Mail & Messaging 8/2 GroupWise 8/2.1 GroupWise als groupwareoplossing Als bijzondere toepassing voor de communicatie in netwerken (het werken in groepen) moet beslist het product GroupWise van Novell worden genoemd, waarvan de naam is afgeleid van het begrip groupware. GroupWise van Novell. Zoals zoveel in de computerwereld is groupware ook weer een Engelstalig begrip, waarmee in de ruimste zin van het woord een softwarematige oplossing wordt bedoeld die de gebruikers van een netwerk de mogelijkheid biedt in groepen te werken. Daaronder vallen bijvoorbeeld het gemeenschappelijk bewerken van processen en projecten, het gebruik van gemeenschappelijke gegevensbronnen, het coördineren van afspraken en het uitwisselen van informatie via de computer. E-mailtoepassingen voor netwerken mogen niet als groupware worden beschouwd; ook als ze met agenda s zijn uit- Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.1-1
GroupWise gerust, blijven het pure informatiesystemen voor de uitwisseling van berichten. Deze functies behoren tot de basismogelijkheden van een groupware-oplossing, maar pas de mogelijkheid arbeidsprocessen van werkgroepen in een netwerk gestalte te geven, waardoor de voorwaarde wordt geschapen om conventionele arbeidsprocessen te reduceren, rechtvaardigt de aanduiding groupware voor de betreffende oplossing. Doel Het doel van de toepassing van een groupware-oplossing is in principe het reduceren van tijdverslindende processen en kosten en het optimaliseren van de effectiviteit van arbeidsprocessen. Teamwork in traditionele zin betekent het coördineren van afspraken, conferenties, reizen, het afstemmen van deeloplossingen, het realiseren van individuele oplossingen en verschillende niveaus van informatie. Kortom: een tijdrovend proces met de daaruit voortvloeiende hoge kosten. Een groupware-oplossing neemt veel van deze tekortkomingen weg, doordat die op basis van een netwerk een permanente communicatie biedt, zonder dat regelmatig moet worden vergaderd om de activiteiten op elkaar af te stemmen. Alle leden van een team hebben altijd dezelfde informatie tot hun beschikking, omdat ze dezelfde informatiebronnen gebruiken. Deeloplossingen zijn voortdurend op afroep beschikbaar voor ieder teamlid, zodat vragen en problemen kunnen worden aangepakt op het moment dat ze zich voordoen. Afspraken hoeven niet meer mondeling op elkaar te worden afgestemd, omdat alle beschikbare tijdstippen via de groupware beschikbaar zijn en de deelnemers niet eens aanwezig hoeven te zijn voor de bevestiging. Groupware is geen vervanging voor het conventionele teamwork, maar een instrumentarium voor de optimalisering ervan. Alle processen die onnodig veel tijd en energie kosten, kunnen door toepassing van een groupware-oplossing duidelijk worden gereduceerd. 8/2.1-2 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging Basisvoorwaarden Groupware is geen synoniem voor een gedefinieerde en gestandaardiseerde groep functies, maar beschrijft uitsluitend de eisen die eraan ten grondslag liggen. Om een oplossing als groupware te kunnen betitelen, moet echter wel aan een aantal basisvoorwaarden zijn voldaan. In het onderstaande overzicht zijn de belangrijkste functies en opties van een groupware-oplossing samengevat: e-mail-gateways; groepsagenda en -kalender; gemeenschappelijke mappen; formulieren aanmaken en verwerken; adresboeken; takenbeheer; documentenbeheer; regulering van de workflow; imaging; conferentiesysteem (desktop remote/chat); videoconferencing; remote client; centrale databases; centrale gegevensbronnen (gateways, internet); ontwikkelingsgereedschappen. Geen enkele groupware-oplossing vervult al deze wensen, wat echter niet belangrijk is, mits de juiste interfaces beschikbaar zijn voor de integratie van complexe specifieke oplossingen. Uiteindelijk wordt aan de hand van een eisenpakket bepaald welke functies in de groupware-oplossing aanwezig moeten zijn en welke een zinvolle aanvulling vormen. Standaardoplossing Er wordt maar een klein aantal groupware-oplossingen op de markt aangeboden die als standaardoplossing kunnen dienen. Daardoor en op grond van de prestaties speelt de groupware-oplossing GroupWise van softwareontwikkelaar Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.1-3
