Informatiebijeenkomst gemeenteraden. 25 januari 2011, Twello Gerard Sizoo

Transcriptie

1 Informatiebijeenkomst gemeenteraden 25 januari 2011, Twello Gerard Sizoo

2 Waarom aandacht voor demografie? Demografische prognoses naar beneden bijgesteld Actualisering regionaal woningbouwprogramma Vergrijzing ervaring andere regio s met demografische veranderingen: tijdig anticiperen, regionaal aanpakken S3h: gemiddelde regio maar grote interne verschillen

3 Het proces 1. Verkenning: - waar praten we over (cijfers) - met welke beleidsvelden heeft het te maken 2. Bestuurlijke terugkoppeling bestuurlijke carrousel 3. Plan van aanpak vastgesteld door DB Verdieping op deelonderwerpen 5. Rapportages; conclusies en aanbevelingen medio 2010 begin 2012

4 Regio Stedendriehoek ontwikkeling bevolking regio: verleden en toekomst inzoomen leeftijden: ontgroening, middengroep en vergrijzing ontwikkeling huishoudens woningbouw

5 Bevolkingsgroei regio Stedendriehoek loopt achter bij de landelijke ontwikkeling 102,0 Ontwikkeling bevolking ,5 101,0 100,5 100, * Nederland Overijssel Gelderland Stedendriehoek indexcijfers (2005=100)

6 Prognoses tot 2040 Regionale PEARL prognoses (CBS/RPB) voor woningbouw: PRIMOS (VROM/BZK) Regionale prognoses 2009 Consistent met nationale prognose Resultaten gedetailleerd beschikbaar Aannames en veronderstellingen (externe deskundigen/klankbordgroep)

7 Bevolkingsontwikkeling Stedendriehoek

8 Bevolkingsontwikkeling Nederland Overijssel Gelderland Stedendriehoek

9 Bevolkingsontwikkeling regiogemeenten Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

10 Bevolkingsontwikkeling blijft achterlopen bij landelijke ontwikkeling Bevolkingsontwikkeling : Nederland: +6.0 % Stedendriehoek: +3,1% ( ) Apeldoorn +2,3% Brummen - 3,9% Deventer +6,9% Epe -1,2% Lochem +4,4% Voorst - 2,5% Zutphen +5,8%

11 natuurlijke aanwas en migratie Stedendriehoek natuurlijke aanwas migratiesaldo

12 Kans op intergemeentelijke migratie naar leeftijd 0.18% % 0.14% 0.12% 0.10% 0.08% 0.06% 0.04% 0.02% 0.00%

13 Kans op intergemeentelijke migratie naar leeftijd 100 Saldo inkomende en uitgaande binnenlandse migranten Apeldoorn Zwolle

14 Demografische veranderingen tot 2040 per leeftijdscategorie Minder jongeren daling 0 t/m 19 jarigen ruim 6% (landelijk -3,5%) (Veel) minder middengroep daling jarigen ruim 11% (landelijk -9%) Veel meer ouderen toename 65-plussers bijna 70% (landelijk ruim 80%)

15 26% Ontgroening regiogemeenten Aandeel 0-19 jarigen 25% 24% 23% 22% 21% 20% 19% 18% Regio Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

16 Ontwikkeling potentiële beroepsbevolking aandeel jarigen 64% 62% 60% 58% 56% 54% 52% 50% 48% Regio Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

17 Daling potentiële beroepsbevolking ontwikkeling aantal jarigen : Nederland: - 8,8 % Stedendriehoek: -11,3% ( ) Apeldoorn -12,9% Brummen -16,3% Deventer - 8,8% Epe -11,5% Lochem - 7,2% Voorst -13,2% Zutphen -10,6%

18 Vergrijzing regiogemeenten aandeel 65-plussers 30% 28% 26% 24% 22% 20% 18% 16% 14% 12% Regio Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

19 Ontwikkeling aantal 65-plussers : Regio Stedendriehoek: + 68% ( ) Nederland + 81% Apeldoorn + 70% Brummen + 47% Deventer + 91% Epe + 43% Lochem + 39% Voorst + 56% Zutphen +101%

20 115 Prognose totaal aantal huishoudens Deventer Zutphen Voorst Brummen 100 Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

21 150 Huishoudens regio Stedendriehoek naar soort pers hh paren 1 ouder totaal hh

22 180 Ontwikkeling 1 persoonshuishoudens Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

23 Provincie Gelderland: woningbehoefte in KWP3 ( ) - afnemende woningbehoefte in bijna alle regio s ( in vorig KWP woningen nu) - hoeveelheid plannen t.o.v. behoefte zeer ruim Voorbeeld Stedendriehoek (Gelders deel Stedendriehoek) - aantal woningen in plannen: woningbehoefte tot woningen (Primos 2007) (of: volgens Primos 2009) Provincie Overijssel: woningen voor Deventer ( )

