5 -minuten versie voor Provinciate Staten Directie DO Afdeling Milieu Registratienummer provmcie HOLLAND PZH-2009-121356192 (DOS-2009- /.UID 0014577) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum 25. AUG. 20 UJ Geheim 18 augustus 2009 Nee Portefeuillehouder Paraaf Provinciesecretaris Termijn Heijningen, FD, van /fixua^ Niet van toepassing Onderwerp Reactie Zuid-Holland op Luchtvaartnota Rijk Brief van GS aan Tweede Kamercommissie inhoudende een reactie op de Luctitvaartnota.doc Voorstel van GS aan PS: kennisnemen van bijgaande stukken in het kader van de actieve informatieplicht en op basis van toezeggingen van gedeputeerde Van Heijningen bij de behandeling van het extra agendapunt 'Inzet PZH inzake verlegging vliegroutes' tijdens de vergadering van Provinciale Staten op 28 januari 2009. 1. Onderwerp in kort bestek Bij de Tweede Kamer behandeling van de nieuwe Wet Luchtvaart in 2007 (waarin de overdracht van de bevoegdheid naar de provincies voor kleine en recreatieve luchthavens is geregeld) heeft de minister van Verkeer en Waterstaat toegezegd met een totaalvisie te komen voor de luchtvaart en de luchthavens in Nederland. Het belangrijkste uitgangspunt voor de visie is de afspraken die gemaakt zijn aan de Alderstafel over de middellange termijn ontwikkeling van Schiphol tot 2020 (maximaal 510.000 vliegtuigbewegingen, waarvan maximaal 32.000 tussen 23.00 en 07.00 uur. 70.000 vliegtuig bewegingen op de luchthavens van Lelystad en Eindhoven. Een nieuw normen- en handhavingstelsel. Convenanten gericht op hinderbeperking en verbetering van de omgevingskwaliteit). De hoofdlijnen van de visie is een goede bereikbaarheid van ons land en daarbij is 'de kwaliteit van het Internationale verbindingennetwerk' essentieel. Daamaast dient Schiphol ten behoeve van de concurrerende economie een Verbindingsplaats in Europa te zijn waar nationale en intemationale bedrijven hun Global ambitions kunnen realiseren'. Het kabinet streeft ook naar een duurzame ontwikkeling door Verlaging van de ecologische en sociale druk op de samenleving'. De peilers waarop de visie is gestoeld zijn: 'Concurreren' (optimale voorwaarden), 'Accommoderen' (ruimte voor luchtvaart) en 'Excelleren' (duurzaamheid). Het Kabinet heeft de Luchthavennota 'Concurrerende en duurzame luchtvaart voor een sterke economie' op 17 april 2009 aan de Tweede Kamer aangeboden. Gedeputeerde Van Heijningen is in het kader van de voorbereidingen van de Luchtvaartnota geconsulteerd door het ministerie van Verkeer en Waterstaat op 17 februari 2009. In week 17 is de Statencommissie MKE gemformeerd over de aanbieding van de Luchtvaartnota van het Kabinet aan de Kamer en verwezen naar de link van het ministerie van verkeer en Waterstaat. http://www.verkeerenwaterstaat.nl/lmaaes/luchtvaartnota%20website1 tcm195-244251.pdf 1/3
De Bestuurlijke Regie Schiphol heeft namens al haar leden (zo ook de provincie Zuid-Holland) een gezamenlijke reactie gestuurd op de Luchtvaartnota aan de ministers. Deze reactie is tamelijk algemeen waardoor het gewenst is een aanvullende en meer specifieke reactie namens de provincie Zuid-Holland te sturen. Deze aanvulling betreft geen afwijking. Ook andere gemeenten zoals Haarlemmermeer, Amstelveen, Uithoorn en Aalsmeer hebben een afzonderlijke reactie gestuurd. Op een aantal punten wijkt de Luchtvaartnota af van wat de provincie Zuid-Holland als beleid heeft neergelegd in o.a. het 'Beleidsplan Regionale Luchtvaart 2008-2020 en in het beleidsplan "Vleugels in balans 1 uit juni 2002. In