vierkante meters isolatiemateriaal. Tabel 6 In bestaande bouw toegepast isolatiemateriaal (2011; inclusief losse isolatiematerialen) x mln. m 2 Minerale wollen Kunststof Sociale huur 3,7 1,4 5,1 Particuliere huur 0,7 0,3 1,0 Koopsector 7,2 4,4 11,6 Utiliteitsbouw 1,7 1,8 3,5 13,3 7,8 21,1 Bron: ECN Isolatieglas De afzet van isolatieglas heeft zich in 2010 en 2011 stabiel ontwikkeld. Dit blijkt uit de gegevens uit de jaarverslagen van Vlakglas Recycling Nederland. Zowel in 2010 als in 2011 werd voor circa 5 miljoen vierkante meter isolerend dubbelglas verwijderingsbijdrages geïncasseerd. In de nieuwbouw wordt naar schatting circa 1,8 1,9 miljoen vierkante meter isolatieglas toegepast. Tabel 7 Isolatieglas (x m 2 ) Afzet totaal Afzet nieuwbouw Afzet bestaande gebouwen Naar aanleiding van het uitgevoerde marktonderzoek is een verdeling te maken van de segmenten van de bestaande gebouwenvoorraad waar het isolatieglas is toegepast. Deze verdeling wordt in de onderstaande tabel weergegeven. 5
6 Tabel 8 In bestaande bouw geplaatst isolatieglas (2011) (x m 2 ) Sociale huurwoningen % Particuliere huurwoningen 212 7% Koopwoningen % Utiliteitsgebouwen % % Bron: ECN HR-ketels Uit de cijfers van de Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Ketels voor centrale verwarming, blijkt dat er in 2011 minder verwarmingsketels zijn afgezet in Nederland dan in Een klein deel van de verwarmingsketels dat wordt afgezet in Nederland is geen HR-ketel. In 2010 was dat 2,6 procent. In 2011 is dat aandeel geslonken naar 2,0 procent. De reden voor de dalende afzet van verwarmingsketels van 2010 naar 2011 kan gevonden worden in de strenge winter die 2010 kende. Zowel aan het begin van het jaar als aan het eind van het jaar waren er periodes van strenge vorst. Veel verouderde, niet functionerende verwarmingsketels moesten daardoor vervangen worden. Bovendien hebben de stimuleringsmaatregelen voor woningrenovaties in 2010 bijgedragen aan de hoge afzet van verwarmingsketels. In 2011 nam dit effect af. Tabel 9 Afzet verwarmingsketels (aantallen x 1.000) HR 449,7 438,2 Niet HR 11,8 9,1 461,6 447,4 Bron: VFK Naar schatting worden er in de nieuwbouw jaarlijks circa HR-ketels toegepast. Dat betekent dat er jaarlijks circa tot HR-ketels in bestaande gebouwen worden geïnstalleerd. 6
7 Tabel 10 Afzet HR-ketels (aantallen x 1.000) afzet HR-ketels 449,7 438,3 afzet nieuwbouw 42,3 38,6 Afzet bestaande gebouwen 407,4 399,6 Bron: VFK, CBS, bewerking Buildsight De afzet van HR-ketels in bestaande gebouwen is op basis van het uitgevoerde marktonderzoek te verdelen naar verschillende segmenten. Dit wordt weergegeven in de onderstaande tabel. Tabel 11 In bestaande gebouwen geplaatste HR-ketels (2011) (aantal x 1.000) Sociale huurwoningen % Particuliere huurwoningen 32 8% Koopwoningen % Utiliteitsgebouwen 44 11% % Bron: ECN 7
8 Conclusies Uit de verzamelde gegevens met betrekking tot de toepassing van isolatiemateriaal (in de gebouwschil) in Nederland komt naar voren dat van 2010 naar 2011 sprake is van een duidelijke toename van het isoleren van bestaande gebouwen. Het gebruik van minerale wollen, synthetische isolatiematerialen en spouwvulling heeft een vlucht genomen. De groei is voor minerale wollen het kleinst. In de bestaande bouw gaat de isolatie voorkeur dus steeds meer uit naar synthetische isolatiematerialen. Ook spouwvulling wint snel aan populariteit. Er is niet alleen meer isolatiemateriaal toegepast in de bestaande bouw, ook de isolerende waarde van dit materiaal is toegenomen. Dat wil zeggen dat er per vierkante meter toegepast isolatiemateriaal meer energie bespaard wordt. Ook de toepassing van isolatieglas heeft van 2010 naar 2011 