GroupWise Novell een belangrijke rol. Bovendien is GroupWise veel onafhankelijker van NetWare dan andere Novell-oplossingen, omdat hierbij vanaf het begin is uitgegaan van een open systeemomgeving. GroupWise vervult in de huidige versie alle belangrijke eisen die aan een groupware-oplossing worden gesteld en behoort daarmee tot de beste producten in dit marktsegment. Functies Integratie Enkele van de belangrijkste functies van GroupWise zijn de volgende: e-mail; kalender en agenda; takenbeheer; workflow-beheer; aanmaken en bewerken van formulieren; databasetoegang; documentbeheer; imaging; elektronisch vergaderen; remote-ondersteuning. De vele optionele oplossingen voor GroupWise zijn inmiddels zo langzamerhand tot een enkel product versmolten. Alleen de koppeling met heterogene systemen (SNA, Fax, X.400) is niet standaard geïmplementeerd. De besturingssystemen die wereldwijd de belangrijkste basis hebben, zoals UNIX, Windows NT/2000, NetWare en internet, kunnen transparant in het communicatiesysteem van GroupWise worden geïntegreerd. Omdat GroupWise volledig op de TCP/IP-protocolstack is geplaatst, wordt bovendien openheid naar alle besturingssystemen gegarandeerd. GroupWise was de eerste groupware die belangrijke services webgeoriënteerd realiseerde, zodat iedere internet browser als client kon worden gebruikt, waarmee een nieuwe belangrijke stap in de richting van onafhankelijk- 8/2.1-4 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging Documentbeheer heid en de mogelijkheid van een wereldwijde toepassing werd gedaan. Ook met een ander onderdeel, dat momenteel een standaardfunctie in groupware-systemen is, was Novell de voorloper, namelijk het documentbeheer. Het beschikbaar stellen van informatie is tegenwoordig een van de belangrijkste toepassingsgebieden van communicatiestructuren. Op dat gebied is GroupWise een van de leidinggevende producten. Platformonafhankelijk In 1986 werd WordPerfect Library uitgebracht en in de jaren daarna verder ontwikkeld tot WordPerfect Office. In 1994 werd de ontwikkelaar van WordPerfect door Novell overgenomen en daarmee alle bijbehorende softwareoplossingen. Uit WordPerfect Office ontstond GroupWise 4.x, dat al snel uitgroeide tot het toonaangevende groupwaresysteem GroupWise 5.x, aangevuld met een groot aantal additionele oplossingen. In versie 5.0 werden wezenlijke onderdelen van het documentbeheersysteem Softsolution, alsmede e-mail-fax en voicemail-ontvangst geïntegreerd. In versie 5.2 kwamen workflow-beheersing en internettoegang erbij. Door versie 5.5 is GroupWise verder in de richting van een platformonafhankelijk informatiebeheersysteem geëvolueerd. Verbeteringen zijn er op het gebied van documentbeheer (meer toepassingen, API s), internet/intranet (SNMP, HTML, DNS, POP3, IMAP4, LDAP), agenda (flexibelere afsprakencoördinatie), workflow (definitie van parallelle en circulaire workflows), servercomponenten (performance, objectdatabase, Quickfinder voor snel opzoeken van gegevens, minder servermodules) en ondersteuning voor ontwikkelaars (API s, GroupWise Development Kit). In de nieuwste versie 6 zijn daar nog enkele bijzondere functies aan toegevoegd, zoals ondersteuning van WAP (wireless access protocol) om bijvoorbeeld via mobiele telefoon of PDA e-mail te controleren of documenten te delen, ondersteuning van S/MIME v3 en Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.1-5