een brief heeft Gedeputeerde Staten daarom betrokkenen (Ministers van Verkeer en Waterstaat en VROM en de Tweede Kamercommissies) op de hoogte gebracht van haar standpunt en haar zorgen geuit over de onderwerpen, Tweede Kaagbaan, extra route naar het zuidoosten, uitbreiding 'binnengebied' en Rotterdam Airport. Deze onderwerpen worden allemaal in de Luchtvaartnota behandeld. Rotterdam Airport wordt ook in de Luchtvaartnota van 'nationaal belang' beschouwd en blijft daarom definitief onder het bevoegd gezag van de Rijk vallen. 2. Afbakening van (wettelijk) kader en partijen a. Europees/nationaal/provinciaal wettelijk en beleidskader Op provinciaal niveau het 'Beleidsplan Regionale Luchtvaart 2008-2020' en de 'Beleidsnota Schiphol Vleugels in balans' van juni 2002 b. Relatie andere interne beleidsterreinen Nee c. Relatie externe partijen Ja, er heeft inhoudelijke afstemming plaatsgevonden met de gemeenten in Zuid-Holland die lid zijn van de CROS en met de gemeenten random Rotterdam Airport. Zij onderschrijven de inhoud van de brief. 3. Procesbeschrijving en rol Staten a. Voorgeschiedenis Op 2 april 2009 bent u door middel van een brief gemformeerd over de deelname van Zuid- Holland op het Schipholdossier, op 3 juni 2009 heeft u in de commissie MKE het advies van Gedeputeerde Staten op het voorontwerp aanwijzingsbesluit Rotterdam Airport besproken en op 17 juni 2009 is deze brief ter kennis gebracht aan de minister van Verkeer en Waterstaat. b. Waar staan we nu? De fase van beleidsuitwerking De uitgangspunten in het 'Beleidsplan Regionale Luchtvaart 2008-2020' en de 'Beleidsnota Schiphol Vleugels in balans' van juni 2002 hebben geleid tot het schrijven van een reactie op de Luchtvaartnota van het Kabinet. Het onderzoek naar de effecten van een eventuele Tweede Kaagbaan hebben zichtbaar gemaakt wat de effecten zullen zijn op Zuid-Holland. De 2/3
definitieve versie van dat rapport is nog niet gereed en zal u worden toegezonden zodra deze beschikbaar is. c. Vervolgprocedure De Tweede Kamer zal op 3 September 2009 een rondetafelbespreking houden over deze Luchtvaartnota en op 14 September 2009 is er een Notaoverleg. In de reguliere overleggen zoals de Commissie Milieuhygiene Luchthaven Rotterdam (commissie 28), Bestuurlijke Regie Schiphol, de CROS, en de overleggen die in het kader van de Alderstafel worden georganiseerd, zullen de standpunten van Zuid-Holland naar voren worden gebracht. 4. Financiele aspecten (dekking en risico's) n.v.t. Technische & proces vragen en informatie bij Ambtenaar Telefoon 070-441 65 39 M.J. Res Kamer 3/3
Gedeputeerde Staten HOLLAND De Voorzitter van de Tweede Kamercommissie voor Verkeer en Waterstaat van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus20018 2500 EA DEN HAAG Contact mw M.J. Fles T 070-441 65 39 mj.fles@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 UP Den Haag T070-441 6611 www.zuid-holland.nl Datum Ons kenmerk PZH-2009-0014577 Uw kenmerk Bijlagen Onderwerp Reactie Provincie Zuid-Holland Luchtvaartnota Geachte heer Jager, Op 3 en 14 September 2009 bespreekt uw commissie de Luchtvaartnota van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. De provincie Zuid-Holland heeft hierop, via de Bestuurlijke Regie Schiphol (BRS), al in meer algemene zin gereageerd. In aanvulling hierop zijn er nog enkele onderwerpen waar de provincie Zuid-Holland en een groot aantal Zuid-Hollandse gemeenten, uw aandacht voor vragen. Tweede Kaagbaan Hoewel in de Luchtvaartnota geen besluit wordt genomen over de eventuele