Verslag bewonersavond Vogelenbuurt 25 oktober 2016 Aanwezig: 67 bewoners, medewerkers gemeente en wethouder Geldof van Openbare Ruimte en Groen. De heer Aart Meijles opent de bijeenkomst en heet de aanwezigen welkom. Hij is werkzaam bij de gemeente Utrecht, maar zelf niet betrokken bij het project Het Nieuwe Inzamelen. Vanavond vervult hij de rol van gespreksleider. Voor deze avond zijn de bewoners uit Vogelenbuurt uitgenodigd. Er zijn ook bewoners uit Tuinwijk op eigen initiatief gekomen. Voor hen organiseren wij nog een bijeenkomst in 2017. Het doel van de bijeenkomst in Vogelenbuurt is om de vragen, reacties en voorstellen van bewoners over Het Nieuwe Inzamelen te bespreken De heer Meijles geeft aan dat wethouder Geldof als toehoorder aanwezig is. De avond heeft 3 sprekers: 1. Carise Bac, unithoofd Projecten van de dienst Stadsbedrijven, over de communicatie en aanleiding voor de avond. 2. De heer Peters, bewoner uit Vogelenbuurt, over Het Nieuwe Inzamelen en alternatieven daarvoor. 3. Gerhard Schoonvelde, senior beleidsmedewerker van de dienst Stadsbedrijven, over het gemeentelijk beleid en actuele ontwikkelingen op het gebied van afvalinzameling. ad 1. Mevrouw Bac toont de processtappen van het project Het Nieuwe Inzamelen. 1. De start in maart april met gesprekken met het wijkbureau en diverse bewoners. 2. Informatiebrief en brochure naar bewoners over de introductie van Het Nieuwe Inzamelen. 3. Inspraakprocedure met een plan voor de locaties van de ondergrondse restafvalcontainers in de wijk en een uitnodiging voor een inloopavond. 4. De verwerking van de reacties en zienswijzen op de voorgestelde locaties van de ondergrondse containers. 5. Besluit met het definitief plan voor de locaties van de ondergrondse containers (juni) 6. Bezwarenprocedure 7. Extra bewonersavond (25 oktober) Informatiebrief en brochure Uit reacties van bewoners bleek dat de informatiebrief niet duidelijk is geweest. De introductiebrief en bijbehorende brochure passen we aan. Voortaan is in de introductiebrief gelijk duidelijk wat er voor elke bewoners verandert bij de invoering van Het Nieuwe Inzamelen. ad 2. De heer Peters geeft een presentatie over de redenen waarom hij, met 272 bewoners van Vogelenbuurt en een aantal bewoners uit Tuinwijk, vóór afvalscheiding is, maar tegen het netwerk van ondergrondse restafvalcontainers. De volgende redenen noemde hij: - het ontbreken van fysieke ruimte voor ondergrondse containers in Vogelenbuurt; - beperking van de leefbaarheid in verband met schaarse openbare ruimte; - is voor ouderen problematisch in verband met loopafstand; - de aanwezigheid van een grote groep studenten in Vogelenbuurt die minder betrokken zijn bij het schoon houden van de buurt. De heer Peters presenteert een voorstel met alternatieven voor de inzameling van afval waarbij het afval twee keer in de week wordt opgehaald. Dit kan restafval en groente-, fruit en tuinafval zijn of als alternatief plastic-blik- en pak. Andere combinaties zijn bespreekbaar. Glas, papier en karton en plastic-blik- en pak brengen bewoners naar de openbare inzamelpunten en deze punten zouden we moeten uitbreiden met ondergrondse restafvalcontainers en een extra inzamelpunt op het Hooghiemstraterrein. Hij pleit ook voor zakken voor plastic-blik- en pak in plaats van in kliko s.
