Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

Transcriptie

1 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen , Vito, september Het aandeel hernieuwbare energie in 2015 bedraagt 6,0 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie 23,6 % zon-elektriciteit 13,6 % windenergie op land 8,4 % biobrandstof voor transport 10,7 % bio-energie 75,4 % zonnewarmte (zoneboilers) 0,9 % bodem- en buitenluchtwarmte (warmtepompen) 1,6 % groene warmte uit bio-energie 41,0 % De bijdrage van de verschillende hernieuwbare energiebronnen aan de hernieuwbare energieproductie in Vlaanderen in Totale productie hernieuwbare energie : miljoen kwh (GWh) In Vlaanderen is het aandeel hernieuwbare energie (groene stroom, groene warmte, biobrandstoffen voor transport) ten opzichte van het energieverbruik het voorbije jaar toegenomen, van 5,7 % in 2014 naar 6,0 % in Dit komt overeen met een stijging van 1040 GWh of 6,8 % meer hernieuwbare energie. De stijging van het aandeel hernieuwbare energie is te danken aan de toename van de groenestroom- en groenewarmteproductie. Tabel 1 : de productie van hernieuwbare energie (groene stroom, groene warmte en biobrandstoffen) in 2014 en 2015 Elektriciteit Warmte Biobrandstoffen Totaal Evolutie / 2015 in miljoen kwh (GWh) in % Waterkracht ,5 Windenergie ,7 Bio-energie ,5 Zon (PV) ,6 Zonneboiler ,7 Warmtepompen ,5 Totaal ,8

2 2 Bio-energie blijft in 2015 de belangrijkste hernieuwbare energievorm. 75 % van onze hernieuwbare energie halen we uit biomassa. De productie van andere hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonneenergie, warmtepompen en zonneboilers neemt jaarlijks toe. 2 Het aandeel groene stroom maakt in 2015 een sprong naar 12,7 % Figuur 2 productie groene stroom in miljoen kwh (GWh) waterkracht bio-energie zon (PV) windenergie op land Evolutie van de productie van groene stroom in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Het aandeel groene stroom is sterk gestegen van 10,5 % in 2014 naar 12,7 % in De grootste absolute stijging komt van biomassa-installaties. Een van de grote centrales draaide afgelopen jaar weer op volle toeren, na een tijdelijke uitval in De bio-energie-installaties produceerden samen 859 GWh meer groene stroom dan in De productie van windenergie op land is in 2015 met een derde toegenomen (+368 GWh). Er werden 76 windturbines bijgeplaatst met een totaal bijkomend vermogen van 192 MWe. Dit is meer dan in 2014, toen werden er 56 turbines bijgeplaatst met een totaal vermogen van 123 MWe. De Vlaamse teller stond eind 2015 op 374 windturbines (in gebruik) met een totaal vermogen van 777 MWe. Ook de productie van zonne-energie nam in 2015 verder toe met 97 GWh (+5 %) tot 2220 GWh. Er werd voor 63 MWe aan zonnepanelen bijgeplaatst. Dit brengt het totaal vermogen in 2015 op 2236 MWe. Het aandeel van windenergie en zonne-energie blijft in opmars. De productie van waterkracht blijft verwaarloosbaar. Als we bio-energie bekijken, zien we in 2015 een stijging voor elke categorie : van 750 GWh (+44 %) voor vaste biomassa, 58 GWh (+8 %) voor biogas, 39 GWh (+46 %) voor vloeibare biomassa en 12 GWh (+2 %) voor de productie van groene stroom uit afval. We zien dat het aandeel van wind- en zonne-energie samen in 2015 ongeveer overeen kwam met het aandeel van bio-energie.

