Verslag gesprek met direct omwonenden Willibrordhaeghe Donderdag 16 juni, 18.00 20.00 uur, hoofdgebouw Willibrordhaeghe Genodigden waren de bewoners van de Vlierdenseweg 92 t/m 115. Burgemeester Hilko Mak opent het overleg. Hij krijgt de vraag: waarom zijn de omwonenden pas zo laat geïnformeerd? We wilden het een besluit laten zijn voor en door Deurne en niet beïnvloed door invloeden van buitenaf. We hebben lessen getrokken uit het verleden. Niet uit Deurne, want wij hebben hiermee geen verleden, maar wel in plaatsen als Geldermalsen, Steenbergen en Heesch. Dat wilden we hier in Deurne niet. De ligging en het gebouw zijn geschikt om er een azc te vestigen. Het gebouw is geschikt voor het aantal mensen dat hier komt. 300 is het maximum. Het COA wilde in eerste instantie meer mensen huisvesten, maar de gemeente heeft gezegd: 300 en niet meer. Gemeentesecretaris Gert-Jan Kusters licht toe hoe het proces gelopen is: in het najaar van 2015 zijn de burgemeester en gemeentesecretaris benaderd door de Commissaris van de Koning en door het rijk met de vraag wat Deurne wil doen. Dit was bedoeld om een discussie op gang te brengen: willen we dit in Deurne? Dit is eerst besproken in het college en later met de fractievoorzitters van de gemeenteraad. Er was ook bij hen sprake van uiteenlopende meningen en twijfels. Het COA is uitgenodigd in het overleg met de fractievoorzitters. Dit bracht bij de politici het bewustzijn: staan we hiervoor open? Er was toen nog geen locatie in beeld. Willibrordhaeghe is pas later in beeld gekomen. Toen ontstond de vraag: is dit een geschikte locatie? Het COA heeft eerst een papieren schouw gehouden, waarbij bouwtekeningen en dergelijke bekeken zijn. Daarna is er een echte schouw geweest in het gebouw zelf. Het COA gaf in maart aan het een geschikte locatie te vinden. Daarna zijn de gesprekken met de Stichting Willibrord en met de fractievoorzitters over deze locatie opgestart. Daarbij ontstond de vraag: hoe gaan we dit communiceren? Dat is heel lastig. In het land hebben we goede en slechte voorbeelden gezien. De gemeente was beducht voor situaties die in bepaalde gemeenten zijn gebeurd. Dat wilden we hier niet. Daarom hebben we gekozen voor deze aanpak, hoe moeilijk die ook was. Nu is het principebesluit door de gemeenteraad genomen en werken we aan een bestuursovereenkomst met het COA. Daarom scheppen we randvoorwaarden voor de manier hoe het azc hier kan komen. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: waarom 300 en waarom geen 126? Het wordt een volwaardig azc. Alleen dan kunnen alle voorzieningen en ook 24/7 beveiliging worden gegarandeerd. In een azc worden er altijd minimaal 300 asielzoekers opgevangen. Dit staat in het bestuursakkoord dat de staatssecretaris heeft gesloten met de gemeenten in Nederland. In een azc zijn alle voorzieningen aanwezig, zoals een
leslokaal, recreatieruimte, computerruimte en gezondheidszorg (huisarts). Dit pand is daarvoor geschikt, daar is ruimte voor. Vanuit het COA wordt het aanbod gedaan om in een andere gemeente een azc te bezoeken, waarbij de omwonenden mogen aangeven naar welk azc we gaan. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: waarom een azc en waarom geen andere mogelijkheid? Het COA legt uit dat er twee opties zijn: een volwaardig azc of een satellietvestiging. In een azc worden altijd minimaal 300 asielzoekers opgevangen. In een satellietvestiging is dat 200, maar deze is gekoppeld aan een volwaardig azc dat op niet meer dan 10 km afstand ligt. Dat kan hier niet, want er ligt geen volwaardig azc binnen die afstand. Het COA was al actief in 30 gemeenten en daar zijn er 80 bij gekomen. Met veel andere gemeenten is het COA nog in gesprek over vestiging. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: waarom moet Deurne vooraan staan en waarom niet achteraan of ergens in de middenmoot? De burgemeester licht toe dat de gemeente Deurne niet vooraan staat. Het COA is al in 110 gemeenten actief. