Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot de nieuwe CBO

Transcriptie

1 Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot de nieuwe CBO Masja de Haas Immunohematologische Diagnostiek September 1,

2 Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot nieuwe CBO 1. Bespreken uitbreiding in CBO richtlijn preventief matchen 3. Wishlist voor Marieke s kunstbloed 2. Bespreken casus Kan je altijd antistofvorming voorkomen?

3 In nieuwe CBO preventief matchen uitgebreid Bij vrouwen < 45 jaar Bij patiënten met alloantistoffen Bij patiënten met autoantistoffen Bij sikkelcelanemie en thalassemie Myelodysplastisch syndroom (MDS)

4 Erytrocytendragenstructurenwaartegen antistoffen gevormd kunnen worden 30 systemen en >300 antigenen 4

5 Vrouwen < 45 jaar Naast de D en K-antistof is vooral de c-antistof verantwoordelijk voor de Hemolytische Ziekte van de Foetus en Pasgeborene (HZFP)

6 Vrouwen < 45 jaar Oud: K negatief Nieuw: K, c en E compatibel indien K antigeen niet bekend is mag ook K negatief getransfundeerd worden 6

7 Alloantistoffen 20-25% van de patiënten met alloantistoffen maken snel extra antistoffen Anti-K en anti-c worden na anti-d het gemakkelijkst gevormd

8 Alloantistoffen Oud: Geen advies Nieuw: Het verdient aanbeveling aan ontvangers met klinisch belangrijke alloantistoffen preventief Rh fenotype en K compatibele erytrocyten toe te dienen om verdere antistofvorming te voorkomen. 8

9 Autoantistoffen Oud: Rhesus/K compatibel Nieuw: Rhesus/K compatibel Bij voorkeur is matchen voor Kidd, Duffy en Ss antigenen ook aangewezen (dit in volgorde van belangrijkheid) als de aanwezigheid van alloantistoffen niet kan worden uitgesloten. NB: Niet wachten op serologisch onderzoek indien er klinische klachten zijn 9

10 Sikkelcelanemie en thalassemie 50% van de patiënten vormt antistoffen. Voorkomen antistoffen d.m.v. selectie antigenen in volgorde van klinische relevantie Rh, K, Fy a, (Jk b, S/s)

11 Vooraf typeren GYP A M/N GYP B S/s extracellulair U Uvar Uneg intracellulair

12 Sikkelcelanemie en thalassemie Oud: Rhesus/K-compatibel Nieuw Rhesus/K-compatibel Fy a -compatibel Het verdient aanbeveling om indien mogelijk bij de bloedselectie rekening te houden met Jk b, S (in volgorde van belang). Let op voor MN en Lewis niet zinvol 12

13 Fy(a-b-) fenotype Fy(a-b-) zeer zeldzaam bij Kaukasiërs en boven 60% in negroïde populatie Gen voor Fy b maar met mutatie in GATA 1 waardoor geen transcriptie plaatsvindt en wel Fy b expressie op weefsels Alloimmunisatie tegen Fy voorkomen is meest effectief door Fy a negatief te transfunderen. Matchen voor Fy(a-b-) is niet alleen niet haalbaar, maar vrijwel altijd overbodig (Fy b expressie op weefsels) 13

14 Preventie bij Myelodysplastisch Syndroom en Chronische Myeloïde Neoplasmata Immunisatierisico voor MDS varieert tussen de 14 en 59%. Kleine studie geeft aan dat bij CMN het risico rond de 17% ligt

15 Myelodysplastisch Syndroom (MDS) en Chronische Myeloïde Neoplasmata (CMN) Oud: geen Nieuw MDS: Rhesus/K compatibel CMN: geen, er is meer bewijs nodig. 15

16 Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot nieuwe CBO 1. Bespreken uitbreiding in CBO richtlijn preventief matchen 2. Bespreken casus Kan je altijd antistofvorming voorkomen?

17 Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report NB: uitgewerkt naar observaties Tf in relatie tot antistofvorming Mevr. AB, geboren 1946, sikkelcelanemie Bloedgroep A CcDee Kneg Tot 2008, infrequent transfusiebehoefte elders in zorg Bekend met anti-jk b 29/09 en 10/10/08: Selectie 2EC: Rh feno compatibel, K neg, Jk b neg Hb, mmol/l /10/ /11/ /11/08: screen positief, DAT: anti-igg (+) en anti-c3d (+) Sanquin: Anti-Jk b Anti-auto-C en auto-e (of anti-ce) en aspecifieke warmte autoas Aspecifieke koude antistoffen Aspecifieke warmte hemolysinen Overige typering: Fy a -Fy b -, S-s+ Tf advies: Jk b negatief en tevens C negatief Preventief: E, K negatief Er wordt niet meer getransfundeerd 11/5/ /5/ /5/ /5/ /5/ /03/ /4/ /4/ /04/ /05/2011

