Effecten van energiebesparende maatregelen

Transcriptie

1 Effecten van energiebesparende maatregelen Laure Itard, Olivia Guerra Santin Delft University of Technology Challenge the future

2 Historisch gasverbruik huishoudens Gemiddeld huishoudelijk gasverbruik (gecorrigeerd voor temperatuur in m 3 ) Gasverbruik (m 3) Jaren 2 Inleiding

3 Inleiding Historisch elektriciteitsverbruik huishoudens GEMIDDELD ELEKTRICITEITSVERBRUIK HUISHOUDENS kwh Jaren 3

4 Inleiding Gemiddeld gasverbruik per woning in 2004 (WoON) Gemidded gasverbruik en gebruiksoppervlak per woning Gasverbruik per jaar (m3) Gebruiksoppervlak (m2) 0 < Bouwjaar 4

5 Gemiddeld gasverbruik per m 2 in 2004 (WoON) Gasverbuik per m2 gebruiksoppervlak (2004/2005) < Gasverbruik per jaar (m3/m2) Bouwjaar Inleiding

6 EPC 6

7 1.INLEIDING Huishoudens karakteristieken & gedrag Bruin goederen Wit goederen Verlichting Gebouw karakteristieken Ventilatie Ruimte koeling Type installaties en apparaten Ruimte Verwarming Warm tapwater Koken 7

8 EPC Primair energiegebruik (EPC) Energie gemeten aan de meterkast Woning 1 MJ aardgas 1 MJ aardgas HR-ketel 0.95 MJ warmte 1 MJ aardgas eq MJ elektriciteit Elektrische centrale MJ warmte (uit elektrische centrale, industrie of afvalverbranding) 1 MJ warmte 8

9 2. EPC & GAS EPC en energieindex (EI) EPC= Qpres,tot/((330 Ag,woon + 65Averlies)cepc) Qpres;tot = Qprim;verw + Qprim;hulp;verw + Qprim;tap + Qprim;vent + Qprim;vl + Qzom.comf + Qprim;koel + Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;wk 9

10 2. EPC & GAS EPC en energieindex (EI) EPC= Qpres,tot/((330 Ag,woon + 65Averlies)cepc) Qpres;tot = Qprim;verw + Qprim;hulp;verw + Qprim;tap + Qprim;vent + Qprim;vl + Qzom.comf + Qprim;koel + Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;wk 10

11 EPC & GAS 2.EPC en werkelijk gasverbruik Hebben de EPC aanscherpingen effect gehad op het gasverbruik? 11

12 EPC & GAS Data? Databestanden (BEK/BEK, HOME, WoON, EIB (CBS), MONITweb Kompas monitoring 2004 (EIB, HOME) Cijfers en tabellen (SenterNovem) Monitor energiebesparing (EBM) Uitwerking WoON-Energie (OTB, 2009) Zonder EPC data 12

13 EPC & GAS Methode Databestanden (BEK/BEK, HOME, WoON, EIB (CBS), MONITweb Kompas monitoring 2004 (EIB, HOME) Cijfers en tabellen (SenterNovem) Monitor energiebesparing (EBM) Uitwerking WoON (OTB, 2009) Zonder EPC data ECN/IVAM onderzoek (2001, 146 woningen) Novem/PRC onderzoek (2004, 649 woningen) OTB onderzoek (2008, 217 woningen) Met EPC data 13

14 Gemiddeld gasverbruik per m 2 in 2004 (WoON) Gasverbuik per m2 gebruiksoppervlak (2004/2005) < Gasverbruik per jaar (m3/m2) Bouwjaar EI & GAS

15 EI & GAS Gemiddeld gasverbruik per m 2 in 2004 (WoON) 15

16 EI & GAS Gemiddeld gasverbruik per m 2 in 2004 (WoON) Invoering EPC heeft effect gehad Autonome afname met de bouwperiode, maar er kon geen correlatie gevonden worden tussen gasverbruik 16 en Energie Index

17 EPC & GAS ECN/IVAM steekproef (2001) Aantal woningen in steekproef 95% betrouwbaarheidsinterval 17

18 ECN/IVAM steekproef (2001) Aantal woningen in steekproef 95% betrouwbaarheidsinterval EPC & GAS Er lijkt een trend te zijn, maar die is statistisch niet geldig: geen correlatie tussen EPC en werkelijk energiegebruik 18