GroupWise Smart Caching SSL voor een betere beveiliging van de data en Smart Purge, dat een back-up van gewiste gegevens maakt voor ze definitief worden verwijderd. Verder is versie 6 krachtiger en sneller door onder andere GroupWise Smart Caching, waarmee de belasting van de server met vijftig procent kan worden verminderd. Met al deze functionaliteit behoort GroupWise tot de beste groupware-systemen. 8/2.1-6 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging 8/2.2 Concept van GroupWise Voorwaarde GroupWise is een strategisch product van Novell en daarmee een onderdeel van het oplossingenconcept van dit bedrijf. De basis van alle oplossingen is NetWare, zodat ook GroupWise niet geheel zonder dit netwerkbesturingssysteem kan werken. De eerste server waarop GroupWise wordt geïnstalleerd, moet een NetWare-server zijn; alle andere servers kunnen onder Windows (95/98, NT/2000) of UNIX draaien. Voorwaarde is een NetWare 3.x-, 4.x- of 5.x-server, waarbij de versies met NDS (4.x en 5.x) de voorkeur hebben. GroupWise is volledig in het NDS geïntegreerd, wat grote voordelen heeft met betrekking tot het beheer en de configuratie. Dankzij de strategie het NDS voor alle systeemplatformen geschikt te maken, staat GroupWise in de toekomst voor ieder systeemplatform open. Componenten van GroupWise. (Bron: www.novell.com) Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.2-1
GroupWise Het centrale onderdeel voor de uitwisseling van informatie bij GroupWise is het e-mailsysteem. Dit bestaat uit vijf basiscomponenten: het PostOffice (MessageStore) voor de organisatie en het opslaan van berichten, de Message Transfer Agent (MTA) voor de verzending van berichten tussen de PostOffices, de User Agent (UA) op de clients voor het lezen van de berichten, de administratieve agent voor het beheer van de gebruikersrechten en mailpaden en de directory-service voor de database, die de adresinformatie en configuratie levert. Hybride systeem Bij het opslaan van berichten werkt GroupWise als een hybride systeem, doordat het kleine en middelgrote berichten in een database opslaat en grote berichten met omvangrijke bijlagen als apart bestand opslaat, zodat de database niet te groot wordt. Voor het versturen van berichten gebruikt GroupWise het store-and-forward -principe, waarbij berichten bijvoorbeeld pas worden verzonden als een beveiligde verbinding wordt gegarandeerd. Dit principe heeft ook het voordeel dat bij interlokale verbindingen de verzending kan worden gedaan op tijdstippen dat een laag tarief geldt. Voor het uitwisselen van berichten met andere dan GroupWise-systemen zijn gateways geïmplementeerd of als optie verkrijgbaar. De gateways hebben de taak vóór de verzending van de data naar het PostOffice het bericht naar het specifieke e-mailformaat te converteren. Domeinenconcept De organisatiestructuur van GroupWise is gebaseerd op het domeinenconcept. Het domein staat in het GroupWisesysteem op de hoogste plaats in de hiërarchie. In de domeinen worden de PostOffices in logische groepen samengevat. Een adres bestaat dan uit de domeinnaam, het PostOffice en de gebruikers-/resource-id. De taak van de domeinen is het adresseren en leiden van berichten 8/2.2-2 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging binnen een GroupWise-systeem en tussen de verschillende domeinen. Tijdens het installeren van GroupWise wordt het primaire domein aangemaakt, waaraan dan alleen nog secundaire domeinen kunnen worden toegevoegd. Voor het uitwisselen van berichten met andere GroupWise-systemen kunnen ook externe domeinen worden ingesteld, die dan echter geen beheerrechten hebben, maar wel ten opzichte van elkaar kunnen worden gesynchroniseerd. De koppeling van vreemde domeinen, dus met andere systemen dan GroupWise-systemen, wordt op dezelfde wijze gedaan als met externe domeinen, met als verschil dat er een gateway tussen wordt geplaatst. Directorystructuur GroupWise-PostOffice is gebaseerd op een directorystructuur