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: waarom 300 en niet 128? Of waarom niet bijvoorbeeld 150 asielzoekers? Het COA licht toe dat het aantal van 128 voor Deurne niet van het COA komt of van de staatssecretaris, maar dat dit is gebaseerd op de Brabantse aanpak. Binnen die aanpak hebben gemeenten in Brabant afgesproken om in regio s samen te gaan werken. 128 is dan het gemiddelde Deurnese aandeel in de totale deelopgave van De Peel. Voor wat betreft het COA zijn er geen alternatieven dan een azc met 300 asielzoekers. Dan kan het COA de faciliteiten niet bieden. Er is één alternatief en dat is een vestiging voor alleenstaande minderjarige asielzoekers, maar ervaringen in gemeenten waar deze vestigingen zitten, leren dat mensen daar vaak niet blij mee zijn. Door het COA wordt de opvangprocedure toegelicht. In de bijlagen bij dit verslag is de het overzicht De opvang: stap voor stap toegevoegd. Bij een azc was eerst de ondergrens 600 asielzoekers, daarna werd het minimaal 400 en nu is dat bijgesteld naar minimaal 300. De verwachting is niet dat dit nog verder naar beneden gaat, omdat 300 voor het COA echt de ondergrens is. Vorig jaar was er erg veel instroom van asielzoekers. Toen lukte het niet om volgens deze aanpak te werken en moesten er op verschillende plekken in het land noodopvanglocties komen. Daar verblijven mensen kort. Hier komt een azc voor vijf jaar, met alle faciliteiten. Van 7.00 tot 22.00 uur is er personeel aanwezig, er is een huisarts aanwezig. Bij een opvang met pakweg 50 mensen is dat niet mogelijk.
Op de opmerking dat veel asielzoekers getraumatiseerd zijn, geeft het COA aan dat niet iedereen getraumatiseerd is. En als dat wel zo is, dan krijgen ze hulp. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: dalen de huizenprijzen in de buurt van een azc? Het COA geeft aan dat uit een onderzoek van Nu.nl en makelaars blijkt dat dit niet zo is. Dit is geen onderzoek van het COA, maar van Nu.nl en makelaars. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: kan de gemeente garant staan dat een woning over enkele jaren nog dezelfde prijs heeft als nu (economische ontwikkelingen daargelaten)? De burgemeester geeft aan dat dit niet mogelijk is. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: 300 asielzoekers is het minimum, is vijf jaar ook een minimum? En wie heeft besloten dat dit er voor vijf jaar komt, de Stichting Willibrord? Het COA geeft aan dat dit afhankelijk is van de locatie. Bij deze locatie is vijf jaar wel het minimum. Door de Stichting Willibrord wordt aangegeven dat zij niet hebben bepaald dat het minimaal vijf jaar moet zijn, dat is besloten tussen de gemeente en het COA. Zij hebben gevraagd of wij het pand voor die tijd beschikbaar kunnen stellen en wij hebben aangegeven dat dit mogelijk is, ook bij een verlenging van nog eens vijf jaar. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: als nu blijkt dat er minder instroom van asielzoekers komt en het niet nodig is dat er nieuwe azc s komen, valt Deurne dan als eerste af? Het zou kunnen dat de bezetting in het azc dan minder wordt. Als over een paar jaar blijkt dat de instroom minder is, dan wordt per locatie bekeken hoe het er dan voor staat. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: Wat nou als de gemeente niet meewerkt? Dan neemt de staatssecretaris maatregelen en dat betekent dat hij dan gemeentes aanwijst waar een azc moet komen. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: Wie heeft besloten dat dit proces is gevolgd? Dit is besloten door de burgemeester, in overleg met de fractievoorzitters van de politieke partijen in Deurne. De politie en het COA hebben hierin geadviseerd. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: Wie heeft dit gebouw als eerste aangeboden om er asielzoekers op te vangen?
