VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION Analysemethode Méthode d analyse Techniek Technique Matrix / matrixgroep Matrice / Groupe de matrices Datum laatste aanpassing / Date du dernière adaption Bepaling van het kiemgetal (30 C) (I-MET 017) Aanmaken verdunningsreeks - uitplaten aflezen platen ISO 4833:2003 Categorie 1, 2 en 4 (volgens ISO 19036) 29/03/2013

Overzicht van de prestatiekenmerken : De herhaalbaarheid bedraagt 0.22 log. De meetonzekerheid bedraagt 0.07 log, 0.23 log en 0.14 log, respectievelijk voor categorie 1, 2 en 4. De validatie voldoet aan de procedure LAB 00 P180 De laboratoria die deze methode willen overnemen, moeten aantonen dat de criteria hieronder aangegeven voldaan zijn voor de betreffende matrices/parameters: Deelnemen aan een ringtest met het bekomen van goede resultaten. Behalen van een herhaalbaarheid van 0.50 log en intralabreproduceerbaarheid van 1 log Historiek validatiedossier: Versie Herziening Reden Wijzigingen door / datum 1 EH/ 03-13 Aanpassing dossier 2004 2006 naar de nieuwe template en procedure P180 Samenvoegen dossier en aanvullen met extra gegevens en foto s

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION Analysemethode Méthode d analyse Techniek Technique Matrix / matrixgroep Matrice / Groupe de matrices Type validatie Type de validation Verantwoordelijke (Naam en functie) Responsable (Nom et fonction) Bepaling van het kiemgetal (30 C) (I-MET 017) Aanmaken verdunningsreeks - uitplaten aflezen platen ISO 4833:2003 (met enkelvoudige uitplating) Categorie 1, 2 en 4 (volgens ISO 19036) Verificatie Elly Harnie Sectieverantwoordelijke biologische analyses Opgesteld door Rédaction par Naam Nom: Elly Harnie Functie - Fonction: Sectieverantwoordelijke biologische analyses Datum - Date: 28/02/2013 Handtekeningen - Signatures: get. Medewerkers (Naam en functie) Collaborateurs (Nom et fonction) Periode van validatie Période de validation Analisten microbiologie Liesbeth Stas, Kristof De Greif, Sandra De Cocker, Anja Van Beversluys, Stefanie Vanbiesbrouck, Conny De Schepper, Hilde Van Remoortel, Chantal Focquet, Mieke De Mits, Rita Verloo, Maaike Galle Start - Début: Einde - Fin: Dit rapport is een herwerking van het originele rapport, naar aanleiding van de nieuwe template. De oorspronkelijke validatie werd uitgevoerd in 2004, 2005, 2006. Methode goedgekeurd en geschikt bevonden door Méthode approuvée et jugé convenable pour la routine par Naam Nom: Ronny Martens Functie - Fonction: QAM Datum - Date: 30/03/2013 Handtekeningen - Signatures: get. Hierna volgt een beschrijving van de resultaten van het validatieonderzoek zoals aangegeven in stap 8 van de procedure LAB 00 P 180. Ce qui suit est une description des résultats de l'étude de validation comme indiqué dans l'étape 8 de la procédure LAB P 00 180. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 1/35

Samenvatting validatiegegevens Résumé des données de validation Overzicht matrices / validatieparameters / criteria Matrices : (volgens ISO 19036) - categorie 1: vloeistoffen en poeders (bijvoorbeeld melk ) - categorie 2: gemengde vaste stoffen (bijvoorbeeld gemalen vlees) - categorie 4: overige vaste stoffen (bijvoorbeeld ongemalen vlees, kaas) Validatieparameters : - Herhaalbaarheid - Intralabreproduceerbaarheid / meetonzekerheid - Relatieve juistheid Criteria: De bekomen resultaten voor proefmonsters en besmette monsters werden getoetst aan criteria voor zuivelproducten namelijk: - Criterium voor de herhaalbaarheid: 0.22 log - Criterium voor de intralabreproduceerbaarheid: 0.47 log - Criterium voor de relatieve juistheid: 0.30 log Tijdens de validatie werden voor andere matrix-groepen andere criteria opgesteld namelijk: - Criterium voor de herhaalbaarheid: 0.22 log - Criterium voor de intralabreproduceerbaarheid: 0.47 log - Criterium voor de relatieve juistheid: 0.35 log LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 2/35

Overzicht validatietesten VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION... 1 BEPALING VAN HET KIEMGETAL (30 C)... 1 (I-MET 017)... 1 Samenvatting validatiegegevens Résumé des données de validation... 2 1 Inleiding... 5 2 Melkproducten... 6 2.1 VALIDATIE 2004... 7 2.1.1 Werkwijze... 7 2.1.2 Resultaten... 7 2.2 VALIDATIE 2006... 7 2.2.1 Juistheid... 7 2.2.2 Herhaalbaarheid... 8 2.2.3 Intralabreproduceerbaarheid... 9 2.2.4 Besluit... 9 3 Groenten en fruit... 9 3.1 WERKWIJZE... 9 3.2 RESULTATEN... 10 3.3 BESLUIT... 11 4 Onverwerkt vlees... 13 4.1 WERKWIJZE... 13 4.2 RESULTATEN... 13 4.3 BESLUIT... 14 5 Producten bereid met eieren... 16 5.1 PROEF 1... 16 5.1.1 Werkwijze... 16 5.1.2 Resultaten... 16 5.1.3 Besluit... 17 5.2 PROEF 2... 18 5.2.1 Werkwijze... 18 5.2.2 Resultaten... 18 5.2.3 Besluit... 19 ANALIST... 20 5.3 ALGEMEEN BESLUIT... 21 6 Zure verwerkte producten... 21 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 3/35