een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Deze ontwikkeling was echter meer gematigd dan in de toepassing van isolatiemateriaal. Inmiddels is een groot deel van de bestaande beglazing vervangen door isolatieglas, waardoor de vervangingsmarkt enigszins op begint te drogen. Dankzij de strenge winter aan het begin en het einde van 2010 was de afzet van verwarmingsketels in dat jaar groter dan in Naar verwachting zal de afzet van verwarmingsketels de komende jaren verder krimpen. De vervangingscyclus beleefde in 2010 en 2011 een hoogtepunt. De afzet van isolatiemateriaal, verwarmingsketels en isolatieglas heeft in 2010 en 2011 geprofiteerd van de stimuleringsmaatregelen van de overheid met betrekking tot woningrenovaties. Omdat in 2012 de stimuleringsmaatregelen zijn weggevallen en de uitgaven van huishoudens onder druk staan van de vertraagde economische ontwikkeling, zal de isolatiemarkt dit jaar naar verwachting afkoelen. Onze dank gaat uit aan alle leveranciers van informatie ten behoeve van deze brochure en de organisaties die daarbij hebben bemiddeld. Hieronder een lijst met de belangrijkste bronnen. 8
9 Bronnen Centraal Bureau voor de Statistiek: Verschillende nieuwbouwstatistieken Centraal Bureau voor de Statistiek: Hernieuwbare energie in Nederland Buildsight: marktinformatie Buildsight Vereniging van Erkende Na-isolatiebedrijven Nederland (VENIN) Vlakglas Recycling Nederland Vereniging van Nederlandse Fabrieken van Ketels voor Centrale Verwarming (VFK, onderdeel van FME-CWM) Nederlandse Isolatie Industrie (NII) en haar leden ECN 9
10 Dit is een publicatie van: Agentschap NL Energie en Klimaat Croeselaan 15 Utrecht Postbus RE Utrecht T +31 (0) bereikbaar van en uur E energie-go@agentschapnl.nl Agentschap NL december 2012 Publicatie-nr 2EGOM1201 Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving. De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst. In samenwerking met: Buildsight BV, ECN
Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels 2010-2013
Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels 2010-2013 Inleiding In het kader van de monitoring van energiebesparing in de gebouwde omgeving door Agentschap NL is door Buildsight verkoopinformatie
Nadere informatieMarktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels 2010-2013. In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels 2010-2013 In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Inhoud Inleiding 3 Minerale en organische wollen 4 Kunststof
Nadere informatieMarktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels 2010-2014 In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Inhoud Inleiding 3 Minerale en organische wollen 3 Kunststof
Nadere informatieMarktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels 2010-2015 In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Inhoud Inleiding 3 Minerale en organische isolatiematerialen
Nadere informatieMarktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels 2010-2017 In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Inhoud Inleiding...2 Methode...2 Isolatiematerialen...3
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieEnergie-efficiëntieverbetering bij (kleine) koffiebranders
Energie-efficiëntieverbetering bij (kleine) koffiebranders Energie-efficiëntie verbeteren binnen het koffiebrandproces via drie stappen Aanleiding In deze studie is de energiebesparing bij kleine koffiebrandmachines
Nadere informatieWarmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk
Warmte in Nederland Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Warmte kost veel energie Warmtevoorziening is verantwoordelijk voor bijna 40% van het energiegebruik in Nederland.
