Serologische onderzoek bij aanwezigheid van koude (auto)antistoffen dr Claudia C Folman Erytrocytenserologie, Sanquin Diagnostiek c.folman@sanquin.nl 26 maart 2015 1
Wat komt er aan de orde? 1. Kenmerken koude auto-antistoffen 2. Onderzoek voor transfusie 3. Onderzoek klinisch belang 4. Transfusie advies 5. Bijzondere koude antistoffen bifasische hemolysinen 6. Samenvatting 26 maart 2015 2
1. Kenmerken koude (auto) antistoffen Reageren sterker bij lage temp dan bij hoge temp Klinisch belang afhankelijk van de temperatuuramplitude IgM, soms IgG (DL antistoffen), complement-bindend 26 maart 2015 3
Kenmerken koude autoantistoffen Temp bereik Klinisch Belang Specificiteit Bijzonderheden Problemen in lab <15 C geen I, IH Vrijwel bij iedereen nee 15 C - 25 C geen I (M. Pneumonia, maar ook bv CMV) i (EBV) Correlatie met infectie soms temp ampl >30 C (transient) mogelijk >30 C Koude aggl. syndroom, AIHA Ii, H, Pr DL: anti-p Idiopathisch of secundair aan infect of maligniteit ja DL: meestal associatie met viraal infect vnl kinderen (assoc. Syphilis) 26 maart 2015 4
2. Serologisch onderzoek, transfusievraag Mevrouw S, 63 jaar wordt opgenomen met een laag Hb (4.0) voelt zich slecht, is cardiaal belast, blanco vg. Er wordt bloed aangevraagd Bij ABO/RhD bloedgroepbepaling een probleem: Alles reageert positief, erytrocyten agglutineren spontaan (autoagglutinatie of pseudoagglutinatie?) Screening IAT: alles positief DAT positief met polyspecifiek AHG en anti-igg. Controle is ook positief! 5
Serologisch onderzoek; transfusievraag Onderzoek erytrocyten; agglutinatie in de buis auto of pseudo agglutinatie?? Autoagglutinatie: autoantistoffen Pseudoagglutinatie: geldrolvorming Door afwijking in eiwitspectrum Verdwijnt door toevoeging PBS Ery s wassen met PBS 4 C voor gebruik 26 maart 2015 6
Onderzoek erytrocyten bij auto-agglutinatie Antigeentypering / DAT 1 (wassen met PBS 4 C) 2 wassen met PBS 37 C 3 wassen met PBS 45 C 4 erytrocyten behandelen met DTT Waar moet je op letten? - Na wassen DAT controleren. Indien negatief dan klaar voor typeren - Hoe hoger de temp, hoe meer IgG ook verwijderd zal worden - DTT: ook verwijdering Kell antigenen, LW, Knops. Controleer of te typeren antigeen niet ook verwijderd wordt! - Fenotypering anders dan ABO: genotypering 26 maart 2015 7
Serumonderzoek: Alle cellen uit panel (zwak) positief vaak inclusief autocontrole Bij aanwezigheid anti-(i)h bij bloedgroep A autocontrole soms negatief 8 26 maart 2015
Zijn er koude antistoffen aanwezig die reacties kunnen verklaren? 16 C onderzoek en bepaling specificiteit O volw I (screening) O navel ii A/B/AB resultaat sterk pos neg sterk pos Anti-I sterk pos sterk pos zwak of neg Anti-H sterk pos neg zwak of neg Anti-IH zwak of neg sterk pos zwak of neg Anti-i sterk pos sterk pos sterk pos aspecifiek 9 26 maart 2015
Koude auto antistoffen aanwezig hoe uitsluiten / aantonen klinisch belangrijke allo-antistoffen? 1. Buis in koelkast laten staan zodat zoveel mogelijk koude antistoffen uit het serum binden aan de erytrocyten (autoadsorptie) 2. PEG IAT / LISS IAT Bij anti-(i)h bij bloedgroep A: A testery s mogelijk 3. PEG IAT WV/WW of LISS IAT WV 4. DTT behandeling dan LISS IAT 1:1 verdunning, controle meenemen 26 maart 2015 10
Titratiescore na aangepaste techniek antistof \ techniek PEG PEG WV/WW LISS LISS WV LISS DTT Z/C Z/C WV Z/C DTT Anti-D 64 55 65 67 57 33 44 26 Anti-E 83 74 83 83 85 55 50 50 Anti-Fy(a) 44 45 48 41 41 24 29 23 Anti-Fy(a)+Cw 51 46 51 46 41 24 26 29 Anti-Jk(a)+E 44 34 24 29 21 16 24 16 Anti-Jk(b) 56 52 28 28 24 16 21 26 Anti-K 33 38 26 36 33 21 33 21 Anti-K 43 46 41 38 41 26 38 21 Anti-S >90 >72 66 74 51 21 47 23 Anti-s 31 13 33 30 16 3 3 5 gemiddelde titerscore * 50 45 44 44 40 24 30 24
Vervolg casus Bloedgroep A RhD positief DAT positief met anti-c3d Aspecifieke koude autoantistoffen Aanwezigheid klinisch belangrijke alloantistoffen uitgesloten na wv LISS IAT Transfusieadvies? - ABO/RhD vaststellen uit twee onafhankelijke monsters - Rh fenotype, K compatibel? AIHA? Zijn koude antistoffen in vivo van belang? 26 maart 2015 12