op een mailserver. Het bestaat uit vier organisatorische directorystructuren: Het adresboek is een database waarin de adressen van alle gebruikers staan, inclusief alle vreemde domeinen. In de message-store-directory s staan de mailboxen van de gebruikers, de berichtendatabase waarin de mails worden opgeslagen en een directory voor de bijlagen en berichten die groter zijn dan 2 KB. De client-applicatiedirectory s bestaan uit twee standaarddirectory s en de hoeveelheid directory s die overeenkomt met het aantal verschillende lokale besturingssystemen (DOS, Windows, Mac, UNIX). De message-queue-directory beschikt over een ingaande en uitgaande directory, die worden gebruikt voor de store-and-forward-functie. Bovendien bevindt zich hier een speciale directory voor remote-clients (alleen op een PostOffice-server), waarmee een externe computer rechtstreeks met GroupWise communiceert. Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.2-3
GroupWise MTA Een voorwaarde voor het kunnen versturen van een bericht is een MTA, die de route uitstippelt en de bezorging regelt. Bij GroupWise bestaat de MTA uit vijf processen: Voor de verzending van een bericht tussen PostOffices is de Message Server (MS) verantwoordelijk. Daarna neemt de PostOffice-server (OFS) het over en schrijft het bericht in de database respectievelijk in de mailbox van de gebruiker(s). De synchronisatieberichten van de directory s worden via de Administrative Server (ADS) binnen een administratief domein afgewikkeld. De Connection Service Server (CSS) is een proces van de MS en zorgt voor het beheer ervan (restart, report, enzovoort). Het vijfde proces is de gateway, die berichten van buitenaf converteert en naar de MS doorstuurt om te worden bezorgd. Wordt er slechts één PostOffice op een server gebruikt, dan kan de MTA vervallen, omdat er al beperkte MTA-functionaliteit in de clients is geïntegreerd. Vier modi Bij het versturen van berichten worden door GroupWise vier modi onderscheiden: de bezorging in een postbus; tussen postbussen van hetzelfde domein; tussen postbussen van verschillende domeinen; tussen postbussen van vreemde domeinen. Bestaat er slechts één postbus, dan kunnen drie verschillende manieren voor de verzending worden gebruikt. In de niet-servermodus wordt de geïntegreerde OFS van de client gebruikt om het bericht uit de outbox direct naar de inbox van de ontvanger over te brengen. In de servermodus wordt de OFS-functie van de client gedeactiveerd en de 8/2.2-4 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging Applicationthreshold-modus PostOffice-server neemt de bezorging van de berichten over. Een voordeel hiervan is een grotere toegangsbeveiliging, omdat de client geen toegang meer tot de server heeft. Een bezwaar is een iets minder presterende server, omdat die nu door het berichtenbeheer zwaarder wordt belast. Een alternatief is de application-threshold-modus, waarbij met behulp van het overschrijden van een drempelwaarde (aantal berichten) wordt beslist of de niet-server-modus of de server-modus wordt gebruikt. Het versturen van een groot aantal berichten in de OFS-modus zou de client onnodig zwaar belasten, zodat deze taak dan aan de server wordt overgedragen. Bij het uitwisselen van berichten tussen twee PostOffices draagt de client (afzender) zijn mail over aan de PostOffice-server in de outbox en een kopie met de routebeschrijving wordt aan de Message-server doorgegeven. Die stuurt het bericht aan zijn MS en de PostOffice-server van de ontvanger, die de ontvangst bevestigt en de mail in de database of in de ontvangerdirectory schrijft en de ontvanger op de hoogte stelt. Het versturen van berichten tussen domeinen is vergelijkbaar met die tussen PostOffices, alleen is hierbij tussen de MS van de afzender en die van de ontvanger de domeinqueue van de ontvanger gesitueerd, omdat een rechtstreekse MS-adressering alleen in hetzelfde domein mogelijk is. Hetzelfde geldt voor de communicatie met vreemde domeinen, waarbij er een gateway tussen is geplaatst. Die stuurt als domeinservice de geconverteerde berichten naar de MS, die ze naar de PostOffice-server stuurt. Andere objecten In een GroupWise-systeem kunnen naast domeinen en PostOffices ook andere objecten worden aangemaakt. Dat zijn onder andere de gebruikers, die rechtstreeks uit de Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.2-5
