I^^jf;. provóncbe '^^^& groningen

I^^jf;. provóncbe '^^^& groningen v o o r d r a c h t 12 juni 2012 Corr.nr. 2012-21.017, VB Nummer 24/2012 Zaaknr. 380911 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen met betrekking tot het beschikbaar stellen van een krediet ten behoeve van de uitvoering van het project 'Bediening op afstand Provincie Groningen'. SAMENVATTING: In deze voordracht wordt een voorstel gedaan met betrekking tot het beschikbaar stellen van een krediet voor de verdere uitrol van de afstandsbediening van bruggen en sluizen, de kosten en de baten hiervan, de planning en de te bereiken eindsituatie. Het project heeft als doel om flexibeler, efficiënter te gaan werken. Door samenwerking te zoeken met andere partners (Rijk, gemeenten, waterschappen) ontstaan een betere afstemming van bediening en een efficiëntere aanpak. Inleiding De provincie heeft als vaarwegbeheerder de taak om te zorgen voor een veilige en vlotte doorvaart. In de afgelopen jaren is op meerdere vaartrajecten in de provincie Groningen afstandsbediening geïntroduceerd van bruggen en sluizen. Hierdoor kan klantvriendelijker (bv. ruimere bedieningstijden), flexibeler en efficiënter worden gewerkt. Door samenwerking te zoeken met andere partners die ook bruggen en/of sluizen bedienen (Rijk, gemeenten, waterschappen) ontstaat een betere afstemming van bediening en een efficiëntere aanpak. Uitgangspunt is dus steeds dat zowel de vaarweggebruiker als de beheerder profiteert. Eind 2011 is een convenant getekend tussen Ministerie van Infrastructuur en Milieu, provincie Fryslan en provincie Groningen omtrent een nieuwe beheersituatie op de vaarweg Lemmer-Delfzijl. Het Rijk wordt in de nabije toekomst eigenaar en beheerder van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. Afstemming met en instemming van Rijkswaterstaat is daarom noodzakelijk. In 2009 hebben wij een toekomstvisie opgesteld. Daarnaast zijn door ons berekeningen gemaakt omtrent de verdere uitrol van afstandsbediening en de kosten en de baten hiervan. Tevens is een globale kostenraming opgesteld voor de benodigde investeringen in objecten, kabeltracé's en bedieningsposten. In de bijgevoegde projectomschrijving wordt een voorstel gedaan voor de verdere uitrol van afstandsbediening van bruggen en sluizen, de kosten en de baten hiervan, de planning en de te bereiken eindsituatie. Doelstelling en indeling afstandsbediening Wij willen de komende jaren de afstandsbediening van bruggen en sluizen verder uitbreiden. Op de meeste vaarwegtrajecten is reeds afstandsbediening aanwezig maar deze is (deels) van een oudere generatie en is onvoldoende flexibel in te zetten. De bijgevoegde notitie geeft de hoofdlijnen aan van het project t.b.v. de verdere invoering van afstandsbediening en de personele en financiële gevolgen ervan. De bedoeling is dat eind 2015 in de provincie Groningen vier centrale bedieningsposten zijn ingericht (in de winterperiode drie). Fasering Dit project wordt in 4 fasen uitgevoerd. De fasering wordt in de bijgaande projectomschrijving verder toegelicht. Na afronding van het project moeten de 10 objecten aan het Reitdiep nog omgebouwd worden (voorzien van nieuwere techniek) zodat de bediening van deze objecten in de wintermaanden vanuit Gaarkeuken plaats kan vinden. 24-1

Formatie Door de verdere invoering van afstandsbediening en de concentratie van werkplekken naar vier centrale posten (in de winterperiode drie) wordt een behoorlijke besparing in de formatie gerealiseerd. De bruggen en sluizen, die in de toekomst zullen worden bediend vanuit de vier in de notitie genoemde bedieningsposten, worden nu bediend vanuit 18 verschillende plaatsen cq. bedieningsposten. In januari 2012 bedroeg de inzet ca 80 fte en in de eindsituatie in 2015 zal de benodigde inzet ca. 55 fte bedragen. Uitstroom personeel gebeurt deels door natuurlijk verloop (pensionering) en deels door het niet verlengen van tijdelijke contracten. De uitstroom zal naar verwachting gepaard gaan met frictiekosten (met name WW-verplichtingen bji niet verlengen tijdelijke contracten). Deze frictiekosten worden geraamd op 250.000,-. Er is rekening gehouden met het ontstaan van nieuwe functies die mogelijk hoger gewaardeerd moeten worden. Tevens moet extra opleiding worden gegeven. De extra opleidingskosten worden geraamd op ca. 150.000,-. Investeringen in gebouwen Uitgangspunt bij de uitbreiding van de afstandsbediening is dat de bediening in de huidige gebouwen kan worden ondergebracht. Er is dus alleen sprake van (interne) verbouw- cq. herinrichtingskosten van bestaande bedieningsposten. Projectkosten Investeringen in gebouwen, kabeltracé's en objecten 7.178.000 Inhuur externen voor duur 4 jaar ( 120.000 per jaar) 480.000 Frictiekosten (totaal) 250.000 Financieringskosten (rentederving) 760.400 (Extra) projectgebonden opleidingskosten bedienaren 150.000 Communicatie en PR 10.000 Totale projectkosten 8.828.400 Raming besparing De netto structurele besparing komt op ca. 1,377 min. per jaar vanaf 2016. Na oplevering van het project per 1 januari 2016 zal in 2021 het omslagpunt bereikt worden, waarbij de oorspronkelijke investering zal zijn terugverdiend. Voorgesteld wordt om na afloop van het project te inventariseren welk deel van de besparingen kan vrijvallen ten gunste van de algemene middelen en welk deel beschikbaar moet blijven voor beheer, onderhoud en toekomstige vervangingsinvesteringen ten behoeve van de brug- en sluisbediening. Financiering Voorgesteld wordt om de investering voor te financieren uit de 'reserve afkoopsom vervanging kunstwerken Winschoterdiep' (vanuit de afkoopsom Winschoterdiep). Omdat deze wijze van financiering rentederving tot gevolg heeft is deze rentederving als kostenpost meegenomen in dit project. Bij het berekenen van de terugverdientijd is met deze kostenpost dus rekening gehouden. Risico's Gevolgen nieuwe beheersituatie hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl Eind 2011 is een convenant getekend tussen Ministerie van Infrastructuur en Milieu, provincie Fryslan en provincie Groningen. Per 1 januari 2012 is het Rijk formeel eigenaar en beheerder van de hoofdvaarweg geworden. Bij de bespreking in Provinciale Staten (december 2011) is reeds aangekondigd dat de te verwachten afkoopsom voor het Winschoterdiep deels ingezet zal worden voor de verdere uitrol van de afstandsbediening. Participatie partners Bij de verdere uitrol van de afstandsbediening zijn meerdere partners betrokken. Er zal moeten blijken of alle partners bereid zijn mee te investeren, dan wel op een andere wijze te participeren in het project. Het niet willen participeren van één of meerdere partners in het project is een risico. Voor verdere informatie omtrent de inhoud van het project wordt verwezen naar bijgevoegde projectomschrijving. 24-2

