Perspectief voor Parkstad Beleidsplan Parkstad Limburg 2007 2010 Versie: 5 NL D.d.: 24 november 2006
Missie: Parkstad Limburg organisatie heeft primair tot doel economische structuurversterking van de regio tot stand te brengen. - 2 -
Voorwoord Lang verwacht, toch gekomen! Voor u ligt het concept van de strategische beleidsnota van Parkstad Limburg. Na het verschijnen van de breed gedragen nota Op hete kolen, opgesteld door het maatschappelijk middenveld in 2003/2004 kon een bestuurlijke reactie niet uitblijven. Wij, de bestuurlijke regio, werden opgeroepen om onze onderlinge verschillen achter ons te laten en een ferme start te maken om als één gebied te leren denken en handelen. En.. haast was geboden! Een niet mis te verstane boodschap die zijn effect niet heeft gemist. Als missie van Parkstad Limburg werd geformuleerd: het tot stand brengen van een economische structuurversterking in Parkstad Limburg. Het volbrengen van deze missie moet ervoor zorgen dat er meer perspectief voor de inwoners van Parkstad komt. Perspectief op werk en inkomen, op een waardig bestaan voor huidige en toekomstige generaties. Met de decennialange worsteling van de negatieve gevolgen van de mijnsluiting in de jaren 70 van de vorige eeuw nog op het netvlies en de toekomstige verwachtingen op demografisch gebied (ten gevolge van vergrijzing, bevolkingsdaling en ontgroening verliest Parkstad Limburg naar verwachting bij onveranderd beleid de komende 30 jaar zo n 50.000 inwoners!) is dat perspectief een absolute noodzaak maar helaas niet vanzelfsprekend. Parkstad Limburg is de op vijf na grootste stedelijke agglomeratie van Nederland, gelegen op een cruciale plek in een Europese (eu-)regio: dat zou veel kansen moeten bieden maar kent door een haperende Europese eenwording en scepsis een hele lange aanlooptijd. Deze vertraging kan Parkstad niet hebben omdat daarmee de bedreigingen de overhand krijgen en de kansen substantie verliezen. Versnelling van economische processen, in het kielzog van de Provinciale Versnellingsagenda is daarom geboden. Dit beleidsplan zal het bestuurlijke voertuig in deze regio op orde brengen. Op 15 november 2005 kozen alle zeven gemeenteraden van Parkstad Limburg vrijwel unaniem voor het Wgr-plus perspectief. De reeds in de vorige eeuw gestarte samenwerking, gebaseerd op vrijwilligheid, werd voor de, voor de economie noodzakelijke terreinen verplichtend gemaakt en overgeheveld naar het Bestuur en de Raad van Parkstad. Een belangwekkende maar ook complexe transitie die op dit moment zijn beslag krijgt. Na de honorering van onze plus-status door het ministerie van BZK in maart 2006 is er hard gewerkt aan de invulling ervan. Met veel ongeduld is de uitwerking van de medio dit jaar vastgestelde Kaderbrief afgewacht en de financiële vertaling van het plus-beleidspakket door gemeenten uitgesteld totdat er zicht is op een strategisch beleidskader. Nu, lang verwacht, toch gekomen, ligt dit pièce de resistance nu in concept voor u. Deze nota wil een samenhangend beeld geven over de speerpunten die gekozen dienen te worden om de plus voor deze regio ook daadwerkelijk te bereiken. Maar ook hoe we dat bestuurlijk en organisatorisch moeten aanpakken en wie we daar als onze strategische partners zien. Laat u vooral motiveren en inspireren voor een beter perspectief voor Parkstad Limburg en zijn huidige en toekomstige inwoners. Toine Gresel, voorzitter van Parkstad Limburg - 3 -
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 5 1.1 ONTWIKKELINGEN TOT NU TOE... 6 2. DE WGR-PLUS FOCUS VAN PARKSTAD: DE KEUZES... 9 2.1 DE INHOUDELIJKE FOCUS... 9 2.2 DE ROL VAN PARKSTAD LIMBURG... 13 2.3 BESTUURLIJKE STURING... 15 3. HET PROGRAMMA ECONOMIE... 17 3.1 HOOFDLIJNEN PROGRAMMA ECONOMIE... 18 3.2 SAMENWERKING MET PARTNERS... 20 3.3. BELANGRIJKSTE RESULTATEN 2007... 21 4. HET PROGRAMMA RUIMTE & MOBILITEIT... 23 4.1 HOOFDLIJNEN PROGRAMMA RUIMTE & MOBILITEIT... 25 4.2 SAMENWERKING MET PARTNERS... 28 4.3. BELANGRIJKSTE RESULTATEN 2007:... 28 5. HET PROGRAMMA WONEN... 29 5.1 HOOFDLIJNEN PROGRAMMA WONEN... 30 5.2 SAMENWERKING MET PARTNERS... 31 5.3 INZET VANUIT PARKSTAD LIMBURG... 32 5.4. BELANGRIJKSTE RESULTATEN 2007:... 33 6. PROGRAMMA STRATEGIE & SAMENWERKING... 35 6.1 STRATEGISCHE SAMENWERKING... 35 6.2 SUBSIDIE- EN LOBBYTRAJECTEN... 38 6.3 COMMUNICATIE EN PR... 39 7. OVERIGE TAKEN... 41 7.1 DE UITVOERINGSORGANISATIE... 41 7.2 BESTUURSTAKEN... 41 7.3 BEDRIJFSBUREAU TAKEN... 42 8. ORGANISATIE EN BEDRIJFSVOERING... 43 8.1 DE ORGANISATIE ONTWIKKELING ONDER DE WGR-PLUS... 43 8.2 PLANNING & CONTROL... 45 8.3 FINANCIËN... 46 8.4 ONDERBOUWING EERSTE BEGROTINGSWIJZIGING 2007... 46 BIJLAGEN... 49 BIJLAGE ÉÉN: LIJST VAN AFKORTINGEN:... 51 BIJLAGE TWEE... 52 MATRIX PROGRAMMA S... 52 BIJLAGE DRIE: UITWERKING PROGRAMMA ECONOMIE... 53 BIJLAGE VIER: UITWERKING PROGRAMMA RUIMTE & MOBILITEIT... 55 BIJLAGE VIJF: UITWERKING PROGRAMMA WONEN... 60 BIJLAGE ZES: PROJECTFORMAT... 61-4 -
1. Inleiding De regio Parkstad Limburg is met zijn circa 250.000 inwoners de op vijf na grootste stedelijke regio van Nederland, strategisch gelegen tegen de grens met Noord-Rijn Westfalen. Aan de andere kant van de grens ligt een nog sterker verstedelijkt gebied, te weten de regio Aken. In deze grensoverschrijdende regio wonen ruim 800.000 mensen. Dit kerngebied ligt in de Euregio Maas Rijn. De Euregio Maas Rijn heeft hetzelfde oppervlak als de stad Berlijn, en heeft iets meer inwoners (+ 4 miljoen). Parkstad Limburg beschikt over enkele basisingrediënten voor een krachtige economie, zoals hoogwaardige kennisinstellingen, een goede basisinfrastructuur (o.a. wegen en bedrijventerreinen) en een prettige woonomgeving (groen en recreatiegebieden) tussen een aantal belangrijke economische centra van Europa. Het werkloosheidspercentage in Parkstad Limburg is nog altijd hoger dan het landelijk gemiddelde. De regio heeft nu al meer dan andere regio s te maken met vergrijzing. Dit gecombineerd met een bevolkingsdaling biedt nieuwe kansen maar dwingt ook tot een gestructureerde, centraal geregisseerde aanpak van de economische ontwikkeling van Parkstad Limburg. Alleen op deze wijze is het mogelijk om de aandacht te richten op de speerpunten en te komen tot een bundeling van middelen en capaciteiten zowel op gemeentelijk als op regionaal, provinciaal en