6.1 WERKWIJZE... 21 6.2 RESULTATEN... 21 6.2.1 Bepaling van totaal kiemgetal... 21 6.3 BESLUIT... 23 7 Mayonaise... 25 7.1 WERKWIJZE... 25 7.2 RESULTATEN... 25 7.3 BESLUIT... 26 8 Onverwerkt gevogeltevlees... 26 8.1 WERKWIJZE... 27 8.2 RESULTATEN... 27 8.3 BESLUIT... 28 9 Swabs... 30 9.1 WERKWIJZE... 30 9.2 RESULTATEN... 30 9.3 BESLUIT... 31 10 Meetonzekerheid... 31 11 Ringtesten... 33 12 Algemeen besluit... 34 13 Foto s van de methode... 34 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 4/35

1 Inleiding Dit dossier bevat een herwerking van het oorspronkelijke validatiedossier van de bepaling van kiemen volgens ISO 4833, aangepast volgens de nieuwe validatieprocedure LAB 00 P 180. De oorspronkelijke validatie werd uitgevoerd in 2004 tot en met 2006. In eerste instantie werd melk gevalideerd. In 2005 werden 9 matrix-groepen geformuleerd: Groep 1 = producten bereid met eieren: eiproducten, Groep 2 = onverwerkt vlees: varkensdelen, rundscarpaccio, Groep 3 = verwerkt vlees: rauwe ham, gekookte ham, gebakken vleespaté, geperste kop, Groep 4 = gefermenteerde producten: gedroogde worst *, salami, Groep 5 = vis: gerookte zalm, verse vis, Groep 6 = zure verwerkte producten: vleessalade, garnaalsalade, tonijnsalade, Groep 7 = groenten en fruit: koude schotel, kruiden, Groep 8 = dierenvoeders: mengvoeders, olieachtige zaden en bijproducten, Groep 9 = kaas op basis van rauwe melk, melk In deze groepen komen de verschillende categorieën zoals vermeld in ISO 19036 terug (categorie 1: vloeistoffen en poeders (bijvoorbeeld melk ) ; categorie 2: gemengde vaste stoffen (bijvoorbeeld gemalen vlees) ; categorie 3: kleine (of zeer kleine) vaste stoffen (bijvoorbeeld geraspte wortelen) ; categorie 4: overige vaste stoffen (bijvoorbeeld ongemalen vlees, kaas)). Elke matrix-groep werd gevalideerd aan de hand van één type product dat besmet werd met de te bepalen parameters (kiemen bv.). Er worden telkens twee monsters aangekocht. Beide monsters worden door twee analisten afgewogen om te besmetten en te analyseren. Van elk monster wordt door één analist een blanco geanalyseerd. De gebruikte verdunningen om te besmetten worden ook geanalyseerd. De analisten moeten zoveel mogelijk verschillend werken: gebruik maken van verschillende broedstoven, verschillende balans/stomacher, verschillend lot reagentia (indien mogelijk), Uit deze gegevens kan de juistheid, herhaalbaarheid en intralabreproduceerbaarheid per matrix-groep bepaald worden. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 5/35

Figuur 1 Schematische voorstelling werkwijze validatie kwantitatieve methodes Week 1 analist 1 analist 2 monster 1 monster 2 monster 1 monster 2 + blancomonster 1 + blancomonster 2 + gebruikte verdunningen Week 2 analist 3 analist 4 monster 3 monster 4 monster 3 monster 4 + blancomonster 3 + blancomonster 4 + gebruikte verdunningen 2 Melkproducten In 2004 en 2006 werd matrix-groep zuivelproducten: melk gevalideerd voor de bepaling van het totaal kiemgetal. De validatietesten werden uitgevoerd door Liesbeth Stas (LS), Kristof De Greif (KDG), Rita Verloo (RV) en Maaike Galle (MG). LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 6/35