3 3 Figuur 3 vloeibare biomassa 1,7 % biogas 10,2 % windenergie op land 18,4 % vaste biomassa 32,9 % bio-energie 51,7 % zon (PV) 29,8 % groen deel afval 6,9 % De verdeling van de productie van groene stroom per hernieuwbare energiebron in Totale productie groene stroom : 7449 miljoen kwh (GWh) 3 Het aandeel groene warmte bedraagt 4,9 % in 2015 Figuur 4 productie groene warmte in miljoen kwh (GWh) bio-energie niet-huishoudens bio-energie huishoudens zonnewarmte bodem- en buitenluchtwarmte Evolutie van de productie van groene warmte in Vlaanderen tussen 2005 en 2015

4 4 De productie van groene warmte steeg in 2015 met 7,1 %. Met een verbruik van 7112 GWh (25,6 PJ) bereikte het aandeel groene energie voor verwarming en koeling 4,9 %. De stijging is een logisch gevolg van de lagere temperaturen in was een uitzonderlijk zacht jaar. Op figuur 4 is de fluctuering goed zichtbaar. Het patroon volgt de weersomstandigheden en wordt vooral beïnvloed door hoeveel hout(pellets) gezinnen opstoken om hun woning te verwarmen en 2011 waren warme jaren met een lagere warmteproductie, terwijl 2010 en 2013 koudere jaren waren met een grotere warmtevraag en dus een hogere warmteproductie. De productie van warmte door zonneboilers (voor sanitair water) steeg met 15 GWh (+10 %) tot 154 GWh. In 2015 werden er 8182 zonneboilers bijgeplaatst, wat het totaal op bracht. Dit is meer dan in 2014, toen kwamen er 7802 zonneboilers bij. Ook de warmteproductie door warmtepompen steeg in 2015 met 34 GWh (+13 %) tot 267 GWh. Er werden 2992 warmtepompen bijgeplaatst. Van 2012 tot 2014 was de jaarlijkse groei stabiel (± 2300 warmtepompen), maar nu zien we een verdere toename. De toename van het aantal zonneboilers en warmtepompen is te verklaren door de invoering van het verplichte aandeel hernieuwbare energie voor nieuwbouw. Figuur 5 bodem- en buitenluchtwarmte 3,8 % zonnewarmte 2,2 % groen deel afval 6,4 % biogas 14,2 % vloeibare biomassa 1,0 % bio-energie 94,1 % vaste biomassa 72,5 % De verdeling van de productie van groene warmte per hernieuwbare energiebron in Vlaanderen in 2015 Totale productie groene warmte : 7112 miljoen kwh (GWh) In 2015 werd 94 % van de groene energie voor warmtetoepassingen opgewekt door biomassa-installaties. De overige 6 % was afkomstig van warmtepompen, warmtepompboilers en zonneboilers. Hout was in 2015 met 70 % de belangrijkste bron voor groene warmte. Bio-energie blijft de dominante factor voor groene warmte, de toename van warmtepompen en zonneboilers hebben maar een beperkte invloed op het totaal.

5 5 4 Het aandeel hernieuwbare energie voor transport zakt naar 4,0 % Figuur 6 gebruik hernieuwbare energie in miljoen kwh (GWh) biodiesel bio-ethanol elektriciteit (groen) Evolutie van het gebruik van hernieuwbare energie voor transport in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen voor transport wordt geschat op 2191 GWh in Biobrandstoffen zijn samen de belangrijkste hernieuwbare energievorm in het vervoer : biodiesel (69 %) en bio-ethanol (11 %). Het gebruik van hernieuwbare energie is, met 26 %, sterk gedaald ten opzichte van De bijmenging van biodiesel viel sterk terug (-35 %). Een tijdelijke schrapping van een artikel in de Belgische wetgeving werd door sommige maatschappijen geïnterpreteerd als een vrijstelling van de bijmengingsverplichting voor diesel. Ondertussen is dit gecorrigeerd, maar in 2015 werd daardoor een tijdlang geen biodiesel bijgemengd in de transportbrandstoffen voor de Belgische markt. Het gebruik van groene stroom voor transport bedraagt 20 %. Vooral het spoorverkeer maakt hiervan gebruik. Het aandeel van elektrische voertuigen in het Vlaamse wagenpark is nog beperkt, maar stijgt. Voorlopige cijfers wijzen op 42 % meer elektrische voertuigen (BEV : Battery Electric Vehicle) ten opzichte van Het aantal plug-in hybride wagens (PHEV : Plug-in Hybrid Electric Vehicle) is in 2015 meer dan verdubbeld ten opzichte van 2014 (+154 %).