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013
ENERGETISCHE VERBETERINGSMAATREGELEN IN DE SOCIALE HUURSECTOR ENKELE UITKOMSTEN VAN DE SHAERE-MONITOR 2010-2013 1 WAT IS DE SHAERE-MONITOR? In de afgelopen jaren zijn allerlei initiatieven ontplooid om
Nadere informatieVerkoop door woningcorporaties
2 14 Ruim 22.000 corporatiewoningen verkocht Vanaf 199 tot en met de eerste helft van 14 hebben de woningcorporaties ruim 22.000 bestaande woningen verkocht aan particulieren. Het aantal verkopen kwam
Nadere informatieIn fabrieken worden warme vloeistoffen en gassen getransporteerd door leidingsystemen. Deze systemen zijn niet altijd afdoende geïsoleerd, hetzij
In fabrieken worden warme vloeistoffen en gassen getransporteerd door leidingsystemen. Deze systemen zijn niet altijd afdoende geïsoleerd, hetzij omdat de isolatie ontbreekt of omdat de isolatiesystemen
Nadere informatieARTIKELEN FORS MEER VERHUUR DAN VERKOOP
ARTIKELEN FORS MEER VERHUUR DAN VERKOOP ARTIKEL 1 Een op vijf woningverkopers wil huren Een op de vijf Nederlanders die hun huis te koop hebben staan, wil na de verkoop een huurwoning betrekken. Bron:
Nadere informatieBinnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort
Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort Rob Nagel Honeywell Dag van de Installatie VSK, Jaarbeurs Utrecht 2 februari 2010 Binnenklimaat besparing door comfort Woningmarkt in
Nadere informatieProgramma van Eisen Frisse Scholen april 2012
Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen
Nadere informatieRapport Monitoring convenant particuliere huur
Rapport Monitoring convenant particuliere huur Versie 1.5 Datum december 2017 Status definitief Inhoud 1 Inleiding... 4 2 Introductie op het convenant... 5 2.1 Achtergrond 5 2.2 Uitgangspunten monitoring
Nadere informatiePubliek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Publiek gefinancierd energieonderzoek 2016 In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Inleiding Jaarlijks brengt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) in opdracht van het ministerie
Nadere informatiePubliek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Publiek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Inleiding Jaarlijks brengt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) in opdracht van het ministerie van
Nadere informatie3 Energiegebruik huidige situatie
3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat
Nadere informatieBio-based grondstof als isolatiemateriaal / STOWA Bio based grondstof als isolatiemateriaal
Bio based grondstof als isolatiemateriaal 1. Korte historie Warmteplan 2. Huidige natuurlijke isolatiematerialen 3. Toepassingen natuurlijke isolatiematerialen 4. Markt natuurlijke isolatiematerialen 5.
Nadere informatieALLES OVER DAKISOLATIE
ALLES OVER DAKISOLATIE Handvatten die u helpen bij uw keuze Renovatiepremie Mogelijkheden Soorten dakisolatie Materialen Prijzen 01 02 03 04 05 06 Introductie over dakisolatie Dakisolatie mogelijkheden
Nadere informatieRapportage energiebesparingsmonitor SHAERE 2013
27 maart 2014 Rapportage energiebesparingsmonitor SHAERE 2013 Aedes vereniging van woningcorporaties Publicaties Postbus 29121, 2509 AC Den Haag 088 233 37 00 E-mail publicaties@aedes.nl 2/14 Inhoud Inleiding
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieVoorverwarmen van groene koffiebonen met restwarmte
Voorverwarmen van groene koffiebonen met restwarmte Energie besparen en de productiecapaciteit verhogen Aanleiding Deze factsheet behandelt een studie naar het voorverwarmen van groene koffiebonen met
Nadere informatieIsolatie van appendages
Isolatie van appendages In opdracht van het ministerie van Economische Zaken In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Energie-efficiënte maatregelen bij vergunningplichtige bedrijven Factsheet
Nadere informatieProfiel van een isolatie expert.