2.1 Validatie 2004 2.1.1 Werkwijze Deze werkwijze wijkt af van het schema onder punt 1. Inleiding. Op 11/10/2004 werd melk besmet met: - 2 buisjes REF 050 (E. coli en Coliformen) (VWA) - 6 ml REF 013 (kiemgetal) (Cécalait) - 2 buisjes REF 053 (coagulase + Staphylococcen) (VWA) per analist hetzelfde besmette monster zesmaal analyseren, hieruit werden de herhaalbaarheid en intralabreproduceerbaarheid bepaald. 2.1.2 Resultaten cfu/ml 1 2 3 4 5 6 LS 32000 29000 33000 30000 35000 35000 KDG 30000 41000 36000 41000 35000 32000 RV 36000 30000 28000 28000 32000 26000 MG 44000 28000 34000 40000 51000 35000 De herhaalbaarheid bedroeg 0.17 log en voldoet hiermee aan het criterium. De intralabreproduceerbaarheid bedroeg 0.20 log en voldoet hiermee aan het vooropgestelde criterium. 2.2 Validatie 2006 In 2006 werd gewerkt volgens het schema onder punt 1. Inleiding. 2.2.1 Juistheid Er werd melk aangekocht om te besmetten en te analyseren. Toegevoegde concentratie monsters 1 en 2: 96.000 cfu / ml. De resultaten staan genoteerd in onderstaande tabel. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 7/35

Tabel Resultaten Totaal kiemgetal Monster Analist Cfu / ml Juistheid (log) 1 a 1 b 2 a 2 b KDG 150.000 0.19 SV 150.000 0.19 LS 150.000 0.19 KDG 150.000 0.19 SV 150.000 0.19 LS 150.000 0.19 KDG 150.000 0.19 SV 150.000 0.19 LS 150.000 0.19 KDG 150.000 0.19 SV 150.000 0.19 LS 150.000 0.19 De juistheden voldoen aan het criterium. 2.2.2 Herhaalbaarheid De herhaalbaarheid werd bepaald uit duplobepalingen. Monster Analist res 1 res 2 1 KDG 150000 150000 SV 150000 150000 LS 150000 150000 2 KDG 150000 150000 SV 150000 150000 LS 150000 150000 De gemiddelde herhaalbaarheid bedraagt 0 log of 0 % en voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.22 log. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 8/35

2.2.3 Intralabreproduceerbaarheid De gemiddelde intralabreproduceerbaarheid bedraagt 0 log of 0 % en voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.47 log. Deze waarde is lager dan de waarde bepaald bij de vorige proef op 11/10/04 (0.2 log). 2.2.4 Besluit De criteria die gelden voor zuivelproducten zijn voor de herhaalbaarheid < 0.22 log, voor de juistheid < 0.3 log en voor de intralabreproduceerbaarheid 0.47 log. Aan de hand van de bekomen resultaten, worden in dit document criteria geformuleerd voor nietzuivelproducten. 3 Groenten en fruit In februari - maart 2005 werd matrix-groep groenten en fruit gevalideerd voor de bepaling van totaal kiemgetal. De validatieproeven werden uitgevoerd door Liesbeth Stas (LS), Rita Verloo (RV), Tony Dumon (TD) en Kristof De Greif (KDG). 3.1 Werkwijze Er werden vier monsters koude schotel aangekocht en besmet zoals in het onderstaande schema. Monsters 1 en 2 werden op 08/03/05 door LS en KDG en monsters 3 en 4 door TD en RV op 15/03/05. LS KDG monster 1a monster 2a monster 1a monster 2a + blancomonster 1 + blancomonster 2 TD RV monster 3a monster 4a monster 3a monster 4a LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 9/35

+ blancomonster 3 + blancomonster 4 3.2 Resultaten De resultaten van de blancomonsters zijn aanwezig in onderstaande tabel. Tabel Resultaten blancomonsters Blancomonster cfu/g 1 10.000.000 2 27.000 3 > 30.000.000 4 430.000 Bepaling juistheid : Toegevoegde concentraties monsters 1 en 2: 1.170.000 cfu/g Toegevoegde concentraties monsters 3 en 4: 3.000.000 cfu/g Tabel Resultaten kiemen in koude schotel Monster Analist Resultaat 1 Resultaat 2 Juistheid cfu/g cfu/g (log) 1 LS 14.000.000 13.000.000 0.47 KDG 8.500.000 18.000.000 0.83 * 2 LS 1.800.000 2.200.000 0.22 KDG 1.400.000 2.500.000 0.20 3 TD > 300.000.000 > 300.000.000 - RV > 300.000.000 210.000.000-4 TD 3.700.000 3.400.000 0.02 RV 3.400.000 4.400.000 0.06 * werd alleen berekend met resultaat 2 (resultaat 1 is kleiner dan nul na het aftrekken van de blanco concentratie). Voor monster 3 werden gelijkaardige resultaten gevonden, maar kon er geen juistheid berekend worden door de hoge initiële besmetting. De juistheid voldoet voor monster 1 niet aan het criterium voor zuivelproducten, namelijk < 0.3 log. De reden is de hoge besmettingsgraad van het oorspronkelijke monster en de niet homogene verdeling (de initiële besmetting is hoger dan resultaat 1 van KDG). LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 10/35

