Feedback middels formatief toetsen

Vergelijkbare documenten
UNIVERSITY OF TWENTS MEESTERSCHAP 1/25/2017 FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: TIPS VOOR IN DE LES

De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk

Formatief toetsen: Randvoorwaarden & concrete handvaten voor in de klas

IN DEZE WORKSHOP 11/26/2018

Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk.

Formatief Toetsen in de klas, van theorie naar praktijk.

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

Formatief toetsen. Hoor- en werkcolleges voor in de lerarenopleidingen eerste- en tweedegraads

Formatief toetsen: de (on)mogelijkheden van de DTT

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

Vragenlijst Formatief Toetsen Leerling

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016

OP WEG NAAR EEN FORMATIEVE EVALUATIECULTUUR

Strategieën voor formatief toetsen in de lespraktijk: onderzoek en concrete voorbeelden

Vragenlijst Formatief Toetsen Docent

OPDRACHT FORMATIEF EVALUEREN: VAN CONTROLEREN NAAR INFORMEREN

Formative assessment: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd?.

Formatief evalueren: succescriteria, het ontwikkelen van een neus voor kwaliteit. Bas Trimbos Gerdineke van Silfhout

Cognitieve strategieën voor diepe verwerking en feedback

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing

Formatief evalueren met leesgesprekken

Assessment as learning. Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school?

IF YOU DON T FIND OUT WHAT S GOING WRONG, YOU CAN T GIVE EFFECTIVE FEEDBACK (WILIAM & LEAHY, 2015: 119)

In gesprek over lesobservaties: mentorrollen en feedback strategieën

ICC Netwerkbijeenkomst MOCCA: Evalueren kun je leren. Marjo Berendsen

De rol van formatief toetsen binnen taalonderwijs. Joanneke Prenger CPS 13 oktober Welkom aan boord!

Leerlingen werken aan complete en functionele schrijftaken die ze bewaren in hun schrijfportfolio. Examens februari 2016 nr 1

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands

Formatief evalueren: meer weten, minder toetsen. Nationaal Congres Frans 22 maart 2019

Ter introductie: een kijkje in 4 vmbo-tl

Vergelijken met de theorie Beoordelen en waarderen van eigen denkbeelden en aanpak aan de hand van theorie

Formatief evalueren in het primair onderwijs

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands

Formatief Evalueren. Donderdag 12 oktober Een introductie

Formatief evalueren: het leren van de leerling centraal. Landelijke dag Zorg en Welzijn 2018 Nynke Jansma

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN

Opdracht Feedback Feed up Feed forward

Effectief leren door formatief toetsen

Professionele leergemeenschappen in de lerarenopleiding Onderzoek naar de integratie van evalueren om te leren

Formatieve assessment in het HBO

Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN

betere leerprestaties?

Formatieve toetscompetenties: een systematische analyse van formatieve toetspraktijken in de klas

Formatief Evalueren. Donderdag 6 december Een introductie

Formatief Toetsen. Donderdag 1 juni Controleren of informeren?

Leerdoelen. Feedback the motor of learning. Waarom is feedback belangrijk? Generiek model van het leren. Hoe goed is onze feedback?

5 juni Feedback.

TOETSEN EN EXAMINEREN IN HET HOGER ONDERWIJS

Welkom! Activerende didactiek als motor voor studiesucces. 27 juni. Workshop Kom over de brug ORD

Welkom! Peer feedback in online onderwijs. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 9 oktober

Leren van een assessment. Workshop IVG Scholingsdag Toetsing Eric Entken en Titia van Eijndhoven 12 november 2012

Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat?

21e-eeuwse vaardigheden

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

cjcbejbv ejveneke nvknevm m

Formatieve evaluatie in het leesonderwijs

Formatieve evaluatie =/ Leren zonder cijfers

Leren zichtbaar maken

Ontwerpen van formatieve toetsen Richtlijnen voor de praktijk

Welkom! Formatief toetsen is teamwerk. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 2 juni 2017

De andere kant van feedback

Formatieve evaluatie bij voortgezet lezen: het voeren van leesgesprekken

Standaard Maatwerk; is dat mogelijk? Wij denken van wel! En waarom willen we het? Omdat het tijd scheelt!