GroupWise lijst met gebruikers van NetWare kunnen worden overgenomen of automatisch de optie voor een mailbox krijgen. Aan iedere gebruiker kan bovendien een verkorte naam (alias) worden toegewezen en voor de verzending aan meerdere ontvangers kunnen gebruikersgroepen worden gedefinieerd, waarin iedere mailbox-gebruiker kan worden ondergebracht. Om resources (conferentieruimtes, bedrijfswagens) in het GroupWise-systeem te kunnen integreren, worden ze als zelfstandige resource-objecten aangemaakt en verschijnen dan in het adresboek. De koppeling met de gebruikers wordt uitgevoerd via de distributielijsten. Voor de integratie van externe gebruikers biedt GroupWise een eigen object, dat aan een PostOffice is toegewezen, maar als extern is gekenmerkt. Het bibliotheekobject bepaalt het opslaggebied en de uitvoeringsrechten voor het documentenbeheer in GroupWise. De adressering in GroupWise is eenduidig en bestaat uit een verkorte en een lange naam. De verkorte naam is de gebruikers-id, die tijdens het aanmaken van de gebruiker werd toegewezen. De lange naam omschrijft de logische positie van de gebruiker in het GroupWise-systeem en bestaat uit de domeinnaam, de PostOffice-naam en de gebruikers-id, dat wil zeggen, de verkorte naam (bijvoorbeeld: GWD-JSC.gwpojsc.Joachim). Automatische synchronisatie GroupWise ondersteunt de automatische synchronisatie van directory s. Verandert de administrator van het primaire domein een object (toevoegen van een gebruiker), dan wordt via de administrative server (ADA) een bericht aan alle secundaire domeinen verstuurd, waar het adresboek wordt geactualiseerd. De verzending vindt op dezelfde wijze plaats als bij alle andere berichten, met als enige verschil dat niet de OFS het bericht bezorgt, maar de ADA. Die voert bij de ontvangers ook de wijzigingen in de domeindatabases en het adresboek uit. Dit proces werkt ook omgekeerd: wordt een wijziging in het secundaire 8/2.2-6 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging domein uitgevoerd, dan wordt een melding van de wijziging doorgegeven naar het primaire domein, dat zijn gegevens dan aanpast en de andere secundaire domeinen de opdracht geeft de betreffende wijziging eveneens door te voeren. Is een PostOffice op dat moment niet bereikbaar, dan wordt de update-melding in de domeindirectory opgeslagen en de update uitgevoerd zodra het betreffende PostOffice weer beschikbaar is. Centraal beheer Een GroupWise-systeem wordt via de NetWare-administrator (NWADMIN) beheerd, omdat alle GroupWise-resources objecten van het NDS zijn. Daaronder vallen ook alle secundaire domeinen, die organisatorisch onder het primaire domein vallen. Dat maakt een centraal beheer mogelijk, onafhankelijk van de omvang van een GroupWisesysteem. GroupWise-View, een NWADMIN-snap-in, biedt een gedifferentieerd overzicht van alle objecten van het GroupWise-systeem. Het GroupWise-systeem wordt via de systeemoperaties, services en functies in het pull-downmenu geconfigureerd. Voor ManageWise wordt een SNMPmonitor meegeleverd, waarmee alle servers en agenten kunnen worden gecontroleerd. Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.2-7