Bepaling herhaalbaarheid uit duplobepalingen: De gemiddelde herhaalbaarheid bedraagt 0.26 of 82 % en voldoet niet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.22 log. De berekening werd uitgevoerd zonder de resultaten van KDG voor monster 1 (reden: hoge initiële heterogene besmetting) en monster 3 (te hoge initiële besmetting). Bepaling intralabreproduceerbaarheid: Er werd geen intralabreproduceerbaarheid berekend voor monster 3. De gemiddelde intralabreproduceerbaarheid bedraagt 0.33 log of 123 %. 3.3 Besluit De resultaten werden voorlopig getoetst aan criteria voor zuivelproducten. Na de volledige matrix-validatie zullen nieuwe criteria worden opgesteld. Alle resultaten voor koude schotel zijn hieronder samengevat. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 11/35

Tabel Samenvatting kiemen koude schotel Besmetting Resultaat Analist cfu / g cfu / g 14.000.000 LS 13.000.000 Monster 1 8.500.000 KDG 18.000.000 1.170.000 1.800.000 LS 2.200.000 Monster 2 1.400.000 KDG 2.500.000 > 300.000.000 TD > 300.000.000 Monster 3 > 300.000.000 RV 210.000.000 3.000.000 3.700.000 TD 3.400.000 Monster 4 3.400.000 RV 4.400.000 Duploverschil Juistheid Herhaalbaarheid Intralabreproduceerbaarheid (log) log % log % log % 0.03 0.47 196 0.46 187-0.33 0.83 584-0.09 0.22 68 0.37 136-0.25 0.20 57 0.26 82 - - - - - - - - 0.04 0.02 4 0.16 46-0.11 0.06 14 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 12/35

4 Onverwerkt vlees Validatie matrix-groep 2: onverwerkt vlees. Type product = runds carpaccio. De validatieproeven werden uitgevoerd door Liesbeth Stas (LS), Rita Verloo (RV), Tony Dumon (TD) en Kristof De Greif (KDG). 4.1 Werkwijze Er werden vier monsters runds carpaccio aangekocht en besmet zoals in het onderstaande schema. Monsters 1 en 2 werden op 15/02/05 door LS en RV besmet. En monsters 3 en 4 door TD en KDG op 08/02/05. LS RV monster 1a monster 2a monster 1a monster 2a + blancomonster 1 + blancomonster 2 TD KDG monster 3a monster 4a monster 3a monster 4a + blancomonster 3 + blancomonster 4 4.2 Resultaten Resultaten blancomonsters: Tabel Resultaten blancomonsters runds carpaccio cfu/g Blancomonster 1 37.000 Blancomonster 2 24.000 Blancomonster 3 110.000 Blancomonster 4 16.000 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 13/35

Bepaling juistheid: Toegevoegde concentraties monsters 1 en 2: 1.650.000 cfu/g Toegevoegde concentraties monsters 3 en 4: 2.450.000 cfu/g Tabel Resultaten juistheid totaal kiemsgetal in runds carpaccio Monster Analist Resultaat 1 Resultaat 2 Juistheid cfu/g cfu/g (log) 1 LS 2.300.000 2.200.000 0.13 RV 3.300.000 3.900.000 0.33 2 LS 2.500.000 2.500.000 0.18 RV 3.900.000 4.100.000 0.38 3 TD 3.700.000 4.000.000 0.18 KDG 4.500.000 3.700.000 0.21 4 TD 4.400.000 3.000.000 0.17 KDG 3.100.000 4.000.000 0.16 Enkele resultaten voldoen niet aan het criterium voor zuivelproducten, namelijk < 0.3 log. Bepaling herhaalbaarheid uit duplobepalingen): De gemiddelde herhaalbaarheid bedraagt 0.16 log of 46 % en voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.22 log. Bepaling intralabreproduceerbaarheid: De gemiddelde intralabreproduceerbaarheid bedraagt 0.31 log of 109 %. 4.3 Besluit De resultaten werden voorlopig getoetst aan criteria voor zuivelproducten. Na de volledige matrix-validatie zullen nieuwe criteria worden opgesteld. Alle resultaten voor runds carpaccio zijn samengevat in onderstaande tabel. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 14/35

Tabel Samenvatting kiemen in runds carpaccio Besmetting Resultaat Analist cfu / g cfu / g 2.300.000 LS 2.200.000 Monster 1 3.300.000 RV 3.900.000 1.650.000 2.500.000 LS 2.500.000 Monster 2 3.900.000 RV 4.100.000 3.700.000 TD 4.000.000 Monster 3 4.500.000 KDG 3.700.000 2.450.000 4.400.000 TD 3.000.000 Monster 4 3.100.000 KDG 4.000.000 Duploverschil Juistheid Herhaalbaarheid Intralabreproduceerbaarheid (log) log % log % log % 0.02 0.13 34 0.41 156-0.07 0.33 115 0 0.18 50 0.40 154-0.02 0.38 141 0.16 46-0.03 0.18 53 0.13 34 0.09 0.21 62 0.17 0.17 48 0.28 90-0.11 0.16 43 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 15/35