De burgemeester geeft aan dat dit Kitty Beelen was van het Zorgdorp/Zorghuis, zoals we vorig jaar in de krant hebben kunnen lezen. De voorzitter van de Stichting Willibrord licht toe dat zij na het faillissement van het Zorgdorp/Zorghuis hebben gezocht naar een nieuwe invulling. De eerste prioriteit is uitgegaan naar de continuïteit van de zorginstelling in het missiehuis. Vervolgens is gekeken naar een invulling voor het hoofdgebouw. Toen de stichting bezig was te kijken naar een nieuwe invulling, werd de stichting in maart benaderd door het COA en de gemeente om er een azc te vestigen. Thuiszorg Samen Verder was op dat moment niet in staat om een bod op het hoofdgebouw te doen. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: Klopt het dat u daarbij heeft toegezegd om met de buurt te overleggen? De voorzitter van de Stichting Willibrord licht toe dat hiermee werd bedoeld overleggen met de andere twee huurders, zijnde Stichting ORO en Thuiszorg Samen Verder. Daarmee zijn ook overleggen gevoegd. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: Kan hier een moskee komen? Het COA geeft aan dat zij geen religieuze instelling zijn, er komt op dit terrein geen moskee. Door een van de aanwezigen wordt de vraag gesteld: Gaat het kruisbeeld er straks af als de asielzoekers hier zitten? Het COA benoemt het voorbeeld van het azc in Baexem, daar hebben asielzoekers samen met scholieren het kruisbeeld bij het azc opgeknapt. Na een vraag van een van de aanwezigen over wat er gebeurt als iemand een strafbaar feit pleegt, licht een vertegenwoordiger van de politie toe dat dan hetzelfde geldt als wanneer iemand anders een strafbaar feit pleegt. Diegene wordt dan door de politie aangehouden. Er komt een veiligheidsplan, als onderdeel van de bestuursovereenkomst. De buurt wordt hierin betrokken. Er is ook één vast aanspreekpunt bij de politie en dat is de wijkagent: Bert ter Voert. Hij is de wijkagent van Vlierden en St. Jozef en straks dus ook van het azc. De politie geeft aan dat garanties nooit gegeven kunnen worden. Aan het einde van de bijeenkomst wordt er gekeken naar de vervolgprocedure. Hierbij wordt er zowel ingegaan op de bestuursovereenkomst als op de vergunningprocedures. Aan de omwonenden wordt toegezegd dat zij op papier uitleg krijgen over de vergunningprocedures die gevolgd moeten worden. Dit wordt aan de omwonenden toegestuurd. Voor wat betreft de bestuursovereenkomst, waar het veiligheidsplan een onderdeel van is, worden punten die die redelijk en haalbaar zijn, meegenomen in de overeenkomst. De gemeente kan niet alles voor 100% meenemen, maar de gemeente gaat wel goed luisteren naar de omwonenden.
Het COA geeft aan dat er in augustus nog geen vluchtelingen zullen zijn. Wanneer ze dan wel komen, dat is nog niet bekend, de planning is nog niet klaar. Concrete afspraken die zijn gemaakt in het overleg: 1. De omwonenden ontvangen van de gemeente op papier uitgeschreven de vergunningprocedures die gevolgd moeten worden. 2. De omwonenden kunnen een azc in een andere gemeente bezoeken, waarbij zij zelf kunnen aangeven naar welke plaats zij willen gaan en op welk moment. De omwonenden kunnen dit aangeven bij de gemeente (via vluchtelingenopvang@deurne.nl of telefonisch via tel. 0493-387711). De gemeente regelt dit dan met het COA. 3. Het COA bekijkt of er dan ook gesproken kan worden met omwonenden van dat azc, maar geeft daarbij aan dat omwonenden daar vaak terughoudend in zijn. Het is waarschijnlijk wel mogelijk om te spreken met de wijkagent in die plaats en eventueel een schooldirecteur. 4. De omwonenden vragen tijd om zich te organiseren. De gemeente zal een nieuwe uitnodiging sturen voor gerichter overleg met een afvaardiging van de bewoners. 5. Bewoners willen graag rechtstreeks met de gemeente communiceren en dit liever niet doen via de wijkraad. 6. Bewoners die hun e-mailadres hebben genoteerd, ontvangen het verslag van dit overleg. Dit kunnen zij eventueel naar andere bewoners doorsturen. Ook worden zij aangemeld voor een e-mailnieuwsbrief over de komst van het azc. Met deze nieuwsbrief houdt de gemeente mensen op de hoogte van de stand van zaken en het laatste nieuws over de komst van het azc.