Sociale cognitie bij schizofrenie GROUP 06-02-2015 Arija Maat AMC
Geen Belangenverstrengeling
Introductie 2009 AGIKO UMC Utrecht (Dr. W. Cahn en Prof.dr. R.S. Kahn) Sociale cognitie en schizofrenie GROUP investigators: Prof.dr. RS Kahn, Prof.dr. DH Linszen, Prof.dr. J van Os, Prof.dr. D. Wiersma, Dr. R. Bruggeman, Dr. W. Cahn, Prof.dr. L de Haan, Prof.dr. L. Krabbendam, Prof.dr. I. Myin-Germeys
Inhoud Introductie GROUP en sociale cognitie Methode 4 artikelen (vraag methode resultaten conclusie) Conclusies Discussie
Introductie GROUP: Genetic Risk and Outcome in Psychosis Cohort Amsterdam, Utrecht, Maastricht, Groningen 1120 schizofrenie patiënten 1057 gezonde broers en zussen (sibs) 590 gezonde controles Longitudinaal T1: Baseline T2: + 3 jaar T3: + 6 jaar
Introductie Sociale cognitie Het geheel van denkprocessen, die ten grondslag liggen aan het verwerken van sociale en emotionele informatie (1) Sociale cognitie is beperkt bij schizofrenie patiënten in vergelijking met gezonde mensen en is positief geassocieerd met functioneren in de maatschappij (2,3) Emotieherkenning en Theory of Mind 1. Couture et al., 2006; 2. Fett et al., 2011; 3. Fett et al., 2010
Introductie Emotieherkenning (1) DFAR (0-100%, 64 gezichten, 4 emoties) Theory of Mind (ToM) (2) Hinting Task (0-20) Anne is binnenkort jarig. Ze zegt tegen vader: Ik hou veel van dieren, vooral van honden. Wat bedoelt Anne werkelijk? 2 punt Zou de dierenwinkel open zijn met mijn verjaardag? 1 punt 1. Van t Wout et al., 2004; 2. Corcoran et al., 1995
Methode I. Sociale Cognitie en Symptomen (Cross-Sectioneel) II. Sociale Cognitie en Symptomen (Longitudinaal) III. Hersenstructuren en Sociale Cognitie IV. Sociale Cognitie en QOL
Deel I Sociale Cognitie en Symptomen Vraag: Zijn defecten in sociale cognitie bij schizofrenie familiair bepaald? Methode: schizofrenie patiënten (n=1032), sibs (n=1017), controles (n=579) PANSS, SIS-R, HT, DFAR (T1) Cross-trait cross-sibling design Resultaten: Sociale cognitie is het best bij co s, daarna sibs, daarna patiënten Sociale cognitie defecten bij patiënten zijn geassocieerd met sociale cognitie defecten bij hun sibs
Deel I Conclusies: Defecten in sociale cognitie clusteren binnen families - genetische factoren - omgevings factoren Schizofrenie is een heterogene ziekte, sociale cognitie defecten zijn een meer homogene, mogelijk onderliggende oorzaak van de ziekte, een zgn. trait marker Trait markers kunnen worden gebruikt bij genetisch onderzoek en vroegdiagnostiek naar schizofrenie
Deel II Sociale Cognitie en Symptomen Schizofrenie symptomen wisselen over de tijd (psychose vs non-psychose) Vraag: Zijn sociale cognitie defecten bij schizofrenie patiënten stabiel over de tijd of veranderen ze met een toe- of afname van schizofrenie symptomen? Methode: schizofrenie patiënten (n=521), gezonde controles (n=312) DFAR T1 en T2 (3 jaar) Remissie: PANSS remissie tool: 1. RR, 2. RN, 3. NR, 4. NN
Deel II 75,00 74,00 73,00 DFAR total 72,00 71,00 70,00 69,00 NN NR RN RR HC 68,00 67,00 1 2 Time
Deel II Resultaten: Sociale cognitie defecten veranderen over de tijd afhankelijk van een toe- of afname van schizofrenie symptomen, waarbij een toename van de symptomen tot een slechtere sociale cognitie leidt en vice versa (= state ) Ook al is een patiënt drie jaar in remissie, zijn sociale cognitie is dan nog steeds niet zo goed als die van een gezonde controle (= trait ) Conclusie: Sociale cognitie defecten zijn state en trait afhankelijk
Deel III Hersenstructuren en Sociale Cognitie Vraag: Zijn hersenstructuren die relevant zijn voor sociale cognitie (amygdala en PFC) afwijkend bij patiënten met schizofrenie? Methode: schizofrenie patiënten (n=166), gezonde controles (n=134) DFAR, HT, Structurele MRI Resultaten: Schizofrenie patiënten hebben een kleinere amygdala en PFC Pars triangularis (PFC) volume ~ emotie herkenning Pars medialis (PFC) volume ~ ToM Amygdala volume is niet geassocieerd met sociale cognitie
Deel III
Deel III Conclusie PFC volume is geassocieerd met sociale cognitie bij schizofrenie, amygdala volume niet Spiegel neuronen Ontwikkeling hersenen
Deel IV Sociale Cognitie en Kwaliteit van leven Vraag: Is sociale cognitie geassocieerd met kwaliteit van leven (QOL)? Methode: schizofrenie patiënten (n=1032), siblings (n=1011), controles (n=552) WHO-QOL, DFAR, HT, PANSS Resultaten: Schizofrenie patiënten hebben een slechtere QOL dan controles Emotieherkenning is niet geassocieerd met QOL ToM is negatief geassocieerd met QOL (inzicht?)
Deel IV
Conclusies I.Defecten in sociale cognitie zijn geassocieerd zijn met het hebben van een kwetsbaarheid voor de ziekte, ook wel een trait- marker genoemd. II.Defecten in sociale cognitie zijn geassocieerd met het wel of niet in symptomatische remissie zijn tijdens de ziekte, ook wel een state-marker genoemd. III.Defecten in sociale cognitie zijn geassocieerd met een afname van het volume van de grijze stof van de prefrontale cortex. IV.Theory of mind is negatief geassocieerd met de kwaliteit van leven van schizofrenie patiënten
Referenties Maat A, van Montfort SJ, de Nijs J, Derks EM, GROUP Investigators. Emotion processing in schizophrenia is state and trait dependent. Schizophr Res. 2014 Dec 24. A Maat, Fett AK, Derks E; GROUP Investigators. Social cognition and quality of life in schizophrenia. Schizophr Res. 2012 May;137(1-3):212-8. Fett AK, Maat A; GROUP Investigators. Social cognitive impairments and psychotic symptoms: what is the nature of their association? Schizophr Bull. 2013 Jan;39(1):77-85. Maat A, van Haren NEM, Bartholomeusz CF, Kahn RS, Cahn W. Emotion recognition and theory of mind are related to gray matter volume of the prefrontal cortex in schizophrenia. Submitted
Vragen?