aanleg van de Tweede Kaagbaan, wordt de mogelijkheid voor aanleg wel opengehouden door een planologische reservering. De huidige Kaagbaan is op dit moment een zeer veel gebruikte (geluidpreferente) baan. De provincie Zuid-Holland is geen voorstander van een Tweede Kaagbaan en wel om de volgende redenen. Bezoekadres Zuid-Hollandplein 1 2596 AW Den Haag Tram9enbussen18, 22,65 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS is hettien minuten lopen. De parkeerruimte voor auto's is beperkt. Ten eerste zal de 5% hinderreductie die is toegezegd, als deze al wordt gerealiseerd binnen Zuid-Holland, direct teniet worden gedaan door opening en gebruik van een Tweede Kaagbaan. Door het kabinet is het advies van de Tafel van Alders (1 oktober 2008) overgenomen, waarin het volgende is opgenomen: 1 'Als gevolg van het totaalpakket aan hinderbeperkende maatregelen zal er in 2020 een reductie van tenminste 5% van ernstig gehinderden in de 48 db(a) Lden (het zogenaamde 'buitengebied') ten opzichte van de grens voor gelijkwaardigheid optreden'. Deze 5% hinderbeperking is in de Luchtvaartnota overigens niet genoemd, terwijl het een voor ons essentieel onderdeel is van het advies van de Alderstafel. 1 Dit is overgenomen in het Convenant hinderbeperking en ontwikkeling Schiphol middellange termijn.
Ons kenmerk Een bijkomend punt is dat veel maatregelen die moeten leiden tot deze hinderbeperking meer gericht zijn op Noord-Holland en in mindere mate op Zuid-Holland. Of de 5% in Zuid-Holland gehaald gaat worden is dan ook de vraag. Indien de Tweede Kaagbaan er nog bij komt, zou dit een forse toename van de hinder in Zuid-Holland tot gevolg hebben. Hoe groot deze effecten voor Zuid-Holland zijn heeft de provincie Zuid-Holland laten berekenen door een onafhankelijk adviesbureau. Samengevat zijn de effecten 2 als volgt: «Het aantal Ernstig Gehinderden in het buitengebied (48 db(a) L-den) van Zuid-Holland zal toenemen met 17%, van ongeveer 16.500 in de situatie in 2020 zonder Tweede Kaagbaan,naar 19.300 3. Als ook nog eens rekening wordt gehouden met de gewenste nieuwbouw in Zuid-Holland, zal het aantal ernstig gehinderden nog toenemen met ca. 9% extra» Bij een gemeente in Zuid-Holland zal het aantal Ernstig Gehinderden behoorlijk teruglopen (Kaag en Braassem -30%) maar bij de overige gemeenten in Zuid-Holland zal het aantal Ernstig Gehinderden toenemen tot wel 37% (in Lisse. Daarnaast bijvoorbeeld 23% in zowel Oegstgeest als Nieuwkoop).. Ten tweede is er nog het effect van het nieuwe normen- en handhavingstelsel. Hoewel op dit moment nog wordt gewerkt aan de uitwerking van dit nieuwe stelsel, zijn er ook effecten die nu al waarschijnlijk lijken. Zeker is al dat de Kaagbaan, en daarmee naar verwachting ook de Tweede Kaagbaan, geluidpreferent is. Nog niet zeker, maar wel waarschijnlijk is dat de huidige en Tweede Kaagbaan samen meer verkeer zullen verwerken dan de huidige Kaagbaan alleen. Het vliegverkeer over Zuid-Holland zal zeer waarschijnlijk dan ook toenemen. U zult begrijpen dat wij niet in kunnen stemmen met de mogelijkheid van een Tweede Kaagbaan gezien de bovengenoemde effecten. Daarbij komt dat wij mogen aannemen dat de lijn die is neergezet met de resultaten van de Alderstafel (maximaal 510.000 vluchten tot 2020) na 2020 niet ineens wordt losgelaten waardoor er explosief veel meer vluchten mogelijk zijn (dit laatste zou namelijk ook een mogelijk argument kunnen zijn voor een Tweede Kaagbaan). Als u echter van mening zou zijn dat breed onderzoek gewenst is naar de verdere optimalisatiemogelijkheden voor Schiphol, dan gaan wij er van uit dat, indien een Tweede Kaagbaan van dat bredere pakket onderdeel uit zou maken, een zeer zorgvuldig onderzoek plaatsvindt. Daaronder verstaan wij minimaal betrokkenheid van relevante partijen, waaronder de provincie Zuid-Holland en compenserende maatregelen, in relatie met het Rijksbeleid van 5%-hinderbeperking. 