Voorstel Wij stellen u voor het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit vast te stellen. Groningen, 12 juni 2012. Gedeputeerde Staten van Groningen: M.J. van den Berg, voorzitter. H.J. Bolding, secretaris. Bijlagen: Nr. Titel Bijgevoegd Ter inzake in de Staten kast 1 Projectomschrijving Bediening op afstand Provincie Groningen X - 24-3

Nr. 24/2012 Provinciale Staten van Groningen: Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 12 juni 2012, nr. 2012-21.017, VB; BESLUITEN: 1. Ten behoeve van de uitvoering van het project 'Bediening op afstand Provincie Groningen' een krediet beschikbaar te stellen van maximaal 8.828.400 ten laste van de reserve afkoopsom vervanging kunstwerken Winschoterdiep. 2. Na afloop van het project (via evaluatie) nader te besluiten welk deel van de besparingen vrij kan vallen naar de algemene middelen en welk deel beschikbaar moet blijven voor beheer, onderhoud en toekomstige vervangingsinvesteringen ten behoeve van de brug- en sluisbediening. Groningen, Provinciale Staten voornoemd:, voorzitter., griffier. 24-4

Projectomschrijving bijlage bij de voordracht Bediening op afstand Provincie Groningen Voorstel verdere uitrol en gefaseerde aanpak Inleiding De provincie heeft als vaarwegbeheerder de taak om te zorgen voor een veilige en vlotte doorvaart. In de afgelopen jaren is op meerdere vaartrajecten in de provincie Groningen afstandsbediening geïntroduceerd van bruggen en sluizen. Hierdoor kan klantvriendelijker (bv. ruimere bedieningstijden), flexibeler en efficiënter worden gewerkt. Door samenwerking te zoeken met andere partners die ook bruggen en/of sluizen bedienen (Rijk, gemeenten, waterschappen) ontstaat een betere afstemming van bediening en een efficiëntere aanpak. Uitgangspunt is dus steeds dat zowel de vaarweggebruiker als de beheerder profiteert. Eind 2011 is een convenant getekend tussen Ministerie van Infrastructuur en Milieu, provincie Fryslan en provincie Groningen omtrent een nieuwe beheersituatie op de vaarweg Lemmer-Delfzijl. Deze notitie zal ook ingaan op de consequenties hiervan voor de realisatie van afstandsbediening. In 2009 is een toekomstvisie door Bureau Bediening opgesteld. Daarnaast zijn door de afdeling Vaarwegen en Betonbouw berekeningen gemaakt omtrent de verdere uitrol van afstandsbediening en de kosten en de baten hiervan. Door de afdeling WEB is tevens een globale kostenraming opgesteld voor de benodigde investeringen in objecten, kabeltracé's en bedieningsposten. In deze notitie wordt een voorstel gedaan voor de verdere uitrol van afstandsbediening van bruggen en sluizen, de kosten en de baten hiervan, de planning en de te bereiken eindsituatie. De notitie sluit af met een voorstel voor de financiering van het gehele traject en de start van de volgende fase. Doelstelling en indeling afstandsbediening De provincie Groningen wil de komende jaren de invoering van afstandsbediening van de bruggen en sluizen verder uitbreiden. Op de meeste vaarwegtrajecten is reeds afstandsbediening aanwezig maar deze is (deels) van een oudere generatie en is onvoldoende flexibel in te zetten. Deze notitie geeft de hoofdlijnen aan van het project t.b.v. de verdere invoering van afstandsbediening en de personele en financiële gevolgen ervan. De bedoeling is dat eind 2015 in de provincie Groningen vier centrale bedieningsposten zijn ingericht bij de Oostersluis, de Gaarkeukensluis, op Lauwersoog en bij de Zeesluis Farmsum. In de winterperiode zal er sprake zijn van drie bedieningsposten, omdat de activiteiten van Lauwersoog dan ondergebracht worden op de Gaarkeukensluis. Vanuit deze centrale posten worden alle bruggen en sluizen op de hoofdvaarwegen en provinciale vaarwegen en enkele in de directe omgeving bediend. Bediening van bruggen en sluizen wordt daarmee opgepakt als een regionale gebiedsopgave die zo adequaat mogelijk (geredeneerd vanuit de vaarweggebruikers) en efficiënt (geredeneerd vanuit de verschillende partners) mogelijk wordt georganiseerd. In bijlage 1 is een schematisch overzicht gegeven van de te bereiken eindsituatie in 2015. Bijlage 2 bevat een overzicht van welke objecten (in de eindsituatie 2015) vanuit welke post bediend gaan worden. Fasering Dit project wordt in 4 fasen uitgevoerd. Fase 1 betreft de realisatie van de afstandsbediening van het A.G. Wildervanckkanaal. Hiervoor zal op de bedieningspost Zeesluizen Farmsum een (gedeeltelijke) herinrichting plaatsvinden. In deze fase zal ook de Kinderverlatenbrug in Hoogkerk aangepast worden voor afstandsbediening vanuit bedieningspost Gaarkeuken. Fase 2 betreft realisatie van afstandsbediening van het Winschoterdiep (gedeelte Rengersbrug tot en met de brug in de N33). Dit deel zal op afstand worden bediend vanuit de bedieningspost Zeesluizen Farmsum. Fase 3 bestaat uit de realisatie van afstandsbediening Winschoterdiep (gedeelte Eexterbrug t/m Rensel en Winschoterhoogebrug). Dit gedeelte zal vanuit bedieningspost Zeesluizen Farmsum worden bediend. Fase 4 bestaat uit drie gedeelten:

a. verplaatsing van de bedieningseenheid van Lauwersoog in de wintermaanden. In de winterperiode zullen bruggen en sluizen op het Reitdiep en omgeving dan vanuit Gaarkeuken bediend worden vanwege het feit dat er in de winterperiode veel minder inzet nodig is op Lauwersoog. b. de bediening van de objecten uit de centrale post Appingedam die naar de Zeesluis Farmsum verplaatst wordt. c aansluiten sluis en twee bruggen Delfzijl en aansluiten Friese bruggen (optioneel, als partners hiermee instemmen. In de onderstaande cijfers is hiermee geen rekening gehouden) Na afronding van het project moeten de 10 objecten aan het Reitdiep nog omgebouwd worden (voorzien van nieuwere techniek) zodat de bediening van deze objecten vanuit Gaarkeuken plaats kan vinden in de wintermaanden. Planning In onderstaande tabel 1 wordt de planning op hoofdlijnen zichtbaar gemaakt. Tabel 1 - Planning en fasering uitrol afstandsbediening Fase Omschrijving Aansluiten op U itvoeri ngsperiode 1 A.G. Wildervanckkanaal + herinrichten Post Farmsum Ombouw Post Gaarkeuken Ombouwen aansluiten twee bruggen Hoogkerk Aanleg glasvezelverbindingen en kortsluitingen Farmsum Gaarkeuken 06/2012-06/2013 06/2012-09/2012 06/2012-09/2012 06/2012-06/2013 2 Winschoterdiep (Rengersbrug t/m N33) Farmsum 07/2012-06/2013 3 Winschoterdiep (Eexterbrug t/m Rensel incl. Farmsum 07/2013-06/2014 Winschoterhoogebrug) 4 a. Aansluiten Lauwersoog (tbv winterperioden) b. Verplaatsen post Appingedam c Aansluiten sluis en 2 bruggen Delfzijl (optie) en aansluiten Friese bruggen (optie) Gaarkeuken Farmsum Farmsum Gaarkeuken 01/2015-09/2015 01/2013-09/2015 01/2013-09/2015 01/2015-09/2015 Formatie en personeel Door de verdere invoering van afstandsbediening en de beschreven concentratie van werkplekken naar vier centrale posten (in de winterperiode drie) wordt een behoorlijke besparing in de formatie gerealiseerd. De bruggen en sluizen, die in de toekomst zullen worden bediend vanuit de vier genoemde bedieningsposten, worden nu bediend vanuit 18 verschillende plaatsen cq. bedieningsposten. In onderstaand overzicht ( zie tabel 2) wordt aangegeven wat de benodigde inzet in fte's was in januari 2012 en wat uiteindelijk de benodigde inzet is bij het bereiken van de eindsituatie in 2015. In de toekomst zullen er 4 centrale posten komen waar meerdere bedienaren (4+) werken. Doordat de dynamiek op zo'n post verandert en er wellicht coördinatie op de post zelf gewenst is zijn er wellicht aanpassingen nodig voor wat betreft het type functies. Het is mogelijk dat er (extra) coördinerende taken zullen ontstaan.