Profiel van een isolatie expert. 1 Een team van isolatie-experten Isolteam, met vestigingen in Kortemark en Hoboken, beschikt over een dynamische ploeg van bedreven experten, zowel op vlak van studie
Nadere informatieBespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners
ENERGIE ZUINIGER WONEN! Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners 1 Energiebesparingsproject Energie besparen is een zaak van iedereen. Daarom investeert Woonpartners samen met haar huurders
Nadere informatieVvE en isolatie. Rotterdam, 14 maart 2019 Frank Spruit
VvE en isolatie Rotterdam, Frank Spruit Inhoud 1. Waarom isoleren? 2. Warmteverlies 3. Termen en aandachtspunten 4. De isolatiemaatregelen 5. Proces en offertes aanvragen VvE en Isolatie Dia 2 Isoleren
Nadere informatieBELBLOCK betonmetselstenen & thermische isolatie samen wordt het goed
De eerste parameter voor het comfortgevoel binnen een gebouw is de binnentemperatuur. Om deze zomer en winter op een economische wijze op een aangenaam peil te houden is een samenwerking tussen de en de
Nadere informatieU ontvangt SDE-subsidie voor zonnepanelen. Hoe nu verder?
U ontvangt SDE-subsidie voor zonnepanelen. Hoe nu verder? In deze folder staat omschreven welke stappen u moet nemen nadat u SDE-subsidie voor uw zonnestroominstallatie heeft ontvangen. De informatie in
Nadere informatieVloerisolatie in vijf stappen
Vloerisolatie in vijf stappen Vloerisolatie in vijf stappen Heeft u in de winter vaak last van koude voeten en hoge energiekosten? Daar is wat aan te doen: goede vloerisolatie. Als u uw kruipruimte of
Nadere informatieKentallen warmtevraag woningen
Kentallen warmtevraag woningen Colofon Dit rapport is opgesteld door Marijke Menkveld (ECN) Datum 26-01-2009 Status definitief Inhoudsopgave Inleiding...3 Ketels en andere verwarmingssystemen...3 Verschillen
Nadere informatie2) Milieu, energie en klimaat
2) Milieu, energie en klimaat Wijzigingsvoorstel prestatie indicatoren Samen met de bijstelling van budgetten stellen wij uw Staten voor om t.a.v. dit programma een wijziging m.b.t. een prestatie indicator
Nadere informatieSpouwmuurisolatie. Tips spouwmuurisolatie
Spouwmuurisolatie Wilt u besparen op uw stookkosten maar heeft u geen groot budget voor gevelisolatie? Overweeg dan spouwmuurisolatie. U doet daarmee ook het milieu een groot plezier. Energie besparen
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2016, Vito, oktober 2017 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2016 bedraagt 6,4% Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2015, Vito, september 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2015 bedraagt 6,0 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieHet aanpakken van energieverlies
Onze visie 2 Waarom isoleren? 3 Waarom isoleren 4 Het aanpakken van energieverlies 30% energieverlies via het dak 20% energieverlies via de gevel 10% energieverlies via de vloer Het aanpakken van energieverlies
Nadere informatieEnergiebesparing in de bouw
Energiebesparing in de bouw - Overheidsbeleid - Wettelijke kaders - Praktische omzetting Bijdragen van: ing. W.Baartman ir. J.Ouwehand Wetgeving en overheidsbeleid Transitie naar een duurzame energiehuishouding
Nadere informatieIs investeren in energiebesparende producten nog interessant?
Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit
Nadere informatieAlles over verbouwen en renoveren!