5 Producten bereid met eieren In januari 2005 werd de matrix-groep producten bereid met eieren gevalideerd. De validatieproeven werden uitgevoerd door Liesbeth Stas (LS), Rita Verloo (RV), Tony Dumon (TD) en Kristof De Greif (KDG). 5.1 Proef 1 5.1.1 Werkwijze Er werden vier monsters besmet met kiemen: monsters 1 en 2 werden door RV en KDG besmet met opgekweekt referentiemonster en geanalyseerd. Monsters 3 en 4 werden door LS en TD besmet met opgekweekt referentiemonster en geanalyseerd. Maandag 10/01/05: opkweken referentiemonsters Dinsdag 11/01/05: starten analyse: RV KDG monster 1 monster 2 monster 1 monster 2 + blancomonster 1 + blancomonster 2 + analyse gebruikte verdunningen LS TD monster 3 monster 4 monster 3 monster 4 + blancomonster 3 + blancomonster 4 + analyse gebruikte verdunningen 5.1.2 Resultaten Het aantal kiemen teruggevonden in de blancomonsters is kleiner dan 1000 cfu/g. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 16/35

Bepaling juistheid: Toegevoegde concentraties monsters 1 en 2: 72000 cfu/g Toegevoegde concentraties monsters 3 en 4: 49000 cfu/g Tabel Resultaten juistheid totaal kiemgetal in eiproduct Monster Analist Resultaat 1 Resultaat 2 Juistheid cfu/g cfu/g (log) 1 RV * 75000-0.018 KDG 73000 65000-0.019 2 RV * 77000-0.029 KDG 64000 87000 0.016 3 LS 60000 60000 0.088 TD 75000 80000 0.199 4 LS 50000 50000 0.009 TD 61000 49000 0.048 * RV heeft de analyse niet uitgevoerd. De juistheid voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.3 log. Bepaling herhaalbaarheid uit duplobepalingen: De herhaalbaarheid bedraagt 0.14 log of 38 % en voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.22 log. Bepaling intralabreproduceerbaarheid: De berekeningen werden enkel uitgevoerd op monsters 3 en 4. De intralabreproduceerbaarheid bedraagt voor monster 3 0.22 log of 66 % en voor monster 4 0.13 log of 36 %. 5.1.3 Besluit De proef werd herhaald door RV en KDG (zie proef 2) LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 17/35

5.2 Proef 2 5.2.1 Werkwijze Er werden twee monsters besmet, deze werden besmet en geanalyseerd door RV en KDG. Maandag 24/01/05: opkweken referentiemonsters Dinsdag 25/01/05: starten analyse: RV KDG monster 1a monster 2a monster 1a monster 2a + analyse gebruikte verdunningen 5.2.2 Resultaten Bepaling juistheid: Toegevoegde concentraties monsters 1 en 2: 127000 cfu/g Tabel Resultaten juistheid totaal kiemgetal in eiproduct proef 2 Monster Analist Resultaat 1 Resultaat 2 cfu/g cfu/g Juistheid 1 RV 140000 140000 0.042 KDG 150000 140000 0.057 2 RV 130000 160000 0.055 KDG 130000 150000 0.041 De juistheid voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.3 log. Bepaling herhaalbaarheid uit duplobepalingen: De herhaalbaarheid bedraagt 0.09 log of 24 % en voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.22 log. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 18/35

Bepaling intralabreproduceerbaarheid: De intralabreproduceerbaarheid bedraagt voor monster 1 0.04 log of 10 % en voor monster 2 0.15 log of 42 %. 5.2.3 Besluit De resultaten werden voorlopig getoetst aan criteria voor zuivelproducten. Na de volledige matrix-validatie zullen nieuwe criteria worden opgesteld. De gemiddelde herhaalbaarheid bedraagt 0.13 log of 35 % De gemiddelde intralabreproduceerbaarheid bedraagt 0.14 log of 39 % De resultaten zijn samengevat in onderstaande tabel. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 19/35

Tabel Samenvatting resultaten kiemgetal in eiproduct Besmetting Resultaat Analist cfu / g cfu / g 140.000 RV Monster 1 140.000 bis 150.000 KDG 140.000 127.000 130.000 RV Monster 2 160.000 bis 130.000 KDG 150.000 60.000 LS 60.000 Monster 3 75.000 TD 80.000 49000 50.000 LS 50.000 Monster 4 61.000 TD 49.000 Duploverschil Juistheid Herhaalbaarheid Intralabreproduceerbaarheid (log) log % log % log % 0 0.04 10 0.04 10 0.03 0.06 14-0.09 0.06 14 0.15 42-0.06 0.04 10 0.13 35 0 0.09 22 0.22 66-0.03 0.20 58 0 0.01 2 0.13 36 0.10 0.05 12 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 20/35

5.3 Algemeen besluit De bepaling van kiemen op producten bereid met eieren is herhaalbaar en intralabreproduceerbaar. De herhaalbaarheid en de juistheid voldoen aan de criteria voor zuivelproducten, respectievelijk < 0.22 log en < 0.3 log. 6 Zure verwerkte producten In februari - maart werd matrix-groep 6 (zure verwerkte producten) gevalideerd. De validatieproeven werden uitgevoerd door Liesbeth Stas (LS), Rita Verloo (RV), Tony Dumon (TD) en Kristof De Greif (KDG). 6.1 Werkwijze Er werden vier monsters vleessalade aangekocht en besmet zoals in het onderstaande schema. Monsters 1 en 2 werden op 09/03/05 door LS en KDG besmet. En monsters 3 en 4 door TD en RV op 16/03/05. LS KDG monster 1a monster 2a monster 1a monster 2a + blancomonster 1 + blancomonster 2 TD RV monster 3a monster 4a monster 3a monster 4a + blancomonster 3 + blancomonster 4 6.2 Resultaten 6.2.1 Bepaling van totaal kiemgetal De resultaten van de blancomonsters zijn aanwezig in onderstaande tabel. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 21/35

