Bijeenkomst RSBO Oost-Veluwe op 29 november 2011 in het Denksportcentrum te Apeldoorn over het onderwerp Bewustwording Wonen als vervolg op het eerdere woonwensenonderzoek Wat beweegt ouderen op de woningmarkt? voor lokale afdelingsbesturen en samenwerkingsverbanden van ouderenbonden in de regio Oost Veluwe. Welkom en opening Goede morgen dames en heren, Namens de Samenwerkende Bonden van ouderen in Gelderland, de SBOG, het coördinatie-platform RSBO Oost Veluwe en de projectgroep Bewustwording Wonen heet ik u van harte welkom. Ook een hartelijk welkom voor de heer Harkema, manager Woondiensten TRIADA. Verder heet ik welkom de heer Arendonk, lid van de projectgroep Bewustwording Wonen van de SBOG en mevr. v.d. Worp, voorzitter van de themagroep Wonen van de SBOG. Voordat de presentaties van het onderwerp worden behandeld, wil ik graag in het kort ingaan op de activiteiten van het jaar 2011 en de plannen voor het komende jaar van de RSBO Oost Veluwe. Enkele opmerkingen over de ontwikkelingen in de regio. Hoe staat het met de samenwerking van de ouderenbonden op lokaal niveau. Gelukkig zien wij steeds meer dat, op gemeentelijk niveau, de afdelingen van de ouderenbonden samenwerken, zodat de S van samenwerken steeds meer inhoud krijgt. Helaas kan dat niet overtuigend gezegd worden over het regionale gebeuren. Een kleine groep enthousiaste mensen zijn weliswaar hard aan het werk binnen het overlegplatform. Maar vanuit de leden van de RSBO-OV, de afdelingen van de ouderenbonden dus, bestaat er nog te weinig belangstelling om dat werk te ondersteunen. Sterker nog, een aantal afdelingen van ouderenbonden zijn niet eens lid van de RSBO-OV. Kennelijk moeten wij als leden van het overlegplatform de lokale afdelingen nog nadrukkelijker overtuigen van de noodzaak om op regionaal niveau de belangen van ouderen te behartigen. Lokale overheden zijn door de complexiteit van problemen, en door de financiële realiteit gedwongen om steeds meer samen te werken. Belangrijke plannen worden daarom steeds meer bedacht en uitgewerkt op regionaal niveau. Denk hierbij aan het overleg Stedendriehoek. Het is belangrijk dat wij als lokale ouderenbonden invloed krijgen op dat planproces en de uitvoering ervan. Immers, als er eenmaal een voorstel is aangenomen, wordt het Bijeenkomst RSBO Oost-Veluwe, 29.11. 2011, Bewustwording Wonen, JfvL 1
moeilijk om daar veranderingen in aan te brengen. En de inspraak wordt dan ook moeilijker, naarmate je verder in het proces af zit. Op gemeentelijk niveau worden het al gauw hamerstukken, waar je al helemaal geen vat op krijgt. Het wordt nog moeilijker als een gemeente besluit om het adviesorgaan Wmo op te heffen, zoals dat gebeurd is in Zutphen of de ouderenbonden in Epe horen niets van de WMO raad. Hiermee dus een dringende oproep gedaan om in uw afdeling te zoeken naar deskundige belangenbehartigers, die bereid zijn energie te steken in deze materie zowel op gemeentelijk als op regionaal niveau. Een positief bericht, dat ik u niet wil onthouden, is dat alle inspanningen naar de provincie toe, om de SBOG- subsidie grotendeels te behouden hoogst waarschijnlijk gehonoreerd zal worden. U weet dat de SBOG, en daarvan afgeleid onze regioactiviteiten, in zijn geheel gesubsidieerd wordt door de provincie. In eerste instantie leek het er op dat wij vanaf 2013 hierop sterk gekort zouden worden. Maar gelukkig heeft de provincie vertrouwen in onze 2e lijnswerkzaamheden t.b.v. alle ouderen. Op 15 november jl. heeft de Gedeputeerde Staten van Gelderland besloten de SBOG te korten met 10 % vanaf 2013. Het officiële besluit wordt door de Provinciale Staten genomen op 14 december as. Het bestuur van de SBOG is tevreden