1. Algemeen Alles over verbouwen en renoveren! Belangrijkste functie van thermische isolatie is het beperken van het energieverbruik en de reductie van de CO 2 uitstoot (milieu). Voor het isoleren van
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Woononderzoek Nederland 2009
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB10-020 22 maart 2010 9.30 uur Woononderzoek Nederland 2009 Totale woonlasten stijgen in dezelfde mate als netto inkomen Aandeel en omvang aflossingsvrije
Nadere informatieWoningmarktrapport 4e kwartaal 2015. Gemeente Amsterdam
Woningmarktrapport 4e kwartaal 215 Gemeente Amsterdam Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 3 Aantal verkocht 25 2 15 1 5 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 1e kwartaal
Nadere informatieDE SLAG OM HET MIDDENVELD. Johan Conijn 16 mei 2019, Den Bosch
DE SLAG OM HET MIDDENVELD Johan Conijn 16 mei 2019, Den Bosch AANGENOMEN MOTIE RONNES 2 APRIL 2019 Behandeling Wet maatregelen middenhuur: dat de bouw van middenhuurwoningen door marktpartijen nauwelijks
Nadere informatiePUR / PIR THERMISCHE ISOLATIE
THERMISCHE ISOLATIE PUR / PIR EFYOS PUR/PIR PUR/PIR-OPLOSSINGEN VAN EFYOS Een gebouw dat slecht of helemaal niet geïsoleerd is, kan tot 25% van zijn warmte verliezen via de gevels, wanden en vloeren. De
Nadere informatieDUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING
DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING Bij de ontwikkeling van Landgoed Drenkeling heeft duurzaamheid een hoge prioriteit. Duurzaamheid betekent in dit geval dat de gebouwde omgeving voldoet aan hoge duurzaamheidseisen
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit
Nadere informatieRuimte voor groei in de kinderopvang. Sociaal en Cultureel Planbureau in opdracht van het
Ruimte voor groei in de kinderopvang Sociaal en Cultureel Planbureau in opdracht van het Ruimte voor groei in de kinderopvang De vraag naar kinderopvang per gemeente Om een goed beeld te krijgen van de
Nadere informatieInhoud. amsterdam woon. inhoud
Afspraken over verkoop van sociale huurwoningen Sinds 1998 worden in Amsterdam sociale huurwoningen verkocht. Aanleiding was de sterk veranderde samenstelling en woningbehoefte van de Amsterdamse bevolking.
Nadere informatieAgenda Energie Team Salland Opening door wethouder van Loevezijn Presentatie Duurzaam Heeten Voorbeeldwoning Heeten Voorstellen Verbeter & Bespaar Afsluiting (ca. 20.30 uur) Duurzaam Heeten Bleerspad GFTOK
Nadere informatiePersbericht. Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Kwartaal-op-kwartaalgroei aangetrokken
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB04-103 1 juli 2004 9.30 uur Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal 2004 De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2004 met 0,9 procent
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieEnergielabels voor huishoudelijke apparaten, verlichting en verwarmingssystemen,
Energielabels voor huishoudelijke apparaten, verlichting en verwarmingssystemen, 2000-2016 Indicator 13 april 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie
Nadere informatieVoorwoord. Tenslotte is ook het aspect gedrag van belang. Daar staan we in de publicatie Energiegedrag in de woning (RIGO, 2009) uitgebreid bij stil.
Kernpublicatie WoON Energie 2006 Kernpublicatie WoON Energie 2006 Voorwoord De isolatiegraad van de gemiddelde Nederlandse woning is in de afgelopen jaren toegenomen. Daarbij gaat het met name om dak-
Nadere informatieHR-isolatie. voor de spouw
HR-isolatie voor de spouw Over de noodzaak van isolatie in de bouw bestaat allang geen discussie Waarom isoleren? meer. Voor de hedendaagse nieuwbouw gelden op dit vlak allerlei wettelijke voorschriften
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 3 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieEnergie- en klimaatmonitor agrosectoren Hernieuwbare energie, reductie broeikasgassen en energiebesparing
Energie- en klimaatmonitor agrosectoren Hernieuwbare energie, reductie broeikasgassen en energiebesparing Inleiding In 28 sloten de overheid en de agrosectoren het convenant Schone en Zuinige agrosectoren.