Tabel 2 - Ontwikkeling formatie in relatie tot verdere uitrol afstandsbediening Formatie per bedieningspost Rayon Post Aantal fte per 1/1/2012 Aantal fte per eind 2015 Noord Farmsum 13,54 16,11 Noord Appingedam 9,03 0 West Gaarkeuken 13,95 12,20 West Oostersluis 14,28 16,13 West Lauwersoog 7,77 5,77 West Hoogkerk 1,91 0 Zuid Winschoterdiepl (OS) 2,80 1,72 Zuid Rengersbrug/Winschoterd 2 (Farmsum) 5,44 3,06 Zuid Zuidbroek 2,80 0 Zuid A.G. Wilden/anckkanaal 2,80 0 Zuid Eexterbrug 1,33 0 Zuid Beertsterbrug 2,80 0 Zuid Meenwegbrug 0,75 Totaal 79,42 54,99 Een nog verdere centralisering van de bediening zal weinig bijdragen aan de vermindering van de formatie. Als bijvoorbeeld gekozen zou worden om de bediening uit deze vier posten onder te brengen in één post zijn er ongeveer evenveel mensen nodig als in de bovenstaande vier bedieningsposten. Uit een visie van TNO blijkt bovendien dat er op een zeker moment een maximum is aan het aantal bedienaren per post, omdat één grote bedieningspost een veel ingewikkelder coördinatie en planning vereist en vanwege de vereiste concentratie een indeling in aparte werkruimten noodzakelijk is. Door de invoering van de afstandsbediening krimpt de totale bezetting van bedienaren en is er waarschijnlijk niet voldoende formatie beschikbaar als een heel vaartraject als gevolg van een storing lokaal bediend moet worden. Om hierop in te kunnen spelen is het noodzakelijk dat er één extra fulltime bedienaar bovenop de berekende formatie beschikbaar is. Op deze manier kan in geval van een storing de lokale bediening beter worden opgevangen. Uitbreiding van de afstandsbediening betekent dat er extra capaciteit is vereist bij beheer en onderhoud. Om de afstandsbediening goed te kunnen onderhouden is op de huidige afdeling WEB structureel één extra fulltime kracht (ca. 65.000 per jaar) nodig. Daarnaast is extra capaciteit nodig voor de realisatie van het project. Ingeschat wordt dat ca. 1,5 fte aan inhuur nodig zijn voor de duur van het project. Hiervoor is een bedrag begroot van totaal 480.000,- over 4 jaar ( 120.000 per jaar). In totaal zal er door de invoering van afstandsbediening ca. 25 fte. (vanaf 2012 tot de uiteindelijke realisatie van het project) aan bedienaren bespaard worden. Er is echter extra formatie WEB (t.b.v. extra onderhoud) nodig. De netto besparing zal daarom ca. 24 fte. zijn. Uitstroom personeel en (extra) opleiding Als gevolg van de automatisering zullen er minder bedienaren nodig zijn. Tussen 2012 en 2015 wordt verwacht dat er ca. 25 fte. minder nodig zal zijn. Deze bedienaren zullen (moeten) uitstromen. Uitstroom personeel gebeurt deels door natuurlijk verloop (pensionering) en deels door het niet verlengen van tijdelijke contracten. De uitstroom zal naar verwachting gepaard gaan met frictiekosten (met name WW-verplichti ngen bji niet verlengen tijdelijke contracten). Deze frictiekosten worden geraamd op 250.000,-. Er is rekening gehouden met het ontstaan van nieuwe functies die mogelijk hoger gewaardeerd moeten worden. Bovendien zullen bedienaren (aanvullende) opleidingen moeten volgen vanwege de nieuwe bedieningsvorm en nieuwe of aangescherpte eisen. De extra opleidingskosten worden geraamd op ca. 150.000,-.

Overstap naar 7 x 24uurs bediening op de vaarweg Lemmer-Delfzijl Als de afstandsbediening op een groot deel van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl (op grondgebied van provincie Groningen) is ingevoerd en goed functioneert, zal, zodra er een doorgaande glasvezelverbinding langs het Van Starkenborghkanaal en Eemskanaal is aangelegd en de onderlinge systemen goed functioneren, 24uurs bediening ingevoerd worden op dit gedeelte van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. Met een zeer beperkte kostenstijging kan dan de stap naar 24uurs bediening worden gemaakt. Op dit moment wordt er in de nachten van de weekenden niet bediend. Opvang storing centrale posten Bij uitval van een centrale post in de nieuwe situatie moet de bediening van de objecten door een andere centrale post worden overgenomen. De indeling is als volgt (op geografische grond gebaseerd): Lauwersoog valt uit Oostersluis valt uit Gaarkeuken valt uit Zeesluis Farmsum valt uit -> Gaarkeuken neemt de bediening over -> Gaarkeuken neemt de bediening over -> Oostersluis neemt de bediening over -> Oostersluis neemt de bediening over In de planning van dit project is rekening gehouden met de ombouw die nodig is om de bediening bij storing door een andere centrale post over te kunnen laten nemen. De ombouw activiteiten die hiervoor nodig zijn, zijn namelijk gekoppeld aan de werkzaamheden op de posten. Investeringen in gebouwen Uitgangspunt bij de uitbreiding van de afstandsbediening is dat de bediening in de huidige gebouwen kan worden ondergebracht. Er is dus alleen sprake van (interne) verbouw- cq. herinrichtingskosten van bestaande bedieningsposten. Door de bedieningslast (aantal benodigde bedieningen) zo evenwichtig mogelijk te verdelen over de toekomstige bedieningsposten, is er genoeg ruimte voor de toekomstige werkplekken. In grote lijnen komt de verdeling er als volgt uit te zien: Bedieningspost Huidige situatie Toekomstige situatie Gaarkeuken 3 werkplekken boven 3 duo-werkplekken boven +evt. 2 duo-werkplekken beneden Oostersluis 4 duo werkplekken boven 4 duo-werkplekken boven + evt. 2 duo-werkplekken beneden Farmsum 3 werkplekken boven 5 duo-werkplekken boven + evt 4 duo-werkplekken beneden Lauwersoog 4 duo werkplekken beneden in winterperiode verplaatsing naar post Gaarkeuken Raming kosten en baten In bijlage 3 is een overzicht gegeven van kosten en baten (besparingen) van het project. De raming is gebaseerd op ervaring die is opgedaan bij eerdere projecten. Het gaat om een globale raming. Er zijn meerdere factoren die deze kosten kunnen beïnvloeden. Zo kan technologische vooruitgang leiden tot nieuwe systemen die meer of minder kosten. De personele gevolgen van dit project zijn vrij nauwkeurig berekend en zullen vermoedelijk niet veel afwijken.