Tenslotte pleit hij voor een time out en deze te gebruiken om na te denken over een goed alternatief voor afvalscheiding in oude wijken. Daarbij zou Vogelenbuurt een voorbeeld kunnen worden voor vergelijkbare wijken. ad 3. Gerhard Schoonvelde vertelt dat de gemeente sinds 2012 werkt aan het ondergronds inzamelen van restafval. In een groot deel van de stad maken vuilniszakken op straat plaats voor ondergrondse restafvalcontainers. Dit doen we om een aantal redenen: bewoners krijgen de mogelijkheid 7 dagen in de week en 24 uur per dag het restafval weg te brengen naar een ondergrondse container in de buurt; het tegengaan van open, kapotte en te vroeg geplaatste vuilniszakken; efficiëntere wijze van afvalinzameling omdat vuilniswagens niet meer in elke straat hoeven te rijden; verbeteren arbeidsomstandigheden voor de medewerkers van de inzameldienst (minder fysiek zwaar werk). Hij vertelt ook hoe Het Nieuwe Inzamelen beleidsmatig wordt vormgegeven. Het plaatsen van ondergrondse restafvalcontainers is een belangrijk onderdeel van de veranderingen op het gebied van afvalinzameling in Utrecht. De heer Schoonvelde vertelt, dat op verzoek van bewoners en de gemeenteraad is onderzocht of het plastic-blik- en pak opgehaald kan worden in zakken. De business case hiervoor laat een positief beeld zien. Dit is in opdracht van verschillende fracties in de gemeenteraad gedaan. Zij wilden dit onderzocht hebben om na te gaan of gescheiden inzameling ook in de oudere stadswijken een mogelijkheid is. Of hiermee een pilot (proef) wordt gedaan, staat niet geheel op zichzelf, maar houdt verband met een andere ontwikkeling: het achteraf scheiden van afval, ook wel nascheiden genoemd. Op dit moment onderzoeken wij onder welke condities en vanaf wanneer nascheiden mogelijk is voor (delen) van Utrecht. De gemeente verwacht dat hierover in het eerste kwartaal van 2017 meer duidelijkheid zal zijn. Daarna nemen we een besluit of we een pilot voor de inzameling van plastic-, blik- en pak starten. Naar aanleiding van deze toelichtingen werden vanuit de zaal vragen gesteld en opmerkingen gemaakt waarop de medewerkers van het projectteam en de wethouder reageerden. Hieronder leest u een samenvatting. Waarom wordt in Utrecht op dit moment niet aan nascheiding gedaan, zoals in Amsterdam en New York? De belangrijkste reden waarom nascheiding tot nu toe nog geen optie was, is het bestaande restafvalcontract dat de gemeente met AVR (Restafvalverwerker Afvalverwerking Rijnmond) gesloten heeft. De meerwaarde van nascheiding is overigens beperkt tot met name het plastic-blik- en pak afval. Dit afval zou achteraf mechanisch uit het restafval kunnen worden nagescheiden. De meest actuele ontwikkeling hierin is dat AVR aan de gemeenschappelijke regeling Afvalverwerking Utrecht (AVU) heeft aangeboden om met ingang van 2018 het plastic en drankenkartons uit het restafval na te scheiden. Utrecht is ook deelnemer van deze gemeenschappelijke regeling en maakt dus gebruik van dit contract. Bovendien levert bronscheiding tot op het heden betere resultaten voor afvalscheiding op. De aanpak voor het nascheiden door AVR is bekeken en levert nog een aantal aandachtspunten en vragen op. Zo is het een vraag wat de kwaliteit is van het nagescheiden kunststof verpakkingsafval in vergelijking tot het oorspronkelijke materiaal. In onderzoeken levert dit nog geen eenduidig resultaat op. Nagescheiden plastics zijn meer vervuild, maar het is nog onduidelijk in hoeverre dit voor recycling grote problemen oplevert. Daarnaast is het ook nog onduidelijk wat precies de financiële gevolgen zijn.