op Rijksniveau. De uitdaging Handen en voeten geven aan de economische structuurversterking van de regio Parkstad Limburg. Dat is de uitdaging. Dit betekent antwoord geven op cruciale vragen vanuit de praktijk. Wat doen wij om regionale economie te dynamiseren en werkgelegenheid te bevorderen? Hoe benutten we het grensoverschrijdend bedrijfsterrein? Hoe kunnen wij zorgen dat onze regio goed bereikbaar blijft? Op welke wijze kunnen we natuur- en landschapswaarden behouden en versterken? En hoe gaan wij om met de vergrijzing en de bevolkingsdaling? Om deze vragen en de daaraan gekoppelde problematiek goed aan te pakken, heeft een zevental gemeenten Brunssum, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Onderbanken, Simpelveld en Voerendaal besloten tot samenwerking. Formeel is deze samenwerking op 23 maart 2006 vertaald in de Wgr-plusstatus. De Parkstad Limburg organisatie heeft daarbij de opdracht gekregen om de krachten uit deze samenwerking te bundelen, om zo de economische structuur van de regio te versterken en daarmee het perspectief voor onze inwoners te vergroten. Dit is de missie van Parkstad Limburg. De opbouw van het beleidsplan/ leeswijzer In hoofdstuk een wordt ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen tot nu toe, waaronder de verkregen Wgr-plus-status. Ook de kaderbrief wordt beknopt toegelicht, waarin de koers voor Parkstad Limburg is weergegeven. Deze kaderbrief in combinatie met de Wgr-plus status, vormt de opmaat voor het tweede hoofdstuk. In dit hoofdstuk twee staat de focus van Parkstad centraal, waarbij keuzes gemaakt worden om ervoor te zorgen dat de regio een betere toekomst krijgt. De rol van Parkstad Limburg komt daarbij uiteraard aan de orde. Kort samengevat zullen de doelen van Parkstad Limburg gepresenteerd worden in een drietal programma's: Economie, Ruimte & Mobiliteit en Wonen. Deze programma s worden procesmatig overkoepeld door Strategie & Samenwerking. In de hoofdstukken 3 tot en met 6 worden deze programma s toegelicht. Het betreft hier enkel de hoofdlijnen, de kaders van de programma s. Nadat de Parkstad Raad deze kaders heeft vastgesteld (kaderstellende bevoegdheid), zullen deze, onder verantwoordelijkheid van het Parkstad Bestuur worden vertaald naar uitvoeringsprogramma s geconcretiseerd in projecten (uitvoerende bevoegdheid). In hoofdstuk drie staat het programma Economie centraal. Het is gebaseerd op een zestal deelprogramma's, waarvan er drie focussen op het scheppen van de juiste voorwaarden (Promotie & Acquisitie, Bedrijventerreinen en Kennis, Onderwijs en Arbeidsmarkt) en drie op economische speerpunten (Stimulering economische initiatieven Nieuwe Energie, Health Care & Cure en - 5 -
Economische profilering en positionering Toerisme). Ook komt de samenwerking met de partners, concrete resultaten in 2007 en de inzet vanuit Parkstad Limburg aan de orde komt. In hoofdstuk vier staat het programma Ruimte & Mobiliteit centraal. Dit programma is gericht op het herstellen, verbeteren en optimaliseren van de ruimtelijke en logistieke basiskwaliteiten in de regio. De drie kernen van het deelprogramma Ruimte zijn Vitaal Platteland, Grünmetropole en het Structuurplan. Dit laatste plan zal begin 2007 gereed zijn en vormt een belangrijke basis voor verdere uitwerking en invulling van het deelprogramma Ruimte. In het deelprogramma Mobiliteit komt het Regionaal Verkeer- en Vervoerplan aan de orde. Daarnaast wordt onder andere ingegaan op concrete verbeteringen op het gebied van autoverkeer en openbaar vervoer. Het programma Wonen komt in hoofdstuk vijf aan de orde. Parallel aan deze nota "Perspectief voor Parkstad" wordt de Regionale Woonvisie op Hoofdlijnen uitgewerkt, één van de instrumenten om te komen tot een evenwichtige woningmarkt. Naast aandacht voor een evenwichtige woningmarkt zal binnen dit programma ook aandacht uitgaan naar innovatie en vernieuwing. Onder de noemer Strategie en Samenwerking - dat in hoofdstuk zes aan de orde komt - vallen diverse ondersteunende activiteiten en projecten. Hierbij valt te denken aan onderlinge relaties met de gemeenten binnen de regio en diverse overige samenwerkingsverbanden. Ook subsidie- en lobbytrajecten maken deel uit van dit programma, evenals een goede communictie en PR. De overige taken die aan Parkstad Limburg worden opgedragen worden toegelicht in hoofdstuk zeven. De Organisatie en de Bedrijfsvoering staat in hoofdstuk acht centraal. Het organogramvan de organisatie wordt toegelicht, waarin specifiek aandacht wordt besteed aan de programma- en uitvoeringsorganisatie van Parkstad Limburg. De planning & control cylcus en de middelen komen eveneens in dit hoofdstuk aan de orde. 1.1 Ontwikkelingen tot nu toe Hieronder wordt ingegaan op de belangrijkste mijlpalen tot nu toe. Rapport Op hete kolen In maart 2002 heeft het DB Parkstad Limburg opdracht gegeven tot het opstellen van een integrale en samenhangende visie op de ontwikkeling van de regio Parkstad Limburg die vertaald kan worden in een ruimtelijke structuurvisie. Deze opdracht heeft geresulteerd in het rapport Op hete Kolen. Het rapport geeft antwoord op de vraag waarom de regio Parkstad Limburg zoveel zwakker presteert dan de andere regio s en hoe deze situatie te verbeteren. Uit de aanbevelingen blijkt dat: a. de regio Parkstad Limburg de minimale dimensie is voor verder handelen; b. het hoog tijd is om de noodzakelijke verbeteringen door te voeren; c. een duidelijk en eenduidig regionaal handelen (eensgezindheid) een randvoorwaarde is. Dit rapport en de adviezen leidden er toe dat versneld en met grote inzet is gewerkt aan het verkrijgen van de Wgr-plus status; een nieuw model voor regionale samenwerking, dat zich richt op de overdracht van taken als wonen, werken, verkeer & vervoer en groen naar Parkstad Limburg. Door gebruik te maken van elkaars sterktes en potenties ontstaat een veel betere positie, dan iedere afzonderlijke gemeente kan claimen. Dit is de kracht van de totale Parkstad gemeenschap. De Wgr-plus status In de voorbereidingen op de Wgr-plus status is gekozen voor een nieuwe aanpak, waarbij de uitgangspunten van het rapport Op hete kolen leidend zijn geweest. De oude regionale agenda is opgeschoond en vertaald naar tien kerntaken, waarvan er vijf de zogeheten plus-taken zijn (overgedragen taken). De andere vijf taken kunnen worden opgedragen aan de Parkstad organisatie maar kunnen ook via andere wijze van regionale samenwerking worden georganiseerd. Genoemde kerntaken zijn vertaald naar beleidsinhoudelijke programma s. Daarbij is gekozen voor een meer integrale beleidsvisie en een resultaatgerichte aanpak. Op 15 november 2005 is door een overweldigende meerderheid van de raden ingestemd met verkrijging van de Wgr-plus status. Door het Ministerie van Binnenlandse zaken is deze status op 23 maart 2006 verleend. Bij de besluitvorming rondom de Wgr-plus status is onderstaande agenda voor de regio Parkstad Limburg vastgesteld: - 6 -