met dit resultaat. Want als het besluit wordt aangenomen, betekent dit zekerheid voor onze activiteiten t.e.m. 2016. Overleg en afstemming van de aandachtsgebieden van de RSBO OV in 2011 Het overlegplatform van de RSBO Oost Veluwe is in 2011vijf maal bijeen gekomen. Het streven is om uit elke gemeente één vertegenwoordiger in het platform te hebben, om optimale uitwisseling van plaatselijke informatie en onderlinge afstemming tussen de leden te bereiken. Helaas is er geen vertegenwoordiger uit de plaatsen Voorst, Twello en Lochem in het Platform. In de praktijk blijkt dat uit de andere plaatsen binnen de regio minstens één vertegenwoordiger te bereid is om ook alle vergaderingen bij te wonen. Het overlegplatform is een platform, dat naast het uitwisselen van informatie ook bijeenkomsten voor de lokale afdelingsbestuurders initieert en organiseert op het gebied van zorg, welzijn, ouderenadvisering, verkeer en vervoer en wonen, zoals bijvoorbeeld de bijeenkomst van vandaag. De leden van het overlegplatform volgen de ontwikkelingen van deze aandachtsgebieden in hun eigen regio en stemmen hierop hun activiteiten af. De RSBO Oost Veluwe wil hiermee ondersteunend zijn in de kwaliteitsverhoging van het lokale kader. Daarnaast wordt gepoogd om jaarlijks een bijeenkomst voor afdelingsbesturen uit de regio te organiseren. Bijeenkomst RSBO Oost-Veluwe, 29.11. 2011, Bewustwording Wonen, JfvL 2
Activiteiten en Projecten * ouderenadvisering. Op 12 april was er een gezamenlijke ochtendbijeenkomst van VOA's uit Noord en Oost Veluwe. De samenwerking tussen de vrijwillige en beroeps ouderenadviseurs wordt steeds beter. In de gedachtenuitwisseling kwam duidelijk naar voren dat de VOA's behoefte hebben aan regelmatig contact met hun respectievelijke besturen van de lokale ouderenbonden. Het zou wenselijk zijn als er per gemeente een ouderenadviseur voor de RSBO als contact persoon kan optreden. Naar de invulling hiervan wordt gezocht. In de afgelopen periode zijn er weer drie VOA's opgeleid, zodat het aantal adviseurs in onze regio 22 bedraagt. * Verkeer & Vervoer. Op 28 oktober 2010 was er een bijeenkomst over verkeersveiligheid te Zutphen met als thema Ouderen veilig mobiel in Gelderland Deze bijeenkomst werd uitstekend bezocht. Er zijn vele aanbevelingen uit de discussie gekomen. * Stationsonderzoek. Door de projectgroep Stations wordt momenteel een onderzoek van de spoorlijn Zutphen Apeldoorn uitgevoerd. Doel is een helder inzicht te krijgen in het (dis)functioneren van de spoorlijn op een aantal aspecten in de ruimste zin van het woord. Het rapport zal begin 2012 verschijnen. * WMO en AWBZ. Dit punt blijft een voortdurend aandachtspunt, ook gezien in het perspectief van aanbodgerichte naar vraaggerichte zorg, de zogenaamde 'Kanteling'. Het platform is alert op de uitwerking hiervan in de verschillende gemeente. De informatie hiervoor wordt aangedragen door de platformleden. * Armoedebeleid Met dit thema is het platform bezig geweest om een juiste invulling van een onderzoek binnen onze regio. Waarom? Binnen de regio Oost Veluwe wonen 150.000 50-plussers, waarvan ruim 63.000 boven de 65 jaar. Dit aantal zal in de komende jaren sterk toenemen tot 87.000 in 2025 en 104.000 in 2038. Dit betekent dat het aandeel in de totale bevolking in de regio stijgt van 17,3% in 2009 via 23,4% in 2025 naar 27% in 2038. Er bestaat al een grote groep kwetsbare ouderen die sterk afhankelijk is van financiële ondersteuning en fysieke materiële hulp van anderen. Denk hierbij aan rijks- en gemeentelijke overheden. We weten allemaal dat de voederbak met overheidsgeld leger raakt. Dat allerlei herzieningen in de wet- en regelgeving de toegankelijkheid tot de noodzakelijke voorzieningen de drempels worden steeds hoger vooral Bijeenkomst RSBO Oost-Veluwe, 29.11. 2011, Bewustwording Wonen, JfvL 3