GroupWise 8/2.2-8 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging 8/2.3 Stappenplan Alvorens GroupWise efficiënt kan worden ingezet, is een goede planning noodzakelijk, die enerzijds wordt bepaald door de organisatiestructuur van de onderneming en anderzijds door de IT-infrastructuur. Als eerste stap in de planning moet duidelijk worden gemaakt welke eisen de onderneming aan GroupWise stelt en in hoeverre daaraan door GroupWise het beste kan worden voldaan. De tweede stap is duidelijk te krijgen hoe GroupWise het beste in het digitale IT-landschap kan worden ingepast en of er structurele wijzigingen nodig zijn. Pas als deze principiële vragen zijn beantwoord, kan met de organisatorische planning van de GroupWise-toepassing worden begonnen. NDS als basisstructuur De planning van een GroupWise-systeem is het eenvoudigst op basis van NetWare 4.x/5.x en het NDS. Door de volledige integratie en de mogelijkheid gebruik te maken van een globale directoryservice kan het NDS als basisstructuur worden gebruikt. Tijdens het configureren van GroupWise moet er dan alleen op worden gelet dat de eraan toegewezen gebruikers zich op hetzelfde niveau als de domeinen en de PostOffices bevinden, of een niveau lager, zodat de toewijzing van mailboxen kan worden uitgevoerd en de toegangsrechten gewaarborgd zijn. Voor de planning zijn ook het aantal filialen of nevenvestigingen en de manier waarop ze met elkaar zijn verbonden van doorslaggevend belang. Als het maar om één enkele vestiging gaat, kan het GroupWise-systeem, afhankelijk van de omvang ervan, met een enkel primair domein, een onbegrensd aantal secundaire domeinen en de bijbehorende PostOffices naar wens worden gestructureerd. Heeft een onderneming meer vestigingen op verschillende locaties, dan hangt de GroupWise-structuur af van de Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.3-1
GroupWise Variabiliteit manier waarop de onderneming is georganiseerd. Door de variabiliteit in de samenstelling van de GroupWise-objecten ten opzichte van elkaar kan elke organisatievorm van een onderneming in GroupWise worden overgenomen. Dat houdt een gecentraliseerde oplossing in met de domeinen in de hoofdvestiging en over diverse locaties verdeelde PostOffices, of een oplossing op verschillende locaties met een primair domein in de hoofdvestiging en secundaire domeinen in de andere vestigingen of gedifferentieerde oplossingen met primaire domeinen in iedere vestiging. Rolverdeling Is de toepassing van een groter aantal domeinen noodzakelijk, dan moet het type verbinding voor de domeinen worden gepland, zodat de PostOffices van de domeinen berichten kunnen uitwisselen. Bovendien moet ervoor worden gezorgd dat ook tijdens het uitvallen van domeinen de berichtenstroom in stand wordt gehouden en het GroupWise-systeem nog kan worden beheerd. Deze eisen kunnen via een rolverdeling van de domeinen en hun logische verbindingen worden gedefinieerd. De hoogste instantie is het primaire domein, dat als hoofdverbindingslijn kan worden gebruikt om de berichtenstroom tussen de secundaire domeinen te sturen en de synchronisatie en het beheer uit te voeren. Het primaire domein mag in dat geval niet over een PostOffice beschikken. De rol van het primaire domein is van tijdelijke aard, wat wil zeggen dat via de configuratie de status van een primair of secundair domein naar believen kan worden veranderd. Dat heeft als voordeel dat beheerfuncties continu kunnen worden aangepast terwijl het systeem in bedrijf is. Er moet daarbij alleen op worden gelet dat er in een GroupWise-systeem slechts één enkel primair domein mag bestaan. Worden primaire domeinen met elkaar verbonden, dan wordt dat ook via de functie van hoofdverbindingslijn uit- 8/2.3-2 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging Verbindingstypen gevoerd. Naast de beveiliging bij uitval is bij de verbindingsmethode tussen domeinen ook het aanbod aan berichten een bijzonder belangrijke factor. Door een logistiek slimme manier van verbinden kunnen domeinen en PostOffices worden ontlast en de kosten van de verbindingen worden gereduceerd. Er