Parkstad agenda 15 november 2005 Economische pijler Kernpunt 1: Actieplan kennis / onderwijs / arbeidsmarkt WGR-plus Pakket Kernpunt 2: promotie en acquisitie bedrijven (inclusief toerisme) Kernpunt 3: Beheer en ontwikkeling Bedrijventerreinen Fysieke pijler Kernpunt 4: Structuurplan Kernpunt 5: Actieplan woonmilieus Kernpunt 6: Actieplan Mobiliteit Sociale pijler Kernpunt 7: Cultureel manifest Kernpunt 8: Actieplan Zorg Kernpunt 9: Actieplan Vitalisering dorpen en wijken Strategische pijler Kernpunt 10: Strategische samenwerking (met Aachen en omgeving, Zuid-Limburg, provincie, Rijk en in het Eurocities-verband als entree naar de EG) Kaderbrief Op 5 maart 2006 stelde het Parkstad Bestuur de Kaderbrief Parkstad Limburg op. Hierin zijn de inhoudelijke hoofdlijnen van het toekomstige beleid van Parkstad Limburg gepresenteerd. Deze kaderbrief is om de meningen te peilen besproken in het Algemeen Bestuur. Na vorming van de nieuwe Parkstad Raad, is deze kaderbrief in juni 2006 opnieuw ter kennisname aangeboden aan de raadsleden. In de kaderbrief is uitdrukkelijk gekozen voor een ruwe schets om het nieuwe Parkstad Bestuur volop de ruimte te bieden de eigen koers te bepalen. In de kaderbrief staan de overgedragen Wgr-plus taken centraal. Daarnaast kunnen taken door de gemeenten aan Parkstad worden opgedragen. Parkstad Limburg dient ook een beperkt aantal bestuurstaken uit te voeren. Daarnaast zijn er ondersteunende taken. Ten aanzien van de opgedragen taken, heeft het Parkstad Bestuur in september 2006 keuzes gemaakt. Deze keuzes zijn in dit meerjarig beleidsprogramma Perspectief voor Parkstad 2007-2010 als basis gehanteerd. Uitvoeringsorganisatie Op 1 januari 2007 is de intergemeentelijke samenwerking op het gebied van belastingen een feit. Dit betekent dat circa zestig medewerkers die voorheen bij diverse aangesloten gemeenten werkzaam waren samen gaan werken in één organisatie, de GBRD, binnen Parkstad Limburg. Hierdoor zijn efficiencyvoordelen te behalen en is het mogelijk om de continuïteit en kwaliteit van de uitvoering te verbeteren. Op dit moment wordt onderzocht of een vergelijkbaar samenwerkingsverband op het gebied van ICT kan worden gerealiseerd. - 7 -
- 8 -
2. De Wgr-plus focus van Parkstad: de keuzes 2.1 De inhoudelijke focus In de Kaderbrief 2006 worden verschillende soorten taken onderscheiden: overgedragen taken (de Wgr-plus taken); opgedragen taken; uitvoeringstaken; bestuurlijke taken. Op basis van de bevindingen van de Parkstad Raad heeft het Parkstad Bestuur de discussie gevoerd omtrent de vraag welke taken thuishoren op de regionale agenda van Parkstad Limburg. Het resultaat hiervan is hieronder weer gegeven en wordt in de volgende paragrafen kort toegelicht. Cruciale beslispunten: In te stemmen met de Parkstad Limburg agenda 2007 2010: Programma Economie o Promotie en acquisitie bedrijven o Beheer en ontwikkeling bedrijventerreinen o Kennis, Onderwijs en Arbeidsmarkt Met aandacht voor de drie kansenclusters Nieuwe Energie, Toerisme en Derde leeftijd. Programma Ruimte en Mobiliteit (incl. Vitaal Platteland) o Structuurplan parkstad Limburg Met aandacht voor de drie kansenclusters o Regionaal Verkeer- en Vervoerplan Nieuwe Energie, Toerisme en Derde leeftijd. Programma Wonen (incl. Koploperspilot) Met aandacht voor de drie kansenclusters Nieuwe Energie, Toerisme en Derde leeftijd. Strategie en samenwerking Met aandacht voor de drie kansenclusters Nieuwe Energie, Toerisme en Derde leeftijd. Overige taken: o Uitvoerende taken o Bestuurstaken - 9 -
2.1.1 De overgedragen taken Parkstad Limburg heeft met de Wgr-plus status krachtige instrumenten in handen gekregen op het terrein van economie, ruimtelijke ordening, mobiliteit en wonen. Vertaald naar de oude regionale agenda, betekent dit dat de Wgr-plus instrumenten ingezet kunnen en moeten - worden op: promotie en acquisitie bedrijven; beheer en ontwikkeling van bedrijventerreinen; ruimtelijke ontwikkeling; mobiliteit; wonen. 2.1.2 Opgedragen taken In de Kaderbrief 2006 staat dat er ook andere taken tot de regionale agenda behoren. Aan de hand van de discussie in de vergadering van de Parkstad Raad in juni 2006 heeft het Parkstad Bestuur een afweging gemaakt ten aanzien van de onderwerpen van de oude regionale agenda, die door de gemeenten aan Parkstad Limburg opgedragen zouden kunnen worden. Daarbij zijn de volgende criteria gehanteerd: welke onderwerpen dragen substantieel bij of zijn onlosmakelijk verbonden zijn aan economische structuurversterking; welke onderwerpen dienen strategisch op regionaal niveau opgepakt te worden; is Parkstad Limburg de meest geschikte uitvoeringsorganisatie in relatie tot deze specifieke taak. Actieplan Kennis, onderwijs, arbeidsmarkt Gelet op de spreiding van de kennis- en onderwijsinstituten alsmede de instellingen op het terrein van arbeidsmarkt en inkomen is een integrale regionale aanpak noodzakelijk. Het thema blijft dan ook nadrukkelijk deel uitmaken van de regionale economische agenda. Actieplan Zorg Ten aanzien van Wonen, Welzijn en Zorg wordt de zogeheten koploperspilot (zorgwoningen) ondergebracht bij het programma wonen (opgedragen taak). De overige onderdelen van WWZ worden net als de taken verbonden met de maatschappelijke opvang niet langer opgedragen aan de Parkstad Limburg organisatie. De regionale activiteiten met betrekking tot de voorbereiding van de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden binnenkort afgerond. Op welke wijze op regionale schaal wordt verder gewerkt aan de implementatie, zal de komende maanden worden besloten. Actieplan Vitalisering dorpen en wijken (Vitaal platteland) De relatie stad en platteland is essentieel voor het Parkstad concept. Een vitaal platteland is een belangrijke impuls voor de ruimtelijke ontwikkeling. De opgedragen taak met betrekking tot Vitaal Platteland worden ondergebracht in het programma Ruimte en Mobiliteit. Strategische samenwerking Strategie en samenwerking, participeren in en benutten van netwerken, lobby en communicatie en PR zijn randvoorwaardelijk voor de realisatie van de inhoudelijke Parkstad Limburg agenda en onontbeerlijk voor doorontwikkeling van de regio. Deze opgedragen taak wordt ingevuld via een overkoepelend programma. Cultureel Manifest Een strategische aanpak op regionaal niveau wordt thans niet noodzakelijk geacht. De portefeuillehouders cultuur van de gemeenten zullen gezamenlijk deze handschoen oppakken om aan de vliegwielfunctie van cultuur vorm en inhoud te geven. 