18 Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report NB: uitgewerkt naar observaties Tf in relatie tot antistofvorming OK: mamma carcinoom 1 EC EC Hb, mmol/l Sanquin: Anti-Jk b en anti-m Autoantistoffen: Anti-C en anti-e (of anti-ce) Koude antistoffen: aspecifiek Hemolysinen: zwak pos Tf advies: Jk b en M negatief en tevens C negatief Preventief: Fy a, S, E, K, Cw, Wr a, Kp a negatief 2 EC gegeven 10/10/ /11/ /5/ /5/ /5/ /5/ /5/ /03/ /4/ /4/ /04/ /05/2011

19 Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report NB: uitgewerkt naar observaties Tf in relatie tot antistofvorming 5 EC (C, E, K, Fy a, Jk b, S negatief) Hemolyse! 9 8 Prednison en IVIG 7 Hb, mmol/l /10/ /11/ /5/ /5/ /5/2009 Sanquin: Anti-Fy3, anti-wr a en anti-le b Anti-Jk b en anti-m niet meer aantoonbaar Geen aspecifieke warmte autoas 18/5/ /5/ /03/ /4/ /4/ /04/ /05/2011 Tf advies: Fy a, Fy b, Jk b, Wr a negatief Preventief: E, K negatief

20 Antistof-gemedieerde transfusiereacties, case report Via beeld van responder naar beeld van autoantistoffen naar high-responder en uitgestelde hemolytische transfusie reactie Pt wordt opgenomen Rectaal bloedverlies Geen transfusie gegeven Hb, mmol/l Anti-Jkb, Auto-as Anti-Jkb, Auto-as Anti-M Anti-Fy3, anti-wra, anti-leb 10/10/ /11/ /5/ /5/ /5/ /5/2009 Tf advies: Fy a, Fy b, Jk b, Wr a negatief Preventief: E, K negatief 20/5/ /03/ /4/ /4/ /04/ /05/2011

21 Typeren binnen Sanquin

22 Typeren binnen Sanquin Random volbloed donors bloedgroep A of O (n = ) Doel: 2x getypeerd 80%: C, c, E, e, K JA 35% : Fy a, Fy b, Jk a, Jk b JA Percentage antigeen 2x negatief gehaald? 35%: M, N, S, s S: JA s: 2,7% gaat naar 3% M: 6% gaat naar 7% N: 4% gaat naar 10% 10%: Le a, Le b, P 1, Le b, P 1, C w, Wr a : JA C w, Kp a, Wr a Le a 6% gaat naar 8% Kp a : 7% gaat naar 10% 3% : Lu a, Co b Lu a, Co b : JA

23 Beschikbare donors voor onze case Patient: A, CcDee, K-, Fy a -Fy b -, Jk a +Jk b -, S-s+ met anti-fy3 en anti-jk b Verzoek compatibele eenheden aan KCD Sanquin donors oproepbaar A of O, Fy a -, Fy b -, Jk b -, E-, K- : 39 A of O, Fy a -, Fy b -, Jk b -, E-, K-, S- : 28 A of O, Fy a -, Fy b -, Jk b -, E-, K-, S- en M- : 6

24 Conclusies 1 Preventief matchen: voorkomen is beter dan genezen Immunisatie risico is relatief klein, maar voor sommige pt ernstige morbiditeit! Bloedtransfusie: risico op (allo)antistofvorming Alloimmunisatie WIE grootste risico en WAT makkelijkst gevormd? Ziekte/therapie/risicofactoren onderzoek vdbom/zwaginga JJvRood Inst, Sanquin Genetische risicofactoren onderzoek vd Schoot/Sanquin

25 Conclusies 2 Preventief matchen: voorkomen is beter dan genezen Immunisatie risico is relatief klein, maar voor sommige pt ernstige morbiditeit! NU Bepaalde groepen Deel antigenen getypeerd geven TOEKOMST Individueel tailor-made advies op basis van risicoprofiel: Uitgebreid matchen/ gekweekt bloed?

26 Conclusies 3 Preventief matchen: niet alle antistofvorming valt te voorkomen EC negatief voor hoog-frequent antigeen of voor uitgebreide combinatie van aantal antigenen: schaars ondanks behaalde typeringsinspanning -niet onnodig uitgebreid matchen

27 Vraag aan volgende sprekers Kweken vanaf kernhoudende cel: dus waarom niet expressie van al die lastige antigeenhoudende structuren blokkeren? RhD M K Fy a Jk b Rhc En a - U- JK 0 Rh 0 K 0 Fy a -Fy b - ietsjes fragieler, net zo functioneel?

28 Antistof-gemedieerde transfusiereacties en preventief matchen in relatie tot de nieuwe CBO Masja de Haas Immunohematologische Diagnostiek Met dank aan: Lab erytrocytenserologie Dr Anja Leyte, OLVG, Amsterdam September 1,