Nadere informatieDakisolatie In 5 stappen
Dakisolatie In 5 stappen Bewaar mij! 1 Vloerisolatie Inhoud 1 Is mijn dak nog goed? 4 2 Hoe wordt de isolatie aangelegd? 4 3 Welk materiaal kan ik gebruiken? 5 4 Hoe vind ik een goed isolatiebedrijf? 6
Nadere informatieSupafil Efficiënt energiebesparing inblazen
Isolatie 11/2009 Supafil Efficiënt energiebesparing inblazen Inblaaswol voor het na-isoleren van spouwmuren Inblaaswol voor het na-isoleren van spouwmuren Knauf Insulation heeft een unieke inblaaswol voor
Nadere informatieFrisse Scholen Toets. Hulpmiddel voor schoolbestuur en gemeente. >> Als het gaat om energie en klimaat
Frisse Scholen Toets Hulpmiddel voor schoolbestuur en gemeente >> Als het gaat om energie en klimaat Het opstellen van een goed Programma van Eisen (PvE) voor de bouw of renovatie van een Frisse School
Nadere informatieGevelisolatie In 5 stappen
Gevelisolatie In 5 stappen Bewaar mij! 1 Vloerisolatie Inhoud 1 Zijn mijn muren al geïsoleerd? 4 2 Hoe kan ik de muren isoleren? 4 3 Zelf doen of laten doen? 5 4 Hoe vind ik een goed isolatiebedrijf? 6
Nadere informatieRegiobericht 1.0 Noord
Economie, innovatie, werk en inkomen 1 Kenmerken van het landsdeel Het landsdeel Noord bestaat uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. De provincies werken samen in het Samenwerkingsverband
Nadere informatieHR-isolatie. voor het platte dak
HR-isolatie voor het platte dak Over de noodzaak van isolatie in de bouw bestaat allang geen discussie Waarom isoleren? meer. Voor de hedendaagse nieuwbouw gelden op dit vlak allerlei wettelijke voorschriften
Nadere informatieNoodzaak: energielasten beheersbaar houden voor Titel lagere inkomens
Noodzaak: energielasten beheersbaar houden voor Titel lagere inkomens Subtitel >> Als Cover het voetregel gaat om energie en klimaat De kosten voor gas en elektriciteit drukken steeds zwaarder op het besteedbare
Nadere informatieDuurzame verlichting voor woningcorporaties
Duurzame verlichting voor woningcorporaties >> Als het gaat om energie en klimaat Bij de keuze van verlichting rondom woningen, in gemeenschappelijke ruimten en op paden en terreinen spelen veel factoren
Nadere informatie2. Spouw- en vloerisolatie nader toegelicht
2. Spouw- en vloerisolatie nader toegelicht 2.1 Huishoudelijk energieverbruik Wat verbruik je waar? Hoe kan je dit verminderen? Waarom spouw- en vloerisolatie? 2.2 Spouwisolatie Technische aspecten Wat
Nadere informatieOmvang doelgroep en omvang kernvoorraad in 2008
Omvang doelgroep en omvang kernvoorraad in 2008 Van: college van BenW Aan: commissie RF 1. Inleiding In de op 8 juli 2004 gesloten prestatieafspraken tussen de gemeente Helmond en de Helmondse corporaties
Nadere informatieOnderzoekscompetenties. K-waarde woning. 1. Algemene lesgegevens. 2. Lesverloop. 3. Verwerking. Kennismaking met EPC-woning
Onderzoekscompetenties K-waarde woning Kennismaking met EPC-woning 1lgemene lesgegevens In de eerste plaats ontwerpen we een fictief huis, of gaan we uit van een bestaande woning. Vervolgens gaan we na
Nadere informatieSinds het uitbreken van de crisis eind 2008 daalt het aanbod van nieuwbouwwoningen
22 23 Aanbod, afzet en opleveringen van nieuwbouwwoningen Sinds het uitbreken van de crisis eind 2008 daalt het aanbod van nieuwbouwwoningen gestaag. Het aanbod van nieuwbouwwoningen bestond in 2011 uit
Nadere informatieRapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen
Rapportage Energiebus BC Kleine Jan, Huizen Type woningen: 54 eengezinswoningen met een oppervlak van 100 m2. Bouwjaar: 1957 Op verzoek van: Bewonerscommissie Verhuurder: De Alliantie Datum bezoek: 21-6-2013