2.1.3 Kansenclusters Voor de komende jaren zijn drie thema s benoemd als bijzondere kansenclusters voor de regio: nieuwe energie, toerisme en de derde leeftijd. Zij zijn van strategisch belang op regionaal - 10 -
niveau en lopen dwars door de programma s heen. Bij de vaststelling van de gedetailleerde uitvoeringsprogramma s zal steeds pragmatisch worden bepaald wie het best als trekker ten aanzien van een bepaalde dimensie van een kansencluster kan optreden. Dit zal dus niet per definitie steeds de Parkstad Limburg organisatie zijn. Zo treedt momenteel de gemeente Heerlen op als trekker van het kansencluster Nieuwe Energie. Het eerste kansencluster betreft nieuwe energie. Om meer en hoogwaardige werkgelegenheid naar Parkstad Limburg te halen heeft de regio in het kader van de Versnellingsagenda van de Provincie Limburg de ambitie neergezet om zich te positioneren als DE energie regio van Nederland. Om dit doel te bereiken moeten partijen (overheid, onderwijs, bedrijfsleven enz.) de handen ineenslaan. Het tweede kansencluster betreft toerisme. Toerisme wordt een steeds sterkere economische factor in de regio. De euregionale ligging van Parkstad en de goede verbindingen maken dat gebieden als Eifel en Ardennen alsmede steden als Keulen, Luik of Antwerpen gemakkelijk te bereiken zijn. Het Heuvelland biedt in ruime mate verblijfsaccommodaties en binnen Parkstad Limburg oefenen dagattracties zoals Snow World, Mondo Verde, Gaia Park maar ook kastelen musea etc. de nodige aantrekkingskracht uit. Stimulering van toerisme wordt ook vertaald in het programma ruimte en mobiliteit. Het derde kansencluster is de derde leeftijd oftewel de demografische ontwikkeling. Parkstad Limburg loopt voorop in Nederland als het gaat om de combinatie van vergrijzing, ontgroening en bevolkingsdaling. Op het eerste gezicht lijkt dit een bedreiging, maar bij nadere beschouwing levert dit ook ontwikkelkansen op. De regio kan gezien worden als een proeftuin voor research en development om te komen tot creatieve en innovatieve oplossingen en activiteiten op dit punt. Er moet een omslag plaatsvinden van denken in termen van groei naar denken in termen van krimp. De kansen en mogelijkheden moeten gezocht worden in verhoging van de kwaliteit van wonen, leven en recreëren in Parkstad Limburg. De onderstaande matrix geeft een beeld van de wijze waarop deze drie kansenclusters worden vertaald naar de (deel-) programma s van Parkstad Limburg. Matrix Kansenclusters Kansenclusters Programma s / deelprogramma s Nieuwe energie Toerisme Derde leeftijd Programma Economie Promotie en Acquisitie Beheer, ontwikkeling bedrijventerreinen Kennis, Onderwijs & Arbeidsmarkt Stimulering economische initiatieven Nieuwe energie Economische profilering en positionering Toerisme Health Care & Cure Programma Ruimte & Mobiliteit Structuurplan Vitaal Platteland Grünmetropole Retail RVVP Programma Wonen Programma Wonen - 11 -
2.1.4 Uitvoeringstaken De gemeenten in Parkstad Limburg zijn gaan samenwerken op het gebied van uitvoeringstaken. Het gaat daarbij om principieel andere taken dan hierboven genoemd. Hier is het uitgangspunt niet geweest de economische structuurversterking, maar hebben efficiency- en effectiviteitoverwegingen een rol gespeeld. Het gaat hierbij in eerste instantie om Belastingen. Het is niet uitgesloten dat in de toekomst ook nog andere taken worden toegevoegd. Deelname aan deze taken is niet verplicht. 2.1.5 Bestuurstaken Mede als gevolg van de verkrijging van de Wgr-plus status is de druk toegenomen om bestuurlijke processen en de formele organisatie daarvan te versterken. Het gaat daarbij om secretariaats en griffie-achtige werkzaamheden ten behoeve van Parkstad Bestuur, Parkstad Raad, portefeuillehouders, secretarissen en andere overleggen op dit niveau. De huidige organisatie van Parkstad Limburg is daar onvoldoende voor toegerust. 2.1.6 Overige taken Parkstad Limburg heeft vanuit het verleden nog diverse taken op het gebied van educatie, werkgelegenheid, recreatie, mobiliteit en milieu. Deze taken passen niet meer in de huidige opzet en taakstelling van de organisatie. De aansturing en uitvoering van die taken zal elders neergelegd moeten worden. Dit zal gerealiseerd worden in goed overleg met de gemeenten. 2.1.7 Overdrachtsnotities Bovenstaande keuzes betekenen dat de nieuwe agenda van Parkstad Limburg er als volgt uit gaat zien: WGR-plus taken: promotie en acquisitie bedrijven; beheer en ontwikkeling van bedrijventerreinen; ruimtelijke ontwikkeling; structuurplan en vitaal platteland; mobiliteit; o.a. ringwegen; wonen, inclusief WWZ; strategie en samenwerking. Kansenclusters: nieuwe energie; derde leeftijd; toerisme. Uitvoeringstaken: belastingen. Bestuurstaken. secretariaats- en griffieachtige taken. In dit licht moet er in elk geval voor het jaar 2007 rekening mee worden gehouden dat de taken die wegvallen op de regionale agenda, overgedragen dan wel beëindigd dienen te worden. Hiertoe zullen overdrachts- en/of stopnotitie worden opgesteld waarin de consequenties (financieel, organisatorisch, bestuurlijk, juridisch) in beeld worden gebracht en wordt aan gegeven op welke wijze en op welke termijn beëindiging dan wel overdracht dient te worden gerealiseerd. In de hoofdstukken drie tot en met zes wordt verder ingegaan op de taken van de Nieuwe Agenda. - 12 -