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent

Autonomie Ik kan veel zelf

Kaartspel De formatieve toetscyclus. NRO-PPO overzichtsstudie dossiernummer Judith Gulikers & Liesbeth Baartman

Programma. Theorie: Data-Based Decision Making (DBDM), Assessment for

Leeropbrengst van feedback in computergestuurde toetsen

Verspreiden van innovaties & databased

Zes tips voor betere feedback. Dr. Linda Keuvelaar van den Bergh Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO)

Een experiment met een didactiek die betere toetsresultaten moet opleveren. Metacognitieve vaardigheden Wilbert van der Heul

EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEF TOETSEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN

Tool IC-2 Toetsen en beoordelen van onderzoekend leren

UNIVERSITEIT TWENTE WORKSHOP TWENTS MEESTERSCHAP STUDENT DRIVEN LEARNING OP DE UT

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim

Feedback op Toetsen. Renske de Kleijn. Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU. 5 april 2016

Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1

Nakijkwerk in uitvoering

Leren Zichtbaar maken. Masterclass Simea congres Monique van der Knaap Annelies Baarends 7 april 2017

Welkom. Hoe houd je je resultaten op peil tijdens curriculumherziening

Tool scan formatieve toetscyclus

Differentiëren ontrafeld

Hoe je formatieve evaluatie als praktijk en onderwerp van gesprek in een bestaande cursus inzet (benoemen, bespreken en ervaringen expliciteren).

De complexe wereld van toetsing

5/18/2017 DOOR SAMENWERKEN LEREN DIFFERENTIEREN; LESSON STUDY, EEN CASE STUDY. Vu Lesson Study cyclus: focus onderwijsbehoeften en differentiëren

Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013).

MASTERCLASS De datateam methode Examenresultaten Nederlands

Beoordelen van leeruitkomsten en de rol van de werkplek daarbij. Projectteam HAN Werkplekleren 23 januari 2017

Feedbackcultuur in kaart brengen

Diagnosticerend onderwijzen op basis van toetsgegevens Willem Rosier

Visible Learning - John Hattie. Miljoenen leerlingen. Effect van het leerkracht. Effectgrootte

Tussentijds toetsen. Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A.

Welkom! Leren of presteren? Naar een balans tussen de formatieve en summatieve functie van toetsing in het hoger onderwijs.

Transcriptie:

Feedback middels formatief toetsen Studiedag Mbo Taalacademie Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Formatief toetsen en feedback Waar denkt u aan bij de termen formatief toetsen en feedback? Ga naar www.menti.com Gebruik de code 13 71 2 Vul de eerste drie woorden in waar u aan denkt 1

Deze presentatie Formatief toetsen: Assessment for Learning Vijf strategieën: 1. Leerdoelen en succescriteria 2. Informatie verzamelen 3. Feedback 4. Peer assessment 5. Zelf assessment Video: voorbeelden van technieken in de klas Reflectie: vragenlijst Assessment for Learning Formatief toetsen: Assessment for Learning Formatief toetsen: gebruik van assessments om het leren van studenten te sturen (Black & Wiliam, 2009) Assessment for Learning: proces van continu zoeken naar informatie afkomstig uit assessments, door student en docent, hierop reflecteren en reageren zodat er continu wordt geleerd (ARG, 2002; Klenowski, 2009) Assessments: informatie over leren van studenten, zoals observaties, toetsen, gesprekken met studenten, huiswerk, presentaties etc. 2

Assessment for Learning Waar werkt de student naar toe? Waar is de student nu? Hoe komt de student daar? Docent Leerdoelen en succescriteria Informatie verzamelen (bv. vragen stellen, klassikale discussie) Peer assessment Feedback student Self-assessment Op basis van Black & Wiliam (2009) 5 Assessment for Learning Waar werkt de student naar toe? Waar is de student nu? Hoe komt de student daar? Docent Medestudent Medestudent student Informatie verzamelen (bv. Bewijs verzamelen vragen stellen, over het leren Feedback van klassikale studenten en discussie) op basis hiervan de Leerdoelen en dagelijkse lespraktijk aanpassen om succescriteria Peer assessment tegemoet te komen aan de behoeften van de studenten zelf assessment Op basis van Black & Wiliam (2009) 6 3