Financiële Gevolgen 1. Kostenoverzicht Projectkosten Investeringen in gebouwen, kabeltracé's en objecten Inhuur externen voor duur 4 jaar ( 120.000 per jaar) Frictiekosten (totaal) Financieringskosten (rentederving) (Extra) projectgebonden opleidingskosten bedienaren Communicatie en PR Totale projectkosten Structurele kosten Extra personele inzet t.b.v. onderhoud (structureel jaarlijks) 7.178.000 (zie bijlage 3) 480.000 250.000 760.400 150.000 10.000 8.828.400 65.000 De genoemde frictiekosten zijn bedoeld voor: 1. medewerkers die de overstap van lokale bediening niet (meer) kunnen maken naar afstand bediening. Het wordt toch allemaal iets ingewikkelder, hectischer en de vaardigheden die nodig zijn veranderen. 2. Het aantal benodigde personeelsleden vermindert. Een aantal tijdelijke contracten zal niet worden verlengd. Hiervoor is een wachtgeldverplichting. 3. Als de hoofdvaarweg overgaat naar het Rijk, zullen we moeten voldoen aan de eisen die het rijk stelt. Niet iedereen zal daaraan kunnen voldoen. Voor sommigen zal er wellicht iets anders gezocht moeten worden. De frictiekosten zijn voorzichtig geraamd. 2. Overzicht baten (besparingen) Bij gefaseerde invoering van de afstandsbediening zullen per jaar besparingen gerealiseerd kunnen worden doordat minder bedienaren nodig zijn. Daar tegenover staat dat er hogere (onderhouds)kosten zijn per brug. De geraamde bruto-besparingen zijn als volgt: Jaartal Besparing (euro) Besparing (fte) 2012 108.000 ca 2.17 2013 465.000 ca. 8,15 2014 1.174.000 ca 19,5 2015 1.520.000 ca. 25 2016 ev 1.520.000 ca. 25 In het kader van de algemene personele taakstelling "financieel perspectief 2015" is per 1 januari 2013 reeds een besparing van 2 FTE afgesproken ten gunste van de algemene middelen. Deze besparing van structureel ca. 78.000 per jaar kan daarom niet meer worden toegerekend aan het project en de berekende terugverdientijd. Hierdoor vallen de netto-besparingen structureel 78.000 per jaar lager uit. In bijlage 3 is een samenvatting gegeven van de investeringen, extra personele inzet en besparingen (baten) van het project.