2 Omdat er nog veel onzekerheden bestaan over het gebruik van de Tweede Kaagbaan als deze wordt aangelegd, zijn bij de berekening van effecten bepaalde aannames gedaan. Deze effecten zijn zo realistisch mogelijk ingeschat met de informatie die op dit moment voorhanden is. Er is daarom wel sprake van een bepaalde onzekerheidsmarge. 3 Indien een andere baan gesloten wordt bij opening van de Tweede Kaagbaan (wens van provincie Noord-Holland), zal het aantal ernstig gehinderden in de provincie Zuid-Holland nog veel meer toenemen. In de genoemde percentages is daarmee echter geen rekening gehouden. 2/2
Ons kenmerk provincie ZUID Wij verzoeken u om de inhoud van het Convenant Hinderbeperking integraal onderdeel te laten zijn van de Luchtvaartnota, inclusief de 5% hinderbeperking. Extra route naar het zuidoosten In de Luchtvaartnota is sprake van een wens om naar het zuidoosten een extra (civiele) route te realiseren. Het is waarschijnlijk dat deze route deels over Zuid-Holland zal lopen. Uit het oogpunt van hinderbeperking lijkt dit niet zonder meer een route die zal bijdragen aan hinderbeperking in Zuid-Holland. Deze route is daarom alleen aanvaardbaar indien dit gepaard gaat met de afspraak van 5% hinderreductie ook voor het gebied dat in Zuid-Holland ligt. Onze reactie op de Tweede Kaagbaan en de route naar het zuidoosten wordt gesteund door alle CROS- gemeenten in Zuid-Holland: Hillegom, Lisse, Katwijk, Noordwijk, Noordwijkerhout, Teylingen, Oegstgeest, Leiden, Nieuwkoop, Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem. Ook de niet-cros-gemeente Leiderdorp steunt deze brief. Rotterdam Airport De provincie Zuid-Holland is van mening dat Rotterdam Airport geen (ondersteunende) rol kan spelen bij de uitplaatsing van 70.000 vluchten van Schiphol. Rotterdam Airport dient zich te ontwikkelen tot een zakenluchthaven binnen de nog in 2009 vast te stellen milieunormen. In de Luchtvaartnota is de volgende passage opgenomen over Rotterdam Airport: "Rotterdam Airport draagt bij aan de Internationale bereikbaarheid van Nederland. Allereerst door haar eigen zakelijke profiel en bestemmingen en tevens als uitwijkmogelijkheid van Schiphol in het geval van calamiteiten en mogelijk in een (ondersteunende) rol in relatie tot de inzet van het kabinet voor Eindhoven en Lelystad." (Luchtvaartnota, pag. 69). De uitwijkmogelijkheid in geval van calamiteiten is meegenomen in het ontwerp Aanwijzigingsbesluit Rotterdam Airport 4 zoals dat op korte termijn ter visie wordt gelegd. Echter, het tweede deel van deze zin: "en mogelijk in een (ondersteunende) rol in relatie tot de inzet van het kabinet voor Eindhoven en Lelystad" is nieuw voor ons. In het Aldersadvies wordt voor uitplaatsing van 70.000 vluchten van Schiphol ingezet op Lelystad en Eindhoven omdat de groeiruimte van Rotterdam Airport beperkt wordt geacht. Ook de minister van Verkeer en Waterstaat heeft in de Tweede Kamer soortgelijke uitspraken gedaan. 