voor ouderen moeilijker wordt. Ook de weg om de juiste informatie van die voorzieningen te vinden is voor veel ouderen geen eenvoudige zaak. De verwachting is dat het aantal kwetsbare ouderen in de loop der jaren sterk zal toenemen. Voor ondersteuning door de ouderenbonden ligt hier nog, meer dan ooit, een terrein braak, samen met de lokale overheid. Daarom heeft het platform het thema armoedebeleid op de agenda gezet. Een rol voor de ouderenadvisering mag hierbij niet uit het oog worden verloren. De doelstelling hiervan luidt Hoe krijgen we de vragen die leven bij ouderen omtrent armoede boven tafel?' Toegespitst op Hoe gaan ouderen om met financiële regelingen en is de voorlichting van de overheid doeltreffend. Deze vragen stellen is makkelijk, maar de goede antwoorden krijgen is moeilijker. Om een goede route te vinden in de beantwoording en invulling van die vragen heeft de SOH in Hattem zich bereid verklaard zich hiervoor in te zetten door om aan een pilot van de RSBO OV mee te doen. De Gemeente Hattem wil hieraan meewerken. De uitwerking zal zich richten op: adequate gemeentelijke voorzieningen, overzichtelijke informatie, hulp en ondersteuning, voorlichting- en belangen ondersteuning door de lokale ouderenbonden Van de opzet en uitwerking verwachten we veel. Als de pilot doorgaat en de opzet goed uitpakt willen we methodiek ook aan ouderenbonden in andere gemeenten aanbieden. Werkplan 2012. Door de onzekere financiële situatie, m.b.t. de subsidie van de provincie, van de SBOG tot op heden, heeft het Platform voor het jaar 2012 nog geen werkplan met concrete doelen opgesteld. Wel wil het Platform ook in dat jaar 4 à 5 keer bijeenkomen. De lopende activiteiten zullen worden voortgezet. Als de zekerheid van de subsidie is verkregen, zal een van de eerste taken van het Platform het opstellen van werkplan voor 1012 zijn. Hiervoor nodigen de platformleden de lokale ouderenbonden uit met ideeën en vragen te komen, zodat er ook een input van die kant komt. Bewust Wonen Dit onderwerp is het thema van deze informatiebijeenkomst. Het is een vervolg op de eerder gehouden bijeenkomst te Voorthuizen op 20 oktober 2010 over de resultaten van het woonwensenonderzoek eind 2009- begin 2010. Op deze bijeenkomst werd de wens uitgesproken om de resultaten van het onderzoek mee te nemen in een vervolgopdracht hoe ouderen meer bewust te maken van hun woonsituatie. Zoals aangekondigd zullen hierover het licht laten schijnen de heer de heer Harkema, manager Woondiensten TRIADA. Hij zal ingaan op het genoemde onderzoek met de accenten op de vraag en het aanbod van woningen in de Bijeenkomst RSBO Oost-Veluwe, 29.11. 2011, Bewustwording Wonen, JfvL 4
regio, het maken van toegankelijkheid en de betaalbaarheid van woningen, de Europese wetgeving en dat alles gericht op de doelgroep Senioren en vervolgens de heer Arendonk, lid van de projectgroep Bewustwording Wonen van de SBOG, die de presentatie Wat beweegt ouderen op de Woningmarkt voor zijn rekening zal nemen. Tot slot zullen mevr. v.d. Worp en de heer Arendonk de SBOG Woontest met ons behandelen. Afsluiting Dames en heren, met het voorgaande in gedachten, wil ik uw aandacht vragen voor de presentaties Ik hoop dat de presentaties, de discussies en de onderlinge gesprekken tijdens de lunch zullen bijdragen tot een beter inzicht in de woonproblematiek van ouderen en de activiteiten het regionale platform de RSBO OV. Ik wens een u een leerzame ochtendbijeenkomst toe. Bijeenkomst RSBO Oost-Veluwe, 29.11. 2011, Bewustwording Wonen, JfvL 5