19 EPC & GAS Novem/PRC steekproef (2004) EPC Totaal gasverbruik (m 3 ) EPC <EPC <EPC

20 EPC & GAS Novem/PRC steekproef (2004) Misschien is er een EPC correlatie Totaal tussen gasverbruik EPC (m 3 ) en EPC energiegebruik, maar de statistische bewerking moet 0.8<EPC gecheckt worden1.0<epc

21 EPC & GAS OTB steekproef (2008, 217 woningen) Wateringse veld Leidsche Rijn 21

22 OTB steekproef (2008) Type dwelling Vrijstand Hoekhuis 2 onder 1 kap Rijtjeshuis Appartementen 22 EPC & GAS Gemiddeld LOG(energiegebruik) voor verwarming en tapwater (MJ/jaar)

23 EPC & GAS OTB steekproef (2008) Type dwelling Vrijstand Gemiddeld LOG(energiegebruik) voor verwarming en tapwater (MJ/jaar) Hoekhuis 2 onder 1 kap Rijtjeshuis Appartementen -Geen correlatie tussen EPC en gasverbruik - Wel een correlatie tussen zonder EPC/met EPC en gasverbruik 23

24 EPC & GAS Q prim, verw en werkelijk energiegebruik EPC= Qpres,tot/((330 Ag,woon + 65Averlies)cepc) Qpres;tot = Qprim;verw + Qprim;hulp;verw + Qprim;tap + Qprim;vent + Qprim;vl + Qzom.comf + Qprim;koel + Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;wk -Wel een correlatie met gasverbruik in alle onderzoeken 24

25 Elektriciteit Gas- versus elektriciteitverbruik 25

26 Verhouding elektriciteit/gas (WoON) Gemiddeld primaire energiegebruik per m2 woning in 2004/ Primaire gas MJ Elkt ptimair MJ 26 Elektriciteit < Energiegebruik per jaar (MJ/m2) Bouwjaar

27 Verhouding elektriciteit/gas (WoON) Gemiddelde energiekosten per woning Gas Elektriciteit < Kosten (EUR) Bouwjaar 27 Elektriciteit

28 Elektriciteit Voorspelling elektriciteitsverbruik ECN/IVAM onderzoek, 2001 CE onderzoek, % kan voorspeld worden door vloeroppervlakte, gezinsgrootte en inkomen Gedetailleerde opgaven van alle elektrische apparaten: nauwkeurige voorspelling 28

29 Voorspelling Determinanten van het gasverbruik Welke factoren bepalen het energiegebruik voor verwarming? 29

30 Voorspelling Voorspelling gasverbruik* ECN/IVAM onderzoek, 2001 (eigen steekproef) CE onderzoek, 2003 (KWR) RIGO onderzoek, 2005 (KWR) OTB onderzoek, 2008 (KWR) Internationale literatuur * onder gasverbruik wordt verstaan: energiegebruik voor ruimte en tapwaterverwarming 30

31 Voorspelling Voorspelling gasverbruik op voorraad niveau Woningkenmerken bepalen ~40% van de spreiding Type woning Grootte van de woning Isolatiegraad Aantal verwarmde slaapkamers Aanwezigheid thermostaat Type ventilatiesysteem Huishoudens en gedragkenmerken bepalen 11% van de spreiding Aanwezigheid thuis Aantal personen Inkomen Leeftijd 31

32 Voorspelling Voorspelling gasverbruik (KWR) Ten opzichte van vrijstaande woning 32

33 Voorspelling Er zijn altijd bewoners overdag thuis Er zijn altijd bewoners in het weekend thuis Huurprijs inclusief verwarming Particuliere huurwoning Lokale verwarming in woonkamer Automatische Thermostaat aanwezig Bad aanwezig Open keuken Kruipruimte aanwezig Schuur aanwezig Garage aanwezig Verwarmingsleidingen zijn geisoleerd Dak is geisoleerd Geisoleerde beplating Vloer is geisoleerd Er is dubbelglas Gevel is geisoleerd MJ/jaar 33