Tabel Resultaten blancomonsters Blancomonster cfu/g 1 4.000 2 > 30.000.000 3 < 1000 4 5.000 Bepaling juistheid: Toegevoegde concentraties monsters 1 en 2: 1.290.000 cfu/g Toegevoegde concentraties monsters 3 en 4: 2.850.000 cfu/g Tabel Resultaten kiemen in vleessalade Monster Analist Resultaat 1 Resultaat 2 Juistheid cfu/g cfu/g (log) 1 LS 2.000.000 1.700.000 0.15 KDG 1.800.000 1.400.000 0.09 2 LS 33.000.000 30.000.000 - KDG 74.000.000 75.000.000-3 TD 2.400.000 2.700.000-0.05 RV 2.800.000 2.400.000-0.05 4 TD 2.100.000 2.300.000-0.11 RV 3.600.000 3.000.000 0.06 Voor monster 2 werd geen juistheid berekend omdat het besmettingsniveau niet kon bepaald worden (> 30.000.000 cfu/g). De juistheid voldoet aan het criterium voor zuivelproducten, namelijk < 0.3 log. Bepaling herhaalbaarheid uit duplobepalingen : De gemiddelde herhaalbaarheid bedraagt 0.13 log of 34 % en voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.22 log. Bepaling intralabreproduceerbaarheid: De gemiddelde intralabreproduceerbaarheid bedraagt 0.22 log of 71 %. Wegens een initiële heterogene besmetting werd monster 2 niet meegerekend. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 22/35

6.3 Besluit De resultaten werden voorlopig getoetst aan criteria voor zuivelproducten. Na de volledige matrix-validatie zullen nieuwe criteria worden opgesteld. De resultaten voor vleessalade zijn samengevat in onderstaande tabel. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 23/35

Tabel Samenvatting kiemen in vleessalade Besmetting Resultaat Analist cfu / g cfu / g 2.000.000 LS 1.700.000 Monster 1 1.800.000 KDG 1.400.000 1.290.000 33.000.000 LS 30.000.000 Monster 2 74.000.000 KDG 75.000.000 2.400.000 TD 2.700.000 Monster 3 2.800.000 RV 2.400.000 2.850.000 2.100.000 TD 2.300.000 Monster 4 3.600.000 RV 3.000.000 Duploverschil Juistheid Herhaalbaarheid Intralabreproduceerbaarheid (log) log % log % log % 0.07 0.15 43 0.18 52 0.11 0.09 23 0.04 - - 0.74 452-0.01 - - 0.13 34-0.05-0.05-11 0.13 34 0.07-0.05-10 -0.04-0.11-23 0.36 127 0.08 0.06 15 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 24/35

7 Mayonaise Vermits mayonaise door het hoge vetgehalte een speciale monstervoorbereiding vraagt, werd een validatieproef uitgevoerd. Volgens ISO 6887-4 punt 8.3 moet Tween 80 toegevoegd worden afhankelijk van het vetgehalte van het product. In deze proef werd een mayonaise die 80 % vet bevatte besmet (= 8 g/l Tween 80 toevoegen). 7.1 Werkwijze Opkweken van het referentiemonster. Besmetten van mayonaise met een bepaalde hoeveelheid van het verdunde opgekweekte referentiemonster (zie tabel). Eén monster werd besmet zonder toevoeging van Tween 80 en één monster werd besmet met toevoeging van 2 g Tween 80 De monsters werden geanalyseerd. Er wordt ook een blanco monster geanalyseerd (= het niet besmette monster). Tabel besmettingsniveau staal Gebruikte verdunning om te besmetten: Toe te voegen hoeveelheid aan 25 g staal: Te verwachten aantal: Te bepalen verdunningen besmette stalen: Kiemen T 750 µl 3.000.000 cfu / g TD en HD 7.2 Resultaten De proef werd uitgevoerd door Stefanie Vanbiesbrouck en Kristof De Greif (13/06/06). Het aantal kiemen teruggevonden in de blancomonsters is kleiner dan 1000 cfu/g. De resultaten zijn genoteerd in onderstaande tabel. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 25/35