3. Financiële gevolgen Tabel financiële gevolgen (x 1.000) iptojecvkosten (prijspeil2012)x 1.000 I totaal 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Investering Inhuur personeel Frictiekosten Rentederving 7.178 480 250 760 1.778 120 63 16 1.510 120 63 51 1.652 120 63 87 2.238 120 63 126 147 133 100 67 33 Opleidingskosten Communicatie/PR 150 0 50 50 50 10 3 3 3 3 8.828 1.979 1.796 1.974 2.599 147 133 100 67 33 0 Gevolgen personeel (structureel) Vermindering FTE's Extra personeelslid onderhoud Besparingen per saldo 0 30 387 1.096 1.442 1.442 1.442 1.442 1.442 1.442 0-65 -65-65 -65-65 -65-65 -65-65 0-35 322 1.031 1.377 1.377 1.377 1.377 1.377 1.377 Saldo kosten -/- besparingen 1.979 1.831 1.652 1.568-1.230-1.244-1.277-1.310-1.344-1.377 ICumulatieve saldo kosten -/-besparingen 1.979 3.810 5.462 7.030 5.800 4.556 3.279 1.9691 62 5-75 2 Besparing en terugverdientijd Uiteindelijk zal dus een bruto besparing gerealiseerd kunnen worden van ca. 1,44 min structureel per jaar. Ten behoeve van (extra) onderhoud is (structureel) 1 fte nodig (ca, 65.000 per jaar). De netto structurele besparing komt daarmee op ca. 1,377 min per jaar per 1 januari 2016. Na oplevering van het project per 1 januari 2016 zal in 2021 het omslagpunt bereikt worden, waarbij de oorspronkelijke investering zal zijn terugverdiend. Voorgesteld wordt om na afloop van het project te inventariseren welk deel van de besparingen kan vrijvallen ten gunste van de algemene middelen en welk deel beschikbaar moet blijven voor beheer, onderhoud en toekomstige vervangingsinvesteringen ten behoeve van de brug- en sluisbediening. Financiering Zoals in bovenstaand overzicht is vermeld, is een bedrag van ca 8,83 min. nodig voor de investeringen. Wanneer echter de eerste investeringen zijn gedaan, leveren die investeringen ook meteen een besparing op. Deze besparingen kunnen weer ingezet worden voor de volgende investering enz. Voorgesteld wordt een deel van de afkoopsom van het Winschoterdiep in te zetten t.b.v. (voor)financiering van het project is er sprake van rentederving. Deze rentelasten zijn inzichtelijk gemaakt in de projectraming en zullen worden toegerekend aan het project. Als derden participeren in het project, zullen wij de benodigde investering voorfinancieren. Deze voorfinanciering wordt dan terugbetaald ófwel via rechtstreekse declaratie op basis van het lopend convenant (Rijkswaterstaat) of uit de jaarlijkse bijdrage (bedieningskosten) die deze partners nu ook al betalen. Na afdracht van de voorfinanciering zullen deze partners dus pas gaan besparen op de bedieningskosten. Risico's Met het Rijk moeten nog afspraken worden gemaakt over de (vergoeding voor de) bediening van de bruggen en sluizen op de hoofdvaarweg Lemmer - Delfzijl na het ingaan van de nieuwe beheersituatie (Rijk wordt eigenaar en beheerder per 1-1-2013 doch uiterlijk per 1-1-2014). In deze projectopzet is er van uit gegaan dat de hoogte van de vergoeding in de toekomst niet wijzigt. Het Rijk heeft wel de intentie om de brugbediening voor een lange periode bij de provincies onder te brengen. Gevolgen nieuwe beheersituatie hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl Eind 2011 is een convenant getekend tussen Ministerie van Infrastructuur en Milieu, provincie Fryslan en provincie Groningen. Per 1 januari 2012 is het Rijk formeel eigenaar en beheerder van de hoofdvaarweg geworden. In een werkgroep moeten de komende periode nog afspraken worden gemaakt omtrent beheer en onderhoud in de overgangsperiode en de toekomst.

Los van de definitieve uitkomst hiervan is van Rijkswaterstaat in principe toestemming nodig om de verdere uitrol van de afstandsbediening ter hand te nemen en dit deel (investering op de hoofdvaarweg) te financieren. Gelet op het vastgestelde beleid van Rijkswaterstaat is de verwachting dat dit project prima past binnen dit beleid. Met Rijkswaterstaat zullen de komende maanden nadere afspraken worden gemaakt omtrent uitwerking van het bovengenoemde convenant. Uitgangspunt voor de bediening blijft een geïntegreerde aanpak (bediening van rijksobjecten, onze eigen objecten en objecten van derden vanuit centrale posten) waardoor de vaarweggebruiker een eenduidige aanpak kan verwachten en iedere partner zo efficiënt mogelijk werkt. Bediening wordt uitgevoerd door de provincie op basis van 5-jaarlijkse contracten en evaluatie. Financiering van de (rijks)investeringen zou plaats kunnen vinden middels bijdragen van het Rijk uit het voormalige convenant op declaratiebasis. Bij de bespreking in Provinciale Staten (december 2011 voordracht nr. 2011-52775,VB) is reeds aangekondigd dat de te verwachten afkoopsom voor het Winschoterdiep deels ingezet zal worden (ook als voorfinanciering t.b.v. derden) voor de verdere uitrol van de afstandsbediening. Met het Rijk moeten nog afspraken worden gemaakt over de (vergoeding voor de) bediening van de bruggen en sluizen op de hoofdvaarweg Lemmer - Delfzijl na het ingaan van de nieuwe beheersituatie (Rijk wordt eigenaar en beheerder per 1-1-2013 doch uiterlijk per 1-1-2014). In deze projectopzet is er vanuit gegaan dat de hoogte van de vergoeding in de toekomst niet wijzigt. Het Rijk heeft wel de intentie om de brugbediening voor een lange periode bij de provincies onder te brengen. Verdere uitrol Bij de verdere uitrol van de afstandsbediening zijn meerdere partners betrokken. In het project kunnen provincie Fryslan, Rijkswaterstaat, Gemeenten Groningen, Hoogezand, De Marne en Delfzijl en Groningen Seaports participeren. Ook andere gemeenten willen mogelijk participeren. Voor alle genoemde partners worden momenteel ook al bruggen en/of sluizen bediend. Een verdere uitbreiding van de afstandsbediening betekent dat er met deze partners afspraken moeten worden gemaakt over de gezamenlijke investering van verdere afstandsbediening, dan wel over voorfinanciering door provincie en jaarlijkse bijdragen van partners om deze voorfinanciering terug te betalen. Uiteindelijk zullen uiteraard alle partijen een jaarlijkse besparing tegemoet kunnen zien. De jaarlijkse kosten zullen uiteindelijk lager zijn. Hoewel de jaarlijkse kosten per bedieningspost in principe verschillend kunnen uitpakken, zullen deze jaarlijkse kosten in de nieuwe situatie evenredig worden omgeslagen over de diverse bedieningsposten en objecten, ledere partner zal dus (per object) een evenredig aandeel in de structurele jaarlijkse kosten moeten nemen. Bij de verdere uitrol in fasen zal moeten blijken of alle partners bereid zijn mee te investeren, dan wel op een andere wijze te participeren in het project. Het niet willen participeren van één of meerdere partners in het project is een risico.