Op dit moment polst de AVU ook bij de andere AVU gemeenten, waarbij de mate van interesse ook invloed kan hebben op het voorstel van AVR. De verwachting is dat uiterlijk voor het einde van dit jaar deze vragen zijn beantwoord. Dan kunnen ook alle financiële en milieutechnische gevolgen van deze optie definitief in kaart worden gebracht voor besluitvorming door de gemeente Utrecht. Dit zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2017 zijn. Een pilot plastic-blik- en pak in zakken Op welke criteria wordt deze pilot beoordeeld: wanneer is de pilot geslaagd? Voor een pilot plastic-blik- en pak in zakken is al een aantal criteria bepaald. Met name het verwachte resultaat in kilo s per inwoner per jaar en de inzamelkosten. Op het moment dat duidelijk wordt dat we deze pilot starten, ontwikkelen we meer criteria. Denk aan de mate van tevredenheid van bewoners rondom het systeem van inzamelen en de manier waarop we de zakken verstrekken. Deze criteria moeten voor de start van een pilot duidelijk zijn en daarover communiceren we naar bewoners. In de zaal laten bewoners zich wisselend positief en negatief uit over deze proef. Kunnen bewoners meedenken over de uitvoering van zo n pilot? Bij de uitwerking van een pilot in een bepaalde buurt zullen we bewoners vooraf uitnodigen om mee te denken. Levert het werken met zakken niet juist meer zwerfvuil op? Door zakken ontstaat eerder zwerfvuil in een buurt dan met ondergrondse containers. Juist op verzoek van bewoners en de gemeenteraad is onderzocht of plastic-blik- en pak opgehaald kan worden in zakken. In een pilot met zogenaamde verzamelplaatsen voor de zakken voor plastic-blik- en pak proberen we zwerfvuil zoveel mogelijk te voorkomen. De verzamelplaatsen zijn bijvoorbeeld haakjes aan lantaarnpalen, zodat de zakken niet kunnen wegwaaien of scheuren. Zo kunnen we de zakken op duidelijke, zichtbare plaatsen ophangen. Bovendien blijft het op deze wijze ook een efficiënte wijze van inzameling voor de gemeente. Waarom niet plastic-blik en pak laten wegbrengen en de rest van het afval ophalen? Dit is ook veel makkelijker voor ouderen, het meeste gewicht wordt opgehaald, wat licht is brengen bewoners zelf weg. Dit is de huidige situatie met ondergrondse containers voor plastic-blik- en pak bij openbare inzamelpunten en restafvalzakken aan huis. In dit geval zou er dus niets veranderen. In de praktijk is echter duidelijk geworden dat deze werkwijze onvoldoende uitnodigt tot het scheiden van afval. Zo levert het scheiden van plastic-blik- en pak in ondergrondse containers gemiddeld ongeveer de helft op van het plastic-blik- en pak dat we via kliko's aan huis legen. Ondergrondse containers De ondergrondse containers trekken vuil aan, stinken en zorgen voor geluidsoverlast. Dat is regelmatig terug te zien in de krant. Op veel locaties waar nu de ondergrondse restafvalcontainers in woonbuurten staan, functioneren deze goed en zijn er weinig klachten. De volle containers, waar recent negatieve publiciteit over is geweest, gaan over openbare inzamelpunten, meestal in de buurt van winkelcentra. Hier investeren we momenteel fors op om volle containers voor te zijn. Elke dag controleren we op al deze plekken in de wijk. Bij een melding van een volle container op werkdagen voor 12.00 uur, proberen we diezelfde dag nog de container te legen.