Nadere informatieOntwikkeling leerlingaantallen
Ontwikkeling leerlingaantallen Elk jaar wordt op 1 oktober het leerlingaantal van elke basisschool geregistreerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (). Op basis van deze leerlingtelling wordt de bekostiging
Nadere informatieStructuuronderzoek 23 Samenvatting. De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland 2005 2014
Structuuronderzoek 23 Samenvatting De handel in grind, industriezand en aanverwante materialen in Nederland 2005 2014 1. Inleiding De Nederlandse Vereniging van Leveranciers van Bouwgrondstoffen "NVLB"
Nadere informatieDe Achterhoek Bespaart 2009. Gemeente Doetinchem. Aanvraagformulier.
De aanvraag bestaat uit twee delen; De Achterhoek Bespaart 2009. Gemeente Doetinchem. Aanvraagformulier. Deel a: aanvraagformulier Deel b: offerte uitvoering maatregelen en/of beschrijving van de werkzaamheden
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID donderdag 19 maart 2015 BETAAL- BAARHEID Groningen is de jongste stad van Nederland. Van de totaal circa 200.000 inwoners zijn
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie
Nadere informatieEnergie-efficiëntieverbetering bij koffiebranders
Energie-efficiëntieverbetering bij koffiebranders Energie-efficiëntie verbeteren binnen het koffiebrandproces via drie stappen Aanleiding In deze studie is de energiebesparing bij koffiebrandmachines onderzocht.
Nadere informatieFactsheets Friese Woningmarkt
Factsheets Friese Woningmarkt 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025 2027 2029 Bevolkings- en huishoudengroei nemen af. Prognose: Nog enige bevolkingsgroei tot
Nadere informatieGevelisolatie in vijf stappen
Gevelisolatie in vijf stappen Gevelisolatie in vijf stappen Het isoleren van de muren of gevel van uw huis is een slimme investering. Gevelisolatie levert u namelijk een energiezuinig én comfortabel huis
Nadere informatieConcepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten
Concepten EPC 0.4 Om een EPC 0.4 te realiseren voor de referentiewoningen zijn er verschillende concepten ontwikkeld die onderling verschillen op de wijze van ventileren en verwarmen. Aan de basis van
Nadere informatieInventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013
1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, februari 2015 1 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,8 % Figuur 1 zon-elektriciteit
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 10 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieFact sheet Wonen in Beemster 2017
Fact sheet Wonen in Beemster 07 Beemster in het kort Er wonen.800 huishoudens in Beemster. In Beemster wonen iets meer gezinnen met kinderen dan gemiddeld, namelijk van de huishoudens is een stel met kinderen.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 30 196 Duurzame ontwikkeling en beleid Nr. 98 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR WONEN, WIJKEN EN INTEGRATIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20951 2500 EZ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 20951 2500 EZ Den Haag www.vrom.nl Betreft Aanbieding
Nadere informatieVerkoop door woningcorporaties
34 Afspraken over verkoop van sociale huurwoningen Sinds 1998 worden in Amsterdam sociale huurwoningen verkocht. Aanleiding was de sterk veranderde samenstelling en woningbehoefte van de Amsterdamse bevolking.
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatieVooruit met energie! 11 energiebesparende maatregelen met voorbeelden.