Inzoomen op de strategieën Wat is het? Hoe doe je het? (1) Leerdoelen en succescriteria Starting with the end in mind (Covey, 1989) Leerdoelen: wat we willen dat studenten leren Veel zonder context, want transfer belangrijk Starten met leerdoelen begin les/lessenserie Succescriteria: De criteria die we gebruiken om te beoordelen of leeractiviteiten waar studenten aan deelnamen succesvol waren 4

(2) Informatie verzamelen over leren Informatie verzamelen over wat een student weet Het feit dat je er les over hebt gegeven wil nog niet zeggen dat de student het geleerd heeft Verschillende vormen van informatie: discussies in de klas, vragen stellen, toetsen, mondeling, observaties, huiswerk, portfolio etc. https://www.youtube.com/watch?v=ptz1pmy0vzi (3) Feedback op het niveau van de taak Feedback over hoe goed een taak of opdracht is uitgevoerd Juiste en onjuiste antwoorden Meer of andere informatie nodig Iets nog een keer uitleggen Voorbeeld: je doel was om te leren hoe je de methode van een onderzoek beschrijft. Je hebt informatie gegeven over de respondenten, de instrumenten en de data analyse. Kijk nog eens naar wat je over de kwaliteit van het onderzoek hebt geschreven. Wat kun je vertellen over de betrouwbaarheid van je studie? 5

(3) Feedback op proces niveau Feedback gericht op de strategieën die een student nodig heeft voor het uitvoeren van een taak Hierbij gaat het bijvoorbeeld om: Strategieën om fouten te ontdekken Leren van fouten De student wijzen op het gebruik van verschillende strategieën Voorbeeld: je bent vastgelopen op het formuleren van een goede onderzoeksvraag. Ik denk dat je een andere strategie moet toepassen. Kijk bijvoorbeeld eens naar andere papers en hoe de auteurs van deze papers de onderzoekvraag hebben geformuleerd. (3) Feedback op het niveau van zelfregulatie De manier waarop studenten hun leren monitoren, sturen en reguleren Feedback en zelf assessment zijn hierbij heel belangrijk Zelf op zoek gaan naar feedback en deze gebruiken Vertrouwen hebben in het correct kunnen uitvoeren van een taak Hulp vragen wanneer dit nodig is Voorbeeld: Je bent er net achter gekomen dat je antwoord fout was. Daar ben je goed achter gekomen. Wat is je volgende stap? 6

(3) Feedback op het niveau van de self Veel gegeven en vaak niet bruikbaar (kan zelfs negatief werken) Waardering die de aandacht wegneemt van de taak en vooral gericht is op de student zelf goed gedaan meid Geeft geen informatie over de taak zelf Geeft geen informatie over wat er wel en niet goed is gegaan Geeft geen informatie over eventuele vervolgstappen Voorbeeld: je bent heel slim (3) Verschillende vormen van feedback Echter, studenten kunnen feedback - Accepteren - Aanpassen - Afwijzen Feedback kan ook negatieve effecten hebben: - Studenten ontmoedigen - Een negatief effect hebben op zelfvertrouwen Laten we inzoomen op de reacties op en effecten van feedback 7

(3) Mogelijke reacties feedback (Kluger & DeNisi, 1996) Feedback Geeft aan dat doel bereikt is Geeft aan dat doel niet bereikt is Reactie Verandering gedrag Minder moeite doen Meer moeite doen Verandering doel Nieuw en hoger doel stellen Lagere doelen stellen Doel loslaten Doel is te makkelijk Doel is te moeilijk Feedback verwerpen Feedback negeren Feedback negeren (3) Effecten feedback Hattie & Timperley (2007): Samenvatting 12 meta analyses effecten feedback: 196 studies en 6.972 effectgroottes. Gemiddelde effectgrootte was 0.79 (twee keer zo groot als gemiddeld). Top 5 van grootste invloed op leerprestaties Echter, grote variatie in effecten. Kluger en DeNisi (1996) vonden in 131 studies een gemiddelde effect grootte van.41, maar in 38% van de studies negatieve effecten! Positief: Niveau van de taak en het proces Negatief: Niveau van de self 8