Bijlage 1 Centrale posten in eindsituatie overdag / hoogseizoen: 60 bruggen -i- 12 sluizen Reitdiep y ^ Centrale posten in eindsituatie 's nachts: alle Objecten vanuit 2 posten Reitdiep yan Starkenb orgkanaa) AGWildervanckkanaal

Bijlage 2 Overzicht objecten en Bedieningsposten afstandsbediening per 2015 Post Gaarkeuken Post Oostersluis Post zeesluizen Farmsum 1. Brug Bergumerdam (optie) 1. Paddepoelsterbrug 1. Bloemhofbrug 2. Brug Schuilenburg (optie) 2. Gerrit Krol brug 2. Woldbrug 3. Brug Kootstertille (optie) 3. Oostersluis en bruggen 3. Eelwerderbrug 4. Brug Blauwverlaat (optie) 4. Driebondsbrug 4. Zeesluizen(2) en bruggen (4) 5. Brug Stroobos (optie) 5. Borgbrug 5. Goevesluis-Noord + brug 6. Brug Eibersburen 6. Lage Euvelgunnerbrug 6. Groevesluis-Zuid + brug 7. Sluis Gaarkeuken + brug 7. Hoge Euvelgunnerbrug 7. Weiwerderbrug 8. Brug Zuidhorn 8. Nieuwe lage Euvelgunnerbrug 8. Heemskesbrug 9. Brug Aduard 9. Gideonbrug 9. Sluis Lalleweer 10. Brug Dorkwerd 10. Duinkerkenbrug 10. Brug Lalleweer 11. Tichelwerkbrug 11. Waterhuizenbrug 11. Rengersbrug 12. Kinderverlatenbrug 12. Westerbroeksterbrug 12. Zwedenbrug 13. Dorkwerdersluis* + brug 13. Slochtersluis + brug 13. Knijpsbrug 14. Platvoetbrug* 14. Meen/vegbrug(optie) 14. Slochterbrug 15. Brug Wierumerschouw* 15. Noordbroeksterbrug 16. Brug Wetsingersluis* 16. Zuidbroeksterbrug 17. Brug Garnwerd* 17. Brug RW 33 18. Brug Roodehaan* 18. Eexterbrug 19. Brug Lammerburen* 19. Graaf Adolfbrug 20. Sluis Electra* 20. Kloosterbrug 21. Brug Zoutkamp* 21. Beertsterdrug 22. Friese sluis* 22. Renselbrug 23. Hunsingobrug* 23. Winschoterhoogebrug 24. Sluis Lauwersoog* 24. Spoorbrug Zuidbroek 25. Meedenerbrug 26. Geert Veenhuizenbrug 27. Fietsbrug Veendam 28. Brug 15 (optie) 29. Roggenkampsluis (optie) 30. Brug Delfzijl (optie) Toelichting tabel Objecten hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl en gemeente Delfzijl (28 t/m 30) Objecten Reitdiep * In de winterperiode bediening vanuit Post Gaarkeuken, in de zomerperiode bediening vanuit Post Lauwersoog Objecten Aduarderdiep-Hoendiep Objecten Winschoterdiep Objecten A.G. Wildervanckkanaal Objecten Oosterhornhaven/Verbindingskanaal Object Noord Willemskanaal

PROJECT BEDIENING OP AFSTAND PROVINCIE GRONINGEN SAMENVATTING INVESTERINGEN, EXTRA PERSONELE INZET en BATEN CENTRALE POSTEN en OBJECTEN object eigenaar 2012 2013 2014 2015 CP GAARKEUKENSLUIS Bouwkundige aanpassingen 200 Kabeltracé 100 Gaarkeukensluis + brug 359 Brug Eibersburen Brug Stroobos prov. Fryslan,- 184 Brug Blauwverlaat prov. Fryslan '.' 104 Brug Kootstertille prov. Fryslan -. 150 Brug Schuilenburg prov. Fryslan : 13.8 Brug Bergumerdam prov. Fryslan project' Hefbrug Zuidhorn project Hefbrug Aduard project Hefbrug Dorkwerd project Tichelwerkbrug gem. Groningen Kinderverlatenbrug 212 CP Lauwersoog + objecten 150 CP OOSTERSLUIS Bouwkundige aanpassingen 200 Lage Euvelgunnerbrug Hoge Euvelgunnerbrug RWS Nieuwe lage Euvelgunnerbrug gem. Groningen Gideonbrug gem. Groningen i.', '" " ** " Duinkerkenbrug gem. Groningen Waterhuizerbrug Westerbroeksterbrug Slochtersluis Meerwegbrug 123 CP ZEESLUIZEN FARMSUM Bouwkundige aanpassingen 200 Kabeltracé 150 Rengersbrug 209 Zwedenbrug gem. H-S 253 Knijpsbrug 191 Slochterbrug 191 Noordbroeksterbrug 191 Zuidbroeksterbrug 71 Brug RW33 RWS :'ë-^;:3oa Eexterbrug 74 Graaf Adolfbrug 114 Kloosterbrug 74 Beertsterbrug 74 Renselbrug 214 Winschoterhogebrug 71 Spoorbrug Zuidbroek 332 Meedenerbrug 76 Geert Veenhuizenbrug 235 Fietsbrug Veendam 172 Verplaatsen CP Appingedam 1.030 1.030 INVESTERINGEN X 1.000 1.778 1.510 1.652 2.238 EXTRA PERSONELE INZET afd. WEB structureel 65 65 65 65 INHUUR TIJDELIJKE KRACHTEN 4 jaar 120 120 120 120 INVESTERINGEN (uit BATEN voorgaande jaren) 108 465 1.174 TOTAAL x 1.000 1.963 1.586 1.373 1.249 2012 2013 2014 2015 BATENx 1.000 108 465 1.174 1.520 Bijlage 3 120412 7.1781 1.520 4.651 2016 ev 1.520