24 Scenario s bevolkingsontwikkeling Primos Pearl Primos 2009 Pearl 2009

25 Hardheid van de prognoses PEARL (prognosemodel CPB en CBS); regionale prognoses 2009 PRIMOS 2009 voor wonen (VROM, Gelderland) sommige aannames zijn zacht, onvoorspelbaar in beperkte mate kan beleid de trends bijbuigen

26 Bevolkingsontwikkeling regiogemeenten Stedendriehoek Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

27 Enkele conclusies uit deelsessies (1) sociaal: - bijdrage ouderen aan maatschappij wordt essentiëler. ouderen mobiliseren (o.a. vrijwilligerswerk) - zorgsector als economische kans? nadenken over verdienmodellen in de zorg. - prognoses voortgezet onderwijs nodig. Nadenken over optimale spreiding - aandacht voor dorpen en kernen (door innovatie oplossingen: voorzieningen naar mensen brengen) ruimtelijke ontwikkeling: - planning en ontwikkelstrategieën in onzekerheid; geen blauwdrukplanning - transformaties worden belangrijker - discussie over schrappen uitleglocaties nodig - aandacht voor dorpen en kernen (concentratie: mensen naar voorzieningen brengen)

28 Enkele conclusies uit deelsessies (2) wonen: - verdiepingsslag woningbouwprognoses noodzakelijk (maar: niet verzanden in cijfergevechten; geen alibi voor uitstellen keuzes) - hoge prioriteit voor regionale woningbouwprogrammering; dat is niet alleen kwantitatieve maar vooral ook kwalitatieve opgave - in scenario s en bandbreedtes denken grondbeleid: - herijking programmering en fasering programma s voor wonen en bedrijfsterreinen is onontkoombaar - winstafdracht naar Algemene Middelen is voltooid verleden tijd - commerciële instelling grondbedrijven benutten voor nieuwe financiële verdienmogelijkheden voor gemeenten

29 Enkele conclusies uit deelsessies (3) economie, arbeidsmarkt: - verhogen arbeidsparticipatie; werken naar vermogen stimuleren - verhouding betaalde niet betaalde arbeid verandert - senioren-arbeidsmarkt; meer aandacht voor de categorie 45+ gemeentefinanciën: - naast A.U. ook inkomsten uit grondbedrijf en WOZ structureel omlaag; vraagt om nieuwe financiële structuur en nieuwe verdienmogelijkheden. - regionale analyse van voorzieningen die onder druk staan; sterke punten per dorp/stad in kaart brengen; zoeken naar nieuwe rol gemeente en beheersconstructies - regionaal risicofonds? alle sessies: regionale afstemming is geboden

30 Plan van aanpak inzicht in ontwikkelingen verder aanscherpen inzicht in gevolgen, kansen en bedreigingen per thema verder aanscherpen oriëntatie bij regio s waar de krimphorizon dichterbij is pakket van maatregelen en afspraken communicatiestrategie

31 Plan van aanpak, deelonderzoeken (1) verkenning ontwikkelingen en ervaringen in andere regio s oriëntatie bij regio s waar de krimphorizon dichterbij is verdiepingsslag prognose woningbehoefte regionaal woningbouwprogramma opstellen arbeidsmarkt: analyse en aanbevelingen over de gevolgen van de afname van de beroepsbevolking

32 Plan van aanpak, deelonderzoeken (2) dorpen en kleine kernen: analyse en aanbevelingen over behoud van leefbaarheid en voorzieningen vergrijzing: analyse en aanbevelingen over de kansen van vergrijzing vergrijzing: analyse en aanbevelingen over de gevolgen voor de zorg

33 Plan van aanpak, deelonderzoeken (3) verkenning nieuwe verdienmogelijkheden en fondsvorming voor (samenwerkende) gemeenten profilering en branding van de regio communicatiestrategie opstellen eindrapportage Demografisch perspectief regio Stedendriehoek opstellen

34 Communicatiestrategie vermijden van het woord krimp benadrukken dat de regio Stedendriehoek proactief bezig is door nu al na te denken over en te anticiperen op de gevolgen van demografische veranderingen voor onze regio we benaderen de demografische ontwikkeling niet als probleem, maar als een ontwikkeling die naast bedreigingen ook kansen biedt we pakken dit onderwerp regionaal op

35 Informatiebijeenkomst gemeenteraden 25 januari 2011, Twello Gerard Sizoo