2.2 De rol van Parkstad Limburg De rol van Parkstad zal per beleidsveld specifiek moeten worden uitgewerkt. Dit dient te gebeuren in of op basis van de betreffende beleidsdocumenten. In het algemeen richt Parkstad zich binnen deze programma s primair op: Strategie ontwikkeling Samen met de gemeenten en partijen uit het maatschappelijk middenveld opstellen van regionale strategische beleidskaders, die ter accordering aan de Parkstad Raad worden voorgelegd; Programmamanagement Dit omvat: Programma ontwikkeling. Samen met de gemeenten en partijen uit het maatschappelijk middenveld worden programma s op de terreinen Economie, Ruimte en Mobiliteit en Wonen opgesteld. De uitgangspunten voor deze programma s worden vastgesteld door de Parkstad Raad. Onder een programma wordt een samenhangend pakket projecten, routines en improvisaties verstaan die bijdragen aan de realisatie van de strategische doelen. De onderdelen van de programma s zullen voor het overgrote deel door gemeenten en partijen uit de markt worden uitgevoerd en slechts (zeer) ten dele door Parkstad Limburg zelf. In het geval dat projecten door gemeenten worden gefinancierd moeten deze natuurlijk ook door het eigen bestuur worden geaccordeerd. Sturing op de uitvoering. Parkstad Limburg stuurt in samenhang op de uitvoering, door de bij de uitvoering betrokken partijen samen te brengen en door over de voortgang in samenhang te rapporteren aan het Parkstad Bestuur en de Parkstad Raad en daarnaast de colleges en gemeenteraden van de deelnemende gemeenten hierover te informeren. Genereren meerwaarde. Door in een vroeg stadium al dwarsverbanden tussen de programma s te leggen, de benodigde partners te mobiliseren en de plannen van aanpak op die onderdelen op elkaar af te stemmen zal meerwaarde worden gegenereerd. De rol van Parkstad Limburg ligt daarbij in de tijdige identificatie van kansen en mogelijkheden, deze te vertalen in de programma s en optimaal te ondersteunen vanuit het strategisch programma. In bijlage twee is een matrix opgenomen waarin de raakpunten tussen de verschillende (deel-) programma s worden weergegeven. Voorbeelden hiervan zijn: Retail koppeling tussen de programma s Ruimte (Structuurplan), Economie en Wonen. Health Care en Cure koppeling tussen de programma s Economie en Ruimte (structuurplan); ook zal een sterke koppeling worden gelegd met het deelprogramma Kennis, Onderwijs & Arbeidsmarkt. Grünmetropole koppeling programma Ruimte (Structuurplan), Vitaal Platteland en Toerisme. RVVP koppeling met ontwikkeling bedrijventerreinen, Ruimte (structuurplan, sterlocaties), toerisme. Monitoring op regioniveau Om te kunnen beoordelen of de beleidsuitgangspunten nog adequaat zijn, voor sturing op de programma ontwikkeling en voor effectmeting is informatie nodig. Parkstad Limburg is verantwoordelijk voor het organiseren van deze informatie op regioniveau. Dit geldt zowel voor meer algemene informatie (de Parkstad monitor) als voor specifieke deelterreinen (vastgoed monitor etc.). Ondersteunen van de inhoudelijke programma s vanuit de strategische speerpunten a. samenwerking; b. lobby- en subsidietrajecten; c. Communicatie en PR. Parkstad beweegt zich dus met name op strategisch en tactisch gebied. Schematisch is dat hieronder weergegeven. - 13 -
Programma management Beleid Strategisch Programma ontwikkeling Effect monitoring Tactisch Programma Resultaat monitoring Operationeel Uitvoering De concrete invulling die Parkstad Limburg de komende periode aan haar rol kan geven is rechtstreeks gekoppeld aan de wijze waarop in de praktijk uitvoering wordt gegeven aan de overdracht van bevoegdheden. De overdracht van bevoegdheden van de gemeenten naar Parkstad Limburg is één van de consequenties van de keuze om gezamenlijk in te zetten op de Wgr-plus. Belangrijk is dat voor elke taak die door Parkstad Limburg, conform het Beleidsplan wordt opgenomen, de daarbij behorende bevoegdheden worden overgedragen. De wijze waarop die overdracht in de praktijk vorm krijgt is sterk afhankelijk van de specifieke aard van het beleidsterrein. In de betreffende programmadocumenten wordt die feitelijke bevoegdhedenoverdracht dan ook nader uitgewerkt. Met het oog op de effectiviteit van de uitvoering is het uiteraard ook van belang om steeds een goede afweging te maken over de vraag of de middelen die nu door de gemeenten in relatie tot het betreffende onderwerp worden ingezet samen met de bevoegdheid worden overgedragen. In dit kader kan er voor worden gekozen om regionale taken niet door de Parkstad Limburg organisatie te laten uitvoeren, zoals de deelprogramma s kennis, onderwijs en arbeidsmarkt en nieuwe energie.. Zowel beleids- als programmaontwikkeling zal op deze terreinen door de centrumgemeente worden gedaan. Dit vindt echter plaats onder verantwoordelijkheid van het Parkstad Bestuur. De eerder genoemde meerwaarde kan hierbij echter alleen worden gerealiseerd als in een vroeg stadium afstemming met ander regionaal beleid en regionale programma s plaatsvindt. Parkstad Limburg zal in samenwerking met Heerlen over dit programma rapporteren in samenhang met de andere programma s. - 14 -
2.3 Bestuurlijke sturing Nu voor de plustaken het voortouw bij de regio ligt, heeft dit ook consequenties voor de bestuurlijke sturing. Voor de verschillende taken liggen de bestuurlijke verhoudingen anders. Waarbij ook binnen Parkstad Limburg de dualistische uitgangspunten gelden. Aan de hand van het onderstaande plaatje kan per type taak de sturingslijn worden weergegeven. Parkstad Raad PFH-overleg Parkstad Bestuur Directie PSL Progr. Progr. Progr. Progr. Bij de plustaken (overgedragen taken) ligt het voortouw in de lijn Parkstad Raad, Parkstad Bestuur. De portefeuillehouders uit de colleges treden hierbij op als adviseurs van het Parkstad Bestuur. Bij opgedragen en uitvoerende taken ligt bij de portefeuillehouders juist de rol van opdrachtgever. De veranderde bestuurlijke verhoudingen hebben consequenties voor het regio bestuur. Dit zou ook consequenties moeten hebben voor de (tijds)inzet van bestuurders. - 15 -
- 16 -