Raadslid Sienot, woonachtig in Leidsche Rijn, vertelt uit eigen ervaring dat ondergrondse containers nauwelijks geluid maken en niet stinken. Ook niet als hij in de tuin zit en uitkijkt op een rijtje ondergrondse containers. Op welke gronden worden locaties beoordeeld? Wordt hierbij ook rekening gehouden met leefbaarheid? De harde criteria, waarmee rekening gehouden worden, staan op de gemeentelijke website vermeld (www.utrecht.nl/wonen-en-leven/afval/het-nieuwe-inzamelen/ondergrondse-containers). Dat zijn criteria waarbij rekening gehouden moet worden met de afstand van de ondergrondse container tot de woningen, de loopafstand, en de bereikbaarheid voor de kraanwagen. Inbreng van bewoners tijdens de inspraakperiode is van belang om na te gaan of locaties die worden voorgesteld ook door hen worden geaccepteerd. Hiervoor gelden geen harde criteria maar de gemeente is wel verplicht waar mogelijk alternatieven te overwegen. Pleidooi voor de ondergrondse containers Een dame en heer pleiten ieder voor de ondergrondse containers. Het in rekening brengen van restafval en het belonen van afval scheiden zou een goede stap zijn. Dat levert een directe bijdrage aan het verminderen van restafval. Net als eigen initiatief om naar een supermarkt te gaan waar zo weinig mogelijk verpakkingsmateriaal wordt gebruikt. Is serieus naar de bezwaren gekeken en zijn er bezwaren gegrond verklaard? Gewezen wordt op voorbeelden van locaties die buiten de criteria vallen waarmee ook de leefbaarheid in het gedrang komt (voorbeeld Koekoeksplein). Er wordt aangegeven dat serieus gekeken wordt naar de inbreng van bewoners; zowel bij de inspraak als bij de bezwaren. Het plan is dan ook naar aanleiding van reacties uit de inspraak, binnen de geldende beleidskaders, aangepast. Verschillende locaties voor de ondergrondse containers zijn verplaatst en sommige vervallen. Dat heeft echter niet kunnen voorkomen dat een aantal bewoners op het definitieve plan bezwaren hebben. De afdeling Juridische Zaken van de gemeente beoordeelt elk individueel bezwaar. Daarbij beoordeelt ook zij, binnen de kaders van het beleid, of de criteria voor de locaties van de ondergrondse containers op een goede wijze zijn toegepast en gewogen. Vóór dat Juridische Zaken tot een beslissing op bezwaar komt, worden bezwaarmakers en ambtenaren gehoord. Bezwaarmakers kunnen op een hoorzitting hun bezwaar toelichten (of telefonisch). De afdeling, die Het Nieuwe Inzamelen uitvoert, is daarbij ook aanwezig en wordt desgevraagd te reageren op het bezwaar. Er zijn ook bezwaren gegrond verklaard. bezwaren niet (gedeeltelijk) ongegrond ingetrokken ontvankelijk gegrond Noordoost 212 11 5 60 27 Vogelenbuurt 90 -* -* -* 2 * hoeveel bezwaren gegrond, ongegrond in Vogelenbuurt zijn of ingetrokken worden, is nog niet bekend aangezien ongeveer de helft van de bezwaren nog wacht op een beslissing op bezwaar.
Maatwerk in plaats van wisselgeld Voor Vogelenbuurt zoeken bewoners maatwerk in plaats van wisselgeld, zoals nu wordt voorgesteld met een pilot voor plastic-blik- en pak in zakken. Waarom besluit de wethouder niet tot een time out voor Vogelenbuurt en ook voor Tuinwijk? Het contract met de afvalverwerker loop tot 2018, dan kunnen we komend jaar gebruiken voor overleg over een beter plan, in lijn met de voorstellen zoals die zijn gedaan in de presentatie van de heer Peters. Als dit niet gebeurt ziet een aantal bewoners zich genoodzaakt de gang naar de rechter te maken. Wethouder Geldof geeft aan dat de ondergrondse containers uitgangspunt is voor de nieuwe wijze van afval inzamelen. De redenen zijn daarvoor in de toelichting van de heer Schoonvelde uiteen gezet. Daarnaast proberen we in Utrecht afval zo goed mogelijk te scheiden met behulp van kliko s waar het kan. Op deze wijze houden we de afvalstoffenheffing zo laag mogelijk. Dit is het beleid wat door de gemeente is vastgesteld. Daarbinnen zoeken we naar maatwerk. Tegen dat beleid is het nu niet mogelijk om in de procedure bezwaar aan te tekenen. Wel tegen de locaties voor de ondergrondse containers. De wethouder geeft aan nu geen time out in te lassen voor de bezwaarprocedure voor de locaties voor de ondergrondse containers. Deze procedure loopt en zal worden afgerond. Wel zegt hij toe persoonlijk te kijken naar de locaties ook gelet op de bezwaren over onevenredige gevolgen voor de leefbaarheid zoals die ook vanavond naar voren zijn gebracht. De wethouder belooft dat bewoners van zowel Vogelenbuurt als Tuinwijk nogmaals een brief ontvangen waarin verwoord staat welke veranderingen bij hen in de wijk aan de orde zijn. Het plenaire gedeelte van de avond wordt daarmee afgesloten en de voorzitter dankt de aanwezigen voor hun inbreng.