Tabel Resultaten tellingen (cfu/g) + Tween 80 - Tween 80 Kiemen 1.700.000 1.700.000 1.700.000 1.700.000 Tabel Juistheden en duploverschillen Juistheden Duploverschillen + Tween 80 - Tween 80 + Tween 80 - Tween 80 Kiemen 0.21 0.21 0 0 Alle juistheden voldoen aan het criterium voor niet-zuivelproducten namelijk 0.35 log. Alle duploverschillen voldoen aan het criterium voor niet-zuivelproducten namelijk 0.22 log. 7.3 Besluit Volgens deze proefopzet werden geen verschillen gevonden bij het toevoegen van Tween 80. Toch werd geopteerd om Tween 80 toe te voegen (de norm schrijft deze methode voor ; waarschijnlijk kan de proefopzet de werkelijkheid niet volledig nabootsen ; het was een te kleine proefopzet om te besluiten dat Tween 80 kan weggelaten worden). (Er werd verwacht dat het toevoegen van Tween 80 wel een effect zou hebben op de juistheden. Daarom werd ook een blanco (= zonder toevoeging van Tween 80) meegenomen in deze proefopzet). 8 Onverwerkt gevogeltevlees Validatie matrix-groep 11: onverwerkt gevogeltevlees. Type product = kippenfilet. De validatieproeven werden uitgevoerd door Liesbeth Stas (LS), Tony Dumon (TD), Kristof De Greif (KDG) en Stefanie Vanbiesbrouck (SVB). LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 26/35

8.1 Werkwijze Er werden twee monsters kippenfilet aangekocht en besmet op 06/02/06 zoals in het onderstaande schema. SVB TD monster 1a monster 2a monster 1a monster 2a + blancomonster 1 + blancomonster 2 LS KDG monster 1a monster 2a monster 1a monster 2a 8.2 Resultaten Resultaten blancomonsters: Tabel Resultaten blancomonsters kippenfilet cfu/g Blancomonster 1 <100.000 Blancomonster 2 <100.000 Bepaling juistheid: Toegevoegde concentraties monsters 1 en 2: 20.800.000 cfu/g LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 27/35

Tabel Resultaten juistheid totaal kiemgetal in kippenfilet Monster Analist Resultaat 1 Resultaat 2 Juistheid cfu/g cfu/g (log) SVB 33.000.000 35.000.000 0.21 1 TD 29.000.000 32.000.000 0.17 LS 31.000.000 35.000.000 0.20 KDG 29.000.000 32.000.000 0.17 SVB 31.000.000 30.000.000 0.17 2 TD 37.000.000 33.000.000 0.23 LS 32.000.000 31.000.000 0.18 KDG 27.000.000 38.000.000 0.19 Alle resultaten voldoen aan het criterium voor niet-zuivelproducten, namelijk < 0.35 log. Bepaling herhaalbaarheid uit duplobepalingen: De gemiddelde herhaalbaarheid bedraagt 0.13 log of 33 % en voldoet aan het criterium voor zuivelproducten namelijk < 0.22 log. Bepaling intralabreproduceerbaarheid: De gemiddelde intralabreproduceerbaarheid bedraagt 0.12 log of 33 %. 8.3 Besluit De resultaten werden getoetst aan criteria voor niet-zuivelproducten. Voor alle parameters werd er voldaan aan de criteria. Alle resultaten voor kippenfilet zijn samengevat in onderstaande tabel. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 28/35

Tabel Samenvatting kiemen kippenfilet Besmetting Analist cfu / g SVB TD Monster 1 20800000 LS KDG SVB TD Monster 2 20800000 LS KDG Resultaat cfu / g 33000000 35000000 29000000 32000000 31000000 35000000 29000000 32000000 31000000 30000000 37000000 33000000 32000000 31000000 27000000 38000000 Duploverschil Juistheid Herhaalbaarheid Intralabreproduceerbaarheid (log) log % log % log % 0.03 0.21 63 0.04 0.17 46 0.08 21 0.05 0.20 58 0.04 0.17 46 0.13 33 0.01 0.17 47 0.05 0.22 68 0.16 43 0.01 0.18 51 0.15 0.19 54 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 29/35

9 Swabs In november 2005 werden swabs gevalideerd voor totaal kiemgetal (matrix-groep 2). De validatieproeven werden uitgevoerd door Liesbeth Stas (LS), Tony Dumon (TD), Kristof De Greif (KDG) en Stefanie Vanbiesbrouck (SVB). 9.1 Werkwijze - Opkweken van het referentiemonster in BHI gedurende 24 h tot een niveau van ca. 109 cfu/ml. - Aanleggen van een verdunningsreeks om het aantal cfu/ml in de opkweek te tellen op het selectief medium. Besmetten van één monster swabs: - Vier steriele swabs in een Stomacherzak. - 100 µl van de opkweek toevoegen op het oppervlak van de swabs in de Stomacherzak. - Toevoegen van 100 ml gebufferd peptoonwater (= 100). - Stomacheren. - Analyseren zoals beschreven in de werkvoorschriften. Elke analist besmette en analyseerde vier besmette monsters. 9.2 Resultaten Bepaling juistheid: De resultaten staan genoteerd onderstaande tabel. Tabel Resultaten juistheid totaal kiemgetal swabs Analist Monster Toegev. conc Resultaat Juistheid cfu / ml cfu/ml (log) 1 530.000 390.000-0.13 SV 2 530.000 350.000-0.18 3 530.000 380.000-0.14 4 530.000 400.000-0.12 1 530.000 400.000-0.12 TD 2 530.000 390.000-0.13 3 530.000 430.000-0.09 LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 30/35