Vooruit met energie! 11 energiebesparende maatregelen met voorbeelden www.maakgoudaduurzaam.nl spouwmuur isolatie De groenste energie is energie die je niet gebruikt! Een spouwmuur bestaat uit twee muurdelen
Nadere informatieWoningmarktrapport 3e kwartaal Gemeente 's-gravenhage
Woningmarktrapport 3e kwartaal 216 Gemeente 's-gravenhage Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 12 Aantal verkocht 1 8 6 4 2 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 4e kwartaal
Nadere informatieBijlage Visie Oost : Cijfers & trends bevolking en woningvoorraad Hilversum
Bijlage Visie Oost : Cijfers & trends bevolking en woningvoorraad Hilversum 1. Ontwikkeling bevolking naar leeftijd De Primos huishoudensprognose (2011) voor de periode 2010-2040 schetst het volgend beeld:
Nadere informatieDuurzame elektriciteit,
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van duurzame
Nadere informatieLANDEN ANALYSE BELGIË
LANDEN ANALYSE BELGIË Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse geeft de sector (cijfermatig) inzicht in de huidige (2013) en toekomstige (2018) waarde van de consumptie van snijbloemen en potplanten
Nadere informatieVvE en isolatie. Rotterdam, 5 oktober 2017 Frank Spruit
VvE en isolatie Rotterdam, Frank Spruit Inhoud 1. Waarom isoleren? 2. Warmteverlies 3. Termen en aandachtspunten 4. De isolatiemaatregelen 5. Proces en offertes aanvragen VvE en Isolatie Dia 2 Isoleren
Nadere informatieINDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1. JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen
INDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1 JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen Inhoud 1. 1 ste constructiedetail... 2 2. 2 de constructiedetail... 3 3. Beschrijving van de opbouw
Nadere informatieEnergielabels voor huishoudelijke apparaten, verlichting en verwarmingssystemen,
Energielabels voor huishoudelijke apparaten, verlichting en verwarmingssystemen, 2000-2014 Indicator 23 februari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie
Nadere informatieCBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt
CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt Tussen maart en mei is het aantal mensen met een baan met gemiddeld 6 duizend per maand gestegen. De stijging is volledig aan vrouwen toe te schrijven. Het
Nadere informatieHuis & Erf steekt energie in uw woning. Isolatiemaatregelen
Huis & Erf steekt energie in uw woning Isolatiemaatregelen Huis & Erf steekt energie in uw woning Huis & Erf steekt energie in uw woning in de vorm van een compleet isolatiepakket voor uw hele woning.
Nadere informatieHR-isolatie. voor het hellende dak
HR-isolatie voor het hellende dak Over de noodzaak van isolatie in de bouw bestaat allang geen discussie Waarom isoleren? meer. Voor de hedendaagse nieuwbouw gelden op dit vlak allerlei wettelijke voorschriften
Nadere informatiedaling is omgeslagen in een stijging
AANTAL BIJSTANDSUITKERINGEN STIJGT IN 2009 MET 9% daling is omgeslagen in een stijging Aantal bijstandsuitkeringen stijgt met 9% in 2009 Voor het eerst sinds het bestuursakkoord is het aantal huishoudens
Nadere informatieAppartementencomplex
Buiten Zonwering 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 14900 11300 8400 5800 2900 Referentiegebouwen EPG Appartementencomplex Appartementen
Nadere informatieFeiten en cijfers 2010 Branche WMD
Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Ieder jaar maakt FCB de zogenoemde factsheets. Deze bestaat uit cijfers over de branche in een bepaald jaar. De cijfers over 2010 worden met de ontwikkelingen ook in
Nadere informatiePersbericht. Aantal vacatures onveranderd hoog. Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB01-005 11 januari 2001 9.30 uur Aantal vacatures onveranderd hoog Eind tember stonden er bij particuliere bedrijven 169 duizend vacatures open. Dat is 33
Nadere informatie