3. Het Programma Economie Dit hoofdstuk is als volgt opgebouwd. In het kader worden de cruciale beslispunten plus de belangrijkste resultaten voor 2007 opgesomd. Vervolgens wordt het programma nader voorgesteld In de eerste paragraaf staan de hoofdlijnen. Daarna wordt ingegaan op de samenwerking met de partners en de rol die Parkstad Limburg daarbij vervult. De uitgewerkte meerjarenplanning is in bijlage drie opgenomen. Cruciale beslispunten: Instemmen met hoofdlijnen van het programma (kaderstellende bevoegdheid). De besluitvorming inzake het gedetailleerde uitvoeringsprogramma vindt plaats door het Parkstad Bestuur Strategische hoofdlijnen van het Programma Economie: Investeren in de ontwikkeling van de volgende drie voorwaardenscheppende deelprogramma s: o Promotie & acquisitie o Bedrijventerreinen o Kennis, onderwijs en arbeidsmarkt Investeren in de ontwikkeling van economische sectoren die voor Parkstad Limburg als kansrijk zijn aan te merken: o Stimulering economische initiatieven Nieuwe energie o Economische profilering en positionering Toerisme o Health Care & Cure De aanpak op hoofdlijnen: Per deelprogramma wordt een plan van aanpak opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan het Parkstad Bestuur. Samenwerking met betrokken partijen (gemeenten, publieke en private partners) vormt de kern van alle plannen van aanpak. Binnen elk plan zal worden geconcretiseerd wat de rol, taak en inbreng van elke partner is. De kerntaak van Parkstad Limburg is het voeren van een goede regie en coördinatie zodat de programma-uitvoering doeltreffend en doelmatig verloopt, waarbij ook ingespeeld wordt op kansen die ontstaan op de grenzen tussen de (deel)programma s. Belangrijkste resultaten 2007 Plan van aanpak Promotie en Acquisitie (maart 2007) Programma revitalisering bedrijventerreinen (maart 2007) Plan van aanpak Stimulering economische initiatieven nieuwe energie (maart 2007) Plan van aanpak Economische profilering en positionering toerisme (maart 2007) Plan van aanpak Health, Care & Cure (september 2007) Investeringsplan regionale infrastructuur onderwijs en scholing (april 2007) Uitvoeringsplan Zorg-arbeidsmarkt (februari 2007) - 17 -
3.1 Hoofdlijnen programma Economie Parkstad Limburg moet op termijn een economische structuur hebben, die in staat is zich continue te vernieuwen en aan te passen aan de vraag vanuit de markt. Alleen dan kan sprake zijn van een duurzame economische ontwikkeling met als maatschappelijk resultaat werkgelegenheid die kwantitatief en kwalitatief aansluit bij de beroepsbevolking van Parkstad Limburg. Om dit te bereiken is een programma Economie opgesteld met zes verschillende deelprogramma s. Drie van de deelprogramma s zijn gericht op het scheppen van de juiste voorwaarden. Dit zijn de deelprogramma s ( Promotie & Acquisitie, Bedrijventerreinen en Kennis, Onderwijs en Arbeidsmarkt ). Deze deelprogramma s moeten leiden tot een uitstekend vestigingsklimaat, een sterk imago, een goed functionerende arbeidsmarkt, een hoogwaardige en toegankelijke kennisinfrastructuur etc. Daarnaast zijn drie deelprogramma s gedefinieerd die gericht zijn op de ontwikkeling van sectoren van de economie die voor Parkstad Limburg als kansrijk zijn aangemerkt. Dit betreft de deelprogramma s Stimulering economische initiatieven Nieuwe Energie, Health Care & Cure en Economische profilering en positionering Toerisme. In onderstaande matrix wordt de relatie tussen de deelprogramma s en de kansenclusters weergegeven. Matrix Economie Kansenclusters deelprogramma s Nieuwe Toerisme Derde leeftijd Energie Promotie en Acquisitie Beheer en ontwikkeling bedrijventerreinen Kennis, Onderwijs & Arbeidsmarkt Stimulering economische initiatieven Nieuwe energie Economische profilering en positionering Toerisme Health Care & Cure Elk deelprogramma is of wordt uitgewerkt in prioriteiten, maatregelen en concrete projecten. Voor alle projecten geldt dat samenwerken met andere partijen, het organiseren van een goede lobby en het voeren van de regie een vanzelfsprekendheid is. De verschillende deelprogramma s worden hieronder op hoofdlijnen nader beschreven. Promotie & Acquisitie Promotie & Acquisitie is één van de overgedragen taken als gevolg van de Wgr-plus. Binnen dit deelprogramma is één van de prioriteiten het Strategisch promotiebeleid. Het gaat hier om het op de kaart zetten van onze regio; een regio met uitstekende kansen voor het bedrijfsleven. Concreet gebeurt dat al door deelname aan beurzen als de BKD, ProVaDa (Amsterdam) of ExpoReal (München in samenwerking met de Städteregion Aachen), maar ook andere middelen worden ingezet. De tweede prioriteit is gericht op het sterker verankeren van het bestaande bedrijfsleven, o.m. door het organiseren van netwerk bijeenkomsten tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en kennisinstellingen om daarmee de onderlinge relaties te versterken en het noodzakelijke - 18 -
vernieuwingsproces te stimuleren. Voorbeelden hiervan zijn de deelname aan de Bedrijven Kontact Dagen (BKD), het mede organiseren van een Vastgoed Monitor Parkstad Limburg of een speciale MKB dag Parkstad Limburg. De prioriteit Aantrekken van Nieuwe Bedrijven heeft vooral betrekking op het ontwikkelen van een gericht acquisitiebeleid op de drie hiervoor genoemde economische speerpunten Nieuwe energie, Toerisme en Health, Care & Cure. Deelname aan beurzen (in samenwerking met het Liof) is hiervoor noodzakelijk, evenals deelname aan netwerken op deze speerpunten. Het spreekt voor zich dat een belangrijke rol is weggelegd voor lobby- en subsidieverwervingstrajecten om de gewenste ontwikkelingen ook daadwerkelijk mogelijk te maken. Algemene insteek voor dit deelprogramma is dat voor de bedrijven naar de beste vestigingsplek binnen de regio wordt gezocht, waarbij de taakverdeling tussen regio en gemeenten op dit vlak nog nader moet worden uitgewerkt. Bedrijventerreinen Ook dit is een beleidsterrein dat gekoppeld is aan de Wgr-plus status. Duidelijk is dat er voldoende en goed geoutilleerde bedrijfsterreinen nodig zijn, om ruimte te bieden aan het bedrijfsleven. Onze regio beschikt over veel kleinschalige bedrijvigheid en er is dus behoefte aan kleinschalige bedrijfsterreinen. Dit wordt versterkt door de verschuiving van industrie naar dienstverlening. Tegen deze achtergrond stelt Parkstad Limburg een programma op voor de aanleg van nieuwe kleinschalige bedrijfsterreinen. Uitvoering van dit programma vindt plaats door de partners (lees: gemeenten), waarbij Parkstad Limburg de planning en de uitvoering bewaakt. Naast het inrichten van nieuwe bedrijfsterreinen is het mogelijk om in de vraag naar kleinschalige bedrijfsterreinen te voorzien door Revitalisering van bestaande