LS KDG RV 4 530.000 390.000-0.13 1 370.000 280.000-0.12 2 370.000 260.000-0.15 3 530.000 430.000-0.09 4 530.000 420.000-0.10 1 590.000 380.000-0.19 2 590.000 460.000-0.11 3 590.000 400.000-0.17 4 590.000 470.000-0.10 1 590.000 500.000-0.07 2 590.000 400.000-0.17 3 590.000 390.000-0.18 4 590.000 400.000-0.17 De juistheid voldoet aan het criterium voor niet-zuivelproducten, namelijk < 0.35 log. De herhaalbaarheid bedraagt 0.10 log of 26 % en voldoet aan het criterium voor niet-zuivelproducten, namelijk < 0.22 log. De gemiddelde intralabreproduceerbaarheid bedraagt 0.11 log of 28 % en voldoet aan het criterium voor niet-zuivelproducten, namelijk < 0.47 log. 9.3 Besluit De bepaling van het totaal kiemgetal op swabs voldoet aan de criteria voor niet-zuivelproducten. 10 Meetonzekerheid De meetonzekerheid werd bepaald volgens ISO 19036. Gegevens van 2005 werden verder aangevuld. Voor categorie 1, 2 en 4 werd respectievelijk een meetonzekerheid van 0.07, 0.23 en 0.14 log berekend. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 31/35

Categorie Resultaat A (kve/g of kve/ml) Resultaat B (kve/g of kve/ml) staal nummer Matrix catégorie 1 75000 73000 besmet monster 1 vloeibaar eiproduct catégorie 1 77000 64000 besmet monster 2 vloeibaar eiproduct catégorie 1 60000 75000 besmet monster 3 vloeibaar eiproduct catégorie 1 50000 61000 besmet monster 4 vloeibaar eiproduct catégorie 1 140000 150000 besmet monster 5 vloeibaar eiproduct catégorie 1 130000 130000 besmet monster 6 vloeibaar eiproduct catégorie 1 32000 30000 besmet monster 7 melk catégorie 1 150000 150000 besmet monster 8 melk catégorie 1 150000 150000 besmet monster 9 melk catégorie 1 90 86 besmet monster 10 melk catégorie 2 2000000 1800000 besmet monster 1 vleessalade catégorie 2 33000000 74000000 besmet monster 2 vleessalade catégorie 2 2400000 2800000 besmet monster 3 vleessalade catégorie 2 2100000 3600000 besmet monster 4 vleessalade catégorie 2 550 380 08230937 vleessalade catégorie 2 180000 150000 08251279 vleessalade catégorie 2 1200 960 08251280 vleessalade catégorie 2 5000 3900 besmet monster vleessalade catégorie 2 3900 5300 besmet monster vleessalade catégorie 2 8700 9700 besmet monsters vleessalade catégorie 4 94000 83000 10190911 vlees catégorie 4 34000 45000 10200155 versneden vlees catégorie 4 45000 38000 10300046 vlees catégorie 4 88000 85000 10300079 vlees catégorie 4 14000000 8500000 besmet monster 5 koude schotel catégorie 4 1800000 1400000 besmet monster 6 koude schotel catégorie 4 3700000 3400000 besmet monster 7 koude schotel catégorie 4 33000000 29000000 besmet monster 8 gevogeltevlees catégorie 4 32000000 27000000 besmet monster 9 gevogeltevlees catégorie 4 410000000 400000000 08020356 volledige vogels LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 32/35

11 Ringtesten In 2005 werd deelgenomen aan Raemab. Onderstaande resultaten werden bekomen. z-score maart 1-1.23 2-1.75 3-1.6 4-2.31 5-0.81 mei 1-2.28 2-2.06 3-2.33 4-1.84 5-0.53 oktober 1-0.75 2 0.36 3-1.15 4-1.4 5 0.15 Er werd in 2005 ook deelgenomen aan DVK ringtesten (melk). Volgende z-scores werden bekomen: jan 0.104 feb -0.054 mrt -0.021 apr -0.055 mei 0.145 jun 0.183 jul -0.026 aug 0.009 sep -0.134 Vanaf de opstart werd elke jaar aan meerdere ringtesten deelgenomen. LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 33/35

12 Algemeen besluit Volgende criteria werden behaald voor zuivelproducten: - Criterium voor de herhaalbaarheid: 0.22 log - Criterium voor de intralabreproduceerbaarheid: 0.47 log - Criterium voor de relatieve juistheid: 0.30 log Tijdens de validatie werden voor de andere matrix-groepen andere criteria opgesteld namelijk: - Criterium voor de herhaalbaarheid: 0.22 log - Criterium voor de intralabreproduceerbaarheid: 0.47 log - Criterium voor de relatieve juistheid: 0.35 log 13 Foto s van de methode Hieronder zijn enkele foto s aanwezig van de methode. Afkoelen van media LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 34/35

Gieten van media Tellen van platen LAB 00 P 180 F 003 Template validatierapport Modèle rapport de validation v.01 2012-03-15 35/35