worden vier verbindingstypen onderscheiden, die afhankelijk van wat nodig is afzonderlijk of in combinatie kunnen worden toegepast: de directe verbinding; de indirecte verbinding, waarbij hoofdverbindingsen/of distributiedomeinen de berichtenstroom sturen. Het aantal mogelijke hops is willekeurig; de tweeweg-ringverbinding, waarbij de verbinding tussen twee domeinen rechtstreeks tot stand wordt gebracht, terwijl de verbinding met alle verdere domeinen indirect is; een ster, waarbij een centraal domein de distributie van de berichten stuurt en waarmee alle andere domeinen direct zijn verbonden. Gekwalificeerde planning Welke variant of combinatie van varianten het zinvolst is, hangt alleen af van de netwerkinfrastructuur en de eisen van de onderneming. Een gekwalificeerde planning is in ieder geval noodzakelijk, omdat fouten later kunnen resulteren in communicatieproblemen en onnodig hoge bedrijfskosten. De volgende stap in de planning is de keuze van de servers, die als domein, PostOffice en gateway moeten werken. De eisen aan de hardware moeten worden afgestemd op de betreffende functie en er moet een systeemplatform worden gekozen. De GroupWise-server moet een NetWare-server zijn en moet onder NetWare 4.x/5.x draaien. Iedere andere server kan onder NetWare 3.x, 4.x, 5.x, Windows NT-server, Sun Solaris, HP-UX of IBM-AIX draaien. In het Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.3-3
GroupWise Calculatiebasis werkgeheugen moet ten minste 16 MB vrij beschikbaar zijn. Hoeveel harddiskruimte er moet worden gereserveerd, is afhankelijk van de functie en het aantal gebruikers. Als calculatiebasis kan worden uitgegaan van 500 MB voor het primaire domein, 50 MB voor de secundaire domeinen en 10 MB voor iedere gebruiker. Verder moet worden gecontroleerd in hoeverre de groupware compatibel is met andere gebruikte software en of het betreffende besturingssysteem een probleemloze toepassing van groupware toestaat. Met betrekking tot de communicatiewegen, met name voor de interlokale verbindingen met nevenvestigingen, moet worden gecontroleerd of er voldoende capaciteit beschikbaar is of dat het op te zetten informatiesysteem moet worden aangepast. De benodigde hardware voor de clients wordt bepaald door het lokale besturingssysteem van de desktop en door de GroupWise-opstartschijf (lokale harddisk of een netwerkdrive). Nieuwe desktop-systemen zijn in principe altijd geschikt, zodat eigenlijk alleen oude systemen moeten worden gecontroleerd, met name omdat die meestal over een beperkte opslagcapaciteit en een klein werkgeheugen beschikken. Voor een gebruiker met een grafische gebruikersinterface geldt als absolute minimale eis: 8 MB werkgeheugen en 10-30 MB opslagcapaciteit. Een Macintosh heeft ten minste 12 MB werkgeheugen nodig en een UNIXclient minimaal 40 MB vrije ruimte op de hard disk. Concept Na het afronden van de planning van de GroupWise-structuur moet een concept voor de PostOffices en de gebruikersaccounts worden opgesteld. Daaronder vallen het aantal PostOffices, hun toewijzing aan de domeinen, het vastleggen van de gebruikersaccounts bij de PostOffices en van hun profielen. Wordt het gebruikersbeheer via het NDS uitgevoerd, dan worden de noodzakelijke uitbreidingen in 8/2.3-4 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging de gebruikersprofielen met de eerste installatie van GroupWise automatisch aangebracht, zodat alleen nog de persoonlijke instellingen moeten worden gemaakt. Als de gebruikers bij meer dan één PostOffice moeten zijn aangesloten, dan moet hiermee reeds in de planning rekening worden gehouden, aan de ene kant vanwege de capaciteit van de servers, aan de andere kant om te zorgen dat de logische toewijzingen later eenduidig zijn en de gebruikersinstellingen correct worden geconfigureerd. Dat heeft ook betrekking op de toegangsrechten tot andere mailboxen en het