bedrijfsterreinen. Ook hiervoor geldt dat Parkstad Limburg zich beperkt tot het opstellen van een plan, waarbij de uitvoering gelegd is bij de partners. Derde prioriteit bij het behoud van goede en goed geoutilleerde bedrijfsterreinen is Bedrijfsterreinmanagement. Dit is een vorm van publiek private samenwerking, waardoor de bedrijfsterreinen continue blijven beantwoorden aan de vraag van dat bedrijfsleven door investeringen in de openbare ruimte, privé terreinen en gemeenschappelijke voorzieningen. De rol van Parkstad Limburg is hierbij de aansturing van de BTM-organisatie die, in opdracht van het gemeenschappelijke bedrijfsleven en de gemeenten, hiervoor is opgericht. Kennis, Onderwijs en Arbeidsmarkt De komende jaren wordt dit beleidsterrein ingevuld aan de hand van 3 centrale uitgangspunten: Een betere wisselwerking met het economisch ontwikkelingsbeleid. Het economisch beleid is leidend en het arbeidsmarktbeleid is volgend. De prioriteiten die vanuit economisch perspectief worden gesteld, worden vertaald naar de consequenties voor het beleid op vlak van arbeidsmarkt en onderwijs. Investeren in mensen Hoewel het scheppen van banen voorop staat, blijft het investeren in mensen een van de pijlers van het werkgelegenheidsbeleid. Vanuit de regio wordt gewerkt aan het voorkomen dat zij de aansluiting op de arbeidsmarkt missen of verliezen. Dit gebeurt in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven. Deze samenwerking wordt verankerd in sectorplannen, convenanten, enz. In de uitvoering zal dit aspect vorm krijgen via: o doorontwikkeling van de regionale infrastructuur op vlak van onderwijs, scholing en begeleiding; o investeren in de competenties van mensen op alle opleidingsniveaus; o geven van impulsen aan ondernemerschap. Kennisontwikkeling o Vanuit het deelprogramma Kennis, Onderwijs en Arbeidsmarkt wordt geïnvesteerd in kennisontwikkeling samen kennisinstellingen en het bedrijfsleven. De kansenclusters zijn daarbij prioritaire aandachtspunten. De uitvoering gebeurt door de centrumgemeente Heerlen onder verantwoordelijkheid van het Parkstad Bestuur. Daar het hier een opgedragen taak betreft wordt de uitvoering aangestuurd door de portefeuillehouders onderwijs en arbeidsmarkt. - 19 -
Stimulering economische initiatieven Nieuwe Energie Het deelprogramma Nieuwe Energie maakt deel uit van de provinciale Versnellingsagenda. De thema s zonne-energie, biomassa, waterstof en nieuwe systemen van energievoorziening, staan daarbij centraal. Door samenwerking met andere energie regio s in binnen- en buitenland, worden synergie voordelen bereikt. Dit wordt versterkt door het gericht communiceren over onze aanpak en de daarmee behaalde resultaten en het opzetten en vormgeven van een gezamenlijke lobby naar de diverse overheden in Nederland, Duitsland en Europa. Avantis is aangewezen als concentratiegebied van dergelijke bedrijven. De invulling en uitvoering gebeurt door de centrumgemeente Heerlen onder verantwoordelijkheid van het Parkstad Bestuur. Health, Care & Cure Met het deelprogramma Health, Care & Cure wordt aangesloten op de gelijknamige kansencluster van de versnellingsagenda. In Parkstad Limburg zal het accent evenwel liggen op Care en innovatieve zorgconcepten als antwoord op de sterke vergrijzing in de regio. Hierbij wordt mede inhoud gegeven aan aanbevelingen uit het eindrapport De derde leeftijd (2005). Achtergrond van dit deelprogramma is voorts de vaststelling, gedaan in een brainstormsessie met het bedrijfsleven, zorg-, onderzoeks- en onderwijsinstellingen, dat er rond deze thematiek in de regio voldoende ontwikkelpotentieel is. Gebruikmakend van de ruimtelijke ontwikkelingen inzake de zorgvallei wordt door verschillende partijen (zorgsector, Arcuscollege, Hogeschool Zuyd, de OU, Parkstad Limburg en de gemeente Heerlen) gewerkt aan het binnen dat kader realiseren van een Zorgacademie. In de ontwikkelingsfase wordt gestart met de facilitering van het onderwijs door de zorgsector via het gezamenlijk ontwikkelen en invullen (o.a. apparatuur) van skills labs. Op termijn is het bedoeling dat via de inbreng van de OU een commerciële exploitatie van opleidingsmodules kan worden gerealiseerd. Daarnaast wordt ingezet op het ontwikkelen van een Health Care Campus. De provinciale Versnellingsagenda biedt daarvoor concrete aanknopingspunten. Daar waar Maastricht (i.s.m. Aken) inzet op het aspect cure, gaat Parkstad Limburg inzetten op het aspect care. De zorgsector treedt hierin op als trekker. De linken tussen de specifieke kenmerken van de zorgsector in de regio met een sterke carefunctie (denk bijv. ook aan de revalidatiestichting), het aanbod vanuit het onderwijs (Hogeschool Zuyd en Arcuscollege), de expertise van het regionale bedrijfsleven (incl. MKB) en de demografische ontwikkeling in de regio vormen een overtuigende basis waarop dit initiatief kan worden gebouwd. Economische profilering en positionering Toerisme Alhoewel een goed toeristisch aanbod is opgebouwd, moet worden vastgesteld dat Parkstad Limburg toeristisch nog onvoldoende op de kaart staat. Aandacht voor de uitbouw van het toeristisch profiel is derhalve noodzakelijk. Deze prioriteit zal gerealiseerd worden door o.m. de dagattracties te versterken, waardoor meer onderscheidend vermogen ontstaat. Het gaat hierbij niet alleen om de intensieve recreatie, maar evenzeer om de extensieve. Ook het vergroten van het marktbereik van deze attracties is belangrijk, waardoor meer bezoekers worden aangetrokken die ook langer in onze regio verblijven (verblijfsrecreatie). Naast een grotere en gezamenlijke marketinginspanning, dienen ook randvoorwaarden te worden ingevuld, zoals bereikbaarheid, bewegwijzering, informatie en overnachtingsmogelijkheden en arrangementen. De prioriteit versterken van de toeristische positie van Zuid-Limburg in de Euregio kan op korte termijn vorm krijgen door bestaande evenementen te laten doorgroeien naar een niveau met Euregionale uitstraling. Samenwerking op Zuid Limburgse schaal is daarbij van eminent belang. Voor de prioriteit versterken van de toeristische positie van de Euregio in Europa wordt aangehaakt bij initiatieven zoals Grünmetropole, Euregionale 2008 en de Floriade 2012. 3.2 Samenwerking met partners Zoals aangegeven werkt Parkstad Limburg voor en met haar partners. Per deelprogramma vindt samen met die partners een uitwerking plaats. Om de slagkracht en doelgerichtheid niet uit het oog te verliezen, zullen de partners per deelprogramma kunnen wisselen. - 20 -