Bijlage 4 Project "Bediening op afstand Provincie Groningen" Uitgangspunten bij berekeningen 1. Voor de berekening van de benodigde fte's is het aantal openingen/ bedieningen per object genomen vermenigvuldigd met de bedieningstijd. 2. Op deze wijze is per object duidelijk welk aandeel in de fte's dit object heeft in het totaal aan fte's dat nodig is (verhoudingsgetal in %). 3. Vervolgens zijn de kosten per object per jaar berekend door het benodigd aantal fte's te vermenigvuldigen met 60.000,-; 4. Voor meerkosten onderhoud is een jaarlijks bedrag per object gerekend van 3.500,- (als het object nog geschikt moet worden gemaakt voor afstandsbediening) of 1.000,- (als het object al omgebouwd is t.b.v. afstandsbediening); 5. Voor een aantal objecten (o.a. hefbruggen Zuidhorn, Aduard en Dorkwerd) geldt dat de kosten voor (het geschikt maken van) afstandsbediening ten laste komen van het "nieuwbouwproject". Deze kosten zijn in het project "Bediening op afstand Provincie Groningen" dus niet meegenomen. Dit geldt ook voor de nodige (glasvezel)kabel t.b.v. de bediening van deze objecten. 6. Voor de realisatie van extra kabelverbindingen is een bedrag geraamd van totaal 250.000,- waarvan 150.000,- is geraamd voor Winschoterdiep-Farmsum en 100.000,- voor extra kabels richting post Gaarkeuken. 7. De jaarlijkse baten (besparingen) volgen uit de terugloop van de benodigde fte's, door realisatie van afstandsbediening. 8. De jaarlijkse baten (besparingen fte's) in een bepaald jaar komen pas in het daarop volgende jaar beschikbaar Lb.v de benodigde investeringen. 9. Voor de (interne) verbouwing en herinrichting van de drie centrale posten is een bedrag geraamd van totaal 600.000,- ( 200.000,- per post); 10. Voor 2016 zijn een aantal objecten ingepland, die zeer waarschijnlijk niet in aanmerking zullen komen voor afstandsbediening omdat ze niet (of onvoldoende) rendabel zijn. Mochten externe partners toch de uitdrukkelijke wens hebben om deze objecten op afstand te laten bedienen, dan kan dit wellicht (buiten dit project om) alsnog gerealiseerd worden. De projectperiode loopt echter t/m september 2015. 11. Na afronding van het project moeten de 10 objecten aan het Reitdiep nog omgebouwd worden (voorzien van nieuwere techniek) zodat de bediening van deze objecten vanuit Gaarkeuken plaats kan vinden in de wintermaanden. De benodigde investeringen hiervoor zijn niet meegenomen in dit project en kunnen t.z.t. gefinancierd worden uit de post "Groot onderhoud" in het vast te stellen Beheer- en onderhoudscontract 2013-2016.

Bijlage 5 Project "Bediening op afstand Provincie Groningen" Afspraken/ voorstellen overleg met partners in het kader van dit project: Rijkswaterstaat 1. Projectvoorstel afstandsbediening naar directeurenoverleg ter goedkeuring/instemming Gemeente Groningen 1. Gideonbrug: is al onderdeel van project Havenkantoor. Investering gemeente (reeds in afkoopsom RWS). 2. Voorstel Hoogkerk: * Tichelwerkbrug : gereed, bediening vanuit Gaarkeuken * Vierverlatenbrug: ambulante bediening door gemeente Groningen * Kinderverlatenbrug : gereed in 2012, bediening vanuit Gaarkeuken * Westpoortbrug: gaat naar havenkantoor of Eelderbrug gem. Groningen * Suikerbrug, Hoogkerksterbrug en Jan Altinkbrug:: ambulant bedienen op afroep (of evt. op afstand vanuit havenkantoor door gemeente Groningen) Gemeente Hoogezand-Sappemeer 1. Zwedenbrug: twee mogelijkheden * investering door gemeente, verlaging jaarlijkse kosten * voorfinanciering provincie, terugbetaling d.m.v. (huidige) jaarlijkse bijdrage Gemeente Veendam Voorstel afspraken: 1. Industriebrug: bediening over laten nemen door gemeente 2. Fietsbrug: op afstand bedienen vanuit Farmsum door provincie Nog niet meegenomen in het kader van dit project: Provincie Frvslan 1. Bruggen Stroobos, Blauwverlaat, Kootstertille, Schuilenburg en Bergumerdam * investeringen in 2016 * i.o.m. provincie Fryslan Gemeente Delfziil 1. Brug 15 : investeringsbedrag voor gemeente 2. Roggekampsluis: investering gemeente 3. Brug(getje) Delfzijl: investering gemeente 4. investeringen in 2016 Verifiëren bij gemeente of men wil participeren. Kosten ca. 359.000 + 180.000. Besparingen ca 75.000 per jaar