regelen van een vervanger als een gebruiker gedurende een lange periode zijn postbus niet kan legen en deze taak wil delegeren. Hoe gedetailleerder en duidelijker de planning is, des te eenvoudiger en sneller verloopt de configuratie. Open oplossing Homogene communicatiestructuren zijn eerder uitzondering dan regel, zodat voor de koppeling aan internet ook in een GroupWise-systeem een gateway moet worden geïntegreerd. Als open oplossing biedt GroupWise een groot aantal verschillende mogelijkheden om heterogene systeemomgevingen transparant te integreren. Dat betekent, naast een verbinding met internet, een koppeling met mobiele gebruikers en alle mailsystemen die SMTP ondersteunen, X.400-communicatie, faxsystemen en de integratie van de IBM-hostwereld (Office Vision/PROF en SNADS). Bij de planning van gateways moet rekening worden gehouden met hun locatie, hun configuratie en de toegangsrechten van de gebruikers. Bovendien kunnen gateways nog andere functies uitvoeren, zoals migratie. Andere systemen kunnen volledig naar GroupWise migreren, dat daarmee de taken ervan overneemt. Dat moet echter wel uiterst zorgvuldig worden voorbereid, zodat de eerder beschikbare functionaliteit en gebruikersomgevingen, voor zover GroupWise dat toelaat, zonder intensieve nabewerking kunnen worden overgenomen. Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.3-5
GroupWise De GroupWise Internet Agent zorgt voor de communicatie tussen GroupWise gebruikers en de gebruikers van andere messaging systemen die gebruik maken van internet om berichten te versturen. De internet agent haalt berichten binnen van internet en converteert deze van RFC-822, SMTP of MIME formaat naar het formaat dat GroupWise gebruikt, en zal dan de geconverteerde boodschap doorgeven aan de GroupWise Message Transfer Agent (MTA). Voor uitgaande berichten over internet geeft MTA het bericht aan de Internet Agent die het bericht weer converteert naar Internet Messaging formaat en stuurt het volgens naar het aangegeven internetadres. 8/2.3-6 Novell Netwerkoplossingen, basiswerk
Mail & Messaging 8/2.4 Installatie van de primaire domeinen De eerste stap voor het opbouwen van een GroupWisesysteem is de installatie van de primaire domeinen. Met deze installatie wordt de basis gelegd waarop alle latere uitbreidingen worden aangebracht. Daarom moet de configuratie uiterst zorgvuldig worden uitgevoerd, omdat fundamentele wijzigingen alleen door een volledig nieuwe installatie kunnen worden gerealiseerd. Versie 6 Om GroupWise op een server te kunnen installeren, moet het bijbehorende besturingssysteem wel van een bepaalde versie zijn. De eenvoudigste oplossing is gebruik te maken van NetWare versie 6 voor de installatie van de op dit moment (najaar 2001) actuele versie GroupWise 6. Voor de installatie in combinatie met oudere versies en andere besturingssystemen is informatie te vinden op de installatie-cd van GroupWise. Hetzelfde geldt in principe voor het beheer-werkstation, waarop een actuele 32-bit client moet worden toegepast. Vanuit dat station wordt GroupWise geïnstalleerd. Is de doelserver een NetWare- of een Windows NT-server, dan moet de 32-bits client worden gebruikt, omdat GroupWise anders niet kan worden geïnstalleerd. Moet het primaire domein op een UNIX-server worden geïnstalleerd, dan is een NFS-verbinding tussen de client en de UNIX-server noodzakelijk. Hierbij kunnen de Novell-producten NetWare for NFS, LAN WorkPlace Pro of andere NFS-oplossingen worden gebruikt. Het is wel zo verstandig de integratie van GroupWise door de systeembeheerder te laten uitvoeren. Als de doelserver een NetWare 4.x-systeem is, moet erop worden gelet dat tijdens de installatie de geselecteerde tak van het schema wordt uitgebreid. Zijn er meer NetWare 4.x-servers in het NDS geïntegreerd, dan mag er tijdens de installatie van Novell Netwerkoplossingen, basiswerk 8/2.4-1