3. Vaststellen klinisch belang koude antistoffen Koude antistoffen kunnen in vivo leiden tot erytrocytenafbraak indien ze reactief zijn bij 30 C Is de titer van de antistoffen ook voldoende informatief? Nee temperatuuramplitude is betere voorspeller Clinical significance of a cold antibody is determined entirely by its ability to combine with red cells at, or near, body temp. rather than by its titre CAS may be diagnosed if the following are present; 1 clinical evidence CAS of acquired may be hemolytic diagnosed The anemia 2) a positive DAT caused by sensitization with C3 3) a negative DAT using anti- IgG presence 4) the of cold autoagglutinin aggl with with reactivity up to at reactivity least 30C in saline up to or albumin. at least 30C.. Garraty; Immune Hemolytic Anemias Determination of the titre is not worthwhile as a routine Mollinson s Blood Transfusion in clinical medicine CH7 26 maart 2015 13
Koude agglutinenen, uitgangsmateriaal transfusieadvies vs klinisch belang Uitsluiten achter koude antistoffen Buis in koelkast laten staan zodat zoveel mogelijk koude antistoffen uit het serum binden aan de erytrocyten (autoadsorptie) Klinisch belang Voor bepalen temperatuursamplitude: reactiviteit 30 C in zout Indien positief: klinisch relevant Indien negatief (met reguliere afname) dan uitslag niet conclusief: Buis warm afnemen en warm afdraaien..
As onderzoek, klin belang van de as Koude auto antistoffen As onderzoek, uitsluiten andere as Antigeen typering 37 o C 20 o C 4 o C
Mevrouw S, Vervolg casus Bloedgroep A RhD positief DAT positief met anti-c3d Aspecifieke koude autoantistoffen Aanwezigheid klinisch belangrijke alloantistoffen uitgesloten Koude antistoffen zijn reactief bij 30 C Conclusie: - Past bij AIHA, in dit geval; is dit de oorzaak lage Hb? - Overleg met KC/behandelaar - Hemolyseparameters, onderliggend lijden? - Behandeling etc. 26 maart 2015 16
4. Transfusie advies Indien klinisch relevant: past bij AIHA dus Rhfeno K compatibel overwegen via verwarmingselement toedienen (wees alert op OK met hypothermie) 26 maart 2015 17
5. Bijzondere koude antistoffen: Bifasische hemolysinen Kind 4jr Ziek geweest, maar er ligt ijs en moeder bindt de schaatsen onder en trekt slee met kind voort. Na binnenkomst: kind ziet bleek en plast rode urine In zkhs: Hb 3.5 mmol/l 26 maart 2015 18
Bifasische hemolysinen Intravasculaire hemolyse Klinisch beeld kenmerkend: IgG antistoffen binden bij lage temperatuur in capillaire vaatjes Complement activatie in circulatie bij 37 C
IgG bifasische hemolysinen serologische bevindingen DAT alleen positief met anti-compl heel soms IgG Meestal niet aantoonbaar in normale IAT (soms in kolom) Specificiteit vaak anti-p Ivm klinisch verhaal onderzoek naar bifasische hemolysinen: alleen positief in Donath Landsteiner test 26 maart 2015 20
Bifasische hemolysinen Smeltend ijs en daarna 37 C Alleen smeltend ijs Alleen 37 C P pos P neg P pos P neg P pos P neg 1 Pos controle 2 Neg controle 3 Serum pt 4 Serum pt + AB serum 26 maart 2015 21
IgG bifasische hemolysinen behandeling Patient warm houden en afwachten, eventueel infectie behandelen Complement bindende IgG antistoffen meestal anti-p die intravasculaire hemolyse veroorzaken Bepaling complement gehalte: indien verlaagd en op geleide klinische beeld: gewassen ery s want vermijd toedienen extra complement, zelden P negatief bloed geïndiceerd 26 maart 2015 22
6. Take Message onderzoek bij koude antistoffen Transfusievraag: - Denk ook aan pseudo agglutinatie - Aantonen koude antistoffen bij 16C; 4C onderzoek niet zinvol - Aangepaste technieken gebruiken mag maar denk aan controles Klinisch belang - Afhankelijk van temperatuursamplitude - Geeft informatie over oorzaak: informeren behandelaar - Indien reactief bij 30 C (juiste materiaal!): hemolyse mogelijk Transfusie - Transfusie nodig; behandeling? - Afhankelijk van hemolyse; Rh feno K compatibel - Via verwarmingselement toedienen? - Cave operaties met hypothermie 26 maart 2015 23
26 maart 2015 24
Een warme groet; Dank voor uw aandacht 26 maart 2015 25