34 Voorspelling Voorspelling gasverbruik (KWR) 34

35 Voorspelling Voorspelling gasverbruik (KWR) maar misschien is gedrag veel meer dan 11% en 50% van de spreiding blijft onverklaard! 35

36 Voorspelling OTB steekproef (woningen gebouwd na 1995) Gedrag: 12% Gebouwkenmerken: 19% Onverklaard: 69%... 36

37 Voorspelling Onverklaard deel 1. Aandeel gebruikers groter dan tot nu toen aangetoond? 37

38 Voorspelling Onverklaard deel 1. Aandeel gebruikers groter dan tot nu toen aangetoond? 2. Werkelijke gebouwkarakteristieken anders dan op papier? 38

39 Voorspelling Onverklaard deel 1. Aandeel gebruikers groter dan tot nu toen aangetoond? 2. Werkelijke gebouwkarakteristieken anders dan op papier? 3. Prestaties installaties anders dan in theorie? 39

40 Voorspelling Onverklaard deel (3) Geven bouwfysische maatregelen minder gruis (bv passiefhuis)? Zijn er installaties die minder gruis geven? BK/TUD, 2007 TNO/Halmos,

41 Voorspelling Onverklaard deel (3) Geven bouwfysische maatregelen minder gruis (bv passiefhuis)? Zijn er installaties die minder gruis geven? BK/TUD, 2007 TNO/Halmos, 2006 Enorme effiency verbetering (30%) door gedegen (continu) monitoring en controle 41

42 Voorspelling Onverklaard deel (2) Zijn de aannames op papier gerealiseerd? Nieman/VROM (154 woningen) 25% voldoet niet aan de EPC eis Uitgangspunten op papier zijn anders gerealiseerd (50%) 42

43 Conclusies Conclusies Het effect van een verdere aanscherping van de EPC is twijfelachtig (in woningbouw) 43

44 Conclusies Conclusies Hoe het werkelijk energiegebruik in woningen te reduceren: 1. Waarborging goede uitvoering van berekende prestaties (kwaliteitsborging uitvoeringsproces) 44

45 Conclusies Conclusies Hoe het werkelijk energiegebruik in woningen te reduceren: 1. Waarborging goede uitvoering van berekende prestaties (kwaliteitsborging uitvoeringsproces) 2. Continu regeling en monitoring van installaties (kwaliteitsborging onderhoud en gebruik) 45

46 Conclusies Conclusies Hoe het werkelijk energiegebruik in woningen te reduceren: 1. Waarborging goede uitvoering van berekende prestaties (kwaliteitsborging uitvoeringsproces) 2. Continu regeling en monitoring van installaties (kwaliteitsborging onderhoud en gebruik) 3. Bewonersgedrag 46

47 Conclusies Conclusies Hoe het werkelijk energiegebruik in woningen te reduceren: 1. Waarborging goede uitvoering van berekende prestaties (kwaliteitsborging uitvoeringsproces) 2. Continu regeling en monitoring van installaties (kwaliteitsborging onderhoud en gebruik) 3. Bewonersgedrag 4. Onderzoek naar robuuste gebouwconcepten 47

48 Conclusies Conclusies Hoe het werkelijk energiegebruik in woningen te reduceren: 1. Waarborging goede uitvoering van berekende prestaties (kwaliteitsborging uitvoeringsproces) 2. Continu regeling en monitoring van installaties (kwaliteitsborging onderhoud en gebruik) 3. Bewonersgedrag 4. Onderzoek naar robuuste gebouwconcepten 5. Aanpassingen/verbeteringen EPN 48

49 Conclusies Conclusies Hoe het werkelijk energiegebruik in woningen te reduceren: 1. Waarborging goede uitvoering van berekende prestaties (kwaliteitsborging uitvoeringsproces) 2. Continu regeling en monitoring van installaties (kwaliteitsborging onderhoud en gebruik) 3. Bewonersgedrag 4. Onderzoek naar robuuste gebouwconcepten 5. Aanpassingen/verbeteringen EPN 6. Niet gebouwgebonden energiegebruik heeft een steeds groter aandeel. 49

50 Wat is de rol van corporaties? 50