6 6 Grafieken en tabellen van de evolutie van hernieuwbare energie in Vlaanderen Tabel 2 : de productie van hernieuwbare energie uit de verschillende energiebronnen in 2015 HE 2015 Aandeel in GWh in % Groene stroom waterkracht* 10 0,02 windenergie* ,3 zon (PV) ,8 groen deel afval 515 0,9 vaste biomassa ,2 vloeibare biomassa 125 0,2 biogas 758 1,3 totaal ,7 Groene warmte vaste biomassa ,5 groen deel afval 454 0,31 vloeibare biomassa 71 0,05 biogas ,69 bodem- en buitenlucht 267 0,18 zonnewarmte 154 0,10 totaal ,9 Hernieuwbare energie in transport groene stroom** 445 0,8 biodiesel ,7 bio-ethanol 236 0,4 totaal ,0 totaal HE ,0 * : genormaliseerd ** : wordt niet meegeteld in de totale productie van hernieuwbare energie Tabel 3 : evolutie van het aandeel hernieuwbare energie in Vlaanderen ten opzichte van het finaal energieverbruik tussen 2005 en in % Groene stroom 1,8 2,6 2,9 3,6 5,4 5,8 7,5 10,1 10,5 10,5 12,7 Groene warmte 2,7 2,9 3,3 3,5 3,9 4,5 4,0 4,7 4,9 4,7 4,9 Biobrandstoffen transport 0,5 0,5 1,6 1,6 3,7 4,6 4,5 5,0 4,8 5,4 4,0 Totaal hernieuwbare energie 1,9 2,2 2,6 2,9 3,9 4,5 4,6 5,6 5,7 5,7 6,0

7 7 Figuur 7 productie hernieuwbare energie in miljoen kwh (GWh) groene stroom groene warmte biobrandstoffen transport Evolutie van de productie van hernieuwbare energie in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Tabel 4 : evolutie van de bruto-productie van groene stroom in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Waterkracht* Windenergie op land* Zon (PV) Groen deel afval Vaste biomassa Vloeibare biomassa Biogas Totaal Aandeel in miljoen kwh (GWh) in % , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,7 * : genormaliseerd

8 8 Tabel 5 : evolutie van het opgestelde vermogen van groene stroominstallaties in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Waterkracht Windenergie op land Zon (PV) Biomassa Biogas Groen deel afval Totaal geïnstalleerd vermogen in MWe , , , , , , , , , , , , Tabel 6 : evolutie van het opgestelde vermogen en het aantal windturbines in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Wind op land Vermogen Aantal turbines Cumulatief vermogen Jaarlijkse groei Totaal Jaarlijkse groei in MWe in MWe Tabel 7 : evolutie van de productie van groene warmte in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Bio-energie Warmtepompen Zonneboilers Totaal Aandeel in miljoen kwh (GWh) in % , , , , , , , , , , ,9

9 9 Tabel 8 : evolutie en onderverdeling van de productie van groene warmte uit bio-energie in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Vaste biomassa huishoudens Bio-energie niet-huishoudens Totaal bio-energie in miljoen kwh (GWh) Vaste biomassa huishoudens Vaste biomassa niet-huishoudens Vloeibare biomassa Biogas Groen deel afval Totaal bio-energie Tabel 9 : evolutie van de geïnstalleerde warmtepompen en zonneboilers in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 Warmtepompen Zonneboiler aantal thermisch vermogen aantal oppervlakte cumulatief jaarlijkse groei cumulatief cumulatief jaarlijkse groei cumulatief jaarlijkse groei in kw in m² in m² Tabel 10 : evolutie van het verbruik van hernieuwbare energie in de transportsector in Vlaanderen tussen 2005 en 2015 (voorlopige inschatting) Elektriciteit (groen) Biodiesel Bio-ethanol Totaal Aandeel in miljoen kwh (GWh) in % , , , , , , , , , , ,0

10 10 Tabel 11 : evolutie van het cumulatief aantal ingeschreven elektrische voertuigen tussen 2005 en Elektrische personenwagens Elektrische lichte bestelwagens Totaal elektrische voertuigen Hybride PHEV* Diesel Hybride PHEV* Benzine Totaal hybride aantal NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB NB ** * : Plug-in Electric Vehicle ** : schatting