5 De provinciale ambitie is dat Rotterdam Airport zich ontwikkelt als zakelijke luchthaven binnen de huidige milieugrenzen en met behoud van het nachtregime (Coalitieakkoord 2007-2011). Gedeputeerde Van Heijningen van Zuid-Holland is als voorzitter van de Commissie Milieuhygiene Luchthaven Rotterdam in 2007 en 2008 betrokken geweest bij het proces van het Aanwijzingsbesluit Rotterdam Airport. De gedeputeerde heeft samen met de omliggende gemeenten maatregelen om hinder te beperken verkend, die deels worden meegenomen in het 4 In dit aanwijzingsbesluit worden de geluidoontouren van Rotterdam Airport zodanig aangepast dat enerzijds de huidige geluidsituatie correct wordt vastgelegd, en anderzijds beperkt ruimte wordt geboden aan overheidsvluchten. Omdat het on een zeer druk bewoond gebied gaat, is er in de nacht slechts zeer beperkt verkeer mogelijk op Rotterdam Airport. 5 Handelingen Tweede Kamer 27 September 2007 3/3
Ons kenmerk ontwerp Aanwijzingsbesluit. Het draagvlak dat in dit proces is gecreeerd, wordt mogelijk ondermijnd door de huidige tekst in de Luchtvaartnota over de mogelijke rol van Rotterdam in de uitplaatsing. Wij verzoeken u daarom om een expliciete uitspraak hierover, zodat in de regio geen onzekerheid blijft bestaan. Daarnaast betreurt de provincie Zuid-Holland het zeer dat Rotterdam Airport een luchthaven onder bevoegd gezag van het Rijk blijft. De provincie Zuid-Holland heeft haar kundigheid naar onze mening voldoende laten blijken uit onder meer het voorzitterschap bij de advisering over oplossingsrichtingen. Onze rol als gebiedsregisseur zoals afgesproken in het Bestuursakkoord, kunnen wij hierdoor slechts beperkt waarmaken. Onze reactie op Rotterdam Airport wordt ondersteund door de gemeente Schiedam en Lansingerland. De gemeente Rotterdam heeft al gescheiden input geleverd ten behoeve van de Luchtvaartnota. Zij heeft benadrukt het zakelijke karakter van Rotterdam Airport met de uitbreiding van lijndiensten naar Europsese zakencentra en het belang van een eigen luchthaven voor economische ontwikkelingen in de Zuidvleugel. Tot slot Tot slot willen wij u erop wijzen dat de in deze brief genoemde mogelijke beleidswijzingen ten aanzien van Schiphol voor Zuid-Holland zeer grate gevolgen kunnen hebben. Daarbij komt nog dat sprake is van enkele mogelijke routewijzigingen (Kaagbaan en Aalsmeerbaan) die weliswaar elders geluidreductie kunnen opleveren, maar in Zuid-Holland ook voor een grate toename van ernstig kunnen gehinderden leiden, als zij worden ingevoerd. Al met al hebben wij sterk de indruk dat relatief veel extra hinder naar Zuid-Holland wordt verplaatst, dan wel dat Zuid-Holland relatief veel nieuwe hinder krijgt te verduren. Wij zijn daarom dan ook tegen de, in de Luchtvaartnota genoemde, opheffing van het onderscheid tussen 'binnen- en buitengebied' en uitbreiding van het binnengebied (58 db(a) Lden contour) in de provincie Zuid-Holland. Wij vertrouwen erop dat u de genoemde punten betrekt bij de besprekingen. Graag zijn wij tot nadere toelichting bereid, Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris, voorzitter, M.H.J. van Wieringen-Wagenaar J. Franssen 4/4
Ons kenmerk 5/5 Afschrift aan: - De Voorzitter van de Tweede Kamercommissie voor Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Postbus 20018, 2500 EA DEN HAAG - Ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke ordening en Milieubeheer, ta.v. mevrouw J. Cramer, Postbus 20951 EZ, Den Haag - Ministerie van Verkeer en Waterstaat, t.a.v. de heer ir. C.M.P.S. Euriings, Postbus 209001, 2500 EX, Den Haag - Voorzitter Bestuurlijk Regie Schiphol, mevrouw LM. Driessen-Jansen, P/a Provincie Noord- Holland, Postbus 3007,2001 DA Haarlem