Duidelijk is dat naast de gemeenten ook een belangrijke rol is weggelegd voor de Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg, de Provincie Limburg, het Liof, de Kamer van Koophandel en Syntens, de regionale organisatie die innovatie bij het MKB stimuleert. Ook contacten met de regio Aachen zijn noodzakelijk om te komen tot een goede samenwerking. Bij de economische speerpunten zal een mix gezocht worden van Onderwijs - Bedrijfsleven en Overheid, terwijl bij het deelprogramma Promotie & Acquisitie het voortouw meer ligt bij de Overheid met een medebetrokkenheid van het Bedrijfsleven. Bij het deelprogramma Bedrijventerreinen ligt een meer evenredige betrokkenheid van Bedrijfsleven en Overheid voor de hand. Op basis van de gezamenlijk opgestelde deelprogramma s worden projecten geformuleerd. De operationele projecten zullen daarbij zoveel mogelijk door gemeenten zelf worden uitgevoerd of door bijvoorbeeld onderwijsinstellingen of joint ventures tussen onderwijsinstellingen en bedrijfsleven. Bij deze projecten heeft Parkstad Limburg vooral een coördinerende rol. 3.3. Belangrijkste resultaten 2007 Plan van aanpak Promotie en Acquisitie (maart 2007) Programma revitalisering bedrijventerreinen (maart 2007) Plan van aanpak Stimulering economische initiativen nieuwe energie (maart 2007) Plan van aanpak Economiche profilering en positionering toerisme (maart 2007) Plan van aanpak Health, Care & Cure (september 2007) Investeringsplan regionale infrastructuur onderwijs en scholing (april 2007) Uitvoeringsplan Zorg-arbeidsmarkt (februari 2007) - 21 -
- 22 -
4. Het Programma Ruimte & Mobiliteit Het creëren van goede randvoorwaarden voor ruimtelijke ontwikkeling en infrastructuur zijn bij uitstek kerntaken voor de overheid. Zowel landelijke, provinciale, regionale en lokale overheid vervullen een wezenlijke taak. De doelstelling van Parkstad Limburg is het om samen met de genoemde overheden en andere organisaties een optimale ruimtelijke ontwikkeling en een passende bereikbaarheid mogelijk te maken. Een goede uitvoering van deze kerntaken draagt in belangrijke mate bij aan de op 15 november 2005 door de gemeenteraden van Parkstad Limburg vastgestelde doelstellingen voor economische structuurversterking. Het programma Ruimte & Mobiliteit heeft directe relaties met de overige programma s. Hierbij is het programma Ruimte & Mobiliteit zowel sturend, faciliterend en strategisch. Het programma is sturend voor het verbeteren van het ruimtelijk evenwicht tussen stedelijk (rood) en landelijk (groen). De resultaten van het programma vormen de ruimtelijke vertaalslag van economische activiteiten, zoals beschreven in de programma s Economie en Wonen. Bij het maken van de vertaalslag zal altijd het belang van een aantrekkelijk en goede ingericht landschap worden meegewogen. Het programma is faciliterend daar waar binnen de afgewogen ruimtelijke kaders ontwikkelingen op het vlak van Economie of Wonen in de praktijk worden omgezet. Binnen het programma wordt letterlijk ruimte gecreëerd voor de ontwikkeling van de hiervoor vermelde kansenclusters (Nieuwe energie en Toerisme). Een sprekend voorbeeld is de realisatie van bijvoorbeeld de Atrium Zorgvallei in de Westcorridor (Heerlen). Het programma heeft tevens strategische kenmerken en directe relaties naar het programma strategie en samenwerking. Parkstad Limburg vormt een onderdeel van diverse binnen- en buitenlandse netwerken en samenwerkingsverbanden (zie hoofdstuk 6). Het is dus van het grootste belang dat de samenwerking met deze organisaties, waarbij Tripool ook een belangrijke rol vervult, resulteert in een betere afstemming op ruimtelijk gebied. - 23 -
Cruciale beslispunten: Instemmen met hoofdlijnen van het programma (kaderstellende bevoegdheid). De besluitvorming inzake het gedetailleerde uitvoeringsprogramma vindt plaats door het Parkstad Bestuur Strategische hoofdlijnen van het Programma Ruimte en Mobiliteit: Het versterken van het park, platteland en stedelijk gebied en het verbeteren van de onderlinge functionele relaties. Het opstellen en tot uitvoering brengen van een Structuurplan Parkstad Limburg o Invullen van zogeheten sterlocaties en ontwikkelgebieden o Afstemming realiseren met revitalisering en herstructurering o Bijzondere aandacht voor de kansenclusters nieuwe energie, toerisme en Health Care en Cure. Het optimaal benutten van de mogelijkheden van het programma Vitaal Platteland met als doel het versterken van het landelijk gebied van Parkstad Limburg. o Ontwikkelen van projecten die optimaal bijdragen aan de doelstellingen en uitgangspunten van het Structuurplan Parkstad Limburg o Bijzondere aandacht gaat uit naar de kansencluster Toerisme Het optimaal benutten van de mogelijkheden van de Grünmetropole o Bijzondere aandacht gaat uit naar het recreatief beter ontsluiten van Parkstad Limburg. Het ontwikkelen en uitvoeren van een retailbeleid o Uitvoeren van lokale actie- en maatregelenplannen Het opstellen van het Regionaal Verkeers- en Vervoersplan (RVVP) o Bijzondere aandacht gaat uit naar het autoverkeer en het grensoverschrijdend openbaar vervoer De aanpak op hoofdlijnen: Per strategische hoofdlijn wordt een plan van aanpak opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd. Samenwerking met betrokken partijen (gemeenten, publieke en private partners) vormt de kern van alle plannen van aanpak. Binnen elk plan zal worden geconcretiseerd wat de rol, taak en inbreng van elke partner is. De kerntaak van Parkstad Limburg is het voeren van een goede regie en coördinatie zodat de uitvoering doeltreffend en doelmatig verloopt, waarbij ook ingespeeld wordt op kansen die ontstaan op de grenzen tussen de (deel)programma s. Belangrijkste resultaten 2007: Voorontwerp Structuurplan Parkstad Limburg (januari 2007) Definitief concept Structuurplan Parkstad Limburg (mei 2007) Formele vaststelling Structuurplan Parkstad Limburg conform WRO (oktober 2007) Selectie projecten Vitaal Platteland (januari 2007) Definitief Regionaal Verkeers- en Vervoersplan (juni 2007) Vaststelling Retailmatrix Parkstad Limburg-stadion / Maankwartier / Woonboulevard (februari 2007) - 24 -