(3) Belangrijke aspecten bij feedback Feedback moet: Stimuleren tot nadenken (over prestaties en leren) Informatie bevatten over de huidige situatie (waar gaat het goed en niet goed) Informatie bevatten over de gewenste situatie (leerdoelen) Informatie bevatten over hoe te verbeteren en naar de gewenste situatie te komen (niet oplossing geven, studenten zelf tijd/kans geven te verbeteren) SLO filmpje 3.10 (4) Peer assessment Studenten kunnen van elkaar leren Peer feedback: elkaars werk van feedback voorzien, niet om te beoordelen, maar om te verbeteren Coöperatief leren: individuele verantwoordelijkheid essentieel Iedere student moet zijn/haar best doen, anders slaagt de groep niet Het moet duidelijk zijn wat iedere student heeft bijgedragen Dit zijn vaardigheden waarin studenten getraind moeten worden, wat zijn leerdoelen, hoe geef je feedback, hoe stel je vragen etc. 9

(5) Self assessment Studenten zijn verantwoordelijk voor hun eigen leren Belangrijke factoren: Leeractiviteiten koppelen aan persoonlijke doelen (leerdoelen en succes criteria) Het verbinden van het doen van moeite aan succes (feedback) Studenten hun eigen werk laten plannen (metacognitie) https://www.youtube.com/watch?v=ug5ik7tmruu&l ist=plmfr8dtdpc_1lojlbbndzkjzzuolanflk&index=4 Filmpje 3.11 SLO Assessment for Learning in de eigen lespraktijk Maak de vragenlijst (mocht u niet lesgeven probeer het dan in te vullen voor een les of lessen die u wel eens gezien of gegeven heeft) In groepen van drie/vier: vergelijk en bespreek de antwoorden. Zoom in op de strategie feedback: Wat valt op? Wat gaat goed? Wat is voor verbetering vatbaar? Tips voor verbetering? Deel deze op www.menti.com (log in met 15 40 69) 10

Conclusie Aantal strategieën gezien voor Assessment for Learning De strategieën werken alleen in samenhang! Voor het geven van feedback heldere leerdoelen nodig en informatie over waar de student nu is. Belangrijk dat er aandacht is voor rol van docent en student Continue cycli van informatie verzamelen over het leren van studenten en het onderwijs hierop aanpassen. Feedback hierbij cruciaal Dit kan leiden tot beter onderwijs, leren en betere leerprestaties (Black & Wiliam, 1998; Van der Kleij et al., 2015) Dank voor uw aandacht! Boek over formatief toetsen: www.toetsrevolutie.nl Contact: k.schildkamp@utwente.nl 11

Nog vragen, opmerkingen en/of feedback? Deze presentatie is grotendeels gebaseerd op: Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of educational research, 77(1), 81-112. Kippers, W. B., Schildkamp, K., & Poortman, C. L. (2016, April). The use of formative assessment by teachers in secondary education in the Netherlands. Artikel gepresenteerd op de AERA conferentie, 10 april, Washington D.C., USA. Kluger, A. N., & DeNisi, A. (1996). The effects of feedback interventions on performance: a historical review, a meta-analysis, and a preliminary feedback intervention theory. Psychological bulletin, 119(2), 254. Schildkamp, K., Van der Kleij, F.M., Heitink, M.C., Hoogland, I.L., Kippers, W.B., Dijkstra, A., & Veldkamp, B. (2014). Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing, een praktische review. Review Studie uitgevoerd in opdracht van en gesubsidieerd door NRO Van der Kleij, F. M., Vermeulen, J. A., Schildkamp, K., & Eggen, T. J. H. M. (2015). Integrating data-based decision making, assessment for learning and diagnostic testing in formative assessment. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 22, 324 343. Wiliam, D., & Leahy, S. (2015). Embedding formative assessment. Practical techniques for k-12 classrooms. West Palm Beach: Learning Sciences International. Wolterinck, C.L., Kippers, W.B., Schildkamp, K., & Poortman, C.L. (2016, April). Factors influencing the use of formative assessment in the classroom. Artikel gepresenteerd op de AERA conferentie, 9 april, Washington D.C., USA. 12